ΥΠΑΡΧΕΙ «ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ ΗΡΩΣ»;..........

 

Η απάντηση θα ήταν εύκολη αν πούμε ότι o ήρως είναι για τον προοδευτικό ένας βίαιος άνθρωπος με πρωτόγονες ορέξεις που επιζητεί την σύγκρουση. Το ίδιο το κατόρθωμα είναι κατάπτυστο αφού υπογραμμίζει τον διαχωρισμό ανάμεσα στον άνθρωπο και τον κόσμο (άλλους ανθρώπους, πανίδα, χλωρίδα). Εδώ να διαχωρίσουμε τους περισσότερο υλιστές προοδευτικούς όπως τον Marx που αναγνωρίζει και θαυμάζει τον άνθρωπο-προμηθέα. Αναφερόμαστε περισσότερο στον τύπο προοδευτικού των τελευταίων πενήντα ετών, ο οποίος αφορμάται περισσότερο από ωφελιμιστικά πρότυπα και που δίχως να το καταλαβαίνει, παίρνει ως αποκλειστική ηθική επιταγή τους σκοπούς του Hobbesian Λεβιάθαν, που είναι η ειρήνη με κόστος την υποταγή σε έναν επίγειο θεό, λησμονώντας το σύνολο των αρετών που έχουν την πηγή τους λίγο πολύ στον πόλεμο (παρατήρηση του Leο Strauss). Αντίθετα θεωρεί το ηρωικό πρότυπο περισσότερο φασιστικό ανατρέχοντας, για να επιχειρηματολογήσει, στην προπαγάνδα κινημάτων του μεσοπολέμου, που ο χαρισματικός ηγέτης ήταν στο κέντρο της.

Ωστόσο ο προοδευτικός, επειδή δεν μπορεί να ξεφύγει από τα πράγματα, έχει ανάγκη από ήρωες, και προσπαθεί να τους κατασκευάσει, αναπαράγοντας την κατηγορία την οποία αποδίδει στους ηρωολάτρες. Το ίδιο κάνει και με τους χριστιανούς μάρτυρες που από τη μία τους θεωρεί προϊόν χριστιανικής προπαγάνδας και από την άλλη επιλέγει τον κάθε δυστυχή ως δικό του μάρτυρα. Ο σύγχρονος προοδευτικός είναι, όπως παρατηρεί εύστοχα ο Christopher Lasch, ένας νάρκισσος. Η επιδίωξη της χειραφέτησης είναι περισσότερο μία άρνηση της ίδιας της φύσης του, και ουσιαστικά προτιμά να εγκαταλείψει τον κόσμο που είναι βίαιος, άδικος, τραγικός ―κοντολογίς, παράλογος. Η ζωή ως ένα ατελείωτο καρναβάλι, ο αφανισμός όποιας «αντιδραστικής συνήθειας» που ωστόσο εξασφαλίζει την συνέχεια του ανθρωπίνου είδους είναι λίγα από τα φαινόμενα που συνηγορούν σε αυτό που λέει ο Lasch ότι ουσιαστικά ο νάρκισσος δεν θέλει να ζήσει πάνω στον κόσμο, σαν να λέμε ότι επιθυμεί να γίνει μια καθαρή, άφυλος, πτερούσα ψυχή. Όλα αυτά φυσικά δεν θυμίζουν άλλο από κάποιες χριστιανικές αιρέσεις, και μόνο ως τέτοια μπορούμε να δούμε αυτήν την ιδεολογία τόσο σε θεωρητικό όσο και σε ιστορικό πλαίσιο.  

Ο ήρως που επιλέγει ο προοδευτικός ως ζηλιάρης νάρκισσος που είναι, πρέπει για να μην τον απειλεί, να είναι ένας καλοκάγαθος τύπος που μοιάζει με άγιος ―μετά την αγιοποίηση και χωρίς μαρτύριο φυσικά. Αν μάλιστα προκαλεί και οίκτο ως μέλος κάποιας μειονότητας ακόμη καλύτερα. Αντίθετα ο κλασικός ήρως δεν είναι κάποιος αδύναμος, φιλήσυχος άνθρωπος, αλλά αντίθετα σύρεται από πάθη τα οποία κατευθύνει σε κάτι που είναι τελικά σύμφωνο με την αρετή, και έτσι είναι καλὸς κἀγαθός, με την αρχαία έννοια δηλαδή και όχι με την σύγχρονη έννοια του «καλοκάγαθου». Γύρω από τον ήρωα, όλα γίνονται τραγωδία, που λέει ο Nietzsche. O Αχιλλεύς, ο Beowulf είναι υβριστές σε κοσμικό επίπεδο, και ήρωες στο επίπεδο της κοινότητας. Ο Αβραάμ είναι εγκληματίας στο ηθικό επίπεδο, ήρως στο θρησκευτικό. Οι τολμηροί εξερευνητές, αποικιοκράτες και επιχειρηματίες των νεωτέρων χρόνων ―οι ήρωες του laissez-faire, δεν ήσαν και οι καλύτεροι άνθρωποι αλλά όπως ο Mayor of Casterbridge κατόρθωσαν κάτι υπέροχο και για αυτό αναγνωρίζονται ακόμη και από τον αντίπαλό τους. Εκείνο λοιπόν που λείπει από τον σύγχρονο ήρωα είναι το τραγικό, ό,τι δηλαδή επιβεβαιώνει ότι το κατόρθωμα συμβαίνει στην κατακερματισμένη πραγματικότητα και όχι σε ένα ψυχολογικό σύμπαν. Ο προοδευτικός προτιμά την απόσυρση σε έναν ιδεατό κόσμο που όταν βρεί τα μέσα να τον κάνει πραγματικότητα το κάνει με μεγάλο γενικό κόστος. Όταν, από την άλλη θέλει να πολεμήσει ο ίδιος σε προσωπικό επίπεδο, το κάνει με την μορφή κατινιάς, κοσμώντας με υποτιμητικά επίθετα τον αντίπαλο.

Οι μάρτυρες επίσης της προοδευτικής ιδεολογίας είναι εντελώς παθητικά όντα, Ελπήνoρες που σκόνταψαν, χωρίς τραγικό φώς. Μπορεί να είναι ο καθένας, αρκεί να του προσκολλήσει ο προοδευτικός την επιγραφή του μάρτυρα. Άλλωστε, σε ένα αντιηρωικό-μη τραγικό σύμπαν η ζήτηση είναι υψηλή!

Ο προοδευτικός, ελλείψει τραγικής συνείδησης καθότι είναι παράλογη, και παρότι ψυχολογικός άνθρωπος, δεν έχει εσωτερικότητα, γιατί εσωτερικότητα αποκτάς όταν συνέβη κάτι που σε έκανε σοβαρό (Kierkegaard). 

 https://themermaidtavern.gr