Τ.Ρ.ΤΟΛΚΙΝ

.R.R.Tolkien

John Ronald Reuel Tolkien

Ο Τζων Ρόναλντ Ρόυελ Τόλκιν είναι γνωστός για το πολυσύνθετο συγγραφικό του έργο και ιδιαίτερα για την αθάνατη δημιουργία του: Τον κόσμο της Μέσης Γης. Μεγάλο μέρος της δύναμης των γραπτών του οφείλεται στην εκτεταμένη του γνώση της αγγλικής γλώσσας και στην βαθιά κατανόηση των μύθων. Περισσότερο από όλα όμως, αυτό που μας μαγεύει είναι η μαγεία της ψυχής του, που μπορεί να κάνει τους μεγάλους για λίγο παιδιά...

Ο John Ronald Reuel Tolkien γεννήθηκε στις 3 Ιανουαρίου του 1892, στο Μπλουμφοντέιν της Ελεύθερης Πολιτείας της Οράγγης ( μέρος της σημερινής Νοτίου Αφρικής). Μετά τον πρόωρο Θάνατο του πατέρα του, επέστρεψε σε ηλικία τεσσάρων ετών στην Αγγλία και εγκαταστάθηκε με τη μητέρα του και τον αδερφό του στο Σέαρχόουλ του Μπέρμιγκχαμ.

Ο Ρόναλντ επηρεασμένος από την μητέρα του, που ήταν καλλιγράφος δημιούργησε σιγά-σιγά το δικό του κομψό γραφικό χαρακτήρα από πολύ μικρός. Από την ίδια πήρε τις βάσεις στα λατινικά και αργότερα στα γαλλικά. Γενικά ο Tolkien αγαπούσε να ακούει, να διαβάζει και να απαγγέλνει λόγια, χωρίς να τον ενδιαφέρει η έννοιά τους. Είχε ταλέντο και στη ζωγραφική. Αγαπούσε όχι μόνο να ζωγραφίζει τα δέντρα, αλλά και να βρίσκεται κοντά τους. Κάτι που πραγματικά αγαπούσε από μικρός, ήταν τα παραμύθια! Αργότερα σε μία διάλεξη που έκανε στη Σκοτία, είπε: "Αγαπούσα τα παραμύθια από τότε που έμαθα ανάγνωση και επιθυμούσα βαθιά να διαβάζω για δράκους αν και δεν τους ήθελα στη γειτονιά". Επτά χρονών περίπου άρχισε να γράφει μια δική του ιστορία με κάποιο δράκο.

Πήγε σχολείο σε ηλικία οκτώ ετών και εκεί άρχισε να μαθαίνει ελληνικά, που του άρεσαν πολύ. Τότε ήρθε σε επαφή με τον Chauser, του οποίου η γλώσσα του έκανε μεγάλη εντύπωση.

Η μητέρα του πέθανε, όταν ο Tolkien ήταν μόλις δώδεκα ετών. Η απώλειά της του στοίχισε πολύ και η θρησκεία πήρε τη θέση της αγάπης που είχε γι' αυτήν. Την κηδεμονία των δύο αδερφών ανέλαβε ένα καθολικός ιερέας της ενορίας τους και οικογενειακός τους φίλος.

Ο Tolkien συνέχισε τις σπουδές του στο σχολείο και άρχισε να δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για τις αρχές βάσει των οποίων λειτουργούν οι γλώσσες. Άρχισε να αναζητά τον κοινό σκελετό πίσω από όλες τις γλώσσες, άρχισε δηλαδή να σπουδάζει Φιλολογία, την επιστήμη του λόγου. Μελέτησε Αγγλοσαξονικά και αρχαία Νορβηγικά. Από την αγάπη αυτή για τις λέξεις, άρχισε να φτιάχνει δικές του γλώσσες. Η πρώτη γλώσσα η οποία επινόησε λεγόταν "Animalic" και την αποτελούσαν κυρίως ονόματα ζώων. Aργότερα άρχισε να φτιάχνει δικές του λέξεις πάνω σε Ελληνικά πρότυπα και να δημιουργεί γλώσσες αντίστροφα, δηλαδή να θέτει υποθετικές «πρώην» λέξεις αναγκαίες για τις επινοήσεις του ενός «ιστορικού» συστήματος.

Το Καλοκαίρι του 1911 ταξίδεψε στην Ευρώπη. Εκεί αγόρασε κάποιες κάρτες, που ανάμεσά τους ήταν και ένας πίνακας του Madelener, με τίτλο, το πνεύμα του βουνού. Στην κάρτα αυτή απεικονιζόταν ένας γέροντας με λευκή γενειάδα και πλατύ καπέλο, τυλιγμένος σε ένα μανδύα. Μιλούσε σε ένα μικρό ελάφι. Πολύ αργότερα πάνω στην κάρτα έγραψε: «Προέλευση του Γκάνταλφ».

Έπειτα πήγε για σπουδές στην Οξφόρδη, όπου εκεί μελέτησε Κέλτικα και Φιλανδικά. Από τα Φιλανδικά προήλθε, πολύ αργότερα, η "Quenya", η υψηλή γλώσσα των ξωτικών.
Το 1913 αρραβωνιάστηκε την Έντιθ, η οποία αποτέλεσε το πρότυπό του για τη Λούθιεν του «Σιλμαρίλιον». Την ίδια χρονιά άρχισε να μελετάει την Αγγλική γλώσσα του Μεσαίωνα. Τότε έπεσε στα χέρια του το κείμενο του Crist of Cynewulf, μία ανθολογία αγγλοσαξονικών θρησκευτικών ποιημάτων. ‘Ένα δίστιχο του έκανε φοβερή εντύπωση:

"Eala Earendel engla beorthtast
Ofer middandeard monnum sended."
«Χαίρε, Εαρέντελ, λαμπρότερε των αγγέλων
πάνω από τη μέση-γη σταλμένος στους ανθρώπους.»

Αργότερα ασχολήθηκε με τη μελέτη των Αρχαίων Νορβηγικών, που έφεραν οι Νορβηγοί στην Ισλανδία. Εκεί διάβασε την oluvspa, την Προφητεία της Προφήτιδος, που διηγείται την ιστορία του κόσμου από την δημιουργία του, ως την τελική του μοίρα. Το κείμενο αυτό επηρέασε βαθιά την φαντασία του Τόλκιν.

Η αρχή της μυθολογίας του, ξεκίνησε με «Το ταξίδι του Εαρέντελ, του Εσπερινού Άστρου», ένα ποίημα που έγραψε. Ήταν το ταξίδι του άστρο-πλοίο στον ουρανό και η ιδέα του αστρο-ναυτικού που με το πλοίο του ξεπετιέται από τις Πύλες της Νύχτας και ταξιδεύει στον ουρανό. Τότε ξέσπασε και ο Ά Παγκόσμιος πόλεμος. Την εποχή εκείνη ο Τόλκιν έγραψε και άλλα ποιήματα, που αργότερα εκδόθηκαν στο βιβλίο, «Οι Περιπέτειες του Τομ Πμπμπαντίλ».

Το 1915, επανήλθε στο ποίημα του Εαρέντελ και το ξαναδούλεψε επεκτείνοντάς το. Τη γλώσσα "Quenya" που είχε επινοήσει, στην αρχή τη θεωρούσε «τρελό χόμπι», αλλά αργότερα κατέληξε πως αυτή τη γλώσσα τη μιλούσαν οι νεράιδες και τα ξωτικά που συνάντησε ο Εαρέντελ στο παράξενο ταξίδι του. Στο ποίημα αυτό περιλαμβάνονται στοιχεία που συναντάμε αργότερα στο Σιλμαρίλλιον.

Όταν έγραφε το Σιλμαρίλλιον, πίστευε πως έγραφε την αλήθεια. Δεν πίστευε ότι ακριβώς τα όντα που περιέγραφε, ξωτικά, νάνους και Όρκ, υπήρξαν ποτέ, αλλά ένιωθε πως οι ιστορίες του ήταν κατά κάποιο τρόπο η ενσάρκωση μιας βαθιάς αλήθειας. Όσον αφορά τα ονόματα προσώπων και τόπων, αυτά προήλθαν από τις γλώσσες που είχε επινοήσει ο Τόλκιν. Οι γλώσσες που είχε επινοήσει, με πρώτη την "Quenya", περιείχαν πολλές εκατοντάδες λέξεις.

Κάποια προβλήματα υγείας τον πίσω από το μέτωπο στην Αγγλία, όπου έμεινε ως το τέλος του πολέμου. Στο νοσοκομείο έγραψε την ιστορία των παιδιών του Χούριν. Οι δε περίπατοι του με την Έντιθ, σε ένα μικρό δασάκι, τον ενέπνευσαν για την ιστορία του Μπέρεν και της Λούθιεν. Η Έντιθ ήταν η Λούθιεν και γι' αυτό θέλησε να γραφτεί η και αυτή η λέξη πάνω στον τάφο της, όπως αργότερα η λέξη Μπέρεν πάνω στο δικό του.

Ο Τόλκιν άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 81 ετών, στις 2 Σεπτεμβρίου του 1973. Θάφτηκε δίπλα από την γυναίκα του, στο κοιμητήριο της Οξφόρδης.
Για πολλά χρόνια δούλευε το Σιλμαρίλλιον, το οποίο όμως ποτέ δεν τελείωσε αλλά που συνεχώς το βελτίωνε και το αναθεωρούσε. Το θεωρούσε δε το κυριότερο έργο του.

Πολλοί κατηγόρησαν τον Τόλκιν γιατί δεν υπάρχει Θεός στα έργα του. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι ο χώρος του παραμυθιού δεν είναι τόπος θεολογίας και πως ο Τόλκιν σέβεται πολύ τον παραμυθένιο χώρο όπου μπαίνει και προσέχει να μην τον μολύνει, προσθέτοντας στοιχεία ξένα προς αυτόν. Αγαπούσε πολύ τα παραμύθια και γι' αυτό όσοι επίσης τα αγαπούν και θέλουν να διαβάσουν ένα παραμύθι που δεν είναι για παιδιά, θα διαβάσουν τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών και θα τους φανεί λίγο.
Ο Χόμπιτ ξεκινά σαν παραμύθι για μικρά παιδιά και καταλήγει ιστορία για μεγάλους. Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών καταλήγει σαν κάτι βαθύτερο και μεγαλύτερο. Το Σιλμαρίλλιον έρχεται να μας δώσει την προϊστορία του Άρχοντα των Δαχτυλιδιών, αλλά και τη Μυθολογία της Μέσης-γης.

Εντυπωσιακός είναι ο τρόπος χρονολόγησης των γεγονότων που λαμβάνουν χώρα στο ευρύτερο έργο του καθηγητή Τόλκιν, που αφορούν τη μέση γη. Εν πολλοίς, Βασίζεται στην ιδέα των εποχών του κόσμου. Οι εποχές λοιπόν είναι ένας τρόπος με τον οποίο οι σοφοί και χρονογράφοι της Μέσης-γης μετρούσαν τα χρόνια. Υπολογίζονταν με βάση την υποτιθέμενη δημιουργία του Ήλιου και της Σελήνης από τους Βάλαρ, σύμφωνα με την παράδοση των ξωτικών, γι' αυτό και λέγονται εποχές του Ήλιου. Ξέρουμε άλλες τρεις που ακολούθησαν. Πριν όμως από όλα αυτά προηγήθηκαν άλλες δύο πρώτες εποχές: Η Εποχή των Βάλαρ, όπου κρατάει περίπου 35.000 χρόνια και η Εποχή των Δέντρων, που λέγεται έτσι, γιατί όπως φώτιζαν αποτελούσαν τρόπο μέτρησης του χρόνου.

Το κυριότερο χαρακτηριστικό των έργων του είναι η μεγάλη προσοχή στην παραμικρή λεπτομέρεια, γι' αυτό και χρειαζόταν να γυρίσει συχνά πίσω και να διορθώνει τις τυχόν ασυνέπειες. Πρόσεχε ακόμα και πόσες μέρες είχαν περάσει, ώστε να μην περιγράψει λάθος τις φάσεις της σελήνης!

Το σημαντικότερο όμως είναι η αγάπη του για τον φανταστικό κόσμο που περιγράφει, την οποία καταφέρνει να μεταφέρει στους αναγνώστες του. Δε γράφει με σκοπό να μεταδώσει κάποια μηνύματα, γράφει γιατί θέλει να καταγράψει αυτό που γεννιέται αυθόρμητα μέσα του και ίσως αυτό είναι που κάνει το έργο του τόσο ελκυστικό. Ακόμη και η μυθολογία και η προϊστορία του στο Σιλμαρίλλιον έχουν κάτι αυθόρμητο και πραγματικό.

Χρησιμοποιεί εσκεμμένα ασυνήθιστους συνδυασμούς λέξεων και φράσεων και, βέβαια, αυτό έχει δημιουργήσει προβλήματα στη μετάφραση, γιατί αρχικά ο λόγος της δείχνει ίσως ξύλινος, ιδίως αν ο αναγνώστης δεν αντιληφθεί έγκαιρα αυτή του την ιδιομορφία. Απλά χρησιμοποιεί πάντοτε τις λέξεις του με την πιο σπάνια ή πρωταρχική έννοια σε δικούς του συνδυασμούς, κάτι που φαινομενικά αποβαίνει εις βάρος της κομψότητας του έντεχνου λόγου όπως τον έχουμε συνηθίσει.

Ο Τόλκιν δεν ανέμενε ποτέ ότι τα έργα του θα γίνουν τόσο δημοφιλή, πιστεύοντας πως θα γίνουν αποδεκτά μόνο από μια μικρή μερίδα του κοινού. Κι όμως, το όραμα της Μέσης Γης, έχοντας τις ρίζες του στην αγάπη του για την αγγλική ομορφιά από τα πράσινα δάση της Οξφόρδης μέχρι τους ανθισμένους λόφους του Γιορκσάιρ, έπιασε το πνεύμα της εποχής και έγινε πηγή έμπνευσης για πολλούς σύγχρονους συγγραφείς, καλλιτέχνες και - πρόσφατα - κινηματογραφιστές.
πηγή.nea-acropoli-heraklio.gr