ΡΟΔΟΝ ΤΟ ΑΜΑΡΑΝΤΟΝ-Η ΠΕΡΙΒΛΕΠΤΟΣ-ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ

Δεκαπενταύγουστος! Γράφει η kynorodi

Ρόδον τό ἀμάραντον καί ἡδύπνοον κρίνον
Διότι δεν υπάρχει τίποτα καλυμμένο που δεν θα αποκαλυφθεί και κρυμμένο που δεν θα γίνει γνωστό.

(Κατά Ματθαίον, κεφ. ι, 26)

Η Κοίμηση της Θεοτόκου, Περίβλεπτος, Μυστρά.

Υπάρχει μία εκκλησία που ασκεί ιδιαίτερη γοητεία, θες είναι η τοποθεσία της, η άγνωστη ιστορία της και η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της διαρρύθμιση που ενεργοποιούν τη φαντασία... Μοιάζει μετέωρη στη σκιά του βράχου που είναι κρεμασμένη και σαν μπεις μέσα... τα χρώματα και η άρτια αισθητική των τοιχογραφιών της σε καθηλώνουν ώρα πολύ μπροστά σε κάθε παράσταση πλήρη θεολογικού βάθους. Αντιλαμβάνεσαι ό,τι μπορείς να διακρίνεις και σιγά-σιγά ό,τι είναι "κρυμμένο" αποκαλύπτεται στην ψυχή σου!

Είναι η Παναγία η Περίβλεπτος του Μυστρά.

Η μικρή Μονή της Περιβλέπτου κτίσθηκε το 14ο αιώνα, την εποχή που Δεσπότης του Μυστρά ήταν ο Μανουήλ Καντακουζηνός, γιος του Αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ' Καντακουζηνού. Ο Μανουήλ πριν φύγει από την Κωνσταντινούπολη παντρεύτηκε μία αρχόντισσα φράγκικης προέλευσης, θυγατέρα του ηγεμόνα της Κύπρου Guy de Lusignan, την έλεγαν Ισαβέλλα, "ΖΑΜΠΕΑ ΝΤΕ ΛΕΖΙΝΑΟ", κυπριακές πηγές την ονομάζουν Μαργαρίτα, ενώ φαίνεται ότι βαπτίσθηκε ορθόδοξη με τ' όνομα Μαρία!

Και οι δυο οικογένειες χρησιμοποιούσαν ως έμβλημα ένα όρθιο λιοντάρι. Υπάρχει πλάκα μ' ένα όρθιο λιοντάρι και το μονόγραμμα των Καντακουζηνών στο Μουσείο της Μητρόπολης του Μυστρά.

Το γεγονός ότι η αρχόντισσα πήρε τ' όνομα της Παναγιάς και ότι εντοπίζεται στη Μονή το σύμβολο της Παναγιάς, το κρίνο και μαζί το έμβλημα των δυο οικογενειών, το λιοντάρι, παρ΄ότι στη ζωγραφική παράσταση των κτητόρων -ένα αρχοντικό ζευγάρι- δεν σώθηκε κανένα όνομα, μας οδηγεί στην υπόθεση ότι τη Μονή έκτισαν ο Μανουήλ και η σύζυγος του Ισαβέλλα - Μαργαρίτα - Μαρία!

Ο Ιωάννης ΣΤ' Καντακουζηνός όταν παραιτήθηκε από το θρόνο εκάρει μοναχός στη Μονή Περιβλέπτου της Κωνσταντινούπολης, μία από τις επισημότερες της πρωτεύουσας!

Ο Καστρολόγος. Φώτης Κόντογλου.

Λίγα λόγια και η σκέψη δίνει χρώμα στις σκιές, κατεβάζει   από τις τοιχογραφίες τις μορφές οι οποίες θαρρείς ότι στέκονται δίπλα σου και σ' οδηγούν σ' όλη την Καστροπολιτεία.                                               

Δεκαπενταύγουστος ... και πάλι Βοήθα Παναγιά, εκ παντοίων με κινδύνων ελευθέρωσον!

Η Μητέρα της Ζωής, η μόνη τον ήλιον φέρουσα Χριστόν, χαρίζει ελπίδα και δύναμη στην ανθρωπότητα να επαναφέρει την ισορροπία στον πλανήτη και τη γαλήνη!                                                                                           Τη γέννηση της προανήγγειλε στους γονείς της Άγγελος Κυρίου, όπως προανήγγειλε στην ίδια τη γέννηση του Υιού της και Υιού του Θεού. Για την περίοδο της ζωής της μετά την Ανάσταση μόνο υποθέσεις υπάρχουν. Εκείνο που γνωρίζουμε είναι ότι η Πανθαύμαστος Θεομήτωρ μετέστη εις τους ουρανούς ολόσωμος, όπως ο Υιός της και μαζί με τον Υιό της.

Αυτή η μεταφορά της Παναγίας ολόσωμης στον άλλο κόσμο, τον άγνωστο για εμάς, τον κόσμο που ενώ δεν τον βλέπουμε γνωρίζουμε ότι υπάρχει, αναπαρίσταται με τον ύπνο. Η κατάσταση του ύπνου σηματοδοτεί τη μετακίνηση από το γνωστό, ορατό κόσμο, στον αόρατο άλλο κόσμο, τον κόσμο της όντως ζωής που ρέει αενάως, πηγή της εδώ ζωής. Είναι γι'  αυτό που ο ύπνος θεραπεύει. Είναι γι'  αυτό που η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι εορτή αντίστοιχη της Ανάστασης του Κυρίου, είναι το "Πάσχα του καλοκαιριού"!

Ο ύπνος είναι φυσική αλλαγή κατάστασης, το θάνατο τον προκαλεί ο άνθρωπος με τη βία!

Η μυθολογία μιλά για τον γλυκό θεό Ύπνο ο οποίος, όταν ερχόταν η ώρα, έπαιρνε τους ανθρώπους μέσα στη γλυκιά αγκαλιά του. Με την πάροδο του χρόνου, όταν οι άνθρωποι σταμάτησαν να σέβονται και να τιμούν τα θεία, τη θέση του Ύπνου πήρε ο δίδυμος σκληρός αδελφός του Θάνατος.

Για να δημιουργηθεί η παράσταση της Κοίμησης της Θεοτόκου ως βάση χρησίμευσε η απόκρυφη διήγηση η φερόμενη υπό το όνομα του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (Α. Ξυγκόπουλος).

Η παράσταση της Κοίμησης κατά κανόνα τοποθετείται στο Δυτικό τοίχο του Κυρίως Ναού, πάνω από την είσοδο. Έτσι, όποιος εισέρχεται σ'  αυτόν αντικρίζει στην αψίδα του Ιερού Βήματος την Πλατυτέρα με τον μικρό Ιησού στην αγκαλιά της και εξερχόμενος αντικρίζει πάλι την Παναγία ξαπλωμένη με τον Ιησού όρθιο πλάι της και την ίδια μωρό στην αγκαλιά του.

Η Παναγία τοποθετείται στον ενδιάμεσο χώρο, ως η μόνη Πύλη ανάμεσα στον Ουρανό, τον αόρατο Κόσμο του άυλου Πατέρα, και τη Γη, τον ορατό Κόσμο όπου ενσαρκώθηκε ο Υιός, εκ Πνεύματος Αγίου, η Σοφία του Θεού και Μαρίας της Παρθένου, Αγνή.

Το κρίνο, σύμβολο της Θεοτόκου, ονομάζεται και κρινάνθεμον ή ρόδον της Ήρας. Ως κρινάνθεμο συνδέεται με την Αθηνά Σοφία, ως ρόδον (άγριο τριαντάφυλλο) γεννήθηκε μαζί με την Ουράνια Τιτάνισσα Αφροδίτη και ως ρόδι ανήκει στην Περσεφόνη. Είναι σύμβολο της του Θεού Σοφίας, άρα της αιωνιότητας, της αγνότητας, της αθωότητας και προπάντων της αγάπης.

Εγώ είμαι το άνθος Σαρών και το κρίνον των κοιλάδων (Άσμα των Ασμάτων, κεφ. β').

Το συναντούμε και στην τοξωτή πύλη της εισόδου της Περιβλέπτου στο Μυστρά. Δύο ανάγλυφα εραλδικά λιοντάρια, όρθια, με το κυκλικό μονόγραμμα της Περιβλέπτου στη μέση και μία σειρά κρινάνθεμα.

Έγινε έμβλημα του στέμματος των Μεδίκων, κρίνο της Φλωρεντίας, αλλά και του βασιλείου της Γαλλίας, fleur de lis. Από αρχαιοτάτων χρόνων στα μέσα Αυγούστου, στις 28 Εκατομβαιώνος (13 ή 15 Αυγούστου) τελούνταν στην Αθήνα τα Παναθήναια προς τιμήν της Αθηνάς Σοφίας (άνθεια/κρινάνθεμον του νου του Δία /Κριού). Ο Παρθενών, ναός της Αθηνάς Σοφίας μετατράπηκε, και δεν καταστράφηκε,  σε ναό της Παρθένου Μαρίας. Η Αθηνά Σοφία υπήρξε προστάτιδα και της αρχαίας πόλης Βυζάντιο, όπου κτίσθηκε η Μεγάλη Εκκλησία αφιερωμένη στην του Θεού Σοφία. Η Αγία Σοφία που νίκησε τον Σολομώντα και το ναό του! kynorodi.blogspot.com/

                                         ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ

Η γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου έχει ιδιαίτερη θέση στο εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας και συνδέεται άμεσα με τη μοναδικότητα του προσώπου της Παναγίας στο έργο «της εν Χριστώ σωτηρίας» των ανθρώπων, αποτελώντας τη μεγαλύτερη από τις γιορτές που καθιέρωσε η Εκκλησία προς τιμήν της Μητέρας του Χριστού, τις ονομαζόμενες θεομητορικές εορτές.
Οι πρώτες μαρτυρίες για τον εορτασμό της Κοίμησης της Θεοτόκου εμφανίζονται τον πέμπτο αιώνα μΧ, γύρω στην εποχή που συγκλήθηκε η Γ' Οικουμενική Σύνοδος της Εφέσου (451), που καθόρισε το θεομητορικό δόγμα και έγινε αιτία να αναπτυχθεί η τιμή στο πρόσωπο της Θεοτόκου.
Για πρώτη φορά φαίνεται να γιορτάστηκε στα Ιεροσόλυμα στις 13 Αυγούστου και λίγο αργότερα μετατέθηκε στις 15 του ίδιου μήνα. Είχε δε γενικότερα θεομητορικό χαρακτήρα, χωρίς ειδική αναφορά στο γεγονός της Κοιμήσεως και ονομάζονταν «ημέρα της Θεοτόκου Μαρίας». Κέντρο του πανηγυρισμού αναφέρεται στην αρχή ένα «Κάθισμα» (ναός), που βρίσκονταν έξω από τα Ιεροσόλυμα στον δρόμο προς την Βηθλεέμ. Η σύνδεση αυτής της γιορτής με την Κοίμηση της Θεοτόκου, έγινε στον ναό της Παναγίας, που βρισκόταν στη Γεσθημανή, το «ευκτήριο του Μαυρικίου», όπου υπήρχε και ο τάφος της.
Κατά την εκκλησιαστική παράδοση, της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου προηγείται νηστεία, η οποία καθιερώθηκε τον 7ο αιώνα. Αρχικά ήταν χωρισμένη σε δύο περιόδους: πριν από την εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και πριν από την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Τον 10ο αιώνα, συνενώθηκαν σε μία νηστεία, που περιλαμβάνει 14 ημέρες και ξεκινά την 1η Αυγούστου. Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης νηστείας, νηστεύεται το λάδι εκτός του Σαββάτου και της Κυριακής, ενώ στη γιορτή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα καταλύεται (επιτρέπεται) το ψάρι. Ανήμερα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου καταλύονται τα πάντα, εκτός και αν η εορτή πέσει σε Τετάρτη ή Παρασκευή, οπότε καταλύεται μόνο το ψάρι. Τις ημέρες της νηστείας του Δεκαπενταύγουστου ψάλλονται τις απογευματινές ώρες στις εκκλησίες (εκτός Κυριακής), εναλλάξ, ο «Μικρός και ο Μέγας Παρακλητικός Κανών εις την Υπεραγίαν Θεοτόκον», οι λεγόμενες «Παρακλήσεις».
Η μητέρα του Ιησού Χριστού, όπως αναφέρεται στην εκκλησιαστική παράδοση, πληροφορήθηκε τον επικείμενο θάνατό της από έναν άγγελο τρεις ημέρες προτού αυτός συμβεί και άρχισε να προετοιμάζεται κατάλληλα. Επειδή κατά την ημέρα της Κοίμησής της δεν ήταν όλοι οι Απόστολοι στα Ιεροσόλυμα, μία νεφέλη τους άρπαξε και τους έφερε κοντά της. Μοναδικός απών ο απόστολος Θωμάς.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου συνέβη στο σπίτι του Ευαγγελιστή Ιωάννη, όπου και διέμενε, μετά τη σταύρωση του Χριστού. Αφού της έκλεισαν τα μάτια, οι Απόστολοι μετέφεραν το νεκροκρέβατό της στον κήπο της Γεθσημανής, όπου την έθαψαν.
Όταν μετά από τρεις ημέρες ο απόστολος Θωμάς πήγε στον τάφο της, βρήκε μόνο τα εντάφια. Πάνω στον τάφο της Παναγίας χτίστηκε μεγαλοπρεπής ναός, που αποδίδεται στην Αγία Ελένη. Μετά την καταστροφή του, ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Μαρκιανός (450-457) με τη δεύτερη σύζυγό του Πουλχερία έχτισαν ένα νέο ναό, που υπάρχει μέχρι σήμερα.
Μεταξύ της Ορθόδοξης και της Καθολικής Εκκλησίας υπάρχει δογματική διαφορά σχετικά με την Κοίμηση της Θεοτόκου. Η Καθολική Εκκλησία πιστεύει στο δόγμα της ενσώματης ανάληψης της Θεοτόκου (Assumptio Beatae Mariae Virginis), που οριστικοποιήθηκε με την αποστολική εγκύκλιο του Πάπα Πίου IB' «Munificentissimus Deus» (1 Νοεμβρίου 1950). Αντίθετα, η Ορθόδοξη Εκκλησία κάνει λόγο πρώτα για Κοίμηση της Θεοτόκου, δηλαδή πραγματικό θάνατο (χωρισμό ψυχής και σώματος) και στη συνέχεια για μετάσταση της Θεοτόκου, δηλαδή ανάσταση (ένωση ψυχής και σώματος) και ανάληψή της κοντά στον Υιόν της.
Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου γιορτάζεται με λιγότερο εμφατικό τρόπο στις λοιπές ορθόδοξες και καθολικές χώρες του κόσμου, στις περισσότερες από τις οποίες ο Δεκαπενταύγουστος είναι επίσημη αργία, όπως και στην Ελλάδα. Οι προτεσταντικές ομολογίες θεωρούν την Κοίμηση της Θεοτόκου δευτερεύουσα εορτή, επειδή δεν βασίζεται σε βιβλικές αναφορές.
Αναρίθμητοι ναοί και μονές έχουν χτιστεί προς τιμήν της Κοιμήσεώς της, θαυμάσιες τοιχογραφίες παριστάνουν σε κάθε ναό, πίσω από την κεντρική είσοδο, σε εκπληκτικές συνθέσεις την ιερή της κηδεία, ύμνοι εκλεκτοί έχουν διακοσμήσει την ακολουθία της και λόγοι λαμπροί και εγκώμια εκφωνήθηκαν από τους Πατέρες και νεότερους κληρικού άνδρες κατά την ημέρα της μνήμης της.
Στην Ελλάδα, η Κοίμηση της Θεοτόκου εορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα, ονομάζεται δε και «Πάσχα του Καλοκαιριού». Σε πολλά νησιά του Αιγαίου (Τήνος, Πάρος, Πάτμος) στολίζουν και περιφέρουν επιτάφιο προς τιμήν της Παναγίας. Σε πόλεις και χωριά ανά την επικράτεια, σε εκκλησίες αφιερωμένες στην Κοίμηση της Θεοτόκου διοργανώνονται παραδοσιακά πανηγύρια, που καταλήγουν σε γενικευμένο γλέντι.
Από το όρος Μελά η Παναγία Σουμελά, βρέθηκε στο Βέρμιο Ημαθίας. Στην Τήνο η γιορτή της συνδέθηκε με τον τορπιλισμό της «Έλλης» και μαζί με την Κοίμησή της οι Έλληνες τιμούν την μνήμη αυτών που χάθηκαν.
Στη Λέρο η Καστροβασίλισσα, στην Αστυπάλαια η Πορταΐτισσα, στη Ρόδο η Κρεμαστή και στην Πάρο η Εκατονταπυλιανή, στη Λέσβο η Αγία Σιών της Αγιάσου και στη Νίσυρο η Σπηλιανή Κυρά. Στην Κρήτη η Καλυβιανή και η Μεγάλη Παναγιά της Νεάπολης, στην Ίμβρο η Παναγιά η Ιμβριώτισσα και στη Χαλκιδική η Μεγάλη Παναγιά. Στη Γουμένισσα το Θεομητορικό Μοναστήρι, στην Ήπειρο η Μολυβδοσκέπαστη, στην Κεφαλονιά η Οφιούσα, στην Άνδρο η Φανερωμένη, στην Κάρπαθο η Παναγιά της Ολύμπου και η Χοζοβιώτισσα στην Αμοργό.
Στη Σκιάθο η Βαγγελίστρα, στο Λεωνίδιο Κυνουρίας η Παναγιά της Έλωνας και η Επισκοπιώτισσα στη Μαντινεία.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου δεν είναι ένα πένθιμο γεγονός για το ελληνικό λαό, επειδή η Παναγία «μετέστη προς την ζωήν».


Πηγή: Δεκαπενταύγουστος: «Το Πάσχα του Καλοκαιριού» -Πότε καθιερώθηκε η μεγάλη γιορτή της Ορθοδοξίας | iefimerida.gr http://www.iefimerida.gr