ΟΙ ΚΡΙΤΕΣ..Η ΚΡΙΣΗ...

• [Α. 1. κρίση, γνώμη, εκτίμηση, αποτίμηση 2. εκλογή, επιλογή, προτίμηση |με γεν. Β. 1. δίκη, κρίση δικαστηρίου, δικαστική απόφαση |δικανικός όρος 2. δοκιμή δεξιότητας ή δύναμης, άμιλλα, αγώνας 3. έριδα, φιλονικία, λογομαχία |με εμπρόθετο προσδιορισμό Γ. η έκβαση, το αποτέλεσμα, η λύση ενός πράγματος, μιας υπόθεσης ή ενός γεγονότος Δ. απότομη και οξεία εμφάνιση συμπτωμάτων μιας νόσου |ιατρική

1. κρίση, γνώμη, εκτίμηση, αποτίμηση

• ΘΟΥΚ 1.131.2 καθίστησιν ἑαυτὸν ἐς κρίσιν τοῖς βουλομένοις περὶ αὐτῶν ἐλέγχειν
• ΕΥΡ Ελ 676 ὤμοι ἐγὼ κείνων λουτρῶν καὶ κρηνᾶν͵ ἵνα θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν͵ εὖτ΄ ἔμολον ἐς κρίσιν
• ΞΕΝ Ελλ 2.4.41 τίς ἂν καλλίων κρίσις τούτου γένοιτο ἢ ὡς ἐπολεμήσαμεν πρὸς ἀλλήλους; { ποια καλύτερη εκτίμηση θα μπορούσε να γίνει γι' αυτό, από το πώς πολεμήσαμε μεταξύ μας; }
• ΑΡΙΣΤ Φυσ 216b τῇ ἁφῇ γὰρ ἡ κρίσις τοῦ ἁπτοῦ
• 2. εκλογή, επιλογή, προτίμηση
• ΞΕΝ Ελλ 4.2.6 τὴν δὲ κρίσιν ἔφη ποιήσειν͵ ἐπεὶ διαβαίησαν ἐκ τῆς Ἀσίας εἰς τὴν Εὐρώπην͵ ἐν Χερρονήσῳ͵ ὅπως εὖ εἰδείησαν ὅτι τοὺς στρατευομένους δεῖ εὐκρινεῖν
• ΑΡΙΣΤ Πολιτικ 1321a καθάπερ ἐν Μασσαλίᾳ κρίσιν ποιουμένους τῶν ἀξίων τῶν ἐν τῷ πολιτεύματι καὶ τῶν ἔξωθεν
• με γεν.
• ΗΡ 6.131 ἀμφὶ μὲν κρίσι τῶν μνηστήρων τοσαῦτα ἐγένετο
• ΠΛ Πολ 360e τὴν δὲ κρίσιν αὐτὴν τοῦ βίου πέρι ὧν λέγομεν
• Β.
• 1. δίκη, κρίση δικαστηρίου, δικαστική απόφαση
• δικανικός όρος
• ΘΟΥΚ 6.61.4 ὥστε βουλόμενοι αὐτὸν ἐς κρίσιν ἀγαγόντες ἀποκτεῖναι
• ΙΣΟΚΡ 18.22 ἔδοξεν ὑμῖν ἀφεῖναι καὶ μηδὲ κρίσιν περὶ αὐτοῦ ποιήσασθαι
• ΔΗΜ 21.218 κοινὴ γὰρ ἡ κρίσις͵ καὶ τἀδικήματα πάντ΄ ἐφ΄ οἷς νῦν κρίνεται κοινά
• 2. δοκιμή δεξιότητας ή δύναμης, άμιλλα, αγώνας
• ΣΟΦ Τρ 266 πρὸς τόξου κρίσιν
• ΠΛ Νομ 765b ὁ λαχὼν τὸν ἐνιαυτὸν ἐκεῖνον τῶν ἀφικομένων εἰς κρίσιν μονῳδιῶν τε καὶ συναυλιῶν ἀρχέτω
• ΑΡΙΣΤΟΦ Βατρ 779 ὁ δῆμος ἀνεβόα κρίσιν ποεῖν ὁπότερος εἴη τὴν τέχνην σοφώτερος
• 3. έριδα, φιλονικία, λογομαχία
• με εμπρόθετο προσδιορισμό
• ΗΡ 7.26 οὐδὲ γὰρ ἀρχὴν ἐς κρίσιν τούτου πέρι ἐλθόντας οἶδα
• Γ. η έκβαση, το αποτέλεσμα, η λύση ενός πράγματος, μιας υπόθεσης ή ενός γεγονότος
• ΘΟΥΚ 1.23.1 τῶν δὲ πρότερον ἔργων μέγιστον ἐπράχθη τὸ Μηδικόν͵ καὶ τοῦτο ὅμως...ταχεῖαν τὴν κρίσιν ἔσχεν
• ΔΗΜ 18.57 ἐν τοῖς πεπολιτευμένοις τὴν κρίσιν εἶναι νομίζω { εκτιμώ ότι η έκβαση έγκειται στις πολιτικές μου ενέργειες }
• Δ. απότομη και οξεία εμφάνιση συμπτωμάτων μιας νόσου
• ιατρική
• ΑΡΙΣΤ ΖΙστ 553a αἱ τῶν νόσων συμβαίνουσι κρίσεις

• < ΚΡΙΝΩ >
• Από: θέμα κριν- + επίθημα -σι- + -ς > κρίσις
• Τη λ. δανείστηκε η λατ. (crisis) και από αυτή με τη σειρά της η διεθνής ορολογία, πβ. αγγλ. crisis.

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

• ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • ουσιαστικά: κριτήρ 'δικαστής', κριτήριον 'ικανότητα κρίσης, κρίση, δικαστήριο', κριτής, κρίσις 'κρίση, απόφαση', ὑπόκρισις ή ὑποκρισία 'απάντηση, υπόδυση ρόλου'
  • ρήματα: ἀνακρίνω, ἀποκρίνομαι, διακρίνω, ἐγκρίνω, εἰσκρίνω 'δέχομαι', ἐκκρίνω 'επιλέγω', κατακρίνω, προκρίνω, προσκρίνω 'αποδίδω', ὑποκρίνομαι 'απαντώ, υποδύομαι ένα ρόλο'
  • επίθετα: κρίσιμος, κριτός 'εκλεκτός', κριτικός 'ικανός να κρίνει'
  • επιρρήματα: διακριδόν 'φανερά, ακριβώς, ξεχωριστά'
• ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ
  • ουσιαστικά: ἀποκρισιάριος 'αγγελιοφόρος, αντιπρόσωπος', κατάκριμα 'κρίση, καταδίκη', κρίμα 'κρίση, απόφαση, αξιόποινη πράξη, αμαρτία', κρίση 'κρίση, καταδίκη', κριτήριον, πρόκριτος, ὑποκρισία, ὑποκριτής
  • ρήματα: κρίνω 'καταδικάζω', διακρίνομαι 'διστάζω'
  • επίθετα: διακριτικός 'ικανός να διακρίνει, να ξεχωρίζει', ἔγκριτος 'εκλεκτός, σεβαστός'

ΝΕΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΩΣΗ ΩΣ ΚΑΙ ΤΟΝ 19ο ΑΙΩΝΑ

• κρισιμότης, κριτικογράφος, ανακριτής, διακριτικότης, υποκρίτρια, λογοκρισία, λογοκρίτης, διακριτός, εγκριτικός, εκκριματικός, κατακριτέος, κριτηριακό 'δικαίωμα των πολιτών να κρίνουν, να δικάζουν', λογοκριτικός]
• =============

ΟΙ ΚΡΙΤΕΣ

Με το όνομα Κριτές , (ή Κριταί), φέρεται το έβδομο βιβλίο, τόσο του εβραϊκού Τανάκ, όσο και της Παλαιάς διαθήκης.

Συγγραφέας του βιβλίου αυτού, κατά πεποίθηση, φέρεται ο τελευταίος των Κριτών, ο Σαμουήλ.
Το βιβλίο αυτό οι Εβραίοι το ονομάζουν "Σοφετίμ". Οι δε λεγόμενοι Εβδομήκοντα που προέβησαν στη μετάφρασή του, το ονόμασαν, Κριτές, επειδή κυρίαρχα πρόσωπα του βιβλίου αυτού είναι οι Κριτές του Ισραήλ, πρόσωπα, κατά την παράδοση "θεόπεμπτα" που αναλάμβαναν την διοίκηση και υπεράσπιση των Ισραηλιτών καθώς και την επαναφορά τους στη λατρεία του Γιαχβέ, κάθε φορά που παρεκτρέπονταν.
Το βιβλίο των Κριτών θεωρείται, από τους θεολόγους, ως "ιστορικό" βιβλίο που αναφέρεται σε θεμελιώδη γεγονότα που παραθέτονται με μια αλληλουχία ενοτήτων. Το όλο κείμενο χωρίζεται σε 21 επιμέρους κεφάλαια με αρχαία ελληνική αρίθμηση, από το Κεφάλαιο Α΄ μέχρι το Κεφάλαιο ΚΑ΄.
Τα κυριότερα γεγονότα που περιγράφονται στο βιβλίο "Κριτές", κατά σειρά είναι:

1. Φονικοί πόλεμοι, καταλήψεις εδαφών, και εγκατάσταση Ισραηλιτικών φυλών. (Κεφ.Α΄)
2. Εκτροπές και τιμωρίες, Κριτές. (Κεφ.Β΄)
3. Γοθονιήλ, Αώδ και Σαμεγάρ. (Κεφ.Γ΄)
4. Δεββώρα και Βαράκ.(Κεφ.Δ΄ - Ε΄)
5. Γεδεών (Κεφ.Στ΄ - Η΄)
6. Αβιμέλεχ, Ιωάθαμ. (Κεφ.Θ΄)
7. Θωλά και Ιαΐρ, εκτροπές Ισραηλιτών. (Κεφ.Ι΄)
8. Ιεφθάε (Κεφ.ΙΑ΄- ΙΒ΄)
9. Σαμψών.(Κεφ.ΙΓ΄- ΙΣτ΄)
10. Μιχαίας.(Κεφ.ΙΖ΄ - ΙΗ΄)
11. Διαφθορά φυλής Βενιαμίν.(Κεφ.ΙΘ΄ - ΚΑ΄)

Η χρονική περίοδος που εκτείνεται το βιβλίο αυτό δεν έχει καθοριστεί ακριβώς. Κατά την επικρατούσα γνώμη φέρεται να καλύπτει διάρκεια περίπου 400 χρόνια. Το βιβλίο των Κριτών γενικά παρουσιάζει ανάγλυφα, αφενός τον όλεθρο που σκόρπισαν οι Ισραηλίτες σε λαούς της περιοχής της εγκατάστασής τους, και αφετέρου την τακτική απομάκρυνσή τους από τον Γιαχβέ ως αιτία πάντα της κακοδαιμονίας τους, που μετά όμως από μετάνοιες δέχονταν τις θείες ευλογίες του.πηγή βικιπαιδεια
=============

Η Κρίση 

   

[....Στο βιβλίο το οποίο ονομάζεται "Κριτές," στην Παλαιά Διαθήκη, τα περιγραφόμενα γεγονότα διαδραματίζονται στην εποχή πριν από την εμφάνιση του πρώτου βασιλιά, πριν υπάρξει δηλαδή βασιλικός θεσμός. Μόνιμη επωδός στο βιβλίο είναι η φράση «Τον καιρό εκείνο δεν υπήρχε βασιλιάς στο Ισραήλ» (17:6, 18:1, 19:1, 21:25), αποτελεί δε και την φράση με την οποία το βιβλίο κλείνει.

Επειδή, ως γνωστόν, όλοι οι λαοί του κόσμου περιγράφουν την δημιουργία να έχει λάβει χώρα στην πατρίδα τους και τους πρωτοδημιουργηθέντες σαν πατριώτες τους, δεν πρέπει να μας παραπλανά η αναφορά στο έθνος του Ισραήλ. Όταν λέγεται ότι δεν υπήρχε τότε βασιλιάς στο Ισραήλ, εννοείται ότι δεν υπήρχε βασιλιάς στον κόσμο ολόκληρο. Προσέξτε μια περιγραφή της εποχής εκείνης όπως την βρίσκουμε στον Ακκαδικό μύθο “Ετάνα”:

Το ανθρώπινο γένος ολόκληρο δεν είχε εγκαταστήσει βασιλιά,

Τον καιρό εκείνο ούτε διάδημα είχε δεθεί, ούτε κορώνα,

Και ούτε σκήπτρο είχε ακόμα στολιστεί.

Οι ναοί δεν είχαν καν χτιστεί ακόμα.

Οι Εφτά είχαν αμπαρώσει τις πύλες ενάντια στους άποικους.

Το σκήπτρο, η κορώνα, το διάδημα, και η ποιμενική ράβδος,

Βρίσκονταν ακουμπισμένα μπροστά στα πόδια του Άνου,

                                                    στον ουρανό. (67/114)

Οι ναοί δεν είχαν χτιστεί ακόμα διότι δεν υπήρχαν άυλοι θεοί. Οι “άποικοι” (γίνεται αναφορά στους ανθρώπους της διασποράς, που μετά τον πύργο της Βαβέλ απλώθηκαν και αποίκησαν τη γη) αναφέρονται και εδώ αμπαρωμένοι πίσω από πύλες.

Η ποιμενική ράβδος ήταν ήδη εν λειτουργία, αλλά είναι τόσο υπέροχο που οι πληροφορίες αυτές καταγράφηκαν και διασώθηκαν, ώστε θα είμαστε εξαιρετικά αχάριστοι αν προβάλλαμε και άλλες απαιτήσεις.

     Ο συγγραφέας του βιβλίου των Κριτών θεωρείται ότι έχει αντλήσει στοιχεία από αρχαίες πηγές. Οι Κριτές, σύμφωνα με τις σχετικές επεξηγήσεις που βρίσκει κανείς στις διάφορες εκδόσεις της Παλαιάς Διαθήκης, ήταν τοπικοί πολιτικοί άρχοντες που διοικούσαν την πόλη τους ή την φυλή τους. Τέτοιους, προ βασιλικού θεσμού άρχοντες, γνωρίσαμε τους Ποιμένες, οι οποίοι κάλλιστα θα μπορούσαν να λειτουργούν και ως Κριτές.

Στη εβραϊκή παράδοση υπάρχει μια λέξη η οποία, χωρίς καμιά αμφιβολία, είναι μια λέξη μοναδική και ανεκτίμητη. Ένα εδάφιο από το βιβλίο της Γένεσης αναφέρεται στο σημάδεμα ενός δούλου:

…τότε ο κύριος του θα τον φέρει στους Κριτές, επίσης θα τον φέρει στην πόρτα ή στον παραστάτη της πόρτας, και ο κύριός του θα του τρυπήσει το αυτί με ένα σουβλί, κι' έτσι θα τον υπηρετεί για πάντα."(Εξ 21:6)

Η λέξη η οποία μεταφράζεται ως Κριτές, είναι η Elohim. Στην απόδοση κατά King James μεταφράζεται ως “Judges” ενώ οι Εβδομήντα, στην ελληνική μετάφραση, την αποδίδουν ως «Κριτήριον του Θεού».

Τα σχόλια, για την λέξη Elohim, τα οποία βρίσκονται στο εξαιρετικό βιβλίο του Σπύρου Ζωντιάτη (Spiros Zodhiates,The Hebrew-Greek Key Study Bible, AMG International, Inc., 1991) είναι τα παρακάτω:

Elohim: Αρσενικό ουσιαστικό στον πληθυντικό αριθμό που χρησιμοποιείται όμως και σαν ουσιαστικό ενικού αριθμού. Με την έννοια του πληθυντικού αναφέρεται, στους άρχοντες ή κριτές με θεϊκή χροιά, στους θεούς των ειδωλολατρών, και πιθανόν στους αγγέλους Με την έννοια του ενικού αριθμού, αναφέρεται σε ένα θεό ή θεά, στον "σωστό" και "αληθή" άνθρωπο, και στον ένα θεό της Βίβλου.(59/1598)

Η λέξη είναι μοναδική διότι πρόκειται για ονομασία η οποία δεν αλλάζει όσο και αν αλλάζει ο ρόλος των προσώπων τα οποία ονομάζει: Ποιμένες (άρχοντες), Ταύροι, Κριτές, Αγγελιοφόροι (άγγελοι), θεοί υπαρκτοί και Θεοί άυλοι, όλοι ονομάζονται Elohim. Αυτό δεν συμβαίνει σε καμιά άλλη γλώσσα. Ούτε στην αιγυπτιακή, διότι εκεί χρησιμοποιούνται διαφορετικές λέξεις για να ονομάσουν τους Ποιμένες, τους Κριτές, τους θεούς και τους Αγγελιοφόρους (στα αιγυπτιακά, όμως, έχει διασωθεί η ονομασία της φυλής των Γιγάντων). 

.

Το βιβλίο των Κριτών μας πληροφορεί σε ανοιχτή γλώσσα ότι οι Κριτές προηγήθηκαν των βασιλιάδων. Από τις παραδόσεις των άλλων λαών γνωρίζουμε ότι των Κριτών προηγήθηκαν οι Ποιμένες και οι Ταύροι.

 Ο Ησίοδος έγραψε πως όταν χωρίζονταν οι θεοί από τους ανθρώπους, την Κρίση την υπέστησαν και οι θεοί: «Καί γάρ οτ’ εκρίνοντο θεοί θνητοί τ’ άνθρωποι Μηκώνη τότ’…»  

    «Γιατί όταν κρίνονταν οι θεοί και οι θνητοί άνθρωποι στην Μηκώνη, τότε…” τότε…ακολουθεί η ιστορία όπου ο Προμηθέας ξεγέλασε τον Δία   προσφέροντάς του σκέτα κόκαλα τυλιγμένα σε λίπος (Θεογονία 535).

Οι μεταφραστές δεν δέχονται ότι ο Ησίοδος εννοούσε πράγματι πως κρίνονταν οι θεοί και έτσι αλλάζουν το ρήμα.

 - Σωκράτης Σκάρτσης στις εκδόσεις “Κάκτος” : «..όταν κανονίζονταν οι θεοί και οι θνητοί οι άνθρωποι».

 - Σταύρος Γκιργκένης στις εκδόσεις “Ζήτρος”: «..όταν οι θεοί και οι θνητοί οι άνθρωποι χώριζαν μεταξύ τους». 

 - Π. Λεκατσάς στις εκδόσεις “Δαίδαλος”: «..τότε που κανόνιζαν τις σχέσεις τους θεοί και θνητοί άνθρωποι».

 -  Απόστολος Μ. Τζαφερόπουλος στις εκδόσεις “Γεωργιάδης”: «..όταν θεοί και άνθρωποι θνητοί κανόνιζαν τις μεταξύ τους σχέσεις».

Ωστόσο, σύμφωνα με τον σχολιαστή, όπως επισημαίνει ο κ. Γκιργκένης, η παραπάνω φράση του Ησιόδου σημαίνει «εκρίνετο τι θεός και τι άνθρωπος»

       Κρίση θεού αναφέρεται και από τον Πλούταρχο, ο οποίος στο "Περί Ίσιδος και Οσίριδος γράφει:

Ο Τυφών (ο θεός Σηθ) παρέπεμψε τον Ώρο σε δίκη, με την κατηγορία ότι ήταν νόθος, βοήθησε όμως ο Ερμής (ο θεός Θώθ), και τελικά ο Ώρος κρίθηκε γνήσιος από τους θεούς. (358D)  

        (τον `Ωρον υπό των θεών γνήσιον κριθήναι )

Στην περίπτωση αυτή ο μεταφραστής δεν αλλάζει το ρήμα. Ίσως επειδή γίνεται λόγος για Κρίση θεού των Αιγυπτίων.

H Κρίση των θεών είναι γνωστή από τα κείμενα της σφηνοειδούς γραφής:

Οποιοσδήποτε διαβάσει αυτό το κείμενο (και) δοξάσει τον Κριτή των θεών, είθε ο Σάμας να πλουτίσει τα …κτλ

  (Prayer of Ashurbanipal to the Sun-God)  (67/387)

.. καθώς και από τα αιγυπτιακά ταφικά κείμενα:

Είμαι εκείνη που βρίσκεται πάνω απ’ ότι είναι κόκκινο (αίμα;), εκείνη που κρίνει τους θεούς. (Επωδός 316 §108)

Ο Ησίοδος, επομένως, εννοούσε Κρίση θεών και εφόσον δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει το ρήμα κρίνω, συμπεραίνουμε πως η αναφορά σε Κρίση θεών δεν ξένιζε τους αναγνώστες του. Πολύ περισσότερο, φυσικά, δεν θα τους ξένιζε η αναφορά σε Κρίση ανθρώπων.

Οι θεοί κρίνονταν ζωντανοί (το φαινόμενο θεών που πεθαίνουν, σκοτωμένοι συνήθως από άλλους θεούς, απαντάται στις παραδόσεις των περισσοτέρων λαών) όπως αναφέρει παραπάνω ο Πλούταρχος για την Κρίση του Ώρου. Η Κρίση των θεών, όταν εκλογικευτεί, παρέχει με την σειρά της λογικό πλαίσιο για το ακατανόητο πάθος των ανθρώπων για εξαγνισμό. Προέχει όμως η εξέταση της Κρίσης των ανθρώπων.

       Ο Πλάτων κλείνει τον διάλογο"Γοργίας" με έναν εσχατολογικό μύθο:

ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Άκου   λοιπόν, όπως λένε, πολύ ωραία αφήγηση, που από πλευράς σου, φαντάζομαι, θα τη νομίσεις μύθο, εγώ όμως την θεωρώ λόγο αληθινό. Όπως λέει λοιπόν ο Όμηρος, την εξουσία μοιράστηκαν ο Ζευς, ο Ποσειδών και ο Πλούτων, όταν την πήραν από τον πατέρα τους. Υπήρχε λοιπόν ανάμεσα στους ανθρώπους την εποχή του Κρόνου ο εξής νόμος, που πάντοτε, και τώρα ακόμα, ισχύει ανάμεσα στους θεούς: Όποιος άνθρωπος περάσει την ζωή του με δίκαιο και όσιο τρόπο, πηγαίνει, όταν πεθάνει, στα    νησιά των μακάρων και κατοικεί μακριά από τα κακά. Όποιος όμως ζήσει με άδικο και ανόσιο τρόπο πηγαίνει στο δεσμωτήριο της ποινής και της καταδίκης, που το ονομάζουν Τάρταρο.    Δικαστές τούτων την εποχή του Κρόνου και ακόμα πιο πρόσφατα, όταν κυβερνούσε ο Ζεύς, ήταν ζωντανοί για ζωντανούς, που δίκαζαν την μέρα κατά την οποία επρόκειτο να πεθάνουν. Έτσι οι κρίσεις σχηματίζονταν με λάθος τρόπο. Ο Πλούτων λοιπόν και οι επιμελητές που έρχονταν από τα νησιά των μακάρων έλεγαν στον Δία ότι πηγαίνουν   και στους δυο τόπους άνθρωποι που δεν ταιριάζουν στον καθένα. Είπε τότε ο Ζεύς: "Θα σταματήσω τούτο που συμβαίνει. Τώρα οι δίκες εκδικάζονται άσχημα, γιατί αυτοί που κρίνονται, κρίνονται ντυμένοι, αφού δικάζονται ζωντανοί. Πολλοί λοιπόν", συνέχισε, "παρ' ότι έχουν φαύλες ψυχές είναι ντυμένοι ωραία σώματα και καταγωγή και πλούτη και, όταν γίνεται η Κρίση τους, έρχονται για αυτούς πολλοί μάρτυρες να βεβαιώσουν ότι έζησαν δίκαια. Έτσι οι δικαστές καταπλήσσονται από τούτα, καθώς μάλιστα και οι ίδιοι δικάζουν ντυμένοι, έχοντας   πάνω από την ψυχή τους κάλυμμα τα μάτια, τα αυτιά και το σώμα ολόκληρο. Όλα τούτα λοιπόν μπαίνουν μπροστά τους σαν εμπόδιο, και το δικό τους ένδυμα κι αυτό των κρινόμενων. Πρώτα λοιπόν", είπε,"Πρέπει να σταματήσουν να γνωρίζουν από πριν τον θάνατο, αφού τώρα το ξέρουν εκ των προτέρων.” 

                                                                         (523 a -d)

 Δεν παραδίδει μόνο ότι οι άνθρωποι κρίνονταν ζωντανοί από ζωντανούς, αλλά και ότι κρίνονταν την ημέρα του θανάτου τους, την οποία ημέρα δεν γνώριζαν μόνο οι Κριτές αλλά και οι μελλοθάνατοι (οι Κριτές δεν διέθεταν παντογνωσία αφού χρησιμοποιούσαν μάρτυρες). Είναι δε απολύτως σωστό ότι κρίνονταν την ημέρα του θανάτου τους, διότι η ημέρα της Κρίσης ήταν και ημέρα θανάτου για έναν αριθμό κρινόμενων. 

 Aπόηχους της Κρίσης βρίσκουμε στις παραδόσεις πολλών λαών και σχεδόν δεν υπάρχει μυθολογία χωρίς θεό Κριτή.

 Όταν ο Θωρ, ο γιος του Όντιν, ενηλικιώθηκε, «έγινε δεκτός στην κατοικία των θεών και κατέλαβε μια από τις δώδεκα θέσεις στην μεγάλη αίθουσα της Κρίσης.»

Ο θεός Triglav, στην Σλαβική μυθολογία, είναι ο θεός του ουρανού, της γης, και των ανώτερων περιοχών. Είναι επίσης ο θεός της αμερόληπτης δικαιοσύνης και ο θεός της Κρίσης.

Στα Ινδικά κείμενα θεός της Κρίσης είναι ο Yama.

Στους μύθους των Αζτέκων και Μάγια ο θεός Κετζακοάτλ φέρεται να ανακοίνωσε φεύγοντας ότι θα επιστρέψει κάποια μέρα να «Κρίνει ζωντανούς και νεκρούς»(98/78)

       Οι ύμνοι και οι προσευχές που αποτελούν την Βίβλο των Νεκρών υποτίθεται ότι αποσκοπούν στο να βοηθήσουν τον θανόντα να κερδίσει την αθανασία. Στην ουσία, όμως, αυτό που επιδιώκεται είναι να βρεθεί αγνός στον τόπο της Κρίσης και περνώντας την πύλη να γίνει κάποιος άλλος, όμοιος με τους Κριτές του.

Όποιος δεν θεωρηθεί κατάλληλος να περάσει την πύλη χάνεται. Στις αιγυπτιακές παραδόσεις τον αναλαμβάνει ο εξολοθρευτής Αmmit και στις ινδικές ο θεός Yama, ο οποίος είναι γνωστός και σαν "Kritana", ο τελειωτής, όπως επίσης και ως "Antaka", αυτός που βάζει τέλος στη ζωή.

     Η Κρίση, όπως παρουσιάζεται στα αιγυπτιακά ταφικά κείμενα, υπήρξε γεγονός. Οι αναφορές σε σφαγές ψυχών και στα γεύματα στα οποία αυτές συμμετέχουν είναι, σύμφωνα με τους μεταφραστές, δεισιδαιμονίες πρωτόγονων. Οι δε αναφορές σε Κρίση νεκρών, σε αναμάρτητες ψυχές και την αιώνια ζωή την οποία απολαμβάνουν, αντιπροσωπεύουν εξαίσιες πρώιμες ιδεαλιστικές αντιλήψεις του καλλιεργημένου αιγυπτιακού ιερατείου. Ωστόσο, προσέξτε την άποψη του W. Budge για την ηλικία της ιδέας αυτής. Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο του "Egyptian Religion":

Ειπώθηκε πιο πάνω ότι η ιδέα της Κρίσης των νεκρών στην Αίγυπτο ανήκει στην πολύ απόμακρη αρχαιότητα. Είναι, όντως, τόσο παλιά που θα ήταν μάταιο να προσπαθήσει κανείς να εξακριβώσει την χρονολογία της εμφάνισής της.  (58/ 141)

Δέχεται ανεπιφύλακτα, δηλαδή, ότι η ‘ιδέα’ ανήκει στους πρωτόγονους.

        Κρίση ζώντων αναφέρεται και στην Παλαιά Διαθήκη, στην περίφημη ιστορία των Σοδόμων. Εισαγωγή στην ιστορία αποτελεί η μεσολάβηση του Αβραάμ για την σωτηρία των κατοίκων της πόλης:

Και ο Αβραάμ πλησίασε (τον Κύριο) και είπε: Θα καταστρέψεις τους σωστούς μαζί με τους κακούς; Και αν είναι πενήντα σωστοί μέσα στην πόλη και πάλι θα την καταστρέψεις; και δεν θα της χαριστείς για τους πενήντα σωστούς που έχει; Δεν είναι δυνατόν εσύ να το κάνεις αυτό, να θανατώσεις τους σωστούς μαζί με τους κακούς, και οι σωστοί να εξομοιωθούν με τους κακούς.   Ποτέ να μην συμβεί από σένα. Ο Κριτής της γης ολόκληρης δεν θα αποδώσει δικαιοσύνη; (Γεν 18:23)

Οι μέλλοντες να κριθούν είναι ζωντανοί. Επ’ αυτού δεν χωράει αμφιβολία.

Στον εδάφιο 19:12 οι άγγελοι συμβουλεύουν τον Λωτ να πάρει την οικογένειά του και να φύγει διότι πρόκειται να καταστρέψουν τον τόπο ολόκληρο, όπως και έκαναν. Η πράξη αυτή παρουσιάζεται, από τους επιμελητές των κειμένων, ως τιμωρία ανθρώπων ακόλαστων και μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι πρόκειται για πληροφορία την οποία  παρέλαβαν από την παράδοση διότι, όπως θα φανεί παρακάτω, τα Σόδομα ήταν μια περίφραξη γυναικών.

Οι κάτοικοι γνώριζαν ότι οι άγγελοι ήταν οι εκτελεστές των αποφάσεων των Κριτών και τους επιτέθηκαν για να τους λιντσάρουν και όχι για να συνευρεθούν μαζί τους. Ακόλαστοι θεωρούντο επειδή έκαναν έρωτα πριν κριθούν, πριν τους δοθεί το δικαίωμα να κάνουν έρωτα και όχι επειδή ήταν σεξουαλικά ανώμαλοι. Οι άγγελοι δεν κατέστρεψαν μόνο τα Σόδομα και τα Γόμορρα αλλά ολόκληρη την γύρω περιοχή (Γεν. 19:21), και επομένως το έργο τους ήταν πράγματι γνωστό στον κόσμο. Η ιδιότητα του Λωτ ως Κριτή συμπεραίνεται από τον διάλογο με τους κατοίκους:

 Εκείνοι (ο λαός των Σοδόμων) είπαν: "Φύγε από κει".   Και μετά είπαν πάλι: "Αυτός εδώ ήρθε να διανυκτερεύσει και θέλει να γίνει και Κριτής. Τώρα θα σε κανονίσουμε   εσένα καλύτερα από κείνους." (19:9)

Η επίμαχη φράση, όπου αναφέρεται η λέξη "Κριτής", είναι στην απόδοση των 70, η κάτωθι:

 ….είπαν δε αυτώ απόστα εκεί, εισήλθες παροικείν μη και κρίσιν κρίνειν;

Από δε τον Νεόφυτο Βάμβα, ο οποίος μεταφράζει από τα πρωτότυπα στην έκδοση της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρείας, αποδίδεται ως εξής:

    Και είπον, Ούτος ήλθε δια να παροικήση  θέλει να γίνη και Κριτής;

King James Version:

And they said again. This one fellow came in to sojourn, and he will needs be a judge: now will we κτλ.

    Η περίπτωση των “πόλεων” Σόδομα και Γόμορρα, που έχουν γίνει συνώνυμα της ακολασίας, έχουν απασχολήσει αρκετών την φαντασία. Μέχρι πυρηνική έκρηξη έχουν επικαλεσθεί. Όπως θα έχετε διαπιστώσει μέχρι τώρα, η αλήθεια δεν βρίσκεται στα σύννεφα ούτε ασφαλώς πάνω απ' αυτά. Η αλήθεια της ιστορίας των ανθρώπων βρίσκεται πάνω στη γη, και πάνω στη γη η μεγαλύτερη δύναμη τότε ήταν η φωτιά. Τους έκαψαν. Το γράφει καθαρά η Βίβλος, "ανέβαινε φλοξ εκ της γης, ωσει ατμίς καμίνου". Ο Φαραώ που λέει ότι σήμερα βαδίζει προς την Κρίση του και ότι θα δικαιωθεί διότι το δίκιο είναι με το μέρος του, καταλήγει:

Δεν θα παραδοθώ στις φλόγες σας, θεοί.(Ρήση 260 §323)(87/69)

Η ιστορία των Σοδόμων ακολουθείται από την ανεξήγητη, και κατά κάποιον τρόπο ανεπίτρεπτη, ιστορία της αιμομιξίας μεταξύ του Λωτ και των θυγατέρων του.

Και μόνο το γεγονός ότι οι επιμελητές των κειμένων της Παλαιάς Διαθήκης αναγκάστηκαν να επιτρέψουν την καταγραφή ορισμένων απαράδεκτων ιστοριών, αποτελεί απόδειξη για την σοβαρότητα και την αξία των ιστοριών αυτών. Με την καταστροφή των περιφράξεων και των γυναικόπαιδων που αυτές  περιείχαν, οι Ταύροι έχασαν τις ωραίες κυρίες με τις οποίες συνουσιάζονταν και δεν τους έμεναν πλέον παρά οι δικές τους γυναίκες. Οι γυναίκες της δικής τους φυλής.           

Ο θάνατος της γυναίκας του Λωτ ήταν απαραίτητος για να ανοίξει ο δρόμος και να μπορέσει να καταγραφεί η ιστορία της “αιμομιξίας”. Διαφορετικά, η γυναίκα μετατράπηκε σε στήλη άλατος από φρίκη, αντικρίζοντας τα γυναικόπαιδα να καίγονται ζωντανά................Τα “αμαρτήματα”, τα οποία κρίνονταν κατά την Κρίση, περιγράφονται στην Βίβλο των Νεκρών με την μορφή της επίκλησης αθωότητας. Ιδιαίτερα το κεφάλαιο 125 είναι γνωστό ως Αρνητική Εξομολόγηση. Ο κρινόμενος αναφέρει μόνο “αμαρτήματα” στα οποία δεν υπέπεσε, ή “σφάλματα” τα οποία δεν έκανε, και γενικά αναφέρει μόνο τι δεν έπραξε. Εκ πρώτης όψεως αυτή είναι μια πολύ περίεργη εξομολόγηση αφού ο απολογούμενος μπορεί να αναφέρει εκατοντάδες αμαρτήματα στα οποία είναι πράγματι αθώος και να αποκρύψει το μοναδικό στο οποίο είναι ένοχος. Στην πραγματικότητα όμως, η απολογία αυτή έχει νόημα διότι ο κρινόμενος  το μόνο που καταθέτει είναι ποιος δεν είναι. Δυο ειδών άνθρωποι κρίνονται: οι αρεστοί στους θεούς και οι “φαύλοι”. Είναι αρκετό για τον κρινόμενο να διαβεβαιώσει τους Κριτές ότι δεν είναι φαύλος.

Φαύλοι είναι εκείνοι οι οποίοι διαθέτουν κάποια σωματικά γνωρίσματα τα οποία απεχθάνονται οι θεοί, ή μιλούν μια γλώσσα την οποία δεν εγκρίνουν οι θεοί, ή που πάσχουν και από τα δυο αυτά θανάσιμα “αμαρτήματα”. 

 

         Το αντικείμενο της Κρίσης περιγράφεται αδρά στα κείμενα, αλλά οι μεταφραστές δεν είναι διατεθειμένοι να μεταβάλλουν τις παγιωμένες αντιλήψεις τους για τις αιγυπτιακές δοξασίες.

 

                                       (Βίβλος των Νεκρών, Πάπυρος του Άνι, Κεφ. 30Β, pl. 4, γρ. 8)

.

Η παραπάνω αποτελεί μια λέξη προς λέξη μετάφραση από τον W. Budge, ο οποίος όμως όταν η φράση εμφανίζεται σε άλλο κεφάλαιο την αποδίδει ως:

. 

                         Not is there sin in my body

                   Δεν υπάρχει αμαρτία στο σώμα μου

                                       (Βίβλος των Νεκρών, Πάπυρος του Άνι, Κεφ.18, pl. 12, γρ. 3)

.

Στο τμήμα δε του βιβλίου του όπου αποδίδεται μόνο το νόημα του κειμένου, σε κανονική σύνταξη της αγγλικής γλώσσας, διαβάζουμε:

.

                      There is no sin in me 

                      Δεν υπάρχει αμαρτία σε μένα

       (Ε.Α.Wallis Budge, Τhe Egyptian Book of the Dead, Dover Publications, 1967. Σελ. 261)

.

Η λέξη σώμα παραλείπεται. Σε σύγχρονη μετάφραση ο καθηγητής Faulkner επιλέγει να μετατρέψει το ελάττωμα σε αδικοπραξία :

.

                     There is no wrong-doing in my body.

                     Δεν υπάρχει   αδικοπραξία στο σώμα μου.

        (Κεφ. 30Β)( R.O.Faulkner, The Ancient Egyptian Book of the Dead, University of TexasPress,

2000. Σελ. 28)

. 

      Η παραπάνω πρόταση, που στην κυριολεκτική μετάφραση αποδίδεται σωστά, με λογικό νόημα, ως «Δεν υπάρχει ελάττωμα στο σώμα μου», χάνει το λογικό της νόημα όταν μετατρέπεται σε «Δεν υπάρχει αμαρτία στο σώμα μου» και γι αυτό στην νοηματική απόδοση αλλάζει σε «Δεν υπάρχει αμαρτία σε μένα», ώστε να επανακτήσει το λογικό της νόημα. Ο καθηγητής Faulkner προτίμησε «Δεν υπάρχει   αδικοπραξία στο σώμα μου» και της στέρησε και πάλι το λογικό νόημα.

Αυτό το ελάττωμα, ή αμαρτία, ή αδικοπραξία, αντιπροσωπεύει όσα οι κρίνοντες θεοί απεχθάνονταν στα σώματα των κρινόμενων.  

 Είθε να μην δημιουργηθούν σε μένα γνωρίσματα από εκείνα που απεχθάνονται    οι θεοί.

.

                                           (Βίβλος των Νεκρών, Κεφ. 176, E.Naville Todtenbuch)

.

Το επόμενο απόσπασμα αίρει κάθε αμφιβολία που μπορεί να υπάρξει για το είδος των γνωρισμάτων που κρίνονταν κατά την Κρίση:

.

 

                                         (Βίβλος των Νεκρών, κεφ. 17, pl. 10, γρ. 124)

 

Το παραπάνω σύμβολο χρησιμοποιείται ως προσδιοριστικό σε λέξεις όπως, πληγή, ασθένεια, λίπος, πρήξιμο.

Η απόδοσή της λέξης ως περιττώματα είναι ακατάλληλη στην παρούσα περίπτωση. Ως ασκήμιες του σώματος δεν απομακρύνεται, πιστεύω, ούτε από το νόημα κατά το λεξικό, ούτε από αυτό που μας μεταφέρει το προσδιοριστικό της σύμβολο. Εκείνο δηλαδή που εννοείται με το παραπάνω απόσπασμα είναι ότι οι θεοί απεχθάνονται τις ασκήμιες του σώματος και τις ασκήμιες (δηλαδή την ακατάλληλη γλώσσα) στην ομιλία, διότι τα ελαττώματα grg αφορούν στην φωνή.

.

     Αγνός είναι εκείνος ο οποίος δεν πάσχει από τα γνωρίσματα που απεχθάνονται οι θεοί. Ο Ώρος κατηγορήθηκε ως νόθος και μόνο μετά την Κρίση επανέκτησε την αγνότητά του, τα θεϊκά του δηλαδή γνωρίσματα. Αυτά επομένως, που απεχθάνονται οι θεοί είναι τα μη θεϊκά γνωρίσματα, τα γνωρίσματα των άνομων προγόνων, των Τιτάνων. Για τον λόγο αυτό ο κρινόμενος είτε διαβεβαιώνει ότι δεν διαθέτει τα επικίνδυνα γνωρίσματα, είτε ότι του αφαιρέθηκαν.

 

Από το κεφάλαιο 15 της Βίβλου των Νεκρών:

 Κάνε να δοξαστεί ο Άνι (ο κρινόμενος) στο Neter-khert, κάνε να μπορέσει να φτάσει στην Αμέντα ελεύθερος (άδειος) από   ελαττώματα.   Σε παρακαλώ αγνόησε τα ελαττώματά του.

                           (plate 21, γραμμή 37) (5/136)

 Oι δυο μεγάλοι θεοί του Ινδικού πανθέου, Ίντρα και Βαρούνα, καλούνται φύλακες και Kριτές. Στο έπος "Nala και Damayanti" οι τέσσερις Φύλακες του κόσμου είναι ο Ίντρα, ο βασιλιάς των θεών, ο Agni, ο θεός της φωτιάς, ο Βαρούνα, ο θεός του νερού, και ο Yama, ο Κριτής των νεκρών. (33/31)

Ακολουθεί μια προσευχή από την Ριγκ Βέδα :

 

    Είθε, να μην ήρθε η ώρα ακόμα, βασιλιά Βαρούνα,

    Να πάω κάτω, στο πήλινο σπίτι (τάφο).

    Κάνε χάρη, άσε να ζήσω, παντοδύναμε κύριε.

    Ω Βαρούνα, όποιες κι' αν μπορεί να είναι οι ανομίες,

    που εμείς σαν άνθρωποι διαπράττουμε ενάντια στους 

    ουράνιους,

    όταν από απερισκεψία παραβιάζουμε τους νόμους σου,

    μην μας τιμωρείς, Ω θεέ, για την ανομία αυτή.(33/27)

 

Στους στίχους που ακολουθούν, οι καταδικασμένοι στην απόγνωσή τους ζητούν τη βοήθεια και το έλεος άλλων θεών για να τους γλιτώσουν από την αρπάγη του Βαρούνα. Σημειώστε ότι η απομάκρυνση των αμαρτιών απαιτεί κοφτερά όπλα:

 

     Ω, εξαλείψτε τα αμαρτήματά μας, ότι κακό υπάρχει πάνω μας,

     κόψτε το,

     με κεραυνούς και κοφτερά όπλα, ευσπλαχνικοί φίλοι,

     Ας είστε ελεήμονες πάντα.

     Από τους βρόχους του Βαρούνα απαλλάξτε μας, προστατέψτε

     μας,

     Ω, εσείς καλόκαρδοι θεοί, βοηθήστε μας και διαφυλάξτε μας.

                                                                                                 (33/28)

.

Η επίκληση για "αποκοπή" των ελαττωμάτων είναι πολύ συχνή στη Βίβλο των Νεκρών:

  Η αποκοπή  της φθαρτής ύλης είναι, του Άνι του γραφέα, δικαιωμένου ενώπιον των θεών όλων.(Κεφ.17,pl.7,γρ.39) (5/33)

 

 O W. Budge μας γνωρίζει σε σχετικό σχόλιο ότι στον πάπυρο του Kenna αντί της λέξης hpɜ, φθαρτή ύλη, βρίσκεται η λέξη ḫpdw, γλουτοί, οπίσθια. Η δε λέξη hpɜ βρίσκεται στα λεξικά να σημαίνει ομφάλιος λώρος. Ο λόγος για τον οποίο ο W. Budge προτιμάει να αποδώσει την λέξη ως ‘φθαρτή ύλη’ (corruptible matter) βρίσκεται στο προσδιοριστικό σημείο αυτών των λέξεων για το οποίο έγινε λόγος στο απόσπασμα που αναφερόταν στο τι σιχαίνονται οι θεοί. Μπορούμε επομένως να πούμε ότι εδώ έχουμε μια περίπτωση όπου θριάμβευσε ο ορθολογισμός διότι ο Άνι, ο οποίος βρίσκεται ενώπιον του Κριτή του και αναφωνεί ότι έχει αφαιρέσει τα ελαττώματά του, δεν μπορεί να είναι νεογέννητο που λέει ότι του έκοψαν τον ομφάλιο λώρο ούτε, από την άλλη μεριά, να διατείνεται ότι εξαγνίστηκε επειδή του έκοψαν τα οπίσθια.

Βεβαίως, η λέξη για τον ομφάλιο λώρο δηλώνει σάρκα ακατάλληλη και αυτή την ερμηνεία θα είχε προτιμήσει ο W. Budge αν δεν ήταν κι εκείνος δέσμιος των προκαταλήψεών του.

..οι κριτές που είναι πίσω από τον Όσιρη κόβουν τα ελαττώματα

 

(Κεφ.17,pl.9,γρ.83)(5/38)

 

Η Κρίση στα ταφικά κείμενα παριστάνεται να λαμβάνει χώρα σε έναν ζυγό επάνω στον οποίο τοποθετείται το σύμβολο του σώματος (η καρδιά) του κρινόμενου. Οι αιγυπτιολόγοι δεν παραδέχονται ότι γίνεται λόγος για κόψιμο σωματικών γνωρισμάτων –αφού θεωρούν ότι πρόκειται για Κρίση νεκρών. Ωστόσο, ένα εδάφιο από ένα κείμενο γραμμένο στον τάφο του γραφέα του θησαυροφυλακίου, Paheri, ο οποίος έζησε την εποχή του Φαραώ Thutmose I (~1506-1494), παρέχει μια έμμεση, αλλά ουσιαστική απόδειξη για το ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι διακατέχονταν από την ακλόνητη πεποίθηση πως τα ελαττώματα κόβονται, αφαιρούνται από το σώμα:

 Ο καλός μου χαρακτήρας με ανέβασε ψηλά,

Με καλούσαν σαν κάποιον ο οποίος είναι άμεμπτος.

Εάν επρόκειτο εγώ να ανεβώ στη ζυγαριά,

Θα κατέβαινα άθικτος, αλώβητος, ολόκληρος.(65/19)

 Πίστευε ότι θα κατέβαινε από την ζυγαριά άθικτος, χωρίς να του κόψουν τίποτα, επειδή… ο καλός του χαρακτήρας τον ανέβασε ψηλά! Η μάνα περνάει στο παιδί της την νοοτροπία που κληρονόμησε από τη δική της μάνα που και κείνη, με την σειρά της, την πήρε από κάποια πολύ μακρινή πρόγονο η οποία έζησε τις καταστάσεις που διαμόρφωσαν την συγκεκριμένη νοοτροπία.

.

Οι συνθήκες που προγραμματίζουν το ανθρώπινο μυαλό ώστε να πορεύεται σε κάποιο από τα μοναχικά του μονοπάτια κάποτε αλλάζουν, παύουν να υπάρχουν, και φυσικά ξεχνιούνται. Το μυαλό συνεχίζει ωστόσο να τραβάει το μονόδρομό του πάνω στο ίδιο μονοπάτι φορώντας τις παρωπίδες των ιερών εθίμων και της συντήρησης. Καταλήγουν κατ’ αυτόν τον τρόπο οι άνθρωποι να μαϊμουδίζουν με καταστρεπτικά ως επί το πλείστον αποτελέσματα. Το καλό κομματάκι αυτού του μεγάλου κακού έγκειται στο ότι μας επιτρέπει να προσεγγίσουμε με έμμεσο τρόπο τις χαμένες αναμνήσεις.

Τα περίφημα ελαττώματα είναι κληρονομικά:

Όσον αφορά στα ελαττώματα όλα του Άνι, του

 δικαιωμένου, απ’ όταν αυτός βγήκε από την κοιλιά της μάνας του.                           (Κεφ. 17, pl. 9, γρ. 96)(5/40)

                                                        

  Ό,τι ο Πλάτων αποκαλεί  Παλαιά Τιτανική φύση, από την οποία θα πρέπει να είναι απαλλαγμένος ο σωστός άνθρωπος, η Βίβλος των Νεκρών αποκαλεί ελαττώματα dut, ή asfet, ή grg, τα οποία πρέπει να αφαιρεθούν από το σώμα βιαίως προκειμένου ο κάτοχός τους να θεωρηθεί άνθρωπος:

 

 

                                                                   (Κεφ.15, pl.21, γρ.37)(5/136)

.

Σχετικά με τα ελαττώματα grg” υπάρχει το ακόλουθο απόσπασμα το οποίο πιστοποιεί ότι πρόκειται για σωματικά γνωρίσματα:

Ω εσείς θεοί που ζείτε στην μεγάλη σας αίθουσα του Μαάτι, εκείνους που έχουν “grg” στα σώματά τους, οι ζώντες με Μαάτ στην Ηλιούπολη τους κατασπαράζουν. (κυριολεκτικά: καταπίνουν τα εντόσθιά τους)(κεφ. 125, pl. 32. γρ. 6)(5/204)

 

.

Μια επιγραφή στον τάφο κάποιου ιερέα Petosiris –τα ελληνικά στοιχεία του οποίου τον τοποθετούν χρονικά στα μετά τον Αλέξανδρο χρόνια– φανερώνει ότι για χιλιετίες η περί κρίσεως αντίληψη παρέμενε αναλλοίωτη:

 

      Η δύση* είναι η κατοικία εκείνου που είναι άσπιλος,

      Δόξασε τον θεό για τον άνθρωπο που την έφτασε!

      Κανένας δεν θα το κατορθώσει,

      Εκτός εάν η καρδιά του επακριβώς έπραξε το σωστό.

      Ο φτωχός δεν ξεχωρίζει εκεί από τον πλούσιο,

     Μόνο αυτός που θα βρεθεί ελεύθερος από ελάττωμα,

                                                             (free of fault)

      Με ζύγι και με ζυγαριά ενώπιον του κυρίου της αιωνιότητας.

                                                                                                   (66/46)

 

* Η Δύση είναι το Neter-khert, το οποίο για τους μεταφραστές δεν είναι παρά η Νεκρόπολη. Tο Neter-khert είναι η κατοικία εκείνου που είναι άσπιλος. Εκεί φτάνει μόνο όποιος βρεθεί ελεύθερος από ελάττωμα..  

        Οι Κριτές ενδιαφέρονται για το ποιος είναι ο κρινόμενος και όχι για το τι έχει κάνει:

Ο Geb έχει δει την φύση σου και σε έχει βάλει στη θέση σου. (Ρήση 371 §649)

Η Ίσις αγαλλιάζει όταν σε βλέπει, είναι ευτυχισμένη όταν κοιτάζει την εμφάνισή σου γιατί είσαι όμορφος και φτιαγμένος καινούριος.(Επωδός 47,206)(70/42)

 Ω εσύ που έχεις εμφανιστεί, οι παλαιότεροι θεοί θα σε εξευγενίσουν (θα σε κάνουν ευγενή, πατρίκιο). Εμφανίσου σαν τον μέγα θεό του οποίου ο πατέρας έφαγε και τράφηκε με τους συντρόφους του.(Επωδός 1017,239)(72/118)

        Η εξαφάνιση των ελαττωμάτων προσφέρει θεϊκή μορφή:

Ω Βασιλιά, (Φαραώ) προστατευμένε και προικισμένε όπως ένας θεός, εφοδιασμένε με την μορφή του Όσιρη.

Ω Βασιλιά, σου δίνεται ότι σου ανήκει από τον Ρα· είθε να μιλήσεις για τον εαυτό σου όταν θα έχεις λάβει την μορφή θεού. 

                                                                  (Ρήση 422, παράγραφοι 759 και 762 αντίστοιχα) 

      Αρκετές αναφορές στην Κρίση γίνονται και στην Παλαιά Διαθήκη. Στο βιβλίο του Ιερεμία στο κεφάλαιο 32, στο στίχο 17 της απόδοσης των Εβδομήντα (ή κεφάλαιο 25. στίχος 31, στις μεταφράσεις από τα εβραϊκά κείμενα), διαβάζουμε:

…και επί καθημένους την γην ήκει όλεθρος επί μέρος της γης, ότι Κρίσις* τω Κυρίω εν τοις έθνεσι, κρίνεται¹ αυτός προς πάσαν σάρκα², οι δε ασεβείς³, εδόθησαν εις   μάχαιραν.

 King James Version:

 A noise shall come even to the ends of the earth; for the LORD hath a controversy* with the nations, he will plead¹ with all flesh²; he will give them that are wicked ³ to the sword.

 *Riv: Φιλονικία, διαμάχη (προσωπική ή νομική), σύγκρουση, ανταγωνισμός, δικαστική υπόθεση, αγωγή, δίκη.(59/1660)

¹ Shaphat: Αποφασίζω, κρίνω, δικάζω (απονέμω δικαιοσύνη, δίκαιο), διεκδικώ δικαστικά, προσφεύγω στην δικαιοσύνη. (59/1672)

²Basar : Σάρκα (ανθρώπων και ζώων), σώμα, ζων οργανισμός, ανθρώπινο γένος, συγγένεια εξ' αίματος, δέρμα. Η λέξη εκφράζει γενικά την εξωτερική μορφή του ανθρώπου ενώ "lev", η καρδιά, και "nephesh" η ψυχή αποτελούν το εσωτερικό μέρος του ανθρώπου.(59/1604)

³ Rasha: Κακός, άδικος, άπό διάφορες απόψεις μη σωστός . Οι 70 μεταφράζουν αυτή τη λέξη ως ασεβής, αμαρτωλός, και άνομος. (59/1662)

.

Καταλήγουμε επομένως στην παρακάτω μετάφραση:

Ο σάλος θα φτάσει μέχρι τα πέρατα της γης διότι ο Κύριος έχει διαμάχη με τους λαούς, θα κρίνει το ανθρώπινο γένος· θα σφάξει δε όσους δεν είναι σωστοί.

Όποια μετάφραση όμως και αν προτιμήσετε το νόημα δεν αλλάζει. Ο Θεός έκρινε ζωντανούς και όσοι δεν ήταν της αρεσκείας του τους έσφαξε. Στο βιβλίο του Ησαΐα (66:16) επαναλαμβάνονται οι ίδιες λέξεις. Ο Θεός κρίνει τους πάντες και οι σφαγμένοι είναι πολλοί.

Από την απόδοση των 70:

 

 …εν γαρ τω πυρί Κυρίου κριθήσεται πάσα η γη εν τη ρομφαία

       αυτού πάσα σάρξ πολλοί τραυματίαι έσονται υπό κυρίου.

 

Από τις μεταφράσεις:

 

     …διότι με την φωτιά του Κυρίου και με το ξίφος του θα  

       κριθούν (Shaphat) όλοι οι άνθρωποι (Basar) και πολλοί θα

        είναι οι σφαγμένοι από τον Κύριο.

 

Δεν αρνείται η Παλαιά Διαθήκη ότι για κληρονομικά αμαρτήματα κρίνονται και τιμωρούνται οι άνθρωποι. Ο Θεός τους κατηγορεί λέγοντας τα παρακάτω. Από το βιβλίο του Ησαΐα (43:26-27), κατά τους 70:

 

     …συ δε μνήσθητι και κριθώμεν λέγε συ τας ανομίας σου

      πρώτος, ίνα δικαιωθείς.

      οι πατέρες¹ υμών πρώτοι και οι άρχοντες υμών ηνόμησαν²

      εις εμέ.

 

Από τις μεταφράσεις:

 

     Θύμισέ μου, ας κριθούμε μαζί, λέγε για να μπορέσεις να

     δικαιωθείς.

     Ο πρώτος¹ πατέρας (πρόγονος) σου αμάρτησε και οι δάσκαλοι

     σου έχουν παρανομήσει (εξεγερθεί;) ² εναντίον μου.

 

¹ Rishon: Πρώτος (σε τόπο, χρόνο, ή αξίωμα), πρώτιστος, προηγούμενος, πρώιμος, αρχαίος.(59/1658)

² Pasha: στέλνω, απομακρύνομαι (από το σωστό, την σωστή Αρχή),εξεγείρομαι, παραβαίνω-αμαρτάνω, παραβιάζω, αποστασιοποιούμαι. (59/1651)

 

Το χειρόγραφο Νο. 4Q180 από τα σπήλαια του Κουμράν, στην Νεκρή Θάλασσα, τιτλοφορείται “Οι εποχές της δημιουργίας” και αναφέρεται στο 6:1-4 του βιβλίου της Γένεσης αλλά είναι δυστυχώς σε πολύ κακή κατάσταση. Από το αναγνώσιμο τμήμα του πάντως συμπεραίνεται ότι υπεύθυνοι για την κληρονομούμενη φαυλότητα είναι οι γίγαντες. Στην τελευταία παράγραφο αναφέρονται τα εξής:

Και η ερμηνεία (η σχετική με τις εποχές της δημιουργίας) αφορά τον Αζαζέλ και τους αγγέλους που [πήγαν στις κόρες των ανθρώπων και] τους γέννησαν γίγαντες. Και αναφορικά με τον Αζαζέλ …. και την αχρειότητα, που έγινε αιτία να κληρονομήσουν φαυλότητα…. (61/520)

 

Σε ένα Σουμερικό κείμενο με τίτλο ‘Το Παράπονο ενός Ανθρώπου στο Θεό του,’ βρίσκουμε την αιώνια επαναλαμβανόμενη φράση:

 Ουδέποτε μάνα γέννησε αναμάρτητο παιδί.(67/590)

Το πολύπαθο προπατορικό αμάρτημα! Οι άνθρωποι όλοι θεωρούνται εκ γενετής αμαρτωλοί διότι έχουν στις φλέβες τους το αίμα των θεομάχων προπατόρων τους.

 

 Μια ακόμη ένδειξη ότι η θανάτωση ή όχι του κρινόμενου αποφασιζόταν με σωματικά κριτήρια, μας δίνεται από τον απόηχο που άφησε η διαδικασία της Κρίσης στους μύθους. Ο Πλούταρχος στο έργο του "Περί Ίσιδος και Οσίριδος" διηγείται ότι η Ίσις αναζητώντας τον Όσιρη αναγκάστηκε κάποτε να γίνει παραμάνα στο ανάκτορο ενός βασιλιά:

Έτρεφε λοιπόν η Ίσις το παιδί βάζοντας στο στόμα του αντί για τον μαστό το δάχτυλό της, και τις νύχτες έκαιγε γύρω-γύρω τα θνητά στοιχεία του σώματός του, …

 … ώσπου η βασίλισσα, που παραφύλαξε και έβαλε τις φωνές   σαν είδε το παιδί πάνω στη φωτιά, του στέρησε την αθανασία.(357C)

 Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με την θεά Δήμητρα η οποία όταν μαθαίνει από τον Ήλιο ότι την κόρη της, Περσεφόνη, την πήρε ο Άδης και την έκανε σύζυγό του, θυμωμένη με τον Δία εγκαταλείπει την κοινότητα των θεών και κατεβαίνει από τον Όλυμπο κοντά στους ανθρώπους. Εκεί, μεταμορφωμένη σε γριά, καταλήγει παραμάνα στο παλάτι του βασιλιά της Ελευσίνας Κελεού και αναλαμβάνει την φροντίδα του μικρού Δημοφώντα, τον οποίο ανάτρεφε σαν θεό χωρίς τροφή και χωρίς πιοτό. Κάθε βράδυ τον έβαζε πάνω στην φωτιά για να τον κάνει αθάνατο, αλλά και στην περίπτωση αυτή η μητέρα του μωρού, που είδε τι συνέβαινε, έβαλε τις φωνές και στέρησε την αθανασία από το γιο της. Και ασφαλώς υπάρχει και η γνωστή περίπτωση του Αχιλλέα όπου η μητέρα του, η θεά Θέτις, προσπάθησε να του δώσει την αθανασία πιάνοντάς τον από την φτέρνα και κρατώντας τον πάνω από την φωτιά ή, σύμφωνα με άλλες διηγήσεις, βουτώντας τον στο νερό της Στύγας. Όλοι αυτοί πέθαναν τελικά διότι δεν πρόλαβε η φωτιά να αφαιρέσει όλα τα θνητά μέρη, την φθαρτή ύλη, όπως την ονομάζει ο W.Budge. Όλα αυτά που στη Βίβλο των Νεκρών αφαιρούνται δι αποκοπής.

    Η επωδός 835 είναι από τις πιο σύντομες και αποτελείται, όπως μας πληροφορεί ο μεταφραστής, από αποσπάσματα που πάρθηκαν από τα κείμενα των πυραμίδων. Μάλιστα εκτός από αρχαϊκές αντωνυμίες έχουν αναγνωρισθεί και μερικά ορθογραφικά λάθη. Την παραθέτω ολόκληρη:

Ω Άνι, Ο Ώρος δεν θα αφήσει να χαθείς. Ο Ώρος κατέβασε τους εχθρούς κάτω από σένα. Ο Ώρος σου έδωσε τους θεούς ώστε να σε υπηρετούν, και για να έχεις ισχύ επάνω τους. Κανένας από αυτούς δεν θα χορέψει.

Ω Θωθ, ξαναπλάσε τον, ώστε ότι υπάρχει σ’ αυτόν να πάψει να υπάρχει. (72/22)

Όσα αναφέρονται, κυρίως από τον Όμηρο, για ανθρώπους που μοιάζουν στο σώμα με τους θεούς, έχουν μια απαλότητα παραμυθένια και δεν εντυπωσιάζουν. Διαφορετική βαρύτητα έχει όμως η παράκληση για απόκτηση σώματος που να μοιάζει στους θεούς από κάποιον που το ζητά για να παρουσιαστεί με αυτό στον Κριτή του:

[ . . . ] σαν Κύριος της αιωνιότητας. Επιθυμώ να μου έδινες ένα σώμα σαν των θεών. [ . . . ]. (Επωδός 827)(72/17)

                          (Ι wish that you would give me a god-like body)

 Για του λόγου το αληθές ο μεταφραστής παρέχει και την μεταγραφή των επίμαχων λέξεων “ḏt nṯrty”, ‘σώμα θεϊκό’.

 

       Ένα πρόσφατο παράδειγμα στην ιστορία της ανθρωπότητας προσφέρει μια ιδέα για το ποια θα μπορούσε να είναι αυτά τα περίφημα γνωρίσματα.

Μέχρι το 1970 η κυβέρνηση της Αυστραλίας έπαιρνε με την βία τα κοριτσάκια των αυτοχθόνων από τις οικογένειές τους και τα περιόριζε σε κοινόβια. Σκοπός της πράξης αυτής ήταν να τα εμποδίσει να παντρευτούν γνήσιους άντρες αυτόχθονες με απώτερο σκοπό να εξαλειφτεί κάποτε η “υπάνθρωπη” φυλή των αυτοχθόνων, η οποία διατηρούσε γνωρίσματα που η “αγνή” φυλή των λευκών απεχθανόταν.

Ευτυχώς, ως ανθρωπότητα βελτιωνόμαστε! Στις 13 Φεβρουαρίου 2008 η Αυστραλιανή κυβέρνηση απολογήθηκε και εξέφρασε δημοσίως την λύπη της για το θεάρεστο εκείνο έργο (υπήρχαν κοινόβια κυβερνητικά και κοινόβια ιεραποστολικά!). Μάλιστα, στα κοινόβια απαγορευόταν στα κοριτσάκια να μιλούν την μητρική τους γλώσσα. Όσα το τολμούσαν, κινδύνευαν να κατηγορηθούν για… ελαττώματα grg!!.......]

 

    ...]Πηγήhttp://www.sitemaker.gr/legendarygods/page_GREEK_4.htm