Η μειονότητα της Β.Ηπείρου αποτελεί μια μικρή, αυτόχθονα, αρχέγονη Ελλάδα.....

Θ. Καραγιαννόπουλος: Η μειονότητα της Β.Ηπείρου αποτελεί μια μικρή, αυτόχθονα, αρχέγονη Ελλάδα.

 Giota Houliara   

Θαλής Καραγιαννόπουλος: Οι Έλληνες της Βορείου Ηπείρου, έστω κι αν αποτελούν την πλέον παραμελημένη μειονότητα στην Ευρώπη, έχουν αποδείξει στην διαδρομή της μακραίωνης ιστορίας τους, καταπληκτική επιμονή και αντοχή


Ο νομικός και συγγραφέας Θαλής Καραγιαννόπουλος παραχώρησε μια αποκαλυπτική συνέντευξη στη δημοσιογράφο Γιώτα Χουλιάρα και στο Geopolitics & Daily News με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του και τη μακροχρόνια έρευνα του για τις Ελληνοαλβανικές σχέσεις.
1) Πρόσφατα, από τις εκδόσεις Eurobooks κυκλοφόρησε το βιβλίο σας με τίτλο: «Το αντιστασιακό κίνημα των Βορειοηπειρωτών 1941- 1945». Πρόκειται για ένα σπάνιο ντοκουμέντο που δημοσιεύεται για πρώτη φορά στα Ελληνικά και αναφέρεται στον αγώνα των Βορειοηπειρωτών, ο οποίος υπονομεύτηκε τόσο από εχθρούς όσο και από συμμάχους. Θα θέλαμε να μας πείτε ποιο ήταν το ερέθισμα που σας παρακίνησε γι΄ αυτό το συγγραφικό σας πόνημα καθώς και λίγα λόγια για το βιβλίο.
H ιστορία και τα εθνικά μας ζητήματα με απασχολούν καθημερινά. Ειδικά στην έρευνα, την μελέτη και την ενεργό ενασχόληση με το ιδιαίτερα παραμελημένο Βορειοηπειρωτικό ζήτημα, έχω αφιερώσει άπειρες ώρες τις τελευταίες δεκαετίες. Έχω αρθρογραφήσει σχετικά μ’ αυτό σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά των Αθηνών, της Θεσσαλονίκης και της επαρχίας, προσπαθώντας να συμβάλω στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης. Ωστόσο, η έκδοση του βιβλίου αυτού την συγκεκριμένη χρονική συγκυρία οφείλεται σε μία ευτυχή όσο και τυχαία συγκυρία. Συνηθίζω να αφιερώνω τα Σάββατα στην αναζήτηση παλιών εκδόσεων σε θέματα ιστορικά και εθνικά κυρίως. 

Έτσι, ένα από τα Σάββατο της περσινής άνοιξης εντόπισα τυχαία σ’ ένα παλαιοβιβλιοπωλείο ένα μικρό τόμο, γραμμένο στα αγγλικά, που εκδόθηκε στην Αθήνα το 1947, από τον Σύνδεσμο «Peace through Justice League» με τίτλο «The Resistance Movement of Northern Epirotes, 1941-1945». Το όνομα του συγγραφέα παραμένει άγνωστο. Καθώς θεώρησα συγκλονιστικά τα όσα αναφέρονται σ’ αυτό, αμέσως βάλθηκα να το μεταφράσω. Εξακρίβωσα μέσα από την έρευνά μου και διασταύρωσα την εγκυρότητα των πλούσιων πληροφοριών που περιέχονται και αφορούν μια σχετικά άγνωστη περίοδο. Περίοδο που καλύπτεται από την αχλύ του χρόνου, λόγω του χαμού των πρωταγωνιστών και του σχεδόν απροσπέλαστου πέπλου του ψεύδους και της παραπληροφόρησης. Το κείμενο αναδεικνύει τους ηρωικούς αγώνες των Βορειοηπειρωτών ανταρτών εκείνης της κρίσιμης περιόδου, που πάλεψαν για να προστατεύσουν τις πόλεις και τα χωριά τους από τις κατοχικές δυνάμεις του Άξονα, αλλά και από τις αλβανικές ληστοσυμμορίες που δρούσαν τότε ανεξέλεγκτα. Πάλεψαν όμως και για την λύτρωση της Βορείου Ηπείρου, που δεν είχε επιτευχθεί παρά τις αιματηρές θυσίες γενεών, πριν και μετά την άλλη επική εξέγερση του 1914. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ρόλος των Βρετανών συνδέσμων στις περιοχές όπου δρούσαν οι αντάρτες, οι οποίοι είδαν, δυστυχώς, τους αγώνες τους να υπονομεύονται από εντεταλμένα προς τούτο όργανα του ΕΑΜ ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ, που διευκόλυναν πρόθυμα τα σχέδια του Εμβέρ Χότζα. 

Η μετάφραση του πρωτοτύπου κειμένου αποτελεί ωστόσο ένα μικρό μέρος του βιβλίου, αφού συμπεριέλαβα σ’ αυτό δικά μου κείμενα σχετικά με τις απαρχές του Βορειοηπειρωτικού ζητήματος, τις ιστορικές συνθήκες της εποχής, καθώς και εκτενή σχολιασμό με υποσημειώσεις. Τέλος, συμπεριέλαβα επίμετρό μου σχετικά με τις εξελίξεις του ζητήματος κατά τον τελευταίο αιώνα, αλλά και τις σημερινές προοπτικές του, όπως τις αντιλαμβάνομαι μέσω της εμπειρίας μου. Έτσι, εκδόθηκε το βιβλίο, που έτυχε θερμής, ενθαρρυντικής υποδοχής, λαμβανομένου υπ’ όψιν του «δύσκολου» και όχι ιδιαίτερα «δημοφιλούς » θέματός του.
2) Η δολοφονία του Κωνσταντίνου Κατσίφα ανήμερα της εθνικής επετείου, τον περασμένο Οκτώβριο, απέδειξε με τον πιο τραγικό τρόπο ότι η αναγνωρισμένη Ελληνική μειονότητα της Β. Ηπείρου παραμένει ξεχασμένη από το Ελληνικό κράτος και ζει υπό συνθήκες φόβου στην Αλβανία. Θα ήθελα το δικό σας σχόλιο για το γεγονός ότι τόσους μήνες οι αλβανικές αρχές κωλυσιεργούν και δεν ρίχνουν φως στην υπόθεση Κατσίφα. Επίσης, πώς θα έπρεπε να είχε αντιδράσει η Ελληνική κυβέρνηση;
Θα έλεγα, σχηματικά, ότι ο τρόπος με τον οποίον το βαθύ αλβανικό κράτος εκτέλεσε εν ψυχρώ τον ομογενή μας, Έλληνα πολίτη, ένα νέο παιδί που μακριά από οποιανδήποτε ακρότητα ήταν ένας ηθικός φύλακας του χωριού του, δίνει το μέτρο του σεβασμού με τον οποίον αντιμετωπίζουν οι Αλβανοί κρατούντες το κράτος και το έθνος μας. Η μειονότητα, αναγνωρισμένη υποτίθεται κατ’ όνομα και για τους τύπους, είναι αυθαίρετα «κουτσουρεμένη» πληθυσμιακά και γεωγραφικά, περιορισμένη στα 100 περίπου χωριά που «αναγνώριζε» και ο Εμβέρ Χότζα. Ζει στους τόπους της εδώ και χιλιάδες χρόνια, αποτελώντας μια μικρή, αυτόχθονα, αρχέγονη Ελλάδα. Δεδομένου ότι αυτή η κοινότητα στην πραγματικότητα ανέρχεται σε αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες, απλωμένη από τα σύνορα μέχρι την Αυλώνα και το Μπεράτι, η υποκριτική αναγνώριση λίγων χιλιάδων ως Ελλήνων από τους σημερινούς μετα-κομμουνιστές ηγέτες του γειτονικού κράτους αποτελεί εμπαιγμό. Κι όμως, η προστασία και η αυτοδιοίκηση των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου κατοχυρώνεται από σειρά διεθνών συμφωνιών, υπογεγραμμένων και από την Αλβανία, με κορωνίδα το Πρωτόκολλο της Κερκύρας. Θα όφειλε η επίσημη Ελλάδα, από την στιγμή που όλοι ξέρουμε ότι η άνανδρη και αδικαιολόγητη δολοφονία του Κατσίφα τελέσθηκε με άνωθεν εντολή, να αντιδράσει με τον πιο δυναμικό τρόπο, λαμβάνοντας σκληρά μέτρα, που αν και δεν θα στρέφονταν κατά των εντίμων Αλβανών οικογενειαρχών που ζουν στην Ελλάδα, θα έπλητταν το αλβανικό καθεστώς εκεί που πραγματικά πονάει.
Αντιθέτως, η ελληνική κυβέρνηση κράτησε πολύ χαμηλούς τόνους, ενώ στελέχη του κυβερνώντος κόμματος έφτασαν μέχρι του σημείου να προσβάλλουν την μνήμη του θύματος, με συκοφαντίες περί «ψυχικών διαταραχών». Γι’ αυτή την απαράδεκτη ενέργεια οι γονείς του Κατσίφα με εξουσιοδότησαν να υποβάλω μήνυση, πράγμα που έπραξα. Πρέπει δε να σας πω ότι είστε το πρώτο μέσον στο οποίο το αναφέρω αυτό. Ωστόσο, παρηγορεί κάπως την απώλεια του παλικαριού το γεγονός ότι η θυσία του Κωνσταντίνου προκάλεσε συγκίνηση στο Πανελλήνιο, αποδεικνύοντας ότι οι Έλληνες παραμένουν πατριώτες και θυμούνται την Βόρειο Ήπειρο και το αδικαίωτο δράμα των ομογενών. Θα έλεγα ότι η δυναμική αυτή αντίδραση εξέπληξε πολλούς, λυπάμαι να πω και μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου.
 

Από την παρουσίαση του βιβλίου τον περασμένο Ιανουάριο στην Αθήνα. Από αριστερά προς τα δεξιά, ο συγγραφέας και καθηγητής Μελέτης Μελετόπουλος, η ευρωβουλευτής Ελένη Θεοχάρους και ο Θαλής Καραγιαννόπουλος.

 Όσον αφορά την συγκάλυψη των συνθηκών και των στοιχείων της δολοφονίας, εκτιμώ ότι η κρατική και παρακρατική επιχείρηση αλλοίωσής τους πραγματικά επιβεβαιώνει περίτρανα την ενοχή του αλβανικού καθεστώτος. Αυτά είναι πρωτοφανή και παραπέμπουν στην τουρκοκρατία. Αλλά προτιμώ να σταθώ στην πανελλήνια αντίδραση, που δίνει ελπίδες για μια ριζική αλλαγή στην μελλοντική διαχείριση του εκκρεμούς Βορειοηπειρωτικού ζητήματος, αλλά και των ελληνοαλβανικών σχέσεων ευρύτερα. Πρέπει να καταστεί σαφές ότι δεν έχει ανάγκη η Ελλάδα την Αλβανία, αλλά το αντίστροφο. Και η επίσημη ελληνική αντίδραση στα σχέδια αφελληνισμού της Βορείου Ηπείρου δεν μπορεί, βέβαια, να περιορίζεται στα άσφαιρα πυρά περί προσκομμάτων στην Ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας. Σκοτίστηκαν οι αρχιμαφιόζοι αν θα μπουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή όχι, κατά την δική μου άποψη.
3) Γιατί πιστεύετε ότι η Αλβανία επιχειρεί διαρκώς να αυξήσει την ένταση στις σχέσεις με την Ελλάδα;
Για να απαντηθεί αυτή η ερώτηση, θεωρώ ότι πρέπει να ληφθεί υπ’ όψει το παρελθόν των ελληνοαλβανικών σχέσεων, ακόμη και οι συνθήκες και οι λόγοι για τους οποίους κάποιες μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις του παρελθόντος δημιούργησαν αυτό το κράτος και όρισαν πραξικοπηματικά και κατά παράβαση του δικαίου και της ηθικής τα νότια σύνορά του. 

Η σημαντικότερη πληθυσμιακά και ιστορικά συνιστώσα της Αλβανίας είναι ο μουσουλμανικός παράγοντας. Ακόμη και σήμερα ή μάλλον ιδίως σήμερα, όποιος περιδιαβεί την Αλβανία θα μετρήσει πολλές τούρκικες σημαίες να υψώνονται σε σπίτια και επιχειρήσεις. Σε αντίθεση με τις ελληνικές, που η ύψωσή τους συνεπάγεται βία ακόμη και θάνατο. Και τούτο παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα υπήρξε καταφύγιο εκατοντάδων χιλιάδων εξαθλιωμένων Αλβανών μεταναστών, τους οποίους περιέβαλε με σεβασμό. Η αγάπη προς την Τουρκία παραμένει και καλλιεργείται έντεχνα ενώ πολλοί, μωαμεθανοί κυρίως, την θεωρούν ως «Μητέρα-Πατρίδα». Σ’ αυτό βέβαια συμβάλει και η ανυπαρξία αποφασιστικών ελληνικών παρεμβάσεων, που θα έθεταν ταυτόχρονα όρους που θα εξασφάλιζαν την ελληνική επιρροή στο γειτονικό κράτος, που έχει μάθει να επιβιώνει διαχρονικά χάρις σε «προστάτες».

Από την παρουσίαση του βιβλίου του κυρίου Καραγιαννόπουλου τον περασμένο Ιανουάριο στην Αθήνα.Διακρίνονται από αριστερά προς τα δεξιά ο αναλυτής γεωστρατηγικής Θανάσης Δρούγος, ο δικηγόρος Γιώργος Παπασίμος, ο δημοσιογράφος Λάμπρος Καλαρρύτης, ο συγγραφέας Μελέτης Μελετόπουλος, η ευρωβουλευτής Ελένη Θεοχάρους και ο συγγραφέας Θαλής Καραγιαννόπουλος.

Η ηθική και κατόπιν οικονομική χρεωκοπία της Ελλάδος, οφειλόμενη σε μεγάλο βαθμό στην αναξιότητα των ηγεσιών της δημιούργησε στο βαλκανικό της περιβάλλον την εντύπωση ότι έχουμε παραιτηθεί πια από την Ιστορία μας, από τον ιστορικό μας ρόλο και την αποστολή μας ως Ελληνισμός. Τούτο κάποιοι το παρατηρούν με χαιρεκακία, εκτιμώντας ότι μπορούν ανενόχλητοι να καλλιεργούν φαντασιώσεις μεγαλείου στους εξαθλιωμένους λαούς τους. Ταυτόχρονα αποσπούν την προσοχή των υπηκόων τους από την πρωτοφανή και ανεξέλεγκτη διαφθορά των μετακομμουνιστικών καθεστώτων. Αυτό δεν αφορά μόνον την αλβανική περίπτωση αλλά και άλλους γείτονες, που βρίσκουν αποκούμπι στην αναθεωρητική και παράνομη πολιτική της Τουρκίας. Εξ άλλου η παθητικότητα, η εσωστρέφεια, συχνά η διαφθορά, η εξάρτηση και η εγγενής εφεκτικότητα των ελληνικών κρατικών θεσμών, στους τομείς της διπλωματίας, της διανόησης, της ασφάλειας και των ενόπλων δυνάμεων ωθούν κάποιους ευρωπαϊκούς και ατλαντικούς κύκλους να υποτιμούν την δυνατότητα και την θέληση του Ελληνισμού να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή μας.
Έτσι, καταλείπεται ένα σημαντικό κενό το οποίο εκμεταλλεύεται αφ’ ενός η νέο-οθωμανική Τουρκία αλλά και οι διεφθαρμένες πολιτικές τάξεις των Βαλκανίων και κυρίως της Αλβανίας και των Σκοπίων. Ας μην ξεχνάμε εξ άλλου ότι από την εποχή του βασιλίσκου Ζώγου ακόμα, και με αποκορύφωμα τις δεκαετίες του Εμβέρ Χότζα, η Ελλάδα προβαλλόταν στο εσωτερικό ως ο υπ’ αριθμόν ένα εχθρός της Αλβανίας. Γενιές Αλβανών (όπως και Σκοπιανών) διαπαιδαγωγήθηκαν με κεντρικό εργαλείο τον ανθελληνισμό. Με τον τρόπο αυτό σφυρηλατήθηκαν έστω και επιφανειακές, φαντασιακές εθνικές ταυτότητες, δίχως ιστορικό βάθος και ιστορική νομιμοποίηση. Ακόμα και σήμερα τα βιβλία που διδάσκονται τα αλβανόπουλα περιλαμβάνουν χάρτες που απεικονίζουν την Αλβανία να φτάνει μέχρι την Πρέβεζα και την Κέρκυρα, ενώ βρίθουν πλαστογραφιών της ιστορίας και της αρχαιολογίας, εξυπηρετώντας το φαντασιακό ενός ακαλλιέργητου πληθυσμού και μιας μεγαλομανούς και διεφθαρμένης ηγεσίας. Αυτά αποτελούν, απ’ ό,τι φαίνεται, έναν εγγυημένο εδώ και δεκαετίες τρόπο αποπροσανατολισμού του εξαθλιωμένου και ελάχιστα πεπαιδευμένου αλβανικού λαού και διαιώνισης του διεφθαρμένου καθεστώτος. Από εκεί και πέρα, θα πρέπει να προβληματιστεί ο ίδιος ο αλβανικός λαός, αφού οι ηγεσίες του ούτως ή άλλως ενδιαφέρονται αποκλειστικά για την απόλαυση των κερδών από παράνομες δραστηριότητες, που παραδόξως γίνονται ανεκτές από κάποιους διεθνείς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς, αλλά και κυβερνήσεις.
4) Σας ανησυχούν οι πρόσφατες εξελίξεις στο εσωτερικό της Αλβανίας εναντίον της κυβέρνησης Έντι Ράμα για την σταθερότητα στην περιοχή; Η Ελληνική μειονότητα θεωρείτε πώς κινδυνεύει;
Η περίπτωση της Αλβανίας αποτελεί κατά την γνώμη μου ιδεότυπο εξαρτημένης από τον ξένο παράγοντα χώρας. Αυτή μου η βασική παρατήρηση αφορά την διαχρονική πορεία του αλβανικού κράτους. Θεωρώ πολύ δύσκολο να ανατραπεί η κυβέρνηση του διεφθαρμένου Ράμα δίχως εξωτερική ανάμειξη. Η αλβανική κοινωνία στερείται συνεκτικών δομών, για λόγους ιστορικούς, πολιτισμικούς, γεωγραφικούς και θρησκευτικούς. Μοναδικά της, έστω και παρωχημένα ή τεχνητά ενοποιητικά στοιχεία είναι ο αυταρχισμός, η κρατική ή παρακρατική εγκληματικότητα, η διαφθορά, η παραοικονομία και ο ακραίος, παράλογος και εξωφρενικός σωβινισμός. Για κάποιους λόγους που προσωπικά τουλάχιστον αδυνατώ να αντιληφθώ, η διεθνής κοινότητα ανέχεται αυτή την «μαύρη τρύπα», από την οποίαν εκπορεύεται αστάθεια και ανασφάλεια για την ειρήνη της ευρύτερης περιοχής. Νομίζω ότι οι αντιθέσεις μεταξύ των σοσιαλιστών του Ράμα και των υποτιθεμένων δημοκρατών των Μπάσα-Μπερίσα συνδέονται άμεσα με λόγους φυλετικούς και εθνοτικούς, αντανακλώντας την αγεφύρωτη αντίθεση Βορρά-Νότου. Και αυτό θα συνεχισθεί για πολλές δεκαετίες ακόμη, αφού πίσω από την ψευδαίσθηση των πολυτελών αυτοκινήτων και το λούστρο του μαύρου χρήματος, υπάρχει μια υπανάπτυκτη κοινωνία με στοιχεία πρωτογονισμού και μια προσπάθεια τεχνητής συνύπαρξης πληθυσμών με τελείως διαφορετικό ιστορικό και πολιτισμικό υπόβαθρο. Ίσως οι αλβανικοί πληθυσμοί που έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό – και στην Ελλάδα βεβαίως, μπορέσουν κάποτε να επηρεάσουν θετικά τα αλβανικά πράγματα, προς μια κατεύθυνση περισσότερο ανεκτή πρώτα απ’ όλα για τον ίδιο τον αλβανικό λαό και τις διάφορες συνιστώσες του, μέσω ενός τύπου συνομοσπονδίας, όπου θα επιβληθεί για πρώτη φορά το κράτος δικαίου, όπως το αντιλαμβανόμαστε στην Ευρώπη.
Όσον αφορά την ελληνική κοινότητα, παραμένω αισιόδοξος. Οι Έλληνες της Βορείου Ηπείρου, έστω κι αν αποτελούν την πλέον παραμελημένη μειονότητα στην Ευρώπη, έχουν αποδείξει στην διαδρομή της μακραίωνης ιστορίας τους, καταπληκτική επιμονή και αντοχή. Ίσως σήμερα να αντιμετωπίζουν την μεγαλύτερη πρόκληση, αντιμέτωποι με τον εποικισμό εκ μέρους του αλβανικού καθεστώτος, με την ανομία, την ουσιαστική αποστέρηση πολιτικών και ατομικών δικαιωμάτων, την κλοπή των περιουσιών τους. Ωστόσο, ακριβώς επειδή είναι αντιμέτωποι με ένα τόσο διεφθαρμένο και ανθελληνικό καθεστώς, εκτιμώ ότι θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που τους προσφέρει η δική τους οικονομική και εκπαιδευτική πρόοδος, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ως Έλληνες πολίτες είναι ταυτόχρονα και Ευρωπαίοι πολίτες.
Φυσικά με ανησυχούν ιδιαίτερα η ερήμωση και ο αφελληνισμός των τόπων καταγωγής, η έξοδος του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού. Αυτό όμως έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν πολλές φορές κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα, αλλά και παλιότερα. Ο ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου έχει αποδειχθεί κατά την διάρκεια των αιώνων αναγεννώμενος φοίνικας. Ωστόσο πρέπει να ληφθούν άμεσα αποτελεσματικά μέτρα και να εκπονηθεί εθνικό σχέδιο που να εμπλέκει επίσημους κρατικούς θεσμούς, Ελλάδος και Κύπρου, ευρωπαϊκούς πόρους και ιδιώτες Έλληνες επιχειρηματίες και επαγγελματίες, καταγόμενους ή μη από την Βόρειο Ήπειρο. Πρέπει να αξιοποιηθούν οι ανεξάντλητες δυνάμεις της Ομογένειας στην Αμερική, την Ευρώπη και αλλού και να δρομολογηθούν άμεσα επενδύσεις που θα αποκαταστήσουν την πληθυσμιακή ισορροπία στην Βόρειο Ήπειρο. Το ζήτημα της ασφάλειας και της αποκαταστάσεως των περιουσιακών δικαιωμάτων, όπως αυτά υπήρχαν πριν από τους ληστρικούς νόμους της δεκαετίας του 1990, που απέκλεισαν το 30% περίπου των Ελλήνων από τις ιδιοκτησίες τους, όπως και ο εναρμονισμός των υποδομών στην Βόρειο Ήπειρο κατά τα ελληνικά και ευρωπαϊκά πρότυπα είναι ζητήματα κεντρικής σημασίας.
5) Όσοι έχουν επισκεφτεί την Αλβανία τα τελευταία χρόνια παρατηρούν ότι η τουρκική διείσδυση είναι πλέον εμφανής. Στόχος του Ερντογάν είναι να εγκαθιδρύσει το νεο-οθωμανισμό στα Βαλκάνια και μια από τις χώρες που φαίνεται να ανταποκρίνεται στο σχέδιο του είναι και η Αλβανία. Ο αλβανικός εθνικισμός μπορεί να συμβαδίσει με τα σχέδια δημιουργίας μουσουλμανικού τόξου στα Βαλκάνια και πόσο επικίνδυνο είναι αυτό για τη χώρα μας; Πώς μπορεί η Ελλάδα να αντιδράσει;
Θεωρώ ότι η ερώτηση αυτή έχει ήδη απαντηθεί εν πολλοίς παραπάνω. Πιστεύω ότι όπου υπάρχει δράση υπάρχει και αντίδραση. Παρατηρούμε ότι η εποχή κατά την οποία η Τουρκία παρουσιαζόταν ως ο Νταής και το Φόβητρο της περιοχής μας βαίνει προς την δύση της. Έχει στην πραγματικότητα η Τουρκία μετατραπεί σε εστία αστάθειας και αβεβαιότητας, σε παράγοντα που δημιουργεί κινδύνους για την ειρήνη και τις διεθνείς ισορροπίες. Συμμαχίες της σταθερές εδώ και δεκαετίες φαίνεται να έχουν ανεπανόρθωτα διαρραγεί. Τα πιο προοδευτικά και καλλιεργημένα τμήματα του αλβανικού πληθυσμού θεωρούν την ανάδυση του επιθετικού, σουνιτικού Ισλάμ στα Βαλκάνια ως απειλή για τον τρόπο ζωής που επιθυμούν. Βλέπουμε άλλωστε ότι και η ίδια η τουρκική κοινωνία παρουσιάζει έντονα στοιχεία διχασμού, που σχετίζεται με την ανάδυση πολλαπλών πολιτισμικών, ακόμη και εθνικών ταυτοτήτων. Ο ίδιος ο αλβανικός πληθυσμός καλείται να αντιμετωπίσει με τρόπο ρεαλιστικό και έντιμο κάποιες αντιφάσεις και διλήμματα και να επιλέξει. Δεν μπορεί π.χ. να προβάλλει ως εθνικό ήρωα τον Γεώργιο Καστριώτη, ο οποίος πολέμησε τους Τούρκους όσο λίγοι, και από την άλλη να επιτρέπει τις ηγεσίες του να τον ωθούν σε μια παλινδρόμηση προς τον ισλαμισμό. Σ’ αυτά τα ζητήματα η Ελλάδα ως δύναμη ειρήνης και πολιτισμού καλείται να αναλάβει τον δικό της ιστορικό ρόλο. Για μένα σε κάθε περίπτωση η στέρεη, δυναμική παρουσία των Βορειοηπειρωτών στις παραμεθόριες περιοχές αποτελεί κορυφαίο ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Αυτό έχει αποδειχθεί πολλές φορές, ήδη από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και βεβαίως κατά την διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, περίοδο που κυρίως πραγματεύεται το βιβλίο μου.
6) Είστε ένας άνθρωπος που ασχολείται με την μελέτη των Εθνικών Ζητημάτων και αγαπάτε την Ιστορία. Ποιο μήνυμα θα θέλατε να δώσετε στα νέα παιδιά;
Απ’ όλες τις μορφές κοινωνικής οργάνωσης το έθνος έχει αποδειχθεί ότι εξασφαλίζει τον πιο συνεκτικό και ταυτόχρονα ανθεκτικό πυρήνα προστασίας του πολιτισμού, της ατομικότητας, των ελευθεριών του ατόμου. Κατά τον Ελευθέριο Βενιζέλο, το έθνος είναι αναντικατάστατος φορέας ύπαρξης και προόδου των κοινωνιών, τουλάχιστον μέχρι να επινοηθεί στο μέλλον κάποια άλλη αποτελεσματικότερη μορφή οργάνωσης, που να προστατεύει καλύτερα τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τα παραπάνω δεν θα πρέπει να θεωρούνται παρωχημένα ή οπισθοδρομικά, όπως προσπαθούν κάποιοι να μας πείσουν, προτείνοντας την κατάλυση των εθνών και την μετατροπή των ανθρώπων σε άμορφα στοιχεία ενός παγκόσμιου χυλού δίχως μνήμη, δίχως αυτοσεβασμό και τελικά δίχως ουσιαστικά δικαιώματα. Χάνοντας την συνείδηση της πορείας του έθνους σου μέσα στον χρόνο, χάνεις ταυτόχρονα τον αυτοσεβασμό σου, ο οποίος συνδέεται με την ενεργό αίσθηση «του ανήκειν». Κάθε έθνος έχει διαφορετική διαδρομή, διαφορετικές αναφορές, διαφορετικό τρόπο συγκρότησης. Εμείς οι Έλληνες ποτέ δεν σκεφτήκαμε ότι η Ελληνικότητα αφορά τα περιορισμένα κρατικά όρια, τα σύνορα, την επικράτεια, όπως π.χ. οι Γάλλοι. Την ταραγμένη και ενδιαφέρουσα ιστορική μας πορεία την χαρακτήριζε πάντα η αλληλεγγύη και το ενδιαφέρον για τους Έλληνες που ζούσαν εκτός της περιορισμένης επικράτειας, που μας επέβαλαν η ιστορία και τα συμφέροντα των εκάστοτε ισχυρών της στιγμής. Και σήμερα, όπως και πάντα, κοιτίδες και κοινότητες πανάρχαιες και πολύτιμες για τον ελληνισμό, όπως είναι πρωτίστως η Κύπρος και η Βόρειος Ήπειρος, θα πρέπει να προσελκύουν την προσοχή και την φροντίδα μας, αν μη τι άλλο για λόγους αυτοσυντήρησης, αυτοσεβασμού, αλληλεγγύης και ασφάλειας για μας τους ίδιους. Θεωρώ πραγματικά επικίνδυνη την -δυσανάλογη με την απήχησή τους- προώθηση εθνομηδενιστικών απόψεων, που βλέπουμε σήμερα δυστυχώς να διαχέονται σ’ όλο σχεδόν το πολιτικό φάσμα, καθώς και στην παιδεία. Θα ήθελα οι νέοι μας να χαράξουν την δική τους πορεία, έχοντας ωστόσο συνείδηση της πορείας και της αποστολής του έθνους στο οποίο ανήκουν. Θα ήθελα επίσης να ενδιαφέρονται για την πολιτική ως θεωρία και ως εφαρμοσμένη πράξη. Μέσα επικοινωνίας και ενημέρωσης σαν το δικό σας μπορούν να συμβάλλουν καίρια. Και κάτι τελευταίο, ας μου επιτραπεί να πω στα νέα παιδιά: να μην αρκούνται στις συχνά επιπόλαιες και αβέβαιες, ρηχές πληροφορίες που ο καθένας μπορεί να αλιεύσει εύκολα από το διαδίκτυο. Να διαβάζουν βιβλία, όσο μπορούν περισσότερο. Οποιουδήποτε είδους βιβλία!
 
Γιώτα Χουλιάρα για το Geopolitics & Daily News