Γράφει η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΡΙΑΜΟΥ
Χριστίνα Πριάμου
ΕΧΕΙ ΤΑΜΠΟΥ Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ?
Κι όμως ναι φίλοι μου, έχει ταμπού η αρχαία ελληνική ιστορία και η πλέον κορυφαία περίπτωσή της ονομάζεται Ιερός ή Τραπεζικός πόλεμος· γεγονός που γίνεται εξόχως εξόφθαλμο στην περίπτωση του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο οποίος ανέλαβε να «τιμωρήσει» τους Πέρσες για τη δολοφονία του πατέρα του Φιλίππου. Μελετώντας λοιπόν σε βάθος την υπόθεση αυτή, δεν γίνεται να μην αντιληφθεί κανείς ότι η επιχείρηση τιμωρίας που ανέλαβε να φέρει σε πέρας σχετίζονταν με την «Αποκατάστασης της νομισματικής ισοτιμίας», η οποία αρχίζει να καθίσταται ορατή από τη στιγμή που ανέλαβε να πείσει τους αρχηγούς της Ελληνικής αμφικτιονίας των πόλεων κρατών να λάβουν μέρος στην Περσική κατάκτηση. Έτσι λοιπόν όταν έφτασε στην Πελοπόννησο και απαίτησε την αρχηγία, την οποία είχαν παραχωρήσει προηγουμένως στον πατέρα του, ανταποκρίθηκαν οι πάντες στο αίτημά του, εκτός από τους Λακεδαιμονίους, οι οποίοι για λόγους γοήτρου (υποτίθεται), απάντησαν ότι δεν συνηθίζουν να ακολουθούν τους άλλους, αλλά να είναι ηγεμόνες τους. Στην πραγματικότητα όμως πίσω από την άρνηση των Λακεδαιμονίων κρύβονταν ο νομισματικός πόλεμος που ταλάνιζε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο, από την εποχή του βασιλιά Δαρείου Α΄ της Περσίας (521-486 π.Χ.), ο οποίος είχε δημιουργήσει μεγάλο πλήγμα στις ισοτιμίες των νομισμάτων, εξαιτίας του γεγονότος ότι κατάφερε και πέτυχε μέσα σε μια νύχτα να κατακτήσει εντελώς απροσδόκητα την άλλοτε κραταιά αυτοκρατορία του Ναβουχοδονόσορα, με αποτέλεσμα να λιώσει τρία τεράστια χρυσά αγάλματα που κοσμούσαν τους Βαβυλωνιακούς ναούς και να εκδώσει για πρώτη φορά στην ιστορία Περσικά κάλπικα νομίσματα, τους λεγόμενους «Δαρεικούς». Το γεγονός αυτό στάθηκε αφορμή ούτως ώστε να του δοθεί και το παρατσούκλι «κάπηλος», λόγω του γεγονότος ότι κατάφερε και δημιούργησε οικονομικό κραχ σε όλες τις οικονομίες του αρχαίου κόσμου, ενώ αυτός, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο είχε το προνόμιο να αντλεί κάθε χρόνο από τους φόρους και μόνον 14.560 τάλαντα ασημιού. Και τότε, όπως μας πληροφορεί ο Αριστοτέλης (Αθηναίων Πολιτεία), ο νομοθέτης Σόλων (639 - 559 π.Χ.) αναγκάστηκε να προβεί σε νομισματική υποτίμηση, επειδή η Αττική δραχμή που αποτελούσε το βασικό νόμισμα της κλασικής εποχής και η αξία της οποίας εξαρτιόταν από το ασήμι που είχε χρησιμοποιηθεί, είχε αποκτήσει αρκετά μικρότερη αξία. Τέτοιου είδους περιστατικά είχαν συμβεί πάρα πολλά κατά την αρχαιότητα, όχι μόνον από ιδιώτες αλλά από επίσημες αρχές, με αποτέλεσμα κάποιες πόλεις, όπως ήταν π.χ. η Αθήνα, η Φωκαία και η Μυτιλήνη να εκδώσουν ψηφίσματα που προέβλεπαν αυστηρές ποινές για τους παραχαράκτες. Ευθύνες καταλογίζονταν επίσης και στο κράτος που προωθούσε νοθευμένο νόμισμα μέσω του νομισματοκόπου του, οπότε σε περίπτωση που αποδεικνυόταν ότι τα νομίσματα είχαν κοπεί εσκεμμένα λιποβαρή, τότε προβλέπονταν η ποινή του θανάτου και πέραν τούτου το κράτος αναγκαζόταν να πληρώσει μεγάλη αποζημίωση στα άλλα κράτη που συμμετείχαν στην ένωση.
Πασχίζοντας να σας μυήσω στην αθέατη πλευρά της ιστορίας, θα σταθώ και στην επίσκεψη του Αλεξάνδρου στους Δελφούς όπου πήγε ως εκεί, δήθεν για να πάρει με το ζόρι χρησμό, και η γηραιά Πυθία προέβλεψε παρά την θέλησή της ότι «είναι αήττητος». Ωστόσο η αλήθεια είναι πως επρόκειτο για μια αναγκαία επίσκεψη, προκειμένου να διευθετηθούν οι τελευταίες λεπτομέρειες σχετικά με την αποπληρωμή του έντοκου δανείου που είχε λάβει ο ίδιος, ούτως ώστε να πραγματοποιηθεί η εκστρατεία, καθώς και άλλους ζητήματα, τα οποία σχετίζονταν με τον πραγματικό ρόλο που διενεργούσε το Μαντείο των Δελφών, το οποίο κατείχε τον κορυφαίο θεσμικό ρόλο της Κεντρικής Τράπεζας όλων των Ελληνικών πόλεων κρατών. Είναι γνωστό άλλωστε πως υπήρχαν προς φύλαξη εκεί όχι μόνον οι περίφημοι θησαυροί των Σιφνίων, Αθηναίων, Συρακουσίων και Κορινθίων κ.τ.λ, αλλά και άλλων 20 επιπλέον, μεταξύ των οποίων και των Μασσαλιωτών, επειδή ο τραπεζικός του ρόλος είχε επεκταθεί σε ολόκληρο σχεδόν τον Μεσογειακό κόσμο. Πέρα από τη φύλαξη, το ιερατείο φρόντιζε για την σωστή τήρηση των κανόνων του χρηματοπιστωτικού συστήματος, το οποίο είχε τις ρίζες του στους θαλασσοκράτορες Μινωΐτες και τις επαφές που είχαν αναπτύξει κατά τον 14ο αιώνα με τους λαούς της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Η μνα, η οποία είχε πάρει το όνομά της από τον βασιλιά Μίνωα στη Δύση και από τον σεληνιακό θεό Μην ή Σιν στην Ανατολή, που συνδέονταν με τον Κάτω κόσμο, την αγροτική οικονομία και θεωρούνταν χορηγός πλούτου και ασφάλειας στους πιστούς, είχε παγκόσμια εμβέλεια κατά τους επόμενους αιώνες, επειδή είχε καταστεί νομισματική μονάδα αναφοράς, τις υποδιαιρέσεις της οποίας είχαν υιοθετήσει όλα τα ελληνικά έθνη, υπολογίζοντας ότι μία χρυσή μνα ισοδυναμούσε με 433 περίπου γραμμάρια χρυσού και 60 μνες δημιουργούσαν ένα τάλαντο. Υπολογίζεται ότι ένα ασημένιο τάλαντο αντιστοιχούσε με κάπου έξι χιλιάδες ασημένιες δραχμές δηλαδή, ποσόν που επαρκούσε για τη μηνιαία μισθοδοσία 200 ανδρών που στελέχωναν μια αθηναϊκή τριήρη κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου. Κατά τον 6ο π. Χ. αιώνα δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα και οι πρώτες ιδιωτικές τράπεζες, οι οποίες προσέλκυαν πλούσιους ιδιώτες, με το επιτόκιο των καταθέσεων να κυμαίνεται γύρω στο 10% και των δανείων περίπου στο 12%. Όσο μεγαλύτερος ήταν ο κίνδυνος για την απώλεια των χρημάτων που δάνειζαν οι τράπεζες, τόσο μεγάλωνε και το ύψος του επιτοκίου· έτσι λοιπόν το επιτόκιο στα ναυτοδάνεια έφτανε μέχρι και το 100% του ποσού, οπότε σε περίπτωση ναυαγίου η τράπεζα δεν είχε αξιώσεις από τους δανειζόμενους. Εκτός από καταθέσεις και δάνεια γνωρίζουμε επίσης πως οι τράπεζες διαχειρίζονταν περιουσίες, εξέδιδαν εντολές προς τρίτους και έδιδαν επιστολές για εξόφληση χρημάτων από άλλες τράπεζες με τις οποίες είχαν συνεργασία, σε οποιαδήποτε περιοχή και αν βρίσκονταν αυτές. Για τον έλεγχο και την ανταλλαγή των νομισμάτων χρησιμοποιούνταν οι αργυραμοιβοί, οι οποίοι έπαιρναν προμήθεια γύρω στο 5% - 6%. Τα ιερά των διαφόρων θεοτήτων, προκειμένου να προσελκύουν κόσμο απαιτούσαν μικρότερο επιτόκιο για τα δάνεια από εκείνο των ιδιωτικών τραπεζών, και για αυτόν το λόγο οι πολίτες προτιμούσαν ως πιο συμφέρουσα τη λήψη δανείου από κάποιο ναό, αλλά παρόλα αυτά δεν είχαν την αποδοχή του επιχειρηματικού κόσμου, λόγω της εξάρτησής τους από τις αρχές της πόλης, οι οποίες έπρεπε να δίνουν την συγκατάθεσή τους, οπότε οι χρονοβόρες διαδικασίες καθιστούσαν τις συναλλαγές ανέφικτες. Εκείνη τη χρονική περίοδο λοιπόν χτίστηκαν νέες πόλεις και παλάτια, χρηματοδοτήθηκαν βιοτεχνίες και εξοπλίστηκαν στρατοί· σε τελική ανάλυση η οικονομική ακμή και ο πλούτος έστειλε τους Πέρσες εμπόρους στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα οι Έλληνες να δανείζονται εντόκως και από αυτούς, καθώς έδιναν πιο ευέλικτους όρους αποπληρωμής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα απετέλεσε η Σπάρτη, η οποία κατά το 412 π. Χ. δανείστηκε 5.000 τάλαντα από την Περσία για να ναυπηγήσει πολεμικά πλοία με σταθερό επιτόκιο 33 %, αρκετά πιο συμφέρον δηλαδή από το 100% που απαιτούσαν οι Ελληνικές Τράπεζες. Επτά χρόνια αργότερα, το 405 π. Χ. δηλαδή, ο Λύσανδρος χρησιμοποίησε τα πλοία που ναυπήγησε με Περσικά κεφάλαια για να καταστρέψει ολόκληρο τον Αθηναϊκό στόλο, στους Αιγός ποταμούς, με αποτέλεσμα η Σπάρτη να καταστεί ηγεμονεύουσα δύναμη της Ελλάδας. Αυτός ήταν φυσικά και ο απόκρυφος λόγος για τον οποίο οι Σπαρτιάτες αρνήθηκαν να ταχθούν αργότερα στο πλευρό του Αλεξάνδρου, ελπίζοντας να τους χαριστούν χρέη από τους Πέρσες δανειστές, σε περίπτωση που νικούσαν οι ίδιοι φυσικά και όχι ο Αλέξανδρος.
Κάνοντας λόγο για ταμπού στην ελληνική ιστορία, δεν γίνεται να μην αναφερθεί κανείς και στους ιερούς πολέμους που οδήγησαν στην ΥΠΟΥΛΗ ΕΞΟΝΤΩΣΗ ΤΩΝ ΚΙΡΡΑΙΩΝ ΜΕ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ, υπόθεση που ξεκίνησε από τη στάση των Θεσσαλών, οι οποίοι έχοντας επικρατήσει στα γειτονικά τους κράτη, κατάφεραν να εξασφαλίσουν τον έλεγχο του Δελφικού συμβουλίου, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιούν για δικούς τους σκοπούς την Δελφική Αμφικτιονία, λόγω του γεγονότος ότι είχε υπάρξει ένας διακρατικός οργανισμός με έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα, στον οποίο συμμετείχαν με ή χωρίς δικαίωμα ψήφου δώδεκα αντιπρόσωποι, που εκπροσωπούσαν όλες τις ελληνικές φυλές. Ωστόσο κύριο εμπόδιο για τον έλεγχο του Δελφικού μαντείου αποτελούσαν οι Φωκείς, που δεν είχαν ακόμα υποταχθεί ολοκληρωτικά από τους Θεσσαλούς και διατηρούσαν την αυτονομία τους στην πόλη Κρίσα και το επίνειό της την Κίρρα. Η πόλη της Κίρρας υπήρξε το πλησιέστερο λιμάνι στους Δελφούς, και επομένως οι προσκυνητές, που κατευθύνονταν στους Δελφούς μέσω τη θάλασσας, αποβιβάζονταν στο ανωτέρω λιμάνι, και κατόπιν ανέβαιναν οδικώς προς το μαντείο. Επειδή όμως την περίοδο εκείνη οι Κιρραίοι διενεργούσαν παράνομες ανταλλαγές στις ισοτιμίες των νομισμάτων, συναλλασσόμενοι με τους αλλοδαπούς προσκυνητές, η στάση των κατοίκων προκάλεσε τη σύμπηξη ενός διευρυμένου μετώπου εναντίον τους (κατά το 595 π.Χ. ή το 592 π.Χ.), με αποτέλεσμα το συμβούλιο της Αμφικτιονίας να κηρύξει «Ιερό Πόλεμο» κατά της Κίρρας, λόγω ασέβειας, ορίζοντας ως στόχους του πολέμου την καταστροφή των γαιών, την πώληση των κατοίκων ως δούλων, και την αφιέρωση της χώρας στον θεό Απόλλωνα.
Στην πραγματικότητα όμως η στάση των κατοίκων της Κίρρας δεν ήταν μοναδική εξαίρεση του κανόνα, καθώς υπήρχαν και άλλοι παραβάτες στον Ελληνικό χώρο, όπως ήταν π.χ. οι φορείς της Σπάρτης και της Θήβας, που χρησιμοποιούσαν ως βασικό νόμισμα τον Δαρεικό, προκειμένου να κατασκευάσουν πλοία, να συγκεντρώσουν ναυτικό, να εξοπλίσουν στρατό, κτλ., διακινδυνεύοντας σε περίπτωση που απαγορευόταν η χρήση του Περσικού νομίσματος, να βρεθούν ανά πάσα στιγμή εκτεθειμένοι στους δανειστές τους. Παρόλα αυτά ο πόλεμος ξεκίνησε από την Κίρρα, επειδή βρίσκονταν στους πρόποδες των Δελφών, με αποτέλεσμα ο δεκαετής πόλεμος να καταστήσει συμμάχους των Θεσσαλών τους Σικυώνιους της Πελοποννήσου και τους Αθηναίους, οι οποίοι εκπροσωπούνταν από τον νομοθέτη Σόλωνα. Όλοι αυτοί, αφού πολιόρκησαν στενά από στεριά και θάλασσα την Κίρρα, η πόλη υπέκυψε τελικά μόνον όταν οι πολιορκητές δηλητηρίασαν τις πηγές του ποταμού που τροφοδοτούσε με νερό την πόλη τους, χρησιμοποιώντας ως δηλητήριο τους χυμούς του ελλέβορου, ενός φυτού που φύονταν κοντά στις όχθες του ποταμού. Ο ελλέβορος προκάλεσε ακατάσχετη διάρροια στους υπερασπιστές της πόλης, με αποτέλεσμα να πεθάνουν πρώτα από όλους τα μικρά παιδιά και η πόλη να ερημωθεί. Οργανωτής αυτού του τόσο απάνθρωπου και ανήκουστου σχεδίου σύμφωνα με τον γεωγράφο Παυσανία ήταν ο Αθηναίος νομοθέτης Σόλων. Ωστόσο η ενέργειά του αυτή πέρασε στην επίσημη ιστορία ως μια προσπάθεια της Δελφικής αμφικτιονίας να καταστείλει την ύβρη των κατοίκων απέναντι στον Απόλλωνα, χάρη στις παρεμβάσεις του οποίου επετεύχθη η νίκη και το μαντείο των Δελφών απέκτησε ως επιβράβευση το Κρισαίο πεδίο, το οποίο χαρακτηρίστηκε εν συνεχεία ιερή τοποθεσία. Κατά το 457 π.Χ., επακολούθησε ένας δεύτερος ιερός πόλεμος, ο οποίος ξεκίνησε από τους Αθηναίους αυτή τη φορά, οι οποίοι, μετά τη νίκη τους κατά των Βοιωτών στα Οινόφυτα και έχοντας αποκτήσει τον έλεγχο της Βοιωτίας και την υποστήριξη των Φωκέων, προχώρησαν και απέσπασαν την πόλη των Δελφών από την Αμφικτιονία και την παραχώρησαν εν συνεχεία στους Φωκείς, όχι μόνον για να εξιλεωθούν ηθικά, αλλά για να αποκτήσουν έμμεσα τον έλεγχο του μαντείου. Η πράξη τους αυτή προκάλεσε την οργή της Σπάρτης, με αποτέλεσμα στα 448 π.Χ. να συγκρουστούν με τους Αθηναίους και παρότι κατάφεραν και κέρδισαν προσωρινά τον πόλεμο, λίγο καιρό αργότερα τους αντεπιτέθηκε ο Περικλής και παρέδωσε εκ νέου τον έλεγχο της πόλης στους Φωκείς.
Τα ιερά προβλήματα του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας δεν τέλειωσαν χρονικά εδώ, επειδή ξέσπασε κι ένας τρίτος Ιερός Πόλεμος, ο οποίος ξεκίνησε κατά το 362 π.Χ., έχοντας ως αφορμή και πάλι τους Φωκείς, οι οποίοι, έχοντας καταστεί σύμμαχοι των Θηβαίων αθέτησαν την υποχρέωσή τους να ενισχύσουν τον Θηβαϊκό στρατό, στην εκστρατεία που είχαν αναλάβει εναντίον της Πελοποννήσου. Τη στάση αυτή αποφάσισαν να την τιμωρήσουν οι Θηβαίοι, κατηγορώντας τους για ιεροσυλία στο Αμφικτιονικό συνέδριο, υποστηρίζοντας ότι είχαν καλλιεργήσει μέρος των ιερών κτημάτων των Δελφών. Το Αμφικτιονικό συνέδριο αποφάσισε αμέσως να τους επιβάλει βαρύ πρόστιμο, το οποίο οι Φωκείς αδυνατούσαν να πληρώσουν. Σε συνέλευση που συγκάλεσαν οι ίδιοι αγόρευσε ο Φιλόμηλος, πείθοντάς τους τελικά ότι το ποσό που καλούνταν να πληρώσουν ήταν υπέρογκο και ότι η μόνη τους επιλογή ήταν να καταλάβουν τους Δελφούς, ευελπιστώντας ότι με τον τρόπο αυτό θα πετύχαιναν να ακυρώσουν την απόφαση της Αμφικτιονίας. Στο συνέδριο που διενήργησαν οι Φωκείς εξέλεξαν τον Φιλόμηλο ως στρατηγό του ένοπλου αγώνα τους, ο οποίος αναζήτησε στην συνέχεια εξωτερική βοήθεια από τους Σπαρτιάτες, τους εχθρούς των Θηβαίων, οπότε εκείνοι τους προσέφεραν 15 τάλαντα για να επανδρώσουν και να εξοπλίσουν στρατό. Οι Φωκείς, αφού κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ένα στρατό 5.000 αντρών, κατέλαβαν το μαντείο των Δελφών και κατέστρεψαν εν συνεχεία την στήλη πάνω στην οποία ήταν καταγεγραμμένη η απόφαση για την τιμωρία τους. Στη συνέχεια τα μέλη της Δελφικής Αμφικτιονίας κήρυξαν πόλεμο στους Φωκείς, δίνοντας την ηγεσία στην πόλη της Θήβας, στο πλευρό της οποίας είχαν συμπαραταχτεί οι Αθηναίοι, οι Σπαρτιάτες και οι τύραννοι των Θεσσαλικών Φερών. Τον πρώτο χρόνο του πολέμου οι Λοκροί της Άμφισσας προσπάθησαν να καταλάβουν το μαντείο, αλλά απωθήθηκαν από τις δυνάμεις του Φιλόμηλου, ο οποίος σκοτώθηκε τελικά ένα χρόνο αργότερα σε μία σύγκρουση εναντίον των Βοιωτών. Αυτός αντικαταστάθηκε στη συνέχεια από τον Ονόμαρχο, ο οποίος σύλησε τους θησαυρούς των Δελφών, προκειμένου να χρηματοδοτήσει έναν ισχυρό μισθοφορικό στρατό 20.000 πολεμιστών και 1000 ιππέων, και να οχυρώσει ταυτόχρονα και τις Φωκικές πολιτείες. Ύστερα εκστράτευσε εναντίον των Επικνημίδιων Λοκρών, της Δωρίδας, της Βοιωτίας και της Θεσσαλίας, προκαλώντας την ταυτόχρονη παρέμβαση της Αθηναϊκής Πολιτείας, η οποία κατά το 356 π. Χ., προκειμένου να διασφαλίσει την τήρηση της νομοθεσίας θέσπισε τους «Μετρονόμους», οι οποίοι ήταν «ορισθέντες» υπάλληλοι που παρακολουθούσαν τη σωστή τήρηση των «νομισματικών νόμων», καθώς και των «μέτρων», που αφορούσαν τα μέτρα και σταθμά. Στη συνέχεια κινήθηκε εναντίον των Φωκέων, ο Φίλιππος της Μακεδονίας αλλά κατά το 354 π.Χ. ηττήθηκε σε δύο μάχες, εξαιτίας της χρήσης καταπελτών που χτυπούσαν την Μακεδονική φάλαγγα. Αργότερα όμως κατάφερε να επιβληθεί των Φωκέων κατά το 353 π.Χ. συγκεκριμένα, στην μάχη που δόθηκε στο Κρόκιο Πεδίο που βρίσκονταν κοντά στον Παγασητικό κόλπο, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα ώστε να ξεπλένει το «μίασμα» της ιεροσυλίας, ρίχνοντάς τους κυριολεκτικά στη θάλασσα, αφού κατάφερε και εξόντωσε προηγουμένως ακόμα και τον αρχηγό τους Ονόμαρχο. Ύστερα κινήθηκε κατά της Φωκίδας, όμως η κάθοδός του ανησύχησε τους Αθηναίους που έσπευσαν να τον αντιμετωπίσουν στις Θερμοπύλες, καταφέρνοντας τελικά να διακόψουν την πορεία του. Την επόμενη χρονιά στρατηγός των Φωκέων κατέστη ο Φάλαιρος, ο οποίος, παρότι τους οδήγησε κατά της Βοιωτίας δεν κατάφεραν ουδέν, εκτός από του να διατηρήσουν τις κτήσεις τους. Η Φιλοκράτειος ειρήνη που υπογράφτηκε εντωμεταξύ ανάμεσα στους Αθηναίους και τους Μακεδόνες απομόνωσε ολοκληρωτικά τους Φωκείς, οπότε κατά το 346 π.Χ αναγκάστηκαν να παραδοθούν. Η χρηματική ποινή που τους επιβλήθηκε ήταν πάρα πολύ σκληρή, όχι μόνον επειδή υποχρεώθηκαν να πληρώνουν 60 τάλαντα ετησίως για να ξεπληρώσουν τους θησαυρούς που αφαίρεσαν από το μαντείο των Δελφών, αλλά τους αφαιρέθηκαν και οι δύο ψήφοι που είχαν στο Αμφικτιονικό συνέδριο, οι οποίες κατέληξαν τελικά στα χέρια του Φιλίππου που ενισχύθηκε σημαντικά έναντι των ανταγωνιστών του.
Ολοκληρώνοντας την θεματολογία, κατατίθεται εδώ ότι ο νομισματικός πόλεμος του αρχαίου κόσμου υπήρξε αδυσώπητος, και αυτός ήταν φυσικά ο λόγος για τον οποίο ο Αλέξανδρος εμφανίστηκε εκεί προγραμματισμένα, προκειμένου να διευθετηθούν στο χώρο του Βουλευτηρίου οι τελευταίες λεπτομέρειες σχετικά με την αποπληρωμή του έντοκου δανείου που είχε λάβει ούτως ώστε να πραγματοποιηθεί η εκστρατεία, καθώς και η διανομή των παχυλών χορηγιών που επρόκειτο να λάβουν όσοι αρχηγοί της κοινοπολιτείας είχαν χρηματοδοτήσει οικιοθελώς την προσπάθειά του, μόλις εκείνος κατόρθωνε ασφαλώς να κατακτήσει την Περσική αυτοκρατορία. Ωστόσο ποτέ δεν έμειναν ευχαριστημένοι και αυτός είναι τελικά ο λόγος που του τράβηξαν το χαλί κάτω από τα πόδια του.
[Ιωάννη Λεονάρδου: «Μεταλλεία και μαντεία στην αρχαιότητα». Α.Γ. Κρασαντάκη :«Νομισματική Ιστορία και τα αρχαία νομίσματα της Κρήτης. Διόδωρος: Ιστορική Βιβλιοθήκη 5,65 και Στράβων: Γεωγραφικά Ι, C 473, ΙΙΙ, 22)].
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου