Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ...

 Η όμορφη κι αινιγματική «Γυναίκα στο Παράθυρο», που απεικονίζεται σε πολλά ελεφάντινα γλυπτά, τα οποία έχουν βρεθεί στην Πρόσω Ανατολή και χρονολογούνται γύρω στο 1.000 π.Χ., θεωρείται απεικόνιση, άλλοτε πόρνης και άλλοτε θεάς, το πιθανότερο όμως είναι πως ισχύουν και τα δύο. Οι λόγιοι σχολιαστές των τελευταίων αιώνων ήταν ξεκάθαροι επ’ αυτού: ήταν απλά μια πόρνη που επιδείκνυε τα κάλλη της σε κάποιο πανδοχείο. Περαιτέρω όμως , την έχουν συχνά ταυτίσει με την Θεά Ινάννα, την οποία ωστόσο αντιμετώπιζαν, βάσει των Πατριαρχικών τους προτύπων, ως προστάτιδα θεά των πορνών και την ίδια ως πόρνη.Η «Γυναίκα στο Παράθυρο» σίγουρα ήταν μια πτυχή της Ινάννα/Ιστάρ, αν μη τι άλλο. Ονομαζόταν Κιλίλι και ήταν μια κατώτερη βαβυλωνιακή θεότητα. Το όνομά της σημαίνει «Η Στεφανωμένη». Οι Σουμέριοι την αποκαλούσαν Aba-shushu, «Εκείνη που γέρνει στο Παράθυρο». Ένα ακόμη όνομά της ήταν Abta-gigi, το οποίο μπορεί να μεταφραστεί ως «Εκείνη που απαντά στα προστάγματά μας απ’ το Παράθυρο».Η Κιλίλι θεωρείτο σοφή, με την έννοια της επιδεξιότητας ή της γνώσης: «Είσαι η Κιλίλι, η σοφότερη των σοφών, που ασχολείται με τις ανθρώπινες υποθέσεις». Ομοιάζει με την Ιστάρ, τόσο ως προς τη σοφία της, όσο και σε σχέση με τη στάση της πάνω στο παράθυρο: «…σ’ ένα παράθυρο του σπιτιού, στέκεται η σοφή Ιστάρ». Συχνά η Κιλίλι αναφερόταν σε ψαλμούς και σε λιτανείες, όπου αποκαλείτο, για παράδειγμα, «Κιλίλι, η βασίλισσα των παράθυρων, Εκείνη που σκύβει απ’ το παράθυρο». Εικονίζεται σε πολλά πανέμορφα ελεφάντινα γλυπτά, το γνωστότερο εκ των οποίων ονομάστηκε «Η Μόνα Λίζα του Νιμρούντ». Τα περισσότερα από τούτα τα γλυπτά κατασκευάστηκαν στην Φοινίκη και μάλλον ήταν διακοσμητικά επίπλων, κυρίως κρεβατιών.Η Κιλίλι, μέσα στον ναό, πιθανότατα ενσαρκωνόταν από κάποια ιέρεια, η οποία επεδείκνυε με τελετουργικό τρόπο τον εαυτό της στους πιστούς, με πλήρη λατρευτικά διάσημα, από κάποιο «Παράθυρο Εμφάνισης», το οποίο βρισκόταν σ’ έναν τοίχο του κτηρίου. Τα μαλλιά της ήταν συνήθως διακοσμημένα με βαρείς, περίτεχνους δακτυλίους, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις φορούσε και περιδέραιο. Τα προεξέχοντα μάτια της κοίταζαν απευθείας τον παρατηρητή. Τα μάτια των θεών ήταν επίτηδες μεγάλα, ώστε να δείχνουν ότι εκείνοι βλέπουν τα πάντα, επίσης τα μεγάλα τους αυτιά άκουγαν το παραμικρό. Ωστόσο, σ’ ένα τουλάχιστον από τα γλυπτά αυτά, κάποια θεά, πιθανόν η Κιλίλι, εικονίζεται σε προφίλ. Βρίσκεται καθήμενη σ’ ένα θρόνο, περιτριγυρισμένη από κρίνα, αντικρίζοντας έναν θεό ενθρονισμένο απέναντι ακριβώς. Η περιγραφή αυτή μας θυμίζει βέβαια έντονα την κάρτα της Αυτοκράτειρας, κοιτάζει προς τον Αυτοκράτορα, αλλά κι εκείνος προς αυτήν.

τρία γλυπτά της Γυναίκας στο Παράθυρο έχουν βρεθεί στην περιοχή της Μεσοποταμίας, αλλά ακόμη και Σαμάρεια του Ισραήλ. Κατά τον ένατο π.Χ. αιώνα η Σαμάρεια ήταν η πρωτεύουσα του Βορείου Βασιλείου της διαιρεμένης Ισραηλινής μοναρχίας. Ο πλέον περιβόητος ή διαβόητος βασιλιάς του ήταν ο Άχαμπ, σύζυγος της Χανανίτισσας πριγκίπισσας Ιεζάβελ (Βασιλειών Α 16:31), του μεγαλύτερου βδελύγματος και της πλέον κακόφημης πόρνης, κατά την Παλαιά Διαθήκη. Το γλυπτό που βρέθηκε στη Σαμάρεια, πιθανώς ήταν διακοσμητικό του βασιλικού κρεβατιού του Άχαμπ και της Ιεζάβελ.
Στην εβραϊκή Βίβλο, η λέξη που μεταφράζεται ως «ιερή ή λατρευτική πόρνη» είναι η qedeshah/qedeshot (θηλυκό ενικός/πληθυντικός) και qadesh/qedeshim (αρσενικό ενικός /πληθυντικός). Αυτοί οι τέσσερις τίτλοι δεν εμφανίζονται πολύ συχνά στην εβραϊκή Βίβλο, καθώς τα παραδείγματα είναι λιγοστά. Η ρίζα qdsh σημαίνει «διαχωρίζω», «καθαγιάζω» . Ως επί το πλείστον, οι όροι εμφανίζονται στο Δευτερονόμιο και στο Βασιλειών Β, βιβλίο ιδιαίτερα εθνικιστικό, πολεμικό και επικριτικό της Καναανιτικής θρησκείας. Η υπόθεση ότι η "ιερή πορνεία" όχι μόνο είχε εμφανιστεί, αλλά είχε συμβεί στα πλαίσια των λατρειών γονιμότητας, προέκυψε από την εσκεμμένη διασύνδεση της έννοιας της «qedeshah», της «ιερής/καθαγιασμένης» γυναίκας με την zonah, την «πόρνη» .
Είναι φανερό από τα παραπάνω ότι υπήρχε μια σημαντική κατηγορία θρησκευτικών λειτουργών που αποκαλείτο qedeshah στην Καναάν. Διαφορετικά δεν υπήρχε λόγος να απαξιώνει η Βίβλος στα συγκεκριμένα βιβλία της τέτοιες γυναίκες. Η λειτουργία τους στη Καναανιτική θρησκεία δεν είναι γνωστή, αλλά ήταν «γυναίκες», πιθανώς ιέρειες. Όταν άρχισαν να ερμηνεύονται τα αρχεία της Ουγκαρίτ της Συρίας, γρήγορα έγινε εμφανές ότι η Ουγκαριτική θρησκεία ήταν παρόμοια με την Καναανιτική θρησκεία που δυσφημίστηκε στην εβραϊκή Βίβλο.
Η ιστορία της Ιεζάβελ, είναι πολύ ενδεικτική της σύγκρουσης μεταξύ των Μητριαρχικών και των Πατριαρχικών ιερατείων, του κλίματος εκείνης της μεταβατικής εποχής αλλά και των πολιτικών/στρατιωτικών μεθόδων οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν σ’ εκείνη την αλλαγή Αιώνα· επίσης εξηγεί θαυμάσια τους λόγους για τους οποίους τα σύμβολα της Μητριαρχικής θρησκείας εξευτελίστηκαν και δαιμονοποιήθηκαν.
Η Ιεζάβελ καταγόταν από φημισμένο βασιλικό οίκο, αφού ήταν κόρη του Εθ-Βαάλ, βασιλιά της Σιδώνας, ενώ μικρανεψιά της ήταν η Ελίζα, η μυθική θεμελιώτρια της Καρχηδόνας. Από την Παλαιά Διαθήκη μαθαίνουμε ότι ήταν πιστή των Καανιτικών θεοτήτων, ειδικά της Θεάς Ασερά, της κύριας θηλυκής θεότητας της Φοινικικής πατρίδας της. Όπως τα περισσότερα μέλη της βασιλικής οικογένειας, είχε ταυτόχρονα και υψηλή θρησκευτική θέση, στη θρησκεία της Σιδώνας, ιδιαίτερα της Ασερά. Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, η Ιεζάβελ μετά το γάμο της, επηρέασε τον Αχάμπ ώστε αυτός να γίνει ακόλουθος του Βαάλ (Βασιλειών Α 17:32). Ως βασίλισσα του βόρειου τμήματος του Ισραήλ, υποστήριζε τη λατρεία της Καανιτικής πολυθεϊστικής θρησκείας και έτρεφε 400 προφήτες στο τραπέζι της, όπως και μεγάλο αριθμό ιερέων, προφήτες του Βαάλ (Βασιλειών Α 18:19). Η Βίβλος επίσης αναφέρει ότι άσκησε διώξεις στους προφήτες του Θεού του Ισραήλ (Βασιλειών Α 18:4).
Στην αντίσταση στην Καανιτική θρησκεία και την Ιεζάβελ, πρωτοστάτησε ο Προφήτης Ηλίας (Βασιλειών Α 18:17). Επάνω στο όρος Κάρμελ, ο Ηλίας νίκησε τους προφήτες του Βαάλ, σε διαγωνισμό μεταξύ των θεών τους, πράγμα το οποίο σήμερα θ’ αποτελούσε απλώς ένα “Illusionist’s Festival”, όπου όμως όλοι οι προφήτες του Βαάλ φονεύθηκαν (Βασιλειών Α 18:20-40). Η Ιεζάβελ τότε απείλησε με θάνατο τον Ηλία ο οποίος έπρεπε να διαφύγει (Βασιλειών Α 19:1-2). Τελικά ο Αχάμπ σκοτώνεται σε μάχη (Βασιλειών Α 22:35) και ο γιος και διάδοχός του Ιοράμ, σκοτώνεται προδοτικά, από τον φιλόδοξο στρατηγό του Ιεχού (Βασιλειών Β 9:22-24). Έτσι, η Ιεζάβελ έμεινε μόνη και απροστάτευτη στην Σαμάρεια, στο έλεος του Ιεχού , νέου βασιλιά του Ισραήλ (Βασιλειών Β 9:1-14). Εκείνος την κατηγόρησε για «αμέτρητες πορνείες και βασκανίες» καθώς και για όλα τα προβλήματα της χώρας (Βασιλειών Β 9:22).
Όταν ο Ιεχού έφτασε στην πόλη, η Ιεζάβελ μάλλον κατάλαβε ότι ήταν κοντά στο θάνατο. Έτσι η Φοινικική βασίλισσα έβαψε τα μάτια της, στόλισε τα μαλλιά της κι έκατσε σ’ ένα παράθυρο του παλατιού. Άραγε οι συγγραφείς του μύθου επικαλέστηκαν εσκεμμένα το γνωστό από το παρελθόν μοτίβο της Γυναίκας στο Παράθυρο, προκειμένου να το αμαυρώσουν; Ίσως πράγματι η Ιεζάβελ να χαιρετούσε άφοβα το θάνατό της, καθισμένη περήφανα στο παράθυρο, όχι μόνο ως βασίλισσα, αλλά και ως ιέρεια της Θεάς της. Έτσι, η Βιβλική εικόνα της Ιεζάβελ ν’ αντιμετωπίζει τον εχθρό της περήφανα και γενναία, από το παράθυρο πιθανώς με το χρόνο συνέβαλε αθροιστικά στις αρνητικές ερμηνείες της «Γυναίκας στο Παράθυρο» και αντιστρόφως. Καθώς το όνομα της Ιεζάβελ έφτασε αργότερα να σηματοδοτεί το χείριστο είδος της γυναικείας εξαχρείωσης, έτσι και η θεά Κιλίλι ν’ αναδείχτηκε σε πόρνη, που προσφέρει τον εαυτό της από το παράθυρο. Εάν λάβουμε υπόψιν ότι η παραπάνω ιστορία αφηγείται πολιτικά παιχνίδια εξουσίας και ουδεμία σχέση έχει με οιαδήποτε πνευματική διδασκαλία, μπορούμε εύκολα να συμπεράνουμε με ποιον τρόπο έγινε η μετάβαση από τη Μητριαρχία προς την Πατριαρχία.
Η συσχέτιση της Γυναίκας στο Παράθυρο με τη λατρεία της Θεάς, μας εξηγεί μεταξύ άλλων, τους λόγους για τους οποίους ο Κρόουλυ, απέδωσε την Ατραπό του Χε (Παράθυρο) στην κάρτα του Άστρου, αντί εκείνης του Αυτοκράτορα

......

Το παράθυρο που λειτουργεί ως σύνδεσμος μεταξύ δύο κόσμων εμφανίζεται επίσης σε μια Μπαχιρική παραβολή σχετικά με την ερμηνεία του πρώτου γράμματος της Τορά, beth , ως σύμβολο της κατώτερης σοφίας, με άλλα λόγια με το «κατώτερο Ḥokhmah », που ταυτίζεται με το Shekhinah .(Σ 36, Μ 54): ένας βασιλιάς πάντρεψε την όμορφη κόρη του με έναν πρίγκιπα, δίνοντάς της ενδύματα, ένα στέμμα, κοσμήματα και τεράστια πλούτη. Ο βασιλιάς, όμως, δεν μπορούσε να ζήσει χωρίς την κόρη του, αλλά ούτε και μαζί της. Έτσι έχτισε ένα παράθυρο μεταξύ του εαυτού του και της, και όποτε χρειάζονταν ο ένας τον άλλον, μπορούσαν να φτάσουν ο ένας στον άλλον από το παράθυρο. Έτσι, η κόρη, η Shekhinah , παντρεύτηκε έναν πρίγκιπα στον σωματικό κόσμο, αλλά παρέμεινε συνδεδεμένη με τον πατέρα της στον ουράνιο κόσμο. Ο τεράστιος πλούτος που έδωσε ο βασιλιάς στην κόρη του είναι μια μεταφορά για τον «εμποτισμό» του Σεχίνα: δεδομένου ότι η Shekhinah είναι θηλυκή και παθητικά δεκτική στον χαρακτήρα της, και δεν έχει τίποτα δικό της, πρέπει να στολιστεί και να της παρουσιαστεί με δώρα - στολίδια και δώρα που αντιπροσωπεύουν το άλλο Sefirot που ρέει μέσα της. Ένα παράθυρο, μια πόρτα, ένας τοίχος και ένα βουνό δημιουργούν μια σύνδεση μεταξύ των δύο κόσμων: του ανθρώπινου και του θείου. Ο απόλυτος σύνδεσμος εδώ είναι, φυσικά, η ίδια η θεά που αντιπροσωπεύει τον θεϊκό κόσμο με τον οποίο το ανθρώπινο άτομο επιδιώκει να ενωθεί. Ως εκ τούτου, το μοτίβο της όμορφης γυναίκας ή μιας θεάς που κοιτάζει από το παράθυρο σαν να περίμενε κάποιον μπορεί να ιδωθεί ως μια εικονογραφική παράσταση ενός ανοίγματος προς τον θεϊκό κόσμο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Μεσοποταμίας, αυτή η γυναίκα είναι η Inanna/Ištar, η ουράνια βασίλισσα, αλλά που είναι επίσης γνωστή ως Kilili, ένας θηλυκός δαίμονας που σχετίζεται με τις κουκουβάγιες και τον κάτω κόσμο. Μοιράζεται χαρακτηριστικά με την Ελληνίδα Αθηνά, σύμβολο της οποίας ήταν η κουκουβάγια και ήταν επίσης χθόνια θεά. Από την άλλη, το παράθυρο συνδέεται επίσης με τη σύζυγο του Nabû, Tašmetu. Μια άλλη σύζυγος του Nabû είναι η Nanaya (= Inanna/Ištar), και έτσι ο Tašmetu και η Nanaya πρέπει τουλάχιστον να μοιράζονται πτυχές ή να ταυτίζονται περισσότερο ή λιγότερο μεταξύ τους. Το μοτίβο της όμορφης γυναίκας που δελεάζει τον τέλειο άντρα να την πλησιάσει βρίσκεται στον εβραϊκό μυστικισμό όπου η Σεχίνα στέκεται σε μια πόρτα και αποκαλύπτει το πρόσωπό της μόνο σε όσους την αξίζουν. Όλα αυτά τα γεγονότα φαίνεται να κάνουν την εξίσωση Inanna/Ištar = Kilili = Nanaya = Tašmetu = η Shekhinah = η γυναίκα στο παράθυρο (πόρτα) = σύνδεσμος με τον θεϊκό κόσμο. Πηγές    Χάρπερ, Ρόμπερτ Φράνσις. Ασσυριακά κα Βαβυλωνιακά γράμματα που ανήκουν στις Συλλογές Kouyunjik του Βρετανικού Μουσείου . Λονδίνο: Luzac, Σικάγο: University of Chicago Press 1892-1914. ΜΠΡΑΤΣΟ   Αρχεία Royales de Mari . Παρίσι 1941 επ Die babylonisch-assyrische Medizin στο Texten und Untersuchungen . Βερολίνο 1963 επ. Βαβυλωνιακές επιγραφές στη συλλογή του James B. Nies . New Haven CT 1917ff. Βρετανικό Μουσείο (Λονδίνο). Μουσείο μουσείου. Βαβυλωνιακά αρχεία στη βιβλιοθήκη του J. Pierpont Morgan . New Haven CT: Yale University Press 1912-1923. Πανεπιστημιακό Μουσείο, Φιλαδέλφεια ΠΝ. Μουσείο μουσειακής συλλογής του Βαβυλωνιακού Τμήματος. Codex Ḫammurapi . Corpus inscriptionum semiticarum ab Academia inscriptionum et litterarum humaniorum conditum atque digestum . (Παρίσι 1881 επ. Σφηνοειδή Κείμενα από Βαβυλωνιακές πινακίδες στο Βρετανικό Μουσείο . Λονδίνο 1896 επ. Laroche, Emmanuel. Catalog des textes hittites . Paris: Klincksieck 1971. Συμπλήρωμα: Reveu Hittite et Asianique 30 (1972) 94-133. Ντουράντ, Ζαν-Μαρί. Documents cunéiformés de la IVe Section de l'École pratique des Hautes Etudes. Τομ. 1: Κατάλογος και αντίγραφα cnéiformés . Centre de recherches d'histoire et de philologie de la IVe section de l'École Pratique des Hautes Études, 18. Γενεύη: Droz 1982. Jacoby, Felix. Die Fragmente der griechischen Historiker . Berlin/Leiden: 1923 επ. Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο. Μουσείο μουσείου της συλλογής Kuyunjik. e-steki.gr