πρίν διαβάσετε το αρθρο,μπορείτε να δείτε λεπτομέρειες γιά το επος του Γκιλγκαμές εδώ http://enaasteri.blogspot.com/2011/11/blog-post_24.html
http://enaasteri.blogspot.com/2011/11/blog-post_25.html
ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΚΟΥΤΟΥΛΑΣ
Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΠΟΥΣ ΓΚΙΛΓΚΑΜΕΣ . ΟΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΤΑ ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ
& ΤΗΝ ΒΙΒΛΟ.
Τὸ 1849 στὶς ἀνασκαφὲς τῆς πρωτεύουσας τῶν Ἀσσυρίων Νινευῆ ἦρθε στὸ φῶς ἀπὸ τὸν LAYARD ἡ βιβλιοθήκη τοῦ Ἀσουρμπανιμπάλ { ἑλληνστὶ "Σαρδανάπαλου" —8ος αἰ.πΧ) στὴν ὁποία ἔγινε μιὰ ἱστορικὴ ἀνακάλυψη·
βρέθηκε σὲ 12 πινακίδες μὲ σφηνοειδῆ γραφὴ τῆς ἐποχῆς τῶν ΑΚΚΑΔΙΩΝ (2500 πΧ) τὸ ΣΟΥΜΕΡΙΑΚΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ ΓΚΙΛΓΚΑΜΕΣ ἀναγόμενο στὸ 3‒3.500 πΧ.
Γιατί ὑπῆρξε ἱστορικὴ ἡ ἀνακάλυψη αύτή;
Διοτι στὸ Ἔπος αὐτὸ τῶν Σουμερίων τοῦ 3000 πΧ (ποὺ ἀναφέρεται στὸν βασιλέα τῆς πόλεως ΟΥΡΟΥΚ , τὸν Γκιλγκαμές) καταγράφονται τμήματα κατοπινῶν ἑπῶν διαφόρων λαῶν ποὺ ἐμφανίστηκαν χιλιετίες ἀργότερα δηλ. τὸ 900‒800 πΧ !
Ἐξηγῶ·
—στὸ πρόλογο τοῦ Ἔπους τοῦ Γκιλγκαμὲς παρουσιάζεται ἀτόφυα ἡ ἀρχὴ τῆς ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ (ἄνδρα μοι ἔννεπε μοῦσαν πολύτροπον...).
Ἰδού τὸ σουμεριακὸ κείμενο γιὰ τὸν Γκιλγκαμές :
<στάθηκε ὁ ἄνθρωπος ποὺ γνώριζε τὰ πάντα. Ἦταν ὁ βασιλιᾶς ποὺ γνώριζε τοῦ κόσμου ὅλες τὶς χῶρες. Ἦταν σοφός, εἶδε τὰ μυστήρια καὶ γνώριζε τὰ ἀπόκρυφα, μᾶς ἔφερε μιὰν ἱστορία γιὰ τὴν πρὶν ἀπὸ τὸν κατακλυσμό ἐποχή. Εκανε ἕνα πολύ μεγάλο ταξίδι. Κουράστηκε, ταλαιπωρήθηκε καὶ ξαναγύρισε στὸν τόπο του, γιὰ νὰ γράψει σὲ μιὰ πέτρα ὅλη του τὴν ἱστορία..>
— ΣΤΗΝ ΠΙΝΑΚΙΔΑ 1 , ἡ θεά ΑΡΟΥΡΟΥ (θεὰ τῆς γῆς—"ἄρουρα" στὸν Ὅμηρο, ἐξ οὗ: ἀρουραῑος,ἄροτρον)δημιουργεῖ τὸν Ἐνκιντοῦ ἀπὸ πηλὸ κατ'εἰκόνα τοῦ θεοῦ τοῦ οὐρνοῦ, θυμίζοντας τὸ ἀντίστοιχο κεφ.τῆς ΓΕΝΕΣΗΣ τῆς Βίβλου .
Γρἀφει τὸ σουμεριακὸ ἔπος:
<Καὶ ἡ θεὰ συνέλαβε μιὰν εἰκόνα στὸ μυαλό της. Κι ἦταν ἡ εἰκόνα ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν οὐσία τοῦ Ἀνού, τοῦ θεοῦ τοῦ στερεώματος. Βούτηξε τὰ χέρια της μέσα στὰ νερὰ καὶ ἀνέσυρε ἀπὸ μέσα λάσπη. Καὶ ἄφησε τὴν λάσπη αὐτὴ νὰ πέσει μὲς στὴν ἐρημιά. Καὶ ἔτσι δημιουργήθηκε ὁ ἔξοχος Ἐνκιντοῦ.
Καὶ εἶχε μέσα του τὶς ἀρετὲς τοῦ θεοῦ τοῦ πολέμου, τοῦ ἴδιου τοῦ Νινούρτα.... κι ἤταν ἀμόλευτος ἀπὸ τὴν κοινωνία καὶ τίποτα δὲν γνώριζε ἀπὸ τὶς περιοχὲς ποὺ τὶς καλλιεργοῦν. >
—ΣΤΗΝ ΠΙΝΑΚΙΔΑ 7, ὅπου οἱ θεοὶ βουλεύονται γιὰ νὰ ἀποφασίσουν τὸν θάνατο τοῦ ΕΝΚΙΝΤΟΥ —ἐπειδὴ φόνευσε τὸν Ταῦρο τῆς Ἀστάρτης—ἀναπαράγεται ἡ ραψωδία Δ τῆς ΙΛΙΑΔΑΣ ὅπου ἀποφασίζεται ὁ θάνατος τοῦ Ἕκτορα.
Στὴν ἴδια πινακῖδα, ἀναφἐρεται ὁ θάνατος τοῦ Ἐνκιντοῦ καὶ ὑπάρχει ἡ περιγραφὴ τοῦ ΑΔΗ
ἡ ὁποία θυμίζει ἀκριβῶς τὴν ἀντίστοιχες ΝΕΚΥΙΕΣ τῶν ὁμηρικῶν ἐπῶν.
Ἰδοὺ ἡ περιγραφὴ τοῦ Ἔπους τοῦ Γκιλγκαμές:
< ἐκεῖ εἶναι τὸ σπίτι ὅπου οἱ ἄνθρωποι ζοῦν στὴν σκοτεινιά. Τροφή τους εἶναι ἡ σκόνη καὶ κρέας τους ἡ λάσπη. Εἶναι ντυμένοι σὰν τὰ πουλιά κι ἔχουν φτερὰ γιὰ κάλυμμα. Φῶς ποτὲ δὲν βλέπουν καὶ μένουν στὰ σκοτάδια. Μπῆκα στὸ σπίτι τῆς σκόνης καὶ εἶδα τοὺς βασιλιᾶδες τῆς γῆς, μὲ πεταμένα ἀπ' τὸ κεφάλι τους τὰ στέμματα, γιὰ πάντα.>
—ΣΤΗΝ ΠΙΝΑΚΙΔΑ 11 ἀναφέρεται ἡ διήγηση τοῦ ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΥ ὅπου ὁ ΟΥΤΝΑΠΙΣΤΙΜ
{=ὁ "Μακρινός"—ὁ Νῶε τῶν Σουμερίων) διηγεῖται στὸν Γκιλγκαμὲς τὰ περὶ κιβωτοῦ, περιστεριοῦ, κορακιοῦ κλπ θυμίζοντας ΚΑΤΑ ΛΕΞΗ τὴν ἀντίστοιχη βιβλικὴ διήγηση, ἡ ὁποία βεβαίως εἶναι μεταγενέστερη κατὰ 1000 καὶ πλέον χρόνια .
Γράφει τὸ κείμενο τῶν Σουμερίων:
<..Καὶ τὴν πέμπτη ἡμέρα καὶ τὴν ἕκτη ἡμέρα τὸ πλοῖο εἶχε ἀκινητοποιηθεῖ στὸ βουνό. Ὅταν ξημέρωσε ἡ ἕβδομη ἡμέρα ἄφησα ἕνα περιστέρι ἐλεύθερο. Τὸ περιστέρι πέταξε μακριὰ ἀλλὰ ἐπειδὴ δὲν βρῆκε μέρος νὰ σταθεῖ ξαναγύρισε. Ὕστερα αφησα ἐλεύθερο ἕνα χελιδόνι. Καὶ πέταξε καὶ αὐτὸ μακριά, ἀλλὰ δὲν βρῆκε μέρος νὰ σταθεῖ καὶ ξαναγύρισε. Ἄφησα ὕστερα ἕνα κοράκι. Καὶ τὸ κοράκι εἶδε ὅτι τὰ νερὰ εἶχαν ἀποτραβηχτεῖ, ἔφαγε, πέταξε γύρω μας, ἔκραζε καὶ πιὰ δὲν ξαναγύρισε...>
Φυσικὰ ὑπάρχουν θεολογικὲς διαφορὲς στά δύο κείμενα·
πχ στὸ ἔπος τοῦ Γκιλγκαμὲς οἱ θεοὶ ἐνοχλήθηκαν ἀπό τὸν ὑπερπληθυσμὸ καὶ τὸν θόρυβο τῶν θνητῶν, ἐνῶ στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ὁ θεὸς,ποὺ εἶναι Ἕνας, τιμωρεῖ τοὺς ἀνθρώπους γιὰ τὶς ἁμαρτίες τους .
Ἐπίσης στὴν ΕΛΛΗΝΙΚΗ παρἀδοση καταγράφονται ΤΡΕΙΣ ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΙ συνδεόμενοι μὲ διαφορετικὰ γεωλογικὰ φαινόμενα :
1. ΔΕΥΚΑΛΙΩΝΟΣ>ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΟΡΕΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ/ΑΠΟΣΤΡΑΓΓΙΣΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΛΙΜΝΗΣ
2. ΔΑΡΔΑΝΟΥ>ΑΝΟΙΓΜΑ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ
3. ΩΓΥΓΟΥ>ΚΑΤΑΠΟΝΤΙΣΜΟΣ ΠΟΛΕΩΝ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΛΙΜΝΗ ΚΩΠΑΪΔΑ.
—τέλος στὴν ἴδια πινακῖδα, ἐξιστορεῖται ἡ ἔρευνα γιὰ τὸ ΦΥΤΟ ΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΣ τὸ ὁποῖο, ἄν καὶ βρῆκε καὶ ἀπεσπασε μὲ ἀγῶνα ἀπὸ τὸν βυθὸ τῆς θαλάσσης ὁ Γκιλγκαμές, τοῦ τὸ ἔκλεψε ὁ ΟΦΙΣ ἑνὸς πηγαδιοῦ.
Τί συμπεραίνουμε ἀπὸ τὰ παραπάνω;
Ὅτι στὸ πανάρχαιο αὐτὸ ἔπος τῶν ΣΟΥΜΕΡΙΩΝ πού ἀνἀγεται στὸ 3000 πΧ ἀνάγονται διηγήσεις ποὺ κατεγράφησαν στὴν Βίβλο ἢ στὰ Ὁμηρικὰ Ἔπη τὸ 900‒800πΧ , δηλ.ΔΥΟ ΧΙΛΙΕΤΙΕΣ ἀργότερα.
Πρᾶγμα ποὺ σημαίνει ὃτι οἱ ἀνθρώπινες ὁμάδες ποὺ κατοικοῦσαν τὴν νεολιθικὴ περίοδο στὴν περιοχὴ τῆς ΕΥΡΑΣΙΑΣ
( Ἑλλάδα, Ἐγγὺς Ἀνατολή) εἶχαν κοινὲς παραδόσεις οἱ ὁποῖες διατηρήθηκαν ἀνὰ τοὺς αἰῶνες καὶ τὶς χιλιετίες, ἐμπλουτιζόμενες ἑκάστοτε ἢ μετασχηματιζόμενες ἀνὰ τόπο καὶ λαό.
Σὲ κάθε περίπτωση τὸ ΕΠΟΣ ΤΟΥ ΓΚΙΛΓΚΑΜΕΣ εἶναι τὸ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ (καὶ γι αύτὸ ἴσως τὸ σπουδαιότερο) ἔπος τῆς παγκόσμιας γραμματείας.
* στὴν φωτο ἀριστερὰ ἡ περίφημη πινακῖδα 11 τοῦ ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΥ (2000 πΧ) καὶ δεξιά ,τὸ ἀνἀγλυφο τοῦ Γκιλγκαμὲς (8ος αἰ.πΧ) μὲ λέοντα καὶ ὄφι ἀνὰ χεῖρας (Μουσεῖο Λούβρου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου