Ολόκληρο τον αραβικό κόσμο διατρέχει ένα πρωτόγνωρο αίσθημα. Έχει ξεσπάσει ένας περιφερειακός πόλεμος – αλλά για πρώτη φορά, δεν εμπλέκονται αραβικές χώρες (τουλάχιστον όχι ακόμα).Δεν υπάρχει ιδιαίτερη συμπάθεια για το Ισραήλ, κάτι που δεν θα έπρεπε να αποτελεί έκπληξη: οι βάναυσες τακτικές του στη Γάζα τους τελευταίους 20 μήνες έχουν μετατρέψει ακόμη και μερικούς από τους κάποτε Άραβες θαυμαστές του σε αυστηρούς επικριτές. Σκηνές βαλλιστικών πυραύλων που συντρίβονται στο Τελ Αβίβ, τη Χάιφα και άλλες πόλεις αντιμετωπίστηκαν,από ορισμένους άραβες στην περιοχή, σαν ένα μικρό κομμάτι κάρμα. Αυτό που είναι λιγότερο προφανές, ίσως, είναι η έλλειψη συμπάθειας και για το Ιράν.
Η Ισλαμική Δημοκρατία έχει περάσει δεκαετίες εξοπλίζοντας και χρηματοδοτώντας πολιτοφυλακές σε αραβικές χώρες: τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, τους Χούθι στην Υεμένη, μυριάδες άλλες στο Ιράκ. Προορίζονταν να χρησιμεύσουν ως η προωθημένη άμυνα του Ιράν, μια πολιτική ασφαλείας έναντι ισραηλινών ή αμερικανικών επιθέσεων. Με την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκαν σε ανεξέλεγκτες δυνάμεις: οι πολιτοφυλακές του Ιράν δολοφόνησαν δεκάδες επικριτές (συμπεριλαμβανομένου ενός πρώην πρωθυπουργού του Λιβάνου), απέσπασαν δισεκατομμύρια από τα κρατικά ταμεία και πραγματοποίησαν επιθέσεις σε γειτονικές χώρες, μεταξύ των οποίων η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ο μισητός ηγεμόνας που χτυπιέται αλύπητα
Για πολλούς στην Ανατολική Μεσόγειο και τον Κόλπο, το Ιράν ήταν ένας ισχυρός και μισητός ηγεμόνας – μέχρι που, ξαφνικά, έπαψε να είναι. Η ευκολία με την οποία το Ισραήλ διείσδυσε στις υπηρεσίες ασφαλείας του Ιράν υπήρξε πηγή σύγχυσης και χαράς στην περιοχή. Το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, η εμπροσθοφυλακή της ιρανικής ισχύος, έβαλε πόδι στις υπήρεσίες των αραβικών χωρών. Κατά ειρωνικό τρόπο, δεν πρόσεξε, πως το Ισραήλ έκανε το ίδιο στην αυλή του.
Πουθενά η χαιρεκακία δεν είναι ισχυρότερη από ό,τι στη Συρία, η οποία μόλις αναδύθηκε από έναν δεκαετή εμφύλιο πόλεμο εναντίον του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ. Ο Άσαντ, ο οποίος εγκατέλειψε τη χώρα τον Δεκέμβριο, δεν θα μπορούσε να αντέξει για τόσο πολύ καιρό χωρίς τη βοήθεια του Ιράν, το οποίο έστειλε τους Φρουρούς της Επανάστασης και συμμαχικές πολιτοφυλακές για να στηρίξουν το καθεστώς του.Μερικοί από τους Ιρανούς διοικητές που δολοφονήθηκαν από το Ισραήλ στις 13 Ιουνίου έπαιξαν κεντρικό ρόλο στον πόλεμο της Συρίας, ο οποίος σκότωσε περισσότερους από μισό εκατομμύριο ανθρώπους. Οι Σύριοι έσπευσαν να γιορτάσουν τον θάνατό τους. Ένας άνδρας έφερε ένα κουτί με γλυκά στην ιρανική πρεσβεία στη Δαμασκό, η οποία έχει κλείσει από τότε που ο κ. Άσαντ έφυγε. Ένας άλλος αστειεύτηκε ότι ήταν πιθανώς το μόνο ασφαλές κομμάτι του ιρανικού εδάφους – επειδή ήταν άδειο. Μετά από μια δεκαετία βαρβαρότητας, είναι δύσκολο για κάποιον να απεχθάνεται τους Σύριους με ένα τόσο νοσηρό χιούμορ.
Ένας πόλεμος με … κερκίδα
Για τους περισσότερους, όμως, αυτός είναι ένας πόλεμος με… οπαδούς στην κερκίδα. Στην έναρξη του πολέμου Ιράν-Ιράκ τη δεκαετία του 1980, ο Μεναχέμ Μπέγκιν, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, ευχήθηκε και στις δύο πλευρές καλή τύχη. Παρόμοια συναισθήματα ακούει κανείς από το αραβικό κοινό σήμερα: τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι γεμάτα αστεία για το ότι κάθε βράδυ σερβίρονται σνακ και ποτά για να παρακολουθήσουν «τον αγώνα», καθώς το Ισραήλ και το Ιράν ανταλλάσσουν πυρά.
Ο τόνος είναι μάλλον διαφορετικός στα παναραβικά ειδησεογραφικά κανάλια. Το Al-Jazeera, ο χρηματοδοτούμενος από το Κατάρ ραδιοτηλεοπτικός φορέας, έχει δείξει σε γενικές γραμμές συμπάθεια προς το Ιράν στην κάλυψή του. Αυτό είναι εύκολο να κατανοηθεί: Το κανάλι είναι εχθρικό προς το Ισραήλ και το Κατάρ προσπαθεί εδώ και καιρό να διατηρήσει εγκάρδιες σχέσεις με το Ιράν, με το οποίο μοιράζεται την ιδιοκτησία του τεράστιου κοιτάσματος φυσικού αερίου South Pars στον Περσικό Κόλπο.
Αλλά ο πόλεμος έχει επίσης απροσδόκητα επηρεάσει τα γενικώς αντι -Ιρανικά σαουδαραβικά κανάλια. Η ιδεολογία δεν αποτελεί παράγοντα εκεί. Οι Σαουδάραβες θεωρούν εδώ και καιρό το Ιράν ως τον αιώνιο εχθρό τους. Πριν από τρία χρόνια, όταν το Ιράν ξέσπασε σε διαμαρτυρία κατά του καθεστώτος, τα μέσα ενημέρωσης κάλυψαν με ενθουσιασμό την αναταραχή: ακόμη και μικρές διαδηλώσεις σε απομακρυσμένα χωριά έγιναν έκτακτα νέα.Σήμερα, ωστόσο, οι Σαουδάραβες ανησυχούν για την εχθρότητα του περιφερειακού γείτονά τους, μήπως το Ιράν κατηγορήσει το βασίλειο ότι υποκινεί τον πόλεμο και αποφασίσει να του επιτεθεί (όπως έκανε το 2019). Στο προσωπικό έχει ειπωθεί να μην εκφράζει ανοιχτά φιλο – ισραηλινές απόψεις ούτε να επιμένει στο πόσο ευάλωτο είναι τοτου καθεστώς του Ιράν. Σε περίπτωση, ωστόσο, που το καθεστώς πέσει, οι τόνοι στον Κόλπο μπορεί να αλλάξουν: η σαουδαραβική σεβασμός προς το Ιράν είναι τακτική, όχι εγκάρδια άποψη.
Η περιφερειακή ηγεμονία του Ισραήλ
Ο πόλεμος στο Ιράν έχει εξαλείψει κάθε εναπομένουσα αμφιβολία στην περιοχή σχετικά με την περιφερειακή ηγεμονία του Ισραήλ. «Το Ισραήλ είναι τρομακτικό και ισχυρό, και επιβεβαιώνει μέρα με τη μέρα ότι είναι κυρίαρχος σε στρατιωτικό και σε επίπεδο πληροφοριών», έγραψε ο Abdulkhaleq Abdulla, ακαδημαϊκός από τα Εμιράτα, ο οποίος είναι ένας από τους πιο ένθερμους επικριτές του Ισραήλ στη χώρα του. Ωστόσο, η αυξανόμενη δύναμή του αποτελεί πηγή αυξανόμενης ανησυχίας, ακόμη και σε χώρες όπως τα ΗΑΕ , ο στενότερος Άραβας σύμμαχος του Ισραήλ.
Το Ισραήλ έχει δείξει ότι είναι ικανό να συντρίψει τους εχθρούς του – πρώτα τους Άραβες, τώρα τους Πέρσες. Αλλά φαίνεται αδιάφορο να συνεργαστεί με φίλους για την οικοδόμηση μιας πιο σταθερής περιφερειακής τάξης.
Ο πόλεμος στη Γάζα εξακολουθεί να μαίνεται, πηγή δυστυχίας για τους Παλαιστίνιους και οργής σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο. Ο πόλεμος στο Ιράν κινδυνεύει να προσελκύσει και άλλες χώρες. «Το Ισραήλγίνεται η κύρια πηγή αστάθειας στην περιοχή, μια θέση που συνήθιζε να μοιράζεται με το Ιράν», ανησυχεί ο Mohammed Baharoon, αναλυτής στο Ντουμπάι. Τα κράτη του Κόλπου, ειδικότερα, θέλουν σταθερότητα και ηρεμία. Το Ισραήλ φαίνεται να προσφέρει οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό…
Από ανάλυση του Economist https://economico.gr/
**Τό ιστολόγιο δέν συμφωνει απαραίτητα με τις απόψεις των αρθρογράφων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου