ΕΣΕΙΣ ΘΑ ΣΚΟΤΩΝΑΤΕ ΤΟ ΜΩΡΟ ΧΙΤΛΕΡ;;;

 

Γιατί η ηθική του "Θα σκότωνες το μωρό Χίτλερ; είναι πιο σημαντική από ό,τι νομίζετε

Το επεισόδιο "Cradle of Darkness" της Twilight Zone του 2002 ασχολείται με ένα απλό ερώτημα: μπορεί μια κακή πράξη (φόνος) να δικαιολογηθεί αν οι συνέπειές της είναι αρκετά θετικές;

Αν και ήταν πολύ πριν από την εποχή μου, πάντα μου άρεσε να παρακολουθώ την αρχική σειρά Twilight Zone. (Στην πραγματικότητα, μπορώ ακόμα να απαριθμήσω τα αγαπημένα μου επεισόδια, τα οποία περιλαμβάνουν τα "The Shelter", "The Hitchhiker", "Living Doll" και "A Game of Pool").

Οι μεταγενέστερες αναβιώσεις της The Twilight Zone δεν με εντυπωσίασαν ποτέ τόσο πολύ, αλλά το επεισόδιο "Cradle of Darkness" του 2002 αποτελεί εξαίρεση. Σε σκηνοθεσία του Jean de Segonzac και σενάριο του Kamran Pasha, πρωταγωνιστεί η Katherine Heigl ως μια νεαρή γυναίκα που στέλνεται πίσω στο χρόνο στην Αυστρία του 1889 για να ξαναγράψει την ιστορία σκοτώνοντας τον Αδόλφο Χίτλερ όταν αυτός ήταν μωρό, αποτρέποντας (ελπίζουμε) το Ολοκαύτωμα και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η ιδέα της αποστολής κάποιου πίσω στο χρόνο για να αλλάξει το μέλλον είναι γνωστή στους φαν της επιστημονικής φαντασίας. Οι λάτρεις των ταινιών θα θυμούνται το cyborg T-800 (Arnold Schwarzenegger) που στάλθηκε πίσω στο χρόνο για να σκοτώσει τη Sarah Connor, ώστε να εμποδίσει τον αγέννητο γιο της να ηγηθεί της αντίστασης που θα εξουδετερώσει το Skynet στην ταινία " The Terminator".

Η διαφορά, βέβαια, είναι ότι στο "Cradle of Darkness" είναι οι καλοί που προσπαθούν να σκοτώσουν έναν αθώο για να αλλάξουν το μέλλον. Ο χαρακτήρας της Heigl, η οποία υποδεικνύει ότι έχει (χμ) ειδικό DNA που επιτρέπει μόνο σε εκείνη να ταξιδεύει στο χρόνο, αιτιολογεί ότι το ηθικό πράγμα που πρέπει να κάνει είναι να στραγγαλίσει τον άθλιο μικρό Ναζί στην κούνια του.

"Ο Αδόλφος Χίτλερ ήταν υπεύθυνος για το θάνατο 60 εκατομμυρίων ανθρώπων. Πατέρες, μητέρες, παιδιά", λέει με σοβαρότητα, λίγο πριν μεταφερθεί πίσω στο χρόνο για να γίνει η νταντά του Baby Hitler.

"Ένα αποδεκτό τίμημα για να πληρώσουμε";

Το "Cradle of Darkness" είναι λίγο τραβηγμένο, αλλά αξίζει να το παρακολουθήσετε και μπορεί να μας διδάξει πολλά για τη δική μας ηθική. Υπάρχει λόγος που η υποθετική ερώτηση "θα σκότωνες το μωρό Χίτλερ;" εμφανίζεται κάθε λίγα χρόνια. Είναι ένα ερώτημα με τεράστιες ηθικές επιπτώσεις και είναι ένα ερώτημα για το οποίο οι άνθρωποι διχάζονται βαθιά.

Το 2015, το περιοδικό New York Times ρώτησε: Αν μπορούσατε να γυρίσετε πίσω και να σκοτώσετε τον Χίτλερ ως μωρό, θα το κάνατε; Οι αναγνώστες δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε πλειοψηφική συναίνεση. Το 42% δήλωσε ναι, θα σκότωνε τον Χίτλερ στη βρεφική του ηλικία. Το 28% δήλωσε ότι δεν είναι σίγουρο. Μόλις το 30 τοις εκατό έδωσε ένα οριστικό όχι, λέγοντας ότι δεν θα σκότωναν το παιδί.

Κάποιοι λένε ότι το ζήτημα του Baby Hitler είναι "μια πιο δραματική εκδοχή του προβλήματος του τρόλεϊ", αλλά υπάρχει μια βασική διαφορά: το πρώτο σενάριο περιλαμβάνει μια σαφή και ρητή πράξη δολοφονίας, σε αντίθεση με το απλό γύρισμα ενός διακόπτη για να σωθούν μερικές ζωές. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο το πείραμα σκέψης του Baby Hitler είναι πιο ενδιαφέρον από το πρόβλημα του τρόλεϊ (εκτός από το γεγονός ότι αφορά ένα από τα πιο άθλια τέρατα της ιστορίας). Θέτει ένα ξεκάθαρο ερώτημα: θα διαπράττατε φόνο για να σώσετε ζωές;

Ο τρόπος με τον οποίο απαντά κανείς στο ερώτημα του Baby Hitler μπορεί να αποκαλύψει πολλά για την ηθική φιλοσοφία του. Οι θρησκευόμενοι, για παράδειγμα, τείνουν να λένε ότι θα ήταν λάθος να δολοφονήσουν τον Χίτλερ στην κούνια του.

"Η αλήθεια είναι ότι κανένας άνθρωπος που υποστηρίζει τη ζωή δεν θα σκότωνε το μωρό Χίτλερ... Το μωρό Χίτλερ ήταν μωρό", δήλωσε ο συντηρητικός σχολιαστής Ben Shapiro, ένας ορθόδοξος Εβραίος, κατά τη διάρκεια μιας συγκέντρωσης υπέρ της ζωής το 2019. "Αυτό που πιθανώς θέλετε να κάνετε με το μωρό Χίτλερ ήταν να πάρετε το μωρό Χίτλερ από το σπίτι του μωρού Χίτλερ και να μεταφέρετε το μωρό Χίτλερ σε ένα καλύτερο σπίτι όπου δεν θα μεγαλώσει για να γίνει Χίτλερ".

Οι προοδευτικοί τείνουν να έχουν λιγότερους ενδοιασμούς για την εξόντωση ενός Χίτλερ που φοράει πάνες. Γράφοντας στο Vox με αφορμή την ομιλία του Shapiro, ο Dylan Matthews αποκάλεσε τα σχόλια του Shapiro "μπερδεμένα".

"Δεν χρειάζεται να είσαι σκληροπυρηνικός ωφελιμιστής για να πιστεύεις ότι ένα μωρό είναι ένα αποδεκτό τίμημα που πρέπει να πληρώσεις για να σώσεις δεκάδες εκατομμύρια ζωές", έγραψε ο Matthews.

Για να είμαστε δίκαιοι, ο Matthews προσθέτει ότι πρέπει να πληρούνται ορισμένες "ισχυρές προϋποθέσεις" προτού αναληφθεί μια τέτοια ενέργεια. Η δολοφονία του μικρού Χίτλερ θα απέτρεπε πραγματικά εκατομμύρια ανθρώπους από το να πεθάνουν; Ποιες θα ήταν οι συνέπειες;

Συνεχίζει να συζητά την ευρύτερη ηθική του συνεπαγωγισμού, ένα φιλοσοφικό πλαίσιο που υποστηρίζει ότι οι πράξεις είναι ηθικές ή ανήθικες ανάλογα με τις συνέπειες που προκύπτουν από αυτές.

'Οι πιο τερατώδεις πράξεις στην ιστορία'

Αν και τα ερωτήματα σχετικά με το μωρό Χίτλερ και τον δολοφόνο που ταξιδεύει στο χρόνο είναι σχετικά νέα, τα ερωτήματα σχετικά με την ηθική του ωφελιμισμού και του συνεπαγωγισμού δεν είναι.

Στο αριστούργημά του Crime and Punishment (Έγκλημα και τιμωρία), ο Ρώσος συγγραφέας Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι διερεύνησε αυτό ακριβώς το θέμα. Το μυθιστόρημα επικεντρώνεται σε έναν νεαρό απόφοιτο της Νομικής Σχολής, τον Ρασκόλνικοφ, ο οποίος εκλογικεύει τη δολοφονία μιας αδίστακτης γριάς -μιας "άχρηστης, βρώμικης, ολέθριας ψείρας"- με το σκεπτικό ότι θα του επιτρέψει να κάνει μεγάλες πράξεις, βγάζοντάς τον από τη φτώχεια.

Ο Ρασκόλνικοφ γνωρίζει πολύ καλά ότι πολλοί από τους πιο ισχυρούς ανθρώπους στην ιστορία έκαναν αποτρόπαια πράγματα στην πορεία τους προς την κορυφή, και το "Έγκλημα και τιμωρία", όπως και το "Λίκνο του σκότους", παίζει με ένα απλό ερώτημα: μπορεί μια κακή πράξη (φόνος) να δικαιολογηθεί αν οι συνέπειές της είναι αρκετά θετικές;

Το πώς επιλέγουμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα είναι εξαιρετικά σημαντικό, και η ιστορία δείχνει γιατί.

Το Κίνημα για τα Πολιτικά Δικαιώματα στην Αμερική θα ήταν πολύ διαφορετικό αν ο ηγέτης του, ο Δρ Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ, είχε δει τη βία ως ηθικό και κατάλληλο εργαλείο για την κοινωνική επανάσταση. Όμως ο Κινγκ διαπίστωσε ότι η βία, ακόμη και όταν ασκείται για έναν δίκαιο σκοπό, τελικά υπονομεύει την ειρήνη και τη δικαιοσύνη.

"Παρά τις προσωρινές νίκες, η βία δεν φέρνει ποτέ μόνιμη ειρήνη", έγραψε ο Κινγκ στην ομιλία του για το Νόμπελ Ειρήνης το 1964. "Δεν λύνει κανένα κοινωνικό πρόβλημα- απλώς δημιουργεί νέα και πιο περίπλοκα".

Ουσιαστικά, ο Κινγκ είδε ότι τα μέσα που χρησιμοποιούμε έχουν μεγαλύτερη σημασία από τους σκοπούς που επιδιώκουμε. Αυτή είναι μια αλήθεια που ο ιδρυτής της FEE, Leonard Read, κατανόησε καλά.

"Οι σκοποί, οι στόχοι, οι επιδιώξεις δεν είναι παρά η ελπίδα για τα πράγματα που έρχονται... Δεν αποτελούν μέρος της πραγματικότητας... από την οποία μπορούν με ασφάλεια να ληφθούν τα πρότυπα για τη σωστή συμπεριφορά. Δεν είναι περισσότερο αξιόπιστα ως σημεία αναφοράς από ό,τι είναι τα όνειρα της ημέρας ή οι πτήσεις της φαντασίας. Πολλές από τις πιο τερατώδεις πράξεις στην ανθρώπινη ιστορία διαπράχθηκαν στο όνομα του καλού-στην επιδίωξη κάποιου "ευγενούς" στόχου. Καταδεικνύουν την πλάνη ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα".

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ερώτηση "θα σκότωνες το μωρό Χίτλερ" είναι σημαντική. Μπορεί να ρίξει φως στο κατά πόσο οι άνθρωποι αισθάνονται άνετα να διαπράξουν μια κακή πράξη (δολοφονία ενός αθώου παιδιού) για να επιτύχουν ένα "μεγαλύτερο καλό".

Η πραγματικότητα είναι ότι πολλοί άνθρωποι νιώθουν άνετα με άδικες ενέργειες, εφόσον πιστεύουν ή μπορούν να πειστούν ότι θα επιτύχουν ένα μεγαλύτερο καλό. Αλλά όπως κατάλαβαν ο Ντοστογιέφσκι, ο MLK και ο Read, το κακό που διαπράττουμε γίνεται αμέσως μέρος της πραγματικότητας, ενώ το "μεγαλύτερο καλό" που αναζητούμε είναι συχνά απογοητευτικά άπιαστο.

Αυτό, τυχαίνει να το μαθαίνει ο χαρακτήρας της Katherine Heigl που ταξιδεύει στο χρόνο στο "Cradle of Darkness".

Το Twilight Zone μπορεί να είναι ένα έργο φαντασίας, αλλά η ηθική δεοντολογία του επεισοδίου είναι ορθή - και μας υπενθυμίζει τον κίνδυνο της διάπραξης κακών πράξεων για την επίτευξη επιθυμητών αποτελεσμάτων.

https://libertarian-corfu.webnode.gr/