του Δημήτρη Τσαϊλά, Υποναυάρχου ε.α.
Μια εντεινόμενη στρατιωτική εκστρατεία των Ηνωμένων Πολιτειών κατά των Χούτι στην Υεμένη, έχει στόχο τόσο την αποτροπή επιθέσεων στη ναυτιλία όσο και την πίεση στο Ιράν. Η έμφαση στην επίδειξη δύναμης και αξιοπιστίας, ιδιαίτερα σε σχέση με τις διαπραγματεύσεις με το Ιράν και τη Χαμάς, δείχνει ότι οι ΗΠΑ θεωρούν αυτά τα χτυπήματα ως μέρος μιας ευρύτερης περιφερειακής στρατηγικής.
Πάνω σε αυτό το θέμα προκύπτουν τρία βασικά ερωτήματα, που καθένα από αυτά απαιτεί ιδιαίτερη εξέταση.
- Πόσο βιώσιμο είναι αυτό το επίπεδο στρατιωτικής εμπλοκής, δεδομένων των πιθανών κινδύνων κλιμάκωσης;
- Θα υποβαθμιστούν σημαντικά οι δυνατότητες των Χούτι ή θα προσαρμοστούν;
- Πώς θα μπορούσε να αντιδράσει το Ιράν, ειδικά δεδομένων των ρητών προειδοποιήσεων από την Ουάσιγκτον;
Ανάλυση
Η ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να διατηρήσουν το τρέχον επίπεδο στρατιωτικής εμπλοκής τους εναντίον των Χούτι εξαρτάται από επιχειρησιακούς, πολιτικούς και στρατηγικούς παράγοντες που όλοι αυτοί επηρεάζονται από τον κίνδυνο κλιμάκωσης. Η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της στρατιωτικής επιχείρησης των ΗΠΑ κατά των Χούτι εξαρτάται από διάφορες καταστάσεις. Οι συνεχείς αεροπορικές και ναυτικές επιδρομές απαιτούν σημαντικούς πόρους. Ενώ ο αμερικανικός στρατός έχει την ικανότητα, η παρατεταμένη εμπλοκή θα μπορούσε να πιέσει τη διοικητική μέριμνα και την πολιτική βούληση, ειδικά εάν τα αποτελέσματα δεν είναι άμεσα ορατά. Εάν οι επιθέσεις στην εμπορική ναυτιλία συνεχιστούν παρά τις αμερικανικές επιδρομές, οι εγχώριοι επικριτές μπορεί να αμφισβητήσουν την αποτελεσματικότητα της εκστρατείας. Επιπλέον, οι διεθνείς εταίροι, ιδιαίτερα στον Κόλπο, μπορεί είτε να πιέσουν για κλιμάκωση είτε να ζητήσουν αυτοσυγκράτηση, ανάλογα με τα συμφέροντά τους, περιπλέκοντας τη λήψη αποφάσεων στις ΗΠΑ. Με τις εντάσεις να είναι επίσης υψηλές στη σύγκρουση Ισραήλ-Γάζας, η εμπλοκή των ΗΠΑ σε πολλά πεδία μαχών αυξάνει τον κίνδυνο ακούσιων συνεπειών, συμπεριλαμβανομένης της ευρύτερης περιφερειακής σύγκρουσης.
Οι Χούτι έχουν ιστορία ανθεκτικότητας και προσαρμοστικότητας απέναντι στην ανώτερη στρατιωτική δύναμη. Ενώ οι αεροπορικές επιδρομές και οι ναυτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ ενδέχεται να υποβαθμίσουν τις δυνατότητές τους βραχυπρόθεσμα, αρκετοί παράγοντες υποδηλώνουν ότι θα μπορούσαν να προσαρμοστούν και να διατηρήσουν την μαχητικότητά τους. Ιστορικά, οι Χούτι έχουν δείξει μια αξιοσημείωτη ικανότητα προσαρμογής στην εξωτερική πίεση. Ακόμα κι αν χτυπηθούν βασικές υποδομές, οι Χούτι λειτουργούν με αποκεντρωμένο τρόπο, καθιστώντας δύσκολη την πλήρη εξάλειψή τους. Το Ιράν μπορεί να παρέχει στους Χούτι προηγμένα όπλα, πληροφορίες και υλικοτεχνική υποστήριξη, επιτρέποντάς τους να συνεχίσουν να παρενοχλούν τους ναυτιλιακούς διαδρόμους. Οι Χούτι συχνά χρησιμοποιούν χτυπήματα εντός της Υεμένης ως εργαλεία προπαγάνδας για να συσπειρώσουν την υποστήριξη και να διεκδικήσουν ανθεκτικότητα, κάτι που μπορεί να ενισχύσει την εσωτερική τους θέση παρά τις στρατιωτικές απώλειες.
Η απάντηση του Ιράν στη στρατιωτική εκστρατεία των ΗΠΑ στην Υεμένη και τις ρητές προειδοποιήσεις της Ουάσιγκτον θα είναι πιθανότατα στρατηγική, πολύπλευρη και προσεκτική. Οι ενέργειες του Ιράν θα εξαρτηθούν από τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζει τους κινδύνους της άμεσης αντιπαράθεσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, εξισορροπώντας την επιθυμία διατήρησης της περιφερειακής επιρροής με την αποφυγή ενός πολέμου πλήρους κλίμακας.
Έτσι η αντίδραση του Ιράν θα εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζει τους κινδύνους και τα οφέλη της άμεσης αντιπαράθεσης. Το Ιράν μπορεί να επιλέξει να ενισχύσει περαιτέρω τις δυνατότητες των Χούτι αντί να εμπλακεί απευθείας με τις ΗΠΑ. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την παροχή πιο προηγμένων πυραύλων, drones ή πληροφοριών για την παράταση της ικανότητας των Χούτι να εξαπολύουν χτυπήματα. Εάν πιεστεί, το Ιράν θα μπορούσε να ενεργοποιήσει άλλους πληρεξούσιους -όπως η Χεζμπολάχ στο Λίβανο ή πολιτοφυλακές στο Ιράκ και τη Συρία- για να επιτεθούν σε αμερικανικές μονάδες ή συμμάχους, διευρύνοντας τη σύγκρουση. Εάν το Ιράν δει την ευκαιρία να διαπραγματευτεί με τους όρους του, μπορεί να χρησιμοποιήσει μυστικά κανάλια για να πιέσει για αποκλιμάκωση εξασφαλίζοντας παράλληλα παραχωρήσεις, ειδικά όσον αφορά την ελάφρυνση των κυρώσεων.
Το Ιράν θα είναι προσεκτικό ώστε να μη προσπεράσει την κόκκινη γραμμή που θα πυροδοτούσε μια πλήρους κλίμακας στρατιωτική σύγκρουση με τις ΗΠΑ. Η στρατηγική υπομονή και η προθυμία του Ιράν να ενεργήσει μέσω πληρεξουσίων (αντί για άμεση σύγκρουση) του επιτρέπουν να απωθήσει τις ΗΠΑ αποφεύγοντας μια δυνητικά καταστροφική κλιμάκωση. Ωστόσο, εάν οι ΗΠΑ κλιμακώσουν πέρα από τις αεροπορικές επιδρομές και επιβάλουν μέτρα όπως χτυπήματα σε ιρανικό έδαφος ή υποδομή, το Ιράν μπορεί να επανεξετάσει την προσέγγισή του και ενδεχομένως να εμπλακεί σε αντίποινα σε μεγαλύτερη κλίμακα, ειδικά εάν αντιλαμβάνεται άμεση απειλή για την κυριαρχία του
Συμπεράσματα
Ηεκστρατεία των ΗΠΑ είναι στρατιωτικά βιώσιμη βραχυπρόθεσμα, αλλά κινδυνεύει με μακροπρόθεσμη εμπλοκή, εκτός εάν οι Χούτι αποδυναμωθούν αποφασιστικά. Ωστόσο, η προσαρμοστικότητά τους και τα πιθανά αντίμετρα του Ιράν θα μπορούσαν να παρατείνουν τη σύγκρουση. Το πραγματικό ερώτημα είναι εάν οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να κλιμακώσουν περαιτέρω εάν αποτύχει η αποτροπή ή εάν θα προκύψουν διπλωματικές εναλλακτικές πριν από αυτό το σημείο.
Η αποτελεσματικότητα της στρατηγικής των ΗΠΑ θα εξαρτηθεί από το αν μπορεί να διατηρήσει τόσο στρατιωτική όσο και πολιτική δυναμική. Η ανθεκτικότητα των Χούτι υποδηλώνει ότι οι βραχυπρόθεσμες επιθέσεις από μόνες τους μπορεί να μην είναι αρκετές για να τους αναγκάσουν να υποταχθούν. Επιπλέον, η αξιοπιστία των απειλών των ΗΠΑ κατά του Ιράν και της Χαμάς εξαρτάται από τη συνέχεια εάν αυτές οι ομάδες αντιληφθούν τις προειδοποιήσεις των ΗΠΑ ως κενή ρητορική, η αποτροπή θα μπορούσε να αποτύχει.
Η απάντηση του Ιράν στις απειλές των ΗΠΑ και τις στρατιωτικές ενέργειες στην Υεμένη πιθανότατα θα περιλαμβάνει έναν συνδυασμό υποστήριξης μέσω αντιπροσώπων, περιορισμένης άμεσης στρατιωτικής δράσης και διπλωματικών διαύλων που στοχεύουν στην αποφυγή άμεσης αντιπαράθεσης. Ενώ το Ιράν μπορεί να ενεργήσει προκλητικά, η στρατηγική του πιθανότατα θα στοχεύει στην επίτευξη των περιφερειακών του στόχων αποφεύγοντας μια άμεση σύγκρουση με τις ΗΠΑ.
*Ο Δημήτριος Τσαϊλάς είναι απόστρατος Αξιωματικός του ΠΝ, δίδαξε επί σειρά ετών στις έδρες Επιχειρησιακής Σχεδιάσεως καθώς και της Στρατηγικής και Ασφάλειας, σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου. Σήμερα είναι συνεργάτης και ερευνητής του Institute for National and International Security (INIS), του Strategy International (SI) και του Research Institute for European and American Studies (RIEAS).https://www.anixneuseis.g
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου