Η μεταφυσική πίστη πάντα ήταν και συνεχίζει να είναι σημαντική πνευματική εισροή, ίσως η σημαντικότερη, του πολιτικού-πολιτειακού γίγνεσθαι κάθε κοινωνικής οντότητας. Ασφαλώς, το πως επηρεάζεται το κοινωνικό-πολιτικός γεγονός εξαρτάται από το μεταφυσικό δόγμα στο οποίο αναφερόμαστε. Θεοκρατικό; Θεοκεντρικό; Ανθρωποκεντρικό; Η Ορθοδοξία ήταν και συνεχίζει να είναι ανθρωποκεντρικά προσανατολισμένη. Αντιγράφω εδώ απόσπασμα από άλλη ανάρτηση μετά από επίσκεψη στο Άγιο Όρος: «ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ – Καταγραφή εμπειριών από επίσκεψη στο Άγιο Όρος»:
Η Ανάσταση είναι αναμφίβολα η σημαντικότερη επέτειος για την Ορθοδοξία. Για την παρουσία της Ορθοδοξίας ως πνευματική και πολιτισμική εισροή και ως μεταφυσικός προσανατολισμός μιας και λόγω καταγωγής μεγαλώσαμε σε Κωμόπολη Βυζαντινών προδιαγραφών ήμασταν από μικροί υποψιασμένοι. Τελικά πριν αρκετά χρόνια – μετά από πρόσκληση πολύ καλού φίλου ιατρού, ανθρώπου πολύ φιλοσοφημένου – αποφάσισα να πάω για 3 μέρες σε γνωστή μονή του Αγίου Όρους
Η επίσκεψη ήταν μεγάλη εμπειρία και ελπίζω να μπορέσω να την επαναλάβω. Θα ήθελα πολλές σελίδες να περιγράψω το τι κατάλαβα και τι έμαθα. Περιορίζομαι σε μερικές μόνο σημειώσεις που κράτησα στον φορητό μου υπολογιστή. Σημειώνω ότι καθημερινά γίνονται τέσσερις λειτουργίες. Οι ιερομόναχοι διαρκώς ψάλλουν, προσεύχονται και μελετούν. Κυριολεκτικά: Ιεροτελεστία υψηλοτάτων βαθμίδων. Το βράδυ μετά το δείπνο οι φιλοξενούμενοι είχαμε συζήτηση με Ιερομόναχους υψηλοτάτου μορφωτικού και διανοητικού επιπέδου.
Ο περιβάλλον χώρος είναι ένα εκτεταμένο γεωργικό πεδίο. Από την παραγωγή και εισφορές γεωργών της περιοχής θρέφουν κάθε μέρα εκατοντάδες επισκέπτες από όλο τον πλανήτη και όλων των εθνικών καταβολών, κυρίως από χώρες των οποίων οι πολίτες είναι Ορθόδοξοι. Πολλοί από τους ιερομόναχους έχουν πολυσχιδή και εκτεταμένη μόρφωση σε πολλά γνωστικά αντικείμενα και μερικοί διαπίστωσα ότι ήταν κάτοχοι διδακτορικών. Κάθε βράδυ είχαμε σύναξη, εισήγηση από ένα ιερομόναχο και συζήτηση. Ανοικτή, πλουραλιστική και πολιτισμένη. Οι σημειώσεις που ακολουθούν είναι από αυτές τις συζητήσεις.
Εάν είσαι προετοιμασμένος και υποψιασμένος αποσαφηνίζεις απορίες για την διαφορά μεταξύ Θεοκρατίας και της Αριστοτελικής ανθρωποκεντρικής παράδοσης της Ελληνικότητας ως διαχρονικού και οικουμενικών προδιαγραφών πολιτισμού που κορυφώθηκε μέσα στην Βυζαντινή Κοσμοπολιτεία. Συμπεριλαμβάνει και την Ορθόδοξη Χριστοκεντρική διδασκαλία η οποία επί χιλιετία κυριαρχούσε στην ανθρωποκεντρικών προδιαγραφών Βυζαντινή κοσμόπολη. Το Άγιο Όρος θεωρείται από πολλούς και δικαίως ότι είναι πνευματικός θεματοφύλακας του πολιτισμού, των ανθρωποκεντρικών / Χριστοκεντρικών / αντί-Θεοκρατρικών παραδοχών.
Χαρακτηριστικά, ένας ιερομόναχος κάτοχος δύο αν θυμάμαι καλά διδακτορικών πριν αποφασίσει να πάει στο Άγιο Όρος μας είπε ότι παρά το γεγονός ότι η Εκκλησία δεν αναμειγνυόταν στις υποθέσεις της Βυζαντινής Βασιλεύουσας Πόλης, ένας από τους λόγους που ήλθαν στο Άγιο Όρος πριν από αιώνες ήταν για να αφοσιωθούν στα αμιγώς θρησκευτικά ζητήματα και τις φιλοσοφικές προεκτάσεις τους χωρίς την παραμικρή κοσμική/πολιτική επίδραση. Δηλαδή καμιά απολύτως σχέση με Ιερατεία, Θεοκρατικές αντιλήψεις, πρόσθεσε με νόημα, διευκρινίζοντας ταυτόχρονα ότι η Βυζαντινή Κοσμόπολη ήταν ανθρωποκεντρική και διόλου Θεοκρατική. Η Ορθοδοξία, τονίζεται, είναι ανθρωποκεντρική και ως εκ τούτου από άποψη πολιτικής φιλοσοφίας βασικά Αριστοτελικών προδιαγραφών. Το μείζον είναι οι πνευματικές και πολιτισμικές αντιλήψεις σύμφωνα με την Χριστοκεντρική παράδοση και διδασκαλία. Εδώ μερικές από τις σημειώσεις των συζητήσεων κάθε βράδυ με τους υψηλοτάτης μορφωτικής βαθμίδας ιερομόναχους.
- Το ερώτημα κατά πόσο υπάρχει Θεός και Χριστός η απάντηση είναι: λάθος ερώτημα. Ο καθένας δεν αποκλείεται να πει ότι πιστεύει τα πάντα αλλά να ψεύδεται ή να υποκρίνεται ή να υπερβάλλει.
- Η ουσία της ανθρωποκεντρικής / Χριστοκεντρικής παράδοσης είναι κατά πόσο ο Χριστός και οι ηθικές νουθεσίες του είναι μέσα στον άνθρωπο.
- Συγκεκριμένα για τις Ορθόδοξες παραδόσεις ο ενάρετος βίος σχετίζεται και τα διδάγματα του Χριστού υπέρτατο των οποίων είναι η ταπεινότητα, η αγάπη και η απουσία μίσους.
- Αγάπη, ταπεινότητα είναι δίδυμα. Προϋποθέτουν απουσία μίσους / εγωισμού και ως στάση ζωής και τρόπος ζωής. Αν ισχύουν αυτά ισοδυναμούν με την διείσδυση δαιμονικών σκέψεων μέσα στον άνθρωπο, την κυριαρχία του μίσους και του εγωισμού και την αποβολή των Χριστοκεντρικών / ανθρωποκεντρικών παραδοχών, στάσεων και συμπεριφορών.
- «Λεβέντες και παλληκάρια» δεν είναι αυτοί που μισούν και που είναι εγωιστές αλλά αυτοί που είναι ταπεινοί, δεν μισούν και αποβάλλουν τον εγωισμό από τις ανθρώπινες σχέσεις» [ως προς αυτό ο Ιερομόναχος ανέφερε τον Γέροντα Νεκτάριο]
- Όλοι οι άνθρωποι ανεξαιρέτως είναι ανθρώπινα όντα ιδιαίτερης και ιδιόμορφης ιδιοσυστασίας. Δηλαδή, διαθέτουν την δική τους ιδιαίτερη, ιδιόμορφη και μοναδική ανθρωπολογική ιδιοσυστασία. Η συμβίωσή τους ή η συνύπαρξή τους ενέχει προϋποθέσεις.
- Η αρμονική και αγαπητική συνύπαρξή τους και συμβίωσή τους προϋποθέτει αποβολή των δαιμονικών σκέψεων του μίσους και του εγωισμού. Σημαίνει πλημμύρισμά τους από ταπεινότητα και αγάπη και στην βάση αυτή αδιάλειπτο άθλημα σύμμειξης και μέθεξης του πνεύματος με τα πνευματικά και τα ψυχικά.
- Όταν κυριαρχεί το μίσος-εγωισμός επέρχονται αναπόφευκτα κακουχίες. Οι άνθρωποι θύτες και θύματα ανηφορίζουν στον Γολγοθά και είναι υπαίτιοι για τις συμφορές που θα τους πλήξουν.
- Μετά από μια τέτοια διαδρομή η «Ανάσταση» είναι δύσκολη ή αδύνατη και σίγουρα εντελώς αδύνατη εάν απουσιάζει ταπεινοφροσύνη και αγάπη και εάν μέσα στην ψυχή κυριαρχεί ο εγωισμός και το μίσος.
- Επίγεια Ανάσταση που σημαίνει αντιστροφή των κακουχιών και συνεπάγεται Συγνώμη, Μετάνοια και Ταπεινοφροσύνη. Επάνοδο στις Χριστοκεντρικές παραδοχές, διδάγματα και οι νουθεσίες που ενσαρκώνουν την αγάπη και τις ενάρετες παραδοχές. Κάτι τέτοιο σημαίνει προσανατολισμό προς την Αγιότητα της ανθρώπινης οντότητας σύμφωνα με τα ανθρωποκεντρικά / Χριστοκεντρικά διδάγματα, νουθεσίες και εμπειρίες της ανθρώπινης διαδρομής. Σε αντίθετη περίπτωση η διολίσθηση στο μίσος και το εγωισμό σημαίνει ότι το υπόλοιπο της Επίγειας ζωής καταντά ιππασία με δαιμονισμένο άλογο και προετοιμασία για την κόλαση. [Η κόλαση πάντως δεν είναι μόνο επουράνια όπως κάθε πιστός πιστεύει, πρόσθεσε ο Ιερομόναχος, αλλά και επίγεια, γιατί κολασμένος είναι όπως σωστά το περιγράφει και ο Γέροντας Νεκτάριος «… αυτοί που μισούν και που είναι εγωιστές» και το αντίστροφο για όσους «είναι ταπεινοί, δεν μισούν και αποβάλλουν τον εγωισμό από τις ανθρώπινες σχέσεις»]
Τα πιο πάνω είναι, εν πολλοίς, η Οδύσσεια των ανθρώπων. Προορισμός κάθε ανθρωποκεντρικά προσανατολισμένης κοινωνικής οντότητας είναι η δημοκρατία, η ελευθερία και ο ανθρωποκεντρικός πολιτικός πολιτισμός υψηλών βαθμίδων.
Παρά το ότι μιλάμε για μόνο τρεις μέρες οι εμπειρίες ήταν πολύ περισσότερες αλλά το αφήνουμε για μια άλλη παρέμβαση, ίσως μετά και από μια νέα επίσκεψη σε αυτά τα ιερά μέρη του πνεύματος, του πολιτισμού και του ανθρωποκεντρικού πολιτικού πολιτισμού.
Ακολουθούν μερικά ακόμη σχόλια από το τελευταίο βιβλίο όπου η μεταφυσική πίστη είναι, μεταξύ πολλών άλλων, στο επίκεντρο των περιγραφών και ερμηνειών. Σε όλα τα κεφάλαια και στα παραρτήματα του βιβλίου «ΤΟ ΕΘΝΟΚΡΑΤΟΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ. Παθογένειες, αδιέξοδα, αίτια, πολιτικός στοχασμός. Μεταμοντέρνος εθνομηδενισμός versus Έθνος και Πολιτισμός» (Εκδόσεις Ποιότητα 2023 – www.piotita.gr – https://piotita.gr/?p=41774) εξετάζονται, μεταξύ πολλών άλλων, ζητήματα που αφορούν το κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι σε αναφορά με το ανθρώπινο πνεύμα, τις υλιστικές και αντι-πνευματικές παραδοχές που επιδιώκουν «μια αμιγώς υλιστική και άθεη δημόσια σφαίρα», τις αντί-μεταφυσικές παραδοχές, τις διαδρομές των υλιστικών και μηδενιστικών παραδοχών από τον 16ο αιώνα μέχρι τις μέρες μας και την εκκόλαψη των ύστερων «μεταμοντέρνων μηδενιστικών παραδοχών» ή αυτού που «αποδίδεται εύστοχα» στα Ελληνικά ως (μεταμοντέρνος) εθνομηδενισμός. «Αποδίδεται εύστοχα» επειδή σχετίζεται με δύο φαινόμενα των τελευταίων δεκαετιών. Πρώτον, την εκμηχάνιση, τις τεχνολογικές προόδους και τα επικοινωνιακά δίκτυα που ευνοούν ανθρωπολογική συρρίκνωση και προσαρμογή στις «λειτουργικές ανάγκες» της μαζικής παραγωγής, της μαζικής κατανάλωσης και της αστικοποίησης. Δεύτερον, το γεγονός πως παρά την κυριαρχία επί ενάμιση περίπου αιώνα διεθνιστικών υλιστικών δογμάτων, ένα σημαντικό συμπέρασμα της έρευνας του βιβλίου είναι ότι ανεξαρτήτως «διοικητικών κρατικών εποικοδομημάτων» τα έλλογα ανθρώπινα όντα όταν είναι ενταγμένα εντός κράτους αναπτύσσουν την κοινωνική τους συλλογική ταυτότητα, δυναμώνουν πολιτισμικά και εδραιώνουν την εθνική τους οντολογία. Η εδραίωση της εθνικής οντολογίας και του εθνικού πολιτισμού δυναμώνει την πολιτικοανθρωπολογική υπόσταση των πολιτών, γεγονός που δεν είναι συμβατό με τις παραδοχές που θέλουν το άτομο άβουλο και υποτακτικό στις λειτουργίες του συστήματος. Για να το πούμε διαφορετικά, οι πολίτες υψηλής ανθρωπολογικής υπόστασης αξιώνουν κοινωνικοπολιτικούς ελέγχους και κοινωνικοπολιτικές θεσπίσεις και αντιδρούν στην κρατική και διεθνική ιδιωτεία εάν και όταν παραγνωρίζεται το συλλογικό συμφέρον και ακυρώνεται ο ρόλος του πολίτη ως εντολέα του κοινωνικοπολιτικού συστήματος. Ως προς αυτά, πάντως, είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι ποτέ δεν μπορούν να γίνουν προβλέψεις ή να τεθούν χρονοδιαγράμματα για το πώς αναπτύσσεται μια κοινωνία. Εν τούτοις, διαπιστώνεται ότι διαχρονικά οι κοινωνικές οντότητες σμιλεύουν τα δικά τους πολιτισμικά κριτήρια, ορίζουν τους οικείους όρους πολιτικής ηθικής που νομιμοποιούν ή αλλάζουν τους νόμους και αναπτύσσουν τον εθνικό τους πολιτισμό. Σε αυτές τις τάσεις που δημιουργούν προϋποθέσεις υψηλότερων δημοκρατικών βαθμίδων αναμενόμενα εκκολάφθηκαν νέες μηδενιστικές παραδοχές που συνειδητά ή ανεπίγνωστα επιχειρούν να συρρικνώσουν το ανθρώπινο πνεύμα. Δηλαδή να συρρικνώσουν τον εθνικό πολιτισμό και οτιδήποτε διαχρονικά τον δυναμώνει με αποτέλεσμα οι πολίτες να αναπτύσσουν αντιστάσεις στην ιδιωτεία και να αξιώνουν να είναι εντολείς της εξουσίας. Εάν η κοινωνία ενός οποιουδήποτε κράτους δεν διαθέτει εθνικό πολιτισμό και εύρωστη πολιτισμική ιδιοσυστασία ή εάν αποδυναμωθεί από μηδενιστικές παραδοχές είναι ευάλωτο και ουσιαστικά μη βιώσιμο.
Ως προς αυτά και διατρέχοντας τον «κίνδυνο» να υποτιμηθούν πολλά άλλα που αναλύονται συνδυαστικά σε όλα τα κεφάλαια του βιβλίου και στα παραρτήματα, παρατίθενται τρεις σελίδες του βιβλίου που θίγουν το ζήτημα της μεταφυσικής πίστης σε αναφορά με γνωστή διατύπωση του Παναγιώτη Κονδύλη. Ακολουθεί το απόσπασμα από τις σελίδες 192-4:
« …. ουκ ολίγοι τελικά, …. μυθοποιούν στοχαστές του διαφωτισμού και του ιδεολογικού φαινομένου οι οποίοι ενώ αναμφίβολα ήταν οξυδερκείς ή και ιδιοφυείς, όπως ήδη υπαινιχθήκαμε, σκέπτονταν και έγραφαν εγκλωβισμένοι μέσα στο υλιστικό-αντιπνευματικό τείχος των Νέων Χρόνων και εν μέσω καταμαρτυρημένα καταβυθισμένων προσπαθειών συγκρότησης κράτους και κρατικής δημόσιας σφαίρας. Ακόμη, οξυδερκείς ή και μεγαλοφυείς στοχαστές οι οποίοι εν τούτοις, διακατέχονταν από υλιστικές εσχατολογικές εμμονές παράβλεπαν –και οι σύγχρονη οπαδοί τους συνεχίζουν να παραβλέπουν ακόμη εντονότερα– τη σημασία των πέραν της Ευρώπης εθνικών πολιτισμών, της ιδιαίτερης ιδιοσυστασίας κάθε κοινωνικής οντότητας του πλανήτη και τη διαχρονικά αναλλοίωτη σημασία της μεταφυσικής πίστης για την πλειονότητα των ανθρώπων. Ως προς αυτό η αμείλικτα αληθής υπογράμμιση του Κονδύλη:
«Οι πραγματιστές δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν την απτή χρησιμότητα των “μεταφυσικών” κατασκευών μέσα στον κοινωνικό αγώνα για ισχύ. Ίσως να είναι “καθ’ αυτό” (διάβαζε: από τη σκοπιά φιλελεύθερων ωφελιμιστικών αντιλήψεων) αδιάφορο, ποια ιδέα περί Θεού πρεσβεύει κάποιος, ωστόσο η πρακτική διαφορά γίνεται τεράστια, αν υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι για την ιδέα τους περί Θεού είναι πρόθυμοι να πεθάνουν ή να σκοτώσουν, αφού συνδέουν μαζί της τη δική τους ταυτότητα».3
Βασικά, διολισθαίνοντας στη μονομερή φυσιοκρατία οι διαφωτιστές και εν πολλοίς ευρύτερα η νεοτερικότητα, αφενός παγιδεύτηκαν σε θεωρήματα τα οποία επειδή ουσιαστικά εξαιρούν το πνεύμα είναι ακατάλληλα για να περιγράψουν και ερμηνεύσουν το κοινωνικοπολιτικό γεγονός και αφετέρου εξελίχθηκαν σε εσχατολογική ιδεολογική πολιτική θεολογία που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τη θεοκρατική πολιτική θεολογία.
Επίσης, ο Παναγιώτης Κονδύλης, συγκρίνοντας με την κλασική πολιτική σκέψη από την οποία απουσίαζε η εσχατολογία και οι ευθύγραμμες αντιλήψεις για το ιστορικό γίγνεσθαι, ορθά υπογραμμίζει ότι τόσο ο σοσιαλιστικός μαρξισμός όσο και ο καπιταλιστικός φιλελευθερισμός «για να αποφευχθεί η υστερία μπροστά στον πλήρη και αμετάκλητο θάνατο, νομιμοποιήθηκε κοσμοθεωρητικά η υστερία της εσχατολογίας».4 Αυτοί, μεταξύ άλλων, είναι παράγοντες που οδήγησαν στην καταπολέμηση της μεταφυσικής πίστης από την οποία τυγχάνει να εμφορούνται οι περισσότεροι άνθρωποι, στη θεοποίηση των υλιστικών ηδονιστικών απολαύσεων ως δήθεν κίνητρα προόδου και στην ενθάρρυνση της ιδιωτείας, του ατομικισμού, της εγωπάθειας και της φιλαυτίας.
Τα αποτελέσματα ήταν αναμενόμενα αν και περιέργως αθέατα για πολλούς, ιδιαίτερα εντός της παγκόσμιας πανεπιστημιακής Ιερουσαλήμ όπου υποτίθεται καλλιεργείται η πολιτική σκέψη, πλην οι ιδεολογικές εσχατολογίες υπερισχύουν. Παρά το ότι αναμφίβολα υπάρχουν και εξαιρέσεις, ο κανόνας είναι ότι αντί κριτικής θεοποιούνται δοξαστικά τα εξόφθαλμα στοχαστικά ελλείμματα και οι αντιφάσεις των διαφωτιστών και παραγνωρίζονται περιπτώσεις λιγότερο γνωστών στοχαστών που δεν κατηφόρισαν στον υλισμό, την αντιπνευματικότητα και τον μηδενισμό. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι ότι κυριαρχεί η ιδεολογική πολιτική θεολογία και ότι κατά κανόνα δοξάζεται η μονομερής, μονοσήμαντη, εξωπραγματική και αυτοκτονική οντολογική αναβάθμιση της φύσης, δηλαδή η φυσιοκρατία. Η μεταψυχροπολεμική πολιτική σκέψη θα κινηθεί σε ανώτερες ποιοτικές βαθμίδες μόνο εάν θεωρήσει ως δεδομένο ότι δεν υπάρχει αντικείμενο ανάλυσης, εάν δεν συμπεριλαμβάνει το ανθρώπινο πνεύμα και τους εθνικούς πολιτισμούς ως κύριες εισροές του πολιτειακού γίγνεσθαι μέσα στην κρατική δημόσια σφαίρα.
Ενώ όπως πάντα ίσχυε όλα είναι σε εξέλιξη, παρατηρείται ότι, κυρίως σε δυτικά κράτη, η κεκτημένη ταχύτητα του παρελθόντος για μια αμιγώς υλιστική δημόσια σφαίρα συνεχίζεται, ενώ παράλληλα φούντωσε ο αποδομητικός μεταμοντέρνος εθνομηδενισμός ο οποίος στις ποικίλες εκδοχές ευθέως και απερίφραστα πλήττει το ανθρώπινο πνεύμα (και) μέσα στην ιδιωτική σφαίρα. Το αποδομεί με αμφισβήτηση του έθνους ως έννοια, του εθνικού πολιτισμού, της εθνικής πολιτισμικής ιδιοσυστασίας των εθνικών ταυτοτήτων και της ιστορικής μνήμης. Λογικότατα, επίσης, εξελίξεις στα πεδία της τεχνολογίας συνδυάζονται με φυσιοκρατικές παραδοχές της φάσης του διαφωτισμού που αναβιώνουν. Ουσιαστικά και περιεκτικά γράφει ο Κονδύλης για αυτή τη φάση: «Αυτό το νόημα προάσπιζε ο Shaftesbury, όταν κατηγορούσε τον Hobbes ότι “μιλά πολύ για τη Φύση, αλλά με πολύ λίγο νόημα”. … Η έννοια της Φύσης προσανατολίστηκε, λοιπόν, αρνητικά και ασυνείδητα στο μεγάλο και δοκιμασμένο πρότυπο του θεολογικού αντιπάλου. Γι’ αυτό και μέσα στον πνευματικό κόσμο του 18ου αι. έπαιξε περισσότερο τον ρόλο “μυθολογίας παρά απλής ιδεολογίας”».5
Σημειώνεται ότι πιο σύγχρονοι αναλυτές με παντελώς αντιδεοντολογικό τρόπο παρακάμπτουν ή παραβλέπουν τις συνέπειες της κυριαρχίας προπολιτικών φυσιοκρατικών και υλιστικών-μηδενιστικών παραδοχών βαθύτατων προεκτάσεων για τον πολιτικό πολιτισμό και τις ζωές των σύγχρονων ανθρώπων. Ότι για παράδειγμα στην Ευρώπη, πέραν των ομογενοποιητικών γενοκτονιών και εθνοκαθάρσεων στο όνομα του συνεκτικού κράτους, οι εκατέρωθεν εσχατολογικές υλιστικές ιδεολογίες που ακολούθησαν τον 19ο και 20ό αιώνα με ποικιλόμορφα και θολά υλιστικά διεθνιστικά δόγματα που αποσκοπούσαν στην ανθρωπολογική εξομοίωση και πολιτική εξίσωση του πλανήτη, για να θυμηθούμε ξανά τον Martin Wight, στο όνομα της συμμόρφωσης, γέμισαν τη σύγχρονη ιστορία με μεγάλα νεκροταφεία.6
Καθώς προχωρούμε βαθύτερα στον 21ο αιώνα οι συνέπειες των μοντερνιστικών αντιφάσεων, σε μερικές εκ των οποίων αναφερθήκαμε μόλις, είναι βαθύτατων προεκτάσεων για τις ενδοκρατικές και διακρατικές σχέσεις. Η θεοποίηση και εξύμνηση αντί η κριτική, όταν αυτή είναι αναγκαία, επισκιάζει το μείζονος σημασίας γεγονός ότι η ενδυνάμωση του μηδενισμού στα θεμέλια του νεοτερικού συστήματος ευνόησε την εκκόλαψη του συγκαιρινού φτωχού συγγενή του, δηλαδή του μεταμοντέρνου εθνομηδενισμού.
Το θεοποιημένο ακατάστατο και διαβαθμισμένο συνονθύλευμα αναλύσεων από τις οποίες προέρχεται ο μεταμοντέρνος εθνομηδενισμός –που σε μικρά και μεγάλα αναλώσιμα κράτη γιγαντώνεται εντός των πανεπιστημίων, αλλά πλέον και μέσα στη δημόσια σφαίρα– οδηγούν σε επικίνδυνες, εξωπραγματικές και φαντασιόπληκτες ανορθολογικές ασυναρτησίες για το πώς είναι ο κόσμος και το πώς εξελίσσεται. Σε παραγωγή επίσης νέων και αυτή τη φορά εξαιρετικά αφελών οικουμενιστικών ιδεολογημάτων. Όσον αφορά τον οικουμενιστικό χαρακτήρα τους όπως πάντα συνέβαινε αποτελούν μεταμφιέσεις ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος.
Ακόμη πιο σημαντικό και εξαιρετικά αντιφατικό, ενώ προχωράμε βαθύτερα στον 21ο αιώνα, πάμπτωχα μεταμοντέρνα εθνομηδενιστικά ιδεολογήματα διαφόρων εκδοχών και αποχρώσεων αναπτύσσονται αντίρροπα στις κυρίαρχες κοινωνικοπολιτικές τάσεις εντός των εθνοκρατών και στην εμπέδωση του εθνοκρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος. Σε έναν τέτοιο κόσμο που συνεχώς εξελίσσεται τα μεταμοντέρνα εθνομηδενιστικά ιδεολογήματα, εκτός και αν όπως αναφέρθηκε μόλις, αποτελούν μεταμφιέσεις ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος, είναι ολοκληρωτικά εκτός τόπου και χρόνου. Ενσαρκώνουν την πνευματική και πολιτική παρακμή. Εάν και όταν σε απρόσεκτα και άτυχα κράτη κερδίζουν έδαφος το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να προκαλούν πολιτικό ανορθολογισμό εντός των κρατών και στις διακρατικές σχέσεις.
Για ένα ακόμη λόγο, μπορεί όπως ήδη υπαινιχθήκαμε οι μεταμοντέρνες δομές της μαζικοπαραγωγής, μαζικοκατανάλωσης και της αστικοποίησης να ευνοούν την ανθρωπολογική συρρίκνωση –και ως προς αυτό θα επανέλθουμε γιατί βρίσκεται στον πυρήνα του προβληματισμού μας– αλλά οι άνθρωποι ως έλλογα όντα και οι κοινωνίες εντός των κρατών, με την προϋπόθεση ότι είναι εθνικά επαρκώς συνεκτικά και βιώσιμα, αναπτύσσουν αντιστάσεις. ….»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου