Ο γύρος του θριάμβου του Ντόναλντ Τραμπ στη Μέση Ανατολή ολοκληρώθηκε με το πανηγυρικό κλίμα και την ανταλλαγή συγχαρητηρίων να δίνουν αμέσως τη θέση τους στα πρώτα προβλήματα εφαρμογής του σχεδίου για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, μιας συμφωνίας που δύσκολα μπορεί να δικαιολογήσει τον χαρακτηρισμό της ως «ιστορική».
Η πρώτη φάση εφαρμογής, η απελευθέρωση των ομήρων, η διακοπή των βομβαρδισμών και η απόσυρση του ισραηλινού στρατού από τα ερείπια που καλύπτουν πια τα αστικά κέντρα της Γάζας, ήταν το εύκολο μέρος.
Το δεύτερο μέρος αναμένεται να αποδειχτεί εξαιρετικά δύσκολο όπως αποκαλύπτουν και οι πρώτες τριβές μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς για τις δυσκολίες που παρουσιάζει ο στοχος να επιστραφούν οι σοροί των νεκρών ομήρων. Κάτω από ποια χαλάσματα και μαζί με πόσους ακόμα να βρίσκονται άραγε θαμμένοι;
Δεν είναι η μοναδική δυσκολία που παρουσιάζεται καθώς μπαίνουμε στη δεύτερη φάση. Πότε και σε ποιους θα παραδώσει τον οπλισμό της η Χαμάς; Είναι πραγματικά διατεθειμένη να το κάνει; Και αν ναι τι είδους οπλισμό θα παραδώσει;
Ποιες χώρες θα απαρτίζουν τη λεγόμενη «δύναμη σταθεροποίησης»; Ποιοι θα αναλάβουν να στείλουν, τις ειρηνευτικές δυνάμεις που θα σταλούν στη Λωρίδα της Γάζας για να εξασφαλίσουν την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός και των άλλων όρων της συμφωνίας; Πότε θα αρχίσει το τιτάνιο έργο της ανοικοδόμησης και ποιος θα αναλάβει το κόστος;
Εκεχειρία χωρίς πραγματική ειρήνη
Όλα αυτά τα εμπόδια αποκαλύπτουν μια σκληρή πραγματικότητα που οι πανηγυρισμοί και η αυτό-αποθέωση του Τραμπ επιχειρούν να συγκαλύψουν. Το σχέδιο δεν ανοίγει τελικά το δρόμο σε μια αυθεντική ειρηνευτική διαδικασία στα χνάρια των συμφωνιών του Όσλο με όσα προβλήματα και δυσκολίες θα συνεπαγόταν κάτι τέτοιο. Αποτελεί απλώς μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.
Δεν είναι τόσο οι άπειρες τεχνικές δυσκολίες που είναι στρωμένες στο δρόμο της εφαρμογής. Είναι κυρίως η απουσία πολιτικής βούλησης να στηριχτεί ένα μακρόπνοο σχέδιο το οποίο θα προωθεί πραγματικά τη λύση των δύο κρατών. Και σε αυτή τη φάση το μόνο που προσφέρεται στους Παλαιστίνιους είναι μια αόριστη υπόσχεση πως «ίσως» κάποτε διαμορφωθούν οι συνθήκες που να επιτρέψουν την πραγμάτωση του ονείρου τους για αυτοδιάθεση.
Το μόνο που εγγυάται αυτή τη στιγμή την εφαρμογή της κατάπαυσης του πυρός είναι το πόσα πολλά έχει επενδύσει ο Τραμπ σε αυτήν με στόχο την προσωπική του προβολή. Δεν επιχείρησε ωστόσο και κάτι ανάλογο με τον πόλεμο της Ουκρανίας για να νίψει στη συνέχεια τας χείρας του;
Οι εκεχειρίες καταρρέουν συνήθως στη διάρκεια των πρώτων σταδίων τους. Και μερικά μόλις 24ωρα από την διακοπή των ισραηλινών βομβαρδισμών έχουν αρχίσει να εμφανίζονται ήδη οι πρώτες ρωγμές. Την αφορμή για αυτό δίνουν οι καθυστερήσεις που σημειώνονται στην επιστροφή των σορών των ισραηλινών ομήρων.
Η πρώτη αντίδραση του Ισραήλ ήταν να περιορίσει δραστικά την εισροή ανθρωπιστικής βοήθειας στην περιοχή και να απειλήσει ότι θα διατηρήσει κλειστό το συνοριακό πέρασμα της Ράφα το οποίο συνδέει τη Λωρίδα της Γάζας με την Αίγυπτο. Οι σκληροί εθνικιστές της κυβέρνησης Νετανιάχου άρχισαν να σηκώνουν ξανά κεφάλι με τον υπουργό Οικονομικών, Μπεζαλέλ Σμότριτς να υπενθυμίζει πως «μόνο η στρατιωτική πίεση» φέρνει αποτελέσματα.
Αόρατες γραμμές
Ιατρικές πηγές στη Γάζα δήλωναν την ίδια ώρα στο δίκτυο Al Jazeera πως ισραηλινοί ελεύθεροι σκοπευτές σκότωσαν τις τελευταίες ώρες πέντε Παλαιστινίους επειδή πλησίασαν το νοητό όριο που ορίζεται από τη συμφωνία ως «κίτρινη γραμμή».
Με βάση το σχέδιο, οι ισραηλινές δυνάμεις πρόκειται, κατά τη δεύτερη φάση της εφαρμογής, να αποσυρθούν πίσω από μια δεύτερη, «κόκκινη γραμμή». Αυτές οι γραμμές υπάρχουν όμως σήμερα μόνο στο χάρτη και οι Παλαιστίνιοι της Γάζας δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν που ακριβώς βρίσκονται με αποτέλεσμα να βρίσκονται εκτεθειμένοι σε προειδοποιητικά ή στοχευμένα πυρά του ισραηλινού στρατού όταν τις πλησιάζουν.
Εξίσου υπονομευτικά για την εκεχειρία θα μπορούσαν βέβαια να λειτουργήσουν και οι επιδείξεις δύναμης της Χαμάς με στόχο να αποδειχθεί πως η οργάνωση παραμένει η κυρίαρχη παλαιστινιακή δύναμη στον θύλακα. Ανατριχιαστικά βίντεο που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο δείχνουν άνδρες της Χαμάς να εκτελούν εν ψυχρώ αιχμαλώτους που κατηγορούνται για συνεργασία με τις ισραηλινές δυνάμεις.
Ο ισραηλινός αναλυτής, Νίμροντ Νόβικ εξηγεί στην εφημερίδα New York Times τον αντίκτυπο που θα μπορούσαν να έχουν όλα αυτά στην ισραηλινή πολιτική σκηνή. «Αν αποδειχτεί σε τέσσερις ή πέντε εβδομάδες πως η γενική διάθεση στη χώρα είναι πως αυτός ο πόλεμος ήταν μόνο ένας ακόμα γύρος και πως η Χαμάς επέστρεψε, νομίζω ότι ο Νετανιάχου θα προσπαθήσει να διορθώσει αυτή την εικόνα» σημειώνει.
Οι περισσότεροι πολιτικοί αναλυτές στο Ισραήλ συμφωνούν άλλωστε με την εκτίμηση πως η πιθανότερη έκβαση της λεγόμενης δεύτερης φάσης θα είναι το βάλτωμα των διαπραγματεύσεων. Μια κατάσταση που σε πρώτη φάση θα θυμίζει το γειτονικό Λίβανο με την Χαμάς να αρνείται να ασφαλιστεί και το Ισραήλ να βομβαρδίζει στόχους της εξ αποστάσεως.
Και βέβαια όσο οι εχθροπραξίες θα συνεχίζονται με μεγαλύτερη ή μικρότερη ένταση, καμία χώρα δεν θα αναλαμβάνει την ευθύνη να στείλει στην περιοχή ειρηνευτική δύναμη. Παρά το γεγονός πως το σημείο 15 του σχεδίου Τραμπ σημειώνει πως οι ΗΠΑ «θα συνεργαστούν με αραβικές δυνάμεις και διεθνείς εταίρους για το σχηματισμό μιας προσωρινής Διεθνούς Δύναμης Σταθεροποίησης που θα αναπτυχθεί άμεσα στη Γάζα».
Καμία αραβική δύναμη δεν πρόκειται βέβαια να αναλάβει το κόστος της αποστολής δυνάμεων επιφορτισμένων με το στόχο να αναγκάσει τη Χαμάς σε αφοπλισμό. Και παραμένει εξαιρετικά αβέβαιο αν και η ίδια η οργάνωση είναι διατεθειμένη ουσιαστικά να αυτοδιαλυθεί παραδίδοντας εκτός από ρουκέτες και τον βασικό οπλισμό της.
Αν αυτό δεν πρόκειται να συμβεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες, ο Νετανιάχου καιροφυλακτεί για να «τελειώσει τη δουλειά». Την επόμενη χρονιά θα κληθεί άλλωστε να αντιμετωπίσει τους ισραηλινούς ψηφοφόρους. Νωρίτερα όμως θα πρέπει να αντιμετωπίσει τη δικαιοσύνη της χώρας του για τις τρεις υποθέσεις διαφθοράς που τον βαρύνουν. Ακόμα και αυτό αποτελεί ένα σοβαρό εμπόδιο στην «αιώνια ειρήνη» που ευαγγελίζεται ο Τραμπ.https://neostrategy.gr/
**Τό ιστολόγιο δέν συμφωνει απαραίτητα με τις απόψεις των αρθρογράφων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου