Γιώργος Κοντογιώργης: «Η κοραϊκή και η καποδιστριακή προσέγγιση του ελληνισμού είναι διαμετρικά αντίθετες»

 

 3254

Ο ομότιμος καθηγητής και πρώην πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου Γιώργος Κοντογιώργης μιλά με αφορμή το βιβλίο «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας» των Ιακωβάκη Ρίζου Νερουλού και Ιωάννη Καποδίστρια, από τις εκδόσεις Αρμός. Ο Γ. Κοντογιώργης έχει την επιστημονική επιμέλεια της έκδοσης.

Στον Σόλωνα Παπαγεωργίου

Η συγκεκριμένη έκδοση είναι πρωτοποριακή, καθώς προσδιορίζει ως συνδημιουργό του έργου τον Καποδίστρια, που είχε ζητήσει από τον Νερουλό να παραμείνει μυστική η συμμετοχή του. Δεδομένου ότι, όπως αναφέρετε κι εσείς στο προλογικό σημείωμά σας, οι αντιλήψεις των δύο ανδρών για τον ελληνισμό απείχαν μεταξύ τους, πόσο καθοριστικός ήταν ο ρόλος του πρώτου κυβερνήτη του ελληνικού κράτους στη συγγραφή του έργου, σε σχέση μ’ αυτόν του Νερουλού; Προς τα πού γέρνει η πλάστιγγα εντέλει;

Το εν λόγω έργο φέρει εξ ολοκλήρου τη σφραγίδα του Καποδίστρια. Διαμόρφωσε το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, τους άξονες αναφοράς, το επιχείρημα, τη δομή και τον στόχο και επόπτευσε της όλης διαχείρισης. Έθεσε μάλιστα στον Νερουλό ως προϋπόθεση της συνεργασίας του την αποδοχή του δικού του ερμηνευτικού σχήματος.

Αυτά προκύπτουν από μακροσκελή επιστολή του Καποδίστρια προς τον Ιγνάτιο, μητροπολίτη της Ουγγροβλαχίας και σπουδαία προσωπικότητα της εποχής η οποία δημοσιεύθηκε στα 1850, λίγους μόλις μήνες μετά τον θάνατο του Νερουλού. Συμβαίνει επίσης να έχουμε στη διάθεσή μας άλλο έργο του Νερουλού της ίδιας ακριβώς περιόδου, όπου εκτίθενται οι άξονες της προσέγγισής του για τον ελληνισμό οι οποίοι τοποθετούν τις απόψεις του στην αντίπερα όχθη από εκείνες του Καποδίστρια.

Ο Νερουλός συντάσσεται με την άποψη ότι ο ελληνισμός τελειώνει με την είσοδο των Μακεδόνων του Φιλίππου στο προσκήνιο, θεωρεί τους Μακεδόνες κατακτητές του ελληνισμού και ολετήρες του ελληνικού πολιτισμού και της παρακμής του. Έκτοτε αρχίζει η μαύρη περίοδος του ελληνισμού που ολοκληρώνεται με το Βυζάντιο, το οποίο επίσης χαρακτηρίζει κατακτητή, σκοτεινό και ένοχο για την πνευματική κατάπτωση των Ελλήνων, από την οποία θα εξέλθουν μόλις κατά τη δεύτερη περίοδο της Τουρκοκρατίας με τους Φαναριώτες. Ο Φίλιππος αντιμετωπίζεται ως «εξολοθρευτής της των Ελλήνων ελευθερίας», το δε Βυζάντιο «δοχείον γλωσσών» και «ερημία βαρβάρων αιώνων» ενώ η ελληνική «γλώσσα κατήντησεν εις διαφθοράν εις τον Ιππόδρομον».

Η Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας, περί της οποίας ο λόγος, εκδιπλώνει και τεκμηριώνει τις βασικές αρχές που προτάσσει στην επιστολή του. Υποστηρίζει ότι οι Μακεδόνες είναι όχι κατακτητές αλλά οργανικό μέρος της ελληνικής εθνικής ιστορίας, ενώ συγκροτούν μαζί με το Βυζάντιο δύο μείζονες πόλους του ελληνικού πολιτισμού με πρόσημο τη διαχρονία. Το Βυζάντιο αποκαλείται «ελληνική» ή «ανατολική» αυτοκρατορία, ποτέ ρωμαϊκή, οι δε Έλληνες ορίζονται ως έθνος των οποίων η ταυτοτική αναφορά και συνείδηση κοινωνίας διέρχεται οριζοντίως όλες αυτές τις περιόδους έως και την Τουρκοκρατία.

Ο Καποδίστριας επιζητεί να τεκμηριώσει επίσης την άποψη ότι ο ελληνικός κόσμος της Τουρκοκρατίας κατέχει ισχυρή θέση στα οθωμανικά και ευρωπαϊκά πράγματα (στο οικονομικό, πολιτισμικό, πολιτικό, δημογραφικό, στατιωτικό, με τα αρματολίκια κ.λπ. πεδίο), αναδεικνύει τους θεσμούς του ελληνικού κόσμου, εξηγεί γιατί η κρίση της οθωμανικής αυτοκρατορίας είναι μη ανατάξιμη, οι δε ευρωπαϊκές απολυταρχίες υπόλογες για την καταπίεση των λαών τους και για την καταστολή των εθνικών κινημάτων. Διευκρινίζει τη διαφορά φύσεως που διακρίνει το ελληνικό έθνος στη διαχρονία και στην εποχή του ως ανθρωποκεντρικό έναντι της ευρωπαϊκής δεσποτείας.

Το Υπόμνημα του Καποδίστρια που συνοδεύει το βιβλίο αποτελεί μνημείο ανάλυσης των ευρωπαϊκών πραγμάτων της εποχής

Το Υπόμνημα του Καποδίστρια που συνοδεύει το βιβλίο αποτελεί μνημείο ανάλυσης των ευρωπαϊκών πραγμάτων της εποχής, οι δε θέσεις του εξαγγέλλουν αυτά που εμέλλετο να συμβούν στη διάρκεια του 20ού αιώνα: το τέλος των απολυταρχιών, συμπεριλαμβανομένης και της οθωμανικής δεσποτείας, την αρχή των εθνοτήτων, το αδιέξοδο της Ρωσίας και πλήθος άλλων. Εκτιμά ότι στο κλίμα αυτό η επιτυχία της ελληνικής επανάστασης είναι εφικτή και προτείνει τον τρόπο της διαχείρισής της επί του πεδίου και στο επίπεδο της διπλωματίας. Κρίσιμης σημασίας απόφαση θεωρεί την ανασυγκρότηση των επαναστατημένων Ελλήνων σε κράτος με τακτικό στρατό, ηγεσία ώστε να αντιμετωπίσει την οθωμανική απολυταρχία από θέση συγκροτημένης ισχύος.

Από ό,τι προκύπτει από την αλληλογραφία του Νερουλού με τον Καρατζά και άλλους, ο Καποδίστριας του ανέθεσε να επιδοθεί στη συγκέντρωση του αναγκαίου πληροφοριακού υλικού και στην κατάθεση της δικής του εμπειρίας από τη θητεία του στο οθωμανικό κράτος κοντά στους Φαναριώτες/ηγεμόνες της Μολδοβλαχίας, όπως επίσης και δίπλα στον Υψηλάντη στη διάρκεια της εκεί επανάστασης, προκειμένου να τεκμηριώσει το ιστορικό του αφήγημα για την αποτυχία της και για τις διχαστικές της αντινομίες. Τις πληροφορίες που συνέλεγε ο Νερουλός τις έθετε προφανώς υπ’ όψιν του Καποδίστρια για να τις αξιολογήσει και να τις εντάξει στο ερμηνευτικό του σχήμα. Στις 25 Σεπτεμβρίου 1826, ολίγον πριν την ολοκλήρωση του έργου, ο Νερουλός διαβεβαιώνει τον Ιωάννη Καρατζά ότι οι πληροφορίες τις οποίες παρείχε με σημειώματά του στον Καποδίστρια «του υπαραρέσουν και τις ευρίσκει αναγκαιότατες και σας παρακαλεί να με σημειώσετε όσα η πολυπειρία σας και η φρόνησή σας στοχάζεται αναγκαία».

Επομένως, η ταυτότητα του έργου φέρει τη σφραγίδα του Καποδίστρια εξ ολοκλήρου

Υπό το πρίσμα αυτό, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Νερουλός, για λόγους που δεν είναι του παρόντος, διατήρησε τις απόψεις του, αποδέχθηκε όμως να συνεργαστεί με τον Καποδίστρια, και να τον συνδράμει στο σχέδιό του. Επομένως, η ταυτότητα του έργου φέρει τη σφραγίδα του Καποδίστρια εξ ολοκλήρου, χωρίς αυτό προφανώς να μειώνει την αξία της συμβολής του Φαναριώτη διανοούμενου στην τεκμηρίωσή του.

Παρουσιάζετε τον Καποδίστρια ως υπέρμαχο της άποψης περί διαρκούς συνέχειας του ελληνισμού, σε αντίθεση με τον Αδαμάντιο Κοραή, που επηρέαζε σημαντικά τον Νερουλό, ο οποίος ως διαφωτιστής υποστήριζε την αποκοπή του μεταβυζαντινού ελληνισμού από την αρχαιότητα. Με ποιες βαθύτερες επιδιώξεις συνδέονται αυτά τα δύο διαφορετικά συστήματα σκέψης;

Η κοραϊκή και η καποδιστριακή προσέγγιση του ελληνισμού αποτελούν δύο διαμετρικά αντίθετες οπτικές όχι μόνο για τον ελληνισμό αλλά και για την εν γένει μετάβαση στη νεοτερικότητα. Πρέπει να πω ότι ο Κοραής και, επομένως, ο Νερουλός δεν πρωτοτύπησαν εν προκειμένω. Υιοθέτησαν αμάσητο το ιδεολογικό διατακτικό του διαφωτισμού και το επικαλέστηκαν για να βιάσουν την ιστορία και τον πολιτισμό, όχι μόνο του ελληνισμού, αλλά της σύνολης κοσμοϊστορίας. Οι θεράποντες του διαφωτισμού επέλεξαν την λεγόμενη αρχαιότητα και απέκοψαν το Βυζάντιο και τον μεταβυζαντινό ελληνισμό από τις ρίζες του, από την ελληνική τους ομοθεσία. Μπόρεσαν έτσι να εμφανίσουν τη δυτική δεσποτεία ως τη γέφυρα ανάμεσα σε δύο ανθρωποκεντρικές περιόδους, της «αρχαιότητας» και της «νεοτερικότητας». Με τον τρόπο αυτόν το Βυζάντιο από πρωτουργός του ελληνικού δρόμου προς τη νεότερη εποχή και γεννήτορας της ευρωπαϊκής (δυτικής και σλαβικής) μετάβασης στον ανθρωποκεντρικό πολιτισμό ταξινομήθηκε στα απόβλητα της ευρωπαϊκής ιστορίας. Ο διαφωτισμός χρέωσε στο Βυζάντιο τον δυτικό μεσαίωνα και την παπική θεοκρατία, τα δε υποστατικά της ελληνικής διαχρονίας, όπως οι πόλεις, η εταιρική οικονομία κ.λπ., κατεγράφησαν/κατοχυρώθηκαν ως κατάλοιπα της φεουδαρχίας.

Συγχρόνως ο διαφωτισμός πραγματοποίησε μία άνευ προηγουμένου ρήξη με την κλασική αρχαιότητα για να λαφυραγωγήσει το εννοιολογικό της οπλοστάσιο και να εμφανίσει τη νεοτερικότητα ως το ανθρωποκεντρικό ολοκλήρωμα της ιστορίας. Εμφάνισε τη συνταγματική/εκλόγιμη μοναρχία ως την κατακλείδα της δημοκρατίας, τη μόνη κατοχυρωμένη ατομική ελευθερία ως ανώτερη της καθολικής ελευθερίας, επιστράτευσε το σύνολο εντέλει των εννοιών της για να νομιμοποιήσει την ανωτερότητά της. Ωστόσο, δεν μας έχει εξηγήσει ακόμη πώς γίνεται και γεννήθηκε εξ υπαρχής στο στάδιο της ωριμότητας χωρίς να γνωρίσει τη βρεφική της ηλικία. Γνωρίζει όμως ότι χάρη στις δύο αυτές ρήξεις με το συνεχές του ελληνικού ανθρωποκεντρισμού, με τον έλεγχο του περιεχομένου των εννοιών και την οικειοποίηση της ιστορίας μπόρεσε να νομιμοποιήσει το μεταφεουδαλικό καθεστώς της και να ηγεμονεύσει στον κόσμο.

Η αποτυχία της ελληνικής επανάστασης και η επικράτηση του δυτικού δρόμου έφερε την ευρωπαϊκή περιφέρεια στο επίκεντρο των εξελίξεων και τη Δύση στον θρόνο της ηγεμονίας.

Η επιλογή του Καποδίστρια να εστιάσει στο συνεχές της εθνικής ομοθεσίας του ελληνισμού στην πραγματικότητα φέρνει στην επιφάνεια αυτό που στη σκέψη του Ρήγα συνιστούσε η ελληνική επανάσταση: το εγχείρημα της αναβίωσης του ελληνικού δρόμου προς τη νεοτερικότητα, το οποίο τοποθετούσε το Βυζάντιο ως κόμβο της μετάβασης στη νεότερη εποχή και ως εμβρυουλκό της ανθρωποκεντρικής επανεκκίνησης τόσο της Εσπερίας όσο και της σλαβικής Ανατολής. Η αποτυχία της ελληνικής επανάστασης και η επικράτηση του δυτικού δρόμου έφερε την ευρωπαϊκή περιφέρεια στο επίκεντρο των εξελίξεων και τη Δύση στον θρόνο της ηγεμονίας. Για να κατανοήσουμε τις εξελίξεις στον ελληνισμό και στην Ευρώπη της ανθρωποκεντρικής μετάβασης πρέπει να σταθούμε σοβαρά στον βυζαντινό 9ο αιώνα. Τότε μετακενώνονται στη Δύση με αφετηρία την ιταλική χερσόνησο τα θεμέλια του ελληνικού/ανθρωποκεντρικού κοσμοσυστήματος και ενσωματώνεται η σλαβική Ανατολή στην ελληνική πολιτισμική σφαίρα.

Ο βιασμός της κοσμοϊστορίας που επέβαλε ο διαφωτισμός βοήθησε τη Δύση να επισπεύσει την εξέλιξή της, όμως επέφερε μια άνευ προηγουμένου οπισθοδρόμηση καθώς συνοδεύθηκε όχι μόνο με την κατάλυση των ανθρωποκεντρικών θεμελίων που έφερε στο συνεχές της ιστορίας του ο ελληνικός κόσμος αλλά και την απαξίωσή τους.

Προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι ενώ το αντιαπολυταρχικό και δημοκρατικό πρόταγμα της Επανάστασης ενέπνευσε τους ανθρωποκεντρικούς θύλακες της Εσπερίας, καταπολεμήθηκε από κοινού από τις δυνάμεις του διαφωτισμού και της απολυταρχίας. Το γεγονός αυτό εξηγεί γιατί η νεοτερική διανόηση των ημερών μας δεν εισέφερε ούτε έχει να εισφέρει έναν κόκκο νέας γνώσης από τότε στο πεδίο της κοινωνικής επιστήμης, επιμένοντας να ερμηνεύει τις σημερινές εξελίξεις με τα εργαλεία του 18ου αιώνα.

Με άλλα λόγια, η γνώση του ελληνικού παρελθόντος μάς διδάσκει όχι πώς θα επιστρέψουμε σε αυτό αλλά πώς θα απελευθερωθούμε από τον εγκλεισμό μας στο σπήλαιο του διαφωτισμού

Κατά τούτο, η ανάδειξη της ελληνικής εθνικής/ανθρωποκεντρικής συνέχειας επαναφέρει το ζήτημα στον ελληνικό ανθρωποκεντρικό δρόμο ο οποίος αποκωδικοποιεί τα στάδια της εξελικτικής βιολογίας του κοινωνικού ανθρώπου και, επομένως, μας αποκαλύπτει από πού ερχόμαστε, πού βρισκόμαστε και, ιδίως, το μέλλον της εξέλιξης της εποχής μας. Με άλλα λόγια, η γνώση του ελληνικού παρελθόντος μάς διδάσκει όχι πώς θα επιστρέψουμε σε αυτό αλλά πώς θα απελευθερωθούμε από τον εγκλεισμό μας στο σπήλαιο του διαφωτισμού και θα μεταβούμε στο μέλλον στο πεδίο της μεγάλης κλίμακας που έχουμε προ πολλού εισέλθει. Κατά τούτο, η ανάδειξη της ελληνικής ανθρωποκεντρικής συνέχειας που εξαγγέλλει ο Καποδίστριας αναδεικνύει όχι μόνο τον βαθιά αντιδραστικό χαρακτήρα της εποχής του αλλά και, πολλώ μάλλον, της εποχής μας, καθώς έρχεται αντιμέτωπος για μία ακόμη φορά με τις εμμονές του αξιακού κόσμου να θέτει υπό απαγόρευση το μέλλον, εν προκειμένω τη δημοκρατία. Αυτή κατά τη γνώμη μου εξηγεί το γεγονός ότι το έργο αυτό άμα τη εκδώσει του αποτιμήθηκε ως αξιόλογο. Η ανάγνωσή του προώρισται να απελευθερώσει τα μυαλά των ανθρώπων για να δουν το μέλλον με τρόπο που δεν δύναται να πράξει η νομιζόμενη επιστήμη της νεοτερικότητας.

Πώς διαφέρει η συγκεκριμένη μελέτη από άλλες καταγραφές της ελληνικής Ιστορίας; Τι διαφορετικό κομίζει;

Αρκεί να πω ότι είναι η πρώτη Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας, η οποία επιπλέον αποκαθιστά την ενότητα του ελληνικού κόσμου στον ιστορικό χρόνο, και μάλιστα με βάση την ταυτοτική του ιδιοσυστασία. Ο Καποδίστριας γνωρίζει ότι το έθνος είναι συμφυές φαινόμενο του ανθρωποκεντρισμού, δηλαδή των κοινωνιών που συγκροτούνται με όρους ελευθερίας. Αυτό ακριβώς αντιτείνει στις ευρωπαϊκές απολυταρχίες, για να πει ότι οι Έλληνες ως έθνος έχουν κάθε δικαίωμα να διεκδικήσουν την ελευθερία τους, σε αντίθεση με τις δικές τους κοινωνίες που τις υπομένουν επειδή δεν συγκροτούν εισέτι έθνη. Υπό μια γενικότερη έννοια ο Καποδίστριας απορρίπτει την περιοδολόγηση της κοσμοϊστορίας που εισάγει ο διαφωτισμός -αρχαιότητα, μεσαίωνας, νεοτερικότητα- θεωρώντας, προφανώς, ότι από τη στιγμή που περιήλθε στη φεουδαρχία εξήλθε της ανθρωποκεντρικής ιστορίας για να επανενταχθεί αργότερα με την αναγέννηση. Όπως προκύπτει, ο Καποδίστριας υποστηρίζει ότι οι θεσμοί του ελληνισμού στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας είναι διακριτοί από εκείνους της οθωμανικής (και της ευρωπαϊκής) δεσποτείας και ανάγονται στο βάθος του ιστορικού του χρόνου. Ο δρόμος του ελληνισμού για τον Καποδίστρια υπήρξε αδιαλείπτως ανθρωποκεντρικός, δεν περιέχει τη φεουδαρχία. Αξίζει να ειπωθεί ότι την ταξινομία των ελληνικών θεσμών που εισάγει ο Καποδίστριας ακολουθεί κατά γράμμα ο Νίκος Σβορώνος στη δική του Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας.

Στο έργο σχολιάζονται επικριτικά αστοχίες διάφορων προσώπων. Για παράδειγμα, οι συγγραφείς αναφέρουν πως η επέλαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο διευκολύνθηκε από τα διάφορα αντικρουόμενα συμφέροντα, τις έριδες και την κακή οργάνωση στο Ναβαρίνο. Πόσο ακριβοδίκαιος θα μπορούσε να είναι ο Καποδίστριας ως συγγραφέας, δεδομένου ότι είχε διαφορές, πολιτικές και άλλες, με τα πρόσωπα που συμμετείχαν στην Επανάσταση και στην οργάνωση του ελληνικού κράτους;

Η Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας γράφηκε πριν έρθει ο Καποδίστριας στην Ελλάδα. Μάλιστα δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί, τελειώνει με την άλωση του Μεσολογγίου, και κυκλοφόρησε με τη φροντίδα του εκδοτικού οίκου της Γενεύης. Επομένως, δεν μπορεί να ειπωθεί ότι κίνητρό του για την αξιολόγηση γεγονότων ή προσώπων ήταν οι διαφορές που ανέκυψαν αργότερα μαζί τους. Επιπλέον, όπως απεδείχθη, ο Καποδίστριας ήταν ενωτικός στη βάση ενός σκοπού και ενός προγράμματος για την εμπραγμάτωσή του. Για παράδειγμα, διαφώνησε με τη Φιλική Εταιρεία και με τον Υψηλάντη στο μέτρο που προέβαλαν την αντιμοναρχική αντί για την εθνική διάσταση της επανάστασης, μη λαμβάνοντας υπόψιν ότι ο ελληνισμός είχε απέναντί του σύσσωμη την απολυταρχική Ευρώπη, δηλαδή την Ιερά Συμμαχία. Διαφώνησε επίσης με εκείνους που επιζητούσαν την ξένη βοήθεια για την απελευθέρωση των Ελλήνων. Διακήρυττε ότι αλλοίμονό μας εάν μας απελευθερώσουν οι ξένοι, διότι ποτέ δεν θα αποκτήσουμε πνεύμα ανεξαρτησίας και θα σερνόμαστε στις αυλές τους παράκλητοι ες αεί. Κατά το αντίστοιχο της κοραϊκής διακήρυξης για το «γαλλογραικικό» έθνος, απευχόταν την απελευθέρωσή μας από τους Ρώσους γιατί τότε θα γίνουμε «ρωσογραικοί».

Διατρέχοντας τις σελίδες της Ιστορίας, σε συνδυασμό με την επιστολή προς Ιγνάτιο και το Υπόμνημά του προς τους Έλληνες, διαπιστώνουμε ότι οι ενορατικές προσεγγίσεις του για τα ευρωπαϊκά πράγματα της εποχής εφαρμόσθηκαν στη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Διατρέχοντας τις σελίδες της Ιστορίας, σε συνδυασμό με την επιστολή προς Ιγνάτιο και το Υπόμνημά του προς τους Έλληνες, διαπιστώνουμε ότι οι ενορατικές προσεγγίσεις του για τα ευρωπαϊκά πράγματα της εποχής εφαρμόσθηκαν στη διάρκεια του 20ού αιώνα. Η αρχή των εθνοτήτων και η υπέρβαση της απολυταρχίας, το αδιέξοδο της Ρωσίας που έμελλε να επιλυθεί με τη ρωσική επανάσταση, το μη ανατάξιμο και η κατάρρευση της οθωμανικής αυτοκρατορίας, η ανάδειξη των προϋποθέσεων για την επιτυχή κατάληξη της ελληνικής επανάστασης και πλήθος άλλων. Έτσι, σε ό,τι αφορά στη Μολδοβλαχία, επιρρίπτει την ευθύνη για την κακή τροπή των πραγμάτων στον Υψηλάντη, ενώ στην Πελοπόννησο διαπιστώνει την επικράτηση του «πολεοκεντρισμού» και του «κοτζαμπασισμού» που αποτυπώθηκε άλλωστε στα Συντάγματα με αποτέλεσμα την αδιάπτωτη συνοδεία του αγώνα με εμφυλίους που ολίγον έλλειψε να τον ακυρώσουν. Έχει ενδιαφέρον να προσεχθεί ότι οι «μπαρμπέριδες», όπως αποκαλεί ο Κολοκοτρώνης εκείνους που δίχασαν τους επαναστατημένους Έλληνες και οικειοποιήθηκαν τον αγώνα τους, συσπειρώθηκαν εναντίον του Καποδίστρια ο οποίος επιχείρησε να υλοποιήσει το σχέδιό του, να συνεχίσει την επανάσταση με τη συγκρότηση κράτους και να εδραιώσει την ανεξαρτησία του. Είναι αυτοί που αφού δημιούργησαν τους όρους της απόλυτης ανημπόριας, παρέδωσαν τις τύχες του ελληνισμού στις δυνάμεις της απολυταρχίας.

Εν κατακλείδι, με την εμφύτευση του απολυταρχικού προτεκτοράτου στη μήτρα του ελληνισμού, επικράτησε η κοραϊκή/καποδιστριακή αντίληψη της «παλιγγενεσίας», η οποία επέβαλε την πλήρη ρήξη με το παρελθόν του ελληνικού πολιτισμού, εννοεί δε να προσεγγίζει τον βίο του και να τον ιστορεί τα πεπραγμένα του δυνάμει των πεπραγμένων του κράτους. Η διαφορά που επισημαίνει ο Καποδίστριας ανάμεσα στον ελληνικό κόσμο της εποχής του και στην ευρωπαϊκή περιφέρεια που μόλις εξήρχετο από τη δεσποτεία, αποτέλεσε έκτοτε την πηγή της ελληνικής κακοδαιμονίας, η οποία διατηρεί την επικαιρότητά της έως τις ημέρες μας. Η ελληνική άρχουσα τάξη είναι μοναδική στον κόσμο κατά το ότι λατρεύει με πάθος ό,τι συνάδει με τον «προ-νεοτερικό» γεννήτορα του ευρωπαϊκού κράτους, ενώ αντιμάχεται με το ίδιο πάθος ό,τι ανάγεται στην πρόοδο που διδάσκει προβολικά το παρελθόν του ελληνικού κόσμου.

Θέλετε να μας μιλήσετε πιο αναλυτικά για την Ακαδημία Κοσμοσυστημικής Γνωσιολογίας; Ποιοι είναι οι στόχοι της και πώς συνδέεται με τη δημοσίευση του παρόντος έργου;

Η Ακαδημία Κοσμοσυστημικής Γνωσιολογίας συστάθηκε από πολίτες το 2019 ως θεσμός με σκοπό τη συστηματική μελέτη και διάδοση της Κοσμοσυστημικής Γνωσιολογίας, μιας συνολικής ερμηνευτικής, μεθοδολογικής και αναλυτικής επιστημονικής πρότασης, η οποία επιχειρεί την εκ βάθρων επανεκτίμηση της κοινωνικής επιστήμης με μέτρο την κοσμοσυστημική ανασύνταξη της κοσμοϊστορίας. Εδράζεται στο σύστημα γνώσης που προτείνεται στο έργο μου, το οποίο εγγράφει το παρόν της νεοτερικότητας στον πραγματικό του χρόνο και ως εκ τούτου διδάσκει την κατεύθυνση του μέλλοντος της ανθρωπότητας. Η πρότασή της είναι αποκαθαρμένη από το βαρύ ιδεολογικό φορτίο της νεοτερικότητας, βασίζεται στους θεμέλιους άξονες της γνώσης: την εννοιολογία των φαινομένων, την τυπολογία τους, τις παραμέτρους και την εξελικτική βιολογία του κοινωνικού ανθρώπου, οπλισμένη με μια μέθοδο που αποκαθιστά την καθολικότητα των πορισμάτων της.

Η παρουσία της Ακαδημίας είναι ενεργή στα επιστημονικά δρώμενα της χώρας και του εξωτερικού

Η Ακαδημία έχει μέχρι στιγμής πραγματοποιήσει τέσσερα επιστημονικά συμπόσια με τη συμμετοχή κυρίως νέων επιστημόνων, έχει διεξαγάγει πλήθος σεμιναρίων και έχει εκδώσει τρία βιβλία, ενώ έχει στα σκαριά την έκδοση των πρακτικών των συμποσίων στον προσεχή χρόνο και μία ακόμη μονογραφία. Η παρουσία της Ακαδημίας είναι ενεργή στα επιστημονικά δρώμενα της χώρας και του εξωτερικού, χωρίς ωστόσο να εμπλέκεται στις πολιτικές ή άλλες διαμάχες της καθημερινότητας. Διατηρεί ιστοσελίδα με το όνομά της και παρουσία στα κοινωνικά δίκτυα, ανοιχτή σε κάθε ενδιαφερόμενο.

Η Ακαδημία είναι ανοιχτή σε εκείνους που επιθυμούν να αποκτήσουν τα απαραίτητα γνωστικά εργαλεία για να κατανοήσουν όσα συμβαίνουν γύρω τους και τις προσήκουσες λύσεις που είναι ικανές να μεταφέρουν την εποχή μας στο μέλλον με μέτρο την αποχειραγώγηση και την πρόοδο του κοινωνικού ανθρώπου.

---

＊Ο ΣΟΛΩΝ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. 

Δυο λόγια για τον Γιώργο Κοντογιώργη, που ανέλαβε την επιστημονική επιμέλεια της έκδοσης

Ο Ομότιμος Καθηγητής Γιώργος Κοντογιώργης γεννήθηκε το 1947 στο Νυδρί Λευκάδας. Χρημάτισε Πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου. Μέλος διεθνών επιστημονικών ενώσεων και επιστημονικών περιοδικών, έχει διδάξει σε πλήθος ξένων πανεπιστημίων και επί σειρά ετών στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού. Έχει δημοσιεύσει 47 βιβλία και περισσότερα από 500 επιστημονικά άρθρα στην Ελλάδα και σε πολλές άλλες χώρες, ενώ αρθρογραφεί τακτικά σε έντυπα/ιστολόγια γνώμης με παρεμβάσεις του στα δημόσια πράγματα. Ο ερευνητικός προσανατολισμός του εστιάζεται στην οικοδόμηση της κοσμοσυστημικής γνωσιολογίας και στη διαμόρφωση μιας εκ βάθρων νέας κοινωνικής επιστήμης που καλύπτει τα θεμέλια πεδία του κοινωνικού βίου: από την εννοιολογία και την τυπολογία των κοινωνικών φαινομένων έως την εξελικτική βιολογία του σύνολου κοινωνικού γίγνεσθαι. 

 bookpress.gr  

Το μίσος του Κοραή προς τον Καποδίστρια! Ένα πολύτιμο μάθημα για τους Έλληνες, από τον Βρετανό Christopher Montague Woodhouse

 

«Καποδίστριας, Ο Θεμελιωτής της Ελληνικής Ανεξαρτησίας»

Υπάρχουν προσωπικότητες των οποίων το έργο όχι μόνον είναι συνυφασμένο με μερικές από τις πιο κρίσιμες σελίδες της ελληνικής ιστορίας αλλά και παρέχει τεκμήρια πολύτιμα για την αυτοσυνειδησία ημών των Ελλήνων και την ορθή θέαση του μέγιστου ιστορικού γεγονότος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 που εορτάζει σήμερα όλος ο Ελληνισμός.

Τέτοια ήταν και η προσωπικότητα του Christopher Montague ‘Monty’ Woodhouse, Βαρώνου του Terrington, Βρετανού πολιτικού, στρατιωτικού, αγωνιστή της Αντίστασης κατά του Ναζισμού, μέλους των Βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, διπλωμάτη και ιστορικού, ο οποίος πέθανε το 2001 σε ηλικία 83 ετών.

Christopher Montague (Monty) Woodhouse

Όσον αφορά στα ελληνικά πράγματα, η συνεισφορά του Woodhouse είναι εκπληκτικά ευρεία. Σε επιχειρησιακό επίπεδο σχετίζεται με σειρά γεγονότων κατά την διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής. Το 1941 ήταν εκ των Εκτελεστικών αξιωματούχων των Βρετανικών Αποστολών (Special Operations Executive) που στάλθηκαν στην Κρήτη προκειμένου να οργανώσουν τις δυνάμεις Αντίστασης. Τον Σεπτέμβριο του 1942 τον συναντούμε ως αλεξιπτωτιστή στην ηπειρωτική Ελλάδα, υποδιοικητή της Δύναμης Harling όταν μαζί με τον Διοικητή Eddie Myers, είχαν ως αποστολή την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου. Μετά την επιτυχή έκβασή της, ο Woodhouse παρέμεινε στην Ελλάδα, καθώς ήταν από τους λίγους Βρετανούς αξιωματικούς που μιλούσαν ελληνικά και συχνά συνομιλούσε με ελληνικούς πολιτικούς παράγοντες στην Αθήνα, ενώ τον Ιούλιο του 1943 το Foreign Office τον όρισε επικεφαλής της Βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής στην Ελλάδα.

Christopher Woodhouse και Eddie Myers

Το ενδιαφέρον, ωστόσο του Woodhouse για την Ελλάδα, δεν περιορίζεται στην στρατιωτική συνδρομή του. Έχοντας μετά τον πόλεμο ήδη διατελέσει Βουλευτής των Συντηρητικών (1959-1966), όταν παράλληλα υπήρξε και Fellow στο Nuffield College στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου άλλωστε είχε πραγματοποιήσει Κλασσικές Σπουδές, υπήρξε πολυγραφότατος συγγραφέας πληθώρας έργων που περιστρέφονται γύρω από τον Ελληνισμό και την Ελλάδα.

Ο Christopher Woodhouse κατά την Αντίσταση, στην Ελλάδα

Από την εκτενή βιβλιογραφία του, σταθμός είναι το έργο του, Καποδίστριας: Ο Θεμελιωτής της Ελληνικής Ανεξαρτησίας (Capodistria, The Founder of Greek Independence), που εκδόθηκε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το 1973, δηλαδή ένα έτος πριν o Woodhouse ολοκληρώσει την δεύτερη Κοινοβουλευτική θητεία του ως Βουλευτής Οξφόρδης (1970-1974). Πρόκειται για μια ογκωδέστατη μελέτη, αποτελούμενη από 21 Κεφάλαια που κατανέμονται σε 6 τμήματα μιας έκδοσης άνω των 500 σελίδων, με εκτενέστατη βιβλιογραφία πρωτογενών και δευτερογενών πηγών, υποστηριζόμενη από πίνακες και χάρτες.

Το εξώφυλλο του βιβλίου του Woodhouse για τον Καποδίστρια

Αυτό που έχει εκπληκτικό ενδιαφέρον είναι η αναφορά του ιδίου του Woodhouse στο πώς αποφάσισε να ασχοληθεί συστηματικά με τον πρώτο Κυβερνήτη της Ελλάδας. Γράφει χαρακτηριστικά (σελ. vii / μετάφραση Π.Γ.Π.):

‘‘Tο ενδιαφέρον μου για τον Καποδίστρια ξεκίνησε με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Βαδίζοντας στα βουνά της Πίνδου τον Νοέμβριο του 1942, συνοδευόμενος από αντιστασιακό σώμα υπό την διοίκηση του Ναπολέοντα Ζέρβα, τον επάξιο απόγονο των Σουλιωτών ηρώων του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, σμίξαμε με ένα άλλο επαναστατικό σώμα στο χωριό Βίνιανη. Επικεφαλής του ήταν ένας κομμουνιστής ονόματι Αθανάσιος Κλάρας, ο οποίος είχε το ψευδώνυμο Άρης Βελουχιώτης: ῾ο θεός του πολέμου από το Βελούχι᾽, άλλως γνωστό και ως Τυμφρηστός, το υψηλότερο βουνό της κεντρικής Πίνδου (σσ.: η συνάντηση Γούντχαουζ – Βελουχιώτη έλαβε χώρα την 14η Νοεμβρίου). Η συνδυασμένη δύναμή μας, συνέχισε τον δρόμο προς την αποστολή της, που ήταν η καταστροφή της σιδηροδρομικής οδογέφυρας στον ποταμό Γοργοπόταμο. Αισθανόμασταν ήδη την επιτυχία, και δεν κωλυσιεργήσαμε στην διάβασή μας από τα ελληνικά όρη. Μετά από κάθε χωριό, σταματούσαμε λιγάκι και δίναμε εμπνευσμένες ομιλίες σε ενθουσιώδη ακροατήρια, διακηρύσσοντας το καθήκον της αντίστασης και το επικείμενον της απελευθέρωσης. Ήταν μια συναρπαστική αλλά παροδική εμπειρία.

Ναπολέων Ζέρβας

Ο Ζέρβας κι εγώ περιορίσαμε τις ομιλίες μας κυρίως σε πατριωτικές κοινοτοπίες, αλλά οι ομιλίες του Άρη ήταν διαφορετικές. Ειπωμένες με μια σκληρή μονοτονία, με μεγάλη ταχύτητα αλλά ωσάν να σκεφτόταν φωναχτά, ήταν περισσότερο διαλέξεις στην Ιστορία της Φιλοσοφίας παρά πατριωτικές ομιλίες. Σχεδόν το μόνο που θυμάμαι λεπτομερώς από αυτές σήμερα είναι η επιμονή με την οποίαν επιτίθετο στους προηγούμενους κυβερνήτες της σύγχρονης Ελλάδας. Δύο ονόματα ήταν ανάθεμα για αυτόν: Γλύξμπουργκ (το όνομα που χρησιμοποιούσε για την βασιλική οικογένεια, σκόπιμα επιλεγμένο για να δίνει έμφαση στις Γερμανικές διασυνδέσεις της), και Καποδίστριας. Τον τελευταίο τον καταδίκαζε ως έναν αδίστακτο αλλοδαπό τύραννο ο οποίος είχε διαφθείρει την Ελλάδα και αποστερήσει τον ελληνικό λαό από την ανεξαρτησία για την οποία είχε πολεμήσει. Καθώς γνώριζα τον Άρη Βελουχιώτη καλύτερα, πειθόμουν ολοένα και περισσότερο ότι, οποιονδήποτε κι εάν μισούσε με τόση ένταση περισσότερο από έναν αιώνα μετά τον θάνατό του, θα είχε περισσό ενδιαφέρον να τον μελετήσω περαιτέρω’’.

Ο Woodhouse με τον Βελουχιώτη

Ο λόγος που τα γράφουμε αυτά, είναι διότι σε αυτή την πολύτιμη επιστημονική συνεισφορά του Woodhouse συναντιόμαστε με μια συγκλονιστική αναφορά στην αντίδραση που προκάλεσε η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια στον Αδαμάντιο Κοραή. Μια αναφορά, την οποία αξίζει να παραθέσουμε αυτοτελώς όχι μόνον διότι είναι πολλοί οι Έλληνες που την αγνοούν, αλλά και διότι θεωρούμε ότι σε αυτήν εντοπίζονται ορισμένα πολύ χρήσιμα εξαγόμενα που έχουν άμεση σχέση τόσο με τον εορτασμό του Ιωβηλαίου της Εθνικής Παλιγγενεσίας, με την απόπειρα πλήρους αποδόμησης της προσωπικότητας του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, τον οποίο οι σημερινοί τυφλοί οπαδοί του Κοραή διακηρύττουν διαπρυσίως ως δικτάτορα, αλλά και με την συνολική και πολύχρονη προσπάθεια αλλοίωσης της ιστορικής αλήθειας για την Επανάσταση του 1821.

Ας δούμε τί ακριβώς γράφει ο Woodhouse, αναφερόμενος στην αντίδραση του Κοραή κατά το άκουσμα της δολοφονίας του Καποδίστρια (σελ. 502-503):

Το απόσπασμα της περιγραφής του Woodho

για τον Καποδίστρια (υπογράμμιση Π.Γ.Π.)

‘‘Δεν προξενεί εντύπωση το γεγονότος ότι υπάρχει καταγραφή στα Ελληνικά Αρχεία των εγκάρδιων συλλυπητηρίων του Μακρυγιάννη. Μόνον ο Κοραής ήταν αδυσώπητος. Είχε ήδη στο τυπογραφείο προς εκτύπωση -με ημερομηνία 17 Οκτωβρίου 1831- ένα φυλλάδιο με το οποίο επιτίθετο στον Καποδίστρια, όταν έμαθε στο Παρίσι τα νέα της δολοφονίας. Αντί να το περιορίσει κόσμια και ευπρεπώς, ο Κοραής προσέθεσε ένα πρόλογο κι έναν επίλογο, όπου διακήρυττε ότι, ο Καποδίστριας, ως ῾παραβάτης των νόμων της Ελλάδας᾽, άξιζε μια ακόμη χειρότερη μοίρα -να εξοριστεί από την ίδια την χώρα του- και ότι, οι δολοφόνοι του ήταν άξιοι μομφής διότι φταίνε που τον προφύλαξαν από αυτήν την μοίρα. Το φυλλάδιο αυτό, το οποίο ήταν γραμμένο στη συνήθη μορφή διαλόγου, έβριθε ακόμη περισσότερου δηλητηρίου κατά του Καποδίστρια, από ότι περιείχε στην αρχική μορφή του. Μιλούσε για την ῾Ιησουιτική διακυβέρνησή᾽ του, την άθλια τυραννία του, και τον κίνδυνο που διέτρεχε η Ελλάδα, ῾της Φαναριώτικης λέπρας ή της πλημμύρας των Κοζάκων᾽. Επαναλάμβανε επίσης, τις γνωστές παραποιήσεις και νοθεύσεις σχετικά με την άρνηση του Καποδίστρια να επιτρέψει την διδασκαλία των Αρχαίων Κλασσικών, και τις απόπειρές του να πείσει τις Δυνάμεις ότι η Ελλάδα ήταν γεμάτη ταραχοποιούς, κλέφτες και πειρατές. Τέτοιες ποταπές ανοησίες δεν θα είχαν καμία αξία να αναφερθούν, εάν δεν επρόκειτο για το γεγονός ότι, καθώς προέρχονται από έναν από τους μεγαλύτερους μελετητές και δημοσιογράφους (δημοσιολόγους) της Ελλάδας, μαρτυρούν το βάρος και τα φαρμάκια της αντιπολίτευσης την οποία έπρεπε να αντιμετωπίσει ο Καποδίστριας. Ακόμη και σε μεταγενέστερα γράμματά του σε φίλους, ο Κοραής έδειξε ότι δεν μετάνιωσε ποτέ για αυτήν την φριχτή συμπεριφορά του’’.

Η πρώτη σελίδα του φυλλαδίου του Κοραή με την προσθήκη στο άκουσμα της δολοφονίας του Καποδίστρια (υπογράμμιση Π.Γ.Π.)

Διαβάζοντας κανείς αυτές τις γραμμές, τούτες μάλιστα τις ημέρες που η Ελλάδα τελεί υπό μια πολύ ιδιάζουσα κατάσταση εορτασμού του Ιωβηλαίου της Εθνικής Παλιγγενεσίας, με εγκλεισμό των Ελλήνων δια της επιβολής μεροληπτικά περιοριστικών μέτρων με το πρόσχημα του κορωνοϊού, και κυρίως έχοντας υποστεί μια συστηματική απόπειρα πλύσης εγκεφάλου από την αρμόδια Κυβερνητική Επιτροπή ῾Ελλάδα 2021᾽ και τους περί αυτήν δορυφόρους αλλοιωτές της ιστορικής αλήθειας, γεννιώνται αβίαστα ορισμένα συμπεράσματα που έχουν, θεωρώ, αξία να αναφερθούν.

Η δεύτερη σελίδα του φυλλαδίου του Κοραή για τον Καποδίστρια, που επικαλείται ο Woodhouse (υπογράμμιση Π.Γ.Π.)

1. Το αβυσσαλέο μίσος με το οποίο ο Αδαμάντιος Κοραής, εκ των πλέον προβεβλημένων σήμερα δήθεν πρωτεργατών του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, στην πραγματικότητα όμως προσβολέας των βαθύτερων πτυχών της ελληνικής ταυτότητας και του Έλληνα τρόπου, καταφέρεται κατά του νεκρού Ιωάννη Καποδίστρια, δείχνει ότι οι αξίες του Διαφωτισμού, στις οποίες είχε ο ίδιος υπερεκτεθεί, πόρρω απέχουν από την πρωταρχική αξία του ελληνικού ήθους. Της απόδοσης δηλαδή, τιμών στον νεκρό, για τις οποίες η Αντιγόνη γίνεται ο αριστουργηματικός ύμνος του Σοφοκλή. Το γεγονός αυτό από μόνο του δείχνει τις τεράστιες εσωτερικές εντάσεις με τις οποίες αντιπάλευε ο Ελληνισμός τις κρίσιμες ώρες του Αγώνα, πλέον των καθημερινών διακυβευμάτων ζωής και θανάτου.
2. Το γεγονός ότι ο Κοραής ουδέποτε επέδειξε ένδειξη μεταμέλειας για την υβριστική και απεχθή στάση του έναντι του νεκρού Καποδίστρια, μας υποψιάζει απολύτως δικαιολογημένα για το μένος κατά του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, όπως πολλαπλά εκφράζεται και σήμερα από θιασώτες του Κοραϊσμού και του Διαφωτισμού, που στο πρόσωπο του Καποδίστρια είδαν τον μεγαλύτερο δικτάτορα που γνώρισε ποτέ το σύγχρονο ελληνικό κράτος. Άραγε, υπήρξε ποτέ άλλος δικτάτορας στην παγκόσμια πολιτική ιστορία ο οποίος δολοφονήθηκε, μη έχοντας παρά μόνον δύο φρουρούς -τον ένα μάλιστα ημιανάπηρο- αρνούμενος να δεχθεί τον πολυάριθμο στρατό που προόριζε ως φρουρά του το ελληνικό κράτος;
3. Το ότι ένας σύγχρονος Βρετανός ιστορικός, μια πολυσχιδής προσωπικότητα του 20ου αιώνα, με έμπρακτα κατατεθειμένα τα διαπιστευτήρια της φιλοπατρίας και του Φιλελληνισμού του, χαρακτηρίζει τις συνήθεις μέχρι σήμερα, και προερχόμενες από τον Κοραή, κατηγορίες εις βάρος του Καποδίστρια, ως ‘‘ποταπές ανοησίες άνευ αξίας’’, είναι άραγε λόγος ικανός να μας κάνει να σκεφθούμε έξυπνα για τους λόγους που από την Επιτροπή ‘Ελλάδα 2021’ εξέλιπαν ανάλογες προσωπικότητες;
4. Το εκπληκτικό γεγονός ότι, ο λόγος που ο Christopher Woodhouse παρακινήθηκε και αποφάσισε να αφιερωθεί στην μελέτη του φαινομένου Ιωάννης Καποδίστριας, ήταν -κατά την μαρτυρία του ίδιου του Γούντχαουζ- οι υβριστικές αναφορές του Άρη Βελουχιώτη προς το πρόσωπο του Καποδίστρια -τον οποίο ο Βελουχιώτης θεωρούσε ῾῾αδίστακτο ξένο τύραννο ο οποίος είχε διαφθείρει την Ελλάδα και αποστερήσει τον ελληνικό λαό από την ανεξαρτησία για την οποία πολέμησε᾽᾽- ενώ ταυτόχρονα ο Woodhouse καταγράφει τον Βελουχιώτη ως ένα κατά βάσιν μάλλον θεωρητικό του Μαρξισμού που στα κηρύγματά του δεν τον ενδιέφερε η πατριωτική αφύπνιση των κατακτημένων Ελλήνων, αλλά η προπαγάνδα της Εγελιανής και Μαρξιστικής θεώρησης της Ιστορίας και η μέσω αυτών επιβολή του απάτριδου Κομμουνισμού, τον οποίο βιώνουμε μέχρι τώρα, λέει κάτι σε εμάς σήμερα άραγε;
5. Και για να πάμε και λίγο παραπέρα, μήπως η έμμεση μεν, προφανής, δε ετερόκλητη συσχέτιση μεταξύ Κοραή και Βελουχιώτη, όπως εξάγεται από τα ανωτέρω βιογραφικά αποσπάσματα του Woodhouse, δεν απέχει καθόλου από την σημερινή ιδεολογική συνταύτιση των εθνομηδενιζόντων οπαδών του Διαφωτισμού και υπέρμαχων της φιλελεύθερης θεώρησης του Αγώνα του 1821 για την Λευτεριά, με τον ανεκδιήγητο όχλο των αριστεριζόντων μαρξιστών πολεμίων της ελληνικής ταυτότητας και της υπερτρισχιολιόχρονης εθνικής υπόστασης και παράδοσης του Ελληνισμού;

Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας και ο Ας είναι αυτές οι καταληκτήριες σκέψεις, την παραμονή της 25ης Μαρτίου 2021, τόσο ένα μικρό μνημόσυνο στην σπουδαία αυτή προσωπικότητα του Christopher Woodhouse για τα όσα προσέφερε στην Ελλάδα, τον Ελληνισμό και την ιστορία του, όσο κι ένα λυχνάρι εορταστικού φωτός και πρόσκλησης για επίγνωση και ομόνοια όλων των Ελλήνων, στο ξημέρωμα της μέγιστης Διπλής Εορτής του Ελληνισμού, της Λευτεριάς από την Οθωμανική σκλαβιά, και της Απαλλαγής από την Φθορά του Θανάτου, που Ευαγγελίζεται ο Αρχάγγελος στην Παναγία.

Η δολοφονία του Καποδίστρια, έξω από την εκκλησία του Αγ. Σπυρίδωνος στο Ναύπλιο   https://pgpavlos.wordpress.com/

Δημοσιεύθηκε στο infognomonpolitics.gr στις 26 Μαρτίου 2021

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥ ΝΕΟΓΡΑΙΚΙΣΜΟΥ Α.ΚΟΡΑΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΓΈΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΕΩς ΤΟΝ Α.ΤΣΙΠΡΑ...

Από την Γ΄ Εθνοσυνέλευση του 1827 στους e-πλειστηριασμούς του 2017 – Νομικό πλαίσιο, εθνική συγκρότηση, οντολογικό υπόβαθρο

     karavaki

του Στέργιου Ζυγούρα Από τους δυτικόφιλους του 1827 στους αριστερούς του 2017 – Εκπληρώνεται το όνειρο του Κοραή (και) από τον Αλέξη Τσίπρα;

Ένας βασικός λόγος για τον οποίο έγινε η Επανάσταση του 1821, σύμφωνα με την πλευρά Κοραή-Μαυροκορδάτου. Από την εισαγωγική διακήρυξη του Συντάγματος που ακολούθησε την ανακήρυξη του Καποδίστρια ως Κυβερνήτη (1827)

Πάντοτε πίστευα στη ευρωπαϊκή ιδέα, είμαι ευρωπαϊστής επειδή ακριβώς είμαι αριστερός δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας στις 23-11-2017 στο Παρίσι, παραλαμβάνοντας το Prix du courage politique (Βραβείο πολιτικού σθένους). Βραβεύτηκε διότι βρήκε το θάρρος να κρατήσει την Ελλάδα στην Ευρωζώνη και στην Ε.Ε. «Κάτι τρέχει στα γύφτικα» θα σκεφτεί ίσως κάποιος για μια βράβευση της επιθεώρησης Politique Internationale. Σωστά, αλλά κάτι ιδιαίτερα σημαντικό αξίζει σχολιασμού. Κάτι που δείχνει ως αντίφαση, είτε πραγματική είτε φαινομενική. Εδώ δεν θα αναφερθούμε στις αντιευρωπαϊκές προεκλογικές διακηρύξεις του Α(νδρέα) Τσίπρα, ούτε στην 5μηνη «συγκρουσιακή» παράσταση (2015) που χρεώθηκε στον «μουτζαχεντίν» Βαρουφάκη, ούτε στην μέγιστη πολιτική αλητεία του δημοψηφίσματος (2015) στο οποίο συνέπραξαν ΕΚΤ-Κομισιόν-Τσίπρας προκειμένου μετά το στέγνωμα της οικονομίας από το ευρωρευστό να στραγγαλιστεί και η κίνηση των εγχώριων κεφαλαίων. Δεν θα μιλήσουμε καν για την τεχνητή και προδιαγεγραμμένη είσοδο της Ελλάδας στην κρίση με τα εξόχως πλαστά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το έλλειμμα 2009. Το σημαντικό θέμα είναι η αντίδραση του βραβευμένου – très courageux πρωθυπουργού, όταν επιστρέφοντας στην Ελλάδα, ανακοινώθηκε ότι ξεκινούν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί και για χρέη προς το δημόσιο. Συνδέεται αυτή η πολιτική του στάση με την δήλωση ευρω-αριστεροσύνης στο Παρίσι; και αν ναι, πώς;

«Οι Βουλευταί οφείλουν να προσαρμόσουν νομοδοτούντες την γαλλικήν νομοθεσίαν…». Την προσταγή αυτή του 1827 στην εισαγωγή του Συντάγματος της Τροιζήνας ακολουθεί προσαρμοσμένη στο σήμερα και ο Αλέξης Τσίπρας. Γι’ αυτό βραβεύεται, γι’ αυτό στηρίζει τους e-πλειστηριασμούς και τους διαμεσολαβητές. Γιατί γίνονται όλα αυτά;

Ο πρωθυπουργός αποδέχθηκε τους e-πλειστηριασμούς, όπως συμφώνησε σε όλο το «εξυγιαντικό» ευρωπακέτο που ονομάζουμε «μνημόνια». Και η δήλωσή του στο Παρίσι αυτό ακριβώς εννοούσε. Ότι συμφωνεί με την ευρωπαϊκή ενοποίηση όπως αυτή υλοποιείται και ότι σ’ αυτήν πίστευε πριν γίνει πρωθυπουργός. Μπροστά στο χιλιοπαιγμένο σκηνικό «Ελλάς-Γαλλία Συμμαχία» ο Τσίπρας έμμεσα δήλωσε ότι το ευρωπαϊκό δίκαιο είναι υπέρτερο του ελληνικού. Είναι σαν να έλεγε ότι από το εθνικό δίκαιο ισχύει μόνον η «γαλλική παράμετρος του 1821«. Και ότι αυτό ισχύει, μέχρι να πάμε στην απόλυτη, υπερεθνική εξουσία Βρυξελλών-Φρανκφούρτης και να επιτευχθεί -επιτέλους- ο στόχος ίδρυσης του ελληνικού κράτους.

Κατ’ αρχήν ο πρωθυπουργός ξέχασε ότι παρά την επιθυμία του Κοραή (που μιλούσε για το κοινό έθνος των «Γραικογάλλων»), για πάνω από 1.000 χρόνια «Ελλάς-Γαλλία» σημαίνει «αντιπαλότητα» και όχι «συμμαχία«. Τουλάχιστον από το 800 μ.Χ. το κράτος των Φράγκων είναι υπεύθυνο για την δημιουργία των εννοιών «Δύση-Ανατολή», καθώς η Δύση διεκδίκησε το συνολικό υπερεθνικό Ρωμαϊκό κράτος από το κέντρο του, που τότε βρισκόταν στην Ανατολή. Αυτό έγινε με όχημα την ορθότητα του χριστιανικού δόγματος και γι’ αυτό οι Φράγκοι άρχισαν από τότε να αποκαλούν τους Ρωμαίους της Κων/πολης  «Γραικούς«, διεκδικώντας για τον εαυτό τους τον τίτλο του Ρωμαίου. Κατά δεύτερον, ένας ευρωπαϊστής-αριστερός πρωθυπουργός κάνοντας μια ακόμα στροφή 180 μοιρών από τον προεκλογικό σωσία του θα διευκολύνει και θα επιβλέψει την ευρωπαϊκή-αριστερή κατάσχεση της ακίνητης περιουσίας. Όπως ήταν αναμενόμενο, μεταξύ των κομμάτων παίχτηκε για άλλη μια φορά το σόου «λαϊκή κατοικία vs στρατηγικός κακοπληρωτής δανειοδοτημένης βίλας», προκειμένου να φανεί ποιος είναι «λαϊκότερος» από ποιον. Όμως η ουσία παραμένει. Με μαφιόζικο ΕΕΤΗΔΕ αρχικά, ΕΝΦΙΑ στη συνέχεια, ανεμπόδιστους πλειστηριασμούς, ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, ανεργία, ύφεση και υπερφορολόγηση (που δεν έκανε ούτε η Οθωμανική Αυτοκρατορία), η Ε.Ε. σε πρώτη φάση θα κατάσχει και την πρώτη κατοικία από όσους είχαν την ατυχία να πάρουν δάνειο την περίοδο των παχιών αγελάδων (Σημίτη). Το χειρότερο είναι ότι η κατάσχεση δεν θα απαλλάξει τον δανειοδοτημένο από το χρέος, αφού ο πλειστηριασμός θα γίνει σε τιμή κατά πολύ μικρότερη από την τιμή της αγοράς του ακινήτου. Όποιος πήρε δάνειο, θα εξακολουθεί να χρωστά την διαφορά στην Τράπεζα. Γιατί;

Η ξεχασμένη Γ΄ Εθνοσυνέλευση του 1826 και η άγνωστη τροπή του 1827

Το σημείο αυτό λέγεται «γαλλικό δίκαιο» και εξηγείται καλά από τον Θανάση Μαυρίδη. Στο βίντεο μπορείτε επίσης να δείτε την διακομματική προώθηση της ιδέας ότι το να φορολογείται και το άψυχο ξεχωριστά από το έμψυχο είναι μια ευρωπαϊκή (άρα φυσιολογική) πολιτική, για όσους θέλουν να λέγονται «δυτικοί» (δηλ. «προοδευμένοι»). Σε δεύτερη φάση το σπίτι τους θα χάνουν και όσοι αδυνατούν να πληρώσουν φόρους στο ελληνικό δημόσιο. Είναι καιρός να δούμε γιατί έγινε η Επανάσταση του 1821 και τι χώριζε τις παρατάξεις Κολοκοτρώνη και Μαυροκορδάτου που συγκρούονται αδιάκοπα από τότε. Πρόκειται αντίστοιχα για τις υπερεθνικές παρατάξεις Καποδίστρια και Κοραή που είχαν δικαιώματα στην Επανάσταση, όμως  η συνύπαρξη των ιδεών που εξέφραζαν ήταν απολύτως αδύνατη. Ήταν κάτι σαν «δεξιοί-αριστεροί» εκείνης της εποχής; Και ναι και όχι. Εξαρτάται από το πώς αυτοί ορίζονται σήμερα. Επιπλέον η εξήγηση του παρελθόντος είναι λάθος να γίνεται με όρους του μέλλοντος, οπότε καταχρηστικά τελείως και για λόγους ευκολίας προσέγγισης ενός δύσκολου θέματος χρησιμοποιούμε τους όρους.

Οι δυο παρατάξεις δεν δημιουργήθηκαν μετά την έναρξη της Επανάστασης. Προϋπήρχαν και στις τάξεις των διανοούμενων και στην Φιλική Εταιρεία. Το 1824 ξεκίνησε ο επίσημος διχασμός της Επανάστασης με μοχλό το Χρηματιστήριο του Λονδίνου (λέγε με «δάνεια»). Τα δάνεια αυτά δεν ζητήθηκαν ποτέ από την Επανάσταση (από νόμιμη διοίκηση). Η πλευρά του Καποδίστρια προσπάθησε να τα σταματήσει ή να τα υποκαταστήσει. Το μόνο γνωστό τους στοιχείο στο ευρύ κοινό είναι ότι εκδόθηκαν υπό το άρτιο. Χρεωθήκαμε σχεδόν τα διπλά από όσα αξιοποιήσαμε, επειδή η διαφορά χαριζόταν υπό μορφή έκπτωσης στους αγοραστές των ομολογιών για το ρίσκο που αναλάμβαναν. Αυτό το «ρίσκο» αντιφάσκει πλήρως με το επιχείρημα της βρετανικής αναγνώρισης η οποία υποτίθεται ότι εξισορρόπησε την καταδίκη της Ιεράς Συμμαχίας. Το χάος που προκλήθηκε από την σύγκρουση (λέγε με «εμφύλιο») ανέλαβε να διευθετήσει ο Διονύσιος Ρώμας, ένας βασικότατος, αφανής και δυσεξήγητος παράγοντας της πλευράς Καποδίστρια. Το 1826 κατάφερε με απίστευτη επιμονή, υπομονή και κατάλληλες κινήσεις (κορυφαία ήταν η αίτηση προστασίας προς την Αγγλία προκειμένου να την κατευνάσει) να ακυρώσει την παράνομη κυβέρνηση Κουντουριώτη (κυβέρνηση των βρετανικών δανείων), να καταργήσει το σχήμα «Βουλή-Κυβέρνηση» (ουσιαστικά το Σύνταγμα του Άστρους), να αποκαταστήσει τους ηττημένους του «εμφυλίου» και να στρώσει το χαλί για την εμφάνιση του Καποδίστρια. Όμως…

Όμως η βρετανική πολιτική έθετε την Ρούμελη εκτός Επανάστασης και η Γ΄ Εθνοσυνέλευση του 1826 διεκόπη. Συνεχίστηκε το 1827 σε δυο χωριστές Συνελεύσεις και με μεγάλη δυσκολία ολοκληρώθηκε «ενωτικά» στην Τροιζήνα. Η νομιμοποιημένη εμφάνιση του Καποδίστρια επετεύχθη, αλλά η πλευρά Μαυροκορδάτου πέτυχε στα αντίμετρα εξισορρόπησης να επανεμφανίσει το Σύνταγμα της ανεξαρτησίας του Άστρους με το διοικητικό σχήμα Βουλή-Κυβέρνηση που της έδινε ευχέρεια νομιμοφανών (εξαγορασμένων) βουλευτικών πραξικοπημάτων εναντίον της κυβέρνησης. Έτσι είχε προκύψει τον Δεκέμβριο του 1823 η κυβέρνηση Κουντουριώτη στην θέση της κυβέρνησης Πετρόμπεη. Η πρώτη ενέργεια του αφιχθέντα Καποδίστρια ήταν να καταργήσει και πάλι το Σύνταγμα της Βουλής και της ανεξαρτησίας (από το Πατριαρχείο) που είχε επαναφέρει η πλευρά των «αριστερών-ευρωπαϊστών». Η παράταξη του Κοραή εσίγησε για ένα έτος, αλλά η εξέλιξη της Δ΄ Εθνοσυνέλευσης το 1829 και η παραίτηση του Λεοπόλδου την επόμενη χρονιά ξαναέφερε την δυτικόφιλη ομάδα στην κατάσταση του 1823.

Η υπογραφή του προέδρου της Συνέλευσης Γ. Σισίνη δεν πρέπει να παραπλανά. Το κείμενο και το Σύνταγμα που ακολουθεί, απηχεί την παράταξη του Μαυροκορδάτου (δηλ. του Κοραή), καθώς με την ανάδειξη του Καποδίστρια η πλευρά του Κολοκοτρώνη πέτυχε επί τόπου το μέγιστο της πολιτικής συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Μ. Βρετανίας

Η επιμονή του Καποδίστρια να επαναφέρει το κράτος στην υπερεθνική τροχιά της Φιλικής Εταιρείας, η δυνατότητά του να επιβιώνει (εν μέσω πτώχευσης) χωρίς σοβαρή εξωτερική χρηματοδότηση και να ανταπεξέρχεται στον υπόγειο πόλεμο, ενεργοποίησε το 1830 την λυσσαλέα αντίδραση στον άξονα Λονδίνο-Παρίσι-Ύδρα-Σύρος-Μάνη με τα γνωστά αποτελέσματα. Σημειωτέον ότι ο Καποδίστριας αναγνώριζε τα δάνεια 1824-25, όμως αυτό δεν ήταν αρκετό για να δανειοδοτηθεί. Αντίθετα, υπονομεύτηκε έντονα η οικονομική και νομισματική του πολιτική, ενώ οι ανταρσίες νησιών και Μάνης του στερούσαν σημαντικά έσοδα. Εσωτερική πολιτική του Καποδίστρια υπήρξε η δημιουργία μεσαίας τάξης. Επέμενε ιδιαίτερα στην προτεραιότητα της ατομικής περιουσίας έναντι του δικαιώματος ψήφου. Οι υποστηρικτές του Κοραή στόχευαν άμεσα στην δημιουργία ενός φιλελεύθερου εθνικού κράτους με «πολίτες ατομικών δικαιωμάτων». Στο κράτος αυτό η απόσταση μεταξύ θεωρίας και πράξης για τα στοιχειώδη δικαιώματα ήταν κολοσσιαία (τα δείγματα 1822-25 διευρύνθηκαν τραγικά μετά το 1863), με αποτέλεσμα την παγίωση των πελατειακών σχέσεων ώστε η ψήφος του πολίτη να εξαγοράζεται φθηνά. Νομικό πρότυπο για την παράταξη του Κοραή ήταν η Γαλλία με τον (Ναπολεόντειο) Αστικό Κώδικα και τον αντίκτυπο της Επανάστασης του 1830. Απώτερος στόχος για αμφότερες τις παρατάξεις ήταν ένα υπερεθνικό κράτος. Χριστιανικό για την ομάδα του Καποδίστρια, αντιχριστιανικό για την ομάδα του Κοραή. Η πρώτη ομάδα ήταν υποχρεωμένη να αρκεστεί προσωρινά στον τύπο του εθνικού κράτους, με βάση όσα συμφωνήθηκαν στο Συνέδριο της Βιέννης. Είχε σχεδόν την απόλυτη πλειοψηφία της κοινωνίας, όμως οι καλυμμένες διακηρύξεις αμφοτέρων έδιναν χώρο στο μέσο του χρήματος που διέθετε η δεύτερη ομάδα για να επιδρά αρνητικά στις ανθρώπινες συνειδήσεις. Η οργανωμένη συκοφαντία εναντίον προσώπων της πλευράς Καποδίστρια ήταν το δεύτερο μέσο που χρησιμοποιούσε η παράταξη του Κοραή. Ας δούμε μερικά άγνωστα στοιχεία της σύγκρουσης 1824-25 και πόσο «ενωτικά» προέκυψε ο Καποδίστριας το 1827.

 Ποιος ήταν ο κόμης Alerino Palma di Cesnola;

Η κατανόηση του πολύπλοκου 1821 περνάει και μέσα από τα πρόσωπα. Ο κόμης Alerino Palma ήταν ιταλικής καταγωγής. Παρά το ότι ο Al. Palma πολέμησε ως Πιεμοντέζος για να ενταχθεί η ιδιαίτερη πατρίδα του στην δημοκρατία της Γαλλικής Επανάστασης, η νεωτερική ιστορία δεν τον φωτίζει. Ίσως επειδή αδυνατεί να τον ταυτίσει με την «λαϊκή» Ελληνική Επανάσταση (τι δουλειά έχει ένας κόμης;), αλλά κυρίως επειδή ο Palma είχε ρόλο που θα προβλημάτιζε όποιον δέχεται την εμφάνιση του Canning ως αιτία της βρετανικής «αλλαγής στάσης» και ως τριών διαστάσεων το τριμερές σχήμα των «μεγάλων δυνάμεων» που επεμβαίνουν εκ των υστέρων σε μια Επανάσταση οργανωμένη από τους «Γραικούς». Ο κόμης Palma είναι ο εκλεκτός του G. Canning. Αποστέλλεται από τους Φιλογραικούς του Λονδίνου (που προωθούν τα δάνεια εξαγοράς και διχασμού της Επανάστασης) για να προωθήσει την ιδέα ενός πολιτικού έθνους. Με πιο απλά λόγια, ένας Ιταλός αποστέλλεται από τους Άγγλους για να επιβάλλει τον Γαλλικό νόμο, ώστε το κράτος που θα προκύψει, να ακολουθεί την αντιχριστιανική τάση της Γαλλικής Επανάστασης. Το 1824 -εν μέσω εμφυλίου- ο κόμης Αλερίνο Πάλμα έγραψε την «Πολιτική Κατήχηση» για τους Έλληνες, δηλαδή μια προσαρμοσμένη εκδοχή του προηγηθέντος κειμένου «Ελληνική Νομαρχία». Το 1806 ο Ναπολέοντας με τον Κοραή προσπαθούσαν να αποφύγουν μια φαναριώτικη Επανάσταση μέσω Επτανήσων – Σερβίας και Μολδοβλαχίας. Το 1824 ο Κάνινγκ με τον Πάλμα προσπαθούσαν να εμπεδώσουν την πεποίθηση ότι ο Υψηλάντης μιμήθηκε τον Ροβεσπιέρο. Προσπαθούσαν επίσης να περιορίσουν την χριστιανική παράμετρο της Επανάστασης στα όρια μιας «καθαρεύουσας» ελληνικής γλώσσας. Στην εισαγωγή ο εκδότης Ιωσήφ Κιάππε χαρακτηρίζει τον Πάλμα «αυθόρμητο φιλέλληνα» που έσπευσε υπέρ των αγωνιζόμενων χριστιανών Ελλήνων. Στο προλογικό του σημείωμα ο Πάλμα ανταποδίδει το ευγενές ψέμα, επιβεβαιώνοντας ότι ο Κιάππε ήταν αυτός που τον παρότρυνε να γράψει την Κατήχηση. Μια Κατήχηση που ερχόταν από το σημείο που ερχόντουσαν και τα δάνεια.

Με βάση το ίδιο «δικαίωμα των Εθνών» η Βρετανία υποχρέωσε τον Γ. Κουντουριώτη να θεωρήσει «ουδέτερα» τα ναυλωμένα πλοία διαφόρων χωρών που μετέφεραν τον Ιμπραήμ από την Αίγυπτο (Σεπτέμβριος 1824), πριν ο Κουντουριώτης παραλάβει την πρώτη δόση του α΄ δανείου που είχε μπλοκαριστεί στην Ζάκυνθο. Ο Πάλμα  απέστειλε το κείμενο στον Μιαούλη τον Δεκέμβριο του 1824

[Ο Κιάππε (Giuseppe Chiappe) ήταν Ιταλός. Μαζί με τον Πάλμα και τον Σανταρόζα προορίζονταν από το Λονδίνο ως καρμποναρικό επιτελείο εξωτερικής πολιτικής του Γ. Κουντουριώτη. Ένα ενδεικτικό σημείο μόνο, για να καταλάβει ο αναγνώστης πώς εννοούσε τον «Νόμο» η παράταξη του Κοραή: Πριν κλείσει μήνα η «ουδέτερη» εφημερίδα «Ο Φίλος του Νόμου» που εξέδιδε στην Ύδρα ο Κιάππε, είχε προαναγγείλει την ενοχή του Καραϊσκάκη ως «προδότη», καλώντας όσους ήξεραν για την «προδοσία» να παρουσιαστούν για να καταθέσουν. Η «προδοσία του Καραϊσκάκη» είχε κατασκευαστεί από τον Μαυροκορδάτο. Αφορμή του σχεδίου ήταν ο άμεσος κίνδυνος να μην καταλήξουν τα χρήματα του δανείου στον Γ. Κουντουριώτη, επειδή αμφότεροι οι απεσταλμένοι του Λονδίνου -Μπάιρον και Στάνχοπ- βλέποντας από κοντά τα πράγματα και αντιλαμβανόμενοι πώς αναδείχθηκε ο Κουντουριώτης, υποστήριζαν μια ενωτική προσωρινή κυβέρνηση που θα αποσοβούσε τον εμφύλιο. Για να μην κινηθεί ο Μπάιρον ανατολικά προς τον Ανδρούτσο, εφευρέθηκε ο αντιπερισπασμός «κίνδυνος στο δρόμο για την ζωή του λόρδου από τους προδότες Καραϊσκάκη-Ανδρούτσο». Ο δεύτερος βρισκόταν προσωρινά εκτός εμβέλειας του κοραϊκού Νόμου που εφάρμοζε ο Μαυροκορδάτος.]

Το 1824 ο κόμης Αλερίνο Πάλμα έγραψε την «Πολιτική Κατήχηση» για τους Έλληνες. Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ο Φίλος του Νόμου» που απηχούσε το κοραϊκό πνεύμα της «Ελληνικής Νομαρχίας» (1806) και υποστήριζε την προσωρινή κυβέρνηση που προέκυψε μέσω Λονδίνου: την κυβέρνηση Κουντουριώτη. Εδώ η εκτύπωση του 1826.

Συγγραφέας του κειμένου ο Α.Π. (Alerino Palma)

Στην «Πολιτική Κατήχηση» που ο Πάλμα έστειλε στον Μαυροκορδάτο, αρχικά εξηγεί ότι το υπό ίδρυση κράτος έχει αναφορά στην αρχαία Ελλάδα μέχρι την «παρακμή των φώτων» που ξεκινά όταν ο Αλέξανδρος ο Μακεδόνας παρότρυνε τον Αριστοτέλη να αφήνει τον λαό στην κτηνώδη του κατάσταση. Στη συνέχεια αναλαμβάνει να ενημερώσει τους επαναστατημένους ότι ξεσηκώθηκαν για να διαφυλάξουν την χριστιανική τους θρησκεία η οποία κινδυνεύει από τους Τούρκους, πράγμα που φαίνεται από το πώς οι Τούρκοι μεταχειρίστηκαν τον «αγαθό και αξιοσέβαστο» Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄. Γιατί τα λέει αυτά; Η London Greek Committee υποτίθεται ότι συγκροτείται πάνω στην βάση της χριστιανικής αλληλεγγύης. Το πνεύμα του κειμένου είναι το εξής: εφόσον οι Έλληνες θεωρούν φίλους και αδελφούς τους Χριστιανούς της Δύσης, θα ιδρύσουν ένα κράτος χωρίς Μακεδονία και -κατά μείζονα λόγο- χωρίς Κωνσταντινούπολη που θα ακολουθεί τον δυτικό τύπο του εθνικού κράτους με «επικρατούσα θρησκεία και ανεκτικότητα«. Συνεπώς, θα ιδρυθεί εθνική Εκκλησία και η δικαιοδοσία της θα υπαχθεί υπό την πολιτική εξουσία (αρχηγός της Εκκλησίας θα είναι ο μονάρχης). Όπερ μεθερμηνευόμενον, η χριστιανική πίστη επιδιώκεται να γίνει -σταδιακά- μια ιδεολογική παράμετρος της ιδιότητας του πολίτη. Επιπλέον, αφού προηγήθηκε η Γαλλική Επανάσταση, η εθνική νομοθεσία δεν μπορεί παρά να γίνει στο γαλλικό πρότυπο. Κεντρικό σημείο της Κατήχησης: Οι Έλληνες θα αποκτήσουν την ελευθερία και ανεξαρτησία που στερήθηκαν όταν ο Φίλιππος Β΄ ο Μακεδών τους τις στέρησε. Κατά ποιο τρόπο, άραγε, συνδέεται η επιδιωκόμενη εθνική χριστιανική διάσταση των Γραικών με την συνεχή υπενθύμιση πως το υπό ίδρυση κράτος έχει «ελληνική αναφορά» στο παρελθόν μόνον μέχρι τους Μακεδόνες; Ο Πάλμα όχι μόνον είναι από τους «φιλέλληνες» εκείνους που σιώπησαν όταν η Ελλάδα ιδρύθηκε ως «Γραικία» στις διεθνείς συνθήκες (όπως ο Κοραής ήθελε), αλλά υπηρέτησε την Γραικία επί Όθωνα προτείνοντας «Σχέδιο παρατηρήσεων… δια να γίνει ο Γαλλικός πολιτικός κώδιξ εφαρμοστέος εις την Ελλάδα«.

 Πώς δόθηκε το πράσινο φως στον Καποδίστρια το 1827;

Η ρωσοβρετανική συμφωνία του 1826 στην Αγ. Πετρούπολη ίδρυσε το ελληνικό κράτος. Ο Ιμπραήμ είχε -τυπικά- διεθνοποιήσει το θέμα των Γραικών, οπότε η διαλυμένη πλέον Ιερά Συμμαχία (ουσιαστικά η Ρωσία) σπάζει την «ουδετερότητά» της και συμφωνεί με την Μ. Βρετανία. Ακολουθεί και αίτηση προστασίας προς την Ρωσία. Της αίτησης αυτής είχε προηγηθεί η αίτηση προστασίας προς την Γαλλία, οπότε, πριν συνέλθουν οι τρεις στο Λονδίνο, οι «Γραικοί» καλούνται «να εκλέξουν» νέα διοίκηση με πλαίσιο το Πρωτόκολλο της Αγ. Πετρούπολης. Η τελική ισορροπία έχει ως εξής: «Καποδίστριας από την μια πλευρά, Church, Cochrane και Βουλή από την άλλη». Χάρη στους ελιγμούς των Ρώμα-Κολοκοτρώνη η αγγλική πλευρά θα βρεθεί διασπασμένη μεταξύ Κουντουριώτη-Ζαΐμη. O εκβιασμός του Cochrane δεν θα πετύχει, η Αγγλία θα αποδεχθεί ελπίζοντας σε ναυάγιο, οπότε η καταφανής μειοψηφία δεν θα ψηφίσει και ο Καποδίστριας θα αναδειχθεί «ομόφωνα» στις 3-4-1827. Η πρώτη φάση της Συνέλευσης (1826) είχε προετοιμάσει το έδαφος με την κατάργηση Βουλής και Κυβέρνησης. Το 1827 η κυβερνητική συρρίκνωση έγινε εύκολα αποδεκτή, όχι όμως και το πρόσωπο. Ο Κολοκοτρώνης θα προσπαθήσει να αναδείξει τον Ρώμα στην προεδρία της Βουλής, αλλά η προσπάθεια αυτή θα αποτύχει. Η παράταξη του Μαυροκορδάτου βρισκόταν σε απόλυτη ταραχή. Η άγνοια του πλούσιου προσκηνίου και παρασκηνίου κάνει πιστευτό το ιστορικό επιχείρημα «το 1827 ο Κοραής συμφώνησε στον Καποδίστρια και ο μετέπειτα μανιώδης πόλεμος εναντίον του έχει να κάνει με πράξεις του δεύτερου ή με κακή πληροφόρηση του πρώτου». Ενώ το παραδοσιακό στρατόπεδο παρέκαμπτε το ζήτημα νοθείας στα οικονομικά κατάστιχα και την σκανδαλώδη διαχείριση των δανείων, το φιλοδυτικό στρατόπεδο μετά την εκλογή της μονοπρόσωπης κυβέρνησης Καποδίστρια έριξε όλο το βάρος στην σύνταξη ενός οριστικού Συντάγματος που θα βασιζόταν και πάλι στην δυαρχία, με υπεροχή της Βουλής έναντι της Κυβέρνησης. Μάλιστα, θα ήταν έτσι φτιαγμένο, ώστε να κατηγορηθεί ως «εχθρός του λαού» όποιος τολμήσει να το πειράξει. Την 5^η Μαΐου η Συνέλευση διαλύθηκε. Πέντε μέρες πριν ψήφισε το Σύνταγμα, ενώ έξι μέρες μετά την ανάδειξη του Καποδίστρια η Συνέλευση απηύθυνε ψήφισμα στον Κοραή. Μεταξύ άλλων έλεγε:

Το Ελληνικόν Έθνος συνηγμένον εις την Γ΄ Εθνικήν Συνέλευσιν δια τα μεγάλα του συμφέροντα, σού προσφέρει το σέβας και την εκ της μέσης καρδίας αγάπην του. … Καταφιλεί τα χρυσά σου λόγια, τα σοφά σου παραγγέλματα, συνομιλεί με τα βιβλία σου και φωτίζει το πνεύμα και την καρδίαν του ευχόμενον να μη παύσης να κοινοποιής τα αγαθά σου φρονήματα εις τους συμπολίτας σου, συμβουλεύων τα κοινά συμφέροντα.

9-4-1827, Από το Ψήφισμα της Γ΄ Εθνοσυνέλευσης προς τον Αδαμάντιο Κοραή

Αντίστοιχα τιμητικά ψηφίσματα έλαβαν οι πρωταγωνιστές του έντονου παρασκηνίου: Ρώμας, Στεφάνου, Δραγώνας, Eynard, μ. Ιγνάτιος, Βιάρος Καποδίστριας, Γεροστάθης, βασιλιάς Λουδοβίκος της Βαυαρίας, Canning και Hamilton. Είναι προφανές ότι δεν ανήκαν όλοι στην ίδια τάση. Όμως το ενωτικό πνεύμα της παράδοσης δεν συγκινούσε και πάλι την νεωτερικότητα. Προσπάθεια σύγκλησης νέας Συνέλευσης και ανατροπής του Καποδίστρια έγινε πριν εκείνος αναλάβει, από την πλευρά του Μαυροκορδάτου. Την στιγμή εκείνη ο Καποδίστριας γύριζε την Ευρώπη για να εξασφαλίσει τις συμμαχίες και τις καλύτερες δυνατές συνθήκες λειτουργίας ενός υπό ίδρυση κράτους που βρισκόταν όχι σε πόλεμο αλλά σε γενοκτονία. Και η γενοκτονία αυτή προκλήθηκε και υποβοηθήθηκε από δυνάμεις που καθόριζαν σε μεγάλο βαθμό και την αγγλογαλλική πολιτική.

Από το 1800, κάθε φορά που ο ελληνισμός πλησίαζε στην επαναστατική έκρηξη ή στην επιτυχία του εγχειρήματος, ελάμβανε από τον Κοραή ανώνυμες οδηγίες συμμόρφωσης γραικικού περιεχομένου

Παρότι από το 1833 η κρατική πυξίδα έδειχνε κυρίως στην πορεία που χάραξε ο Κοραής, μέχρι και την έξωση του Όθωνα η κατάσταση στο Γραικικό Βασίλειο είχε μια σχετική ρευστότητα. Ο Όθων περιορίστηκε, πολεμήθηκε και τελικά απομακρύνθηκε επειδή στις αποφάσεις του έβαλε μεγαλύτερη από την επιτρεπόμενη δοσολογία του στόχου των Φιλικών. Η μετονομασία του Δανού Γεωργίου Α΄ από «Βασιλεύς των Γραικών» (Rois des Grecs) σε «Βασιλεύς των Ελλήνων» (Roi des Hellènes) και η προβλεφθείσα υποχρέωση «να πρεσβεύουν οι διάδοχοι του Γεωργίου τα δόγματα της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας» δεν μετατόπισε την πορεία του κράτους προς την καποδιστριακή πολιτική. Μετά και την ίδρυση της Βουλγαρίας, το κράτος ήταν υποχρεωμένο να λειτουργεί «εθνικά» στην εξωτερική του πολιτική με βάση το δυτικό πρότυπο του έθνους. Η ιδέα της Φιλικής έγινε -θέλοντας και μη- μια ελληνόφωνη μεγάλη ιδέα, που διατηρούσε τα υπερεθνικά στοιχεία του χριστιανισμού μόνον σε επίπεδο προσωπικών οραμάτων. Την δεκαετία του 1870 διευθετήθηκαν τα εκκρεμή -μετά τον Καποδίστρια- δάνεια του 1824-25, άρα ξεπάγωσε και η δυτική δανειοδότηση. Η Μικρασιατική καταστροφή έκλεισε το κεφάλαιο του 1821 σε κοραϊκό εθνικό επίπεδο. Η Ελλάδα πολιτικά και πολιτισμικά βρέθηκε στην αποκλειστική ζώνη της Μ. Βρετανίας, των ΗΠΑ και τέλος, των Βρυξελλών. Το καποδιστριακό όραμα υπέστη φθορά σε επίπεδο συλλογικής συνείδησης, όμως οι «Γραικογάλλοι» που ήθελε ο Κοραής δεν δημιουργήθηκαν μαζικά ούτε στο α΄ μισό του 20^ου αιώνα.

Ο δρόμος μετά τον Β’ Π. Πόλεμο είναι σαφής: Ευρωπαϊκή ενοποίηση επιδιώκεται από την αντιχριστιανική τάση που βοήθησε την χριστιανική Ανατολή να χαθεί και επέφερε τον Δυτικό κατακερματισμό και τα Εθνικά κράτη. Σήμερα είναι σαφέστερος ο διαχρονικός στόχος που το 1800 εκφραζόταν από τον Κοραή. Τα Εθνικά κράτη επιδιώκεται σήμερα να διαλυθούν, επειδή περιέχουν σε κλειστή (εθνική) συγκρότηση στοιχεία του υπερεθνικού χριστιανισμού. Η αμφισβήτηση των εθνικών ταυτοτήτων, της ανθρώπινης ταυτότητας (ταυτότητας φύλου κλπ), της οικογενειακής δομής, η θρησκειολογία στην παιδεία, ο διαθρησκειακός διάλογος υπό την πολιτική ομπρέλα, το «δικαίωμα στον θάνατο» είναι μερικά από τα άυλα μέσα περαιτέρω αποχριστιανοποίησης των κοινωνιών. Το υλικό μέσο του χρήματος ακολουθεί μια -φαινομενικά- αντίστροφη πορεία. Μέσο για την υποταγή μιας χειραγωγημένης από την εκπαίδευση και τα ΜΜΕ κοινωνίας που υποβάθμισε την πνευματική ζωή για χάρη μιας υλιστικής απόλαυσης είναι η απογύμνωση από την ατομική περιουσία. Περιέργως, στα «ατομικά δικαιώματα» των «ευρωπαϊστών» υπάγονται τα πάντα πλην του δικαιώματος για εργασία και για ιδιοκτησία κατοικίας. Αυτό, βέβαια, αφορά μια μόνον ερμηνεία της Ευρώπης, του ανθρώπου και του κόσμου.

 Αυτή «η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα» (;)

Τα ελληνικά πολιτικά αδιέξοδα έχουν παγκόσμια ιδιαιτερότητα που οφείλεται στην φύση του ελληνικού θέματος όπως αυτή φαίνεται στο εξαρχής διεθνές θέμα «1821«. Έχουν όμως και διεθνή αναγωγή και τεχνική εξήγηση σε έναν τύπο κοινοβουλευτικής δημοκρατίας τον οποίο θα επευφημούσε ο Κοραής. Η εθνοπατερική δυτική δημοκρατία ενώ δεν πέτυχε τον διαχωρισμό των εξουσιών και την ικανοποίηση του αισθήματος δικαίου, πέτυχε να δημιουργήσει έναν πολιτικό δυισμό. Έναν διπολισμό μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης που διχάζει μια κοινωνία και ταυτόχρονα πετυχαίνει μια πορεία προς την ίδια πολιτική κατεύθυνση μέσω και της χεγκελιανής σύνθεσης των «αντιθέτων». Η δυτική δημοκρατία είναι μια κατά τόπους τραπεζοκρατία ενός κεντρικού τραπεζικού συστήματος που τεχνικά επιβιώνει μέσω του κομματισμού. Τα κόμματα αποτελούν ελεγχόμενους σχηματισμούς. Είναι σχηματισμοί διεφθαρμένοι (άρα εκβιαζόμενοι) που διχάζουν τις κοινωνίες μέσω διεθνών ιδεολογικών γραμμών. Τι γραμμών; εικονικών, αφού αμφότερες έχουν υλιστικό προσανατολισμό και χρηματοδοτούνται από την ίδια πηγή. Γι’ αυτό είναι αναγκασμένες να υποκρίνονται και να περιμένουν την σειρά τους για να κυβερνήσουν. Ταυτόχρονα, τα «ιδεολογικά» κόμματα έχουν δυο βασικές αρνητικές επιδράσεις στην κοινωνία: α) δηλητηριάζουν την καθημερινότητα με την φυσιολογικοποίηση της εγωπάθειας. Καθώς «κυβέρνηση» και «αντιπολίτευση» αποτελούν ρόλους, κάθε πρόσωπο, κάθε παράταξη δεν κάνει τίποτε άλλο από το να αυτοεπαινείται και να κατηγορεί την άλλη πλευρά. β) τα κόμματα, είναι το άλλοθι μιας ψευδώς θεμελιωμένης «ελευθερίας». Αποτελούν εκτονωτικό στοιχείο της κοινωνικής αγανάκτησης και μεταφοράς των ευθυνών στους ψηφοφόρους (ψηφίστε κάτι άλλο την επόμενη φορά, εκλέξτε άλλους εθνοπατέρες, it’s up to you). Επανερχόμενοι στα δικά μας, στο σήμερα και στην  αφορμή αυτής της ανάλυσης, βλέπουμε ότι μέρος αυτού του διπολικού συστήματος είναι και το προσωποπαγές κόμμα ΣΥΡΙΖΑ και ο «ιδεολογικά αντίθετος» κυβερνητικός εταίρος ΑΝΕΛ. Παράδειγμα αυτής της συμπεριφοράς είναι ο Άδωνις Γεωργιάδης που ενώ σήμερα κατηγορεί την κυβέρνηση για τους πλειστηριασμούς, το 2013 υπερασπιζόταν την κατάσχεση της ακίνητης περιουσίας προβάλλοντας το πιο κωμικό επιχείρημα και το μαυροκορδάτειο αξίωμα «Δύση καλή, Ανατολή κακή» (αν και στο δικό του μυαλό η Ανατολή δεν ταυτίζεται με τον οικουμενικό ελληνικό πολιτισμό της χριστιανικής περιόδου).

Ήταν ειλικρινής ο Τσίπρας στο Παρίσι; Αν «αριστερά» σημαίνει το αντίθετο της «δεξιάς» στην αστική κομματική δημοκρατία, τότε «όχι». Τέτοιο πράγμα δεν υπήρξε εκ κατασκευής, υπήρχε μόνο στο μυαλό μεμονωμένων προσώπων και ο Αλέξης Τσίπρας από την προσωπική του πορεία σαφώς και δεν φανερώνει έναν πλανημένο, αγνό ιδεολόγο. Αν όμως «αριστερά» σημαίνει «αντιπαραδοσιακότητα» ή  «αντιχριστιανικότητα» (που συχνά παρουσιάζεται καλυμμένα ως «αγνωστικισμός» ή «αθεΐα»), τότε «ναι», ο Τσίπρας είπε με ειλικρίνεια «είμαι πρώτα φεντεραλιστής/διεθνιστής και ύστερα εθνιστής. Αν ζούσα στο 1821, θα βρισκόμουν στο πλευρό του αριστερού-ριζοσπάστη Κοραή. Οφείλουμε σήμερα να συνεχίσουμε στ’ αχνάρια του». Όμως, διεθνιστές ήταν όλοι οι βασικοί μετέχοντες του «εθνικού» ελληνικού ζητήματος δυο αιώνες πριν. Άρα η φράση χρειάζεται περαιτέρω διευκρίνιση. Δυστυχώς, αυτά δεν ξεκαθαρίζονται. Αντίθετα, επιβάλλονται ετικέτες ρηχού και πρόσκαιρου επιπέδου. Οι μονολεκτικοί χαρακτηρισμοί αποτελούν καλλωπιστικά περιτυλίγματα που σταδιακά επιβάλλονται μέσω της ψυχολογίας στις ανενημέρωτες μάζες. Όσο «στοχαστής» ήταν ο Κοραής, άλλο τόσο «θαρραλέος» είναι ο Τσίπρας. Ως προς το σήμερα ο ρόλος του εκφωνητή είναι προφανέστερος. Με μικρή έρευνα θα βρούμε και τον ρόλο του εκφωνητή Κοραή που υποκρίνεται μέσα σ’ ένα προδιαγεγραμμένο σενάριο.

Το θέμα στη βάση του είναι «διεθνισμός vs εθνισμός» ή «διεθνισμός Α΄ vs διεθνισμός Β΄»; Το ελληνικό ζήτημα του 1821 είναι διεθνές γιατί το έθνος που το κινεί έχει διαχρονικό διεθνικό χαρακτήρα (τόσο προ Χριστού, όσο και μετά Χριστόν) και τυχόν επιτυχία της Επανάστασης θα ισοδυναμούσε με παγκόσμια αναδιάταξη δυνάμεων. Το ίδιο θέμα υπάρχει και σήμερα, αν κοιτάξουμε την διεθνή σκακιέρα, κάτω -δηλαδή- από την υφαλοκρηπίδα, την ΑΟΖ, τον ορυκτό πλούτο και τα άλλα ζητήματα που κινούν την ελληνική κρίση. Ένα σημαντικό σημείο για την κατανόηση του σημερινού αδιεξόδου είναι το αν υπάρχει -έστω,  υποτυπωδώς- ένα κόμμα καποδιστριακό. Τι διαφορετικό από τον Τσίπρα θα έλεγαν λ.χ. ο Μητσοτάκης, η Γεννηματά; Ξέρουμε ήδη τι είπαν και τι έκαναν στο θέμα της ΕΟΚ οι Καραμανλής Α΄ και Παπανδρέου Β΄, οι ηγέτες των γαλάζιων και πράσινων καφενείων. Είδαμε τι έλεγε ο Άδωνις που διεκδίκησε και την προεδρία της ΝΔ. Ο επίδοξος Μητσοτάκης Β΄ το 2006 διαφωνούσε έντονα με το κόμμα του για μια «ευρωπαϊκότερη» αναθεώρηση του εθνικού Συντάγματος. Όσο για την Φώφη, και μόνον η ανάδειξή της στον κωμικής μετονομασίας «κεντροαριστερό» χώρο υπό την αιγίδα των αναβαπτιστών-συνταγματολόγων και υποψηφίων ΠτΔ κάνει τα θέματα σαφή, χωρίς να απαιτείται καμιά περαιτέρω δήλωση. Ένα δεύτερο σημαντικό σημείο: πόσοι εξακολουθούν να θεωρούν τον Κοραή έναν ευγενή άνθρωπο, έναν ανθρωπιστή, έναν υπερασπιστή της χριστιανικής πίστης και έναν εξυγιαντικό παράγοντα της χριστιανικής Εκκλησίας; Επιλεκτικά διαβασμένος και στιγμιαία κρινόμενος ο Κοραής μπορεί να είναι τα πάντα. Το ίδιο και ο κάθε σημερινός πολιτικός. Η συνολική πορεία και οι πράξεις διαρκείας των ανθρώπων δίνουν μια τελική κρίση και αποκρυπτογραφούν τις πραγματικές προθέσεις. Και οι προθέσεις του Κοραή είναι σαφείς, παρά το ότι από το 1960 οι κοραϊστές πανεπιστημιακοί και ερευνητές έκαναν το παν για να τις παρουσιάσουν ως φωταδιστικές. Ενδεικτικό ακόμα της αποσπασματικότητας και έλλειψης διαχρονίας στο θέμα του Κοραή είναι το πώς οι υπερασπιστές του και ιδιαίτερα οι φιλόλογοι δεν έχουν να δηλώσουν το παραμικρό στο θέμα «προσπάθεια εξαφάνισης της ελληνικής γλώσσας, ήδη από την εποχή της ένταξης στην ΕΟΚ, ούτε για την επίθεση στα ευρωΜΜΕ εναντίον της αρχαίας Ελλάδας μετά το 2010». Αρνούμενη την ελληνική ταυτότητα ως χριστιανική η πλευρά του Κοραή έπρεπε 1) να μεταποιήσει τον χριστιανικής προέλευσης ελληνοκεντρικό διαφωτισμό σε μια «ντεϊστική αποκάλυψη» της καλοσύνης-δικαιοσύνης-ευδαιμονίας, 2) να προβάλλει την γλώσσα ως κεντρικό στοιχείο της ταυτότητας και 3) να επευφημεί ένα «ελληνικό» παρελθόν μόνον ως στενά εθνικό (μη οικουμενικό) και αντίθετο της διδασκαλίας του Χριστού. Το τριπλό ψεύδος του νεωτερικού οικοδομήματος έχει σήμερα αποκαλυφθεί. Μένει το θέμα με τους σημερινούς κοραϊστές πολιτικούς στο «λαϊκό» μας πολίτευμα.

Στο θέμα της «λαϊκής κατοικίας» ο προεκλογικός λαϊκισμός του Τσίπρα έχει δώσει μια απάντηση προκαταβολική, ενώ η δήλωση του Παρισιού πρέπει να εκληφθεί ως ειλικρινής κυριολεξία ενός αριστερού ριζοσπάστη που για λόγους «κοινού συμφέροντος» εψεύσθη προεκλογικά. Υπάρχουν, φυσικά, περισσότερο και λιγότερο λαϊκίστικες προσωπικότητες στα διάφορα κόμματα, όμως το συγκεκριμένο λαϊκό πολίτευμα είναι σύμφυτο με τον λαϊκισμό, αφού σχετίζεται δομικά με τον υλισμό και το τραπεζικό σύστημα. Έτσι, με λίγες εξαιρέσεις, η διακυβέρνηση γίνεται αυτοσκοπός και η ψήφος αντικείμενο αγοραπωλησίας και πλειοδοσίας.

Η επιστήμη που διαθέτει και τις αποδείξεις περί προτεραιότητας του πνεύματος έναντι της ύλης δεν μπορεί πια να κρύβεται. Ο υλισμός καταρρέει διεθνώς. Παρότι θα περίμενε κανείς το αντίθετο, στην Ελλάδα δεν δείχνει την διάθεση να κρατήσει τους υποστηρικτές του. Σκοπεύοντας μεσοπρόθεσμα να εκβιάσει, ίσως και να ξαναδελεάσει σε μια επόμενη φάση, έρχεται σε αντίφαση με το καλοσυνάτο προσωπείο του. Τα κόκκινα δάνεια είναι ένα θέμα που δεν θα κλείσει γρήγορα. Υπάρχει το θέμα των συμβολαιογράφων, υπάρχει και ένα παιχνίδι ψυχολογίας που συντηρεί την αντιπαράθεση μεταξύ «δεξιάς – αριστεράς – κεντροαριστεράς»!) και την αρνητική αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας και των Τραπεζών. Ξεκίνησε ήδη το έργο «Κανένα σπίτι στα χέρια δανειολήπτη«. Με τον ΕΝΦΙΑ, τις κατασχέσεις λόγω χρεών προς το δημόσιο και την οικονομική ύφεση πληθαίνουν οι αποποιήσεις κληρονομιάς ακινήτων. Σταδιακά πηγαίνουμε στο «Κανένα σπίτι στα χέρια ιδιοκτήτη«. Όταν ο υλισμός βάζει τόσο σκληρούς όρους στην «απόκτηση της ύλης», τότε δείχνει ότι αποφασίζει να παίξει τα ρέστα του. Σήμερα φαίνεται καθαρότερα ότι όσα ριζοσπαστικά έλεγαν οι φίλοι του Κοραή όπως ο Τζέρεμυ Μπένθαμ και ο Φρανσουά-Μαρί Αρουέ Βολταίρ, σε μια και μόνη ανθρώπινη ρίζα στόχευαν, όχι σε πολλές. Η ρίζα αυτή δεν έχει σπάσει και η επιτυχημένη συνεισφορά του Αλέξη Τσίπρα σ’ αυτό το έργο είναι πολύ αμφίβολη.

https://karavaki.wordpress.com/2017/12/12/from-1827-to-e-auctions-gr/