_______ ΚΛΑΣΙΚΑ έργα στην ΕΠΙΔΑΥΡΟ ______

 

Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος

_______ ΚΛΑΣΙΚΑ έργα στην ΕΠΙΔΑΥΡΟ ______

του Panagiotis Apostolopoulos Perros

" Το ανέβασμα κλασικών έργων στην Επίδαυρο και αλλού το καλοκαίρι είναι σύνηθες φαινόμενο. Τα κείμενα αυτά, είτε τραγωδίες, είτε κωμωδίες, έχουν γραφτεί κατά την κλασική αρχαιότητα με σκοπό να μιλήσουν στον διαχρονικό άνθρωπο. Αισχύλος, Ευριπίδης, Σοφοκλής, Αριστοφάνης έγραψαν για την ουσία της ανθρώπινης φύσης. ΕΚ ΦΥΣΕΩΣ τα έργα αυτά είναι ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ.

Παρατηρείται ωστόσο το φαινόμενο να τα παίρνουν οι σύγχρονοι «καλλιτέχνες» και να τα μπασταρδεύουν κυρίως υφολογικά και εκφραστικά αλλά και ουσιαστικά, πραγματολογικά. Εκεί λοιπόν που ο Αριστοφάνης γράφει μια απλή κλητική προσφώνηση ή μια λεξιπλασία της αρχαιότητας, έρχεται ο σύγχρονος καλλιτέχνης (είτε μεταφραστής, είτε διασκευαστής, είτε ηθοποιός, είτε σκηνοθέτης) και αλλάζει τη φράση με «που'σαι ρε μπρο» και τα αντίστοιχα σύγχρονα. Οι λεκτικές «βιαιότητες» είναι βεβαίως ένα μικρό κομμάτι μπροστά σε άλλες καφρίλες που έχουν κάνει, αλλάζοντας ακόμη και την υπόθεση ή την ουσία του έργου. Ο μέσος πεπαιδευμένος θεατής όμως (δεν μιλάω για τους αγράμματους) γνωρίζει ότι ο Αριστοφάνης για παράδειγμα είναι διαχρονικός. Ο ίδιος θεατής έχει ρίξει στη ζωή του και μια ματιά στα πρωτότυπα κείμενα. Επέλεξε να πάει στην Επίδαυρο προετοιμασμένος για να δει το κλασικό έργο που έχει συνηθίσει και αγαπά. Δεν έκανε τον κόπο να πάει Επίδαυρο για να δει τηλεοπτική κωμωδία των Ρήγα - Αποστόλου ή μια παραλλαγή του «Σασμού».

Όταν λοιπόν αγαπητοί δημιουργοί και σκηνοθέτες ανεβάζετε ΚΛΑΣΙΚΟ έργο στην ΕΠΙΔΑΥΡΟ και του αλλάζετε τα φώτα, αφαιρείτε από το έργο αυτό τη διαχρονία του και το κάνετε σκουπιδαριό. Είναι ΕΠΑΚΡΙΒΩΣ σαν να βάζετε κέτσαπ σε αστακό. Όταν σας ρωτάνε για ποιο λόγο το κάνετε, απαντάτε: «επειδή άλλαξαν οι εποχές και πρέπει να γίνει κτήμα του σύγχρονου ανθρώπου». Με το ίδιο σκεπτικό, αν σερβίρουμε σε κάποιον αστακό, επειδή φοβόμαστε ότι δεν θα του αρέσει, θα πρέπει ο σεφ να τον γαρνίρει με κέτσαπ, μουστάρδα, μαγιονέζα και τηγανητές πατάτες.

Όχι. Δεν το κάνετε γι αυτό το λόγο, αλλά επειδή θέλετε να ικανοποιήσετε το κόμπλεξ σας: ότι μπορείτε (και θα σας πουν και μπράβο γι αυτό οι όμοιοί σας) να διασκευάσετε τους σημαντικότερους δημιουργούς του παγκόσμιου πολιτισμού ικανοποιώντας τη ματαιοδοξία σας. Το έργο γίνεται ο «Πλούτος του Τσιλιμπιρδέα» και η «Αντιγόνη του Παπαράδη» και αυτό είναι όνειρο ζωής για εσάς, τις ασημαντότητες, που δεν θα σας θυμάται κανείς σε λίγα χρόνια για το «έργο» σας. Και αυτό σας εξοργίζει επειδή είστε ματαιόδοξοι, υπερφίαλοι και βαθιά απαίδευτοι.

Αν λοιπόν θέλετε να μείνετε στην ιστορία και να πρωτοπορήσετε, φτιάξτε ένα δικό σας έργο όπως το θέλετε, πληρώστε από την τσέπη σας την παραγωγή ή τουλάχιστον βρείτε ένα θύμα να πληρώσει, ανεβάστε το και περιμένετε να έρθει ο κόσμος να αγοράσει εισιτήριο. Δεν το προτιμάτε όμως επειδή ενέχει ρίσκο και αν δεν σας «πάει» η «πρωτοπορία» σας θα πουλήσετε και το σπίτι σας για να καλύψετε τα έξοδα. Τώρα όμως, όταν πληρώνει ο φορολογούμενος επιδοτήσεις και παραγωγές, μπορείτε να πουλήσετε ανέξοδα όση «πρωτοπορία» θέλετε.

Εδώ και χρόνια, δεν πηγαίνω σε θεατρικές παραστάσεις κλασικών έργων. Γιατί; Επειδή έχω φάει τα νιάτα μου πάνω από τα κλασικά κείμενα και τα λατρεύω σαν προσφιλή μου πρόσωπα. Φανταστείτε λοιπόν πόσο εκνευριστικό είναι για κάποιον να βλέπει να κακοποιούνται ζωντανά, τα προσφιλή του πρόσωπα. Μου έχει τύχει να σηκωθώ να φύγω σε παράσταση. Όχι επειδή με σόκαρε, εμένα τον «συντηρητικό» η πολλή πρωτοπορία, αλλά επειδή με χάλασε η πολλή βλακεία. Δυσάρεστο και για μένα και για τους ηθοποιούς και για τους υπόλοιπους θεατές. Δεν θα ξαναβρεθώ σε ίδια θέση."