Από τον Έρωτα της μυθολογίας στον Βαλεντίνο της δυτικής κοινωνίας
Καλό πρωί! Είναι σύσκοτο. Τον Άγιο Βαλεντίνο
γιορτάζω κι ήρθα κόρη εδώ
στο παραθύρι σου να ιδώ
ταίρι με σε αν θα γίνω.
Σηκώθη ο νιος και ντύνεται κι ευτύς την πόρτα ανοίγει
και μπαίνει μέσα η κορασιά,
που κορασιά δε θά “ναι πλιά,
όταν απόκει φύγει.
(Τραγούδι της Οφέλιας από την 4η πράξη του Άμλετ, Μετάφραση Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, 1916)
Η νεαρή Οφηλία, ερωτευμένη με τον πρίγκηπα της Δανίας, Άμλετ, τραγουδά για τον Άγιο Βαλεντίνο στο διάσημο έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Βρισκόμαστε στις αρχές του 17ου αιώνα και στην Αγγλία η γιορτή των ερωτευμένων είναι ήδη δημοφιλής. Ρομαντικά γράμματα γεμάτα πάθος, πλατωνικοί έρωτες μέσα από αλληλογραφία και ο έρωτας καλλιεργεί την κουλτούρα ολόκληρης της κοινωνίας, καθώς η Ευρώπη μετά το Μεσαίωνα βγαίνει από το σκοτάδι των προηγούμενων ετών.
Στις μέρες μας η ανταλλαγή επιστολών αντικαταστάθηκε από ανταλλαγή καρτών με καρδούλες, κόκκινα τριαντάφυλλα, γλυκά και σοκολατάκια. Η βιομηχανοποίηση και το επιχειρηματικό μυαλό του εμπορικού κόσμου, σε συνδυασμό με την διάδοση της γιορτής στην Αμερική, έδωσαν στην ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου το χαρακτήρα που γνωρίζουμε σήμερα. Ο ανίκητος Έρως, όπως χαρακτηρίζεται στην τραγωδία Αντιγόνη, τελικά νικήθηκε από τον ίδιο του τον εορτασμό.
Στην Ελληνική μυθολογία ο Έρως ήταν ο φτερωτός θεός της αγάπης, ο οποίος σχετιζόταν με τη θεά Αφροδίτη. Σύμφωνα με την ορφική διδασκαλία, ο Έρωτας προήλθε από το «κοσμικό αυγό» που άφησε η Νύχτα στους κόλπους του Ερέβους. Υπέρ μιας κοσμογονικής καταγωγής του τίθεται και ο Ησίοδος στη Θεογονία, καθώς αναφέρει πως ο Έρωτας προήλθε από το Χάος μαζί με τη Γαία, στοιχεία επίσης χωρίς γεννήτορες.
Στη μετα-ομηρική μυθολογία παρουσιάζονται και άλλοι γεννήτορες του Έρωτα, ενώ συχνά σχετίζεται με τη θεά Αφροδίτη. Σύμφωνα με τη Σαπφώ είναι γιος της Αφροδίτης και του Ουρανού, ενώ σύμφωνα με τον Σιμωνίδη τον Κείο είναι γιος της Αφροδίτης και του Άρη. Αναφέρεται και ως υπηρέτης και συνοδός της Αφροδίτης. Σε άλλες πηγές, πατέρας του Έρωτα θεωρείται ο Ήφαιστος. Αυτή η διαφορά πατρότητας του Έρωτα έχει να κάνει με τους ρόλους που γεννά στους θνητούς η ένωση της «Αγάπης» (Αφροδίτη) είτε με τον «Πόλεμο» (Άρης) είτε με τη «Φωτιά» (Ήφαιστος).
Από τους τραγικούς, ιδιαίτερη σημασία στον θεό Έρωτα αποδίδει ο Ευριπίδης, ο οποίος διαχωρίζει τη δύναμη του Έρωτα σε δύο μορφές: Σε αυτή που μπορεί να οδηγήσει στην Αρετή και σε εκείνη που οδηγεί στην Αθλιότητα. Με παρόμοιο τρόπο, στο Συμπόσιο του Πλάτωνα εντοπίζουμε τον «καλό» Έρωτα (γιο της Αφροδίτης Ουρανίας) και τον «κακό» Έρωτα (γιο της Αφροδίτης Πανδήμου).
Όμως, ο Έρως, ο φτερωτός θεός της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας δεν σχετίζεται άμεσα με τον Άγιο Βαλεντίνο των ερωτευμένων, ο οποίος γιορτάζεται στις κοινωνίες της Δύσης τη 14η Φεβρουαρίου.
Σύμφωνα με τον κυρίαρχο θρύλο, ο Βαλεντίνος ήταν ιερωμένος που έζησε τον 3ο αιώνα και, κρυφά από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο τον Γοτθικό (που βρισκόταν τότε στην εξουσία), πάντρευε ερωτευμένα ζευγάρια Χριστιανών ή, σε κάποιες περιπτώσεις, πάντρευε στρατιώτες του ρωμαϊκού στρατού με νεαρές Χριστιανές και γενικά βοηθούσε τους Χριστιανούς, γεγονός που θεωρούνταν έγκλημα. Εκείνη την εποχή ο χριστιανισμός ήταν υπό διωγμό στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Συνελήφθη για την πράξη του αυτή και φυλακίστηκε. Λέγεται ότι κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του θεράπευσε την κόρη του του φύλακά του, Αστέριου, και γι’ αυτό ο αυτοκράτορας αποφάσισε να του δώσει χάρη, μέχρι που ο Βαλεντίνος προσπάθησε να τον μυήσει στον Χριστιανισμό.
Τότε ο αυτοκράτορας τον καταδίκασε σε θάνατο δια λιθοβολισμού. Ωστόσο, ο Βαλεντίνος επέζησε από το λιθοβολισμό κι έτσι τον αποκεφάλισαν έξω από την πύλη της Flaminia, στις 14 Φεβρουαρίου του έτους 169. Σε κάποιες περιπτώσεις ο μύθος αναφέρει ότι ο Βαλεντίνος ερωτεύτηκε την τυφλή κόρη του φύλακα που θεράπευσε και πριν την εκτέλεσή του της έγραψε γράμμα υπογράφοντας «Με αγάπη, ο Βαλεντίνος σου», κάτι που χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν στα ερωτικά τους μηνύματα και στις μέρες μας τα ερωτευμένα ζευγάρια. Μάλιστα, το 1840 στην Αγγλία η ανταλλαγή, μεταξύ των ερωτευμένων, μικρών χειρόγραφων σημειωμάτων με ευχές, τα αποκαλούμενα valentines ήταν κοινός τόπος εορτασμού.
Μια παραλλαγή του θρύλου αναφέρει πως ο Βαλεντίνος ήταν πρώην επίσκοπος του Terni, μίας πόλης στην νότια Umbria (έτσι λεγόταν τότε η κεντρική Ιταλία) και βρισκόταν σε κατ’ οίκον περιορισμό, όταν ο δικαστής Αστέριος, αμφισβητώντας την εγκυρότητα της Χριστιανικής θρησκείας τον έβαλε σε μία δοκιμασία. Του παρουσίασε την τυφλή θετή του κόρη και του είπε ότι, αν την κάνει να βρει το φως της, θα έχει ό,τι ζητήσει. Πράγματι, εκείνος αποκατέστησε την όραση της κόρης και ο δικαστής ταπεινωμένος τον ρώτησε τι θέλει να κάνει. Τότε ο επίσκοπος του είπε να σπάσει μέσα σε τρεις μέρες όλα τα ειδωλολατρικά αγάλματα που έχει και στη συνέχεια να βαπτιστεί. Ο δικαστής το έκανε και στη συνέχεια βάπτισε και όλη του την οικογένεια, ωστόσο αυτή η μεταστροφή του μεγάλου δικαστή δεν άρεσε στον αυτοκράτορα Κλαύδιο, ο οποίος συνέλαβε τον Βαλεντίνο και τον καταδίκασε σε θάνατο.
Μελετητές της Ιστορίας πιστεύουν πως στην πραγματικότητα πολλές ιστορίες μαρτυριών της εποχής εκείνης δημιουργήθηκαν για διάφορους Βαλεντίνους (κοινό όνομα της εποχής) οι οποίες έλαβαν χώρα 14 Φεβρουαρίου και προστέθηκαν αργότερα στους βίους των αγίων.
Στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, από τις 13 έως τις 15 Φεβρουαρίου, γιόρταζαν τα Λουπερκάλια προς τιμή του θεού Φαύνου – του Πάνα των Ελλήνων. Οι Ρωμαίοι θυσίαζαν κατσίκια και σκυλιά, ενώ νεαρά αγόρια χτυπούσαν με λωρίδες από δέρμα κατσίκας τις νεαρές κοπέλες για να τους μεταδώσουν τη γονιμότητα. Μία ανάλογη γιορτή υπήρχε και στην Αρχαία Αθήνα τον μήνα Γαμηλιώνα (αντιστοιχούσε στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου και το πρώτο του Φεβρουαρίου), τα Θεογάμια, προς τιμή του Δία και της Ήρας. Η γιορτή καταργήθηκε από την Εκκλησία τον 5ο αιώνα μ.Χ., ως ειδωλολατρική. Στη θέση της, στις 14 Φεβρουαρίου, μπήκε ο εορτασμός της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου, μάρτυρα της χριστιανικής πίστης από τη Ρώμη, με απόφαση του Πάπα Γελάσιου. Ο Γελάσιος δεν ξεκαθάρισε ποιος ήταν ο Άγιος που ήθελε να τιμήσει. Πιστεύεται ότι το έκανε μόνο και μόνο για να καταργήσει τα Λουπερκάλια. Η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου το 496 δεν είχε καμία σχέση με τον έρωτα.
Τη σημασία που έχει σήμερα η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου την απέκτησε τον 14ο αιώνα, όπου συνδέθηκε με την έννοια της ευγενούς αγάπης, και την πρώτη γραπτή αναφορά του ως Αγίου την συναντάμε το 1382 στο ποίημα «Το Κοινοβούλιο των Πτηνών» («Parlement of Foules») του Τζέφρι Τσόσερ. Ο Τσόσερ ήταν Άγγλος συγγραφέας, ποιητής, φιλόσοφος και διπλωμάτης. Αν κι έγραψε πολλά έργα, είναι περισσότερο γνωστός για το έργο του «Οι Ιστορίες του Καντέρμπερυ» («The Canterbury Tales»). Πολλές φορές αναφέρεται ως ο πατέρας της αγγλικής λογοτεχνίας, θεωρούμενος από μερικούς ο πρώτος συγγραφέας που τόλμησε να αναδείξει τις λογοτεχνικές δυνατότητες της καθομιλουμένης Αγγλικής γλώσσας και να αποδεσμεύσει την αγγλική ποίηση από τη χρήση των λατινικών και των γαλλικών.
Το έργο του «The Parliament of Foules», ένα ενύπνιο από 699 στίχους, θεωρείται ότι είναι η πρώτη ιστορική αναφορά στον Άγιο Βαλεντίνο ως προστάτη των ερωτευμένων. Συγκεκριμένα ο Τσόσερ αναφέρει ότι κατά την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου τα πουλιά συγκεντρωνόταν στη μητέρα γη για να βρουν τους ερωτικούς τους συντρόφους («…for this was Saint Valentine’s Day, when every bird cometh there to choose his mate…»).
Καθώς η γιορτή των ερωτευμένων γίνεται γνωστή στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, επικράτησε η παράδοση να προσφέρονται κλειδιά του στους εραστές «ως ένα ρομαντικό σύμβολο και πρόσκληση για να τους ξεκλειδώσουν την καρδιά», καθώς και στα παιδιά, ώστε να απομακρύνουν τη νόσο του αγίου Βαλεντίνου («Saint Valentine’s illness» or «Saint Valentine’s affliction», όπως ονόμαζαν στη Γερμανία, την Αυστρία, την ανατολική Ελβετία και τη νότια Ιταλία κάποιες περιπτώσεις επιληψίας). Το 1477 η Μάρτζορι Μπρους ήταν η πρώτη που αποκάλεσε τον αγαπημένο της ως «Βαλεντίνο». Αναφερόταν στο σύζυγό της, σερ Τζον Πάστον, ο οποίος ήταν Άγγλος ευγενής. Η αλληλογραφία τους έχει σωθεί σε εξαιρετική κατάσταση και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πηγές για την καθημερινή ζωή των ευγενών του 15ου αιώνα….
Αργότερα, τον 19ο αιώνα οι χειρόγραφες κάρτες αντικαταστάθηκαν από μαζικής παραγωγής ευχητήριες κάρτες
Σήμερα η μέρα του Αγίου Βαλεντίνου, είναι επίσημη εορτή στην Αγγλικανική Κοινωνία, καθώς και στη Λουθηρανική Εκκλησία. Στην περιοχή της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ωστόσο, ο Άγιος Βαλεντίνος ο Πρεσβύτερος γιορτάζεται στις 6 Ιουλίου και ο Ιερομάρτυρος Άγιος Βαλεντίνος (ο Επίσκοπος του Τerni), γιορτάζεται στις 30 Ιουλίου. Παρόλα αυτά, λόγω της γενικής ασάφειας του βίου του συγκεκριμένου αγίου, έχει καθιερωθεί το όνομα Βαλεντίνος ή Βαλεντίνη να γιορτάζεται στις 14 Φεβρουαρίου, την επικρατέστερη ως ημέρα θανάτου του συγκεκριμένου αγίου, και το διακοσμημένο με άνθη λείψανο του Αγίου Βαλεντίνου εκτίθεται στη βασιλική εκκλησία Saint Mary in Cosmedin στη Ρώμη.
Ο Άγιος Βαλεντίνος δεν μνημονεύεται πουθενά στο ορθόδοξο εορτολόγιο και, όπως ήταν φυσικό, η ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν τον παραδέχτηκε. «Ο άγιος αυτός είναι για μας ανύπαρκτος. Είναι μια μυθοπλασία δυτικής προέλευσης», δηλώνουν άνθρωποι της Εκκλησίας. Με τη σειρά της και η Καθολική Εκκλησία στην αναθεώρηση του γενικού εορτολογίου της το 1969 υποβίβασε την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου σε τοπική εορτή, επειδή δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα για τον βίο του, παρά μόνο ότι ετάφη στη πύλη της Flaminia της Ρώμης στις 14 Φεβρουαρίου.
Πηγές:
https://en.wikipedia.org/wiki/Valentine%27s_Day
https://en.wikipedia.org/wiki/Geoffrey_Chaucer
https://en.wikipedia.org/wiki/Parlement_of_Foules
https://www.churchofengland.org/prayer-worship/worship/texts/the-calendar/holydays.aspx
http://web.prm.ox.ac.uk/amulets/index.php/keys-amulet2/index.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Pope_Gelasius_I
mystery gr
Καλό πρωί! Είναι σύσκοτο. Τον Άγιο Βαλεντίνογιορτάζω κι ήρθα κόρη εδώ
στο παραθύρι σου να ιδώ
ταίρι με σε αν θα γίνω.
Σηκώθη ο νιος και ντύνεται κι ευτύς την πόρτα ανοίγει
και μπαίνει μέσα η κορασιά,
που κορασιά δε θά “ναι πλιά,
όταν απόκει φύγει.
(Τραγούδι της Οφέλιας από την 4η πράξη του Άμλετ, Μετάφραση Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, 1916)
Η νεαρή Οφηλία, ερωτευμένη με τον πρίγκηπα της Δανίας, Άμλετ, τραγουδά για τον Άγιο Βαλεντίνο στο διάσημο έργο του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. Βρισκόμαστε στις αρχές του 17ου αιώνα και στην Αγγλία η γιορτή των ερωτευμένων είναι ήδη δημοφιλής. Ρομαντικά γράμματα γεμάτα πάθος, πλατωνικοί έρωτες μέσα από αλληλογραφία και ο έρωτας καλλιεργεί την κουλτούρα ολόκληρης της κοινωνίας, καθώς η Ευρώπη μετά το Μεσαίωνα βγαίνει από το σκοτάδι των προηγούμενων ετών.
Στις μέρες μας η ανταλλαγή επιστολών αντικαταστάθηκε από ανταλλαγή καρτών με καρδούλες, κόκκινα τριαντάφυλλα, γλυκά και σοκολατάκια. Η βιομηχανοποίηση και το επιχειρηματικό μυαλό του εμπορικού κόσμου, σε συνδυασμό με την διάδοση της γιορτής στην Αμερική, έδωσαν στην ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου το χαρακτήρα που γνωρίζουμε σήμερα. Ο ανίκητος Έρως, όπως χαρακτηρίζεται στην τραγωδία Αντιγόνη, τελικά νικήθηκε από τον ίδιο του τον εορτασμό.
Στην Ελληνική μυθολογία ο Έρως ήταν ο φτερωτός θεός της αγάπης, ο οποίος σχετιζόταν με τη θεά Αφροδίτη. Σύμφωνα με την ορφική διδασκαλία, ο Έρωτας προήλθε από το «κοσμικό αυγό» που άφησε η Νύχτα στους κόλπους του Ερέβους. Υπέρ μιας κοσμογονικής καταγωγής του τίθεται και ο Ησίοδος στη Θεογονία, καθώς αναφέρει πως ο Έρωτας προήλθε από το Χάος μαζί με τη Γαία, στοιχεία επίσης χωρίς γεννήτορες.Στη μετα-ομηρική μυθολογία παρουσιάζονται και άλλοι γεννήτορες του Έρωτα, ενώ συχνά σχετίζεται με τη θεά Αφροδίτη. Σύμφωνα με τη Σαπφώ είναι γιος της Αφροδίτης και του Ουρανού, ενώ σύμφωνα με τον Σιμωνίδη τον Κείο είναι γιος της Αφροδίτης και του Άρη. Αναφέρεται και ως υπηρέτης και συνοδός της Αφροδίτης. Σε άλλες πηγές, πατέρας του Έρωτα θεωρείται ο Ήφαιστος. Αυτή η διαφορά πατρότητας του Έρωτα έχει να κάνει με τους ρόλους που γεννά στους θνητούς η ένωση της «Αγάπης» (Αφροδίτη) είτε με τον «Πόλεμο» (Άρης) είτε με τη «Φωτιά» (Ήφαιστος).
Από τους τραγικούς, ιδιαίτερη σημασία στον θεό Έρωτα αποδίδει ο Ευριπίδης, ο οποίος διαχωρίζει τη δύναμη του Έρωτα σε δύο μορφές: Σε αυτή που μπορεί να οδηγήσει στην Αρετή και σε εκείνη που οδηγεί στην Αθλιότητα. Με παρόμοιο τρόπο, στο Συμπόσιο του Πλάτωνα εντοπίζουμε τον «καλό» Έρωτα (γιο της Αφροδίτης Ουρανίας) και τον «κακό» Έρωτα (γιο της Αφροδίτης Πανδήμου).
Όμως, ο Έρως, ο φτερωτός θεός της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας δεν σχετίζεται άμεσα με τον Άγιο Βαλεντίνο των ερωτευμένων, ο οποίος γιορτάζεται στις κοινωνίες της Δύσης τη 14η Φεβρουαρίου.
Σύμφωνα με τον κυρίαρχο θρύλο, ο Βαλεντίνος ήταν ιερωμένος που έζησε τον 3ο αιώνα και, κρυφά από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο τον Γοτθικό (που βρισκόταν τότε στην εξουσία), πάντρευε ερωτευμένα ζευγάρια Χριστιανών ή, σε κάποιες περιπτώσεις, πάντρευε στρατιώτες του ρωμαϊκού στρατού με νεαρές Χριστιανές και γενικά βοηθούσε τους Χριστιανούς, γεγονός που θεωρούνταν έγκλημα. Εκείνη την εποχή ο χριστιανισμός ήταν υπό διωγμό στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Συνελήφθη για την πράξη του αυτή και φυλακίστηκε. Λέγεται ότι κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του θεράπευσε την κόρη του του φύλακά του, Αστέριου, και γι’ αυτό ο αυτοκράτορας αποφάσισε να του δώσει χάρη, μέχρι που ο Βαλεντίνος προσπάθησε να τον μυήσει στον Χριστιανισμό.Τότε ο αυτοκράτορας τον καταδίκασε σε θάνατο δια λιθοβολισμού. Ωστόσο, ο Βαλεντίνος επέζησε από το λιθοβολισμό κι έτσι τον αποκεφάλισαν έξω από την πύλη της Flaminia, στις 14 Φεβρουαρίου του έτους 169. Σε κάποιες περιπτώσεις ο μύθος αναφέρει ότι ο Βαλεντίνος ερωτεύτηκε την τυφλή κόρη του φύλακα που θεράπευσε και πριν την εκτέλεσή του της έγραψε γράμμα υπογράφοντας «Με αγάπη, ο Βαλεντίνος σου», κάτι που χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν στα ερωτικά τους μηνύματα και στις μέρες μας τα ερωτευμένα ζευγάρια. Μάλιστα, το 1840 στην Αγγλία η ανταλλαγή, μεταξύ των ερωτευμένων, μικρών χειρόγραφων σημειωμάτων με ευχές, τα αποκαλούμενα valentines ήταν κοινός τόπος εορτασμού.
Μια παραλλαγή του θρύλου αναφέρει πως ο Βαλεντίνος ήταν πρώην επίσκοπος του Terni, μίας πόλης στην νότια Umbria (έτσι λεγόταν τότε η κεντρική Ιταλία) και βρισκόταν σε κατ’ οίκον περιορισμό, όταν ο δικαστής Αστέριος, αμφισβητώντας την εγκυρότητα της Χριστιανικής θρησκείας τον έβαλε σε μία δοκιμασία. Του παρουσίασε την τυφλή θετή του κόρη και του είπε ότι, αν την κάνει να βρει το φως της, θα έχει ό,τι ζητήσει. Πράγματι, εκείνος αποκατέστησε την όραση της κόρης και ο δικαστής ταπεινωμένος τον ρώτησε τι θέλει να κάνει. Τότε ο επίσκοπος του είπε να σπάσει μέσα σε τρεις μέρες όλα τα ειδωλολατρικά αγάλματα που έχει και στη συνέχεια να βαπτιστεί. Ο δικαστής το έκανε και στη συνέχεια βάπτισε και όλη του την οικογένεια, ωστόσο αυτή η μεταστροφή του μεγάλου δικαστή δεν άρεσε στον αυτοκράτορα Κλαύδιο, ο οποίος συνέλαβε τον Βαλεντίνο και τον καταδίκασε σε θάνατο.
Μελετητές της Ιστορίας πιστεύουν πως στην πραγματικότητα πολλές ιστορίες μαρτυριών της εποχής εκείνης δημιουργήθηκαν για διάφορους Βαλεντίνους (κοινό όνομα της εποχής) οι οποίες έλαβαν χώρα 14 Φεβρουαρίου και προστέθηκαν αργότερα στους βίους των αγίων.
Στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, από τις 13 έως τις 15 Φεβρουαρίου, γιόρταζαν τα Λουπερκάλια προς τιμή του θεού Φαύνου – του Πάνα των Ελλήνων. Οι Ρωμαίοι θυσίαζαν κατσίκια και σκυλιά, ενώ νεαρά αγόρια χτυπούσαν με λωρίδες από δέρμα κατσίκας τις νεαρές κοπέλες για να τους μεταδώσουν τη γονιμότητα. Μία ανάλογη γιορτή υπήρχε και στην Αρχαία Αθήνα τον μήνα Γαμηλιώνα (αντιστοιχούσε στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου και το πρώτο του Φεβρουαρίου), τα Θεογάμια, προς τιμή του Δία και της Ήρας. Η γιορτή καταργήθηκε από την Εκκλησία τον 5ο αιώνα μ.Χ., ως ειδωλολατρική. Στη θέση της, στις 14 Φεβρουαρίου, μπήκε ο εορτασμός της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου, μάρτυρα της χριστιανικής πίστης από τη Ρώμη, με απόφαση του Πάπα Γελάσιου. Ο Γελάσιος δεν ξεκαθάρισε ποιος ήταν ο Άγιος που ήθελε να τιμήσει. Πιστεύεται ότι το έκανε μόνο και μόνο για να καταργήσει τα Λουπερκάλια. Η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου το 496 δεν είχε καμία σχέση με τον έρωτα.
Τη σημασία που έχει σήμερα η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου την απέκτησε τον 14ο αιώνα, όπου συνδέθηκε με την έννοια της ευγενούς αγάπης, και την πρώτη γραπτή αναφορά του ως Αγίου την συναντάμε το 1382 στο ποίημα «Το Κοινοβούλιο των Πτηνών» («Parlement of Foules») του Τζέφρι Τσόσερ. Ο Τσόσερ ήταν Άγγλος συγγραφέας, ποιητής, φιλόσοφος και διπλωμάτης. Αν κι έγραψε πολλά έργα, είναι περισσότερο γνωστός για το έργο του «Οι Ιστορίες του Καντέρμπερυ» («The Canterbury Tales»). Πολλές φορές αναφέρεται ως ο πατέρας της αγγλικής λογοτεχνίας, θεωρούμενος από μερικούς ο πρώτος συγγραφέας που τόλμησε να αναδείξει τις λογοτεχνικές δυνατότητες της καθομιλουμένης Αγγλικής γλώσσας και να αποδεσμεύσει την αγγλική ποίηση από τη χρήση των λατινικών και των γαλλικών.
Το έργο του «The Parliament of Foules», ένα ενύπνιο από 699 στίχους, θεωρείται ότι είναι η πρώτη ιστορική αναφορά στον Άγιο Βαλεντίνο ως προστάτη των ερωτευμένων. Συγκεκριμένα ο Τσόσερ αναφέρει ότι κατά την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου τα πουλιά συγκεντρωνόταν στη μητέρα γη για να βρουν τους ερωτικούς τους συντρόφους («…for this was Saint Valentine’s Day, when every bird cometh there to choose his mate…»).Καθώς η γιορτή των ερωτευμένων γίνεται γνωστή στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, επικράτησε η παράδοση να προσφέρονται κλειδιά του στους εραστές «ως ένα ρομαντικό σύμβολο και πρόσκληση για να τους ξεκλειδώσουν την καρδιά», καθώς και στα παιδιά, ώστε να απομακρύνουν τη νόσο του αγίου Βαλεντίνου («Saint Valentine’s illness» or «Saint Valentine’s affliction», όπως ονόμαζαν στη Γερμανία, την Αυστρία, την ανατολική Ελβετία και τη νότια Ιταλία κάποιες περιπτώσεις επιληψίας). Το 1477 η Μάρτζορι Μπρους ήταν η πρώτη που αποκάλεσε τον αγαπημένο της ως «Βαλεντίνο». Αναφερόταν στο σύζυγό της, σερ Τζον Πάστον, ο οποίος ήταν Άγγλος ευγενής. Η αλληλογραφία τους έχει σωθεί σε εξαιρετική κατάσταση και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πηγές για την καθημερινή ζωή των ευγενών του 15ου αιώνα….
Αργότερα, τον 19ο αιώνα οι χειρόγραφες κάρτες αντικαταστάθηκαν από μαζικής παραγωγής ευχητήριες κάρτες
Σήμερα η μέρα του Αγίου Βαλεντίνου, είναι επίσημη εορτή στην Αγγλικανική Κοινωνία, καθώς και στη Λουθηρανική Εκκλησία. Στην περιοχή της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ωστόσο, ο Άγιος Βαλεντίνος ο Πρεσβύτερος γιορτάζεται στις 6 Ιουλίου και ο Ιερομάρτυρος Άγιος Βαλεντίνος (ο Επίσκοπος του Τerni), γιορτάζεται στις 30 Ιουλίου. Παρόλα αυτά, λόγω της γενικής ασάφειας του βίου του συγκεκριμένου αγίου, έχει καθιερωθεί το όνομα Βαλεντίνος ή Βαλεντίνη να γιορτάζεται στις 14 Φεβρουαρίου, την επικρατέστερη ως ημέρα θανάτου του συγκεκριμένου αγίου, και το διακοσμημένο με άνθη λείψανο του Αγίου Βαλεντίνου εκτίθεται στη βασιλική εκκλησία Saint Mary in Cosmedin στη Ρώμη.
Ο Άγιος Βαλεντίνος δεν μνημονεύεται πουθενά στο ορθόδοξο εορτολόγιο και, όπως ήταν φυσικό, η ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν τον παραδέχτηκε. «Ο άγιος αυτός είναι για μας ανύπαρκτος. Είναι μια μυθοπλασία δυτικής προέλευσης», δηλώνουν άνθρωποι της Εκκλησίας. Με τη σειρά της και η Καθολική Εκκλησία στην αναθεώρηση του γενικού εορτολογίου της το 1969 υποβίβασε την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου σε τοπική εορτή, επειδή δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα για τον βίο του, παρά μόνο ότι ετάφη στη πύλη της Flaminia της Ρώμης στις 14 Φεβρουαρίου.
Πηγές:
https://en.wikipedia.org/wiki/Valentine%27s_Day
https://en.wikipedia.org/wiki/Geoffrey_Chaucer
https://en.wikipedia.org/wiki/Parlement_of_Foules
https://www.churchofengland.org/prayer-worship/worship/texts/the-calendar/holydays.aspx
http://web.prm.ox.ac.uk/amulets/index.php/keys-amulet2/index.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Pope_Gelasius_I
mystery gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου