Του Σωτήρη Σιδέρη
Άγνωστο γιατί, πολιτικά ακατανόητη σίγουρα, είναι η στάση της κυβέρνησης Μητσοτάκη σχετικά με την μη θέσπιση της οριοθετημένης ΑΟΖ με την Ιταλία, ώστε να ασκήσει η Ελλάδα, όλα τα προβλεπόμενα από τη συμφωνία κυριαρχικά της δικαιώματα. Ακατανόητη είναι επίσης η στάση της κυβέρνησης, που δεν θέτει ζήτημα οριοθέτησης της ΑΟΖ με την Αλβανία, ούτε διμερώς, ούτε στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, όπου κυριαρχεί διπλωματική αοριστία. Θεωρητικά , είναι μια εύκολη συμφωνία μετά την επέκταση των χωρικών μας υδάτων στο Ιόνιο, αλλά επικρατεί αδράνεια.
Πιο περίπλοκη, αλλά επίσης προβληματική, είναι η πολιτική της κυβέρνησης έναντι της Λιβύης. Είναι εντελώς παθητική και χρόνια τώρα, δεν έχει καταφέρει να αναπτύξει τις σχέσεις της με την Τρίπολη και να κινήσει τις διαδικασίες για οριοθέτηση τις ΑΟΖ. Εδώ εμπλέκεται και η Αίγυπτος και δημιουργείται μια νέα δυναμική, που μένει αναξιοποίητη από την Αθήνα, με την Άγκυρα να αλωνίζει... Με την γειτονική χώρα, υπάρχουν οι γνωστές τριβές, το Ανώτατο Συμβούλιο Ελλάδας -Τουρκίας σε περίπου ένα μήνα ίσως δώσει απαντήσεις . Το κενό στρατηγικής της κυβέρνησης είναι τεράστιο.
Με Ιταλία -Αλβανία
Η Ελλάδα και η Ιταλία υπέγραψαν την συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ τον Ιούνιο του 2020 με τη μέθοδο της μέσης γραμμής, μέθοδο που δεν δέχεται η Τουρκία γι αυτό και παρακολουθούσε από κοντά τις εξελίξεις. Ωστόσο, μέχρι σήμερα η κυβέρνηση δεν έχει προβεί στην τυπική θέσπιση της ΑΟΖ, ώστε να είναι σε θέση η χώρα μας να ασκεί τα προβλεπόμενα από το διεθνές δίκαιο δικαιώματά της. Δηλαδή άδειες αλιείας, έρευνες και εκμετάλλευση πηγών ενέργειας, θέσπιση συνορεύουσας ζώνης , η οποία εκτείνεται άλλα 12νμ πέραν των χωρικών μας υδάτων , εντός της οποίας η Ελλάδα μπορεί να ασκεί κάθε είδους έλεγχο .
Με την Αλβανία , τα πράγματα είναι πιο απλά όσον αφορά την οριοθέτηση αυτή καθεαυτή, αλλά πιο σύνθετα πολιτικά, δηλαδή το πρόβλημα είναι πολιτικό και όχι τεχνικό. Αυτό οφείλεται και στην εμπλοκή της Τουρκίας, αλλά και στην τακτική του Έντι Ράμα . Ο οποίος έχει αντιστρέψει τους όρους του παιχνιδιού εις βάρος των διμερών σχέσεων. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη , παρά τις διαρκείς αναφορές της εδώ και πέντε χρόνια, ότι η μη οριοθέτηση ΑΟΖ και η άρνηση να γίνουν σεβαστά τα μειονοτικά δικαιώματα επηρεάζουν την ευρωπαική προοπτική της Αλβανίας, δεν έχει κινηθεί ανάλογα. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Η Αθήνα υποχωρεί , η Αλβανία προχωρά χωρίς εμπόδια και ο Ράμα μένει ακλόνητος στις θέσεις του . Η κυβέρνηση δεν έχει εξηγήσει ποτέ, ούτε στα κόμματα, ούτε στη βουλή, γιατί δεν συζητά, γιατί δεν πιέζει και γιατί δεν υπάρχει η παραμικρή εξέλιξη με την Αλβανία, ούτε όμως και πιέζεται ιδιαίτερα από την αντιπολίτευση...
Με την Λιβύη είναι γνωστό το πρόβλημα, εξαιτίας της εμπλοκής της Τουρκίας, αλλά και της διαχρονικά αρνητικής στάσης της Τρίπολης, η οποία αρνείται πλήρη επήρεια στην Κρήτη και δεν συζητά καν για τη Γαύδο, την επήρεια της οποίας θεωρεί μηδενική. Η Τρίπολη όμως θεωρεί εδώ και πολλά χρόνια, ότι πρέπει να της αναγνωριστεί ως νόμιμο δικαίωμα το κλείσιμο του κόλπου της Σύρτης που έχει μήκος 439 χιλιόμετρα και μέγιστο πλάτος χιλιόμετρα 177. Κάτι που δεν δέχεται καμία χώρα, ούτε η ΕΕ.
Σήμερα το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο μετά και το τουρκολιβυκό σύμφωνο, αλλά και την μονομερή ανακήρυξη της ΑΟΖ από την Αίγυπτο το 2022 που προκάλεσε την αντίδραση της Λιβύης. Αν υπάρξει προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης από την Αίγυπτο και την Λιβύη, είναι βέβαιο ότι θα συμπαρασύρει και την Ελλάδα καθώς οι ΑΟΖ των τριών χωρών τέμνονται. Οπότε στην περίπτωση αυτή, υπάρχει το σοβαρό ενδεχόμενο , το Δικαστήριο να ακυρώσει σημαντικό μέρος της τουρκολιβυκής ΑΟΖ, γεγονός που θα ωφελήσει στην συνέχεια μια προσφυγή της Ελλάδας. Και σε αυτή την περίπτωση, η Αθήνα ακολουθεί παθητική διπλωματία και απλά περιμένει , δηλαδή βλέποντας και κάνοντας, που δεν είναι επιδραστική εξωτερική πολιτική… Να σημειωθεί ότι με βάση την ελληνοαιγυπτιακή οριοθέτηση της ΑΟΖ υπάρχει ένα τμήμα ανατολικά της Ρόδου που για να οριοθετηθεί απαιτεί διάλογο μεταξύ Αιγύπτου, Ελλάδας και Τουρκίας ...
Σε κάθε περίπτωση , η Ελλάδα πριν από κάθε άλλη κίνηση, οφείλει να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με την Λιβύη , να συνθέσει την πολιτική της έναντι των αντιμαχόμενων πλευρών στη χώρα αυτή και να συνεργαστεί πιο αποδοτικά με άλλες ευρωπαικές χώρες που έχουν μεγαλύτερη επιρροή, όπως και με την Αίγυπτο για να προχωρήσουν και πολιτικά και τεχνικά οι σχετικές ενέργειες. Είναι ολοφάνερο ότι σε όλο το φάσμα των σχέσεων, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν αναλαμβάνει κανενός είδους πρωτοβουλίες, δεν θέτει προτεραιότητες, δεν τις ιεραρχεί , λες και περιμένει λύσεις εξ ουρανού. Για τους Γλύξμπυργκ κινήθηκε με ταχύτητα αστραπής, για τα σοβαρά θέματα … αγνοείται...
Ελλάδα -Τουρκία
Αν τηρηθούν οι ανακοινώσεις , κανονικά στο τέλος Ιανουαρίου, αρχές Φεβρουαρίου θα πρέπει να γίνει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας -Τουρκίας. Σύμφωνα με τις έως τώρα ενδείξεις, οι συνομιλίες για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας δεν είναι επιτυχείς, αλλά κανείς δεν ξέρει τι συζητήθηκε και ποιες είναι οι αποκλίσεις. Η υπόθεση έχει πάρει ισχυρό κομματικό χαρακτήρα για τη ΝΔ, με την εμπλοκή των Καραμανλή -Σαμαρά. Σε κάθε περίπτωση όμως, η Τουρκία θα προσέλθει στις συνομιλίες ενισχυμένη μετά την εμπλοκή της στην Συρία, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι αποδυναμωμένος.
Το μόνο στοιχείο που παραμένει στην ελληνοτουρκική συζήτηση είναι το μορατόριουμ. Σε περίπτωση όμως που υπάρξει οριοθέτηση ΑΟΖ Τουρκίας -Συρίας, το κλίμα θα πυροδοτηθεί και δεν θέλει πολύ να ακυρωθεί και το μορατόριουμ στο Αιγαίο. Η σχεδόν ο ουδέτερη στάση του εκπροσώπου του Στέητ Ντηπάρτεντ στο θέμα οριοθέτησης ΑΟΖ Τουρκίας -Συρίας είναι το πρώτο κακό σημάδι, ενόψει Τραμπ.
Οι δηλώσεις του πρωθυπουργού και άλλων κυβερνητικών αξιωματούχων να παραμείνει το μορατόριουμ σε ενδεχόμενο ναυαγίου είναι ευχολόγιο. Γιατί το μορατόριουμ, δεν οφείλεται μόνο στον διάλογο, αλλά και στις διεθνείς εξελίξεις, στους πολέμους της Ουκρανίας και της Παλαιστίνης, δεδομένου ότι το ΝΑΤΟ δεν ήθελε να συμβεί το παραμικρό στο Αιγαίο για να μην χαλάσει η εικόνα ενότητας της Συμμαχίας. Το ΝΑΤΟ είναι φιλοτουρκικό όσο ποτέ άλλοτε. Αλλά μορατόριουμ με την Τουρκία να απειλεί στην Κάσο, στην Συρία, στο Αιγαίο, στα θαλάσσια πάρκα, στα χωρικά ύδατα, στο ποιο νησί έχει υφαλοκρηπίδα, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια άτακτη κατευναστική πολιτική, που δεν πέτυχε σε κανένα σημείο εντάσεων του πλανήτη...
Εν κατακλείδι, υπάρχει μια έντονη ρευστότητα σε όλα τα μέτωπα της εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της Ελλάδας, αλλά το κρίσιμο στοιχείο είναι η αδυναμία της κυβέρνησης Μητσοτάκη να έχει ρόλο και κυρίως να αναπτύξει ένα σχέδιο για την επίλυση των εκκρεμοτήτων. Κάθε μέτωπο που μπορεί να κλείσει θα είναι μια θετική εξέλιξη. Τώρα είναι όλα ανοιχτά και από εκεί πηγάζουν κίνδυνοι. Πόσο μάλλον που η αστάθεια και η βία έχουν πάρει τη θέση του διαλόγου και του σεβασμού των συνόρων. Πάντως η εικόνα της κυβέρνησης είναι απογοητευτική και η ρευστότητα είναι ανησυχητική. Και σε λίγο αναλαμβάνει και ο Τραμπ...
https://www.omegapress.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου