Ειδικού Συνεργάτη*Η Τουρκία με σοβαρό σχεδιασμό της οικονομικής διπλωματίας αναδεικνύεται σε διαμετακομιστικό εμπορικό κόμβο, ενισχύοντας ταυτόχρονα την γεωπολιτική επιρροή της, με παρεμβάσεις σε όλη την περιοχή. Η Άγκυρα, σχεδιάζει και θέτει στόχους στην οικονομική διπλωματία και όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες, τους υλοποιεί.
Σε αντιδιαστολή στην Ελλάδα, η ανυπαρξία σχεδιασμού οικονομικής διπλωματίας, καλύπτεται από επικοινωνία ατελέσφορων, αλλά πομπωδών “μεγάλων επενδύσεων”, ενώ εξαντλείται στην εξυπηρέτηση των κομματικώς προσκείμενων εμπορικών συμβούλων σε θέσεις στην Ευρώπη και στην αντίληψη ενίσχυσης εξαγωγών μέσω «τοποθέτησης αρτοσκευασμάτων» στα σουπερ-μάρκετ της βαλκανικής χερσονήσου.
Η στοχοθεσία της ελληνικής οικονομικής διπλωματίας καθορίζεται από επιτελικά σχέδια που παράγουν ιδιωτικές εταιρείες, πανομοιότυπα σε όλα τα υπουργεία, με διαφορετικές λέξεις και χωρίς περιεχόμενο, αλλά δείχνουν «μοντέρνα» και μετρούν αποδοτικότητα. Η Ελλάδα «Χαμένη στη μετάφραση» ετοιματζίδικων σχεδίων συμβουλευτικών εταιρειών, χωρίς προστιθέμενη αξία. Η ακριβής χαρτογράφηση αυτής της πραγματικότητας, είναι αποκαλυπτική, όσο και καταθλιπτική για τη χώρα μας ..
Περί σχεδίων και στρατηγικής
Στη Βαγδάτη το 2023, ο Ιρακινός πρωθυπουργός Mohammed Shia' Al Sudani παρουσίασε το σιδηροδρομικό και οδικό έργο, με συνολικό κόστος 17 δισ.$ και μήκος 1.200 χιλιομέτρων, που συνδέει το λιμάνι «Grand Faw» του Ιράκ στη Βασόρα με τα τουρκικά σύνορα στα βόρεια. Η κατασκευή του λιμανιού Faw, κρίσιμου τερματικού σταθμού του έργου αυτού, ξεκίνησε το 2021 και αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2025. Στόχος της Βαγδάτης είναι να αναδείξει τη χώρα ως γεωγραφικά σημαντική χώρα «εμπορικής διαμετακόμισης» στη Μέση Ανατολή.
Το σχέδιο «Οδός Ανάπτυξης Ιράκ-Τουρκίας-Ευρώπης», αποτελεί στρατηγικό οικονομικό διάδρομο που θα συνέδεε τα λιμάνια του νότιου Ιράκ με τις ευρωπαϊκές αγορές, θεωρείτο έως πρόσφατα από το Ιράν απειλή για την οικονομική του επιρροή επί του δυτικού γείτονά του. Η Τεχεράνη θεωρούσε το έργο ως προσπάθεια της Τουρκίας να ενισχύσει την επιρροή της στη Βαγδάτη εις βάρος του Ιράν.
Κατά την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στη Βαγδάτη τον Απρίλιο του 2024, το Ιράκ, η Τουρκία, το Κατάρ και τα ΗΑΕ υπέγραψαν κοινό μνημόνιο κατανόησης για την εκτέλεση του έργου. Ωστόσο, το Ιράν, το οποίο με κυρίαρχη στρατιωτική και πολιτική επιρροή στο Ιράκ από την εισβολή των ΗΠΑ το 2003, είχε αποκοπεί από την πρωτοβουλία.
Η γεωστρατηγική θέση του Ιράν μεταξύ Ευρώπης και Ασίας απετέλεσε πλεονέκτημα στην επιδίωξη του ένταξης σε μεγαλύτερη περιφερειακή οικονομική ολοκλήρωση, μεταξύ άλλων στους οικονομικούς διαδρόμους της περιοχής, εδώ και τουλάχιστον 40 χρόνια.
Παρά την ευνοϊκή γεωγραφία του και τις σχετικά σύγχρονες υποδομές του, η εσωτερική πολιτική κατάσταση του Ιράν και η εξωτερική πολιτική του εμπόδισαν τις προσπάθειές του να εμπλακεί πραγματικά στην περιφερειακή οικονομία.
Το Ιράν προσχώρησε στον «Διάδρομο διέλευσης Βορρά-Νότου» (NSTC-International North-South Transport Corridor) που θα συνέδεε την Ινδία, το Αζερμπαϊτζάν και τη Ρωσία το 2002. Παρόλο που ο αρχικός στόχος του NSTC ήταν φιλόδοξος, μετά από 22 χρόνια οι γεωπολιτικές συγκρούσεις απέτρεψαν την προώθηση του έργου.
Ο δρόμος ανάπτυξης Ιράκ-Τουρκίας-Ευρώπης περιορίζει σημαντικά τα οφέλη του NSTC για Ιράν και Ρωσία, ο οποίος θα παρέκαμπτε τις κυρώσεις των ΗΠΑ που εμποδίζουν το εμπόριο με τρίτες χώρες. Για τον λόγο αυτό οι ΗΠΑ στήριξαν τη συμφωνία του Δρόμου Ανάπτυξης ως ιδανική επιλογή για την Τουρκία, κράτος μέλος του ΝΑΤΟ, και το Ιράκ να δημιουργήσουν στενότερους στρατηγικούς δεσμούς.
Η Ουάσινγκτον εξήρε τη δυνατότητα του διαδρόμου να μειώσει την «εξάρτηση του Ιράκ από το Ιράν», ενισχύοντας την καχυποψία του Ιράν για το σχέδιο Development Road. Ωστόσο, Ιρακινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η αντίδραση του Ιράν στο έργο ήταν αρκετά θετική.
Οι πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις με την μείωση της επιρροής του Ιράν καθορίζουν την πορεία του έργου, καθώς ο «Δρόμος Ανάπτυξης» ενδέχεται να ενταχθεί στον κατάλογο των έργων που θα ανασυρθούν από το ράφι, με την συμμετοχή του Ιράν διαμορφώνοντας παρακλάδι του NSTC.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιβεβαίωσε την Πέμπτη την ετοιμότητα της χώρας του να συμμετάσχει στα «μεγαλύτερα έργα» στη Γεωργία, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής αεροδρομίων, λιμανιών και γραμμών μεταφοράς.
Σε κοινή συνέντευξη Τύπου του Πρόεδρος της Τουρκίας με τον πρωθυπουργό της Γεωργίας Irakli Kobakidze στην Άγκυρα, τον Μάιο του 2024, ο Erdoğan τόνισε ότι το διμερές εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών έφτασε τα 3 δισ.$ πέρυσι με νέο στόχο τα 5 δισ.$
Ο Τούρκος Πρόεδρος τόνισε ότι η χώρα του θα συνεχίσει να υποστηρίζει την έναρξη του σιδηροδρομικού έργου Μπακού-Τιφλίδα-Καρς - «τη ραχοκοκαλιά του Μέσου Διαδρόμου, της εφοδιαστικής διαδρομής που συνδέει την Κεντρική Ασία και την Κίνα με την Ευρώπη μέσω του Νότιου Καυκάσου και την αναζωογόνηση του ιστορικού Δρόμου του Μεταξιού».
Εξέφρασε επίσης την επιθυμία και υποσχέθηκε στη γεωργιανή πλευρά να ενισχύσει τη συνεργασία με τη Γεωργία στον τομέα της ασφάλειας, μεταξύ άλλων για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και των τρομοκρατικών οργανώσεων.
** Ο ειδικός συνεργάτης είναι διπλωμάτης
https://www.omegapress.g
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου