Του Ζαφείρη Χατζηδήμου
Η επόμενη φάση του πολέμου στην Ουκρανία δεν διαμορφώνεται από το Κίεβο, αλλά από τους μεγάλους παίκτες που τραβούν τα νήματα. Οι ΗΠΑ προωθούν μια συμφωνία-αρπαγή για τα ουκρανικά κοιτάσματα σπάνιων γαιών, η Ρωσία και η Ουάσινγκτον μιλούν απευθείας στο Ριάντ για μια πιθανή ειρηνευτική συμφωνία χωρίς τον Ζελένσκι, ενώ η ΕΕ φαίνεται να προσπαθεί απεγνωσμένα να κρατηθεί μέσα στο παιχνίδι.
Το τοπίο αλλάζει και δεν αλλάζει υπέρ της Ουκρανίας.
Οι ΗΠΑ θέλουν τον ορυκτό πλούτο
Η Ουάσινγκτον, που μέχρι σήμερα υποστήριζε τον πόλεμο μέχρι “την τελική νίκη”, τώρα αλλάζει προτεραιότητες. Ο Τραμπ προετοιμάζει μια συμφωνία που θέλει να επιβάλει στον Ζελένσκι: πρόσβαση των αμερικανικών εταιρειών στα ουκρανικά κοιτάσματα σπάνιων γαιών, με αντάλλαγμα τη συνέχιση της υποστήριξης.
Οι σπάνιες γαίες είναι κρίσιμες για την παραγωγή αμυντικών και τεχνολογικών εφαρμογών – και οι ΗΠΑ δεν θα αφήσουν την Κίνα ή την ΕΕ να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτές.
Το δίλημμα είναι απλό: ή η Ουκρανία υποτάσσεται στις απαιτήσεις της Ουάσινγκτον ή μένει χωρίς χρηματοδότηση. Στην πραγματικότητα, η Ουάσινγκτον δεν βλέπει πια την Ουκρανία ως έναν «εταίρο», αλλά ως μια αποικία.
Διαπραγματεύσεις χωρίς την Ουκρανία
Την ίδια ώρα, η πραγματική διπλωματία παίζεται αλλού. Στο Ριάντ, Αμερικανοί και Ρώσοι αξιωματούχοι -και κατόπιν υπουργοί Εξωτερικών των 2 χωρών – συναντήθηκαν για να συζητήσουν ένα σχέδιο ειρήνευσης. Και η Ουκρανία δεν είχε θέση στο τραπέζι. Αυτό σημαίνει ότι η Ουάσινγκτον και η Μόσχα μπορεί να αναζητούν έναν δρόμο για να σταματήσουν τον πόλεμο χωρίς να περιμένουν τις κινήσεις του Κιέβου.
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό;
- Η Ρωσία να κρατήσει τις περιοχές που έχει ήδη καταλάβει.
- Η Ουκρανία να αναγκαστεί να δεχθεί μια συμφωνία που δεν θα της επιτρέπει την άμεση ένταξη στο ΝΑΤΟ.
- Οι ΗΠΑ να αποσύρουν την πλήρη στρατιωτική στήριξη και να περιορίσουν τη σύγκρουση.
- Μια νέα γεωπολιτική ισορροπία που αφήνει τη Ρωσία ενισχυμένη.
Η Ρωσία εμφανίζεται εδώ ως ένας από τους μεγάλους κερδισμένους. Το γεγονός ότι διαπραγματεύεται απευθείας με την Ουάσινγκτον, παρακάμπτοντας την ΕΕ και το Κίεβο, αποδεικνύει ότι έχει καταφέρει να επιβιώσει από τις κυρώσεις και να επιβάλει τους δικούς της όρους στο παιχνίδι.
Ο Μακρόν ταπεινώθηκε στον Λευκό Οίκο
Ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, πήγε στην Ουάσινγκτον για να πείσει τον Τραμπ ότι η ΕΕ πρέπει να έχει λόγο στο μέλλον της Ουκρανίας. Αντ’ αυτού, αντιμετωπίστηκε με περιφρόνηση. Ο Τραμπ όχι μόνο του είπε κατάμουτρα ότι η Ευρώπη δεν πληρώνει όσα πρέπει για την άμυνα της Ουκρανίας, αλλά ξεκαθάρισε ότι το Κίεβο δεν θα πάρει τίποτα χωρίς ανταλλάγματα. Το μήνυμα είναι σαφές: η Ουάσινγκτον δεν δίνει δεκάρα για τις ευρωπαϊκές ανησυχίες. Αν η ΕΕ θέλει να συνεχίσει να υποστηρίζει τον Ζελένσκι, θα πρέπει να το κάνει μόνη της.
Όσοι ήταν παρόντες στη συνάντηση σχολίασαν επίσης τη γλώσσα του σώματος. Ο Τραμπ εμφανίστηκε κυρίαρχος, με κλασικές κινήσεις όπως το να αγγίζει τον ώμο του Μακρόν, να του δίνει “πατρικά” χτυπήματα στην πλάτη και να διακόπτει συχνά τον λόγο του. Αντίθετα, ο Μακρόν φάνηκε πιο αμήχανος και αμυντικός.
Στο επίσημο δείπνο μετά τη συνάντηση, όταν ένας δημοσιογράφος ρώτησε τον Τραμπ αν η Γαλλία θα συμμετάσχει στις αποφάσεις για την Ουκρανία, εκείνος γέλασε και απάντησε: “Θα δούμε αν το αξίζουν.”
Η ΕΕ διχασμένη, «τάζει»…
Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Ένωση έστειλε αντιπροσωπεία στο Κίεβο για να δείξει τη στήριξή της. Η επίσκεψη αυτή είχε έναν μόνο σκοπό: να διατηρήσει την ψευδαίσθηση ότι η ΕΕ είναι ακόμα σημαντικός παίκτης στο ουκρανικό ζήτημα.
Στο επίσημο δείπνο μετά τη συνάντηση, όταν ένας δημοσιογράφος ρώτησε τον Τραμπ αν η Γαλλία θα συμμετάσχει στις αποφάσεις για την Ουκρανία, εκείνος γέλασε και απάντησε: “Θα δούμε αν το αξίζουν.”
Όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική:
- Η ΕΕ δεν έχει αρκετά χρήματα για να υποστηρίξει την Ουκρανία μόνη της.
- Χωρίς τις ΗΠΑ, το στρατιωτικό μέλλον της Ουκρανίας είναι αβέβαιο.
- Η ίδια η ΕΕ είναι διχασμένη: η Γερμανία και η Μ. Βρετανία έχουν κουραστεί να πληρώνουν για έναν πόλεμο χωρίς στρατηγικό τέρμα.
Το Κίεβο καταλαβαίνει πλέον ότι η υποστήριξη της Ευρώπης δεν αρκεί για να κερδίσει τον πόλεμο. Αν οι ΗΠΑ αποχωρήσουν από την εξίσωση, ο Ζελένσκι θα πρέπει να διαπραγματευτεί από θέση απόλυτης αδυναμίας.
Ποιος κερδίζει τελικά;
ΡΩΣΙΑ: Η Μόσχα βγαίνει κερδισμένη γιατί συζητά απευθείας με την Ουάσινγκτον, ενώ το Κίεβο μένει εκτός. Αν το σχέδιο ειρήνευσης προχωρήσει, η Ρωσία πιθανότατα θα κρατήσει εδάφη και θα εξασφαλίσει μια ζώνη ασφαλείας στα σύνορά της.
ΗΠΑ: Παίζουν σε διπλό ταμπλό. Από τη μία, πιέζουν για στρατηγικά οφέλη (σπάνιες γαίες, έλεγχος ανοικοδόμησης). Από την άλλη, αν δουν ότι ο πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί, θα αποσυρθούν αφήνοντας την ΕΕ να διαχειριστεί το χάος.
ΟΥΚΡΑΝΙΑ: Χάνει σταδιακά την πρωτοβουλία. Η τύχη της κρίνεται από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, ενώ η Ευρώπη αδυνατεί να αναλάβει ουσιαστικό ρόλο.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: Ο μεγάλος χαμένος. Δεν έχει τη δύναμη να στηρίξει την Ουκρανία μόνη της, ενώ οι ΗΠΑ την αφήνουν εκτός του πυρήνα των αποφάσεων.
Η μοιρασιά ξεκίνησε
Το παιχνίδι αλλάζει και η Ουκρανία δεν κρατά πλέον τα χαρτιά. Οι μεγάλες δυνάμεις δεν συζητούν για το πώς θα νικήσει, αλλά για το πώς θα τελειώσει ο πόλεμος με όρους που τους εξυπηρετούν. Η Ουάσινγκτον θέλει να εξαργυρώσει την επένδυσή της με ορυκτό πλούτο, η Ρωσία διαπραγματεύεται από θέση ισχύος και η Ευρώπη τρέχει πίσω από τις εξελίξεις, αδύναμη να επιβάλει τους δικούς της όρους.
Αν το Ριάντ σηματοδοτεί μια νέα πραγματικότητα, τότε η Ουκρανία βρίσκεται μπροστά σε ένα δίλημμα που δεν έλεγχε ποτέ: να δεχτεί μια ειρήνη που δεν είναι δική της ή να συνεχίσει έναν πόλεμο που ίσως δεν μπορεί πλέον να κερδίσει.
Και αν η ιστορία μας έχει διδάξει κάτι, είναι ότι οι μεγάλες αυτοκρατορίες δεν σταματούν τους πολέμους για ηθικούς λόγους – αλλά όταν έχουν βρει τον τρόπο να πάρουν αυτό που θέλουν.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι διχασμένη και αδύναμη να στηρίξει μόνη της την Ουκρανία, ενώ η Γερμανία και η Μ. Βρετανία έχουν κουραστεί από τον πόλεμο. Το Κίεβο αντιλαμβάνεται ότι η υποστήριξη της ΕΕ δεν αρκεί και ότι η τύχη του κρίνεται από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία. Η Ρωσία διαπραγματεύεται από θέση ισχύος, ενώ οι ΗΠΑ πιέζουν για στρατηγικά οφέλη. Οι μεγάλες δυνάμεις δεν συζητούν πια για το πώς θα νικήσει η Ουκρανία, αλλά για το πώς θα τελειώσει ο πόλεμος με όρους που τους εξυπηρετούν, αφήνοντας την Ευρώπη εκτός αποφάσεων.Neostrategy.gr - Πραγματικές Ειδήσεις: Διεθνή, Ελλάδα, Γεωπολιτική
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου