Τέλος τα ΕΣΠΑ – Φάτε … κανόνια τώρα...

 

Τέλος τα ΕΣΠΑ, τα Ταμεία Συνοχής και Ανασυγκρότησης, που προορίζονται για να μετριαστούν οι ανισότητες μεταξύ των «πλούσιων» και των «φτωχών» χωρών της ΕΕ. Κονδύλια από τα οποία επωφελείτο σημαντικά -και- η Ελλάδα, παρά τα σοβαρά προβλήματα στην απορροφητικότητα. Τέρμα τα κονδύλια για το «κοινωνικό κράτος» και την οικονομία. Ωρα για κανόνια και για να πλουτίσουν οι πολεμικές βιομηχανίες των μεγάλων χωρών της ΕΕ, με πρόσχημα τη «ρωσική απειλή», αποφασίζει και … διατάσσει η Κομισιόν. Στο μεταξύ, οσονούπω η ελληνική κυβέρνηση καταθέτει εξοπλιστικό πρόγραμμα – μαμούθ.

Δεν φτάνει που η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει στήσει πάρτι εξοπλισμών, επικαλούμενη την απειλή της Τουρκίας, με την οποία πάντως «αισιοδοξούσε» ότι, από τα «ήρεμα νερά», θα περνούσε στο ντηλ του … αιώνα, την «επίλυση» των ελληνοτουρκικών. Δεν αρκεί που ο πτωχευμένος Ελληνας πολίτης χρυσοπληρώνει για την άμυνα της χώρας για εξοπλιστικά προγράμματα, τα οποία προωθούνται κάτω από συνθήκες πλήρους αδιαφάνειας και με αμφίβολες σκοπιμότητες. Τώρα, ως άλλη ατζέντης των πολεμικών βιομηχανιών της Ευρώπης, η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούσρουλα Φον Ντερ Λάϊεν, έρχεται για να βάλει ταφόπλακα στο -προβληματικό- «κοινωνικό κράτος» και στην ευρωπαϊκή οικονομία, η οποία έχει δεχτεί σοβαρότατα πλήγματα τα τελευταία έτη. Αυτοί που θα πληγούν πρωτίστως, είναι οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, και βέβαια η Ελλάδα.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, λοιπόν, ανακοίνωσε ότι τα Ταμεία Συνοχής και Ανασυγκρότησης πάνε περίπατο, και τα χρήματα που δίνονταν γι’ αυτά πρέπει να πάνε για εξοπλισμούς. Ωφελημένες, βέβαια, θα βγουν οι πολεμικές βιομηχανίες και λόμπι των μεγάλων χωρών της ΕΕ, όπως των Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, κ.ο.κ., και όχι οι μικρές, όπως η Ελλάδα, της οποίας άλλωστε η αμυντική βιομηχανία είναι σε δραματική κατάσταση.

Μαζί με τους μεγάλους «Οπλάδες», πολύ πιθανόν κερδισμένες θα βγουν και εταιρείες τρίτων χωρών, όπως της Βρετανίας, βασικού μέλους του ΝΑΤΟ, που θέλει να συνεχιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, της Τουρκίας, η οποία ήδη κλείνει ντηλ με ιταλικές πολεμικές βιομηχανίες, του Ισραήλ, που έχει προβεί σε εξαγορές μεταξύ άλλων στην Ελλάδα και σε «εξοπλιστικά ντηλ» με μεγάλες ευρωπαϊκές βιομηχανίες, κ.λ.π..

Πρόωρα συχαρίκια από τον Μητσοτάκη

Ο Ελληνας πρωθυπουργός, εμφανιζόμενος για πολλοστή φορά ως εκπρόσωπος του λόμπι των πολεμικών βιομηχανιών, έσπευσε να χειροκροτήσει και πάλι την Φον Ντερ Λάϊεν. «Χαιρετίζω το σχέδιο REARM Europe της προέδρου Φον Ντερ Λάιεν ως ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της συλλογικής μας ευρωπαϊκής ασφάλειας» ανέφερε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε ανάρτηση του στα αγγλικά στο Χ. Σημείωσε, επίσης, ότι «τώρα πρέπει να επεξεργαστούμε τις λεπτομέρειες για να διασφαλίσουμε ότι όλα τα κράτη μέλη επωφελούνται – ανεξάρτητα από τις τρέχουσες αμυντικές τους δαπάνες».

Το τελευταίο σημείο της αναφοράς Μητσοτάκη, έχει να κάνει με την περίφημη ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής σε εθνικό επίπεδο, που ζητάει η ελληνική κυβέρνηση, ούτως ώστε να μπορεί να … «απογειώσει» τις ελληνικές εξοπλιστικές δαπάνες και να μην πέφτει δημοσιονομικός «κόφτης». Φαίνεται ότι κάτι τέτοιο ακόμη δεν το δίνει η Κομισιόν. Προς το παρόν, η επικρατούσα άποψη είναι να εξαιρούνται του «κόφτη διαφυγής» οι αμυντικές δαπάνες μέχρι να φτάσουν το 2% του ΑΕΠ ή το πολύ το 3%. Πολλές χώρες της ΕΕ δεν ξοδεύουν το 2% του ΑΕΠ. Ομως, η Ελλάδα το ξεπερνά (πάνω από 3%). Μένει να φανεί, λοιπόν, εάν η Ελλάδα θα μείνει εκτός της ρύθμισης της Κομισιόν ή τελικώς θα δοθεί το «Οκ» στον Κ. Μητσοτάκη. Από την ανάρτησή του, όμως, προκύπτει ότι το θέμα δεν έχει ξεκαθαρίσει.

Η επικεφαλής της Κομισιόν είπε, πάντως, ότι «τα κράτη μέλη θα επενδύσουν περισσότερο στην ασφάλειά τους, εάν έχουν το δημοσιονομικό περιθώριο. Και πρέπει να τους δώσουμε τη δυνατότητα να το πράξουν. Γι’ αυτό θα προτείνουμε σύντομα την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες χωρίς να ενεργοποιήσουν τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος».

Κομισιόν: Αποφασίζομεν και διατάσσομεν

Η επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δημοσιοποίησε το φιλόδοξο σχέδιό της, «ReArm Europe», για 800 δισεκατομμύρια ευρώ για στρατιωτικές δαπάνες της ΕΕ σε βάθος δεκαετίας, πριν τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που είναι προγραμματισμένη για την Πέμπτη. Δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρεί να προκαταλάβει τις αποφάσεις των ηγετών της ΕΕ. Να σημειωθεί ότι η ηγεσία και τα μέλη της Κομισιόν δεν είναι εκλεγμένα από τους λαούς, αλλά είναι προϊόν «μαγειρεμάτων» των μεγάλων κομματικών σχηματισμών στην ΕΕ, καθώς και των λόμπι επιχειρηματικών συμφερόντων.

Μάλιστα, όπως παρατηρεί ο ιστότοπος fortunegreece.com, «πολλές εθνικές κυβερνήσεις ανησυχούν ότι η πρωτοβουλία της Λάϊεν είναι ένας ακόμη μηχανισμός συγκέντρωσης εξουσίας στις Βρυξέλλες εις βάρος των κρατών – μελών. Οι μνήμες από την περίοδο της πανδημίας, όταν η Κομισιόν ανέλαβε την κεντρική διαχείριση της αγοράς εμβολίων, και από τον πόλεμο στην Ουκρανία, όταν πρωτοστάτησε στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και την αποστολή όπλων στο Κίεβο, είναι νωπές. Δεν είναι τυχαίο ότι η φον Ντερ Λάιεν έχει αποκτήσει το προσωνύμιο «Βασίλισσα Ούρσουλα» για τη συγκεντρωτική της προσέγγιση».

Και προσθέτει: «Η συζήτηση για την ευρωπαϊκή άμυνα έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την ασφάλεια της ηπείρου, αλλά αναδεικνύει τις βαθιές πολιτικές διαφορές μεταξύ των κρατών – μελών. Αντί να ενισχύσει την ενότητα, το σχέδιο «ReArm Europe» μπορεί να οδηγήσει σε έναν νέο κύκλο διαμάχης για την κατανομή εξουσιών και πόρων εντός της ΕΕ».

Ελληνικό εξοπλιστικό – μαμούθ

Τη στιγμή που οι ευρωπαϊκοί λαοί και ιδιαίτερα οι φτωχοποιημένοι Ελληνες θα φορτωθούν νέα δυσβάσταχτα βάρη, εάν υϊοθετηθούν οι «προτάσεις» της Λάϊεν, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει ήδη έτοιμο νέο εξοπλιστικό – μαμούθ για το διάστημα 2024-2035.

Επρόκειτο να το «εξαγγείλει» πομπωδώς ο πρωθυπουργός, αλλά αναβλήθηκε, λόγω των μεγαλειωδών συλλαλητηρίων για την τραγωδία των Τεμπών. Τώρα, φέρεται να παρουσιάσει σε κάποια ομιλία του ο υπουργός Αμυνας, Νίκος Δένδιας, κάποια σημεία του. Κατόπιν, εάν και όταν περάσει η «θύελλα των Τεμπών», να το παρουσιάσει ο Κ. Μητσοτάκης.

Ποια θα είναι η λυπητερή που θα κληθούν να πληρώσουν οι πολίτες, εάν υλοποιηθεί το ελληνικό εξοπλιστικό πρόγραμμα Μητσοτάκη – Δένδια; Τα -πενιχρά- στοιχεία που κατά καιρούς έχει δώσει στη δημοσιότητα ή έχει διαρρεύσει η κυβέρνηση, δίνουν μια πρώτη εικόνα.

Οπως ανέφερε ο υπουργός Αμυνας, μιλώντας στη Βουλή, τον Νοέμβριο του 2024, «η σημερινή ηγεσία του υπουργείου Αμυνας, καλείται να διαχειριστεί υψηλές ανειλημμένες υποχρεώσεις ύψους 12,8 δις ευρώ, για το διάστημα 2024-2035». Επιπλέον, πρόσθεσε ο ίδιος, «καλείται να προτεραιοποιήσει και να σχεδιάσει διακλαδικά έναν κατάλογο 852 αυτοτελών προγραμμάτων, προϋπολογισμού 53 δις ευρώ». Συνολικά, προβλέπεται «η διάθεση πόρων που θα ξεπερνούν το 2% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση και σε βάθος 12ετίας».

Κοντολογίς, εάν πιστέψουμε στον Ν. Δένδια, από τα τα εξοπλιστικά της πρώτης τετραετίας Μητσοτάκη (2019 – 2023), υπάρχουν «ανειλημμένες υποχρεώσεις» που πρέπει να αποπληρωθούν μέσα στα 10 – 11 χρόνια. Τουτέστιν, τουλάχιστον 1,1 δισ. ετησίως. Σε αυτά τώρα, θα πρέπει να προστεθούν και τα νέα εξοπλιστικά που προγραμματίζουν Μητσοτάκης – Δένδιας. Κατά πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, γίνεται λόγος για 28 δισεκατομμύρια, για την 12ετή περίοδο 2024-2036.

Ωστόσο, σε πάμπολλα οπλικά συστήματα που θα αγοραστούν, δεν έχουν περιληφθεί τα όπλα που θα φέρουν (π.χ. F-35, κ.λ.π.), άλλα εξαρτήματα, υποδομές, εκπαιδεύσεις, συντήρηση, κ.ο.κ.. Κι’ αυτό, χωρίς να υπολογίζονται τα «πάγια» έξοδα που, στο μεταξύ, πρέπει να γίνονται για τα συστήματα που παραλαμβάνονται, όσο και για τις πάγιεςε ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων σε «αναλώσιμα».

Εκτιμάται, λοιπόν, ότι τα νούμερα στην πραγματικότητα μπορεί να ξεπεράσουν τα 40 δισ. Πόσο μάλλον, αφού σταδιακά θα προστίθενται και άλλα «κομμάτια» στα οπλικά συστήματα που θα αποκτώνται. Για παράδειγμα, τα 3,6 δισεκατομμύρια ευρώ, στα οποία υπολογίζεται ο αντι-drone και αντιαεροπορικός «θόλος» που σχεδιάζεται, και μάλιστα με απευθείας ανάθεση μέσω διακρατικής συμφωνίας,στο Ισραήλ, πρέπει να θεωρείται η «βάση» του έργου και όχι το «ταβάνι», το οποίο εκτιμάται ότι θα ανεβεί θεαματικά.

Ως εκ τούτων, ουδόλως υπερβολικό θα ήταν να εκτιμηθεί το κόστος των -χρηματοδοτούμενων με εθνικά κονδύλια- ελληνικών εξοπλιστικών προγραμμάτων τα επόμενα 10 – 12 έτη, στα 40 με 50+ δισ. Εάν σε αυτά προστεθούν και τα εξοπλιστικά της πρώτης τετραετίας Μητσοτάκη, τα ποσά ζαλίζουν. Ποσά, τα οποία θα πρέπει να αποπληρώνονται ετησίως, σε βάθος πολλών ετών.

Θύματα οι δαπάνες για κοινωνία – οικονομία

Ακόμα, όμως, και με τα «μετριοπαθή» νούμερα που διαρρέει η κυβέρνηση (28 δισ.), το πρόβλημα για την Ελλάδα, όπως επισημαίνει ανάλυση της «Εφημερίδας των Συντακτών», «είναι ότι βρίσκεται ήδη πολύ ψηλότερα τόσο από το 2% της Ε.Ε., όσο και από το 2% του ΝΑΤΟ όσον αφορά το ποσοστό των στρατιωτικών δαπανών ως προς το ΑΕΠ, έχοντας ξεπεράσει το 3%. Μάλιστα, το νέο 12ετές εξοπλιστικό πρόγραμμα-μαμούθ που έχει εξαγγελθεί για την περίοδο 2024-2036 θα προσθέσει άλλα 28 δισ. ευρώ – περίπου 2,4 δισ. ευρώ ετησίως, που αντιστοιχεί, με όρους 2025, στο 1% του ΑΕΠ!»

Αυτό σημαίνει, συνεχίζει η εφημερίδα, ότι «μέχρι και το 2027 θα ξεπεραστεί το όριο του 4% του ΑΕΠ και η Ελλάδα θα γίνει ο ασυναγώνιστος Ευρωπαίος «πρωταθλητής» στις αμυντικές δαπάνες, προσθέτοντας στο πραγματικό έλλειμμα και μετά στο χρέος αυτά τα 2,4 δισ. ευρώ ετησίως. Ακόμη και τα μισά να είναι, θα πρόκειται για μεγάλο δημοσιονομικό πρόβλημα, ιδίως αν επαληθευτεί η πρόσφατη εκτίμηση του ΔΝΤ ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα προσγειωθεί στο 1,2% από το 2027 και ύστερα. Με δεδομένες τις παραδοχές που διέπουν πλέον την ελληνική «διακυβέρνηση» όσον αφορά το χρέος, αυτό θα έχει αποτέλεσμα νέα πίεση για περικοπές στις κρατικές δαπάνες, με θύματα στις δαπάνες για υγεία, παιδεία, περιβάλλον, και όχι νέα μέτρα στήριξης, όπως διαφημίζουν οι κυβερνητικές διαρροές».

Κόψτε τα ΕΣΠΑ

Από που θα βρεθούν, όμως, τα 800 δισ. της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάϊεν; Για παράδειγμα, ο Επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ, Βάλντις Ντομπρόβσκις, πρότεινε τα 93 δισ. ευρώ από αδιάθετα χρήματα του ταμείου για τον κορονοϊό. Κάτι που πολύ πιθανώς θα γίνει.

Από τη μεριά της, η επικεφαλής της Κομισιόν, ζήτησε να μπει χέρι στα ΕΣΠΑ, να διατεθούν εθνικά και ιδιωτικά κονδύλια, καθώς και να δοθούν ευρω-δάνεια. «Το σχέδιο περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός δανειοδοτικού εργαλείου ώστε τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις αμυντικές τους δυνατότητες, την ενεργοποίηση της λεγόμενης «Εθνικής Ρήτρας Διαφυγής για την Άμυνα», την δυνατότητα μεταφοράς κονδυλίων από προγράμματα τύπου ΕΣΠΑ σε αμυντικές επενδύσεις, την συνεισφορά των δανείων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων».

Ουσιαστικά, πάει περίπατο η πολιτική συνοχής (προγράμματα τύπου ΕΣΠΑ), κάτι που η Φον Ντερ Λάϊεν βλέπει ως … ευκαιρία για «να σας υποστηρίξουμε να κατευθύνετε περισσότερα κονδύλια σε επενδύσεις που σχετίζονται με την άμυνα».

Υπό το ΝΑΤΟ

Από την πρόταση της Φον Ντερ Λάϊεν, απουσιάζουν πανηγυρικά λέξεις όπως «Ευρωστρατός» και «Ευρωάμυνα». Αντίθετα, η ίδια αναφέρει ότι «αυτή η χρηματοδότηση (σ.σ. τα 800 δισ.) θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την προτεραιοποίηση των δυνατοτήτων σε τομείς που είναι απαραίτητοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο, σε ευθυγράμμιση πάντα με το ΝΑΤΟ».

Κοντολογίς, ενώ γίνεται τόση συζήτηση για να «απεξαρτηθεί» η Ευρώπη από τις ΗΠΑ και να δημιουργήσει δικό της αμυντικό σύστημα, αντί να προωθηθεί κάτι τέτοιο, ουσιαστικά οι Ευρωπαίοι θα χρηματοδοτούν τη δομή, τους εξοπλισμούς και τους γεωπολιτικούς στόχους του ΝΑΤΟ.

Το εξοπλιστικό ταμείο, «ReArm Europe», κατά την Λάϊεν, «θα βοηθήσει τα κράτη – μέλη να συγκεντρώσουν τη ζήτηση και να αγοράζουν από κοινού». Η ίδια πρόσθεσε πως «φυσικά, με αυτόν τον εξοπλισμό, τα κράτη μέλη μπορούν να εντείνουν μαζικά την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία. Άμεσος στρατιωτικός εξοπλισμός για την Ουκρανία».

Η επικεφαλής της Κομισιόν έκανε λόγο για «προσέγγιση της κοινών προμηθειών που θα μειώσει το κόστος και τον κατακερματισμό, θα αυξήσει τη διαλειτουργικότητα και θα ενισχύσει την αμυντική βιομηχανική βάση μας». Ανάμεσα στα οπλικά συστήματα και τα προγράμματα που προτείνει να αγοράζονται «από κοινού» και να χρηματοδοτούνται, είναι: 1. Αντιαεροπορική – αντιπυραυλική άμυνα. Σχέδιο, το οποίο έχει στηρίξει ο Κ. Μητσοτάκης, αν και, δεδομένου ότι η Ελλάδα αποφάσισε να στήσει τώρα νέο δικό της σύστημα, δεν πρόκειται να επωφεληθεί από τα ευρωπαϊκά κονδύλια. 2. Συστήματα πυροβολικού. 3. Πυραύλους και πυρομαχικά. 4. Drones και συστήματα anti-drone. 5. Στρατηγικές δυνατότητες και προστασία υποδομών ζωτικής σημασίας (όπως είναι και το διάστημα). 5. Στρατιωτική κινητικότητα. 6. Κυβερνοχώρος, τεχνητή νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος.

Ολα αυτά σε βάθος δεκαετίας. Οταν, δηλαδή, είτε θα έχει τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, είτε η ανθρωπότητα θα’ χει γίνει … πυρηνική λαμπάδα! Οπως και να’ χει, το μόνο βέβαιον είναι ότι οι μεγάλες πολεμικές βιομηχανίες της ΕΕ έχουν στήσει πάρτι, με τις μετοχές τους στα Χρηματιστήρια εδώ και μέρες να έχουν εκτοξευθεί στα ουράνια. Από όλα αυτά, βέβαια, η Ελλάδα ως … πτωχός συγγενής, με διαλυμένη την αμυντική βιομηχανία της, επί εποχής μνημονίων και εξαιτίας της απαξίωσής της από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, μάλλον δεν έχει να προσδοκά κέρδη.

Δημοσιονομικό σοκ

Με το «σχέδιο Φον Ντερ Λάϊεν», τα κράτη – μέλη της ΕΕ θα πιεστούν αφόρητα να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες τους σε πρωτοφανή επίπεδα. Οσον αφορά τα σενάρια και τις συνέπειές τους στις κοινωνίες, ενδεικτική είναι μια πρώτη εκτίμηση της εταιρείας αναλύσεων, Standard & Poor’s.

Παρέθεσε τρία σενάρια: Το πρώτο ότι το μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο στρατιωτικών δαπανών ανεβαίνει στο 2%, στο δεύτερο στο 3% και στο τρίτο στο 5%. Στα δύο πρώτα σενάρια, το μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο δεν θα ξεπεράσει το σημερινό ποσοστό της Ελλάδας. Οσο για το τρίτο (5% του ΑΕΠ), ακόμη κι αν εξελιχτεί με εξωφρενικά γρήγορες διαδικασίες, απαιτεί τουλάχιστον μία πενταετία αν όχι δεκαετία. Για πολλές χώρες που ξεκινούν από χαμηλά ποσοστά, το να ανέβουν τα σκαλιά μέχρι το 2,3% ή, ακόμη περισσότερο, το 5%, θα περάσουν δημοσιονομικό σοκ – εκτός αν ξεσπάσει μείζων ευρωπαϊκός ή παγκόσμιος πόλεμος, οπότε τα περί «ευελιξίας» ή ρήτρας διαφυγής είναι πλέον… εκτός θέματος.  https://neostrategy.gr/