Ζυλ Έβανς
Ο Jiddu Krishnamurti είναι διάσημος ως ο άνθρωπος που προετοιμάστηκε για να γίνει ο Μεσσίας της Θεοσοφίας, αλλά στη συνέχεια ηρωικά το εγκατέλειψε για να γίνει αντι-γκουρού.
Είναι μια λαμπρή ιστορία, η οποία εξακολουθεί να λέγεται. Εδώ είναι Ο Oliver Burkeman στον Guardian το 2013, για παράδειγμα.
Η Θεοσοφική Εταιρεία αποφάσισε ότι ο Jiddu Krishnamurti ήταν ο μεσσίας που θα έσωζε την ανθρωπότητα. Αμήχανα, ο Κρισναμούρτι κατέληξε να πιστεύει ότι αυτό ήταν bunkum.
Αλλά ο θρύλος δεν είναι αλήθεια. Η πραγματική ιστορία είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα.
Είναι αλήθεια ότι ο Κρισναμούρτι εγκατέλειψε τη Θεοσοφική Εταιρεία, αλλά ποτέ δεν απαρνήθηκε τη θεϊκή εξουσία του, ούτε τα υλικά προνόμια και οφέλη που του απονεμήθηκαν από τους πιστούς.
Δίδασκε ότι «η αλήθεια είναι μια χώρα χωρίς μονοπάτια» – ότι όλοι θα μπορούσαμε να φτάσουμε σε μια κατάσταση φώτισης που είχε επιτύχει, απαλλαγμένη από όλες τις πεποιθήσεις και τις εξαρτήσεις. Αλλά δεν μπορούσε κανείς να φτάσει εκεί μέσω οποιουδήποτε γκουρού ή διδασκαλίας ή πρακτικής. Σε αυτή την περίπτωση, γιατί να το χτυπάμε για έξι δεκαετίες, δίνοντας αρκετές ομιλίες για να γεμίσουμε 200 βιβλία;
Γιατί? Επειδή ήταν ο ρόλος του, η πρωταγωνιστική του περσόνα, και είχε κολλήσει σε αυτό. Δεν μπορούσε να κατέβει από τη σκηνή και να είναι απλά ένας συνηθισμένος άνθρωπος, έπρεπε να είναι ο Παγκόσμιος Δάσκαλος.
Πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του ζώντας στην Καλιφόρνια, όχι μακριά από το Χόλιγουντ, και νομίζω ότι η ιστορία της ζωής του είναι μια κλασική τραγωδία του Χόλιγουντ, όπως η Sunset Boulevard. Ένα κατεστραμμένο παιδί αστέρι παγιδεύεται στον ρόλο που είχε δημιουργήσει για τον εαυτό του και καταλήγει να εγκαταλείψει την πραγματική αγάπη για τη λατρεία των θαυμαστών. Είναι μια ιστορία παιδικής κακοποίησης, τραύματος, έκστασης, διασημότητας και, τέλος, μοναξιάς.
Είσαι έτοιμο?
Η ιστορία ξεκινά στο Τσενάι της νότιας Ινδίας, στην έδρα της Θεοσοφικής Εταιρείας, ενός παράξενου είδους αποκρυφιστικής ερευνητικής ομάδας / θρησκείας / coven, που ιδρύθηκε το 1875 από την Madame Blavatsky. Ήταν ίσως η πρώτη πνευματική τουρίστρια της σύγχρονης εποχής, αφήνοντας την πατρίδα της τη Ρωσία και ταξιδεύοντας σε όλο τον κόσμο αναζητώντας σοφία. Ισχυρίστηκε ότι είχε επισκεφθεί το Θιβέτ και μυήθηκε από ένα μυστικό τάγμα υπερόντων που ονομάζεται The Masters.
Υποτίθεται ότι της δίδαξαν μια αιώνια φιλοσοφία, μια αρχαία σοφία που η Μπλαβάτσκυ ισχυρίστηκε ότι ήταν η πηγή όλων των θρησκειών. Η Θεοσοφία βοήθησε στην εισαγωγή του Ινδουισμού και του Βουδισμού στη Δύση, αλλά η Μπλαβάτσκυ αναμίχθηκε επίσης με πολλή εσωτερική μαγεία και κάποια παράξενη ψευδοεπιστήμη. Ανέπτυξε τη δική της εξελικτική θεωρία στην οποία το πνεύμα εξελίσσεται μέσω διαφόρων «ριζικών φυλών» (οι Λεμούριοι, οι Άτλαντες, οι Τεύτονες). Πρότεινε επίσης ότι μια νέα φυλή προηγμένων ανθρώπων εμφανίζεται τώρα... οι Καλιφορνέζοι.
Η Μπλαβάτσκυ πέθανε, η Θεοσοφία θρυμματίστηκε. Τον ινδικό κλάδο ανέλαβε η Annie Besant – μια εξαιρετική γυναίκα, η οποία έγινε σοσιαλίστρια μεταρρυθμιστής και υπέρμαχος της ελεύθερης αγάπης και του ελέγχου των γεννήσεων. Ασπάστηκε τη Θεοσοφία αφού επανεξέτασε το βιβλίο της Μπλαβάτσκυ Η Μυστική Δοξασία. Μετακόμισε στην Ινδία, ανέλαβε την Εταιρεία και επίσης ρίχτηκε στο ινδικό εθνικιστικό κίνημα.
Το δεξί της χέρι στην Εταιρεία ήταν ο Charles Webster Leadbeater, ένας αποκρυφιστής εξερευνητής με σεξουαλική προτίμηση για νεαρά αγόρια. Γύρω στο 1906 (ακριβώς τη στιγμή που ερευνιόταν για παιδεραστία), ο Leadbeater ανακοίνωσε ένα νέο μήνυμα από τους Δασκάλους: τον ερχομό του «Παγκόσμιου Διδασκάλου», μιας μορφής σαν τον Χριστό που θα βοηθούσε στην προώθηση της ανθρώπινης εξέλιξης.
Ο Leadbeater διηύθυνε ένα είδος εργοστασίου Messiah, συγκρίσιμο με ένα στούντιο αστέρων του Χόλιγουντ ή ένα εργοστάσιο ποπ χτυπημάτων. Θα προσδιόριζε έναν νεαρό άνδρα ως πιθανό «όχημα» για το πνεύμα του Παγκόσμιου Διδασκάλου, θα αναλάμβανε την εκπαίδευσή του και θα τον προμετοίμαζε για το ρόλο. Γαμπρός με όλη τη σημασία της λέξης.
Ένας Θεόσοφος σημείωσε:
Σε έξι μήνες θα μεταμόρφωνε ακόμη και ένα αδαές αγόρι του δρόμου σε έναν γοητευτικό, καλοσυνάτο τζέντλεμαν. Μπορούσε κανείς να δει την αλλαγή σχεδόν καθημερινά, μετατρέποντας το πρόσωπο ενός συνηθισμένου αγοριού σε αυτό ενός αγγέλου.
Οι γονείς ήταν είτε ευτυχείς να συμφωνήσουν με αυτό επειδή ήταν Θεόσοφοι. Ή, αν το παιδί ήταν Ινδός ή Σρι Λάνκα, δεν είχαν πολλές επιλογές επειδή ήταν καφέ και ο Leadbeater ήταν λευκός. Παρ' όλη τη φιλοσοφία της «αδελφοσύνης των ανθρώπων» της Θεοσοφίας, υπήρχε κάποιος αρκετά αηδιαστικός παιδο-ιμπεριαλισμός που λάμβανε χώρα.
Μια μέρα, ενώ κολυμπούσε γυμνός στο ποτάμι στο Adyar, ο Leadbeater είδε τον νεαρό Krishnamurti. Το αγόρι ήταν Βραχμάνος (ανώτερη κάστα) αλλά υποσιτισμένο και τσιμπημένο από ψείρες. Αλλά ο Leadbeater είχε παρ 'όλα αυτά ένα όραμα, κατευθείαν από τις σελίδες του Humbert Humbert. Ο βιογράφος του Κρίσνα, Ρόλαντ Βέρνον, γράφει:
Αγνοώντας τους συντρόφους του στη θάλασσα, ο Leadbeater είχε μάτια μόνο για το αγόρι... Το παιδί φαινόταν να περιβάλλεται από μια αιθερική ουσία πανέμορφης φωταύγειας.
Ο Κρίσνα έγινε δεκτός από την Εταιρεία, μαζί με τον αδελφό του Νίτια, και προετοιμάστηκε από τον Λεντμπίτερ ως πολλά υποσχόμενος υποψήφιος για Παγκόσμιος Δάσκαλος.
Το φτωχό αγόρι κλείστηκε για μήνες σε ένα διαμέρισμα με τον Leadbeater, «εξερευνώντας το αστρικό βασίλειο» και στη συνέχεια γράφοντας τις ανακαλύψεις του στο πρώτο του βιβλίο, At the Feet of the Master, το οποίο ακουγόταν ύποπτα σαν τα λόγια του Leadbeater. Κακοποιήθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου; Ο Vernon γράφει ότι το «σκοτεινό ρεκόρ του Leadbeater με τον έναν μαθητή μετά τον άλλο για σχεδόν μισό αιώνα δείχνει την πιθανότητα να υπήρχαν πολλαπλές σεξουαλικές επαφές».
Για μήνες και χρόνια, ο Leadbeater περιποιήθηκε το αγόρι σε αστέρι. Ήταν ένα νέο, φρέσκο, σκασμένο, ελαφρώς άδειο ονειρεμένο σκάφος, το τέλειο σκάφος για τις προβολές των άλλων.
Η διαφημιστική εκστρατεία του Μεσσία που δημιουργήθηκε από τον Leadbeater και την Besant άρχισε να κάνει τα μαγικά της. Στις 28 Δεκεμβρίου 1911, στην ετήσια κατασκήνωση της Εταιρίας, ο Κρίσνα μοίρασε εμβλήματα για ένα νέο τάγμα, το Τάγμα του Αστέρα. Μερικοί από τους νεοσύλλεκτους προσκύνησαν στα πόδια του σε έκσταση. Η Μπέζαντ διακήρυξε θριαμβευτικά: "Όσοι από εσάς ήσασταν εδώ χθες δεν μπορείτε πλέον να αμφιβάλλετε ποιανού το όχημα θα χρησιμοποιήσει ο Κύριος".
Αλλά τότε ο ινδικός τύπος επιτέθηκε ξανά στον Leadbeater για την παιδεραστία του και ο πατέρας του Krishna αποφάσισε ότι ήθελε αυτόν και τη Nitya πίσω. Πήγε την Εταιρεία στο δικαστήριο επειδή επέτρεψε την κακοποίηση παιδιών. Έτσι, η Besant τους μετέφερε στο Ηνωμένο Βασίλειο και χρησιμοποίησε όλη την επιρροή της στα δικαστήρια για να τους κρατήσει υπό την «προστασία» της.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τουλάχιστον, ο Krishna και ο αδελφός του ήταν ασφαλείς από το Leadbeater. Στο Λονδίνο, ο Krishna ανέπτυξε μια πολύ στενή σχέση με τη λαίδη Emily Lutyens, σύζυγο του αρχιτέκτονα Sir Edwin Lutyens, και στα 20 χρόνια μεγαλύτερή του, αντικατέστησε τη μητέρα που είχε πεθάνει όταν ήταν μικρός. Συνήθισε επίσης την αριστοκρατική ζωή που υποστηριζόταν από πλούσιους Θεόσοφους προστάτες. Ανέπτυξε μια προτίμηση για ωραία ρούχα, ντυμένος με κοστούμια από τη Saville Row, γραβάτες από την Liberty, πουκάμισα με μονόγραμμα, κρατώντας ένα χρυσό μπαστούνι και ένα ρολόι Philippe Patek. Προσπάθησε να σπουδάσει, αλλά δεν ήταν της αρεσκείας του - πέρασε τις εξετάσεις του στο UCL και περιφρόνησε τη γνώση για το υπόλοιπο της ζωής του.
Η Θεοσοφική Εταιρεία κέρδισε τελικά τη δικαστική υπόθεση εναντίον του πατέρα του Κρίσνα, αφού αυτός και ο αδελφός του Νίτια είπαν ότι ήθελαν να παραμείνουν με την Μπέζαντ. Μετά βίας τον ξαναείδαν. Δεν ήταν η τελευταία φορά που ο Κρίσνα έκοβε βάναυσα κάποιον κοντά του.
Ο νεαρός άνδρας άρχισε να γίνεται πιο ανεξάρτητος. Κατ' ιδίαν, εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τη Θεοσοφία, για τους «Δασκάλους», για όλη την μπαρόκ αποκρυφιστική γραφειοκρατία που είχε κατασκευάσει ο Leadbeater. «Είναι όλα σάπια», είπε στη λαίδη Emily Lutyens. Όταν ο αδελφός του Nitya πέθανε τραγικά, έγινε ακόμα πιο απογοητευμένος. Αλλά εξακολουθούσε να είναι αφοσιωμένος στη δική του μεσσία.
Το 1922, πέρασε μια έντονη πνευματική εμπειρία που θα επαναλαμβανόταν με τα χρόνια και θα γινόταν γνωστή ως «διαδικασία». Περιλάμβανε σωματικό πόνο συνοδευόμενο από αγγελικές επισκέψεις, κατά τη διάρκεια των οποίων ο Κρίσνα έπρεπε να γίνει μητέρα από μια γυναίκα που τον έλκυε – σε αυτή την περίπτωση, μια νεαρή Αμερικανίδα ονόματι Ρόζαλιντ Γουίλιαμς.
Ο Κρίσνα βγήκε από αυτή την εμπειρία πεπεισμένος ότι «Όλα όσα έχω γράψει είναι απολύτως γνήσια και βαθιά» – με άλλα λόγια, ήταν πραγματικά ο Παγκόσμιος Διδάσκαλος, όχι απλώς το όχημα. Ο αδελφός του επέμεινε επίσης ότι η Ρόζαλιντ είχε ένα όραμα, στο οποίο είδε ένα αστέρι να κατεβαίνει στον Κρίσνα, πριν λιποθυμήσει. Η ίδια η Rosalind είπε αργότερα ότι απλώς αποκοιμήθηκε και «δεν ένιωθε ότι είχε συμβεί κάτι αξιοσημείωτο». Η κόρη της, Radha Sloss, θα έγραφε:
Ακόμη και πριν από τη δημοτικότητα της ψυχοσωματικής ιατρικής, ένας ικανός γιατρός θα μπορούσε να προτείνει ότι τα συμπτώματα του Κρίσνα ήταν πολύ απλά το αποτέλεσμα μιας συνειδητής ή ασυνείδητης έντονης ανάγκης να λάβει μητρότητα και αγάπη. Στο μέλλον, αυτά τα συμπτώματα θα γίνονταν συνήθως μάρτυρες από μια γυναίκα για την οποία ο Κρίσνα ένιωθε μια ιδιαίτερη ανάμειξη ή αγάπη.
Μετά την πρώτη «διαδικασία», ο Κρίσνα ανέλαβε το μανδύα του Παγκόσμιου Διδασκάλου πιο θαρραλέα. Στις 28 Δεκεμβρίου 1925, στο Θεοσοφικό στρατόπεδο στο Κάστρο Όμεν, ο Κρίσνα άλλαξε, μιλώντας για τον Παγκόσμιο Διδάσκαλο, από το τρίτο πρόσωπο στο πρώτο πρόσωπο: «Έρχομαι για εκείνους που θέλουν συμπάθεια, που θέλουν ευτυχία, που λαχταρούν να απελευθερωθούν...» Ο αντίκτυπος στο κοινό ήταν ηλεκτρικός. Η Annie Besant δήλωσε: «Ο ερχομός έχει αρχίσει». Η λαίδη Emily Lutyens ήταν εξίσου εκστατική: «Ο Κρίσνα έχει γίνει ο Κύριος». Ο Κρίσνα ισχυρίστηκε ότι δεν θυμόταν την ομιλία. Αλλά ένα σχόλιο στα παρασκήνια της Rosalind υποδηλώνει ότι ήξερε το αποτέλεσμα που θα έκανε: «Βλέπεις! Θα τους δείξω κάτι».
Η Θεοσοφική ιεραρχία συνειδητοποίησε ότι έχαναν τον έλεγχο του οχήματος αστέρι τους και ανησυχούσαν για το μέλλον του franchise. Προσπάθησαν να ξεκινήσουν ένα νέο «αστέρι» - την «Παγκόσμια Μητέρα» - αλλά σύντομα απέτυχε. Σε αυτό, η Society μου θυμίζει ένα εργοστάσιο ποπ επιτυχίας, όπως η Motown, που πειραματίζεται συνεχώς για να ανακαλύψει τι πουλάει. Η ιστορία του Παγκόσμιου Δασκάλου λειτούργησε εξαιρετικά όσο ο Μεσσίας μπορούσε να ελεγχθεί. Αλλά ο Κρίσνα ήταν σε μια ακόμα καλύτερη ιστορία. Ήταν έτοιμος να ξεκινήσει τη σόλο καριέρα του.
Στις 3 Αυγούστου 1929, σε μια άλλη συγκέντρωση στρατοπέδου στο Όμεν, ο Κρίσνα έκανε την πιο διάσημη ομιλία του:
Υποστηρίζω ότι η Αλήθεια είναι μια χώρα χωρίς μονοπάτια, και δεν μπορείτε να την προσεγγίσετε από κανένα μονοπάτι, από οποιαδήποτε θρησκεία, από οποιαδήποτε αίρεση... Η αλήθεια, όντας απεριόριστη, άνευ όρων, απρόσιτη από οποιοδήποτε μονοπάτι, δεν μπορεί να οργανωθεί, ούτε πρέπει να σχηματιστεί καμία οργάνωση για να οδηγήσει ή να εξαναγκάσει τους ανθρώπους σε κάποιο συγκεκριμένο μονοπάτι...
Μπορείτε να τον παρακολουθήσετε να το παραδίδει, δεν είμαι σίγουρος αν πρόκειται για αναψυχή ή όχι..Στη συνέχεια προχώρησε στη διάλυση του Τάγματος του Αστέρα, όπως ο Brian στους Monty Python δηλώνοντας «πηγαίνετε σπίτι, είστε όλοι άτομα!» Krishna δήλωσε τα εξής:
Δεν θέλω οπαδούς... Ασχολούμαι μόνο με ένα ουσιώδες πράγμα: να απελευθερώσω τον άνθρωπο... Επιθυμώ να τον ελευθερώσω από όλα τα κλουβιά... Επειδή είμαι ελεύθερος, άνευ όρων, ολόκληρος... όλη την Αλήθεια που είναι αιώνια.
Αλλά η ομιλία, παρά την ποιότητα του ήχου της, δεν έχει νόημα. Αν η αλήθεια δεν μπορεί να προσεγγιστεί από κανένα μονοπάτι, τότε δεν μπορεί να προσεγγιστεί καθόλου... Και δεν έχει νόημα να μιλάμε γι 'αυτό, να το ψάχνουμε ή κάτι τέτοιο.
Ήταν επίσης αρκετά βάναυσο για εκείνους που του έδωσαν τα πάντα, όπως η Annie Besant, για να πυρπολήσει την οργάνωσή της και να τη χρησιμοποιήσει ως καύσιμο πυραύλων για τη δική του εκτόξευση. Ήταν συντετριμμένη και γρήγορα κατέβηκε σε γεροντική ηλικία. Και πάλι, είχε ενεργοποιήσει την παιδεραστία του Leadbeater, οπότε...
Σε αυτό το σημείο, ο Κρισναμούρτι θα μπορούσε να είχε «αποσυρθεί ήσυχα από όλο το χάος». Θα μπορούσε να είχε απαρνηθεί εντελώς τη Θεοσοφική Εταιρεία και να εγκαταλείψει όλες τις παγίδες του Παγκόσμιου Διδασκάλου. Αλλά δεν το έκανε. Η αποκήρυξή του, γράφει ο βιογράφος Ρόλαντ Βέρνον, «δεν αντιπροσώπευε τη μεγάλη θυσία για την οποία θαυμάζεται τόσο όμορφα από τότε».
Η Radha Sloss, κόρη της Rosalind, γράφει:
από τη μία πλευρά, ο Κρίσνα διακήρυττε ότι δεν πρέπει να υπάρχει εξουσία· Ωστόσο, από την άλλη, είχε επίμονα και δραματικά απεικονίσει τη δική του νέα κατάσταση ως ενωμένη «με τη φλόγα» και έχοντας το «όραμα της κορυφής του βουνού», το οποίο φαινόταν να τον τοποθετεί σε θέση απόλυτης εξουσίας, ούτε αρνήθηκε συγκεκριμένα ότι ήταν ο παγκόσμιος διδάσκαλος. Αν ήταν πρόθυμος πολύ απλά να κάνει στην άκρη ή να κατέβει από το ύψος στο οποίο τον είχαν τοποθετήσει ο Leadbeater και η κυρία Besant και να σταθεί ως απλό ανθρώπινο ον με τη δική του φιλοσοφία, θα μπορούσε να αποφευχθεί μεγάλη σύγχυση στο παρόν και στο μέλλον. Αλλά τότε, φυσικά, κινδύνευε να χάσει όλα όσα του είχαν δώσει πρόθυμα η Θεοσοφική Εταιρεία και μεμονωμένοι Θεόσοφοι - το Τάγμα του Αστέρα, το κάστρο, τη γη στο Ommen, το Ojai και την Ινδία, και το πιο σημαντικό, ένα σημαντικό διεθνές κοινό. Ισχυρίστηκε ότι δεν ήθελε οπαδούς, τους οποίους, ίσως, δεν εξίσωνε με το κοινό που θα γέμιζε τα στρατόπεδα και τις αίθουσες διαλέξεων του για τα επόμενα χρόνια.
Είστε έτοιμοι για τη δεύτερη πράξη; Βρίσκεται εδώ, στο Ojai της Καλιφόρνια.
Μετά τη βόμβα του 1929, ο Κρισναμούρτι μετακόμισε στην Καλιφόρνια και εγκαταστάθηκε σε μια βίλα στο Ojai, όπου η Annie Besant είχε αγοράσει κάποια γη. Την ονόμασε Happy Valley, όπου περίμενε τον ερχομό της νέας φυλής των υπερανθρώπων. Αποδεικνύεται ότι είχε δίκιο - η Καλιφόρνια παρήγαγε μια ατελείωτη ροή υπερόντων ... τα αστέρια του Χόλιγουντ.
Ο ίδιος ο Κρίσνα ήταν κάτι σαν επιτυχία στο Χόλιγουντ. Radha Sloss γράφει:
Θα υπήρχε πάντα ενδιαφέρον για τον Κρίσνα ανάμεσα στο σετ ταινιών του Χόλιγουντ. Μερικά χρόνια αργότερα ο John Barrymore... έφτασε στο σημείο να προτείνει ότι ο Κρίσνα θα ήταν ένας καλός ηθοποιός που θα απεικόνιζε τη ζωή του Βούδα. Αυτή η παρατήρηση, που πετάχτηκε όπως συνέβη όταν η Μπάριμορ ήταν στα ποτήρια του, φαίνεται να έκανε μια εκπληκτική εντύπωση στον Κρίσνα. Αργότερα ισχυρίστηκε ότι του είχαν προσφερθεί ο ρόλος με πέντε χιλιάδες δολάρια την εβδομάδα και ήξερε ότι θα μπορούσε πάντα να ζήσει με αυτόν τον τρόπο αν έπρεπε.
Εγκαταστάθηκε στο Ojai με τον μάνατζέρ του Rajagopal και τη Rosalind, τώρα παντρεμένη με τον Rajagopal. Ο γάμος του Rajagopal και της Rosalind ψυχράνθηκε μετά τη γέννηση της κόρης τους, Radha, και ο Krishna ξεκίνησε κρυφά μια 35χρονη σχέση μαζί της. Νόμιζε ότι ο Κρίσνα είχε πει στον Ρατζαγκοπάλ για τη συμφωνία τους, αλλά αποδεικνύεται ότι δεν το έκανε.
Για αρκετά χρόνια, ήταν μια πολύ ευτυχισμένη οικογένεια - ο Krishna, η Rosalind και η μικρή Radha, για την οποία ο Krishna ήταν περισσότερο πατέρας παρά ο Rajagopal. Ο Κρίσνα δεν δίδαξε κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου (το ειρηνιστικό του μήνυμα δεν πήγε πολύ καλά), αλλά απολάμβανε τη ζωή στην εξοχή και έκανε νέους φίλους, όπως ο Άλντους και η Μαρία Χάξλεϋ, ο Μπέρτραντ Ράσελ και η Γκρέτα Γκάρμπο.
Ο Κρίσνα θα μπορούσε να είχε αφήσει το ταραγμένο Θεοσοφικό παρελθόν του, να μιλήσει ανοιχτά με τον Ρατζαγκοπάλ για τη σχέση του και να ζήσει μια ευτυχισμένη και ειλικρινή ζωή με τη Ροζαλίντ. Αλλά εξακολουθούσε να λαχταρά να παίξει τον άγιο στην παγκόσμια σκηνή. Μετά τον πόλεμο, άρχισε να διδάσκει ξανά, πάντα το ίδιο βασικό μήνυμα:
Ο κόσμος είναι μπερδεμένος. Αλλά η απελευθέρωση πρέπει να συμβεί όχι μέσω της συστημικής αλλαγής, αλλά μέσω του ατόμου. Το άτομο πρέπει να συνειδητοποιήσει τη δημιουργική του ελευθερία. Πώς? Δεν υπάρχει μέθοδος, δάσκαλος, μονοπάτι ή προσπάθεια. Η λαχτάρα μας για ένα μονοπάτι ή έναν γκουρού ή μια ιδεολογία είναι απλώς ανασφάλεια. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να εγκαταλείψουμε όλες τις πεποιθήσεις, όλες τις εξαρτήσεις, όλες τις γνώσεις και να δώσουμε προσοχή σε αυτό που υπάρχει.
Είναι βασικά αδύνατο. Δεν έχει κανένα νόημα, όπως έχουν επισημάνει διάφοροι άνθρωποι (όπως ο Όσσο: 'Αν κανείς δεν μπορεί να σε καθοδηγήσει, τι νόημα έχει να τον ακούς ξανά και ξανά; Είναι άσκοπο.»).
Θα μπορούσε να είχε επισημάνει ότι τείνουμε να προσκολληθούμε στα συστήματα πεποιθήσεων από φόβο – είτε αυτό είναι ο στωικισμός, ο Jordan Peterson, η ayahuasca, το Brexit, το εγώ, οτιδήποτε. Αυτό θα ήταν μια χρήσιμη υπενθύμιση, ιδιαίτερα στη δεκαετία του '70, όταν οι πρώην χίπις έψαχναν κάτι να κρατήσουν, ή τώρα, όταν τα συστήματα πεποιθήσεών μας καταρρέουν.
Αλλά το πήγε παραπέρα, σε έναν ακραίο σκεπτικισμό – όλες οι πεποιθήσεις είναι κακές, όλη η γνώση είναι χάσιμο χρόνου – και ακραίο ατομικισμό. Η μόνη απάντηση σε όλα τα προβλήματα του κόσμου είναι να γνωρίσεις τον εαυτό σου και να απελευθερωθείς. Πώς? Δεν υπάρχει τρόπος. Θα μπορούσε να είχε πει, εδώ είναι μερικοί τρόποι, αλλά μην κολλάτε σε αυτούς – αυτό είναι βασικά αυτό που είπε ο Βούδας.
Αντ 'αυτού, ανέπτυξε ένα επιτελεστικό στυλ διδασκαλίας, όπου το ακροατήριό του έγραψε ερωτήσεις σε κομμάτια χαρτιού όπως «Υπάρχει Θεός;» ή «Πρέπει να αφήσω τη γυναίκα μου;» και ο Κρίσνα πειράζει την ερώτηση, με περιστασιακά σχόλια όπως «Βλέπεις; Είσαι μαζί μου; Είμαστε μαζί;» , σαν να πρόκειται για ομαδική άσκηση. Αλλά πραγματικά δεν είναι. Είναι ένας μονόλογος. Και οι ομιλίες του είναι γεμάτες με συμπεράσματα που δεν έχουν νόημα για μένα (ίσως και για εσάς) όπως:
«Όταν επιλέγεις έναν ηγέτη, το κάνεις από σύγχυση, οπότε και οι ηγέτες σου μπερδεύονται». Ρε?
«Γιατί καταρρέει η κοινωνία; Ένας από τους θεμελιώδεις λόγους είναι ότι το άτομο, εσύ, έχει πάψει να είναι δημιουργικό». Ρε?
«Αν εσύ κι εγώ, ως άτομα, μπορούμε να δούμε ολόκληρη τη λειτουργία του εαυτού, τότε θα ξέρουμε τι είναι η αγάπη». Ρε?
«Η γνώση δεν πρόκειται να λύσει τα προβλήματά μας... Η σκέψη δεν έχει λύσει τα προβλήματά μας και δεν νομίζω ότι θα λύσει ποτέ». Ρε?
Αλλά το κοινό δεν μπορεί ποτέ να τον σταματήσει και να πει, συγγνώμη, τι ακριβώς εννοείς, γιατί είναι πάντα ένας μονόλογος, που παραδίδεται σε μια ευλαβική σιωπή.
Εξακολουθούσε να ισχυρίζεται ότι ήταν φωτισμένος και τόσο «άνευ όρων» που δεν μπορούσε να θυμηθεί το παρελθόν του. Αυτό είναι πολύ απίθανο. Η Helen Knothe, η πρώτη του «κοπέλα», λέει: «Ήταν εξαρτημένος και επηρεαζόταν κάθε δευτερόλεπτο της ζωής του, όπως όλοι οι άλλοι ήταν και είναι». Ίσως δεν ήθελε να θυμάται το παρελθόν του γιατί ήταν τραυματικό. Η Radha Sloss γράφει: «Υπήρχε πάρα πολύ συναίσθημα, μερικές φορές ακόμη και μια αισθητή ανατριχίλα, όταν μίλησε για το Leadbeater, καθιστώντας δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι οι δικές του αναμνήσεις δεν ήταν πλέον διαθέσιμες σε αυτόν».
Ίσως, αν παραδεχόταν ότι θυμόταν το παρελθόν, θα έπρεπε επίσης να παραδεχτεί ότι είχε πει και γράψει πάρα πολλά για τους Δασκάλους και τον Μεσσία και ειδικές εμπειρίες – στις οποίες τώρα επέκρινε τους άλλους επειδή πίστευαν. Και ποτέ δεν ανακάλεσε, ποτέ δεν ζήτησε συγγνώμη που οδήγησε τους άλλους. Ποτέ δεν σηκώθηκε απλώς και είπε: «Δεν είμαι ο Μεσσίας». Διατήρησε μια κενή θέση για τις προβολές των άλλων.
Υπήρχαν δύο Κρισναμούρτι, εντός και εκτός σκηνής. Έπαιζε το ρόλο ενός άγαμου απένταρου, φωτισμένου αγίου. Αλλά δεν ήταν άγαμος, δεν ήταν απένταρος και δεν ήταν φωτισμένος, οπότε γιατί να προσποιούμαστε ότι ήταν;
Στη δεκαετία του 1960, έπεσε θεαματικά με τον μάνατζέρ του Rajagopal και τη σύζυγό του Rosalind. Ο Rajagopal ανακάλυψε την υπόθεση, και οι δύο πλευρές ήταν πικραμένες όταν ο Krishnamurti έγινε φιλικός με μια άλλη γυναίκα στην Ινδία, ο Rajagopal έχασε την υπομονή του με την παιδική συμπεριφορά του Krishnamurti και πήρε το ποτό και ο Krishnamurti ήθελε τον έλεγχο πίσω από το Ίδρυμά του. Αυτό οδήγησε σε 20 χρόνια αγωγών, που επιδεινώθηκαν από το γεγονός ότι ο Κρισναμούρτι δεν μιλούσε απλά στον Ρατζαγκοπάλ μόνος του, απλά και άμεσα, αλλά επικοινωνούσε μόνο μέσω μεσαζόντων μαθητών. Έγινε εξαιρετικά υβριστικός - ισχυρίστηκε ότι το σπίτι του είχε κοριούς, ότι ο Rajagopal ήταν μαύρος μάγος, ότι η Rosalind είχε προσπαθήσει να τον σκοτώσει δύο φορές.
Σαν ένας ηλικιωμένος σταρ του Χόλιγουντ, ο Κρίσνα αποκόπηκε από εκείνους που τον γνώριζαν καλά και τον αντιμετώπιζαν σαν ίσο, και αντ' αυτού περιβαλλόταν από μια αυλή συκοφαντών, οι οποίοι αντέγραφαν τους τρόπους του, το χτένισμά του, ακόμη και τη μάρκα οδοντόκρεμας του.
Ο φυσικός David Bohm, στενός συνεργάτης των τελευταίων χρόνων του Κρισναμούρτι, πίστευε ότι υπήρχε κάτι υποκριτικό σε αυτό. Ο βιογράφος και φίλος του Bohm, F. David Peat, λέει:
Οι άνθρωποι τον αντιμετώπιζαν ως γκουρού και συμπεριφέρονταν σαν να ήταν γκουρού. Και νομίζω ότι αυτό ενόχλησε τον Dave. Ένιωθε ότι υπήρχε κάποιο είδος ασυμβατότητας σε αυτό, κάτι παράδοξο. Άρχισε να αναρωτιέται για το βαθμό στον οποίο ο Κρισναμούρτι μπορεί να είχε διαμορφωθεί από τη δική του ανατροφή...
Ο Ρόλαντ Βέρνον γράφει προς υπεράσπιση του Κρίσνα:
Δεν συγκέντρωσε προσωπικό πλούτο [ναι το έκανε, απλά όχι στο όνομά του], δεν καθιέρωσε προσωπολατρία [ναι το έκανε], δεν εκμεταλλεύτηκε σεξουαλικά τους οπαδούς του [δεν ξέρουμε, αλλά σίγουρα πήρε συναισθηματικό και οικονομικό όφελος], ούτε υπέβαλε τους γύρω του σε παράλογες ωμότητες [ναι το έκανε]... Αρνήθηκε να θεωρηθεί αυθεντία [όχι, δεν το έκανε]
Η δημόσια περσόνα του ήταν ως ένας οξυδερκής αλλά στοργικός δάσκαλος. Ο Kahlil Gibran είπε ότι όταν μπήκε στο δωμάτιό μου, είπε στον εαυτό του: «Σίγουρα ο Κύριος της Αγάπης έχει έρθει». Αλλά η συμπεριφορά του προς τους κοντινούς του ανθρώπους δεν ήταν καθόλου στοργική.
Εγκατέλειψε τον πατέρα του, χρησιμοποίησε την Annie Besant και στη συνέχεια την παράτησε, επέμεινε ότι ο αδελφός του δεν έπρεπε να παντρευτεί τη Rosalind και στη συνέχεια κοιμήθηκε μαζί της, επέμεινε ότι η φίλη του Helen δεν έπρεπε να είναι βιολίστρια αλλά πρέπει να αφιερωθεί στη ζωή του. αντιτάχθηκε στο γάμο της Rosalind με τον Rajagopal, στη συνέχεια την πήρε κρυφά ως ερωμένη του. απαίτησε από την καλύτερή του φίλη Λαίδη Έμιλι Λούτιενς να της χαρίσει τη λατρεμένη βιογραφία του την εβδομάδα πριν δημοσιευτεί. Εκφόβιζε και επέκρινε τους οπαδούς του. οδήγησε τον David Bohm σε νευρικό κλονισμό. Αποθάρρυνε τους διευθυντές των διαφόρων σχολείων του με την παρέμβασή του. Και κατέστρεψε τις ζωές των δύο στενότερων συνεργατών του - Rajagopal και Rosalind - με δύο δεκαετίες αγωγών.
Ποτέ δεν είχε πρόβλημα να βασίζεται στην καλοσύνη των άλλων, αλλά δεν μπορούσαν να περιμένουν τίποτα από αυτόν. Και αν τον διέψευσαν, θα γινόταν έξαλλος. Μια φορά η Ράντα είχε το θάρρος να τον επικρίνει για τη συμπεριφορά του προς τους γονείς της: «Η φωνή του άλλαξε εντελώς από μια τυπική αδιαφορία σε έντονο θυμό. Έγινε σχεδόν διαπεραστικό. «Δεν έχω εγωισμό!» είπε. "Ποιος νομίζεις ότι είσαι, για να μου μιλάς έτσι;"
Στην πρώτη σελίδα του πρώτου του βιβλίου, ο Κρίσνα γράφει: «Η κατανόηση έρχεται όταν εμείς, εσείς κι εγώ, συναντιόμαστε στο ίδιο επίπεδο». Ποτέ δεν συναντήθηκε με κανέναν στη ζωή του στο ίδιο επίπεδο. Το πιο κοντινό που ήρθε ήταν με τη Rosalind. Όλοι οι άλλοι στη ζωή του ήταν αφοσιωμένοι ή χαζοί. Παραδέχομαι ότι αυτές οι αποτυχίες τον καθιστούν μια μη ελκυστική φιγούρα για μένα... Αλλά ενάντια σε αυτό πρέπει κανείς να εξισορροπήσει το γεγονός ότι οι διδασκαλίες του έχουν προφανώς βοηθήσει πολλούς, πολλούς ανθρώπους. Αυτό είναι το παράδοξο τόσων πολλών σύγχρονων πνευματικών δασκάλων.
Συμπέρασμα
Ο Κρισναμούρτι ήταν μια τεράστια επιτυχία. Το περιοδικό Time τον κατέταξε ως «έναν από τους πέντε αγίους του 20ού αιώνα». Είναι αξιοσημείωτο ότι ένα αγόρι θα μπορούσε να δραπετεύσει από αυτό που ήταν βασικά μια διεθνής συμμορία παιδεραστίας για να γίνει ένα παγκόσμιο αστέρι της πνευματικότητας.
Άσκησε σημαντική επιρροή σε άλλους πνευματικούς δασκάλους: στον Άλντους Χάξλεϋ και στην ιδέα του για μια μυστικιστική εμπειρία πέρα από κάθε πολιτισμό και γλώσσα. για τον Alan Watts και την ιδέα του για τη «σοφία της ανασφάλειας»· σχετικά με τον Τσόγκιαμ Ρίνποτσε και την ιδέα του για τον «πνευματικό υλισμό»· για τον Όσσο και την εικονομαχία του. σχετικά με τους Deepak Chopra και Eckhart Tolle. για τον Esalen και το δόγμα του ατομικισμού, της εκπαίδευσης ευαισθησίας και της «θρησκείας χωρίς θρησκεία», και για ολόκληρη την αντικουλτούρα της δεκαετίας του εξήντα, με τον αντι-θεσμισμό και την αναζήτηση αυθεντικής ατομικής ύπαρξης. Στο διάλειμμα του από τη Θεοσοφία, βοήθησε στη δημιουργία του σύγχρονου τοπίου του «πνευματικού αλλά όχι θρησκευτικού».
Παρέμεινε επιρροή και στο Χόλιγουντ, ιδιαίτερα στον Μπρους Λι, ο οποίος είπε ότι επηρεάστηκε πολύ από τις διδασκαλίες του Κρισναμούρτι όταν διατύπωσε αυτό που θα γινόταν μικτές πολεμικές τέχνες
Αλλά ήταν ο Κρισναμούρτι μια θετική επιρροή στον πολιτισμό μας; Είναι δύσκολο να πω. Ενίσχυσε την ιδέα ότι η οργανωμένη θρησκεία είναι ανοησία και κατά κάποιο τρόπο είναι ανώτερο να είσαι ατομικιστής χωρίς ρίζες. Δεν είμαι σίγουρος ότι είναι αλήθεια. Αλλά πολλοί από τους εκατομμύρια θαυμαστές του στο YouTube λένε ότι έχουν βοηθηθεί και εμπνευστεί από αυτόν.
Έχει σημασία ότι ήταν ανέντιμος, φερόταν άσχημα στους ανθρώπους, ότι η φιλοσοφία του δεν είχε νόημα; Καλά... Για να είμαι ειλικρινής, όσο περισσότερο μελετά κανείς τη ζωή των «φωτισμένων όντων», τόσο λιγότερο πιστεύει σε μια τέτοια ιδέα. Ίσως υπάρχουν κάποιοι πραγματικά φωτισμένοι άνθρωποι εκεί έξω, αλλά πιθανότατα δεν είναι μεγάλοι στο YouTube.
Αυτό που έχουμε αντ 'αυτού, στην πνευματικότητα της μαζικής αγοράς, είναι ερμηνευτές, όπως οι ποπ τραγουδιστές. Η αγορά δημιουργεί αστέρια, που ο καθένας βρίσκει το δικό του στυλ, αναπολώντας ό,τι προηγήθηκε – ο Όσσο είπε ότι επηρεάστηκε πολύ από τον Κρισναμούρτι, για παράδειγμα, αλλά προσπάθησε να είναι πιο αστείος. Δημιουργούν περσόνες και δίνουν εμπνευσμένες παραστάσεις. Αυτό που συμβαίνει εκτός σκηνής είναι συνήθως πολύ διαφορετικό και δεν είναι πολύ ευχάριστο να το βλέπεις.
Οι πνευματικοί δάσκαλοι έχουν χάρισμα και είναι καλοί στο να μιλούν και να κάνουν μάγια. Αλλά από την άποψη της ηθικής συμπεριφοράς, είναι γενικά χειρότεροι από τον μέσο άνθρωπο. Πιο εγωιστές, πιο μεγαλομανείς, πιο εγωκεντρικοί, πιο παιδιάστικοι, πιο ανήθικοι στο πώς συμπεριφέρονται στους άλλους. Και πιο υποκριτικό γιατί, στο σύνολό τους, ισχυρίζονται ότι είναι προχωρημένοι με κάποιο τρόπο, ή ακόμα και φωτισμένοι.
Αλλά δεν πειράζει αυτό. Στη σκηνή, ο Κρίσνα ήταν υπέροχος. Τι ερμηνευτής. «Η ακεραιότητα ξεχύθηκε από μέσα του», όπως λέει ένας άλλος καλός ερμηνευτής, ο Sadhguru. Radha Sloss γράφει:
Μια μέρα, σε μια βόλτα με τον Krinsh στην πλαγιά του λόφου πάνω από το Chalet Tanegg, ξαφνικά τον ρώτησα γιατί μιλούσε ακόμα μετά από σχεδόν σαράντα χρόνια που έλεγε σχεδόν το ίδιο πράγμα. «Αν όλοι σε πήραν κυριολεκτικά, άκουσαν προσεκτικά και πήραν αυτό που λες, δεν χρειάζεται να επιστρέψουν εκτός αν θέλουν να είναι ακόλουθοι και εσύ λες ότι δεν θέλεις οπαδούς. Τι θα συνέβαινε αν το κοινό σας, ακούγοντάς σας πραγματικά, εξαφανιζόταν;» «Αυτό είναι παράδοξο», απάντησε σε μια στιγμή ανοιχτής ειλικρίνειας. «Μιλάω για να ζήσω, δεν ζω για να μιλήσω, αν δεν υπήρχαν άλλες συνομιλίες θα πέθαινα».
Και έτσι, όπως ο Alan Watts, έπρεπε να συνεχίσει να παίζει, να συνεχίσει να μιλάει και να μιλάει. Παγιδευμένος σε δημόσιο ρόλο, αποστασιοποιημένος από τη μοναξιά και τον πόνο του, επέλεξε τη λατρεία των θαυμαστών από τη γνήσια αγάπη των φίλων και της οικογένειας.
Λοιπόν, κανείς δεν είναι τέλειος. Μπορούμε να παραδεχτούμε τα ελαττώματά του και να ευχαριστήσουμε για τις διδασκαλίες του. Πέρασε πολλά, τελικά.
https://medium.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου