Του Ζαφείρη Χατζηδήμου
Οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) και η συριακή κυβέρνηση υπό τον Άχμαντ αλ Σάρα κατέληξαν σε συμφωνία, σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε απόψε η κυβέρνηση. Η συμφωνία υπογράφηκε μεταξύ του στρατιωτικού διοικητή των SDF, Μαζλούμ Άμπντι, και του νέου ηγέτη της Συρίας, Άχμεντ αλ Σαραά, με στόχο την πλήρη ενσωμάτωση των πολιτικών και στρατιωτικών δομών των SDF στο συριακό κράτος.
Σύμφωνα με το κείμενο της συμφωνίας, όλες οι πολιτικές και στρατιωτικές υπηρεσίες των SDF περνούν υπό τον έλεγχο της κεντρικής κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης των εγκαταστάσεων εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και των συνοριακών περιοχών. Παράλληλα, οι SDF δεσμεύονται να στηρίξουν την κυβέρνηση στον αγώνα να εκλείψουν όλες οι εστίες αντίστασης του προηγούμενου καθεστώτος Άσαντ.
Βέβαια αν εστίες αντίστασης του προηγούμενο καθεστώτος των αλαουιτών και των σύρων-ορθοδόξων, θεωρούνται οι άμαχοι και η σφαγή τους που ακολούθησε από φανατικούς ισλαμιστές που βρίσκονται στις δυνάμεις του ηγέτη της Συρίας Αχμέτ Αλ Σάραα πριν μερικά 24ωρα, η ηγεσία των μαχητών της ελευθερίας , των γυναικών και ανδρών που έδωσε το αίμα τους και σφαγιάστηκαν από τον αώο μ για να είναι σήμερα αυτά τα εδάφη ελεύθερα, δεν μας τα λένε και πολύ καλά…
Η στρατηγική σημασία της αμερικανικής αποχώρησης
Η παρουσία των ΗΠΑ στη βορειοανατολική Συρία και η υποστήριξη προς τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), κυρίως μέσω του κουρδικού YPG, λειτούργησε τα τελευταία χρόνια ως βασικό ανάχωμα στην τουρκική επέκτασης και ως εγγύηση της κουρδικής ασφάλειας. Η ανακοίνωση, όμως, της νέας αμερικανικής κυβέρνησης ότι σκοπεύει να αποσύρει τις δυνάμεις της σύντομα από την περιοχή, άλλαξε άρδην το στρατηγικό τοπίο.
Χωρίς την προστασία των ΗΠΑ, οι Κούρδοι βρέθηκαν ξαφνικά εκτεθειμένοι σε μια πολλαπλή απειλή. Από τη μία πλευρά, είναι η Τουρκία που έχει επανειλημμένα δηλώσει και έχει αποδείξει πως δε θα διστάσει να πραγματοποιήσει στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των SDF, θεωρώντας τις κουρδικές πολιτοφυλακές παρακλάδι του PKK. Από την άλλη, η απουσία των ΗΠΑ δημιουργεί κενό ισχύος που θα μπορούσε να επανενεργοποιήσει τζιχαντιστικές ομάδες ή να ευνοήσει την επανεμφάνιση υπολειμμάτων του ISIS.
Το δίλημμα των Κούρδων
Μπροστά σε αυτό το δίλημμα, οι Κούρδοι είχαν περιορισμένες επιλογές. Η πρώτη επιλογή, να παραμείνουν ανεξάρτητοι χωρίς διεθνή στήριξη, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, καθώς θα αποτελούσαν εύκολο στόχο της Τουρκίας και άλλων δυνάμεων που εποφθαλμιούν τον φυσικό πλούτο και τη στρατηγική σημασία της περιοχής.
Η δεύτερη επιλογή ήταν η επιστροφή υπό τον έλεγχο του νέου συριακού καθεστώτος, μέσω μιας συμφωνίας που θα εξασφάλιζε κάποια στοιχειώδη δικαιώματα και πολιτική αναγνώριση. Αυτή η επιλογή, αν και δεν ήταν η ιδανική για τους Κούρδους, θεωρήθηκε η λιγότερο κακή υπό τις παρούσες συνθήκες. Εξάλλου, η νέα ηγεσία της Δαμασκού, παρά τις όποιες εσωτερικές δυσκολίες, εμφανίζεται πιο πρόθυμη να ενσωματώσει τις κουρδικές δυνάμεις σε μια νέα εθνική στρατηγική ασφάλειας, με σκοπό να ενισχυθεί το κράτος και να αποτραπούν οι απειλές για τη συριακή εδαφική ακεραιότητα.
Επιλέγοντας το μικρότερο κακό
Οι Κούρδοι γνωρίζουν πολύ καλά πως, υπό τουρκικό έλεγχο ή ακόμη και υπό έντονη τουρκική επιρροή, δε θα έχουν την παραμικρή πιθανότητα αυτονομίας ή πολιτικής εκπροσώπησης. Αντίθετα, παρά τις όποιες αμφιβολίες ή ενστάσεις τους για την αξιοπιστία του νέου καθεστώτος της Δαμασκού, εκεί θεωρούν πως υπάρχει περισσότερη πιθανότητα διασφάλισης κάποιων βασικών πολιτικών δικαιωμάτων, όπως η χρήση της γλώσσας τους, η πολιτισμική τους αυτονομία και η πολιτική τους αναγνώριση ως συστατικό στοιχείο της Συρίας.
Η επιλογή της Δαμασκού έναντι της Άγκυρας είναι μια επιλογή που καθορίζεται από τη σκληρή πραγματικότητα και όχι από επιθυμία. Είναι μια ρεαλιστική στάθμιση κινδύνων, όπου το «λιγότερο κακό» είναι προτιμότερο από το «χειρότερο». Οι Κούρδοι γνωρίζουν ότι στην τρέχουσα διεθνή συγκυρία, καμία μεγάλη δύναμη, ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Ρωσία, δεν θα διακινδυνεύσει τη σχέση της με την Τουρκία μόνο για να προστατεύσει τους Κούρδους.
Η επόμενη μέρα
Η ένταξη των SDF στο συριακό κράτος δεν είναι απαραίτητα εγγύηση μακροχρόνιας ειρήνης. Η Τουρκία ήδη παρακολουθεί με αυξημένο ενδιαφέρον την εξέλιξη και ενδέχεται να αντιδράσει σκληρά, σε περίπτωση που οι Κούρδοι της Συρίας αθετήσουν τη συμφωνία με τη Δαμασκό Από την άλλη πλευρά, η Ρωσία και το Ιράν βλέπουν την εξέλιξη θετικά, καθώς ενισχύεται η κυβέρνηση που υποστηρίζουν, ενώ περιορίζεται δραστικά η αμερικανική επιρροή στην περιοχή.
Από γεωπολιτική άποψη, η κίνηση αυτή των Κούρδων αποτελεί ξεκάθαρη απόπειρα «επιβίωσης» σε ένα περιβάλλον όπου οι συμμαχίες μεταβάλλονται γρήγορα και συχνά οι μειονότητες γίνονται αντικείμενο ανταλλαγής στα μεγάλα γεωπολιτικά παιχνίδια. Παράλληλα, η επιστροφή στη Δαμασκό θα μπορούσε να αποδυναμώσει αισθητά την παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή, με αποτέλεσμα να ενισχυθούν οι θέσεις Ρωσίας και Ιράν—δύο χωρών που ήδη διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στο συριακό έδαφος.
Αν η ενσωμάτωση επιτύχει και οδηγήσει στην πολιτική σταθεροποίηση της Συρίας, είναι πιθανό η χώρα να επιστρέψει ως σημαντικός περιφερειακός παίκτης, ενώ αν η διαδικασία αποτύχει ή αν προκύψουν συγκρούσεις με την Τουρκία, θα μπορούσαμε να δούμε μια νέα έξαρση των συγκρούσεων που θα θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την εύθραυστη ασφάλεια ολόκληρης της Μέσης Ανατολής.
Συμπερασματικά, μια απόφαση στρατηγικής επιβίωσης
Εν τέλει, η συμφωνία των SDF με τη Δαμασκό φαίνεται πως δεν είναι απλώς μια πολιτική ή στρατιωτική επιλογή, αλλά μια στρατηγική κίνηση επιβίωσης, που αποσκοπεί στην αποφυγή των χειρότερων σεναρίων που θα ακολουθούσαν μια πλήρη εγκατάλειψη από τους μέχρι τώρα συμμάχους τους. Αυτή η συμφωνία ίσως δεν αποτελεί το ιδανικό σενάριο για τους Κούρδους, αλλά δεδομένων των συνθηκών, είναι ίσως το καλύτερο δυνατό βήμα για τη διατήρηση της συνοχής, της ασφάλειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου