Δημήτρης Πεπόνης
Το πρόβλημα με τα νησιωτικά κράτη (Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες κ.λπ) όταν είναι μεγάλες δυνάμεις δεν είναι απαραίτητα ή αποκλειστικά οι ιδιότητες και τα ποιοτικά τους γνωρίσματα ή οι ιδεολογίες που αυτά τα κράτη εξάγουν. Το πρόβλημα είναι πως, ως νησιωτικά κράτη που δεν συνορεύουν γεωγραφικά με τις εκάστοτε περιφερειακές δυνάμεις, στρέφουν τα τοπικά-περιφερειακά κράτη μιας εδαφικής περιοχής ενάντια στην ευρύτερη γεωγραφία τους (αποτελούν βαρίδια για την περιοχή τους) και ενίοτε ενάντια στα ίδια τα συμφέροντα τους (πυροβολούν τα πόδια τους). Οι νησιωτικές δυνάμεις καταστρέφουν ή διαιρούν εδαφικές περιοχές. Το προηγούμενο δεν υπονοεί πως η διαίρεση και η παράλληλη αποδυνάμωση των αξιόλογων τοπικών-περιφερειακών δυνάμεων, προκειμένου να επιτευχθεί η εξω-περιφερειακή βασιλεία, είναι ένα παιχνίδι που επιδιώκουν μονάχα τα νησιωτικά κράτη. Είναι όμως αυτά που έχουν υπαρξιακή ανάγκη αυτό το «παιχνίδι», γιατί σε περίπτωση συνεργασίας τους, οι τοπικές-περιφερειακές δυνάμεις μιας περιοχής, μπορούν να τα «πετάξουν» εκτός περιοχής [1].
Από την άλλη, τα νησιωτικά κράτη έχουν ευεργετικές συνέπειες και λειτουργούν ενοποιητικά και γόνιμα ως προς τις θαλάσσιες περιοχές, τις οποίες φυσικά και δεν διαιρούν. Βέβαια, αυτό μπορεί να λειτουργήσει εις βάρος της εσωτερικής πολιτικής ορισμένων κομβικών κρατών (όπως η Αίγυπτος ή η Ελλάδα) γιατί πρέπει τα κράτη αυτά να θεωρούνται δεδομένα και «κλειδωμένα», κάτι που φυσικά αλλοιώνει την φυσική εξέλιξη και λειτουργία των εθνικών πολιτικών συστημάτων αυτών των κρατών και των κοινωνιών τους (το 1967 οι Αιγύπτιοι «κλείνουν» την διώρυγα του Σουέζ. Ανεβαίνει η «πρώτη» δικτατορία στην Ελλάδα. Το 1974 οι Αιγύπτιοι «ανοίγουν» τη διώρυγα του Σουέζ. Πέφτει η «δεύτερη» δικτατορία στην Ελλάδα. Αυτά δεν είναι άσχετα μεταξύ τους γεγονότα, ή μάλλον, είναι ακριβώς αυτά τα γεγονότα που σχετίζονται άμεσα μεταξύ τους και όχι τα περί... «κομμουνισμού» [2]. Υπάρχει επίσης, κατά καιρούς, συνάφεια μεταξύ Αιγύπτου και Κύπρου).
Τα «αφεντικά» στην περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι η Αίγυπτος, η Τουρκία και το Ιράν [3]. Και στην Δυτική Ασία, δηλαδή ανατολικά της Ερυθράς Θάλασσας, είναι οι δύο τελευταίες χώρες (η Τουρκία και το Ιράν). Το Ισραήλ, η Ιορδανία ή/και η Σαουδική Αραβία δεν μπορούν να υποκαταστήσουν αυτούς τους παίκτες. Εκείνο που μπορούν και επιδιώκουν να καταφέρουν, είναι να ασκούν επιρροή προκειμένου οι χώρες αυτές να έχουν ηγεσίες και προσανατολισμούς που είναι προς το συμφέρον τους. Δηλαδή να επηρεάζουν το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της Αιγύπτου, της Τουρκίας και του Ιράν (κυρίως με την βοήθεια εξω-περιφερειακών δυνάμεων), προκειμένου να λειτουργούν μέσω αυτών των κρατών. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορούν να υποκαταστήσουν αυτά τα κράτη, τα οποία είναι τα πραγματικά «αφεντικά» της περιοχής.
Μια συνεργασία [4] ανάμεσα σε Τουρκία, Ιράν και Ρωσία (που μάλιστα καταλήγει σε μη αντιπαράθεση Βαγδάτης-Δαμασκού), δεν είναι σε καμία περίπτωση αντιμετωπίσιμη από πλευράς Η.Π.Α [5]. Διότι ανατολικά της Ερυθράς Θάλασσας, δεν υπάρχουν οι παίκτες «αγκωνάρια» πάνω στους οποίους οι τελευταίες θα μπορούσαν να βασιστούν. Οι Η.Π.Α πρέπει να έχουν έναν τοπικό-περιφερειακό παίκτη «αγκωνάρι» στο πλευρό τους και υπό την άμεση επιρροή τους, προκειμένου να επιβάλλουν τις πολιτικές τους ή τα περιφερειακά συστήματα ασφαλείας που επιθυμούν (στην προκειμένη περίπτωση, ο τοπικός-περιφερειακός παίκτης «αγκωνάρι», ήταν η Τουρκία).
Η επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, και πιο συγκεκριμένα σε αυτήν της Δυτικής Ασίας, σταδιακά εξαϋλώνεται. Όσες μη κομβικές κρατικές δυνάμεις και όσοι υπο-εθνικοί δρώντες κινούνται αντίθετα προς αυτό το ρεύμα/κατεύθυνση (και δεν συγκλίνουν με τις κομβικές περιφερειακές δυνάμεις της περιοχής), θα κινδυνεύσουν να βρεθούν σε συνθήκες περιφερειακής απομόνωσης (και εάν δεν προσέξουν, θα το πληρώσουν).
Σημειώσεις:
[1] Η Τουρκία, το Ιράν, η Ινδία, η Ρωσία και η Κίνα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο και σε αδρές γραμμές, επιθυμούν την ενότητα και όχι την διάσπαση του χώρου ανάμεσα στην Ανατολία και τα Ιμαλαΐα. Αντίθετα, όλες οι πολιτικές των Η.Π.Α στην ευρύτερη περιοχή είναι διαιρετικής και χαοτικής, αναθεωρητικής ή/και αποσταθεροποιητικής υφής (δεν αναφέρομαι απλά σε αλλαγή συνόρων. Ούτε στο Αφγανιστάν, ούτε στο Ιράκ άλλαξαν τόσα χρόνια τα σύνορα). Σε περίπτωση που οι χώρες αυτές αναπτύξουν δικά τους δίκτυα περιφερειακής συνεργασίας και εμπιστοσύνης για τον επηρεασμό και την διαμόρφωση των περιφερειακών διεθνών πολιτικών, οι Η.Π.Α δεν θα έχουν πολλές επιλογές στην διάθεση τους. Δεν μπορείς να καταστρέφεις αέναα περιοχές προκειμένου να ασκείς σε αυτές εξω-περιφερειακό έλεγχο (ιδιαίτερα σε μια περίοδο που οι περιφερειακές συνεργασίες γίνονται όλο και πιο συχνές). Κάποια στιγμή οι τοπικές-περιφερειακές δυνάμεις θα εξεγερθούν.
[2] Τα περί «κομμουνισμού» διαμορφώνουν την εσωτερική παραταξιακή «αριστερή και δεξιά» αφήγηση και ερμηνεία. Όπου διαβάζετε «κομμουνιστική απειλή» για εκείνη την περίοδο, διαβάστε «ισλαμική απειλή» για σήμερα, και μεταφέρεται το σχήμα αυτό από την Ελλάδα στην Αίγυπτο (ή στην Τουρκία.) Βέβαια το ζήτημα δεν ήταν και δεν είναι ούτε ο «κομμουνισμός» ούτε ο «ισλαμισμός» καθαυτός, αλλά ο γεωπολιτικός προσανατολισμός και κατά πόσο είναι ελέγξιμη η τοποθέτηση του εκάστοτε «κομμουνισμού» και «ισλαμισμού», όπως έχει φανερωθεί κατ' επανάληψη: κομμουνιστική Κίνα παλαιότερα (όταν βρισκόταν σε αντιπαράθεση με την Σοβιετική Ρωσία-Ένωση) ή κομμουνιστικό Βιετνάμ στις μέρες μας. Ομοίως, η Σαουδική Αραβία επί δεκαετίες ή η Μουσουλμανοδημοκρατία (κατά το Χριστιανοδημοκρατία) της Τουρκίας του Ερντογάν μέχρι περίπου το 2011, όπου όλα έβαιναν καλώς (και η τελευταία αποτελούσε πρότυπο για ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο - όπως είχε δηλώσει και η κ. Κλίντον).
[3] Το περιφερειακό σύστημα Τουρκία, Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, Κατάρ τελειώνει ή αποσυντίθεται, δίχως το «αγκωνάρι» Τουρκία. Το ίδιο ισχύει για τον άξονα Ιράν, (νότιο) Ιράκ, Συρία, Λίβανος, δίχως το «αγκωνάρι» Ιράν. Παρόμοια το σύστημα Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος, δίχως το «αγκωνάρι» Αίγυπτος (ή/και Τουρκία: παλαιότερα την θέση της Αιγύπτου είχε η Τουρκία. Ανατολική Μεσόγειος, σε κρατική μορφή, σημαίνει Ελλάδα, Τουρκία και Αίγυπτος. Από τις σχέσεις αυτών των τριών χωρών, υπό κανονικές συνθήκες, καθορίζονται οι εσωτερικές τριγωνικές μεσογειακές σχέσεις Κύπρου, Ισραήλ, Λιβάνου - και παράκτιας Συρίας).
[4] Χρησιμοποιώ τον όρο συνεργασία και όχι συμμαχία για να προσδώσω μια απόχρωση πιθανής χαλαρότητας ή/και παροδικότητας.
[5] Μόνον στην περίπτωση που μια εκ των Τουρκία, Ρωσία ή Ιράν άλλαζε γεωπολιτική τοποθέτηση θα μπορούσε να είναι μια τέτοια κατάσταση αντιμετωπίσιμη.http://cosmoidioglossia.blogspot.gr/
Τα «αφεντικά» στην περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι η Αίγυπτος, η Τουρκία και το Ιράν [3]. Και στην Δυτική Ασία, δηλαδή ανατολικά της Ερυθράς Θάλασσας, είναι οι δύο τελευταίες χώρες (η Τουρκία και το Ιράν). Το Ισραήλ, η Ιορδανία ή/και η Σαουδική Αραβία δεν μπορούν να υποκαταστήσουν αυτούς τους παίκτες. Εκείνο που μπορούν και επιδιώκουν να καταφέρουν, είναι να ασκούν επιρροή προκειμένου οι χώρες αυτές να έχουν ηγεσίες και προσανατολισμούς που είναι προς το συμφέρον τους. Δηλαδή να επηρεάζουν το εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της Αιγύπτου, της Τουρκίας και του Ιράν (κυρίως με την βοήθεια εξω-περιφερειακών δυνάμεων), προκειμένου να λειτουργούν μέσω αυτών των κρατών. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορούν να υποκαταστήσουν αυτά τα κράτη, τα οποία είναι τα πραγματικά «αφεντικά» της περιοχής.
Μια συνεργασία [4] ανάμεσα σε Τουρκία, Ιράν και Ρωσία (που μάλιστα καταλήγει σε μη αντιπαράθεση Βαγδάτης-Δαμασκού), δεν είναι σε καμία περίπτωση αντιμετωπίσιμη από πλευράς Η.Π.Α [5]. Διότι ανατολικά της Ερυθράς Θάλασσας, δεν υπάρχουν οι παίκτες «αγκωνάρια» πάνω στους οποίους οι τελευταίες θα μπορούσαν να βασιστούν. Οι Η.Π.Α πρέπει να έχουν έναν τοπικό-περιφερειακό παίκτη «αγκωνάρι» στο πλευρό τους και υπό την άμεση επιρροή τους, προκειμένου να επιβάλλουν τις πολιτικές τους ή τα περιφερειακά συστήματα ασφαλείας που επιθυμούν (στην προκειμένη περίπτωση, ο τοπικός-περιφερειακός παίκτης «αγκωνάρι», ήταν η Τουρκία).
Η επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, και πιο συγκεκριμένα σε αυτήν της Δυτικής Ασίας, σταδιακά εξαϋλώνεται. Όσες μη κομβικές κρατικές δυνάμεις και όσοι υπο-εθνικοί δρώντες κινούνται αντίθετα προς αυτό το ρεύμα/κατεύθυνση (και δεν συγκλίνουν με τις κομβικές περιφερειακές δυνάμεις της περιοχής), θα κινδυνεύσουν να βρεθούν σε συνθήκες περιφερειακής απομόνωσης (και εάν δεν προσέξουν, θα το πληρώσουν).
Σημειώσεις:
[1] Η Τουρκία, το Ιράν, η Ινδία, η Ρωσία και η Κίνα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο και σε αδρές γραμμές, επιθυμούν την ενότητα και όχι την διάσπαση του χώρου ανάμεσα στην Ανατολία και τα Ιμαλαΐα. Αντίθετα, όλες οι πολιτικές των Η.Π.Α στην ευρύτερη περιοχή είναι διαιρετικής και χαοτικής, αναθεωρητικής ή/και αποσταθεροποιητικής υφής (δεν αναφέρομαι απλά σε αλλαγή συνόρων. Ούτε στο Αφγανιστάν, ούτε στο Ιράκ άλλαξαν τόσα χρόνια τα σύνορα). Σε περίπτωση που οι χώρες αυτές αναπτύξουν δικά τους δίκτυα περιφερειακής συνεργασίας και εμπιστοσύνης για τον επηρεασμό και την διαμόρφωση των περιφερειακών διεθνών πολιτικών, οι Η.Π.Α δεν θα έχουν πολλές επιλογές στην διάθεση τους. Δεν μπορείς να καταστρέφεις αέναα περιοχές προκειμένου να ασκείς σε αυτές εξω-περιφερειακό έλεγχο (ιδιαίτερα σε μια περίοδο που οι περιφερειακές συνεργασίες γίνονται όλο και πιο συχνές). Κάποια στιγμή οι τοπικές-περιφερειακές δυνάμεις θα εξεγερθούν.
[2] Τα περί «κομμουνισμού» διαμορφώνουν την εσωτερική παραταξιακή «αριστερή και δεξιά» αφήγηση και ερμηνεία. Όπου διαβάζετε «κομμουνιστική απειλή» για εκείνη την περίοδο, διαβάστε «ισλαμική απειλή» για σήμερα, και μεταφέρεται το σχήμα αυτό από την Ελλάδα στην Αίγυπτο (ή στην Τουρκία.) Βέβαια το ζήτημα δεν ήταν και δεν είναι ούτε ο «κομμουνισμός» ούτε ο «ισλαμισμός» καθαυτός, αλλά ο γεωπολιτικός προσανατολισμός και κατά πόσο είναι ελέγξιμη η τοποθέτηση του εκάστοτε «κομμουνισμού» και «ισλαμισμού», όπως έχει φανερωθεί κατ' επανάληψη: κομμουνιστική Κίνα παλαιότερα (όταν βρισκόταν σε αντιπαράθεση με την Σοβιετική Ρωσία-Ένωση) ή κομμουνιστικό Βιετνάμ στις μέρες μας. Ομοίως, η Σαουδική Αραβία επί δεκαετίες ή η Μουσουλμανοδημοκρατία (κατά το Χριστιανοδημοκρατία) της Τουρκίας του Ερντογάν μέχρι περίπου το 2011, όπου όλα έβαιναν καλώς (και η τελευταία αποτελούσε πρότυπο για ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο - όπως είχε δηλώσει και η κ. Κλίντον).
[3] Το περιφερειακό σύστημα Τουρκία, Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, Κατάρ τελειώνει ή αποσυντίθεται, δίχως το «αγκωνάρι» Τουρκία. Το ίδιο ισχύει για τον άξονα Ιράν, (νότιο) Ιράκ, Συρία, Λίβανος, δίχως το «αγκωνάρι» Ιράν. Παρόμοια το σύστημα Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος, δίχως το «αγκωνάρι» Αίγυπτος (ή/και Τουρκία: παλαιότερα την θέση της Αιγύπτου είχε η Τουρκία. Ανατολική Μεσόγειος, σε κρατική μορφή, σημαίνει Ελλάδα, Τουρκία και Αίγυπτος. Από τις σχέσεις αυτών των τριών χωρών, υπό κανονικές συνθήκες, καθορίζονται οι εσωτερικές τριγωνικές μεσογειακές σχέσεις Κύπρου, Ισραήλ, Λιβάνου - και παράκτιας Συρίας).
[4] Χρησιμοποιώ τον όρο συνεργασία και όχι συμμαχία για να προσδώσω μια απόχρωση πιθανής χαλαρότητας ή/και παροδικότητας.
[5] Μόνον στην περίπτωση που μια εκ των Τουρκία, Ρωσία ή Ιράν άλλαζε γεωπολιτική τοποθέτηση θα μπορούσε να είναι μια τέτοια κατάσταση αντιμετωπίσιμη.http://cosmoidioglossia.blogspot.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου