Η πρόταση προβλέπει ότι το Ιράν θα μπορεί να έχει ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά χωρίς δικαίωμα εμπλουτισμού ουρανίου
Ένα πακέτο κινήτρων προς το Ιράν φέρεται να εξετάζει η κυβέρνηση Donald Trump, με στόχο την επανεκκίνηση των πυρηνικών διαπραγματεύσεων.
Το σχέδιο περιλαμβάνει επενδύσεις ύψους έως 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ανάπτυξη ενός πολιτικού πυρηνικού προγράμματος χωρίς εμπλουτισμό ουρανίου, άρση ορισμένων κυρώσεων και αποδέσμευση δεσμευμένων ιρανικών κεφαλαίων, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του CNN.
Μυστικές επαφές έχουν πραγματοποιηθεί μεταξύ αξιωματούχων των ΗΠΑ, περιφερειακών συμμάχων (κυρίως από τον Κόλπο) και του Ιράν, ακόμη και κατά τη διάρκεια των πρόσφατων εχθροπραξιών με το Ισραήλ.
Η πρόταση προβλέπει ότι το Ιράν θα μπορεί να έχει ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά χωρίς δικαίωμα εμπλουτισμού ουρανίου – κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μέσω εισαγωγής εμπλουτισμένου καυσίμου.
Οι συνομιλίες διεξάγονται κυρίως μέσω διαμεσολαβητών, όπως το Κατάρ, ενώ δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα η έναρξη άμεσων διαπραγματεύσεων.
Παρότι ο Donald Trump δηλώνει δημοσίως αδιάφορος για μια συμφωνία, οι σύμβουλοί του επιδιώκουν μια μακροπρόθεσμη λύση για να διασφαλιστεί η εκεχειρία με το Ιράν.
Την ίδια στιγμή, αυξάνονται οι ανησυχίες ότι η Τεχεράνη, λόγω των πρόσφατων επιθέσεων, ίσως αποφασίσει να προχωρήσει σε πλήρη ανάπτυξη πυρηνικού όπλου, με το ιρανικό κοινοβούλιο να εγκρίνει νόμο για διακοπή συνεργασίας με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA).
Το πακέτο των 30 δισ.
Όπως μεταδίδει το CNN, η κυβέρνηση Trump έχει συζητήσει το ενδεχόμενο να βοηθήσει το Ιράν να αποκτήσει πρόσβαση σε έως και 30 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή ενός πυρηνικού προγράμματος παραγωγής ενέργειας για πολιτική χρήση, να χαλαρώσει τις κυρώσεις και να αποδεσμεύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε δεσμευμένα ιρανικά κεφάλαια – όλα στο πλαίσιο μιας εντεινόμενης προσπάθειας να επαναφέρει την Τεχεράνη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με τέσσερις πηγές που είναι εξοικειωμένες με το ζήτημα.
Βασικοί παράγοντες από τις ΗΠΑ και τη Μέση Ανατολή έχουν συνομιλήσει με τους Ιρανούς παρασκηνιακά, ακόμη και εν μέσω του κύματος στρατιωτικών επιθέσεων στο Ιράν και στο Ισραήλ τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Οι συνομιλίες αυτές συνεχίστηκαν και αυτή την εβδομάδα μετά τη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός, όπως πρόσθεσαν.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Trump τόνισαν ότι έχουν προταθεί διάφορα σενάρια.
Αυτές οι προτάσεις είναι προκαταρκτικές και εξελίσσονται, με έναν σταθερό και αδιαπραγμάτευτο όρο: μηδενικός εμπλουτισμός ουρανίου από το Ιράν, κάτι που η Τεχεράνη έχει επανειλημμένα δηλώσει πως θεωρεί απαραίτητο.
Ωστόσο, τουλάχιστον ένα αρχικό προσχέδιο πρότασης, που περιγράφεται από δύο πηγές στο CNN, περιλαμβάνει αρκετά κίνητρα για το Ιράν.
Οι μυστικές συναντήσεις
Ορισμένες λεπτομέρειες καθορίστηκαν σε μια μυστική, πολύωρη συνάντηση μεταξύ του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ Steve Witkoff και εταίρων από τον Κόλπο στον Λευκό Οίκο την περασμένη Παρασκευή, μία ημέρα πριν από τις αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ στο Ιράν, σύμφωνα με δύο πηγές που έχουν γνώση της συνάντησης.
Μεταξύ των όρων που συζητούνται – και οι οποίοι δεν είχαν προηγουμένως αποκαλυφθεί – περιλαμβάνεται μια επένδυση ύψους 20-30 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ένα νέο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα χωρίς εμπλουτισμό ουρανίου, που θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για παραγωγή ενέργειας για πολιτική χρήση, ανέφεραν αξιωματούχοι της κυβέρνησης Trump και πηγές εξοικειωμένες με την πρόταση στο CNN.
Ένας αξιωματούχος τόνισε ότι τα χρήματα δεν θα προέρχονται απευθείας από τις ΗΠΑ, που προτιμούν να αναλάβουν το κόστος οι Άραβες εταίροι τους.
Η επένδυση σε πυρηνικές ενεργειακές εγκαταστάσεις στο Ιράν έχει συζητηθεί και σε προηγούμενους γύρους συνομιλιών τους τελευταίους μήνες.
«Οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να ηγηθούν αυτών των συνομιλιών» με το Ιράν, δήλωσε αξιωματούχος της κυβέρνησης Trump στο CNN.
«Κάποιος θα πρέπει να πληρώσει για την κατασκευή του πυρηνικού προγράμματος, αλλά εμείς δεν θα δεσμευτούμε οικονομικά».
Άλλα κίνητρα περιλαμβάνουν την πιθανή άρση ορισμένων κυρώσεων στο Ιράν και την παροχή πρόσβασης στην Τεχεράνη στα 6 δισεκατομμύρια δολάρια που αυτή τη στιγμή είναι δεσμευμένα σε ξένες τράπεζες και δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει ελεύθερα, σύμφωνα με το προσχέδιο που περιγράφηκε στο CNN.
Μια άλλη ιδέα που εξετάζεται από την περασμένη εβδομάδα είναι να πληρώσουν οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στον Κόλπο για να αντικατασταθεί η πυρηνική εγκατάσταση στο Fordow – η οποία χτυπήθηκε με βόμβες bunker-buster από τις ΗΠΑ το Σαββατοκύριακο – με ένα πρόγραμμα χωρίς εμπλουτισμό.
Δεν ήταν αμέσως σαφές αν το Ιράν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει την τοποθεσία, ούτε πόσο σοβαρά εξετάζεται αυτή η πρόταση.
«Πολλές ιδέες κυκλοφορούν από διαφορετικούς ανθρώπους και πολλές από αυτές προσπαθούν να είναι δημιουργικές», είπε μία από τις πηγές στο CNN.
«Πιστεύω ότι είναι εντελώς αβέβαιο το τι θα συμβεί εδώ», δήλωσε μια άλλη πηγή που είναι εξοικειωμένη με τους πρώτους πέντε γύρους συνομιλιών ΗΠΑ-Ιράν πριν τις επιθέσεις Ισραήλ και ΗΠΑ στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο κοινός παρονομαστής
Ο Witkoff δήλωσε στο CNBC την Τετάρτη ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν μια «συνολική ειρηνευτική συμφωνία» και ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης Trump υπογράμμισε ότι όλες οι προτάσεις αποσκοπούν στο να αποτραπεί η απόκτηση πυρηνικού όπλου από το Ιράν.
Οι ΗΠΑ έχουν δηλώσει ότι το Ιράν μπορεί να έχει πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνική χρήση, αλλά όχι να εμπλουτίζει ουράνιο για αυτό το πρόγραμμα.
Αντί γι’ αυτό, έχουν προτείνει το Ιράν να εισάγει εμπλουτισμένο ουράνιο.
Ο Witkoff παρομοίασε το ενδεχόμενο πρόγραμμα με αυτό των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
«Τώρα το ζήτημα και η συζήτηση με το Ιράν είναι, πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε να δημιουργήσετε ένα καλύτερο πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα χωρίς εμπλουτισμό;» δήλωσε στο CNBC.
Η κυβέρνηση ίσως έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει ένα σχέδιο συμφωνίας στους Ιρανούς.
Ο Πρόεδρος Donald Trump δήλωσε την Τετάρτη ότι οι ΗΠΑ και το Ιράν θα καθίσουν στο τραπέζι την επόμενη εβδομάδα – αν και ο εκπρόσωπος του ιρανικού Υπουργείου Εξωτερικών Esmail Baghaei δήλωσε ότι δεν γνωρίζει για τέτοιες συνομιλίες και άτομα που συμμετέχουν στον σχεδιασμό ανέφεραν ότι οι λεπτομέρειες ακόμα επεξεργάζονται.
Πηγές δήλωσαν στο CNN ότι δεν έχουν ακόμα οριστεί ημερομηνίες.
Υποβαθμίζει τις προσδοκίες ο Trump
Παρά τη διπλωματική κινητικότητα του Witkoff στο παρασκήνιο, ο Trump αυτή την εβδομάδα υποβάθμισε δημόσια την αναγκαιότητα μιας πυρηνικής συμφωνίας, λέγοντας την Τετάρτη ότι πιστεύει πως μια τέτοια συμφωνία «δεν είναι απαραίτητη».
«Δεν με νοιάζει αν έχουμε συμφωνία ή όχι», είπε.
Παρόλο που ο πρόεδρος φάνηκε δημόσια αδιάφορος μετά την επίτευξη της κατάπαυσης του πυρός, πολλοί από τους συμβούλους του πιστεύουν ότι η επιδίωξη μιας μακροπρόθεσμης συμφωνίας θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της εκεχειρίας.
Οι όροι που διαμορφώθηκαν στη μυστική συνάντηση του Witkoff αποτελούν αντικείμενο συνεχών διαβουλεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν μέσω περιφερειακών διαμεσολαβητών – κυρίως των Καταριανών – τις τελευταίες ημέρες.
Το Κατάρ έπαιξε επίσης βασικό ρόλο στη διαμεσολάβηση της εύθραυστης κατάπαυσης πυρός μεταξύ Ισραήλ και Ιράν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα και θα συνεργαστεί στενά με τις ΗΠΑ ώστε να αποτραπεί η επανέναρξη των συγκρούσεων, σύμφωνα με μια πηγή.
Οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι τα πλήγματα θα οδηγήσουν σε συμφωνία
Υπάρχει ελπίδα στην κυβέρνηση Trump ότι μετά τα γεγονότα των τελευταίων δύο εβδομάδων το Ιράν είναι πιο πιθανό να αποδεχτεί τους όρους των ΗΠΑ και να σταματήσει τις προσπάθειές του που θα μπορούσαν να το φέρουν πιο κοντά στην ανάπτυξη πυρηνικού όπλου.
Ωστόσο, ειδικοί σε θέματα Ιράν προειδοποιούν ότι είναι επίσης πιθανό το ιρανικό καθεστώς να αποφασίσει τώρα πως χρειάζεται ένα πυρηνικό όπλο.
Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, το ιρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε νομοθεσία για τον τερματισμό της συνεργασίας με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA), στέλνοντας μήνυμα για την πρόθεση της Τεχεράνης να κρύψει περαιτέρω το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Πριν από τη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ στο Ιράν, περίπου δύο εβδομάδες πριν, οι ΗΠΑ και το Ιράν είχαν διεξαγάγει πέντε γύρους διαπραγματεύσεων για να επιτύχουν ένα πλαίσιο για μια νέα πυρηνική συμφωνία.
Οι ΗΠΑ είχαν παρουσιάσει πρόταση στην Τεχεράνη, και αναμενόταν η ιρανική απάντηση κατά τον έκτο γύρο διαπραγματεύσεων που είχε προγραμματιστεί στο Ομάν.
Οι συνομιλίες αυτές ακυρώθηκαν λόγω των επιθέσεων του Ισραήλ στο Ιράν.
Η πρόταση εν μέσω έντασης
Το Σάββατο, πριν από τα πλήγματα των ΗΠΑ σε τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, η κυβέρνηση Trump επικοινώνησε με το Ιράν μέσω διαμεσολαβητών.
Το μήνυμα είχε δύο σκέλη: οι επικείμενες επιθέσεις των ΗΠΑ θα ήταν περιορισμένες, αλλά οι όροι των ΗΠΑ για μια διπλωματική συμφωνία ήταν ξεκάθαροι και απλοί: κανένας εμπλουτισμός ουρανίου, όπως ανέφεραν πηγές.
Ο Trump έχει φανεί επιφυλακτικός όσον αφορά τις προοπτικές για μια συμφωνία, δηλώνοντας σε δημοσιογράφους μετά την ανακοίνωση των διαπραγματεύσεων με το Ιράν την επόμενη εβδομάδα: «Μπορεί να υπογράψουμε μια συμφωνία, δεν ξέρω».
«Θα μπορούσα να πάρω μια δήλωση ότι δεν θα αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, πιθανώς αυτό θα ζητήσουμε», είπε ο Trump κατά τη διάρκεια της συνόδου του ΝΑΤΟ την Τετάρτη.
Ο πρόεδρος πρόσθεσε ότι η κυβέρνησή του θα ζητήσει τους ίδιους όρους που είχαν τεθεί σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις με το Ιράν, πριν από τη σύγκρουση με το Ισραήλ.
«Το μόνο που ζητάμε είναι αυτό που ζητούσαμε και πριν», είπε ο Trump, προσθέτοντας ότι θέλει «καθόλου πυρηνικά».
Ο Υπουργός Εξωτερικών Marco Rubio, ο οποίος υπηρετεί επίσης ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, δήλωσε την Τετάρτη ότι οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία θα εξαρτηθεί από τη βούληση του Ιράν να διαπραγματευτεί άμεσα με τις ΗΠΑ και όχι μέσω τρίτων χωρών.
«Θα θέλαμε να έχουμε ειρηνικές σχέσεις με οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο.
Επομένως, αυτό θα εξαρτηθεί από τη διάθεση του Ιράν όχι μόνο να επιδιώξει την ειρήνη, αλλά και να διαπραγματευτεί απευθείας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όχι μέσω τρίτων ή τετάρτων χωρών», δήλωσε ο Rubio σε συνέντευξη Τύπου δίπλα στον Trump στη Χάγη.
Ο Witkoff δήλωσε την Τετάρτη ότι υπάρχουν «ενδείξεις» πως μια συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί.
«Έχουμε συνομιλίες με τους Ιρανούς. Πολλοί διαμεσολαβητές επικοινωνούν μαζί μας», είπε στο CNBC. «Πιστεύω ότι είναι έτοιμοι».
www.bankingnews.gr
Το σχέδιο περιλαμβάνει επενδύσεις ύψους έως 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ανάπτυξη ενός πολιτικού πυρηνικού προγράμματος χωρίς εμπλουτισμό ουρανίου, άρση ορισμένων κυρώσεων και αποδέσμευση δεσμευμένων ιρανικών κεφαλαίων, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του CNN.
Μυστικές επαφές έχουν πραγματοποιηθεί μεταξύ αξιωματούχων των ΗΠΑ, περιφερειακών συμμάχων (κυρίως από τον Κόλπο) και του Ιράν, ακόμη και κατά τη διάρκεια των πρόσφατων εχθροπραξιών με το Ισραήλ.
Η πρόταση προβλέπει ότι το Ιράν θα μπορεί να έχει ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα, αλλά χωρίς δικαίωμα εμπλουτισμού ουρανίου – κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μέσω εισαγωγής εμπλουτισμένου καυσίμου.
Οι συνομιλίες διεξάγονται κυρίως μέσω διαμεσολαβητών, όπως το Κατάρ, ενώ δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα η έναρξη άμεσων διαπραγματεύσεων.
Παρότι ο Donald Trump δηλώνει δημοσίως αδιάφορος για μια συμφωνία, οι σύμβουλοί του επιδιώκουν μια μακροπρόθεσμη λύση για να διασφαλιστεί η εκεχειρία με το Ιράν.
Την ίδια στιγμή, αυξάνονται οι ανησυχίες ότι η Τεχεράνη, λόγω των πρόσφατων επιθέσεων, ίσως αποφασίσει να προχωρήσει σε πλήρη ανάπτυξη πυρηνικού όπλου, με το ιρανικό κοινοβούλιο να εγκρίνει νόμο για διακοπή συνεργασίας με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA).
Το πακέτο των 30 δισ.
Όπως μεταδίδει το CNN, η κυβέρνηση Trump έχει συζητήσει το ενδεχόμενο να βοηθήσει το Ιράν να αποκτήσει πρόσβαση σε έως και 30 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή ενός πυρηνικού προγράμματος παραγωγής ενέργειας για πολιτική χρήση, να χαλαρώσει τις κυρώσεις και να αποδεσμεύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε δεσμευμένα ιρανικά κεφάλαια – όλα στο πλαίσιο μιας εντεινόμενης προσπάθειας να επαναφέρει την Τεχεράνη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με τέσσερις πηγές που είναι εξοικειωμένες με το ζήτημα.
Βασικοί παράγοντες από τις ΗΠΑ και τη Μέση Ανατολή έχουν συνομιλήσει με τους Ιρανούς παρασκηνιακά, ακόμη και εν μέσω του κύματος στρατιωτικών επιθέσεων στο Ιράν και στο Ισραήλ τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Οι συνομιλίες αυτές συνεχίστηκαν και αυτή την εβδομάδα μετά τη συμφωνία για κατάπαυση του πυρός, όπως πρόσθεσαν.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Trump τόνισαν ότι έχουν προταθεί διάφορα σενάρια.
Αυτές οι προτάσεις είναι προκαταρκτικές και εξελίσσονται, με έναν σταθερό και αδιαπραγμάτευτο όρο: μηδενικός εμπλουτισμός ουρανίου από το Ιράν, κάτι που η Τεχεράνη έχει επανειλημμένα δηλώσει πως θεωρεί απαραίτητο.
Ωστόσο, τουλάχιστον ένα αρχικό προσχέδιο πρότασης, που περιγράφεται από δύο πηγές στο CNN, περιλαμβάνει αρκετά κίνητρα για το Ιράν.
Οι μυστικές συναντήσεις
Ορισμένες λεπτομέρειες καθορίστηκαν σε μια μυστική, πολύωρη συνάντηση μεταξύ του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ Steve Witkoff και εταίρων από τον Κόλπο στον Λευκό Οίκο την περασμένη Παρασκευή, μία ημέρα πριν από τις αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ στο Ιράν, σύμφωνα με δύο πηγές που έχουν γνώση της συνάντησης.
Μεταξύ των όρων που συζητούνται – και οι οποίοι δεν είχαν προηγουμένως αποκαλυφθεί – περιλαμβάνεται μια επένδυση ύψους 20-30 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ένα νέο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα χωρίς εμπλουτισμό ουρανίου, που θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για παραγωγή ενέργειας για πολιτική χρήση, ανέφεραν αξιωματούχοι της κυβέρνησης Trump και πηγές εξοικειωμένες με την πρόταση στο CNN.
Ένας αξιωματούχος τόνισε ότι τα χρήματα δεν θα προέρχονται απευθείας από τις ΗΠΑ, που προτιμούν να αναλάβουν το κόστος οι Άραβες εταίροι τους.
Η επένδυση σε πυρηνικές ενεργειακές εγκαταστάσεις στο Ιράν έχει συζητηθεί και σε προηγούμενους γύρους συνομιλιών τους τελευταίους μήνες.
«Οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να ηγηθούν αυτών των συνομιλιών» με το Ιράν, δήλωσε αξιωματούχος της κυβέρνησης Trump στο CNN.
«Κάποιος θα πρέπει να πληρώσει για την κατασκευή του πυρηνικού προγράμματος, αλλά εμείς δεν θα δεσμευτούμε οικονομικά».
Άλλα κίνητρα περιλαμβάνουν την πιθανή άρση ορισμένων κυρώσεων στο Ιράν και την παροχή πρόσβασης στην Τεχεράνη στα 6 δισεκατομμύρια δολάρια που αυτή τη στιγμή είναι δεσμευμένα σε ξένες τράπεζες και δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει ελεύθερα, σύμφωνα με το προσχέδιο που περιγράφηκε στο CNN.
Μια άλλη ιδέα που εξετάζεται από την περασμένη εβδομάδα είναι να πληρώσουν οι σύμμαχοι των ΗΠΑ στον Κόλπο για να αντικατασταθεί η πυρηνική εγκατάσταση στο Fordow – η οποία χτυπήθηκε με βόμβες bunker-buster από τις ΗΠΑ το Σαββατοκύριακο – με ένα πρόγραμμα χωρίς εμπλουτισμό.
Δεν ήταν αμέσως σαφές αν το Ιράν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει την τοποθεσία, ούτε πόσο σοβαρά εξετάζεται αυτή η πρόταση.
«Πολλές ιδέες κυκλοφορούν από διαφορετικούς ανθρώπους και πολλές από αυτές προσπαθούν να είναι δημιουργικές», είπε μία από τις πηγές στο CNN.
«Πιστεύω ότι είναι εντελώς αβέβαιο το τι θα συμβεί εδώ», δήλωσε μια άλλη πηγή που είναι εξοικειωμένη με τους πρώτους πέντε γύρους συνομιλιών ΗΠΑ-Ιράν πριν τις επιθέσεις Ισραήλ και ΗΠΑ στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Ο κοινός παρονομαστής
Ο Witkoff δήλωσε στο CNBC την Τετάρτη ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν μια «συνολική ειρηνευτική συμφωνία» και ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης Trump υπογράμμισε ότι όλες οι προτάσεις αποσκοπούν στο να αποτραπεί η απόκτηση πυρηνικού όπλου από το Ιράν.
Οι ΗΠΑ έχουν δηλώσει ότι το Ιράν μπορεί να έχει πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνική χρήση, αλλά όχι να εμπλουτίζει ουράνιο για αυτό το πρόγραμμα.
Αντί γι’ αυτό, έχουν προτείνει το Ιράν να εισάγει εμπλουτισμένο ουράνιο.
Ο Witkoff παρομοίασε το ενδεχόμενο πρόγραμμα με αυτό των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
«Τώρα το ζήτημα και η συζήτηση με το Ιράν είναι, πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε να δημιουργήσετε ένα καλύτερο πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα χωρίς εμπλουτισμό;» δήλωσε στο CNBC.
Η κυβέρνηση ίσως έχει την ευκαιρία να παρουσιάσει ένα σχέδιο συμφωνίας στους Ιρανούς.
Ο Πρόεδρος Donald Trump δήλωσε την Τετάρτη ότι οι ΗΠΑ και το Ιράν θα καθίσουν στο τραπέζι την επόμενη εβδομάδα – αν και ο εκπρόσωπος του ιρανικού Υπουργείου Εξωτερικών Esmail Baghaei δήλωσε ότι δεν γνωρίζει για τέτοιες συνομιλίες και άτομα που συμμετέχουν στον σχεδιασμό ανέφεραν ότι οι λεπτομέρειες ακόμα επεξεργάζονται.
Πηγές δήλωσαν στο CNN ότι δεν έχουν ακόμα οριστεί ημερομηνίες.
Υποβαθμίζει τις προσδοκίες ο Trump
Παρά τη διπλωματική κινητικότητα του Witkoff στο παρασκήνιο, ο Trump αυτή την εβδομάδα υποβάθμισε δημόσια την αναγκαιότητα μιας πυρηνικής συμφωνίας, λέγοντας την Τετάρτη ότι πιστεύει πως μια τέτοια συμφωνία «δεν είναι απαραίτητη».
«Δεν με νοιάζει αν έχουμε συμφωνία ή όχι», είπε.
Παρόλο που ο πρόεδρος φάνηκε δημόσια αδιάφορος μετά την επίτευξη της κατάπαυσης του πυρός, πολλοί από τους συμβούλους του πιστεύουν ότι η επιδίωξη μιας μακροπρόθεσμης συμφωνίας θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της εκεχειρίας.
Οι όροι που διαμορφώθηκαν στη μυστική συνάντηση του Witkoff αποτελούν αντικείμενο συνεχών διαβουλεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν μέσω περιφερειακών διαμεσολαβητών – κυρίως των Καταριανών – τις τελευταίες ημέρες.
Το Κατάρ έπαιξε επίσης βασικό ρόλο στη διαμεσολάβηση της εύθραυστης κατάπαυσης πυρός μεταξύ Ισραήλ και Ιράν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα και θα συνεργαστεί στενά με τις ΗΠΑ ώστε να αποτραπεί η επανέναρξη των συγκρούσεων, σύμφωνα με μια πηγή.
Οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι τα πλήγματα θα οδηγήσουν σε συμφωνία
Υπάρχει ελπίδα στην κυβέρνηση Trump ότι μετά τα γεγονότα των τελευταίων δύο εβδομάδων το Ιράν είναι πιο πιθανό να αποδεχτεί τους όρους των ΗΠΑ και να σταματήσει τις προσπάθειές του που θα μπορούσαν να το φέρουν πιο κοντά στην ανάπτυξη πυρηνικού όπλου.
Ωστόσο, ειδικοί σε θέματα Ιράν προειδοποιούν ότι είναι επίσης πιθανό το ιρανικό καθεστώς να αποφασίσει τώρα πως χρειάζεται ένα πυρηνικό όπλο.
Νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα, το ιρανικό κοινοβούλιο ενέκρινε νομοθεσία για τον τερματισμό της συνεργασίας με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA), στέλνοντας μήνυμα για την πρόθεση της Τεχεράνης να κρύψει περαιτέρω το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Πριν από τη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ στο Ιράν, περίπου δύο εβδομάδες πριν, οι ΗΠΑ και το Ιράν είχαν διεξαγάγει πέντε γύρους διαπραγματεύσεων για να επιτύχουν ένα πλαίσιο για μια νέα πυρηνική συμφωνία.
Οι ΗΠΑ είχαν παρουσιάσει πρόταση στην Τεχεράνη, και αναμενόταν η ιρανική απάντηση κατά τον έκτο γύρο διαπραγματεύσεων που είχε προγραμματιστεί στο Ομάν.
Οι συνομιλίες αυτές ακυρώθηκαν λόγω των επιθέσεων του Ισραήλ στο Ιράν.
Η πρόταση εν μέσω έντασης
Το Σάββατο, πριν από τα πλήγματα των ΗΠΑ σε τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, η κυβέρνηση Trump επικοινώνησε με το Ιράν μέσω διαμεσολαβητών.
Το μήνυμα είχε δύο σκέλη: οι επικείμενες επιθέσεις των ΗΠΑ θα ήταν περιορισμένες, αλλά οι όροι των ΗΠΑ για μια διπλωματική συμφωνία ήταν ξεκάθαροι και απλοί: κανένας εμπλουτισμός ουρανίου, όπως ανέφεραν πηγές.
Ο Trump έχει φανεί επιφυλακτικός όσον αφορά τις προοπτικές για μια συμφωνία, δηλώνοντας σε δημοσιογράφους μετά την ανακοίνωση των διαπραγματεύσεων με το Ιράν την επόμενη εβδομάδα: «Μπορεί να υπογράψουμε μια συμφωνία, δεν ξέρω».
«Θα μπορούσα να πάρω μια δήλωση ότι δεν θα αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, πιθανώς αυτό θα ζητήσουμε», είπε ο Trump κατά τη διάρκεια της συνόδου του ΝΑΤΟ την Τετάρτη.
Ο πρόεδρος πρόσθεσε ότι η κυβέρνησή του θα ζητήσει τους ίδιους όρους που είχαν τεθεί σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις με το Ιράν, πριν από τη σύγκρουση με το Ισραήλ.
«Το μόνο που ζητάμε είναι αυτό που ζητούσαμε και πριν», είπε ο Trump, προσθέτοντας ότι θέλει «καθόλου πυρηνικά».
Ο Υπουργός Εξωτερικών Marco Rubio, ο οποίος υπηρετεί επίσης ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, δήλωσε την Τετάρτη ότι οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία θα εξαρτηθεί από τη βούληση του Ιράν να διαπραγματευτεί άμεσα με τις ΗΠΑ και όχι μέσω τρίτων χωρών.
«Θα θέλαμε να έχουμε ειρηνικές σχέσεις με οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο.
Επομένως, αυτό θα εξαρτηθεί από τη διάθεση του Ιράν όχι μόνο να επιδιώξει την ειρήνη, αλλά και να διαπραγματευτεί απευθείας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όχι μέσω τρίτων ή τετάρτων χωρών», δήλωσε ο Rubio σε συνέντευξη Τύπου δίπλα στον Trump στη Χάγη.
Ο Witkoff δήλωσε την Τετάρτη ότι υπάρχουν «ενδείξεις» πως μια συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί.
«Έχουμε συνομιλίες με τους Ιρανούς. Πολλοί διαμεσολαβητές επικοινωνούν μαζί μας», είπε στο CNBC. «Πιστεύω ότι είναι έτοιμοι».
www.bankingnews.gr
**Τό ιστολόγιο δέν συμφωνει απαραίτητα με τις απόψεις των αρθρογράφων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου