"Never Let Me Go":

Kim Carlson

Το έτος είναι 1978 και τρεις έφηβοι φίλοι - η Ruth, η Kathy και ο Tommy - είναι φοιτητές στο Hailsham, ένα απομονωμένο ιδιωτικό σχολείο στην επαρχία της Αγγλίας. Μας είπαν αρκετά πράγματα πριν ξεκινήσει η ταινία του 2010 "Never Let Me Go": ότι το 1952 όλες οι ασθένειες είχαν γίνει ιάσιμες και ότι μέχρι το 1967 ο μέσος όρος ζωής ήταν πάνω από 100 χρόνια. Υπάρχουν μόνο μερικές εναρκτήριες σκηνές στις οποίες συμβαίνει κατι ασυνήθιστο: κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού έξω, η μπάλα πετάει πάνω από έναν σύντομο φράχτη και αστοχεί από το αγόρι που προσπαθεί να την πιάσει, και δεν ανακτάται σκόπιμα. Όταν η νέα δασκάλα Miss Lucy ρωτάει γιατί, οι μαθητές της λένε με κομμένη την ανάσα ότι εκείνοι που τόλμησαν να φύγουν από τα τείχη του Hailsham είχαν φρικιαστικό τέλος. -Πώς ξέρεις ότι αυτές οι ιστορίες είναι αληθινές;ρωτάει η δεσποινίς Λούσι . -Μα Όλοι απλά το ξέρουν, ολοι το λένε.

Μια μέρα η Miss Lucy λέει στους μαθητές τη σκληρή αλήθεια που κανείς άλλος στο Hailsham δεν τολμά να πει. "Το πρόβλημα, λέει, είναι ότι σου το έχουν πει και οτι δεν σου έχουν πει. Αυτό είδα όσο ήμουν εδώ. Σας το έχουν πει αλλά κανείς σας δεν καταλαβαίνει πραγματικά. Έτσι αποφάσισα να σου μιλήσω με τρόπο που θα καταλάβεις. Ξέρετε τι παθαίνουν τα παιδιά όταν μεγαλώσουν; Όχι, δεν ξέρεις, γιατί κανείς δεν ξέρει. Μπορεί να μεγαλώσουν και να γίνουν ηθοποιοί, να μετακομίσουν στην Αμερική. Ή μπορεί να δουλεύουν στα σούπερ μάρκετ. Ή να διδάσκεις στα σχολεία. Μπορεί να γίνουν αθλητές ή εισπράκτορες λεωφορείων ή οδηγοί αγώνων. Μπορεί να κάνουν σχεδόν τα πάντα. Αλλά μαζί σου ξέρουμε. Κανείς σας δεν θα πάει στην Αμερική. Κανείς σας δεν θα δουλέψει στα σούπερ μάρκετ. Κανείς από εσάς δεν θα κάνει τίποτα εκτός από το να ζήσει τη ζωή που έχει ήδη οριστεί για εσάς. Θα ενηλικιωθείτε, αλλά μόνο για λίγο. Πριν γεράσεις, πριν καν γίνεις μεσήλικας, θα αρχίσεις να δωρίζεις τα ζωτικά σου όργανα. Γι' αυτό δημιουργήθηκες να κάνεις. Και κάποια στιγμή γύρω από την τρίτη ή τέταρτη δωρεά σας, η σύντομη ζωή σας θα ολοκληρωθεί. Πρέπει να ξέρεις ποιος είσαι και τι είσαι. Είναι ο μόνος τρόπος για να ζήσεις αξιοπρεπείς ζωές. "

Η είδηση προκαλεί μελαγχολία, αλλά τα παιδιά δεν αντιδρούν με τρόπους που θα περίμενε κανείς. Είναι έκπληκτοι παρά σοκαρισμένοι, όπως τα ελάφια που πιάστηκαν στους προβολείς. Η Miss Lucy απαλλάσσεται αμέσως από τα καθήκοντά της, και η καθημερινότητα συνεχίζεται χωρίς πολλές αλλαγές. Το τρίο των φίλων -- Ruth, Tommy και Kathy-- συνεχίζουν την τριγωνοποιημένη σχέση τους, με την αυταρχική και κτητική Ruth να προσαρτάται τον Tommy ως φίλο της, πειράζοντας και κολακεύοντας ομως και την Kathy για να παραμείνει στην εύνοια της. Ο Τόμι είναι απλός και καλοκάγαθος και καλοπροαίρετος και με τη Ρουθ δημιουργουν μια σεξουαλική σχέση, αλλά δεν θέλει να αποκλείσει συναισθηματικά την Κάθι. Κάνει βόλτες μαζί της κάτι που με τη σειρά του κάνει τη Ρουθ να ζηλεύει και να θυμώνει. Το τρίο καταλήγει σε ένα δευτερεύον μέρος, το Cottages, όπου αφήνονται να εξερευνήσουν μόνοι τους πριν ξεκινήσουν τη δωρεά τους. Τότε είναι που η Kathy -ανεξάρτητη και αυτοδύναμη- αποφασίζει να κάνει αίτηση για φροντιστής, μια δουλειά που θα αναβάλει τη δική της κατάσταση δωρητή για λίγο και οι τρεις τους θα πάρουν χωριστούς δρόμους.

Μερικά χρόνια αργότερα, η Kathy φροντίζει σε μια εγκατάσταση (ένα "νοσοκομείο" όπου κανείς δεν περιμένει απαραίτητα να φύγει) όταν συμπτωματικά συναντά τη Ruth που έχει ήδη κάνει αρκετές φορές δωρεά και είναι σαφώς σε εξασθενημένη κατάσταση. Η Ruth πείθει την Kathy να πάει μια ημερήσια εκδρομή σε ένα εγκαταλελειμμένο πλοίο σε μια παραλία και να πάρει τον Tommy στο δρόμο. Ο Tommy είναι χαρούμενος που τις βλέπει και τις δύο και είναι σε καλή φυσική κατάσταση παρά το γεγονός ότι έχει κάνει δωρεά μία φορά. Βρίσκουν κλειδωμένη την πύλη για την παραλία και περπατούν τον υπόλοιπο δρόμο. Κάθονται στην ακτή όπου η Ruth ομολογεί ότι λυπάται που κράτησε τον Tommy μακριά από την Kathy, ότι συνειδητοποιεί ότι αυτοί οι δύο ήταν γραφτό να είναι μαζί. Θέλει τη συγχώρεσή τους και δίνει στον Tοmmy τη διεύθυνση της Madame, ενός ατόμου που φέρεται να μπορεί να τους δώσει 2 χρόνια αναβολή των καθηκόντων τους ως δωρητές εάν μπορούν να αποδείξουν ότι είναι πραγματικά ερωτευμένοι. Εν τω μεταξύ, όταν η Kathy επιστρέφει τον Tommy στην κατοικία του, ολοκληρώνουν τη σχέση τους - εν μέρει αν όχι εντελώς - και κάνουν συμφωνία να δουν την Madame και να παρακαλέσουν για αναβολή. Όταν τελικά εμφανίζονται στης Μαντάμ, έρχονται αντιμέτωποι με τη δεύτερη απαίσια αλήθεια τους: ότι η αναβολή ήταν μια φήμη που σκοπό είχε να δώσει ψεύτικες ελπίδες στους δωρητές ώστε να μην επαναστατήσουν. Λίγο αργότερα, τόσο η Ρουθ όσο και ο Τόμι ολοκληρώνουν - τον ευφημισμό της κοινωνίας τους για θάνατο μετά τη δωρεά. Η Kathy τραβάει το αυτοκίνητό της δίπλα σε ένα έρημο χωράφι, αναλογιζόμενη την απώλεια και τη θλίψη της, όχι μόνο για τους φίλους της, αλλά και για το σύντομο χρονικό διάστημα που απομένει πριν ολοκληρωθεί κι αυτή

Kathy: «Πέρασαν δύο εβδομάδες από τότε που τον έχασα. Έχω λάβει την παραίτησή μου τώρα. Η πρώτη μου δωρεά είναι σε ένα μήνα. Έρχομαι εδώ και φαντάζομαι ότι αυτό είναι το σημείο όπου όλα όσα έχασα από την παιδική μου ηλικία έχουν ξεβραστεί. Λέω στον εαυτό μου ότι αν αυτό ήταν αλήθεια και περίμενα αρκετά, τότε μια μικροσκοπική φιγούρα θα εμφανιζόταν στον ορίζοντα σε όλο το πεδίο και σιγά θα μεγάλωνε μέχρι να δω ότι είναι ο Τόμι. θα χαιρετουσε και ίσως τηλεφωνούσε. Δεν αφήνω τη φαντασίωση να πάει πέρα από αυτό. Δεν μπορώ να το αφήσω. Θυμίζω στον εαυτό μου ότι ήμουν τυχερή που είχα λίγο χρόνο μαζί του. Αυτό που δεν είμαι σίγουρη είναι αν οι ζωές μας ήταν τόσο διαφορετικές από τις ζωές των ανθρώπων που σώζουμε. Είμαστε όλοι ολοκληρωμένοι. Ίσως κανείς μας δεν καταλαβαίνει πραγματικά τι έχουμε ζήσει ή νιώθει ότι είχαμε αρκετό χρόνο. "

Φανταστείτε να ζείτε με τη γνώση ότι θα χρησιμοποιούστε ως πρόβατο θυσίας για άλλους ανθρώπους που θεωρούνται πιο κατάλληλοι για μια ζωή. Φανταστείτε την τιτάνια θλίψη που θα βιώσετε για το μέλλον που σας αρνούνται αυθαίρετα. Έψαξα για μια λέξη στην αγγλική γλώσσα που να εκφράζει λαχτάρα για ένα μέλλον που δεν θα φτάσει ποτέ και δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει. Για αυτή την φανταστική κοινωνία, αυτοί οι άνθρωποι δεν υπήρχαν πραγματικά. Ήταν απλά τα μέσα για ένα εγωιστικό, αφιλόξενο, στείρο τέλος. Μου προκάλεσε τον μεγαλύτερο πόνο στην καρδιά που έχω νιώσει ποτέ για τη συλλογική ανθρωπότητα. Ένιωσα τρομερή θλίψη για μέρες αφού είδα αυτή την ταινία.

Αυτοί οι λεγόμενοι δωρητές ήταν άνθρωποι από όλες τις απόψεις, εκτός από το ότι είχαν συλληφθεί σε ένα εργαστήριο, αφού ήταν φτιαγμένοι από άνθρωπο για ασυνείδητα κίνητρα έπρεπε να "ενοχληθούν" ακριβώς όπως οι ιθαγενείς Αμερικανοί είχαν προσέλθει από τον λευκό που τους χαρακτήρισε άγριους για να δικαιολογήσει την κλοπή της γης τους. Οι κλώνοι έκαναν πειράματα για να μάθουν αν είχαν ψυχή. Η έλλειψη βασικής ανθρωπότητας της κοινωνίας τους ήταν αποκρουστική και ασυγχώρητη, αλλά αν αναλογιστείτε τι έχει γίνει ιστορικά στο όνομα της "προόδου", είναι εξίσου απάνθρωπο.

Αυτή η ταινία γυρίστηκε δέκα χρόνια πριν την πτώση του πλανήτη. Πώς θα μπορούσε να είναι τόσο προφητικό όσον αφορά το πώς θα θεωρούνταν οι άνθρωποι μόλις δέκα χρόνια αργότερα; Η επιστήμη μπορεί να μην φτιάχνει κλώνους με σκοπό τη συγκομιδή οργάνων στους ανθρώπους -ακόμα -αλλά απλά κοιτάξτε τι έχει γίνει. Σκεφτείτε μαζικά ανθρώπινα πειράματα σε παγκόσμιο επίπεδο. Σκεφτείτε χημικές και χειρουργικές παρεμβάσεις στα παιδιά για να ικανοποιήσετε την αυταπάτη ότι μπορούμε να είμαστε ό,τι λέμε ότι είμαστε. Σκέψου την σύντηξη ρομπότ και ανθρώπου. Υπάρχει μια ναρκισσιστική αυταπάτη των αυτοδιορισμένων κυρίαρχων της αυτοκρατορίας ότι μπορούν -με αρκετά χρήματα και δύναμη και μαζική υποδούλωση- να κατασκευάσουν τα μυστήρια της ύπαρξης όπως τους αρέσει. Θέλουν να είναι οι θεοί που κυβερνούν τα πάντα. Θέλουν να εξαφανίσουν κάθε πίστη σε μια θεϊκή οργανωτική παρουσία και να έχουν τον πλήρη έλεγχο όλης της ζωής στη γη. Αυτή είναι η φαντασίωσή τους που ποτέ, φυσικά, δεν θα υλοποιηθεί. Η μεγαλύτερη ανοησία του ανθρώπου ήταν πάντα και θα είναι πάντα να έχει τον απόλυτο έλεγχο. Πάντα αποτυγχάνει και πάντα θα αποτυγχάνει. Το τρομακτικό ερώτημα παραμένει, ωστόσο: τι ζωή θα καταστρέψει στη διαδικασία;