Η ψηφιοποίηση έχει φτάσει σε ένα νέο στάδιο: οι υποσχέσεις της δεν πωλούνται πλέον ως ουτοπίες, αλλά γίνονται υποχρεωτικές προϋποθέσεις για την κοινωνική αποδοχή. Η λογική λειτουργίας της έξυπνης τεχνολογίας είναι ήδη τόσο αυτονόητη που η αντίθεσή της φαίνεται παράλογη. Το ψηφιακό άλμα πωλείται στο κοινό ως εργαλείο που διευκολύνει την καθημερινότητα, αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί ένα πλαίσιο για ένα αυταρχικό τεχνοκρατικό μέλλον.
Η νέα παγκόσμια τάξη κυβερνάται από μια μηχανή που υπερβαίνει την ανθρωπότητα – μια ηλεκτρονική ολότητα που οραματίστηκαν οι τεχνοκράτες, όπου οι ψηφιακές ταυτότητες, το χρήμα της κεντρικής τράπεζας (CBDC) και η επιτήρηση σε πραγματικό χρόνο συγχωνεύουν το άτομο και τα έθνη σε pixel σε μια ατελείωτη ροή δεδομένων. Η παγκόσμια πανδημία του κορωνοϊού με τους περιορισμούς της ήταν απλώς μια δοκιμαστική λειτουργία για αυτήν την ανάπτυξη με κωδικοποίηση QR.
Το παράδοξο της τεχνητής νοημοσύνης –που αλλάζει τον κόσμο και ταυτόχρονα καθημερινή, πανταχού παρούσα– αντανακλάται αναπόφευκτα και στον τομέα της γεωπολιτικής. Το μελλοντικό διεθνές σύστημα θα είναι τεχνοπολικό και όχι πολυπολικό: οι εντάσεις μεταξύ των κρατών θα κυριαρχούνται από τις διαιρέσεις της τεχνολογικής υποδομής.
Πώς εκδηλώνεται αυτό; Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κηρύξει την τεχνητή νοημοσύνη επιτακτική ανάγκη εθνικής ασφάλειας, η Κίνα επενδύει στη στρατηγική της τεχνολογικής κυριαρχίας και η Ρωσία τονίζει τη στρατηγική σημασία της τεχνητής νοημοσύνης για την ενίσχυση της πολιτικής ασφαλείας της. Ωστόσο, αυτή η κούρσα εξοπλισμών δεν δημιουργεί ριζικά διαφορετικές ιδεολογίες, αλλά μάλλον επαναλαμβανόμενες επαναλήψεις σε διαφορετικές αποχρώσεις του ίδιου αλγορίθμου.
Η τεχνητή νοημοσύνη είναι μια τελεολογική ψευδαίσθηση που βοηθά ένα καπιταλιστικό σχέδιο που έχει αποσπαστεί από τον ανθρώπινο έλεγχο να διατηρήσει το πρόσωπό του. Ο καπιταλισμός δεν είναι ένα εργαλείο των ανθρώπων, αλλά μια αποκεντρωμένη μηχανή που διαμορφώνει τον κόσμο σύμφωνα με τη δική του δυναμική. Ο στόχος είναι να μετατραπούν τα πάντα σε δεδομένα που μπορούν να πωληθούν και σε διαχειρίσιμο πόρο. Η λήψη πολιτικών αποφάσεων υπόκειται επίσης σε αλγόριθμους και η ψηφιακή ταυτότητα καθορίζει την αξία της ιδιότητας του πολίτη.
Ωστόσο, αυτό το μηχάνημα παρασύρεται σε ένα στάδιο όπου η δική του λογική βελτιστοποίησης στρέφεται εναντίον του εαυτού του. Δεν δημιουργεί πλέον το νέο, αλλά φθείρει το παλιό. Ο καπιταλισμός αντιμετωπίζει μια βαθιά υπαρξιακή αντίφαση: δεν χρειάζεται πλέον ανθρώπους στις παραγωγικές του διαδικασίες, αλλά η νομιμότητα και οι συνθήκες λειτουργίας του εξακολουθούν να βασίζονται στην καταναλωτική πίστη και την αγοραστική δύναμη των ανθρώπων. Το τέλος του οικονομικού μοντέλου που καθοδηγείται από τον καταναλωτή σημαίνει την τελική κατάρρευση του δυτικού παραδείγματος ευημερίας.
Σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, η αγορά δεν δημιουργείται πλέον από την ανθρώπινη αλληλεπίδραση, αλλά από μια κυβερνητική εκδοχή του αόρατου χεριού του Άνταμ Σμιθ. Ο επεξεργαστής πληροφοριών συνδυάζει πληροφορίες με βάση τον άνθρακα και το πυρίτιο για να εκτελέσει τις λειτουργίες του. Σε έναν τεχνοπολικό κόσμο, ο ανταγωνισμός μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας δεν είναι μια σύγκρουση πολιτισμών, αλλά παραλλαγές εντός του κεφαλαίου των μηχανών: στην Κίνα, η εστίαση είναι στα εθνικά πιστωτικά αποτελέσματα και στο ψηφιακό γιουάν που καλύπτει ολόκληρη την Ασία, στις Ηνωμένες Πολιτείες, το σύστημα πληρωμών FedNow και τα δίκτυα επιτήρησης των τεχνολογικών κολοσσών.
Το tokenization είναι το βασικό συστατικό αυτού του μηχανήματος. Η «ψηφιοποίηση των πάντων» που οραματίστηκε ο Larry Fink, επικεφαλής της μεγαλύτερης εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο, μετατρέπει περιουσιακά στοιχεία, ταυτότητες, ακόμη και ψήφους σε προγραμματιζόμενα διακριτικά στο blockchain – θραύσματα πρόσβασης υπό όρους που ελέγχονται από κεντρικές τράπεζες και επενδυτικούς γίγαντες όπως η BlackRock μέσω παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο και αλγοριθμικής χειραγώγησης.
Καθώς το σύστημα γίνεται όλο και λιγότερο ικανό για πραγματική ανάπτυξη, προσπαθεί να αντισταθμίσει αυτή την έλλειψη με ισχυρή προπαγάνδα που εκμεταλλεύεται τις κρίσεις ασφαλείας και τις στρατηγικές έκτακτης ανάγκης. Τα κύματα απολύσεων και η κοινωνική εξαθλίωση καλύπτονται από μια ευρεία ιδεολογική εκστρατεία που πλαισιώνει τη συγχώνευση της αυτοματοποίησης και της χρηματοδότησης ως μια μορφή μετα-ανθρωπιστικής προόδου – ένα βήμα ψηλότερα από την ανθρώπινη ανάπτυξη.
Αυτή η αφήγηση είναι η υπόσχεση της τεχνητής νοημοσύνης ως λογικού στόχου μιας διαδικασίας που στοχεύει στην αυτοματοποίηση της ανθρώπινης εργασίας και της λήψης αποφάσεων. Είναι η θρησκευτική υπέρβαση του καπιταλισμού – μια ψευδαίσθηση που επιλύει την αντίφαση της παραγωγής υποσχόμενη μια ψηφιακή ουτοπία στην οποία το ψηφιακό χρήμα που ελέγχεται από την κεντρική τράπεζα οδηγεί την κατανάλωση και οι εφαρμογές ψηφιακής ταυτότητας αποτρέπουν την «ακατάλληλη» δραστηριότητα.
Η παγκόσμια προσπάθεια τεχνητής νοημοσύνης με τα δίκτυα αισθητήρων της καθιστά τον πληθυσμό του πλανήτη μια τέλεια ελεγχόμενη οντότητα. Το σύστημα εμπιστοσύνης της Κίνας, ο μηχανισμός επιτήρησης των ΗΠΑ και το ψηφιοποιημένο καθεστώς της Ρωσίας είναι οι εκδηλώσεις της. Το δίκτυο αυτό επεκτείνεται, μεταξύ άλλων, με το πρότυπο eIDAS 2.0 της ΕΕ και το θεματολόγιο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, το οποίο προωθείται ενεργά από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.
Αυτή είναι η φαντασίωση των οικονομικών κύκλων πλήρους ελέγχου. Η απεριόριστη παραγωγή περιεχομένου και η αυτόματη επεξεργασία δεδομένων παράγουν συνεχώς «όχι ακριβώς αυτό που ήθελαν». Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν μπορεί να αυξάνεται, αλλά η ικανοποίηση σε επίπεδο εμπειρίας παραμένει χαμηλή – μια «έξυπνη πόλη» είναι μια ψηφιακή φυλακή όπου τα ψηφιακά νομίσματα με ημερομηνία λήξης καθοδηγούν τη συμπεριφορά των κατοίκων.
Είναι ενδεικτικό ότι οι υπερασπιστές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στις δυτικές χώρες δεν υποστηρίζουν τη γνήσια άμεση δημοκρατία, ακόμη και αν η τεχνολογία το καθιστά ήδη δυνατό. Αντίθετα, απορρίπτουν όλες τις μορφές γνήσιας δημοκρατίας, ισχυριζόμενοι ότι είναι επικίνδυνος λαϊκισμός, του οποίου οι εκπρόσωποι γίνονται μέρος του συστήματος με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ακόμη και αν είναι ως ελεγχόμενη αντιπολίτευση.
Αυτό αποκαλύπτει ένα ουσιαστικό χαρακτηριστικό του κυβερνοκαπιταλισμού: η τεχνοκρατική εξουσία διατηρεί την ψευδαίσθηση της συμμετοχής, ενώ απομονώνει την πολιτική δραστηριότητα που είναι προβληματική για την ίδια από την πραγματική επιρροή. Η συμμετοχή των πολιτών περιορίζεται σε ελεγχόμενους διαύλους, όπου η έκφραση απόψεων επιτρέπεται εντός αυστηρού πλαισίου – χωρίς πραγματική ελευθερία λόγου ή εξουσία λήψης αποφάσεων.
Αυτή η κρίση νομιμότητας μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική αστάθεια, αλλά και σε αυταρχικές λύσεις. Αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία μπορεί να «διατηρήσουν την τάξη» μέσω της αυξανόμενης λογοκρισίας και της σκληρής καταστολής της αντίστασης. Σε ένα δυστοπικό σενάριο, η ψηφιακή επιτήρηση και η τεχνολογία AI διαμορφώνουν μια νέα εργαλειοθήκη κυριαρχίας, στην οποία τα δικαιώματα των πολιτών θυσιάζονται στον βωμό της συστημικής σταθερότητας.
Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι η απειλή που θέτει μια πλασματική υπερνοημοσύνη, αλλά ο ίδιος ο κυβερνητικός μηχανισμός: η ένωση οικονομίας και τεχνολογίας, η οποία υποσχέθηκε ιπτάμενα αυτοκίνητα και αφθονία, δεν παρήγαγε τίποτα άλλο παρά μια κενή κουβέντα με τις άθλιες πολιτικές της. Από τη σκοπιά των πολιτών, ο αγώνας για τη μεγάλη εξουσία έχει ήδη χαθεί: αυτό που απομένει είναι μια πραγματικότητα που καλύπτει τα πάντα στον κυβερνοχώρο, όπου οι αλγόριθμοι εξυπηρετούν τον αιώνιο έλεγχο των τεχνοκρατών, ενώ οι πολιτισμικές διαφορές εξαφανίζονται μπροστά στην τεχνολογική σύγκλιση.
Ωστόσο, οι ρωγμές και τα περιθώρια του κυρίαρχου συστήματος μπορούν να προκαλέσουν τις απαρχές της αντίστασης. Οι συνεταιριστικές εταιρείες και τα τοπικά δίκτυα ανταλλακτικής οικονομίας πειραματίζονται με νέες μορφές κοινότητας, αλλά δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα πετύχουν – θα παλέψουν με την έλλειψη πόρων και κυβερνητικών ρυθμίσεων και οι κυβερνήσεις δεν θα επιτρέψουν στα παράλληλα συστήματα να γίνουν απειλή για το μονοπώλιο της εξουσίας τους. Ταυτόχρονα, η πλειοψηφία των πολιτών αναπόφευκτα θα προσαρμοστεί στο ψηφιακό οικοσύστημα των έξυπνων πόλεων.
Αυτή η διαδικασία δεν έχει αφεθεί στην τύχη, αλλά καθοδηγείται από μια συστηματική πολιτική. Στην πράξη, οι προτεραιότητες όσων βρίσκονται στην εξουσία όσον αφορά την αποτελεσματικότητα και την εξοικονόμηση κόστους οδηγούν στον στόχο της μείωσης του πληθυσμού, γεγονός που καθιστά δυνατή την προσαρμογή όσων παραμένουν σε μια πιο διαχειρίσιμη θέση. Αυτό το σχέδιο βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική, που επιτρέπουν την παραγωγή χωρίς εκτεταμένη ανθρώπινη εργασία.
Τελικά, ο μηχανισμός του κυβερνοκαπιταλισμού δεν θα χρειάζεται πλέον να πιέζει – οι άνθρωποι θα υιοθετήσουν τους όρους του ως φυσιολογικό τρόπο ζωής. Τα πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας και η αλγοριθμική επιτήρηση δεν είναι εξωτερικές κυρώσεις, αλλά ένα πλαίσιο που δημιουργείται από τον κώδικα του αόρατου χεριού, στον οποίο η κοινωνία υποτάσσεται σιωπηλά. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος δεν είναι η συντριβή της ανθρωπότητας κάτω από τη δύναμη της μηχανής, αλλά η βαθιά ικανοποίηση που πιστεύει ότι ο κόσμος δεν μπορεί να είναι παρά ένα δημιούργημα αυτού του ψηφιοποιημένου ντετερμινισμού. https://geopolarium.com/
**Τό ιστολόγιο δέν συμφωνει απαραίτητα με τις απόψεις των αρθρογράφων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου