Πέτυχε ή απέτυχε η Διεθνής διάσκεψη Cop 29 για το κλίμα;

 

Του Τάσου Σιδέρη

Αν κάποιος διαβάσει τα διεθνή ρεπορτάζ για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν άκρη δεν πρόκειται να βγάλει. Τελικά πέτυχε ή απέτυχε η Διεθνής Διάσκεψη για το κλίμα Cop 29; Η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με επικεφαλής την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαιρέτισε τη συμφωνία ως “μια νέα εποχή για τη συνεργασία και τη χρηματοδότηση για το κλίμα”. Οι αναπτυσσόμενες χώρες με επικεφαλής την Ινδία μίλησαν για “προδοσία”, οι διεθνείς περιβαλλοντολογικές οργανώσεις εστιάζουν στις σφοδρές πιέσεις της Σαουδικής Αραβίας και των συμφερόντων πετρελαίου να μην υπάρξει καμία αναφορά στα ορυκτά καύσιμα και οι εκπρόσωποι των λιγότερο ανεπτυγμένων και νησιωτικών κρατών αποχώρησαν όταν ανακοινώθηκε το αρχικό ποσό χρηματοδότησης των 250 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που τελικά έγινε 300 δισεκ. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες συνόψισε το ανάμεικτο κλίμα δηλώνοντας: “Ήλπιζα σε ένα πιο φιλόδοξο αποτέλεσμα για την αντιμετώπιση της μεγάλης πρόκλησης που αντιμετωπίζουμε”

Τι προβλέπει η συμφωνία, γιατί μιλούν για “προδοσία”

Για να πλοηγηθεί κάποιος με ασφάλεια στις πολύ διαφορετικές δηλώσεις και απόψεις για το αν πέτυχε ή απέτυχε η Διεθνής διάσκεψη Cop 29 πρέπει να λάβει υπόψη του δύο βασικές παραμέτρους. Η πρώτη, ότι η Διάσκεψη για το κλίμα πραγματοποιήθηκε σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο. Από τη μια η ανθρωπότητα βιώνει με οδυνηρό τρόπο τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με τους επιστήμονες να προειδοποιούν ότι η γη βρίσκεται στο παρά ένα της ανεπίστρεπτης καταστροφής, τη στιγμή που οι πολεμικές συγκρούσεις αποκτούν παγκόσμια χαρακτηριστικά. Από την άλλη, πριν τη Σύνοδο είχαν δημιουργηθεί προσδοκίες ότι η χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης θα υπερτριπλασσιάζονταν καθώς θα παρουσιάζονταν χρηματοδοτικές συμφωνίες από ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, για αυτό και ονομάστηκε “Σύνοδος χρηματοδότησης” ή “Οικονομική Σύνοδος”.

Λαμβάνοντας υπόψη τις δυο παραπάνω παραμέτρους, μάλλον έχουν δίκιο οι εκπρόσωποι των αφρικανικών και αναπτυσσόμενων χωρών πως “προδόθηκε” η ελπίδα και η Cop29 απέτυχε στους στόχους της. 

Ο στόχος να πληρώσουν οι αναπτυγμένες χώρες που είναι και οι μεγάλοι παγκόσμιοι “ρυπαντές” περιβάλλοντος και να διατεθεί συνολικά το ποσό των 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων (1,3 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως αναφέρονταν στα αρχικά κείμενα), για την πρόληψη μιας επερχόμενης παγκόσμιας κλιματικής καταστροφής, κατέρρευσε εκκωφαντικά. Μετά τις εξαντλητικές διαπραγματεύσεις, εν μέσω πιέσεων από ποικίλα λόμπι συμφερόντων, συμφωνήθηκε να διατεθούν μόλις 300 δισεκατομμύρια δολάρια από δημόσια και ιδιωτικά κεφάλαια ετησίως έως το 2035.

Επιπλέον στο τελικό κείμενο δεν υπάρχουν σαφείς αναφορές και δεσμεύσεις για τις αγορές άνθρακα μετά από απαίτηση των αραβικών χωρών, δεν υπάρχει ουσιαστική δέσμευση για απομάκρυνση από τη χρήση προϊόντων άνθρακα, πετρελαίου και λιγνίτη. Παρά το γεγονός ότι ασκήθηκαν πιέσεις να συμμετάσχουν στη χρηματοδότηση και οι πλούσιες αναδυόμενες οικονομίες, όπως της Κίνας και της Σαουδικής Αραβίας, στο κείμενο γίνεται απλά λόγος μόνο για “ενθάρρυνση” τους να κάνουν “εθελοντικές συνεισφορές”.

Ακόμη από τη Σύνοδο απουσίαζαν επιδεικτικά εκπρόσωποι χωρών από τις ΗΠΑ, την Κίνα, τη Ρωσία, χώρες που εκπροσωπήθηκαν από στελέχη του περιβάλλοντος. Αντιθέτως καταγράφηκε τεράστια συμμετοχή λομπιστών από τον κλάδο ορυκτών καυσίμων, περισσότεροι από 1.700 λομπίστες και εκπρόσωποι της βιομηχανίας, αριθμός που ξεπέρασε το σύνολο των εκπροσώπων από τις εθνικές αντιπροσωπείες 200 και πλέον χωρών. 

Ο χαρακτηρισμός της Συνόδου ως “εξαιρετικά ανεπαρκής” μπροστά στις προκλήσεις για το κλίμα εκφράζει τη συντριπτική πλειονότητα των λιγότερο ανεπτυγμένων και των φτωχών χωρών που μίλησαν για “προδοσία”. Ο αναπτυσσόμενος κόσμος θα χρειαζόταν 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως έως το 2035 για να χρηματοδοτήσει την πράσινη μετάβασή του και να πιάσει τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού. Οι ηγέτες των φτωχότερων χωρών σημειώνουν πως οι πλούσιες ανεπτυγμένες χώρες δίνουν ψίχουλα για τις επιπτώσεις από τις καταστροφές στις οποίες έχουν το σημαντικότερο μερίδιο. 

“Μια σκοτεινή, μολυσμένη από πετρέλαιο COP”, είναι ο χαρακτηρισμός που δόθηκε από περιβαλλοντολόγους και επιστήμονες του κλίματος. Η εκπρόσωπος της ινδικής αντιπροσωπείας δήλωσε πως η συμφωνία δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος.

Ακτιβιστές για το κλίμα που έδωσαν τον τόνο και στις διαμαρτυρίες έξω από την αίθουσα της Συνόδου επέκριναν τη συμφωνία. “Οι πλούσιες χώρες πέρασαν 150 χρόνια εκμεταλλεύτηκαν την ατμόσφαιρα όλου του κόσμου, 33 χρόνια μιλάνε για αναγκαίες δράσης για το κλίμα και τρία χρόνια διαπραγματεύονται χωρίς να βάλουν αριθμούς στο τραπέζι. Τώρα χρησιμοποιώντας την απειλή από την επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ, αναγκάζουν τις αναπτυσσόμενες χώρες να αποδεχτούν μια συμφωνία που όχι μόνο δεν περιλαμβάνει ουσιαστική χρηματοδότηση αλλά μπορεί επίσης να αυξήσει το χρέος τους”.

Η αφρικανική ομάδα Διαπραγματευτών χαρακτήρισε το τελικό κείμενο εντελώς “απαράδεκτο και ανεπαρκές”. “Η Έκθεση για την περίοδο προσαρμογής λέει ότι οι ανάγκες ανέρχονται σε τουλάχιστον 400 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Το ποσό των 250 δισεκ. δολαρίων θα οδηγήσει σε απαράδεκτες απώλειες ζωών στην Αφρική και σε όλο τον κόσμο και θέτει σε κίνδυνο το μέλλον μας”, δήλωσαν.

Η επόμενη μεγάλη μάχη για τη χρηματοδότηση σύμφωνα με τη Greenpeace που δηλώνει “συγκρατημένα αισιόδοξη” ότι θα συνεχιστεί η παγκόσμια κλιματική δράση, θα πραγματοποιηθεί το 2025 στην Cop 30 στο Belem του Αμαζονίου, στη Βραζιλία. Για άλλους ωστόσο ακτιβιστές η συμφωνία στο Μπακού αποτελεί την αρχή για το «κύκνειο άσμα» της παγκόσμιας πρωτοβουλίας για μείωση των εκπομπών άνθρακα και διατήρηση της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας της γης στον 1,5 βαθμό Κελσίου.

https://neostrategy.gr/