Ο Αρλεκίνος
Ο Αρλεκίνος! Ο περίφημος καλλιτέχνης, ο μοναχικός ήρωας με το χαρακτηριστικό καρό κοστούμι και τον χρωματιστό αέρα που περιβάλλει το διάβα του. Ο Αρλεκίνος είναι επίσης ένας από τους βασικούς χαρακτήρες της ιταλικής Commedia dell’arte. Έχει προγόνους του τους δούλους του Αριστοφάνη, του Πλαύτου, του Τερέντιου, τους βυζαντινούς μίμους, αλλά και τους ακροβάτες και τους θαυματοποιούς του Μεσαίωνα. To όνομά του σημαίνει «μικρός διάβολος», γεγονός που επικυρώνει την απόδοση μαγικών ιδιοτήτων σε αυτόν τον χαρακτήρα. Κάποιοι τον συσχετίζουν ακόμα και με την περίφημη «Κόλαση του Δάντη», όπου κάποιος δαίμονας ονομάζεται Alichino.
Η μάσκα του Αρλεκίνου περιβάλλεται από μυστήριο. Αναφορές κάνουν λόγο για ανακάλυψη του ίδιου του Μιχαήλ Αγγέλου, ο οποίος τη σχεδίασε εμπνεόμενος από τη μάσκα των αρχαίων σατύρων. Η μάσκα του Αρλεκίνου συμπεριφέρεται ως… Μόνα Λίζα. Άλλες φορές δίνει την εντύπωση «διαβόλου», άλλοτε κάποιου αφελούς. Στο θεατρικό σανίδι, ο Αρλεκίνος είναι μάλλον ένας αφελής υπηρέτης που συμβουλεύει τον κύριό του συνήθως λανθασμένα και αυτό τον οδηγεί σε προβλήματα. Η αγάπη του για την Κολομπίνα αποτελεί συχνό ελατήριο των πράξεών του. Περίπου τον 16ο αιώνα, ο χαρακτήρας της μάσκας του αποκτά περισσότερα στοιχεία «ευφυΐας», ζωντανεύει και εγκαταλείπει το παλαιό αφελές της πρόσωπο. Αυτήν την περίοδο φαίνεται ότι αποκτά επίσης τη χαρακτηριστική στολή του, το καπέλο του και το μπαστούνι, το περίφημο batocio. Η στολή του Αρλεκίνου, αυτή η ξεχωριστή patchwork δημιουργία, λέγεται ότι έγινε αρχικά από κερωμένο χαρτόνι, που μάλιστα κάλυπτε ολόκληρο το πρόσωπό του, ενώ αργότερα η στολή χαμήλωσε ως το λαιμό και προστέθηκε μια δερμάτινη μάσκα μισού προσώπου. Η μάσκα του Αρλεκίνου πρέπει να αφήνει τα φρύδια ακάλυπτα δίνοντας την αίσθηση ενός «ανακριτικού» βλέμματος.
Σύγχρονη, αφανή θεατρική απεικόνιση του αρλεκίνου αποτελεί ο Χλιεστακώφ στο έργο του Γκογκόλ «Ο Επιθεωρητής». Σύμφωνα με σύγχρονους μελετητές αυτός ο μοντέρνος ήρωας έχει πολλά από τον Αρλεκίνο στο παρουσιαστικό του, στις κινήσεις του και στον εσωτερικό του κόσμο. Ο Γκογκόλ πλάθει μέσα στο παραστασιακό του σύμπαν έναν υλιστικό κόσμο, όπου οι ταξικές διαφορές γίνονται αντιληπτές μέσα από τις αδειασμένες κούπες και πιατέλες. Ο δημιουργός αφομοιώνοντας στοιχεία της παράδοσης της λαϊκής φάρσας και του κουκλοθεάτρου, θ’ ανοίξει τον καλλιτεχνικό δρόμο του μοντερνισμού.
Pablo Picasso, «Carnaval», 1958
Το πορτραίτο του καλλιτέχνη ως σαλτιμπάγκου
Ο συμβολισμός θα συνεχίσει τη ρομαντική παράδοση της απεικόνισης του ίδιου του καλλιτέχνη ως κλόουν, πιερότου, αρλεκίνου και σαλτιμπάγκου. Αυτή η παραμορφωτική εικόνα της μεταμφιεσμένης καλλιτεχνικής αυτοπροσωπογραφίας θα καταστεί έμβλημα και του μοντερνισμού. Όχι μόνο ο άθλος του κλόουν ακροβάτη είναι το αλληγορικό ισοδύναμο της ποιητικής πράξης, αλλά η ίδια η περσόνα του γελωτοποιού ορίζει το ήθος του ποιητή, που προϋποθέτει τον πολλαπλασιασμό του προσώπου του μέσα από τις αλλεπάλληλες μεταμορφώσεις και παράλληλα τη διάσπαση του καλλιτεχνικού «εγώ» από την επώδυνη συνειδητοποίηση της αντιφατικής πραγματικότητας. Έτσι και ο ποιητής – γελωτοποιός θα οδηγηθεί σε μια ρεαλιστική προσέγγιση του κόσμου, καθώς ορίζοντας μια ανεστραμμένη πραγματικότητα και διαψεύδοντας τις ρομαντικές προσδοκίες, πασχίζει να συμφιλιωθεί με τα εγκόσμια αποδεχόμενος την αμηχανία μπροστά στην πλήρη συνθετότητά τους.
Αρλεκίνοι στο Καρναβάλι της Βενετίας
Ο πάντα πεινασμένος και άφραγκος Αρλεκίνος, με τη στολή εξεγερμένου νέου της δεκαετίας του ’60, παραπέμπει σ’ έναν περιπλανώμενο νέο που γεύεται τη ζωή. Ο Αρλεκίνος, αυτός ο αρχετυπικός ήρωας, που περιπλανιέται μελαγχολικός και μοναχικός, που εκτίθεται και διασκεδάζει, που απομονώνεται και θλίβεται, αποτελεί σχεδόν ένα εμμονικό θέμα στους πίνακες του Πωλ Σεζάν, όπως και του «Βασιλιά των Αρλεκίνων» (με πάνω από 50 πίνακες), Πάμπλο Πικάσο.
α. Πωλ Σεζάν, «Πιερρότος και Αρλεκίνος (Mardi Gras)», 1888, Μουσείο Τέχνης Πούσκιν, Μόσχα, β.-δ. Πωλ Σεζάν, Αρλεκίνοι (1888-1890, Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης, Ουάσινγκτον, Ιδιωτική Συλλογή και Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο, αντίστοιχα)
Την περίοδο 1888-1890 ο Γάλλος ζωγράφος Πωλ Σεζάν ζωγράφισε τέσσερα έργα με θέμα εμπνευσμένο από τους ήρωες της Commedia dell’Arte. Η νεανική αγάπη του Σεζάν για το καρναβάλι τον οδήγησε μάλλον σε μερικούς από τους πλέον διάσημους πίνακές του, με τον αγαπημένο Αρλεκίνο και τις παραλλαγές τους. Στον πρώτο πίνακα απεικονίζονται δύο χαρακτηριστικοί τύποι της ιταλικής παντομίμας, που ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς και στη Γαλλία, ο Πιερρότος (με τη λευκή στολή) και ο Αρλεκίνος. Ο Σεζάν ζήτησε από το γιο του να ποζάρει ως Αρλεκίνος, ως οδηγός μιας πομπής, ενώ ο Πιερότος τον ακολουθεί με το βλέμμα και το χέρι του να λιμπίζονται τη σκυτάλη από τη μασχάλη του Αρλεκίνου. Η αντίθεση στα κοστούμια, το στενό και το φαρδύ κοστούμι του ενός και του άλλου, οι κόκκινοι και μαύροι ρόμβοι του Αρλεκίνου, προβάλει και την αντίθεση και διαφορετικότητα των χαρακτήρων. Ο Αρλεκίνος σχεδόν πάντα καταφέρνει να κερδίσει από τον Πιερότο την αγαπημένη του, την Κολομπίνα. Στους τρεις άλλους πίνακες απεικονίζεται μόνος του ο Αρλεκίνος, αυτός ο κουτοπόνηρος υπηρέτης, που φορά συνήθως μία στολή με πολύχρωμα μπαλώματα. Ο Σεζάν ωστόσο προτιμά να τον απεικονίσει με μία κόκκινη στολή με μαύρα μπαλώματα.
«Πλανόδιοι ηθοποιοί» (Itinerant Actors, 1793), του Φρανσίσκο Γκόγια (Μουσείο Prado Μαδρίτης): Ένας θίασος περιπλανώμενων ηθοποιών, διαδεδομένη μορφή τέχνης και ζωής κατά τον 18ο αιώνα. Ένας Αρλεκίνος, μια Κολομπίνα, ένας Πιερότος κι ένας νάνος (Πουλτσινέλο) διασκεδάζουν το πλήθος. Πίσω τους διακρίνεται το σκηνικό της παράστασής τους
Από την αρχαία κωμωδία ως την commedia dell’arte, από τη λαϊκή φάρσα ως τον Μολιέρο, κέντρο της κωμικής δράσης είναι το μοτίβο της σύγκρουσης ανάμεσα σε δύο σπίτια, είτε αυτά είναι εγγεγραμμένα σκηνογραφικά, είτε είναι αφανή. Το ένα σπίτι είναι ο Οίκος της Τάξης και της Αρετής, ενώ το άλλο είναι ο Οίκος της Εκλύσεως και της Ηδονής. Το πρώτο σπίτι είναι αυτό που αντιπροσωπεύει την Εξουσία και τα Προσχήματα, την αστική ηθική που συγκαλύπτει πάθη και απωθημένα. Στο δεύτερο σπίτι κυριαρχεί η πανουργία, η απάτη και οι ζωώδεις ορμές. Ο Αρλεκίνος βρίσκεται στον πρώτο οίκο και δρα αποκαλυπτικά, ξεσκεπάζοντας τα προσχήματα. Ο Οίκος της Αρετής παραβιάζεται συνήθως από έναν Ξένο, ο οποίος δρα ως καταλύτης στην εύθραυστη ισορροπία του Οίκου. Αυτός ο ξένος λειτουργεί πειρασμικά για όλα τα μέλη του ευπρεπή Οίκου. Αυτό το μοτίβο εξάλλου, δεν περιορίζεται στο είδος της κωμωδίας, αλλά παρουσιάζεται και ως κοινός τόπος τόσο στο αστικό δράμα (Τ. Ουίλιαμς, Ίψεν), όσο και στο μυθιστόρημα («Ηλίθιος», Ντοστογιέφσκι) και στον κινηματογράφο («Θεώρημα», Παζολίνι).
Elin Bogomolnik, «Italian Carnival»
Εκτός από τον Πωλ Σεζάν, πολλοί ακόμα καλλιτέχνες και ζωγράφοι εμπνεύστηκαν από τον Αρλεκίνο και το θέμα του Καρναβαλιού. «Ο Αρλεκίνος και η κυρία του» (Harlequin and his lady) του Ιταλού ζωγράφου Τζιοβάνι Ντομένικο Φερέτι (1692-1768) είναι ένας εξαιρετικής ποιότητας καμβάς περίπου 60×40, με παστέλ αποχρώσεις των χρωμάτων στο κοστούμι του Αρλεκίνου και το φόρεμα της συνοδού του με μια αέρινη κίνηση – επαφή των δυο τους. Ο Αρλεκίνος γεμάτος αυτοπεποίθηση και τη μέθη της χαράς. Η συνοδός του ανάλαφρη, μισοπαραδομένη στο βήμα του, τον ακολουθεί. Φόντο σε ωραίους τόνους και ιδιαίτερο το φως πάνω στα κοστούμια τους. Η κίνηση των σωμάτων και η πλαστικότητά τους αποδίδονται με εκπληκτική λεπτομέρεια. Ένας από τους καλύτερους πίνακες του ζωγράφου.
Ρablo Picasso, «Pierrette’s Wedding» (γαλάζια περίοδος)
Ο «βασιλιάς» του Αρλεκίνου είναι αναμφίβολα ο Πάμπλο Πικάσο. Ο Πικάσο ζωγράφισε πολλούς πίνακες προσεγγίζοντας τη ζωή του διάσημου ήρωα της Commedia dell’Arte με πάθος σχεδόν εμμονικό. Ο Αρλεκίνος, αυτός ο σχεδόν αρχετυπικός χαρακτήρας, που ταξιδεύει πάνω από 600 χρόνια στις ιστορίες του θεάτρου, αποτέλεσε κάτι σαν alter ego του μεγάλου Ισπανού ζωγράφου που τον αγάπησε στη νεότητά του και ήρθε σε επαφή μαζί του μέσω παραστάσεων και θεαμάτων. Ένας μυστηριακός χαρακτήρας με κλασικές ρίζες, ο οποίος συνδέεται με το θεό Ερμή, την αλχημεία και τον κάτω κόσμο. Ο αρλεκίνος μπορεί να γίνεται αόρατος και να ταξιδεύει σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου παίρνοντας οποιαδήποτε μορφή. Πρόκειται για ικανότητες που μοιάζουν σε εκείνες που διέθετε κατά την αρχαία Ελληνική Μυθολογία ο Ερμής. Ο Γκιγιόμ Απολινέρ, ο συμβολιστής ποιητής με τον οποίο ο ζωγράφος μοιραζόταν το ενδιαφέρον του για τους σαλτιμπάγκους και τους αρλεκίνους, ήταν αυτός που ταύτισε τον Πικάσο με τον αρλεκίνο, αποκαλώντας τον καλλιτέχνη «τρισμέγιστο». Ο ζωγράφος είχε τη συνήθεια να ντύνεται με μια ριγέ μπλούζα, μεταφορά στη σύγχρονη πραγματικότητα του καρό ενδύματος του αρλεκίνου. Η αγάπη του Πάμπλο Πικάσο στον μικροαπατεώνα υπηρέτη του ιταλικού θεάτρου δρόμου μας χάρισε μια σειρά από υπέροχους, δημοφιλείς πίνακές του.
Pablo Picasso, «La famille de saltimbanques», 1905 (ροζ περίοδος)
Τον Οκτώβριο του 1900 ο Πάμπλο Πικάσο επισκέπτεται για πρώτη φορά το Παρίσι, μαζί με το δανδή Κάρλος Κασαχέμας, αλλ’ αναγκάζεται μετά από δύο μήνες να γυρίσει στη Βαρκελώνη για να φέρει στο σπίτι του τον Κασαχέμας, ο οποίος περνούσε μια σοβαρή ψυχολογική κρίση. Στις 17 Φεβρουαρίου 1901 ο Κασαχέμας θα αυτοκτονήσει στο Παρίσι για συναισθηματικούς λόγους, αυτοκτονία για την οποία ο ζωγράφος αισθάνεται εν μέρει υπεύθυνος. Η «γαλάζια περίοδος» (1901-1904) πηγάζει απ’ ευθείας από τον θάνατο του Κασαχέμας η σκέψη του οποίου -όπως θα πει ο Πικάσο- τον «ώθησε να ξεκινήσει να ζωγραφίζει γαλάζια». Σε αυτήν την περίοδο συναντάμε για πρώτη φορά τον χαρακτηριστικό τύπο του Αρλεκίνου, του υπηρέτη που προέρχεται από την ιταλική Commedia dell’Arte. Το 1904 ο Πικάσο εγκαθίσταται μόνιμα στο Παρίσι και αρχίζει η «ροζ περίοδος» (1904-1906), στην οποία τα θέματα που κυριαρχούν είναι οι φιγούρες των σαλτιμπάγκων και των αρλεκίνων. Η γοητεία που ασκεί η Commedia dell’Arte στους γάλλους διαννοούμενους μπολιάζει τον καλλιτέχνη. Από το έργο «Οικογένεια Σαλτιμπάγκων» της «ροζ περιόδου» του Πικάσο, ο Γκιγιώμ Απωλιναίρ εμπνεύστηκε το «Χειρόγραφο των Σαλτιμπάγκων» και ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε την «Πέμπτη Ελεγεία του Ντουίνο».
Πάμπλο Πικάσο: α. «Αρλεκίνος», 1918, Μουσείο Πικάσο, Παρίσι, β. «Αρλεκίνος με Καθρέφτη», 1923, Ίδρυμα Τίσεν – Μπορνεμίτσα, Μαδρίτη
Πάμπλο Πικάσο: α. «Οι Δύο Σαλτιμπάγκοι (Ο Αρλεκίνος και η παρέα του)», 1901, Μουσείο Καλών Τεχνών Πούσκιν, Μόσχα, β. «Αρλεκίνος καθισμένος», 1901, Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη, γ. «Ο καθισμένος Αρλεκίνος»,1923, Μουσείο Τέχνης, Βασιλεία
Στον σχεδόν κατεστραμμένο παλαιό ξενώνα «Bateau Lavoir» στο Παρίσι, το 1904, ο Πάμπλο Πικάσο βρίσκει το νέο του σπίτι κοντά στις όχθες του ποταμού Σηκουάνα και η «ροζ περίοδος» εμφανίζεται στους καμβάδες. Εμφανίζονται νέοι μεγαλύτεροι χώροι, η ακινησία αλλάζει στην κίνηση. Ο καλλιτέχνης ενδιαφερόταν για το τσίρκο, στο οποίο τον πήραν οι στενότεροι φίλοι του. Αρχίζει να επινοεί ενεργά και να δημιουργεί νέα σκίτσα από τη ζωή του τσίρκου και των θεατρικών παραστάσεων. Μια σειρά από τους πιο σημαντικούς πίνακές του, με θέμα «La famille de saltimbanques» (Family of Comedians) δημιουργήθηκε τότε, κατά τη «ροζ περίοδο», το 1905. Οι απεικονιζόμενοι έξι κύριοι χαρακτήρες φαίνονται ανεξάρτητοι μεταξύ τους, ωστόσο ταυτόχρονα, υπάρχει κάτι κοινό στα πρόσωπα, στις εκφράσεις των ματιών, στις φιγούρες τους. Η συλλογική τους απομόνωση μεταφέρει τη θλίψη και τη διάθεση των χαρακτήρων. Το κυρίαρχο χρώμα δείχνει μια αισιόδοξη αρχή -όχι ένα απαισιόδοξο τέλος- μέσα όμως σε μια διάχυτη μελαγχολική διάθεση. Τα περισσότερα από τα έργα του Πικάσο της «ροζ περιόδου» διαπνέονται από μια αίσθηση τραγικής μοναξιάς και στέρησης. Συνήθως απεικονίζεται μια νεαρή γυναίκα με χλωμή επιδερμίδα που μαζί με πέντε ακόμα βασικούς χαρακτήρες εναλλάσσονται θλιμμένοι και χαμένοι μέσα σε ένα ανυπέρβλητο κενό, με τη διάθεση της απρόβλεπτης προσδοκίας.
Pablo Picasso, «At the Lapin agile» (Harlequin with Glass), 1905, Metropolitan Museum of Art
Μερικοί από τους πιο σημαντικούς πίνακες της περιόδου αυτής ήταν τοποθετημένοι σε ένα καφέ στο Παρίσι, το «Lapin agile». Ο Πικάσο ζωγράφησε τον πίνακα «At the Lapin agile», το 1905, προκειμένου να εξασφαλίσει δωρεάν γεύματα για αρκετό καιρό στο καφέ, απεικονίζοντας τη Ζερμέν Γκαγκαλό, τη γυναίκα για την οποία αυτοκτόνησε ο Κασαχέμας, τον εαυτό του αλλά και τον ίδιο τον ιδιοκτήτη του καφέ, Frédé, στο βάθος. Ο Frédé κρέμασε τον πίνακα στο καφέ μέχρι που τον πούλησε το 1912 για μόλις.. 20 δολλάρια.. Το 1989 ο πίνακας δημοπρατήθηκε από τον οίκο Sotheby’s και τελικά πωλήθηκε για 41 εκατομμύρια δολλάρια! Σήμερα αποτελεί ένα από τα διασημότερα εκθέματα του Metropolitan Museum of Art, στη Νέα Υόρκη. Στον τοίχο του καφέ κρέμεται ένα πιστό αντίγραφό του.
Πάμπλο Πικάσο: α. «Αρλεκίνος», β. «Αρλεκίνος», 1915, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Νέα Υόρκη, γ. «Αρλεκίνος μουσικός,1924, Εθνική Πινακοθήκη, Ουάσιγκτον, δ. «Αρλεκίνος με βιολί», 1918, Μουσείο Τέχνης του Κλήβελαντ, ε. «Αρλεκίνος και Γυναίκα με περιδέραιο», 1917, Κέντρο Πομπιντού, Παρίσι
Στον πίνακα «Οι τρεις Μουσικοί», οι αρχαίες θεότητες προτείνονται ως πρωταγωνιστές της Commedia dell’Arte: ο Παν, εφευρέτης του αυλού είναι κρυμμένος κάτω από τον Πιερότο της Σελήνης και ο εφευρέτης της λύρας, ο Ερμής, μετατρέπεται σε αρλεκίνο κιθαρωδό. Ταυτόχρονα ο Πικάσο τιμά τον εαυτό του (Αρλεκίνος), τον Απολινέρ (Πιερότος) και τον Ζακόμπ (μοναχός). Στη σύγχρονη εξύμνηση του αρλεκίνου περιλαμβάνονται σύμβολα και στοιχεία δύο άλλων μυθικών μορφών του παρελθόντος: του ανδρόγυνου και του Νάρκισσου. Το θέμα του ανδρόγυνου φαίνεται από το χαρακτηρισμό του Απολινέρ για τους σαλτιμπάγκους του Πικάσο, ως μορφών χωρίς φύλλο: «Ούτε άντρες ούτε γυναίκες». Ο ίδιος ο Πικάσο ταύτισε το Νάρκισο με τον Αρλεκίνο, ο καθρέφτης αποτελεί έκφραση της διττής ανθώπινης φύσης και της προσωπικότητας του καλλιτέχνη.
Ο Πικάσο επιστρέφει σε κλασικότερες φόρμες και ζωγραφίζει τον γιο του, Πωλ, από την πρώτη του σύζυγο, Όλγα Κούκλοβα, με στολή αρλεκίνου το 1924.
Pablo Picasso, «Tete d’Arlequin», 1971
Joan Miró, «O Carnaval do Arlequim», 1925
Όταν ο Καταλανός ζωγράφος Juan Miro μετακόμισε στο Παρίσι, γνωρίστηκε με έναν κύκλο ποιητών και καλλιτεχνών με επιρροές από τον ντανταισμό. Αυτός ο κύκλος θα συγκροτούσε λίγο μετά τους σουρεαλιστές που κινήθηκαν γύρω από τον πυρηνάρχη ποιητή Αντρέ Μπρετόν. Οι σουρεαλιστές έφεραν στο επίκεντρο το υποσυνείδητο και τα όνειρα ως πρώτη ύλη του καλλιτέχνη στην προσπάθειά του να κάνει τέχνη. Ωστόσο ο Μιρό δεν υπήρξε ποτέ «σουρεαλιστής» με την κλασική έννοια του όρου, αλλά οι επιρροές του σουρεαλισμού στη διαμόρφωση του προσωπικού του καλλιτεχνικού ύφους ήταν παραπάνω από ξεκάθαρες. Ο ως άνω πίνακάς του με τίτλο «Το καρναβάλι των Αρλεκίνων» (Harlequin’s Carnival), 1924-25, είναι χαρακτηριστικός αυτών των επιρροών. Ονειρο-σύμβολα που ίπτανται σε ένα αλλιώτικο καρναβάλι όπου κάθε ίχνος είναι μια ξεχωριστή ενότητα στη σκέψη του καλλιτέχνη.
α. Arturo Souto, «Still life with Harlequin», β. Εντγκάρ Ντεγκά, «Δύο Αρλεκίνοι», 1886, National Gallery of Ireland, Δουβλίνο
Εντγκάρ Ντεγκά: «Ο Αρλεκίνος και η Κολομπίνα», 1884, Österreichische Galerie Belvedere, Βιέννη, β. «Ο Αρλεκίνος χορεύει», 1890, Museo National de Bellas Artes, Μπουένος Άιρες
«Ο Αρλεκίνος και η Κολομπίνα», 1884, του Γάλλου ζωγράφου Έντγκαρ Ντεγκά είναι ένας ακόμα πίνακας Αρλεκίνου με μεγάλο ενδιαφέρον. Η κίνηση των σωμάτων των δύο μορφών. Η Κολομπίνα αποφεύγει; Αντιστέκεται; Κάτι την ενοχλεί; Ο Αρλεκίνος την πλησιάζει απειλητικά; Μήπως θέλει απλά κάτι να της πει; Ή την ενοχλεί; Τα χρώματα του Αρλεκίνου εδώ παίζουν στο κίτρινο, το πράσινο και το γαλάζιο. Άλλος ένας «βιρτουόζος» του Αρλεκίνου, ο Ντεγκά ζωγράφισε πολλούς πίνακες με τη μορφή του ως έμπνευση («Δύο Αρλεκίνοι», 1886, «Ο Αρλεκίνος χορεύει», 1890).
Κώστας Εφημίδης, Αρλεκίνος
Ο Αρλεκίνος είναι μία υπέροχη μορφή του θεάτρου και της τέχνης που σίγουρα θα συνεχίζει να εμπνέει ζωγράφους και άλλους καλλιτέχνες. Και σίγουρα θα συνεχίσει ν’ αποτελεί την προσωποποίηση της διασκέδασης και του πνεύματος των Αποκριών και του καρναβαλιού σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου. «Όλοι γελούν με τον Αρλεκίνο, τον ξακουστό χαρακτήρα της Κομέντια ντελ Άρτε, την ιταλική κωμωδία του 17ου αιώνα. Γιατί άραγε; Ίσως επειδή περπατά τόσο αστεία ή επειδή φορά παρδαλά ρούχα ή πάλι γιατί …Όλα ξεκίνησαν όταν η χαρά έκανε ένα αβγό και από το αβγό εκείνο βγήκε ο Αρλεκίνος. Τα υπόλοιπα είναι μια χαρούμενη ιστορία …» (Πιούμινι Ρομπέρτο, «Ο Αρλεκίνος»).
Η ιστορία του αρλεκίνου
Ζωρζ Σαρή
«Μια φορά κι έναν καιρό στην πόλη με τις γόνδολες, τη Βενετία, ζούσε ένα φτωχό παιδάκι, ο Αρλεκίνος. Τις μέρες της Αποκριάς, στη Βενετία γιορτάζουν το καρναβάλι με παρελάσεις και γιορτές. Όλοι ντύνονται μασκαράδες και κρυμμένοι πίσω από τις μάσκες τους γλεντάνε μέχρι το πρωί.
Ο μικρός Αρλεκίνος, κάθε απόγευμα, καθόνταν στο παράθυρο, έβλεπε τους γελαστούς μασκαράδες που περνούσαν παρέες παρέες κάτω από το σπίτι του και μερικές φορές ένα δάκρυ κυλούσε στο μαγουλάκι του. Θυμόταν πώς ντυνόταν κι αυτός μασκαράς μαζί με τον πατέρα του και τη μητέρα του και κάνανε βόλτες στην πλατεία το Αγίου Μάρκου με τα περιστέρια. Τώρα πια όλα ήταν διαφορετικά! Ο πατέρας είχε πεθάνει και η καημένη η μητέρα του με μεγάλη δυσκολία κατάφερνε να πληρώνει τα έξοδά τους. Σκούπιζε, λοιπόν, το δάκρυ του και χαιρετούσε τους γελαστούς μασκαράδες που του φώναζαν να κατέβει μαζί τους στο γλέντι.
Η μαμά του είδε το κρυφό δάκρυ του Αρλεκίνου και ανέβηκε στη σοφίτα αποφασισμένη να βρει κάτι, έστω κι ένα παλιό ρούχο, για να μασκαρέψει το λυπημένο παιδί της. Κάτι μικρά κουρελάκια από υφάσματα της έδωσαν την ιδέα! Τα μάζεψε όλα, πήρε τα ραφτικά της και δούλεψε μέχρι το πρωί. Ένωσε τα μικρά κομματάκια, έκανε ένα μεγάλο πολύχρωμο πανί και μ’ αυτό έραψε μια φανταχτερή στολή, που άλλη δεν είχε ξαναγίνει!»
.kimintenia.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου