Φ*.ΑΣΤΥΛΟΣ!!!Αγαπητά αναγνωστόπουλα,σίγουρα ελάχιστοι εχετε ακουσει το ονομα αυτού του υπεραθλητή...χάθηκε στήν λήθη τής ιστορίας....Κι ομως πρόκειται για τον μεγαλύτερο δρομέα ολων των εποχών και δέν ειναι υπερβολή!!!διαθέστε ελάχιστο από τον χρόνο σας να μαθετε τι κατάφερε αυτός ο σπάνιος ανθρωπος,ο μεγάλος αθλητής που είναι καί η...πρώτη μεταγραφή στόν κόσμο!!!!!ακριβώς!Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ παγκοσμίως!γεωπολιτική,ιστορία,κοινωνικοπολιτικη,σε ενα αρθρο,αλλά κυρίως μνεία σε εναν μοναδικό Ελληνα υπεραθλητη!
του Κωνσταντίνου Σάμιου
… Οι μεγάλοι αμυντικοί αγώνες των Ελλήνων ενάντια των Περσών το 480 π.Χ. έχουν λήξει με την θριαμβευτική νίκη στις 22 Σεπτεμβρίου τον 480 π.Χ. στην Σαλαμίνα.
Ένα μήνα μετά διοργανώθηκαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες της 76ης ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ κατά παρέκκλιση της παράδοσης που ήθελε να διοργανώνονται οι αγώνες τον μήνα Ιούλιο – Αύγουστο, λόγω ακριβώς της Περσικής εισβολής.
Στην Σικελία – Κάτω Ιταλία ο Γέλωνας ο Α’, ο μέγας τύραννος των Συρακουσών, έχει συντρίψει στην Ιμέρα το στόλο των Καρχηδονίων, συντρίβοντας παράλληλα και την πρώτη τους προσπάθεια για επέκταση και κυριαρχία στην απέναντι ευρωπαϊκή ακτή και τα πλούσια παράλια της σημερινής Ιταλικής Χερσονήσου.
Η Ελλάδα προετοιμάζεται για ένα μακρύ χειμώνα, με τα υπολείμματα της τεράστιας Περσικής στρατιάς υπό τον Μαρδόνιο μέσα στα σπλάχνα της. Ένα χειμώνα που θα τον διαδεχθεί η Πανελλήνια Ένωση και η νίκη τον συνασπισμένου στρατού των Ελλήνων στις Πλαταιές και λίγο αργότερα στη Μυκάλη.
Όλοι οι Έλληνες ξυπνούν μέσα σε ένα συνεχές παραλήρημα δύναμης, μεγαλείου, συνεχών νικών και μιας πρωτόγνωρης αυτοπεποίθησης. Όλες οι ελληνικές πόλεις – μικρές και μεγάλες – νιώθουν ότι ζουν σε μια ιδιαίτερη εποχή. Μια εποχή που θα μείνει για πάντα στην ιστορία σαν η μεγαλύτερη Αφύπνιση τον Ανθρώπινου Πνεύματος και που τα σπαράγματα του… έμειναν μετά 25 αιώνες ακόμα και σήμερα αφήνουν άφωνο τον κόσμο… Οι Ολυμπιακοί Αγώνες τον 480 π.Χ. ήταν από κάθε άποψη ίσως οι πιο λαμπροί της πρώτης αρχαίας εποχής των.
Εκατοντάδες αθλητές από κάθε πόλη της Ελλάδας και των αποικιών συμμετείχαν. Χιλιάδες άλλοι νέοι ασκούνταν στα γυμναστήρια, σε κάθε μικρό ή μεγάλο γυμνάσιο ή στάδιο σε όλη την Ελλάδα. Εκατοντάδες χιλιάδες οι θεατές. Όλοι οι Έλληνες αδελφω-μένοι σε μια πρωτόφαντη μάζωξη. Η ΟΛΥΜΠΙΑ είχε βουλιάξει από τον κόσμο σε μια πρωτοφανή συγκέντρωση, που όμοια της δεν είχε ξανα-υπάρξει και ίσως δεν θα ξανα-υπάρξει ποτέ.
Όλες οι επίσημες αντιπροσωπείες προσπαθούσαν να υπερβάλλουν σε επίδειξη πλούτου, χλιδής και δύναμης. Η σημασία τον να γινόταν κανείς Ολυμπιονίκης σ’ αυτήν ακριβώς την Ολυμπιάδα, ήταν ίσως η μεγαλύτερη από κάθε πριν ή μετά εποχή των Αρχαίων Ολυμπιάδων.
… Ο Κότρωνας – μια μικρή στα μέτρα άλλων – πόλη της Μεγάλης Ελλάδας, της Ν. Ιταλίας και της Σικελίας, είχε στείλει μια ολιγομελή ομάδα αθλητών – θεατών(;) για να την εκπροσωπήσουν. Μέσα σ’ αυτή την ομάδα ξεχώριζε για την κορμοστασιά του ένας λυγερόκορμος Αθλητής – Δρομέας, που το όνομά του θα ‘μενε στη Ιστορία των Δρομέων. Κανένας ποτέ – το εννοούμε αυτό – δεν κατάφερε αυτά που πέτυχε ο δρομέας αυτός στα 8 χρόνια της απόλυτης κυριαρχίας του στους δρόμους.
Ήταν ο ΑΣΤΥΛΟΣ. Το όνομα του άγνωστο στους περισσότερους. Από τον Κρότωνα έμεινε στην Ιστορία ο θηριώδης παλαιστής Μίλων ο Κροτωνιάτης και η περίφημη σχολή των, παλαιστών – πυγμάχων και παγκρατιστών που νίκησαν στην ΟΛΥΜΠΙΑ στις επόμενες ΟΛΥΜΠΙΑΔΕΣ. Ο Αστυλος χάθηκε στη ΛΗΘΗ και ελάχιστοι γνωρίζουν το όνομα του και τι κατάφερε αυτός, ίσως ο μεγαλύτερος ΔΡΟΜΕΑΣ της Ιστορίας. Υπερβολές θα πείτε. Διαβάστε όμως τι κατάφερε αυτός ο εκπληκτικός ΑΘΛΗΤΗΣ.
Κατόρθωμα 1ο: Νικητής σε τρεις διαδοχικές Ολυμπιάδες (74η, 75η, 76η, ή 488 π.Χ. 484 π.Χ. και 480 π.Χ.).
Κατόρθωμα 2ο: Επτά πρώτες νίκες σ’ αυτές τις 3 Ολυμπιάδες (7 κότινους – στεφάνια κρεμασμένα στο σπίτι του).
Κατόρθωμα 3ο: Νικητής σε όλους τους Πανελλήνιους αγώνες που έλαβε μέρος (ΝΕΜΕΑ – ΠΥΘΙΑ – ΙΣΘΜΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ κ.ά.).
Κατόρθωμα 4ο και μεγαλύτερο: Νίκησε σε ΟΛΟΥΣ τους ΑΓΩΝΕΣ που έλαβε μέρος από το Αρχαίο Στάδιο (192 μέτρα περίπου -σημερινό 200άρι) μέχρι και τον οπλίτη δρόμο που ισοδυναμούσε με τον δόλιχο δρόμο των 24 σταδίων (4.800 μ.) με την αρματωσιά του οπλίτη – πολεμιστή.
Τώρα αν ψάξει κάποιος στην Ιστορία να βρει Αθλητή πον να κερδίζει για 8 συνεχή χρόνια από τα 200 μέτρα μέχρι τα 5 χιλιόμετρα σε όλες τις ενδιάμεσες αποστάσεις, σε όλες τις δοκιμασίες – αγώνες πον έχει λάβει μέρος, θα διαπιστώσει ότι είναι μάταιος ο κόπος. Οι σημερινοί, ειδικοί των δρόμων φυσιολόγοι, εργοφυσιολόγοι, προπονητές, γιατροί, ειδικοί γενικά όλων των Αθλημάτων, θα απαντούσαν ότι είναι αδύνατο να είναι κάποιος πρώτος στα 200 μ. και στα 400 μ. και στα 800 μ. και στα 1500 μ. και στα 3000 μ. και στα 5000 μ. Άλλες οι προσαρμογές του – αερόβιες, αναερόβιες – άλλες οι αντιδράσεις, άλλες οι καταπονήσεις. Και θεώρησαν επίτευγμα την επιτυχία τον μεγάλου – είναι αλήθεια – Αλμπέρτο Χουαντορένα να κερδίσει 400 και 800 μ. σε μια μόνο Ολυμπιάδα στο Μόντρεαλ το 1976. Που θεώρησαν και θεωρούν πολύ μεγάλους τον Νούρμι, τον Ζάτοπεκ τον Γκεμπρεσιλασίε από τους σύγχρονους που κέρδισαν 5.000 μ. – 10.000μ. Μαραθώνιο σε πολλαπλές συνεχείς Ολυμπιάδες. Αλλά κανένας κι απ’ αυτούς τους μεγάλους Αθλητές δεν κατάφερε να κερδίσει έναν αγώνα ταχύτητας και στην ίδια Ολυμπιάδα να κερδίσει κι έναν αγώνα Αντοχής σαν κι αυτούς που συμμετείχαν οι προαναφερόμενοι μεγάλοι αθλητές.
Ο ΑΣΤΥΛΟΣ, αυτή η ειδική μορφή ΑΘΛΗΤΗ – ΔΡΟΜΕΑ κατάφερε αυτό που, σήμερα όλη η παγκόσμια κοινή αθλητική γνώμη νομίζει και πρεσβεύει ως ακατόρθωτο. Να συνδυάσει ταχύτητα και αντοχή. Κι αυτό για τρεις συνεχείς Ολυμπιάδες. Για όλη την δεύτερη δεκαετία της ζωής του. Στην οποία κυριολεκτικά δεν είδε ποτέ την πλάτη από κανένα σύγχρονο του. Και θα μπορούσε βέβαια να μείνει το ερώτημα: Γιατί δεν γνωρίζει κανένας τίποτα για τον Άστυλο από τον Κρότωνα; Γιατί όλοι γνωρίζουν τον Φειδιππίδη, για τον Μίλωνα, από Κρότωνα, για τον Διαγόρα τον Ρόδιο και τους άλλους από τους Αρχαίους Ολυμπιονίκες, αλλά για τον Αστυλο τίποτε, ενώ όπως προείπαμε τα κατορθώματα του, οι νίκες του και η μοναδική του περίπτωση στην Παγκόσμια Αθλητική Ιστορία θα συνηγορούσαν στο αντίθετο;
Η απάντηση είναι δύσκολη, θα προσπαθήσω με υποθέσεις να απαντήσω…
ΥΠΟΘΕΣΗ 1η: Ο Αστυλος ήταν από πόλη μικρή, με μεγάλη μεν αθλητική παράδοση αλλά μικρή σημασία για την πολιτική γεωστρατηγική του ευρύτερου Ελλαδικού κόσμου. Άρα δεν προβλήθηκε όσο έπρεπε… και ξεχάστηκε.
ΥΠΟΘΕΣΗ 2η: Την εποχή εκείνη (480 εντεύθεν) οι αγώνες δρόμου ήσαν από άποψη αξίας νίκης, σε υποδεέστερη, σχετικά, σημασία από τους Ολυμπιονίκες των λεγόμενων βαριών ή βιαίων αθλημάτων δύναμης, ρώμης και σωματικής ευεξίας.
Η Ελλάδα των νικών των Πέρσικών πολέμων δεν έβαζε στην ίδια ζυγαριά τον Αστυλο με τον Μίλωνα ή τον Διαγόρα, κι αν αναγνώριζε την αξία του πρώτου, έδινε κάτι παραπάνω στον δεύτερο. Κι αυτοί έμειναν στην Ιστορία…
Ασυναίσθητα η μεγάλη μάζα των Ελλήνων που πήγαν στη Ολυμπία στις Ολυμπιάδες που ακολούθησαν τις Ελληνικές νίκες του 480 – 479 π.Χ. (476, 472, 468 και πάει λέγοντας) “μεγάλωσαν” τις νίκες των παλαιστών – παγκρατιστών – πυγμάχων “μίκρυναν” τις νίκες των ΔΡΟΜΕΩΝ και πρώτ’ απ’ όλα του άφθαστου και παντοντινά αξεπέραστου ΑΣΤΥΛΟΥ. Η Ελλάδα τότε – η ευρύτερη κοινή γνώμη – επευφημούσε τον Αστυλο. Αλλά αποθέωνε το Διαγόρα. Γιατί ίσως πίστευε ότι η δύναμη έδωσε τη νίκη ενάντια στους Πέρσες…
Σε μία τέτοια εποχή και μετά την ψυχική ταλαιπωρία όμως της Περσικής εισβολής και κινδύνου, πώς θα μπορούσε να αντιδράσει ένας πολυδιασπασμένος
– νικητής μεν – αλλά επιτέλους ελεύθερος από φόβο Ελληνικός πληθυσμός όλων των πόλεων που συμμετείχαν στην κοινή αμυντική προσπάθεια;
ΥΠΟΘΕΣΗ 3η: ίσως η πιο πιθανή. Ενώ λοιπόν ο Άστυλος σταλμένος από την πόλη του τον Κρότωνα νίκησε στην 74η Ολυμπιάδα (488 π.Χ.), στην επόμενη Ολυμπιάδα, την 75η (484 π.Χ.) έτρεξε σαν… Συρακούσιος. Ναι, σωστά διαβάσατε… Ήταν η πρώτη ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΔΡΟΜΕΑ στην παγκόσμια Ιστορία. Σας θυμίζει τίποτα αυτό… για τις σημερινές Ολυμπιάδες, όπου δρομείς κύρια αλλά κι άλλοι αθλητές από τις χώρες του φτωχού νότου και της Αφρικής ή μιας σειράς άλλων χωρών του τρίτου κόσμου μετεγγράφονται με διάφορα κόλπα και τερτίπια σε άλλες πλούσιες χώρες με οικονομικά ανταλλάγματα, κύρια για τους ίδιους τους αθλητές αλλά και γι’ αυτούς που εμπλέκονται στην αλλαγή “εθνικότητας” των Αθλητών;…
Ο ΆΣΤΥΛΟΣ λοιπόν, ανάμεσα στο 488 π.Χ. και στο 484 π.Χ. μεταγράφηκε … (αν σοκάρει η λέξη αλλάξτε το στο πιο ευπρεπές, άλλαξε τόπο διαμονής και
στάλθηκε στους Ολυμπιακούς από τον Γέλωνα τον Α’) σε αθλητή των Συρακούσιων. Ήταν κι αυτό μέσα στις επιδιώξεις του Γέλωνα που ήθελε να μεγαλώσει τη φήμη και τη δύναμη του ανάμεσα στους Έλληνες. Ένα παιχνίδι που υπέθαλπαν πάντα οι Λακεδαιμόνιοι σαν αντίβαρο της ηθικής και πολιτικής επιρροής που είχε η Αθήνα και οι σύμμαχοι της, τα χρόνια που επακολούθησαν τη νίκη τον Μαραθώνα το 490 π.Χ.
Ο άνθρωπος – αθλητής ΑΣΤΥΛΟΣ λοιπόν χωρίς να το ξέρει ή να το θέλει, έγινε πιόνι μιας υπόγειας αδυσώπητης μάχης εντυπώσεων για την υπεροχή στον ευρύτερο χώρο που έδιναν οι Μεγάλες δυνάμεις της εποχής του…
Αυτός νικούσε βέβαια… Και ξανανικούσε… Πεθαίνοντας όμως ο Γέλωνας, έχασε το στήριγμα του. Το ιστορικό του μέγεθος εξαφανίστηκε στο πέπλο σιωπής που άπλωσαν κύρια οι Αθηναίοι Ιστορικοί αλλά και όλοι οι άλλοι που αναφέρθηκαν στους αγώνες της εποχής του. Ο ΑΣΤΥΛΟΣ χάθηκε. Στην σκόνη της Ιστορίας διαλύθηκαν οι ιαχές του πλήθους… Στην τρίτη του νίκη στην τρίτη Ολυμπιάδα, 7 φορές θα φόραγε τον κότινο, αλλά αυτή την τελευταία φορά που θα έτρεχε σε επίσημο αγώνα ήθελε να κρατήσει μέσα του τις στιγμές πον εκείνος μόνο θα θυμόταν… όσο θα ζούσε. Γιατί μετά θα ξεχνιόταν… Τόχε καταλάβει από τις περιφρονητικές ματιές των αρχόντων των άλλων Ελληνικών πόλεων. Διάλεξε επίτηδες να τρέξει για τελευταία φορά τον οπλίτη δρόμο. Γιατί κρατούσε πολύ… Γιατί τα λεπτά αυτά… ήταν πολλά και το πλήθος που τον θαύμαζε θα τον έβλεπε για τελευταία φορά. Ήθελε αυτά τα λεπτά να κρατήσει μέσα του για πάντα…Μα ήξερε… Αυτός ο ΜΕΓΑΣ Αθλητής, ο ΜΕΓΑΣ ΔΡΟΜΕΑΣ… ο ΆΣΤΥΛΟΣ από τον Κρότωνα που έτρεχε σαν Συρακούσιος… θα ξεχνιόταν την άλλη κιόλας ημέρα που το πλήθος θα τον ζητωκραύγαζε. Μα δεν τον ένοιαζε… Άνοιξε το ρυθμό του. Πίσω του άκουγε τις βαριές ανάσες των συναθλητών του. Εκείνος δεν έτρεχε για τον Γέλωνα…, για τις Συρακούσες, την Αθήνα, τη Σπάρτη… Έτρεχε γι’ αυτόν τον ίδιο. Άνοιγε το ρυθμό… Άνοιγε… Άνοιγε… Στο τέλος πρόφθασε τους άλλους Αθλητές ρίχνοντας στροφή. Ο κόσμος παραληρούσε. Ο Άστυλος τρεις – Ολυμπιονίκης σε μία ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ.
Και μετά η σκόνη… Η λήθη…
Και η μοναδική αυτή μορφή στα χέρια σας εδώ. Σαν ένα ιστορικό μνημόσυνο για κάποιον πον δεν έχει υπάρξει όμοιος του… Για κάποιον ξεχασμένο… που κανένας ποτέ ίσως δεν έγραψε, δεν δάκρυσε, δεν υπολόγισε… ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΙΣΩΣ ΔΡΟΜΕΑ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΤΟΝ ΑΣΤΥΛΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΡΟΤΩΝΑ…
Υ.Γ.:
Σημειώσεις για τον Κρότωνα, τον Άστυλο, τον Γέλωνα τον Α’.
ΚΡΟΤΩΝ: Σημαντική αποικία των Αχαιών μεταξύ Τάραντα και Ρηγίου στον κόλπο της Καλαβρίας. Η μέγιστη ακμή συμπίπτει με την έλευση του εξόριστου Πυθαγόρα και 300 μαθητών του. Στα χρόνια που ακολούθησαν απέκτησε σημαντική δύναμη ενώ στη Αθλητική Ιστορία των Αρχαίων Ολυμπιάδων και ιδιαίτερα την εποχή του 530 – 400 έβγαλε πάρα πολλούς Ολυμπιονίκες, κύρια στα βαριά αθλήματα και με τον Άστυλο στους δρόμους. Σήμερα η πόλη υπάρχει με το όνομα (Crotoni), ενώ σημαντικά είναι τα ευρήματα με προεξάρχον το Ιερό της Λικινίας Ήρας, κοντά στο οποίο – και εδώ είναι το ενδιαφέρον βρίσκεται γκρεμισμένος ο ανδριάντας που είχαν αναγείρει οι Αρχαίοι Κροτωνιάτες για τον Άστυλο, όταν είχε κερδίσει την πρώτη του Ολυμπιάδα και τον οποίο γκρέμισαν όταν έμαθαν την “μεταγραφή” του στις Συρακούσες του Γέλωνα. Το σπίτι του το μετέτρεψαν σε φυλακή, ενώ το όνομα του διαγράφτηκε από το ονοματολόγιο του Κρότωνα και χάθηκε από την Ιστορία.
Ο Άστυλος βέβαια δοξάσθηκε από τον τύραννο των Συρακουσών. Ο Σιμωνίδης έγραψε και απέθεσε, κατ’ εντολή του επίγραμμα στους Δελφούς για κάποια νίκη του στα Πύθια. Ο Πυθαγόρας δε, του φιλοτέχνησε άγαλμα που το εναπόθεσαν στην Ολυμπία…
Όλ’ αυτά όμως έγιναν σκόνη… Η Παγκόσμια Αθλητική Ιστορία αγνόησε και αγνοεί το φαινόμενο του Άστυλου, του πολυ-Ολυμπιονίκη των δρόμων από τον Κρότωνα, εξ αιτίας, ίσως, της μεταγραφής του και της πολιτικής … των Ελληνικών πόλεων, που δεν ήθελαν τον Γέλωνα και αργότερα τον διάδοχο του στα πόδια τους, τα χρόνια που επακολούθησαν τους αμυντικούς πολέμους των Ελλήνων ενάντια στους Πέρσες…https://www.apollonrunnersclub.gr
*τήν φωτογραφία την πήρα από Πανορμίτης Σπανός και απεικονίζεται,το αγαλμα ενός Ελληνα δρομέα και βρίσκεται σε πλατεία του Λονδίνου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου