ΠΕΡΙ ΠΡΑΚΤΟΡΩΝ...

Γράφει ο  πρκλς
Είναι ενδιαφέρον το ότι οι αρχαίοι Αθηναίοι, τους τύπους που ήταν επιφορτισμένοι με την αύξηση των δημοσίων εσόδων, τους ονόμαζαν "πράκτορες".
Για παράδειγμα, στο λεξικό Σούδα, διαβάζουμε:
Φορολόγος: Ο τας εισφοράς συλλέγων, ούς "πράκτορας" έθος καλείν τοίς πολλοίς.
Πράκτορες, λοιπόν.
Από το ρήμα πράσσω-πράττω, απ' όπου προκύπτει αφενός η λέξη "πράξις" και η λέξη "πράγμα" (το γνωστό μας και σήμερα "πράγμα", δηλαδή το αποτέλεσμα κάποιας πράξης) και αφετέρου προκύπτει ο πρακτήρ-πράκτωρ, δηλαδή αυτός που κάνει πράξη τις αποφάσεις των αποφασιζόντων.
Γι' αυτό και στο "Ετυμολογικό Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής" του Hofmann, η ερμηνεία της λέξης "πράκτωρ" γενικεύεται: "πράκτωρ" ονομάζεται "ο πράττων τι, ο εκτελεστής".
Ερμηνεία που μας φέρνει πιο κοντά στη σημερινή εκδοχή της λέξης "πράκτωρ":
Λέμε, ας πούμε, "πράκτορας της λέσχης Μπίλντεμπεργκ" και εννοούμε αυτόν που κάνει πράξη τις αποφάσεις της λέσχης Μπίλντεμπεργκ. Ή ας πούμε, λέμε "πράκτορας του ΔΝΤ" και εννοούμε αυτόν που κάνει πράξη τις αποφάσεις του ΔΝΤ. Ή λέμε "πράκτορας της CIA, της Μοσάντ κλπ" και εννοούμε αυτόν που κάνει πράξη τις εντολές των αντίστοιχων ιδρυμάτων. Ή λέμε ας πούμε "πράκτορας της Ασφάλειας" ή ξερωγώ "πράκτορας της ΕΥΠ" και εννοούμε αυτόν που προκειμένου να κάνει πράξη τις εντολές των προϊσταμένων του, παριστάνει τον ακραία -πλην όμως άκαιρα και άκυρα- επαναστατημένο σύντροφο.
Είναι με αυτή την έννοια που ο μεταφραστής στα ελληνικά (ή έστω ο συγγραφέας) του κατά Λουκάν ευαγγελίου βάζει τον Ιησού να καλεί τους ακροατές του να μην κοντράρουν τους συνανθρώπους-αντιδίκους τους, "μήποτε (ο αντίδικος συνάνθρωπός σου) σε κατασύρη εις τον κριτήν και ο κριτής σε παραδώσει τω πράκτορι και ο πράκτωρ σε βαλεί εις φυλακήν. Λέγω σοι ού μη εξέλθης εκείθεν έως και το έσχατον λεπτόν αποδώς". Παρατηρούμε λοιπόν ότι στα πρώτα μετα Χριστον χρόνια, η χρήση της λέξης "πράκτωρ" έχει γενικευτεί: οι πράκτορες έχουν στα χέρια τους εξουσία όχι απλά να συλλέγουν φόρους, αλλά και να επεμβαίνουν στις διαπροσωπικές οφειλές και σχέσεις. (Κάτι σαν τις μέρες μας, δηλαδή, όπου οι πράκτορες καθορίζουν κατά το δοκούν τις εργασιακές σχέσεις ή τους πλειστηριασμούς για οφειλές προς τις τράπεζες, ας πούμε).

Στην αρχαία Αθήνα, βέβαια, τις αποφάσεις -ακόμα και για τα φορολογικά ζητήματα- τις έπαιρνε (ή έστω απαιτείτο να τις εγκρίνει) ο Δήμος και για να γίνουν πράξη οι αποφάσεις του Δήμου υπήρχε ένα σώμα ανθρώπων, οι "πράκτορες", επιφορτισμένοι με το να κάνουν πράξη τις περί φορολογίας αποφάσεις του Δήμου.

Οι Αθηναίοι όμως, που δεν ήταν χαϊβάνια, ναι μεν αντιμετώπιζαν την ύπαρξη εξουσίας ως αναγκαίο κακό αποδεχόμενοι την ύπαρξή της (και δεν είμαι σίγουρος εάν είχαν απόλυτο δίκιο ή αν απλώς ροκάνιζαν το χρόνο), αλλά είχαν βρει μια όμορφη πατέντα για να τσακίζουν την αυταρέσκεια και την ασυδοσία των πρακτόρων.
Στο Πατμιακό Λεξικό, στη φάση που το λεξικό ασχολείται με τον "κατα Αριστογείτονος" λόγο του Δημοσθένη, διαβάζουμε την εξής ενδιαφέρουσα περιγραφή του πως δούλευε το σύστημα με τους πράκτορες στην Αθήνα, όπου πρώτα μας ξανα-δηλώνεται τι στα κομμάτια ήταν οι "πράκτορες":
Πράκτορες: Αρχή παρ' Αθηναίοις απαιτούσα τα κεχρωστημένα δημόσια χρήματα.

Ας φανταστούμε λοιπόν ένα παράδειγμα:
Έβγαινε ο πράκτορας που έπρεπε να μαζέψει τα οφειλόμενα προς το δημόσιο και έλεγε "Μαζί τα φάγαμε" και "Επειδή εμείς είμαστε μάγκες δε θα δώσουμε πίσω όσα φάγαμε, αλλά εσείς που είσαστε πλέμπα θα τα δώσετε πίσω και μάλιστα θα δώσετε και αυτά που φάγαμε εμείς" και τότε, εκ πρώτης όψεως, καλά ξεμπερδέματα για την πλέμπα, που θα έλεγε και ο Ιησούς στο κατά Λουκάν ευαγγέλιο.
Όμως οι Αθηναίοι ήταν έξυπνοι άνθρωποι, γι' αυτό, ακριβώς μετά, το λεξικό ερμηνεύει τι ήταν η "Βούλευσις":

"Δίκη κατά των εγγραφόντων τινά ως οφείλοντα τω δημοσίω. Και εάν μεν νικήση την δίκην ο κατήγορος, απαλλάσσεται μεν του οφλήματος ο εγγραφείς, ο δε γράψας αυτόν, αντ' εκείνου εγγράφεται".

Πράγμα που σε απλά ελληνικά σημαίνει:
Έβγαινε ο αρχαίος Αθηναίος πράκτορας και έλεγε "Μαζί τα φάγαμε".
Ωραία.
Τον τράβαγαν λοιπόν σε δίκη οι θιγόμενοι -δηλαδή όσοι είχαν αξιοπρέπεια- και του έλεγαν: "για έλα δω ρε κερχανατζή, από που κι ως που τα φάγαμε μαζί?" και έφερναν μάρτυρες
για τις μίζες της αρχαιοκελτικής Ζίμενς,
για τις υποβρύχιες τριήρεις που γέρνουν,
για τους αρχαίους αργόμισθους πρασινορουφιάνους,
για τις ανείσπρακτες εισφορές προς τα ασφαλιστικά ταμεία της αρχαιότητας,
για τον εθνικό τους προμηθευτή,
για τη χυδαιότητα των αφειδώς κυβερνητικά χρηματοδοτούμενων μη-κυβερνητικών οργανώσεων της αρχαιότητας,
για τα δομημένα ομόλογα και τα εκατομμύρια μνες που χάθηκαν από τα ασφαλιστικά ταμεία στο αρχαίο χρηματιστήριο,
για το μεγάλο φαγοπότι των olympic games 2004 π.Χ.,
μέχρι και για τις αθρόες προσλήψεις Σκυθών, που οι δημαγωγοί τους προσλάμβαναν για να ξύνουν τ' αρχίδια τους τα βράδυα σε κάθε γωνία της αρχαίας οδού Ακαδημίας τρομοκρατώντας τους πολίτες με το πρόσχημα πως διαφυλάσσουν την τάξη,
ή για τους ομοσταύλους των προαναφερθέντων που έβλεπαν να περιφέρονται πάνω σε πανάκριβα αγορασμένα κελτικά άλογα πουλώντας μούρη, να πειράζουν τις διερχόμενες πιτσιρίκες Αθηναίες, πληρωνόμενοι με τα λεφτά των φορολογουμένων, μπορώ να σου πω.

Θα τον τσάκιζαν τον αυθάδη και χυδαίο πράκτορα οι ενάγοντες πολίτες.

Κι αν οι ενάγοντες κέρδιζαν τη δίκη (που θα την κέρδιζαν, διότι θα είχαν δίκιο -και τότε ήταν εποχή που η απονομή δικαιοσύνης δεν περιελάμβανε Γιοσάκηδες και τέτοια), τότε καλά ξεμπερδέματα για τον πράκτορα:
Θα έπρεπε να πληρώσει ο ίδιος όσα ψευδώς ισχυρίστηκε πως έφαγαν -επομένως τα χρωστούν- οι άλλοι. Την είχε άσχημα, δηλαδή, ο πράκτορας.
Κι επειδή το ήξεραν οι πράκτορες ότι "μπάλα είναι και γυρίζει", ήταν αρκούντως προσεκτικοί στην άσκηση των καθηκόντων τους και απέφευγαν να προκαλούν το δημόσιο αίσθημα με χυδαίες εμετικές δηλώσεις.

Σύγχρονος πράκτωρ, βάζων τα πράγματα σε μια τάξη
Ευτυχώς για το κοινοβουλευτικό μας πολίτευμα, στις μέρες μας η αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία δεν υπάρχει πλέον. Έχουμε περάσει στη μετά Χριστόν εποχή, όπου οι "πράκτορες" λειτουργούν έτσι όπως τους περιγράφει το κατά Λουκάν ευαγγέλιο: έχουν την ασυδοσία να λένε και να πράττουν ό,τι τους κατέβει στη γκλάβα προκειμένου να κάνουν πράξη τις εντολές των εντολέων τους, ξέροντας πως δεν πρόκειται να υπάρξει τιμωρία για την ασυδοσία τους.
Η σημερινή εποχή τους ανήκει -προς το παρόν- κι όποτε μπορούν ξεσαλώνουν.

Υπό αυτή την έννοια -και βεβαίως όχι μόνο υπό αυτή την έννοια- δεν θα ήμασταν υπερβολικοί αν στη χρονιά που φεύγει, [στη χρονιά που τέθηκαν οι βάσεις για μια συγκινητική και νοσταλγική επιστροφή στην εποχή των σπηλαίων -και των στοών, ενδεχομένως (αν και οι στοές ποτέ δεν έλειψαν από τη ζωή μας, δες αναγνώστη μου πόση στωϊκότητα έχουν επιβάλει οι στοές στο πολιτικό γίγνεσθαι, στωικότητα που μοιάζει με σιωπή νεκροταφείου ώρες-ώρες)], δίναμε την ονομασία "2010 - το έτος των πρακτόρων".

Υπό την έννοια ότι μας γονάτισαν παντοιοτρόπως και μας τσάκισαν στους φόρους οι σύγχρονοι πράκτορες.

Όμως, όσο κι αν τα πρασινο-χολερικά ενεργειακά βαμπίρ θέλουν να μας στερήσουν τη χαρά...

...σε προσωπικό επίπεδο τολμώ να πω ότι για εμένα ήτο μια χρονιά ορόσημο -με την καλύτερη δυνατή έννοια.  .....http://prkls.blogspot.gr/2010/12/