ΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑ ΤΩΝ ΜΕΔΟΝΤΙΔΩΝ[Η ΦΡΑΤΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΔΟΝΤΑ]

[Η Ανάρτηση αφιερωμένη στόν Αντώνη Αηδονίδη τόν οποίο ευχαριστώ για τήν συμβολή του]
 
Μέ τό ονομα ΜΕΔΩΝ στήν Ελληνική μυθολογία αναφέρονται τά κάτωθι πρόσωπα

1. Ηρωική μορφή της ανατολικής Λοκρίδας που συνδέθηκε με τις τρωικές μυθικές παραδόσεις. Αναφέρεται ως νόθος γιος του Οϊλέα με μητέρα του τη Ρήνη ή την Αλκιμάχη. Επομένως ο Μέδων ήταν ετεροθαλής αδελφός του Αίαντα του Λοκρού. Ο Μέδων εγκατέλειψε τη γενέτειρά του Φυλάκη επειδή είχε σκοτώσει ένα συγγενή της μητριάς του, της Εριώπιδας. Συμμετέσχε στον Τρωικό Πόλεμο ως αρχηγός των ανδρών του Φιλοκτήτη και σκοτώθηκε εκεί από τον Αινεία.
2. Κήρυκας των μνηστήρων της Πηνελόπης, ο οποίος της απεκάλυψε τη συνωμοσία που ετοίμαζαν οι μνηστήρες για να σκοτώσουν τον Τηλέμαχο. Για τον λόγο αυτό ο Οδυσσέας λυπήθηκε τον Μέδοντα κατά τη μνηστηροφονία, μετά από παρέμβαση του Τηλεμάχου. Η Βιβλιοθήκη Απολλοδώρου αναφέρει ότι ο Μέδων καταγόταν από το Δουλίχιο.
3. Ο μεγαλύτερος γιος του Κόδρου, που μάλωσε με τον αδελφό του Νηλέα για την εξουσία. Το Μαντείο των Δελφών έβγαλε χρησμό που ευνοούσε τον Μέδοντα. Αυτός ο Μέδων αναφέρεται ως ο γενάρχης των Μεδοντιδών και ως πρώτος άρχοντας των Αθηνών.
4. Ο ένας από τους δύο γιους του Πυλάδου και της Ηλέκτρας. Ο Μέδων αυτός ταυτίζεται με τον Μεδέωνα, τον επώνυμο ήρωα της πόλεως Μεδεών της Φωκίδας. Κάποιες πηγές γράφουν ότι σκότωσε μαζί με τον αδελφό του τον Ηρακλείδη Αριστόδημο

Εμάς εδω θά μας απασχολήσει  ο ΜΕΔΩΝ ο γυιός του Κόδρου ,η φατρία του και τά σύμβολά της
=============

: ΣΥΜΒΟΛΑ ΜΕΔΟΝΤΙΔΩΝ (ΜΕΔΩΝ, ΣΟΛΩΝ, ΔΡΟΠΙΔΗΣ, ΚΡΙΤΙΑΣ)

Πρόκειται για οικογένειες κλάδου που προέρχεται από τους Νηλείδες της

Πύλου (Όμηρος: ΙΛΙΑΣ, VIII.100, X.87, XI.617, XIII.514 & Nasonius Ovidius:

METAMORPHOSES, xii.553), οι οποίες σύμφωνα με την άποψη όλων των αρχαίων

ιστορικών, ερευνητών και περιηγητών εμφανίζονται περί τα τέλη του ΧΙΙ

προχριστιανικού αιώνα μετά την κατάρρευση της Πύλου στην Αττική και

σχηματίζουν πανίσχυρες φρατρίες, παρεμβαίνοντας και καθορίζοντας

αποφασιστικά την ιστορική και πολιτική εξέλιξη της περιοχής επί αιώνες.

Η φρατρία των Μεδοντιδών αποτελεί κλάδο του τελευταίου βασιλικού

οίκου της Αττικής, με αρχή τον Πύλιο Μέλανθο, που ανατρέπει και δολοφονεί τον

15ο και τελευταίο απόγονο του οίκου του Θησέως με την βοήθεια των συγγενών του

Πυλίων προσφύγων, για να σφετερισθεί πραξικοπηματικά την εξουσία (Παυσανίας:

ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ, ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΑ, ΙΙ, 18.7, ΑΧΑΪΚΑ , VΙΙ, 1.4). Μετά τον θάνατο

του υιού και διαδόχου του Κόδρου, οι απόγονοί του Νηλεύς και Μέδων

συγκρούονται για το ζήτημα του βασιλικού θεσμού, καθώς ο Νηλεύς προσπαθεί να

τον διασώσει, ενώ ο Μέδων επιχειρεί να τον καταργήσει. Με την επικράτηση του

Μέδοντος και των οπαδών του, ο Νηλεύς και οι συγγενείς του εγκαταλείπουν την

Αττική, καταλήγοντας ως οικιστές στην Ιωνία (Παυσανίας: ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ,

ΑΧΑΪΚΑ , VΙΙ, 2.1-2.2, VΙΙ, 2.7, VΙΙ, 3.1, VΙΙ, 3.2, VΙΙ, 3.3, VΙΙ, 3.4), ενώ ο Μέδων εισάγει τον

θεσμό του Ισοβίου Άρχοντος, που αποτελεί επί αιώνες αποκλειστικό προνόμιο της

φρατρίας του. Ο Ισόβιος Άρχων συχνά αποκαλείται Βασιλεύς και λογίζεται ως

πρώτος μεταξύ ίσων, καθώς υπάρχουν ακόμη 4 βασιλείς, οι λεγόμενοι

Φυλοβασιλείς (ένας ανά φυλή), που τον συνεπικουρούν στην άσκηση των

καθηκόντων του, όλοι μέλη των Ευπατριδών, δηλαδή των ευγενών της Αττικής

(ΛΕΞΙΚΟΝ ΣΟΥΔΑ, Ada Adler, 1928-1938 & B.G. Teubner, Stuttgart, 1971, Λήμμα Απατούρια).

Το καθεστώς επιβιώνει έως το 753 π.Χ., όπότε και μετασχηματίζεται από τον

Αλκμαίωνα των Αλκμαιωνιδών (εισέρχεται λόγω επιγαμίας στην φρατρία των

Μεδοντιδών) στον θεσμό των τριών ετησίων αρχόντων (Άρχων Επώνυμος, Άρχων

Πολέμαρχος, Άρχων Βασιλεύς), μετά την παρουσία 13 Ισοβίων Αρχόντων στην

εξουσία (Ευσέβιος: ΠΑΝΤΟΔΑΠΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, Schöne, Berlin, 1866-1875 (Vol. I&II) & John

1.2.

1καί2: Το Ὀκτάκτινο Ἄστρο, ἐπίσημον (σύμβολο) των Μελανθιδών της Ιωνίας,

συνιστά το κατεξοχήν έμβλημα του βασιλικού οίκου της Αττικής, που συνδυάζεται

με το σύμβολο της εξουσίας, το χρώμα της πορφύρας, το οποίο έχουν δικαίωμα να

φέρουν οι απόγονοι του βασιλικού οίκου στις πόλεις της Ιωνίας, στις επίσημες

τελετές και εκδηλώσεις, στοιχείο που είναι γνωστό στους Ίωνες αγγειογράφους

του VΙ προχριστιανικού αιώνα. Ο Στράβων μάλιστα (Στράβων: ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ, ΧΙV, 3),

επισημαίνει πως ο επιφανέστερος ίσως φιλόσοφος του αρχαίου κόσμου, ο σκοτεινός

Ηράκλειτος, ως απόγονος του Ανδρόκλου του υιού του Νηλέως και αδελφού του

Μέδοντος, που ηγείται κατά την παράδοση των οικιστών της Εφέσου (Παυσανίας:

ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ, ΑΧΑΪΚΑ , VΙΙ, 2.1-2.2, VΙΙ, 2.7, VΙΙ, 3.1, VΙΙ, 3.2, VΙΙ, 3.3, VΙΙ, 3.4) και

κατά συνέπεια ανήκει στη φρατρία των Μελανθιδών της Ιωνίας, κατέχει το

δικαίωμα της προεδρίας στους αγώνες και στις τελετές στα ιερά της Ελευσινίου

Δήμητρος, φέροντας τα σύμβολα της βασιλικής εξουσίας, δηλαδή τον σκίπωνα (η

ράβδος του πολέμαρχου) και την πορφύρα, δικαίωμα και σύμβολα που τελικά

αποποιείται, καθώς τα εκχωρεί στον αδελφό του. Η ταυτοποίηση, πέραν των

γραπτών πηγών, βασίζεται σε απεικονίσεις Ιώνων ζωγράφων του VI

προχριστιανικού αιώνα (Εικονογραφικές Πηγές: Αμφορέας, 1523, Εθνικό Αρχαιολογικό

Μουσείο Αθηνών & Αμφορέας, The Trustees of British Museum/ Ψηφιακή Αποκατάσταση-

Αναπαράσταση: Νίκος Πάνος
3.4

3&4: Το Ὀκτάκτινο Ἄστρο, ἐπίσημον (σύμβολο) των Μεδοντιδών της Αττικής, της

φρατρίας που λογίζεται κατά την τοπική παράδοση ως υπεύθυνη για την

κατάργηση του θεσμού της βασιλείας. Αν και υποδηλώνει την απευθείας

καταγωγή από τον τελευταίο βασιλικό οίκο της Αττικής, από τον οποίο προέρχεται

η φρατρία, απουσιάζει επιδεικτικά το πορφυρό χρώμα, το σύμβολο της εξουσίας,

πράξη μάλλον πολιτική, που ευθυγραμμίζεται με το λαϊκό αίσθημα κατά του

θεσμού στην Αττική. Αριστερά, η μορφή που εμφανίζεται κατά τα τέλη του VI

προχριστιανικού αιώνα, σε ασπίδα οπλιτοδρόμου, στοιχείο που επιτρέπει και την

χρονολόγησή της, καθώς το αγώνισμα της οπλιτοδρομίας εισάγεται για πρώτη

φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 520 π.Χ. και στα Πύθια το 498 π.Χ., μετά τις

πρώτες επαφές των Ελλήνων με στρατιωτικές μονάδες του Περσικού Κράτους

στην Μικρά Ασία και στην Αίγυπτο (E. Babelon: TRAITÉ DES MONNAIES GRECQUES ET

ROMAINES, I, ii, nr. 1372, Paris, 1907). Η διαπίστωση ότι ο βασικός συντελεστής ισχύος

των περσικών δυνάμεων εστιάζεται στους τοξότες, οδηγεί στην ανάπτυξη της

οπλιτοδρομίας, ενός αγώνα δρόμου 400 μέτρων, στον οποίο οι αγωνιζόμενοι είναι

υποχρεωμένοι να μεταφέρουν στο αριστερό τους χέρι την ασπίδα τους τροχάδην,

ώστε να αντιμετωπισθεί το πλεονέκτημα των τοξοτών. Δεξιά, η μορφή που

εμφανίζεται κατά την περίοδο των Μηδικών, σε ασπίδα οπλίτη που αντιμετωπίζει

επίθεση Αμαζόνων και μάλλον αλληγορεί τον σχετικό θρύλο της Αμαζονομαχίας

με κεντρικό ήρωα τον Θησέα (Εικονογραφικές Πηγές: Αμφορέας, Musée Antoine Vivenel,

Compiègne & Κρατήρ, Ζωγράφος Νεαπόλεως, K.143, Martin von Wagner Antikensammlung,

Würzurg Universtät / Ψηφιακή Αποκατάσταση-Αναπαράσταση: Νίκος Πάνος).

Knight Fotheringham, Oxford, 1905) 5: Ο Ἀμφορεὺς, ἐπίσημον (σύμβολο) που εμφανίζεται κατά την Σολώνειo περίοδο

της Αττικής. Αν και τα συγκεκριμμένα αγγεία χαρακτηρίζονται επί δεκαετίες από

τους αρχαιολόγους με την έκφραση Τυρρηνικοὶ Ἀμφορεῖς, είναι πλέον γνωστό πως

6.5.

αποτελούν ένα από τα κυριώτερα προϊόντα των Αθηναίων αγγειοπλαστών και

μάλιστα συνιστούν δοχεία μεταφοράς ελαιολάδου, του μόνου αγροτικού προϊόντος

που επιτρέπεται να εξάγεται, σύμφωνα με την νομοθεσία του Σόλωνος, καθώς η

εξαγωγή όλων των υπολοίπων θεωρείται παράνομη και οι παραβάτες τιμωρούνται

από τον εκάστοτε υπεύθυνο Άρχοντα με πρόστιμο 100 δραχμών, που καταβάλλεται

στο δημόσιο ταμείο (C. T. Seltman: ATHENS, ITS HISTORY AND COINAGE BEFORE THE

PERSIAN INVASION, Cambridge, 1924, σελίς 8 & Πλούταρχος: ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ,

ΣΟΛΩΝ, 24). Το σύμβολο χρησιμοποιείται αναμφίβολα από μέλη των Μεδοντιδών,

καθώς εμφανίζεται σε νομίσματα της φρατρίας, κατά την περίοδο εξουσίας του

Σόλωνος, όπως και σε αμφορείς των αρχών του VI προχριστιανικού αιώνα, ενώ

είναι πιθανή η χρήση του από οπαδούς του Σόλωνος και των μεταρρυθμίσεών του,

όπως και από Αθηναίους εμπόρους που κινούνται στις αγορές της Μεσογείου,

δρώντας παράλληλα και ως εκπρόσωποι της Αθηναϊκής Πολιτείας (Εικονογραφικές

Πηγές: Αμφορέας, Élite de Monuments Céramographiques, C. Lenormant & Jde Witte,Plate LX,

Paris 1837-1861, σελίς 202 & Αργυρά Δίδραχμα, Αθήναι, J.I.A..N. i 1898, Plate IB 10 &

Seltman/Cambridge J.I.A..N. i 1898, Plate IB 6 & London B.M.C., Plate XXIV, 21/ Ψηφιακή

Αποκατάσταση-Αναπαράσταση: Νίκος Πάνος).

6: Το Ὀκτάκτινο Ἄστρο, το κυρίαρχο ἐπίσημον (σύμβολο) των Μεδοντιδών της

Αττικής, που παραπέμπει στον πρόγονό της φρατρίας Μέλανθο και στην

παράδοση του τελευταίου βασιλικού οίκου της Αττικής. Προέρχεται από στάμνο

του μεγάλου ζωγράφου Πολυγνώτου από την Θάσο, που ζεί και εργάζεται στην

Αττική στα μέσα του V προχριστιανικού αιώνα, ο οποίος δεν χρησιμοποιεί πορφυρό

χρώμα, καθώς γνωρίζει πως η φρατρία αποποιείται σύμφωνα με την παράδοση

από την αρχαϊκή εποχή τα βασιλικά σύμβολα εξουσίας. Πρόκειται για σύμβολο στο

οποίο συνδυάζονται ο βασιλικός θεσμός μέσω του αριθμού 8, αλλά και ο Διόνυσος

Μελαναιγίδας, όπως και ο ίδιος ο Μέλανθος, λόγω του μαύρου χρώματος.

Σύμφωνα με σχετικό λαϊκό θρύλο, ο Μέλανθος που κατά την παράδοση είναι

απόγονος του αδελφού του Νέστορος Περικλυμένου, συμμετέχει αποφασιστικά

στις συγκρούσεις των Αθηναίων με τους Βοιωτούς και μάλιστα όταν ο ηγέτης των

Βοιωτών Ξάνθος προκαλεί σε μονομαχία τον ηγεμόνα των Αθηναίων Θυμοίτη και

εκείνος αρνείται, ο Μέλανθος παρεμβαίνει στον διάλογο των δύο ηγεμόνων,

τονίζοντας στον Ξάνθο ότι δεν συνηθίζεται σε μία μονομαχία να υπάρχουν συνοδοί

και καθώς ο Βοιωτός στρέφεται έκπληκτος για να διαπιστώσει ποιοί τον

ακολουθούν, ο Μέλανθος τον εξοντώνει με δόλο. Όταν ο ευφυής Πύλιος

κατηγορείται με σφοδρότητητα για την δόλια και αισχρή πράξη του, επικαλείται

το γεγονός ότι ο Διόνυσος χωρίς την χαρακτηριστική του γενειάδα και καλυμμένος

με τον μαύρο μανδύα από δέρμα τράγου των κτηνοτρόφων εμφανίζεται να

ακολουθεί τον Ξάνθο, με συνέπεια να αντιδράσει ασυναίσθητα λόγω του φόβου του

(Στράβων: ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ, VIII, 3.59, ΙΧ, 3.93, ΧΙV, 6.33, Κόνων: ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ, 39, Scriptores

Poeticae Historiae Graeci, A. Westermann, Brunswick, 1843 & Πολύαινος: ΣΤΡΑΤΗΓΗΜΑΤΑ,

Ι.19, ed. E. Wölfflin & J. Melber, Leipzig, 1887 & 1970 & ed. R. Sheperd, Ares Publishers, Chicago,

1974). Επιπλέον ο Πλούταρχος (ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ, ΘΗΣΕΥΣ, 36.3-4) επισημαίνει στο

τέλος της βιογραφίας του θρυλικού ηγεμόνα της Αττικής πως…[36.3] θυσίαν δὲ

ποιοῦσιν αὐτῷ τὴν μεγίστην ὀγδόῃ Πυανεψιῶνος, ἐν ᾗ μετὰ τῶν ἠϊθέων ἐκ Κρήτης

ἐπανῆλθεν. οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ ταῖς ἄλλαις ὀγδόαις τιμῶσιν αὐτόν, ἢ διὰ τὸ πρῶτον

ἐκ Τροιζῆνος ἀφικέσθαι τῇ ὀγδόῃ τοῦ Ἑκατομβαιῶνος____________, ὡς ἱστόρηκε Διόδωρος ὁ

περιηγητής, ἢ νομίζοντες ἑτέρου μᾶλλον ἐκείνῳ προσήκειν τὸν ἀριθμὸν τοῦτον ἐκ

Ποσειδῶνος γεγονέναι λεγομένῳ. [36.4] καὶ γὰρ Ποσειδῶνα ταῖς ὀγδόαις τιμῶσιν. ἡγὰρ ὀγδοὰς κύβος ἀπ᾽ ἀρτίου πρῶτος οὖσα καὶ τοῦ πρώτου τετραγώνου διπλασία,

τὸ μόνιμον καὶ δυσκίνητον οἰκεῖον ἔχει τῆς τοῦ θεοῦ δυνάμεως, ὃν ἀσφάλειον καὶ

γαιήοχον προσονομάζομεν. Εξηγεί δηλαδή πως οι μεγάλες θυσίες προς τιμήν του

ήρωα τελούνται την όγδοη ημέρα του μήνα Πυανεψιῶνος (τέλη Σεπτεμβρίου) σε

ανάμνηση της επιστροφής του από την Κρήτη, ενώ επίσης τιμάται και την όγδοη

ημέρα κάθε μήνα, όπως και ο Ποσειδών, καθώς και η άφιξή του στην Αττική

συμπίπτει με την όγδοη ημέρα του μήνα Ἑκατομβαιῶνος (αρχές Ιουλίου).

Παράλληλα τονίζει πως ο αριθμός 8 αλληγορεί τον Ποσειδώνα, την μεγάλη

θεότητα των Αχαιών και μεταξύ των άλλων άρχοντα των σεισμών (Ενοσίγαιος),

λόγω του ότι αποτελεί τον κύβο του πρώτου άρτιου αριθμού (2), όπως επίσης και

το διπλάσιο του τετραγώνου του, συμβολίζοντας ασφάλεια και σταθερότητα και

λειτουργώντας αποτρεπτικά έναντι των φυσικών καταστροφών, όπως οι σεισμοί,

αφού διαθέτει τις δυνάμεις της θεότητας που τους ελέγχει (Εικονογραφικές Πηγές:

Στάμνος, Ζωγράφος Πολύγνωτος, V.522, Asmolean Museum, Oxford/ Ψηφιακή

Αποκατάσταση-Αναπαράσταση: Νίκος Πάνος).

8.7.

7&8: O μυθικός ήρωας Τριπτόλεμος, ἐπίσημον (σύμβολο) των Μεδοντιδών, που

συμβολίζει την εμπλοκή τους ως προέδρων στα δρώμενα, τις τελετές και τις

εορτές της Ελευσινίου Δήμητρος ως προέδρων. Με δεδομένο ότι η φρατρία δεν

συσχετίζεται με την αντίστοιχη μεγάλη ιερατική των Ευμολπιδών που έχει το

δικαίωμα να φέρει τα ιερά σύμβολα της Δήμητρος και της Περσεφόνης, επιλέγει

εναλλακτικά τον Τριπτόλεμο που και λόγω ονομασίας (η χρήση του μαγικού

αριθμητικού τρίς που χρησιμοποιείται κατά την Εποχή του Χαλκού για τουςθεοποιημένους ήρωες, όπως στην θεότητα Τρισήρως, που εμφανίζεται σε δοτική σε

Πινακίδα της Γραμμικής Β από την Πύλο, Tiriseroe/i→Tρισερώεει→Tρισηρώεει -

Pylos, Tn316), παραπέμπει έμμεσα στην αχαϊκή καταγωγή της (Εικονογραφικές

Πηγές: Musée Antoine Vivenel, Compiègne / Ψηφιακή Αποκατάσταση/Αναπαράσταση: Νίκος

Πάνος
 πηγή http://www.safem.gr

.