ΟΙ "ΜΥΣΤΗΡΙΟΙ" ΠΑΡΘΟΙ!!!

 

γράφει ο Ηλιας Αναγνωστακης

To μυστηριωδες Παρθικο κρατος, αποτελεσε τον "καταψυκτη" του μαχητικου Ιρανικου πνευματος που ειχε συντριβει τοσο ανελεητα απο τον Μεγα Αλεξανδρο, αλλα δεν ειχε πεθανει.

Επειτα απο 190 χρονια Ελληνικης κατοχης (331-141) το Ιραν "απελευθερωθηκε" απο τους επελαυνοντες Παρθους, που ιδρυσαν ενα οχι τοσο συγκεντρωτικο, αλλα σιγουρα Ιρανικο κρατος, που δεν ειχε ομως πλεον τις παγκοσμιες βλεψεις των Αχαιμενιδων, αλλα "βολευοταν" να κατεχει το συνολο του Ιρανικου υψιπεδου, τις παρυφες του Καυκασου, ολη τη Μεσοποταμια,(Με ισχυροτατη Ελληνικη μειονοτητα 700-1.000.000 ατομα, καθως και Εβραικη, περιπου 500.000) καθως και τον Περσικο κολπο, ενω ανα πασα στιγμη φαινοταν, αλλα δεν ηταν, απειλητικο για την Ρωμαικη Συρια.

Το Παρθικο Βασιλειο ηταν μεν μικροτερο σε εκταση απο την κοσμοκρατειρα Ρωμη, ειχε μικροτερο πληθυσμο (20-25.000.000 εναντι 70.000.000 περιπου της Ρωμαικης Αυτοκρατοριας, αλλα ηλεγχε με ποικιλους τροπους, ολους σχεδον τους εμπορικους δρομους που οδηγουσαν στην πλουσια Κεντρικη Ασια και Απω Ανατολη.

Αυτο ηταν κατι που η Ρωμη ποτε δεν μπορεσε να το ανεχτει και για αυτο εισεβαλλε αμετρητες φορες με τεραστιες δυναμεις στο Παρθικο Ιρακ/Μεσοποταμια με σκοπο να "ανοιξει" τους δρομους καθως και να σπασει τον Ιρανικο τσαμπουκα, αφου το πνευμα των κατακτησεων του Μεγαλου Αλεξανδρου ηταν διαχυτο στους Αυτοκρατορες και στις ανωτερες Ρωμαικες ταξεις εν γενει.

Παροτι η Παρθικη πρωτευουσα Κτησιφωντα αλωθηκε πεντε (!) φορες (116, 165, 198, 282, 299) στην ουσια οι Ρωμαιοι εκαναν μια τρυπα στο νερο, αφου ηταν αδυνατο να εισχωρησουν στο Ιρανικο οροπεδιο. Ακομα και περι το 200 μΧ, οταν η στρατιωτικη δυναμη της Ρωμης επι Σεβηρων ειχε φθασει στο απογειο της (33 Λεγεωνες, 228 συμμαχικα σωματα/auxilia-450.000 ανδρες) ηταν αδυνατο να σπασουν τις γραμμες αμυνας των Παρθων που ναι μεν ειχαν μικροτερες δυναμεις (20-30.000 Καταφρακτοι, 150.000+ Ιπποτοξοτες) αλλα υποστηριζοταν απο την μορφολογια του εδαφους, το ακαμπτο Ιρανικο φρονημα και τις ατελειωτες δεξαμενες σε εμψυχο υλικο που τους παρειχε η Ιρανικη στεππα, συν το γεγονος των μονιμων προβληματων λογιστικης υποστηριξης των Ρωμαιων.

Ηταν κατι που διεγνωσαν, αλλα ποτε δεν δεχθηκαν τεραστιες μορφες οπως οι Μαρκος Αντωνιος, Τραιανος, Σεπτιμιος Σεβηρος, Καρακαλλας και Ιουλιανος, που θελοντας να μιμηθουν το παραδειγμα του Μεγαλου Μακεδονα, απετυχαν ΟΛΟΙ, παροτι η κλιμακα αντιπαραθεσης δυναμεων ηταν τεραστια.

Το Παρθικο κρατος εζησε τοσο (247πΧ-226μΧ) ωστε να αναγεννηθει απο μεσα του ενας νεος, πολυ χειροτερος εχθρος για την Ρωμη. Οι Σασσανιδες Περσες.

Σε μια τελευταια, μαζικη προσπαθεια να διευθετηθει οριστικα το Παρθικο προβλημα στην Μ.Ανατολη, ο Αυτοκρατορας Καρακαλλας αποφασισε να διαλυσει το Παρθικο Βασιλειο κινητοποιωντας τεραστιες δυναμεις.

Πραγματι, την ανοιξη του 217 μΧ κατεφθασε στην Συρια, αφου επι 3 (!) χρονια ειχε προβει σε πρωτοφανεις προετοιμασιες συγκεντρωνοντας στην Αντιοχεια μια κολοσσιαια στρατια, αποτελουμενη απο εξη πληρεις λεγεωνες της Ανατολης (II Parthica, X Fretensis, III Cyrenaica, XV Apollinaris, ΙΙΙ Gallica, VI Ferrata), δυο πληρεις απο την Δυση (ΧXX Ulpia απο την Βοννη, II Anjutrix απο την Παννονια), συγκροτηματα μαχης 500-1000 ανδρων (Vexillationes) απο αλλες οκτω(!) απο τα Βαλκανια μεχρι και την Βρετανια(!) 1.500 ανδρες απο την πολιτοφυλακη της Ρωμης (XVI Cohorte Urbana) ,Μαυριτανικο ελαφρυ πεζικο (Mauri auxilia),Εικοσι Πραιτωριανες κοόρτεις (8.000 ανδρες) καθώς και πολυάριθμες ιππικές μοναδες (Cohortes Equitae).

Αξιζει να σημειωθει, οτι θελοντας να μιμηθει την Ασιατικη εκστρατεια του Μ.Αλεξανδρου, στρατολογησε ειδικα για αυτην την εκστρατεια 16.000 Μακεδονες καθως και εναν ενισχυμενο λοχο Σπαρτιατων (Cohortes Spartiatae) ωστε συνολικα, οι δυναμεις του να ξεπερνουν τις 120.000 ανδρες.

Στα τελη Ιουνιου του 217 κατω απο υψηλοτατες θερμοκρασιες, ενω ο Καρακαλλας ειχε δολοφονηθει (8 Απριλιου) ο Επαρχος του Πραιτωριου Μακρινος, συναντησε επιτελους την τεραστια Παρθικη στρατια (130.000 ανδρες) κατω απο τις διαταγες του ιδιου του Iranshahr Αρταβανου IV.

Η τριημερη μαχη που διεξηχθη στα περιχωρα της Νισιβης (Nusaybin) στην Ανω Μεσοποταμια, ηταν ενα πραγματικο λουτρο αιματος και για τις δυο πλευρες, ωστε "Η πεδιαδα να εχει γεμισει πτωματα, οι νεκροι να σχηματιζουν βουνα, και οι καμηλες και τα νεκρα αλογα λοφους" (Ηρωδιανος IV 10 1-5, Κασσιος Διων LX XI X 26)...Οι Ρωμαικες δυναμεις υπεστησαν τεραστιες απωλειες, ενω η Σπαρτιατικη κοορτη αποδεκατιστηκε, αφου προηγουμενως "ειχε εξοντωσει αμετρητους εχθρους" (Ηρωδιανος IV 12 1-6).

Η μαχη εξελιχτηκε τελικα σε αιματηρη ισοπαλια, αφου και οι Παρθικες δυναμεις ειχαν υποστει τρομακτικες απωλειες, με ορισμενες μοναδες να εχουν χασει το 50% του δυναμικου τους..

Ηταν η τελευταια συγκρουση στην τιτανια συγκρουση των δυο υπερδυνάμεων για κυριαρχια στην Μεση Ανατολη που θα διαρκουσε 318(!) ετη (92 πΧ-226μΧ)....Ηδη, μια νεα υπερδυναμη θα ανεβαινε στο προσκηνιο, οι Σασσανίδες Περσες....