ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ – Η ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ, ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ. ΜΕΡΟΣ Β΄
Γράφει ο
Ένα από τα βασικά κλειδιά κατανόησης του τι έγινε στα Δεκεμβριανά είναι η απάντηση στο ερώτημα πώς «ξαφνικά» το μικρό σε μέγεθος προπολεμικά ΚΚΕ απέκτησε τόση δύναμη ώστε να φτάσει να διεκδικεί με αξιώσεις την εξουσία.
Αυτή η απάντηση θα δοθεί στη συνέχεια – όμως πρέπει να συμπληρώσουμε εδώ κάτι στα όσα γράφτηκαν στο πρώτο μέρος αυτού του σημειώματος.
Το ΚΚΕ λοιπόν μπορεί να μην είχε ως την εποχή που επήλθε η δικτατορία του Μεταξά μεγάλη εκλογική δύναμη… το μεγαλύτερο ποσοστό που είχε πάρει ως τότε ήταν 9,59% στις εκλογές του 1935, από τις οποίες, όμως, απείχαν τα βενιζελικά κόμματα, έτσι πολλοί το επέλεξαν ως ψήφο διαμαρτυρίας. Σε «κανονικές» εκλογές με συμμετοχή όλων το μεγαλύτερο ποσοστό που είχε πετύχει, ήταν το 5,76%, όπως προαναφέρθηκε, στις εκλογές του Ιανουαρίου του 1936, τις τελευταίες πριν από τη δικτατορία του Μεταξά, όπου είχε εκλέξει 15 βουλευτές.
Για την ιστορία σε εκείνες τις εκλογές ο ίδιος ο Μεταξάς με το δικό του κόμμα («Κόμμα Ελευθεροφρόνων») είχε πάρει ποσοστό 3,94% και είχε εκλέξει 7 βουλευτές! – το γεγονός ότι έγινε «νόμιμα» πρωθυπουργός τον Απρίλιο του 1936 οφείλεται στη συναίνεση των αστικών κομμάτων, βενιζελικών κι αντιβενιζελικών. Μόνο οι κομμουνιστές βουλευτές και κάποιοι πολύ λίγοι μεμονωμένοι από τα αστικά κόμματα δεν του είχαν δώσει ψήφο ανοχής τότε!
Η επιρροή, όμως, του ΚΚΕ προπολεμικά, ήταν μεγαλύτερη από το εκλογικό του ποσοστό – και αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι όλα τα αστικά κόμματα, ακόμα και τα πιο «κεντροαριστερά» της εποχής, ήταν από πολύ έως… πάρα πολύ αρνητικά διακείμενα απέναντι στον συνδικαλισμό και στους εργατικούς αγώνες, τους οποίους θεωρούσαν «διατάραξιν της τάξεως» και «αναρχία» και δεν δίσταζαν καθόλου να επιβάλουν άγρια καταστολή, με πολλά θύματα, κάθε φορά που αυτοί οι αγώνες φούντωναν – ο πρώτος νεκρός μάλιστα σε εργατική, πρωτομαγιάτικη διαδήλωση υπήρξε επί της κυβέρνησης του «σοσιαλδημοκράτη» και… πιο «αριστερού» απ’ όλους τους αστούς πολιτικούς Αλέξανδρου Παπαναστασίου το 1924!
Δεν είναι καθόλου τυχαίο αυτό που προαναφέραμε επίσης στο πρώτο μέρος, δηλαδή ότι πάρα πολλοί από τους ηγέτες και παράγοντες των κομμάτων αυτών λοξοκοίταζαν με… θαυμασμό ή με συμπάθεια προς τον φασισμό και το ναζισμό, κυρίως προς τη φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι λόγω της «επιτυχίας» του να επιβάλει «νόμο και τάξη» ή… ένα είδος «σοσιαλισμού με νόμο και τάξη» κατά τους πιο… αριστερόστροφους θαυμαστές του!
Ανάμεσα στα αστικά κόμματα ξεχώριζε για την ανάλυσή του της ταξικής πάλης το κόμμα του Μεταξά! Οι πιο συντηρητικοί πολιτικοί ηγέτες έκρυβαν το πρόβλημα κάτω από το χαλί – δηλαδή… αρνούνταν εντελώς ότι υπήρχε πάλη των τάξεων. Ο Μεταξάς όμως το αναγνώριζε και δήλωνε ότι το δικό του κόμμα ήταν εκείνο που εξέφραζε «τις τάξεις των αγροτών και των μικροαστών», χωρίς ασφαλώς παράλληλα να επιδιώκει την… εξαφάνιση του μεγάλου κεφαλαίου – ωστόσο στην αντίληψή του υπήρχε το στοιχείο της υποταγής ή της αναγκαστικής συνεισφοράς πιο σωστά του τελευταίου στις ανάγκες του κράτους (η ίδια αντίληψη υπήρχε και στον φασισμό κι ακόμα περισσότερο στον ναζισμό), άλλο αν ήταν αδύνατον να εφαρμοστεί σε μεγάλο ποσοστό αυτή η πολιτική όταν ήρθε ο ίδιος στην εξουσία.
Όσο για την εργατική τάξη… ο Μεταξάς δεν ήταν καθόλου αντίθετος στην καταστολή των αγώνων της αλλά υποδείκνυε ότι οι εργάτες έπρεπε να βοηθηθούν να αποκτήσουν μικρές ιδιοκτησίες ώστε να γίνουν μικροαστοί, κάτι το οποίο κατά την άποψή του ήθελαν και οι ίδιοι – μια οξυδερκέστατη παρατήρηση, η άρνηση της οποίας έχει... βασανίσει την κομμουνιστική Αριστερά στο πέρασμα των χρόνων αλλά δεν βασάνισε καθόλου μεταγενέστερα τον… Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος την εφάρμοσε στην πολιτική του πολύ περισσότερο κι από τον ίδιο τον Μεταξά!
Πάντως ο Μεταξάς στα χρόνια του Μεσοπολέμου δεν είχε μεγάλη πολιτική δύναμη, τέτοια είχαν τα μεγάλα βενιζελικά κι αντιβενιζελικά κόμματα, τα οποία, παρά τα «φιλεργατικά», εκσυγχρονιστικά μέτρα που είχαν αναγκαστεί αποσπασματικά να πάρουν κατά καιρούς, είχαν απέναντι στην εργατική τάξη τη στάση που περιγράψαμε.
Έτσι λοιπόν, το ΚΚΕ έχοντας πάρει επάνω του σχεδόν αποκλειστικά (άλλο θέμα αν το έκανε πάντα με σωστή τακτική) την υπεράσπιση και προώθηση των εργατικών αγώνων, κατόρθωνε να ακούγεται ο λόγος του σε ευρύτερο ακροατήριο από εκείνους που το ψήφιζαν.
Και παρά το γεγονός ότι η δικτατορία του Μεταξά το διέλυσε από οργανωτική άποψη, δεν κατόρθωσε να σβήσει και τις ιδέες του… οι ιδέες δεν σβήνουν με την τρομοκρατία, την αστυνομική καταστολή, τις διακρίσεις, τις φυλακές και τις εξορίες – ακόμα κι αν προσωρινά επιβληθεί η σιωπή. Παραμένουν μέσα στο μυαλό και στην καρδιά κι εκείνων που αναγκάζονται να υπογράψουν «δηλώσεις μετανοίας» ή να λουφάξουν και με πρώτη ευκαιρία ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια και μάλιστα, λόγω της προηγούμενης καταστολής, με πιο δυναμικό και σκληρό τρόπο από προηγουμένως. Γι’ αυτό άλλωστε, όταν έληξε ο εμφύλιος πόλεμος, το μετεμφυλιακό κράτος, από το 1950 και μετά, παράλληλα με τις διώξεις κατά των αριστερών επέτρεψε τη νόμιμη λειτουργία του αριστερού κόμματος της ΕΔΑ ώστε… να υπάρχει η αναγκαία εκτόνωση και να μη σκάσει το κοινωνικό καζάνι!
Η «μαγιά» λοιπόν για την μεταγενέστερη (στη δεκαετία 1940-1950) άνοδο του ΚΚΕ υπήρχε και απλώς χρειαζόντουσαν οι κατάλληλες συνθήκες για να την κάνουν να «ενεργήσει»!
Επιστρέφοντας στα γεγονότα, στις 28 Οκτωβρίου του 1940 έγινε η εισβολή των Ιταλών κατά της Ελλάδας, η οποία αντιμετωπίστηκε με το «ΟΧΙ» του Μεταξά και ολόκληρου του ελληνικού λαού – η στάση του ΚΚΕ στον πόλεμο αυτόν σημαδεύτηκε από το γνωστό γράμμα του Νίκου Ζαχαριάδη μέσα από τη φυλακή, το οποίο υποδείκνυε ότι ο λαός πάλευε για την εθνική του ανεξαρτησία και έγραφε χαρακτηριστικά «…Στον πόλεμο αυτό που τον διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά, όλοι μας πρέπει να δόσουμε όλες μας τις δυνάμεις, δίχως επιφύλαξη». Το γράμμα αυτό δημοσιεύθηκε με εντολή του Μεταξά στις εφημερίδες και ήταν μια «υποθήκη» που έγραψε ο Ζαχαριάδης συλλαμβάνοντας το νόημα της εποχής, η οποία αξιοποιήθηκε από το ΚΚΕ λίγο μεταγενέστερα.
Για να καταλάβουμε πόσο «προχωρημένη» ήταν για την εποχή αυτή η ενέργεια του Ζαχαριάδη υπενθυμίζουμε ότι τότε ίσχυε ακόμα το σύμφωνο μη επίθεσης που είχαν υπογράψει η Σοβιετική Ένωση με τη Γερμανία – κάτι το οποίο σε πολλούς κομμουνιστές δημιουργούσε την αυταπάτη ότι ο ναζισμός και ο φασισμός θα μπορούσαν να είναι… σύμμαχοί τους (αυτή η αυταπάτη εκδηλώθηκε σε μεγάλο βαθμό στη στάση των Γάλλων κομμουνιστών όταν τον Ιούνιο του 1940 η Γερμανία εισέβαλε στη Γαλλία). Αλλά και η κομμουνιστική Τρίτη Διεθνής, όπως μαθαίνουμε από μεταγενέστερες πηγές, δεν είδε με καλό μάτι αυτή την κίνηση του Ζαχαριάδη και αργότερα πολλοί (όχι ο ίδιος ο Στάλιν)… του το φύλαγαν, κάτι που έπαιξε το ρόλο του στην καθαίρεσή του το 1956!
Ο ίδιος ο Ζαχαριάδης είτε έμαθε είτε το πιθανότερο διαισθάνθηκε ότι είχε βγει… πολύ εκτός γραμμής της Τρίτης Διεθνούς και με άλλα δυο γράμματά του προσπάθησε «να τα μπαλώσει». Εκείνα τα γράμματα δεν αναιρούσαν το πρώτο όπως αναληθώς διαδόθηκε αργότερα από τους αντιπάλους του ΚΚΕ αλλά έθεταν ανεδαφικούς όρους και προϋποθέσεις, όπως να… σταματήσει να προελαύνει ο ελληνικός στρατός εκτός των συνόρων της Ελλάδας για να μη γίνει ο πόλεμος… ιμπεριαλιστικός και «να ζητηθεί η μεσολάβηση της Σοβιετικής Ένωσης για ειρήνη» - αυτές βέβαια οι ανοησίες, που θέλησε τότε ο Ζαχαριάδης να χρησιμοποιήσει για «ξεκάρφωμα», δεν έγιναν τότε, ευτυχώς για το ΚΚΕ, γνωστές, διότι το δεύτερο και το τρίτο γράμμα του δεν δημοσιεύθηκαν.
Να συμπληρώσουμε εδώ ότι η λεγόμενη «Παλιά Κεντρική Επιτροπή», ένα από τα παράνομα καθοδηγητικά κέντρα του ΚΚΕ που υπήρχαν τότε με επικεφαλής τον Νίκο Πλουμπίδη, θεώρησε... τόσο εκτός γραμμής Τρίτης Διεθνούς το γράμμα του Ζαχαριάδη ώστε πίστεψε ότι ήταν πλαστό και το κατήγγειλε! – ούτε αυτό έγινε γνωστό τότε αλλά οπωσδήποτε έπαιξε το ρόλο του στις μετέπειτα κακές σχέσεις Ζαχαριάδη και Πλουμπίδη και στην τραγική σχετική υπόθεση με πρωταγωνιστές αυτούς τους δυο το 1953-54.
Ασφαλώς ο ελληνικός λαός δεν περίμενε από τον Ζαχαριάδη ή από οποιονδήποτε άλλον να του υποδείξει τι θα έκανε και συμμετείχε με ενθουσιασμό στον πόλεμο κατά των Ιταλών, ο οποίος με την εξέλιξή του και με τη νίκη του ελληνικού στρατού προκάλεσε τον παγκόσμιο θαυμασμό.
Αλλά ενώ ο λαός ήταν γεμάτος ενθουσιασμό για τις νίκες κατά των Ιταλών, ο Μεταξάς και ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ και γενικότερα όσοι γνώριζαν από πολιτική, προβληματίζονταν με αγωνία για το τι θα έκαναν οι σύμμαχοι των Ιταλών, δηλαδή οι Γερμανοί – πρέπει εδώ να πούμε ότι ο Μεταξάς απέρριψε προσπάθειες που έγιναν να «μεσολαβήσει» η χιτλερική Γερμανία για τον τερματισμό του πολέμου, καθώς καταλάβαινε ότι κάθε τέτοια «μεσολάβηση» θα σήμαινε τεράστιες κι ανεπανόρθωτες υποχωρήσεις σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων και υπέρ της Ιταλίας αλλά και της… καραδοκούσας, επίσης συμμάχου των Γερμανών, Βουλγαρίας, ενώ θα επέφερε αμέσως και την αντίδραση σε βάρος της Ελλάδας της Μεγάλης Βρετανίας.
Όλα αυτά τα αναλύει ο Μεταξάς σε μια εκπληκτική συνέντευξή του αμέσως μετά την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου προς τους δημοσιογράφους της εποχής. Όσο αντίθετος και να είναι κάποιος στον Μεταξά και στη δικτατορία του, μελαγχολεί όταν βλέπει το επίπεδό του και την κατανόηση εκ μέρους του της γεωπολιτικής και το συγκρίνει με αυτό που έχουν οι ΑΝΥΠΑΡΚΤΟΙ και ΚΑΤΕΥΘΥΝΟΜΕΝΕΣ ΜΑΡΙΟΝΕΤΕΣ του σήμερα -έως και την τελική σύμπραξη της Σοβιετικής Ένωσης με τις δυτικές δυνάμεις είχε προβλέψει ο Μεταξάς, παρά τον αντικομμουνισμό του και παρά το κλίμα της εποχής που επηρεαζόταν από το γερμανοσοβιετικό σύμφωνο! Μπορείτε να δείτε αυτή τη συνέντευξη εδώ: https://www.lifo.gr/.../o-metaksas-eksigei-stoys-ekdotes...
Τα πράγματα έγιναν πιο περίπλοκα όταν οι Άγγλοι εκδήλωσαν την πρόθεσή τους να «βοηθήσουν» στρατιωτικά την Ελλάδα – ο Μεταξάς ήταν αντίθετος διότι γνώριζε πως αυτή η στρατιωτική βοήθεια, με ένα εκστρατευτικό σώμα δευτεροτρίτης σειράς, κακοφτιαγμένο και ανεπαρκώς εξοπλισμένο δεν χρειαζόταν κατά των Ιταλών, διότι… η Ελλάδα τα είχε καταφέρει μόνη της και δεν είχε καμιά πιθανότητα να αναχαιτίσει ενδεχόμενη γερμανική εισβολή, την οποία θα προκαλούσε κιόλας, καθώς η ανησυχία των Γερμανών ήταν ακριβώς να μην έχουν εχθρικά στρατεύματα στις χώρες της βαλκανικής χερσονήσου τη στιγμή που προετοίμαζαν την εισβολή τους κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Ασφαλώς πολύ πιθανό ήταν και χωρίς αυτή την ανάμιξη των Άγγλων η γερμανική εισβολή να γινόταν έτσι κι αλλιώς, καθώς ο Χίτλερ είχε μια ιδιαίτερη «ευαισθησία» απέναντι στον «δάσκαλό του», τον Μουσολίνι και παρ’ όλο που είχε διαφωνήσει μαζί του για την επίθεση εναντίον της Ελλάδας, δεν θα τον άφηνε τελικά αβοήθητο.
Φυσικά και οι Άγγλοι γνώριζαν ότι η συγκεκριμένη στρατιωτική «βοήθεια» εκ μέρους τους δεν θα πρόσφερε τίποτα – τότε όμως γιατί επέμεναν να στείλουν τα στρατεύματά τους (αποτελούμενα κατά μεγάλο μέρος από Ινδούς και Νεοζηλανδούς) στην Ελλάδα;
Η απάντηση είναι ότι… έβλεπαν πολύ μπροστά και ήθελαν κι εκείνοι να «εγγράψουν» την υποθήκη τους, δηλαδή να «δηλώσουν» ότι μετά από το τέλος του πολέμου η Ελλάδα δεν υπήρχε περίπτωση να φύγει για οποιονδήποτε λόγο από την επιρροή της Μεγάλης Βρετανίας!
Σε κάθε περίπτωση, με δυσφορία ο Μεταξάς αναγκάστηκε να δεχτεί τη βρετανική «βοήθεια» - άλλωστε δεν ήταν στο χέρι του να μη τη δεχτεί, διότι αυτός που έκανε το πραγματικό κουμάντο σε θέματα εξωτερικής πολιτικής ήταν ο όσο δεν παίρνει αγγλόφιλος βασιλιάς Γεώργιος Β΄ και όχι ο Μεταξάς. Λίγο αργότερα, στις 29 Ιανουαρίου 1941 ο Μεταξάς πέθανε… και έτσι, εκτός των άλλων, δημιουργήθηκε στην Ελλάδα ένα μεγάλο κενό εξουσίας, το οποίο έσπευσε να καλύψει ο Γεώργιος Β΄. Θα δούμε στην επόμενη συνέχεια με ποιον τρόπο, διότι ήδη αυτό το δεύτερο μέρος… μεγάλωσε πολύ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου