30 χρόνια υποχωρήσεις: Ίμια, Καστελόριζο, Πρέσπες και Κάσος

  

Του Μανώλη Κοττάκη

Η αίσθηση του ιστορικού χρόνου και των μεταβολών που συντελούνται κατά τη διάρκεια αυτού είναι βασικό προαπαιτούμενο για την ευημερία των λαών. Για την έγκαιρη προετοιμασία τους απέναντι στα επερχόμενα. Για τη σωστή στάθμιση των ευκαιριών και των κινδύνων για ένα έθνος. Τα τελευταία τριάντα χρόνια η πατρίδα μας έζησε ανόδους και καθόδους. Θριάμβους, όπως η είσοδος της Κύπρου στην Ε.Ε. και το βέτο στο Βουκουρέστι, αλλά και καταστροφές. Ωστόσο η μεταβολή εκείνη που δεν έχει αξιολογηθεί σωστά έως σήμερα είναι η ύπουλη φθορά και απομείωση της εθνικής μας ισχύος από τετραετία σε τετραετία. Η εξασθένιση της δύναμης της χώρας. Η ακύρωση της συνάντησης Ερντογάν – Μητσοτάκη την ύστατη στιγμή λειτούργησε σαν ξυπνητήρι στην κοινωνία, γιατί έγινε αντιληπτή και στον πλέον αδαή ποια είναι η εικόνα της χώρας μας στη διεθνή κοινότητα. Πόσο μας λογαριάζουν όταν μας «κλοτσάνε» σε δημόσια θέα χωρίς να φοβούνται τις επιπτώσεις. Το ορόσημο αυτό έκανε πολλούς Έλληνες να θυμηθούν αναδρομικώς ότι η κυβέρνηση της Λιβύης έδιωξε προσφάτως τον Έλληνα υπουργό Μετανάστευσης από το έδαφός της, ότι ο πρωθυπουργός της Αλβανίας καθαίρεσε και φυλάκισε τον Έλληνα δήμαρχο της Χειμάρρας, ότι η Τουρκία μετέτρεψε ανενόχλητη την Αγία Σοφία σε τέμενος, ότι η κυβέρνηση της Αιγύπτου βρίσκεται στα πρόθυρα να μετατρέψει τη Μονή Σινά που ίδρυσε ο αυτοκράτωρ Ιουστινιανός στο θεοβάδιστο όρος πριν από 15 αιώνες σε… αρχαιολογικό μουσείο. 

Τα έθνη δεν χάνουν το σφρίγος τους και τη δύναμή τους από τη μια μέρα στην άλλη. Η διαδικασία της παρακμής είναι μακρά. Αυτό που υποτιμούν όμως είναι η συμπύκνωση του ιστορικού χρόνου. Έρχεται μια μέρα στην εθνική ζωή που συμβαίνουν χρόνια, για να θυμηθούμε τη διάσημη φράση. Το μάθαμε στην Άλωση το 1453, στη Μικρά Ασία το 1922, στην Κύπρο το 1974.

Η πατρίδα μας τα τελευταία τριάντα χρόνια ζει σε μια σχιζοειδή κατάσταση. Προς τα έξω εκπέμπει την εικόνα μιας σφριγηλής χώρας, που όχι μόνο δεν κατεβλήθη από την οικονομική χρεοκοπία, αλλά στάθηκε στα πόδια της και επέστρεψε. Με αυτή τη βεβαιότητα πέφτει για ύπνο κάθε βράδυ ανύποπτος ο πλανεμένος ελληνικός λαός. Ωστόσο προς τα μέσα καταγράφονται βαθμιαία τεράστιες αλλαγές που αφήνουν την πατρίδα μας για πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο εκτεθειμένη σε ασύλληπτους κινδύνους. Ποτέ μετά την εισβολή των Ιταλών και των Γερμανών το 1941 δεν αντιμετωπίσαμε στη μητροπολιτική Ελλάδα μείζον ζήτημα εθνικής ασφαλείας. Η ώρα όμως πλησιάζει. Για πρώτη φορά. Ο Ελληνισμός έζησε τέσσερις μεγάλες εθνικές υποχωρήσεις μέσα στα τελευταία τριάντα χρόνια που διασάλευσαν την εικόνα του άτρωτου. 

Η πρώτη επισυνέβη το 1996 στα Ίμια επί κυβερνήσεως Σημίτη. Ήταν η πρώτη φορά μεταπολεμικά που ξένος στρατός πάτησε σε ελληνικό έδαφος και το διατήρησε στον έλεγχό του μερικές ώρες. Ήταν η πρώτη φορά που γκριζάρισε εθνικό έδαφος. Αναστολή άσκησης κυριαρχικού δικαιώματος είχαμε βεβαίως ζήσει πριν από το 1996 μία δεκαετία πριν. Στον Πρίνο της Θάσου, όταν εθνικοποιήθηκε η κοινοπραξία που θα προχωρούσε σε έρευνες υδρογονανθράκων. Απώλεια κυριαρχίας σε μικρό έστω τμήμα της επικράτειας δεν είχαμε ζήσει. Απόρροια αυτής της ήττας ήταν η συνθηκολόγηση της Μαδρίτης το 1997. 

Το 2010 η απώλεια κυριαρχίας διευρύνθηκε. Στερήθηκε την εξουσία της η κεντρική κυβέρνηση. Την εκχώρησε στην τρόικα με τις ανακοινώσεις Παπανδρέου στο Καστελόριζο. Τα κλειδιά των ερμαρίων των υπουργείων παραδόθηκαν στο ΔΝΤ. Τα κλειδιά της νομοθέτησης έφυγαν από το Κοινοβούλιο και παραδόθηκαν στους θεσμούς. Τα κλειδιά της δημόσιας περιουσίας παραδόθηκαν ως ενέχυρο για το χρέος στο Υπερταμείο Τσακαλώτου. Τα κλειδιά του ελληνικού δικτύου των τραπεζών στα Βαλκάνια και στην ανατολική Ευρώπη παραδόθηκαν στους Αυστρογερμανούς. Η Ελλάς κατέβηκε μια σκάλα κάτω σε ισχύ από αυτή την περιπέτεια. Και το δυστύχημα είναι ότι οι δανειστές έμαθαν τα εθνικά μυστικά μας για να μας εκβιάζουν διά βίου. 

Στις Πρέσπες το 2018 επικυρώθηκε η μειωμένη επιθυμία υπεράσπισης των εθνικών ιστορικών πολιτισμικών τίτλων. Προφανώς και ήταν μέγα θέμα η παράδοση των όρων «Μακεδονία», «μακεδονικό έθνος» και «μακεδονική γλώσσα» στους Σκοπιανούς, αλλά ακόμη πιο σημαντικό ήταν η ευκολία και η προθυμία με την οποία παραδόθηκαν. Η Ελλάς έστειλε ένα μήνυμα σε όλους τους συμμάχους της, μικρούς, μεσαίους και μεγάλους, ότι της λείπει το σθένος. Ότι δεν έχει επίγνωση του τι σημαίνει να υποχωρείς εύκολα άνευ μάχης. Η συμφωνία αυτή θα μπορούσε να είχε κλείσει με μέγιστη παραχώρηση εκ μέρους ημών του γεωγραφικού προσδιορισμού «Βόρεια Μακεδονία». Αλλά δεν είχαμε κανέναν λόγο να δεχτούμε την αναγνώριση «μακεδονικού έθνους» και «μακεδονικής γλώσσας». Χωρίς έθνος και γλώσσα η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν ένα πιστόλι χωρίς σφαίρες. Εθνικά ακίνδυνο. Με το «μακεδονικό έθνος» και τη «μακεδονική γλώσσα» είναι ένα οπλισμένο περίστροφο αλυτρωτικών εθνικισμών μέλλοντος. Ήδη στα πανηγύρια της Φλώρινας «σαρώνει» η «μακεδονική». Το πρόβλημα μεταφέρθηκε στο έδαφός μας. 

Το 2023 δωρίσαμε ακόμα ένα πιστόλι μείωσης της εθνικής μας κυριαρχίας στους εχθρούς μας. Πρόκειται για την περίφημη διακήρυξη των Αθηνών, την οποία υπέγραψαν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν μέσα στο Μέγαρο Μαξίμου. Τη διακήρυξη που προέβλεπε ότι σε προέκταση της Συμφωνίας της Μαδρίτης (που αναγνώριζε ζωτικά και νόμιμα συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο) απαγορεύονται οι μονομερείς ενέργειες από αμφότερα τα μέρη. Το τι σήμαινε στην πράξη ο όρος «μονομερείς ενέργειες» το μάθαμε με τον πλέον οδυνηρό τρόπο στην κρίση της Κάσου το καλοκαίρι του 2024 με αφορμή την πόντιση του καλωδίου. Εκεί η Ελλάς υποχρεώθηκε με την απειλή όπλων από τουρκικά πολεμικά πλοία να αναστείλει επ’ αόριστον μέχρι νεωτέρας την άσκηση κυριαρχικού της δικαιώματος. Όλα όσα συνέβησαν στην Κάσο πέρυσι το καλοκαίρι είναι εφάμιλλα των Ιμίων και το καταλαβαίνουμε σήμερα, γιατί ο λογαριασμός που πληρώνουμε είναι διαρκείας. Όπως δεν ξαναπήγαμε στα Ίμια, δεν έχουμε καταφέρει μέχρι στιγμής να ξαναπάμε στην Κάσο και την Κάρπαθο. Και το δίλημμα που αντιμετωπίζουμε είναι να επιλέξουμε μεταξύ του παγώματος διαρκείας για την άσκηση του κυριαρχικού μας δικαιώματος και της ανάληψης πρωτοβουλίας ενημέρωσης και προηγούμενης έγκρισης των Τούρκων αν πρόκειται να το ασκήσουμε. Και το ένα και το άλλο είναι εθνικά καταστροφικά. Ειδικώς αν συνυπολογίσει κανείς το γεγονός ότι 43 χρόνια μετά την υπογραφή της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας δεν έχουμε ασκήσει στο Αιγαίο το κυριαρχικό μας δικαίωμα για επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 μίλια. Και ότι διακηρύξαμε επί Ν.Δ. ότι «τα 12 μίλια είναι εθνικισμός». 

Η υποχώρηση του Ελληνισμού κατά φάσεις μέσα στον χρόνο γίνεται αμέσως αντιληπτή από όλες τις χώρες της περιοχής και τους συμμάχους μας, με πρώτους τους Τούρκους. Οι οποίοι συμβόλισαν την αδύναμη θέση μας με την εκκωφαντική ακύρωση μιας συνάντησης την τελευταία στιγμή. Ακούγοντας μάλιστα τον Έλληνα ΥΠΕΞ να στρέφει και το άλλο μάγουλο ικετεύοντας για τη συνέχιση του διαλόγου, ευλόγως θεώρησαν ότι κάνουν καλά και μας συμπεριφέρονται έτσι!

Στο σημείο που έχει φθάσει η κατάπτωση της εθνικής μας ισχύος, η Ελλάς παίρνει καθημερινώς απότομη κλίση. Στο μέτρο που έχουμε αίσθηση συλλογικής μοίρας, πρέπει να θυμόμαστε τα εξής: Ο Ερντογάν χρειάζεται μια νίκη επί της Ελλάδος για να συμπληρώσει τις νίκες του στη Λιβύη, στη Συρία, στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, και αλλού. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πρέπει να προσέξει, γιατί μπορεί σε μια στιγμή εθνικά οριακή να πληρώσει μαζί με τα δικά του λάθη και τα εθνικά λάθη εξήντα ετών της ελληνικής Ιστορίας.

**Τό ιστολόγιο δέν συμφωνει απαραίτητα με τις απόψεις των αρθρογράφων