ΚΑΡΛ ΓΙΟΥΓΚ!!Ο ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΤΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ!!!

 

GARY LACHMAN

Από Νέα Αυγή 174 (Μάιος-Ιούνιος 2019)

Στις 11 Φεβρουαρίου 1944, ο 68χρονος Carl Gustav Jung – τότε ο πιο διάσημος εν ζωή ψυχολόγος στον κόσμο – γλίστρησε στον πάγο και έσπασε την περόνη του. Δέκα μέρες αργότερα, στο νοσοκομείο, υπέστη έμφραγμα του μυοκαρδίου που προκλήθηκε από εμβολές από το ακινητοποιημένο πόδι του. Υποβλήθηκε σε θεραπεία με οξυγόνο και καμφορά, έχασε τις αισθήσεις του και είχε κάτι που φαίνεται να ήταν μια σχεδόν θανάσιμη και εξωσωματική εμπειρία – ή, ανάλογα με την άποψή σας, παραλήρημα. 

Βρέθηκε να επιπλέει 1.000 μίλια πάνω από τη Γη. Οι θάλασσες και οι ήπειροι έλαμπαν στο μπλε φως και ο Γιουνγκ μπορούσε να διακρίνει την αραβική έρημο και τα χιονισμένα Ιμαλάια. Ένιωσε ότι επρόκειτο να φύγει από την τροχιά, αλλά στη συνέχεια, γυρίζοντας προς τα νότια, εμφανίστηκε ένας τεράστιος μαύρος μονόλιθος. Ήταν ένα είδος ναού και στην είσοδο ο Γιουνγκ είδε έναν Ινδουιστή να κάθεται σε στάση λωτού. Μέσα, αναρίθμητα κεριά τρεμόπαιξαν και ένιωσε ότι «ολόκληρη η φαντασμαγορία της επίγειας ύπαρξης» απογυμνώθηκε. Δεν ήταν ευχάριστο, και αυτό που έμεινε ήταν ένας «ουσιώδης Γιουνγκ», ο πυρήνας των εμπειριών του. 

Ήξερε ότι μέσα στο ναό θα απαντούσε το μυστήριο της ύπαρξής του, του σκοπού του στη ζωή. Ήταν έτοιμος να περάσει το κατώφλι όταν είδε, να σηκώνεται από την Ευρώπη πολύ πιο κάτω, την εικόνα του γιατρού του με την αρχετυπική μορφή του βασιλιά της Κω, τη νησιωτική τοποθεσία του ναού του Ασκληπιού, του Έλληνα θεού της ιατρικής. Είπε στον Γιουνγκ ότι η αναχώρησή του ήταν πρόωρη. πολλοί απαιτούσαν την επιστροφή του και αυτός, ο Βασιλιάς, ήταν εκεί για να τον μεταφέρει πίσω. Όταν ο Γιουνγκ το άκουσε αυτό, απογοητεύτηκε πάρα πολύ και σχεδόν αμέσως το όραμα τελείωσε. 

Βίωσε την απροθυμία να ζήσει που συναντούν πολλοί που έχουν «επαναφερθεί», αλλά αυτό που τον προβλημάτισε περισσότερο ήταν να δει τον γιατρό του με την αρχετυπική του μορφή. Ήξερε ότι αυτό σήμαινε ότι ο γιατρός είχε θυσιάσει τη ζωή του για να σώσει τη ζωή του Γιουνγκ. Στις 4 Απριλίου 1944 – ένα ραντεβού που μπορούν να απολαύσουν οι αριθμολόγοι – ο Γιουνγκ κάθισε στο κρεβάτι για πρώτη φορά μετά την καρδιακή του προσβολή. Την ίδια μέρα, ο γιατρός του κατέβηκε με σηψαιμία και πήγε στο κρεβάτι του. Δεν το άφησε ποτέ και πέθανε λίγες μέρες αργότερα. 

Ο Γιουνγκ ήταν πεπεισμένος ότι δεν είχε απλώς παραισθήσεις, αλλά ότι του είχε δοθεί ένα όραμα της πραγματικότητας. Είχε περάσει εκτός χρόνου, και η εμπειρία είχε μια απτή επίδραση πάνω του. Πρώτον, η κατάθλιψη και η απαισιοδοξία που τον κυρίευσαν κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο εξαφανίστηκαν. Υπήρχε όμως κάτι παραπάνω. Για το μεγαλύτερο μέρος της μακροχρόνιας καριέρας του, είχε εντυπωσιάσει στους συναδέλφους του, στους φίλους και στο αναγνωστικό κοινό ότι ήταν, πάνω απ' όλα, επιστήμονας. Δεν ήταν  , επανέλαβε σχεδόν σαν μάντρα, μυστικιστής, αποκρυφιστής ή οραματιστής, όρους κακοποίησης που είχαν χρησιμοποιήσει εναντίον του οι επικριτές του, που απέρριπταν τους ισχυρισμούς του για την επιστήμη. Τώρα, έχοντας επιστρέψει από το χείλος του θανάτου, φαινόταν ικανοποιημένος που άφησε τον επιστήμονα μέσα του να πάρει πίσω θέση για τα υπόλοιπα 17 χρόνια της ζωής του. 

Αν και ο Γιουνγκ είχε  πάντα πίστευε στην πραγματικότητα του «άλλου» κόσμου, είχε φροντίσει να μην μιλήσει πολύ ανοιχτά για αυτή την πεποίθηση. Τώρα, μετά τα οράματά του, φαινόταν λιγότερο επιφυλακτικός. Είχε, φαίνεται, ένα είδος εμπειρίας μετατροπής και τα ενδιαφέροντα που κρατούσε μέχρι τότε για τον εαυτό του ο παγκοσμίου φήμης ψυχολόγος έγιναν πλέον κοινή γνώση. Ιπτάμενοι δίσκοι, αστρολογία, παραψυχολογία, αλχημεία, ακόμη και προβλέψεις μιας επερχόμενης «νέας εποχής του Υδροχόου»: δηλώσεις για όλα αυτά τα αμφίβολα θέματα – αμφίβολα τουλάχιστον από τη σκοπιά της σύγχρονης επιστήμης – ξεχύθηκαν από την πένα του. Αν είχε περάσει την καριέρα του αποκρούοντας τις κατηγορίες για μυστικισμό και αποκρυφισμό –που προκλήθηκε αρχικά από τη ρήξη του με τον Φρόιντ το 1912– στα τέλη της δεκαετίας του 1940, φαίνεται ότι αποφάσισε να σταματήσει να πολεμά. Ο «σοφός του Küsnacht» και ο «Exenmeister της Ζυρίχης», όπως ήταν γνωστός ο Γιουνγκ την τελευταία δεκαετία της ζωής του, είχαν φτάσει.

Ολοι στην οικογένεια 

Ένας νεαρός Καρλ Γιουνγκ    

Ωστόσο, η εμπλοκή του Jung με τον αποκρυφισμό ήταν μαζί του από την αρχή – κυριολεκτικά, ήταν στο DNA του. Ο παππούς του από τη μητέρα, ο αιδεσιμότατος Samuel Preiswerk, ο οποίος έμαθε τα εβραϊκά επειδή πίστευε ότι μιλούνταν στον ουρανό, αποδέχτηκε την πραγματικότητα των πνευμάτων και κράτησε μια καρέκλα στο γραφείο του για το φάντασμα της αποθανούσας πρώτης του συζύγου, η οποία ερχόταν συχνά να τον επισκεφτεί. Η μητέρα του Γιουνγκ, η Έμιλι, προσλήφθηκε από τον Σάμουελ για να διώξει τους νεκρούς που του αποσπούσαν την προσοχή ενώ δούλευε στα κηρύγματά του. 

Η ίδια ανέπτυξε μεντιουμιστικές δυνάμεις στα τέλη της εφηβείας της. Σε ηλικία 20 ετών, έπεσε σε κώμα για 36 ώρες. όταν άγγιξαν το μέτωπό της ένα καυτό πόκερ ξύπνησε, μιλώντας σε γλώσσες και προφητεύοντας. Η Emilie συνέχισε να εισέρχεται σε καταστάσεις έκστασης σε όλη της τη ζωή, στις οποίες επικοινωνούσε με τους νεκρούς. Φαίνεται επίσης ότι ήταν μια «διχασμένη προσωπικότητα». Ο Γιουνγκ την άκουγε περιστασιακά να μιλά στον εαυτό της με μια φωνή που σύντομα αναγνώριζε ότι δεν ήταν δική της, κάνοντας βαθιές παρατηρήσεις εκφρασμένες με μια αχαρακτήριστη αυθεντία. Αυτή η «άλλη» φωνή είχε εννοήσεις για έναν κόσμο πολύ πιο παράξενο από αυτόν που γνώριζε ο νεαρός Καρλ. 

Οι γονείς του Emilie Preiswerk & Paul Jung 

Αυτός ο «σχισμός» που είχε δει ο Γιουνγκ στη μητέρα του θα εμφανιστεί αργότερα στον εαυτό του. Γύρω στα 12 του έγινε κυριολεκτικά δύο άτομα. Υπήρχε ο συνηθισμένος παιδικός του εαυτός και  κάποιος άλλος . Ο «Άλλος», όπως τον αποκαλούσε ο Καρλ, ήταν μια φιγούρα του 18ου αιώνα, ένας αριστοτεχνικός χαρακτήρας που φορούσε μια λευκή περούκα και κουμπωτά παπούτσια, οδηγούσε μια εντυπωσιακή άμαξα και περιφρονούσε το νεαρό αγόρι. Είναι δύσκολο να ξεφύγεις από την εντύπωση ότι κατά κάποιο τρόπο ο Γιουνγκ ένιωσε ότι  ήταν  αυτός ο χαρακτήρας σε μια προηγούμενη ζωή. Βλέποντας μια αρχαία πράσινη άμαξα, ο Γιουνγκ ένιωσε ότι προερχόταν από  την εποχή του  . 

Η μεταγενέστερη αντίληψή του για το συλλογικό ασυνείδητο, αυτή η ψυχική δεξαμενή συμβόλων και εικόνων που πίστευε ότι κληρονομούμε κατά τη γέννηση, είναι κατά μία έννοια μια μορφή μετενσάρκωσης και ο ίδιος ο Γιουνγκ πίστευε σε κάποια μορφή μεταθανάτιας ζωής. Λίγο μετά το θάνατο του πατέρα του, το 1896 όταν ο Γιουνγκ ήταν 21 ετών, είδε δύο όνειρα στα οποία ο πατέρας του εμφανιζόταν τόσο έντονα που σκέφτηκε την πιθανότητα της ζωής μετά τον θάνατο. Σε ένα άλλο, μεταγενέστερο όνειρο, ο πατέρας του Γιουνγκ του ζήτησε συζυγικές συμβουλές, καθώς ήθελε να προετοιμαστεί για τον ερχομό της γυναίκας του. Ο Γιουνγκ το πήρε ως προαίσθημα και η μητέρα του πέθανε αμέσως μετά. Και χρόνια αργότερα, όταν πέθανε η αδερφή του Γερτρούδη – μια δεκαετία πριν από τη δική του παραλίγο θάνατο – ο Γιουνγκ έγραψε ότι: «Αυτό που συμβαίνει μετά τον θάνατο είναι τόσο ανείπωτα ένδοξο που η φαντασία και τα συναισθήματά μας δεν αρκούν για να σχηματίσουν ούτε μια κατά προσέγγιση αντίληψη γι’ αυτό. ”1

Τραπέζια & Μαχαίρια

Η μητέρα του Γιουνγκ συμμετείχε σε τουλάχιστον δύο γνωστές παραφυσικές εμπειρίες που διηγούνται σχεδόν σε κάθε βιβλίο για αυτόν. Καθισμένος στο δωμάτιό του και μελετούσε, ο Καρλ άκουσε ξαφνικά έναν δυνατό κρότο να έρχεται από την τραπεζαρία. Έτρεξε μέσα και βρήκε τη μητέρα του ξαφνιασμένη. Το στρογγυλό τραπέζι από καρυδιά είχε ραγίσει από την άκρη πέρα ​​από το κέντρο. Το σχίσιμο δεν ακολουθούσε καμία ένωση αλλά είχε περάσει από μασίφ ξύλο. Η ξήρανση του ξύλου δεν μπορούσε να το εξηγήσει. το τραπέζι ήταν 70 ετών και ήταν μια υγρή μέρα. Ο Γιουνγκ σκέφτηκε: «Σίγουρα υπάρχουν περίεργα ατυχήματα». Σαν να διάβαζε το μυαλό του η Έμιλι απάντησε με την «άλλη» φωνή της: «Ναι, ναι, κάτι σημαίνει αυτό». 

Δύο εβδομάδες αργότερα ήρθε ένα δεύτερο περιστατικό. Επιστρέφοντας σπίτι το βράδυ, ο Γιουνγκ βρήκε ένα ενθουσιασμένο νοικοκυριό. Μια ώρα νωρίτερα ακούστηκε άλλο ένα δυνατό κρότο, αυτή τη φορά από έναν μεγάλο μπουφέ. Κανείς δεν είχε ιδέα τι το είχε δημιουργήσει. Ο Γιουνγκ επιθεώρησε τον μπουφέ. Μέσα, όπου φύλαγαν το ψωμί, βρήκε ένα καρβέλι και το μαχαίρι του ψωμιού. Το μαχαίρι είχε σπάσει σε πολλά κομμάτια, όλα τακτοποιημένα στο καλάθι ψωμιού. Το μαχαίρι είχε χρησιμοποιηθεί νωρίτερα για τσάι, αλλά κανείς δεν το είχε αγγίξει ούτε άνοιξε το ντουλάπι από τότε. Όταν πήγε το μαχαίρι σε έναν κόφτη, του είπαν ότι δεν υπήρχε λάθος στο ατσάλι και ότι κάποιος πρέπει να το έσπασε επίτηδες. Κράτησε το θρυμματισμένο μαχαίρι για το υπόλοιπο της ζωής του και χρόνια αργότερα έστειλε μια φωτογραφία του στον ψυχολόγο JB Rhine. 

Πνεύματα σε εξέλιξη

Εκείνη την εποχή ο Γιουνγκ, όπως και πολλοί άλλοι, ενδιαφερόταν για τον πνευματισμό και διάβαζε τη λογοτεχνία – βιβλία των Zöllner, Crooks, Carl du Prel, Swedenborg και το κλασικό The Seeress of Prevorst του Justinus Kerner  . Στην κοινωνία των συζητήσεων Zofingia στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας, έδωσε διαλέξεις με θέμα «Η αξία της κερδοσκοπικής έρευνας» και «Στα όρια της ακριβούς επιστήμης», στις οποίες αμφισβήτησε το κυρίαρχο υλιστικό παράδειγμα που βασίλευε τότε, όπως και σήμερα. Ο Γιουνγκ οδήγησε τους συμφοιτητές του σε διάφορα αποκρυφιστικά πειράματα, ωστόσο όταν τους μίλησε για τις ιδέες του ή τους έκανε διαλέξεις για την ανάγκη να τις λάβουν στα σοβαρά, συνάντησε αντίσταση. Προφανώς, είχε μεγαλύτερη τύχη με το dachshund του, το οποίο ένιωθε ότι τον καταλάβαινε καλύτερα και μπορούσε να αισθανθεί ο ίδιος υπερφυσικές παρουσίες. 2 

Ξαδέρφη Helene Preiswerk

Ένας άλλος που φαινόταν να αισθάνεται υπερφυσικές παρουσίες ήταν η ξαδέρφη του, από την οικογένεια της μητέρας του, Helene Preiswerk. Σε μια επιστολή προς τον JB Rhine σχετικά με το θρυμματισμένο μαχαίρι ψωμιού, ο Jung αναφέρεται στην Helly –όπως ήταν γνωστή– ως μια «νεαρή γυναίκα με αξιοσημείωτες μεντιουμιστικές ικανότητες» την οποία είχε γνωρίσει την εποχή του συμβάντος και στα «λεγόμενα «Αυτοβιογραφία  Αναμνήσεις, Όνειρα, Αντανακλάσεις  , σημειώνει ότι ενεπλάκη σε μια σειρά από συναυλίες με τους συγγενείς του  μετά  τα περιστατικά του μαχαιριού και του τραπεζιού του ψωμιού. Ωστόσο, οι συναυλίες συνεχίζονταν για αρκετό καιρό  πριν τα δύο γεγονότα, και στο επίκεντρό τους ήταν η Helly, την οποία ο Jung γνώριζε ήδη καλά και η οποία, κατά πάσα πιθανότητα, ήταν ερωτευμένη μαζί του. Αυτό είναι ένα πρώιμο σημάδι της κάπως διφορούμενης σχέσης του με τον αποκρυφισμό. 

Η Helly έμπαινε σε έκσταση και έπεφτε στο πάτωμα, αναπνέοντας βαθιά και μιλώντας με τη φωνή του γέρου Samuel Preiswerk – αν και δεν τον είχε ακούσει ποτέ. Είπε στους άλλους ότι έπρεπε να προσευχηθούν για τη μεγαλύτερη αδελφή της Μπέρτα, η οποία, όπως είπε, μόλις είχε γεννήσει ένα μαύρο παιδί. Η Μπέρτα, που ζούσε στη Βραζιλία, είχε ήδη ένα παιδί με τον μικτό σύζυγό της και γέννησε ένα άλλο την ίδια μέρα με τη συνεδρία. 3 Περαιτέρω συνεδρίες αποδείχθηκαν εξίσου εκπληκτικές. Κάποια στιγμή, ο Samuel Preiswerk και ο Carl Jung Sr –ο παππούς του Jung από τον πατέρα– που αντιπαθούσαν ο ένας τον άλλον όσο ζούσαν, κατέληξαν σε μια νέα συμφωνία. Μια προειδοποίηση ήρθε για μια άλλη αδερφή που επίσης περίμενε παιδί ότι θα το έχανε. τον Αύγουστο το μωρό γεννήθηκε πρόωρο και νεκρό. 4 

Η Helly παρήγαγε κι άλλες φωνές, αλλά το πιο ενδιαφέρον ήταν ένα πνεύμα με το όνομα Ivenes, που αποκαλούσε τον εαυτό της την  πραγματική  Helene Preiswerk. Αυτός ο χαρακτήρας ήταν πολύ πιο ώριμος, γεμάτος αυτοπεποίθηση και έξυπνος από την Helly, την οποία ο Jung περιέγραψε ως απούσα, και όχι ιδιαίτερα έξυπνη, ταλαντούχα ή μορφωμένη. Ήταν σαν να θαμμένος κάτω από τον αδιάφορο έφηβο ήταν μια πιο γεμάτη, πιο επιβλητική προσωπικότητα, όπως το «Άλλο» του Γιουνγκ. Αυτή ήταν μια διορατικότητα στην ψυχή που θα πληροφορούσε τη μετέπειτα θεωρία του για την «ατομικότητα», τη διαδικασία του «γίνεσαι αυτός που είσαι». Η Helly άνθισε αργότερα και έγινε επιτυχημένη μόδιστρος στη Γαλλία, αν και πέθανε νέα, μόλις στα 30 της. 

Στη διατριβή του Γιουνγκ για τις συναυλίες,  On the Psychology and Pathology of Socalled Occult Phenomena , περιγράφει την Helly άδοξα ως «εμφανίζει ελαφρώς ραχιτικό σχηματισμό κρανίου» και «κάπως χλωμό χρώμα του προσώπου» και παραλείπει να αναφέρει ότι είναι η ξαδέρφη του. Παραλείπει επίσης τη δική του συμμετοχή στις συναυλίες και τις χρονολογεί από το 1899 έως το 1900, ενώ είχαν ξεκινήσει χρόνια πριν. Ο Gerhard Wehr ευγενικά προτείνει ότι, «[Ο] υποψήφιος διδάκτορας προφανώς προσπαθούσε να κρύψει τον δικό του ρόλο, και ειδικά τη στενή συγγενική του σχέση, αποτρέποντας έτσι από την αρχή κάθε περαιτέρω κριτική έρευνα που θα μπορούσε να είχε ρίξει την επιστημονική εγκυρότητα ολόκληρης της εργασίας υπό αμφισβήτηση». 5 

Με άλλα λόγια, ο Jung ο επιστήμονας θεώρησε ότι ήταν μια καλή σταδιοδρομία να κρύψει την προσωπική συμμετοχή του Jung του αποκρυφιστή στην επιχείρηση. 

Ο Poltergeist στη βιβλιοθήκη του Φρόιντ

Το 1900, ο 25χρονος Jung εντάχθηκε στην περίφημη ψυχική κλινική Burghölzli στη Ζυρίχη. Εδώ, έκανε καλή δουλειά σε τεστ συσχέτισης λέξεων, ανέπτυξε τη θεωρία του για τα «συμπλέγματα» και ξεκίνησε μια επιτυχημένη «φιλική προς τον ασθενή» προσέγγιση για την εργασία με ψυχωτικούς και σχιζοφρενείς. Κατά τη διάρκεια της θητείας του ασχολήθηκε και με τον Φρόιντ. Από το 1906, όταν άρχισαν να αλληλογραφούν, μέχρι το 1912, όταν η φιλία έσπασε, ο Γιουνγκ ήταν ένθερμος υποστηρικτής του έργου του Φρόιντ και το προώθησε ακάθεκτα. 

Ο Carl Jung στέκεται μπροστά από την κλινική Burghölzli, Ζυρίχη γύρω στο 1909

Υπήρχαν, ωστόσο, μερικά βραχώδη κομμάτια. Ένα με επίκεντρο τον διάσημο poltergeist στη βιβλιοθήκη του Φρόιντ. Επισκεπτόμενος τον Φρόυντ στη Βιέννη το 1909, ο Γιουνγκ τον ρώτησε για τη στάση του απέναντι στην παραψυχολογία. Ο Φρόυντ ήταν δύσπιστος και απέρριψε το θέμα ως ανοησία. Ο Γιουνγκ διαφώνησε, και καθισμένος απέναντι από τον δάσκαλο, άρχισε να νιώθει το διάφραγμά του να λάμπει, σαν να είχε κοκκινίσει. Ξαφνικά ακούστηκε ένα δυνατό μπαμ από μια βιβλιοθήκη. Και οι δύο πετάχτηκαν και ο Γιουνγκ είπε στον Φρόιντ: «Εδώ, αυτό είναι ένα παράδειγμα ενός λεγόμενου φαινομένου καταλυτικής εξωτερίκευσης!», η μακροσκελής περιφορά του Γιουνγκ για έναν πολτεργκαϊστ ή «θορυβώδες πνεύμα». Όταν ο Φρόιντ είπε «Μπος!», ο Γιουνγκ προέβλεψε ότι θα συνέβαινε αμέσως ένα άλλο μπαμ. Το έκανε. Ο Γιουνγκ είπε ότι, από εκείνη τη στιγμή, ο Φρόιντ άρχισε να έχει δυσπιστία απέναντί ​​του. Από την επιστολή του Φρόυντ στον Γιουνγκ για το περιστατικό, 

Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη. Ο Γιουνγκ  έδειξε  πολλές παραφυσικές ικανότητες. Ενώ βρισκόταν στο κρεβάτι σε δωμάτιο ξενοδοχείου, αφού έδωσε μια διάλεξη, βίωσε την αυτοκτονία ενός ασθενούς που είχε μια έντονη «μεταβίβαση» πάνω του. Ο ασθενής είχε υποτροπιάσει σε κατάθλιψη και αυτοπυροβολήθηκε στο κεφάλι. Ο Γιουνγκ ξύπνησε στο ξενοδοχείο του, νιώθοντας έναν περίεργο πόνο στο μέτωπό του. Αργότερα ανακάλυψε ότι ο ασθενής του αυτοπυροβολήθηκε ακριβώς εκεί που ένιωθε τον πόνο ο Γιουνγκ, την ίδια στιγμή που ο Γιουνγκ ξύπνησε. Πιο συγκεκριμένα, ένας επισκέπτης στο σπίτι του παρατήρησε κάποτε για την «εξωτερική λίμπιντο» του Γιουνγκ, πώς «όταν υπήρχε μια σημαντική ιδέα που δεν είχε ακόμη συνειδητοποιηθεί, τα έπιπλα και τα ξυλόγλυπτα σε όλο το σπίτι έτριζαν και έσπασαν». 

Το Κόκκινο Βιβλίο

Το προσωπικό Κόκκινο Βιβλίο του Γιουνγκ στηρίζεται στο γραφείο του (πίστωση Lance S. Owens).

Ήταν η ρήξη του Γιουνγκ με τον Φρόιντ που οδήγησε στη δική του «κάθοδο στο ασυνείδητο», ένα ανησυχητικό ταξίδι στην κουνελότρυπα της ψυχής από όπου συγκέντρωσε τις γνώσεις για το συλλογικό ασυνείδητο που θα πληροφορούσε τη δική του σχολή «αναλυτικής ψυχολογίας». Είχε μπει σε μια «δημιουργική ασθένεια», αβέβαιος αν θα τρελαινόταν. Τον Οκτώβριο του 1913, λίγο μετά τη διάσπαση, ο Γιουνγκ είχε, ανάλογα με την προοπτική σας, ένα όραμα ή μια ψευδαίσθηση. Ενώ βρισκόταν σε ένα τρένο, είδε ξαφνικά μια πλημμύρα να σκεπάζει την Ευρώπη, μεταξύ της Βόρειας Θάλασσας και των Άλπεων. Όταν έφτασε στην Ελβετία, τα βουνά υψώθηκαν για να προστατεύσουν την πατρίδα του, αλλά στα κύματα είδε να επιπλέουν συντρίμμια και πτώματα. Τότε το νερό έγινε αίμα. Το όραμα κράτησε μια ώρα και φαίνεται να ήταν ένα όνειρο που είχε  εισβάλει την ξύπνια συνείδησή του. Έχοντας περάσει πάνω από μια δεκαετία θεραπεύοντας ψυχικούς ασθενείς που υπέφεραν από τέτοια συμπτώματα, ο Γιουνγκ είχε λόγους να ανησυχεί. Ήταν ειρωνικά μάλλον ανακουφισμένος το επόμενο καλοκαίρι, όταν ξέσπασε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και συμπέρανε ότι το όραμά του ήταν ένα προαίσθημα. 

Ωστόσο, η ψυχική ένταση συνεχίστηκε. Τελικά ήρθε ένα σημείο όπου ο Γιουνγκ ένιωσε ότι δεν μπορούσε πλέον να καταπολεμήσει την αίσθηση της τρέλας. Αποφάσισε να  το αφήσει . Όταν το έκανε, προσγειώθηκε σε έναν απόκοσμο, υπόγειο κόσμο όπου συνάντησε περίεργες ευφυΐες που «ζούσαν» στο μυαλό του. Η εμπειρία ήταν τόσο αναστατωτική που για ένα διάστημα ο Γιουνγκ κοιμήθηκε με ένα γεμάτο πιστόλι δίπλα στο κρεβάτι του, έτοιμος να σκάσει τα μυαλά του αν το άγχος γινόταν πολύ μεγάλο. 

Μια σελίδα από το Κόκκινο Βιβλίο του Καρλ Γιουνγκ (Liber Novus) που απεικονίζει τον «Φιλήμονα», την εικόνα του Γιουνγκ για το αρχέτυπο του Σοφού Γέροντα.  

Στο  Κόκκινο Βιβλίο  του κρατούσε έναν απολογισμό, με λέξεις και εικόνες, για τις  αντικειμενικές, ανεξάρτητες  οντότητες που συνάντησε κατά τη διάρκεια της «δημιουργικής ασθένειάς» του - οντότητες που δεν είχαν καμία σχέση με αυτόν προσωπικά, αλλά που  μοιράζονταν τον εσωτερικό του κόσμο. Εκεί ήταν ο Ηλίας και η Σαλώμη, δύο φιγούρες από τη Βίβλο που συνοδεύονταν από ένα φίδι. Υπήρχε επίσης μια φιγούρα που ο Γιουνγκ αποκαλούσε Φιλήμονα, ο οποίος έγινε ένα είδος «εσωτερικού γκουρού» και τον ζωγράφισε ως φαλακρό, ασπρογένεια γέρο με κέρατα ταύρου και φτερά αλκυόνας. Ένα πρωί, αφού ζωγράφισε τη φιγούρα, ο Γιουνγκ είχε βγει για μια βόλτα όταν συνάντησε μια νεκρή αλκυόνα. Τα πουλιά ήταν σπάνια στη Ζυρίχη και ποτέ πριν δεν είχε συναντήσει ένα νεκρό. Αυτή ήταν μια από τις πολλές συγχρονικότητες – «σημασιακές συμπτώσεις» – που συνέβησαν αυτή τη στιγμή. 

Υπήρχαν κι άλλοι. Το 1916, ενώ βρισκόταν ακόμα στην κρίση του, ο Γιουνγκ ένιωσε ξανά ότι κάτι  μέσα  ήθελε να φύγει. Μια απόκοσμη ανησυχία γέμισε το σπίτι του. Ένιωσε την παρουσία των νεκρών – και το ίδιο και τα παιδιά του. Μια κόρη είδε μια παράξενη λευκή φιγούρα. μια άλλη της άρπαξαν τις κουβέρτες τη νύχτα. Ο γιος του ζωγράφισε μια εικόνα ενός ψαρά που είχε δει σε ένα όνειρο: μια φλεγόμενη καμινάδα σηκώθηκε από το κεφάλι του ψαρά και ένας διάβολος πέταξε στον αέρα, βρίζοντας τον ψαρά που έκλεψε το ψάρι του. Ο Γιουνγκ δεν είχε ακόμη αναφέρει τον Φιλήμονα σε κανέναν. Τότε, ένα απόγευμα, το κουδούνι χτύπησε δυνατά, αλλά κανείς δεν ήταν εκεί. Ρώτησε: «Τι στο καλό είναι αυτό;» Οι φωνές των νεκρών απάντησαν: «Επιστρέψαμε από την Ιερουσαλήμ όπου δεν βρήκαμε αυτό που αναζητούσαμε», λέξεις που αποτελούν την αρχή του παράξενου του Γιουνγκ Το Seven Sermons to the Dead , ένα έργο «πνευματικής υπαγόρευσης» ή «διαύλου», απέδωσε στον «Βασιλίδη στην Αλεξάνδρεια, την πόλη όπου η Ανατολή αγγίζει τη Δύση». 

Φαντάσματα στο σπίτι 

Μέχρι το 1919, ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος είχε τελειώσει και η κρίση του Γιουνγκ είχε περάσει, αν και συνέχισε να ασκεί αυτό που αποκαλούσε «ενεργητική φαντασία», ένα είδος ξυπνητού ονείρου, τα αποτελέσματα του οποίου κατέγραψε στο Κόκκινο  Βιβλίο . Δεν έλειψαν όμως τα αποστάγματα πιο παραδοσιακού είδους. Προσκλήθηκε στο Λονδίνο για να δώσει διάλεξη με θέμα «The Psychological Foundations of the Belief in Spirits» στην Εταιρεία Ψυχικής Έρευνας. Είπε στην Εταιρεία ότι τα φαντάσματα και οι υλοποιήσεις ήταν «ασυνείδητες προβολές». «Έχω παρατηρήσει επανειλημμένα», είπε, «τα τηλεπαθητικά αποτελέσματα των ασυνείδητων συμπλεγμάτων, καθώς και μια σειρά από παραψυχικά φαινόμενα, αλλά σε όλα αυτά δεν βλέπω καμία απόδειξη για την ύπαρξη πραγματικών πνευμάτων, και μέχρι να υπάρξει τέτοια απόδειξη πρέπει να θεωρήστε όλη αυτή την επικράτεια ως παράρτημα ψυχολογίας». 

Αρκετά επιστημονικά, αναμφίβολα, αλλά ένα χρόνο αργότερα, ξανά στην Αγγλία, συνάντησε ένα κάπως πιο αληθινό φάντασμα. Πέρασε μερικά Σαββατοκύριακα σε ένα εξοχικό σπίτι στο Aylesbury που νοίκιαζε ο Maurice Nicoll (αργότερα μαθητής του Gurdjieff και του Ouspensky) και ενώ εκεί ακούγονταν απόκοσμοι ήχοι, ενώ μια δυσάρεστη μυρωδιά γέμιζε την κρεβατοκάμαρα. Οι ντόπιοι είπαν ότι το μέρος ήταν στοιχειωμένο και, μια ιδιαίτερα άσχημη νύχτα, ο Γιουνγκ ανακάλυψε το κεφάλι μιας ηλικιωμένης γυναίκας στο μαξιλάρι δίπλα στο δικό του. το μισό της πρόσωπο έλειπε. Σηκώθηκε από το κρεβάτι και περίμενε μέχρι το πρωί σε μια πολυθρόνα. Το σπίτι αργότερα γκρεμίστηκε. Θα πίστευε κανείς ότι, έχοντας ήδη συναντήσει τους νεκρούς κατά την επιστροφή τους από την Ιερουσαλήμ, ο Γιουνγκ δεν θα ταρακουνούσε τόσο ένα παραδοσιακό αγγλικό φάντασμα, αλλά η εμπειρία τον τρόμαξε. Η αφήγηση του εμφανίστηκε μόλις 30 χρόνια αργότερα, το 1949, σε μια σκοτεινή ανθολογία ιστοριών φαντασμάτων. 

Όταν η διάλεξή του για το SPR επανεκδόθηκε στο  Collected Works  το 1947, ο Jung πρόσθεσε μια υποσημείωση εξηγώντας ότι δεν ένιωθε πλέον τόσο σίγουρος όσο το 1919 ότι οι εμφανίσεις ήταν εξηγήσιμες μέσω της ψυχολογίας και ότι αμφέβαλλε «αν μια αποκλειστικά ψυχολογική προσέγγιση μπορεί να αποδώστε δικαιοσύνη στο φαινόμενο». Σε ένα μεταγενέστερο υστερόγραφο, παραδέχτηκε και πάλι ότι η προηγούμενη εξήγησή του ήταν ανεπαρκής, αλλά ότι δεν μπορούσε να συμφωνήσει για την πραγματικότητα των πνευμάτων επειδή δεν είχε εμπειρία από αυτά – ξεχνώντας εύκολα το στοιχειωμένο στο Aylesbury. Αλλά σε μια επιστολή του 1946 προς τον Fritz Kunkel, έναν ψυχοθεραπευτή, ο Jung παραδέχτηκε: «Τα μεταψυχικά φαινόμενα θα μπορούσαν να εξηγηθούν καλύτερα από την υπόθεση των πνευμάτων παρά από τις ιδιότητες και τις ιδιαιτερότητες του ασυνείδητου». 

Μια παρόμοια αβεβαιότητα περιβάλλει την εμπειρία του με το  I Ching , το αρχαίο κινέζικο μαντείο, με το οποίο άρχισε να πειραματίζεται στις αρχές της δεκαετίας του 1920 και το οποίο, όπως τα ωροσκόπια, έγινε μέρος της θεραπευτικής του πρακτικής. Παρόλο που ανέφερε το  I Ching  εδώ κι εκεί στα γραπτά του, μόλις το 1949, και πάλι σχεδόν 30 χρόνια αργότερα, στην εισαγωγή του στην κλασική μετάφραση Wilhelm/Baynes, παραδέχτηκε ευθέως ότι τη χρησιμοποίησε ο ίδιος. Και παρόλο που προσπάθησε να εξηγήσει την  αποτελεσματικότητα του  I Ching μέσω αυτού που θα γινόταν το παραφυσικό deus ex machina του, συγχρονικότητα, ο Γιουνγκ παραδέχεται ότι η πηγή των γνώσεων του μαντείου είναι οι «πνευματικοί φορείς» που σχηματίζουν τη «ζωντανή ψυχή του βιβλίου», μια παρατήρηση που έρχεται σε αντίθεση με την οιονεί επιστημονική εξήγηση του. Κατά ειρωνικό τρόπο, το κύριο έργο του για τη «σημασιακή σύμπτωση»,  Synchronicity: An Acausal Connecting Principle  (1952), γραμμένο με τον φυσικό Wolfgang Pauli, παρέχει μόνο ένα σαφές παράδειγμα του φαινομένου, και οι αναγνώστες που, όπως εγώ, αποδέχονται την πραγματικότητα της συγχρονικότητας, έρχονται ελαφρώς μπερδεμένοι από την προσπάθεια του Γιουνγκ να το εξηγήσει μέσω αρχέτυπων, κβαντικής φυσικής, στατιστικής ανάλυσης, μαθηματικών, πειραμάτων του JB Rhine με ESP, αστρολογία, τηλεπάθεια, προνοητικότητα και άλλες παραφυσικές ικανότητες, τα οποία όλα μοιάζουν με αναπαράσταση του Jung. είμαι επιστήμονας» αντανακλαστικό. 

Εποχή του Υδροχόου

Στη δεκαετία του 1920, βούτηξε σε μια μελέτη για τους Γνωστικούς – τους οποίους είχε συναντήσει ήδη από το 1912 – και την αλχημεία. Ήταν ο Γιουνγκ, περισσότερο από οποιοσδήποτε άλλος, που διέσωσε την αρχαία ερμητική επιδίωξη από τη διανοητική λήθη. Μια άλλη ερμητική πρακτική που ακολούθησε ήταν η αστρολογία, την οποία άρχισε να μελετά σοβαρά την εποχή της ρήξης του με τον Φρόιντ. Ο Jung ενημέρωσε τον στενό του κύκλο ότι το casting των ωροσκοπίων ήταν μέρος της θεραπευτικής του πρακτικής, αλλά ήταν κατά τη διάρκεια των σκοτεινών ημερών του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου που αναγνώρισε μια ευρύτερη εφαρμογή. Το 1940, σε μια επιστολή προς τον HG Baynes, ο Jung μιλά για ένα όραμα που είχε το 1918 στο οποίο είδε «φωτιά να πέφτει σαν βροχή από τον ουρανό και να κατατρώει τις πόλεις της Γερμανίας». Ένιωσε ότι το 1940 ήταν η κρίσιμη χρονιά και παρατηρεί ότι είναι «όταν πλησιάζουμε τον μεσημβρινό του πρώτου αστεριού στον Υδροχόο». Ήταν, είπε, 

Ήταν εξοικειωμένος με τη μετάπτωση των ισημεριών, τη φαινομενική προς τα πίσω κίνηση του Ήλιου μέσα από τα ζώδια. Λειτουργώντας ως φόντο στην ανατολή του ηλίου την εαρινή ισημερία, κάθε ζώδιο δίνει το όνομά του σε μια «εποχή» – που ονομάζεται «πλατωνικός μήνας» – η οποία διαρκεί περίπου 2.150 χρόνια. Στο περίεργο βιβλίο του  ο Αιών (1951), υποστηρίζει ότι η «εξατομίκευση» του δυτικού πολιτισμού στο σύνολό της ακολουθεί την πορεία των «πλατωνικών μηνών» και παρουσιάζει ένα είδος «μετάπτωσης των αρχετύπων». Ο συμβολισμός των ψαριών περιβάλλει τον Ιησού επειδή ήταν το κεντρικό σύμβολο της Εποχής των Ιχθύων, το αστρολογικό ζώδιο των ψαριών. Οι προηγούμενες εποχές – του Ταύρου και του Κριού – παρήγαγαν συμβολισμούς ταύρου και κριαριού. Η επερχόμενη εποχή είναι αυτή του Υδροχόου, του Νεροφόρου. Σε συνομιλία με τη Margaret Ostrowski-Sachs, μια φίλη του Hermann Hesse, ο Jung παραδέχτηκε ότι είχε κρατήσει αυτή τη «μυστική γνώση» για τον εαυτό του για χρόνια, και μόνο τελικά τη δημοσιοποίησε στο  Aion . Δεν ήταν σίγουρος ότι του «επιτρεπόταν», αλλά κατά τη διάρκεια της ασθένειάς του έλαβε «επιβεβαίωση» ότι έπρεπε. 

Αν και ο απόκρυφος μελετητής Gerald Massey και ο Γάλλος εσωτεριστής Paul Le Cour είχαν μιλήσει νωρίτερα για μια επερχόμενη Εποχή του Υδροχόου, ο Jung ήταν σίγουρα η πιο διάσημη κυρίαρχη φιγούρα που το έκανε, και μέσω αυτού η ιδέα έγινε βασικός πυλώνας της αντικουλτούρας του τις δεκαετίες του 1960 και του '70. Αυτό έγινε κυρίως μέσω των σχολίων του σχετικά με αυτό στο βιβλίο του  Flying Saucers: A Modern Myth of Things Seen in the Sky (1958), στο οποίο υποστήριξε ότι τα UFO ήταν βασικά μάνταλα από το διάστημα. Κατά τη διάρκεια της κρίσης του, είχε συναντήσει την εικόνα της μάνταλα, του σανσκριτικού «μαγικού κύκλου», ως σύμβολο της ψυχικής ολότητας, και πρότεινε ότι οι «ιπτάμενοι δίσκοι» ήταν μαζικές αρχετυπικές προβολές, που σχηματίστηκαν από την ψυχική ένταση που παρήγαγε το Ψύχος. Πόλεμος που θερμαινόταν μεταξύ Ρωσίας και Αμερικής. Ο δυτικός κόσμος, υποστήριξε, έπαθε νευρικό κλονισμό και τα UFO ήταν ένας τρόπος για να ανακουφιστείτε από το άγχος. 

Ο Γιουνγκ έγραψε προφητικά: «Η συνείδησή μου ως ψυχίατρος με καλεί να εκπληρώσω το καθήκον μου και να προετοιμάσω αυτούς τους λίγους που θα με ακούσουν για επερχόμενα γεγονότα που είναι σύμφωνα με το τέλος μιας εποχής… Όπως γνωρίζουμε από την αρχαία αιγυπτιακή ιστορία, είναι συμπτώματα ψυχικής αλλαγές που εμφανίζονται πάντα στο τέλος ενός πλατωνικού μήνα και στην αρχή ενός άλλου. Είναι, φαίνεται, αλλαγές στον αστερισμό των ψυχικών κυρίαρχων, των αρχετύπων ή «Θεών» όπως λέγονταν παλιά, που επιφέρουν… μακροχρόνιες μεταμορφώσεις της συλλογικής ψυχής. Αυτή η μεταμόρφωση ξεκίνησε… στη μετάβαση της Εποχής του Ταύρου σε εκείνη του Κριού, και στη συνέχεια από τον Κριό στους Ιχθύες, η αρχή του οποίου συμπίπτει με την άνοδο του Χριστιανισμού. Τώρα πλησιάζουμε σε αυτή τη μεγάλη αλλαγή… όταν το σημείο της άνοιξης μπαίνει στον Υδροχόο…» Δέκα χρόνια αργότερα, The Fifth Dimension (το όνομα του οποίου, Τα μαλλιά  απηχούν τις ιδέες του Γιουνγκ και εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο πίστεψαν ότι ήταν μάρτυρες της «αυγής της Εποχής του Υδροχόου». 

Γιουνγκ ο Μύστης

Jung reading (1956)

Ο Γιουνγκ πέθανε το 1961, ακριβώς στο κατώφλι της «αποκρυφιστικής αναγέννησης» της δεκαετίας του 1960, μιας αναγέννησης της μαγικής σκέψης που έκανε πολλά για να επιφέρει. Ήταν επίσης άμεσα υπεύθυνος για το «ταξίδι στην Ανατολή» που έκαναν πολλοί τότε και συνεχίζουν να κάνουν σήμερα. Μαζί με τον  Ι Τσινγκ , ο Γιουνγκ έδωσε την εμφάνισή του σε τέτοια μέχρι τότε απόκρυφα αντικείμενα όπως  το Θιβετιανό Βιβλίο των Νεκρών , ο Ταοϊσμός και το Ζεν, και χωρίς την παρέμβασή του είναι συζητήσιμο εάν αυτές οι ανατολικές εισαγωγές θα είχαν απολαύσει τη σύγχρονη δημοτικότητά τους. Το ότι ήταν από πολλές απόψεις ιδρυτικός πατέρας της Love Generation φαίνεται από τη συμπερίληψή του στο εξώφυλλο του άλμπουμ Lonely Hearts Club Band των Beatles Sgt Pepper, αν και ο ίδιος ο Jung θα πίστευε τη «δύναμη των λουλουδιών» δυστυχώς αφελή. 

Αν και παρ' όλες τις προσπάθειές του δεν έγινε ποτέ αποδεκτός από τους κυρίαρχους διανοούμενους, η επίδρασή του στη λαϊκή κουλτούρα ήταν τεράστια, και η σύγχρονη λαϊκή μας ρίζα, η εσωτερικά κατευθυνόμενη πνευματικότητα, που δυστυχώς συνδέεται με τη Νέα Εποχή, έχει το όνομά του γραμμένο παντού. Ο ίδιος ο Γιουνγκ μπορεί να ήταν διφορούμενος για τη σχέση του με τον μυστικισμό, τη μαγεία και τον αποκρυφισμό, αλλά τα εκατομμύρια των ανθρώπων σήμερα που προσέχουν τα όνειρά τους, παρατηρούν περίεργες συμπτώσεις και συμβουλεύονται το I Ching έχουν τον Σοφό του Küsnacht να ευχαριστήσουν γι'  αυτό  . 

Το παραπάνω άρθρο πρωτοεμφανίστηκε στο Fortean Times 265 και ανατυπώνεται με την ευγενική άδεια του συγγραφέα. Νέα Αυγή 174 .