ΤΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ ΤΟΥ ΤΗΛΕΜΑΧΟΥ!!!

 

άν οι άνδρες μπορούσαν να υλοποιήσουν μία τους ευχή,

η πρώτη μου ευχή θα ήταν η επιστροφή του πατέρα μου.
Τηλέμαχος στην Ομήρου Οδύσσεια, Βιβλίο XVI.

Οι γονείς και τα παιδιά
μετά την παρακμή
του ρόλου του πατέρα

 
• από Μουαμάρ Ιγνάτιος

Η πατρότητα σήμερα είναι σε κρίση. Οι πατεράδες είτε απουσιάζουν είτε αρκούνται στο να γίνονται παθητικοί συμπαίκτες στα παιχνίδια των παιδιών τους. Η παρουσία του πατέρα έχει χάσει τη δύναμή της και έχει γίνει συμβολική.

Τι έχει μείνει από το ρόλο του πατέρα σήμερα; Πως καθορίζονται πλέον οι σχέσεις γονιών και παιδιών;

Η απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα αντλούνται από την ιστορία του Τηλέμαχου στην Οδύσσεια του Ομήρου.

Ένας καταπληκτικός ψυχίατρος, ψυχαναλυτής, ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα στον κλάδο του, καθηγητής στα πανεπιστήμια της Πάβια και της Βερόνα, ο Massimo Racalcati, έγραψε ένα βιβλίο που πάει κυριολεκτικά κόντρα στο ρεύμα των καιρών, της εποχής του αρρωστημένου φεμινισμού και της επίπλαστης ισότητας των δύο φύλων, που ούτως ή άλλως, δεν μπορεί να υπάρξει. (Η ισότητα επέρχεται μέσα από τη σύγκριση δύο ομοειδών οντοτήτων και ο άντρας με τη γυναίκα δεν είναι ομοειδείς οντότητες, ώστε να μπορούν να συγκριθούν όπως π.χ ένα μήλο με ένα πορτοκάλι).

Σε μια εποχή ενός #MeToo τραβηγμένου σαν λάστιχο, που αντί να στοχεύει στην τιμωρία των παιδεραστών, των βιαστών και των σεξιστών, με ευκολία καταδικάζει άνευ αιδούς ολόκληρη την ανδρική φύση, θεωρεί τον ανδρισμό και την ανδρική αξιοπρέπεια ως a priori ελαττώματα που πρέπει κοινωνικά και αν είναι δυνατόν και βιολογικά να διαγραφούν, έρχεται αυτό το βιβλίο να αναδείξει ένα σύμπλεγμα στον αντίποδα του Οιδιπόδειου Συμπλέγματος. Το βιβλίο ονομάζεται «Το Σύμπλεγμα του Τηλέμαχου».

Στην ουσία, δεν πρόκειται για σύμπλεγμα, αλλά για μια φυσική ανάγκη κάθε παιδιού να ζήσει και να διδαχτεί από τον πατέρα του. Σύμφωνα με τον Recalcati, τα παιδιά ειδικά τα αγόρια, δεν διακατέχονται μόνο από την Οιδιπόδεια επιθυμία να καταστρέψουν τον πατέρα τους, επειδή τον θεωρούν ως τον κύριο ανταγωνιστή τους στην προσπάθειά τους να κερδίσουν την αγάπη της μάνας τους, αλλά κυρίως τον θεωρούν σαν το ανδρικό πρότυπο που φέρνει νόημα, δομή και τάξη στις ζωές τους, ενώ παράλληλα τους διδάσκει τους τρόπους να παλέψουν με αξιώσεις για το μέλλον τους.

Ο συγγραφέας ισχυρίζεται, πως τα παιδιά έχουν ανάγκη τον πατέρα που διδάσκει τη ζωή, την τάξη, την ευρύτερη γνώση και την εμπειρία στα παιδιά του. Δεν αρκείται στο να παίξει μαζί τους, αλλά αναλαμβάνει το ρόλο του εκπαιδευτή, του καθοδηγητή, του πρώτου διδάσκαλου
στα παιδιά του, οπλίζοντάς τα με τα απαραίτητα εφόδια να αντιμετωπίσουν τη δική τους ζωή.

Η πατρότητα βρίσκεται σε διαρκή κατακόρυφη πτώση. Ο πατέρας, αλλά και ο καθοριστικός του ρόλος στη ζωή των παιδιών του
έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Αυτό συμβαίνει παράλληλα με την καλοστημένη εξαφάνιση της αρρενωπότητας, του ανδρικού προτύπου και την είσοδο στην κοινωνική ζωή περίεργων και σεξουαλικά αφύσικων «φύλων» και «φυλών», που έχουν καταφέρει όχι μόνο να γίνουν κοινωνικά αποδεκτές, αλλά και να αποτελούν πλέον απαραίτητη εκπαιδευτική διδαχή στα μικρά παιδιά μέσα στα σχολεία και στον κοινωνικό τους περίγυρο.

Όπως εξηγεί ο συγγραφέας, η απώλεια του πατέρα καθοδηγητή και εκπαιδευτή, ρίχνει τον Τηλέμαχο σε μελαγχολία, αλλά συνάμα και νοσταλγία για ένα ανδρικό πρότυπο που χάθηκε και που θα του δίδασκε το νόημα της ζωής. Κοιτάει τη θάλασσα και δεν περιμένει τον δοξασμένο πολέμαρχο, τον ήρωα της Τροίας, τον ηγέτη και βασιλιά του λαού του. Περιμένει πολύ απλά, τον πατέρα του.

Η ανάγκη των παιδιών για πατέρα δεν σχετίζεται με την εξουσία, με την κυριαρχία συγκεκριμένων αρχών, με την πειθαρχία ή τις ηρωικές πράξεις, όπως επισημαίνει ο συγγραφέας. Σχετίζεται με μια πλατιά γκάμα επιλογών για τη ζωή που ο πατέρας προσφέρει στα παιδιά του μέσα από την ανδρική του υπόσταση και την εμπειρία του στη ζωή. Σχετίζεται με τη διδαχή της ανάληψης ευθύνης, τη νίκη της ευθύνης δηλαδή απέναντι στην ευθυνοφοβία. Σχετίζεται με τη διδαχή του νοήματος της ζωής από τη πλευρά του «κυνηγού-τροφοσυλλέκτη», το αρχέγονο γονίδιο του ανδρισμού, που η σημερινή κοινωνία έχει βαλθεί να καταργήσει.

Τα σημερινά παιδιά έχουν μεταβληθεί, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο συγγραφέας, σε εξαντλημένους «Τηλέμαχους» που διαρκώς κοιτούν τον ορίζοντα, αλλά δεν βλέπουν το καράβι του πατέρα τους να έρχεται. Από τη μικρή τους ηλικία, τα παιδιά διδάσκονται από να παραγκωνίζουν τον πατέρα τους, αλλά αυτά εξακολουθούν να αγναντεύουν το πέλαγος περιμένοντάς τον να έρθει.

Το αν θα επιστρέψει ή όχι ο πατέρας από τα βάθη του ωκεανού είναι κάτι, που δυστυχώς δεν συγκεντρώνει και πολλές πιθανότητες στις μέρες μας.