Οι Βαλεντίνοι «Ξύδι» της βικτοριανής εποχής θα μπορούσαν να είναι κακοί και εχθρικοί

 

Αντί να εκφράζουν αγάπη και στοργή, αυτές οι κάρτες είχαν σχεδιαστεί για να προσβάλλουν.

Στη βικτοριανή εποχή και μέχρι τον 20ό αιώνα, οι εραστές αντάλλασσαν περίτεχνες κάρτες με δαντέλα την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, εκφράζοντας την αιώνια αγάπη και αφοσίωσή τους με συναισθήματα και ποιήματα. Για όσους δεν είχαν καλές σχέσεις ή ήθελαν να αποκρούσουν έναν εχθρό ή ανεπιθύμητο μνηστήρα, οι «βαλέντινες με ξύδι» προσέφεραν μια καυστική εναλλακτική λύση.

«Στον Βαλεντίνο μου / Είναι ένα λεμόνι που σου δίνω και σου λέω τώρα «φύγε», γιατί αγαπώ άλλον-δεν υπάρχει περίπτωση για σένα», γράφει μια κάρτα. Μια άλλη απεικονίζει μια γυναίκα να περιλούζει έναν ανυποψίαστο άνδρα με έναν κουβά νερό. «Εδώ είναι μια δροσερή υποδοχή», προειδοποιεί, λέγοντας στον «γέρο» ότι «καλύτερα να σταματήσει μακριά».

Αν και η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ανάγεται στην αρχαία Ρώμη, οι Βικτωριανοί ήταν αυτοί που έδωσαν αρχικά μια ρομαντική νότα στις διακοπές. Η Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου έγινε τόσο δημοφιλής που οι ταχυδρομικοί μεταφορείς λάμβαναν ειδικά επιδόματα γεύματος για να διατηρούνται σε λειτουργία κατά τη διάρκεια της φρενίτιδας που προηγήθηκε της 14ης Φεβρουαρίου. Από τα εκατομμύρια κάρτες που στάλθηκαν, κάποιοι εκτιμούν ότι σχεδόν οι μισές ήταν της ποικιλίας του ξυδιού.

«Αυτά που σήμερα είναι γνωστά ως «ξυδάτες» βαλέντινες από τους εμπόρους και τους συλλέκτες του 21ου αιώνα φαίνεται να έχουν την προέλευσή τους στις δεκαετίες του 1830 και του 1840», λέει η Annebella Pollen, ιστορικός τέχνης και σχεδιασμού, η οποία συνέγραψε μια εργασία σχετικά με τις ξυδάτες βαλέντινες. «Αυτό συμπίπτει με την ανάπτυξη των valentines ως δημοφιλούς μορφής επικοινωνίας, η οποία υποβοηθήθηκε από την ανάπτυξη μιας σειράς ευρύτερων φαινομένων, όπως η φθηνή εκτύπωση και η παραγωγή φανταχτερού χαρτιού, οι τεχνολογίες για τη μαζική κυκλοφορία εικονογραφικών εικόνων και η ανάπτυξη προηγμένων ταχυδρομικών συστημάτων».

Πριν βαπτιστούν ξυδάτοι Βαλεντίνοι, αυτές οι αυθάδεις κάρτες ήταν γνωστές ως σκωπτικές ή κωμικές βαλεντίνοι. Ο τόνος τους κυμαινόταν από ένα ευγενικό χτύπημα μέχρι την απόλυτη επιθετικότητα. Υπήρχε μια προσβλητική κάρτα για σχεδόν κάθε άτομο που κάποιος μπορούσε να αντιπαθήσει – από ενοχλητικούς πωλητές και σπιτονοικοκύρηδες μέχρι αυταρχικούς εργοδότες και αντιπάλους κάθε είδους. Κάρτες μπορούσαν να σταλούν σε ψεύτες και απατεώνες, φλερτ και αλκοολικούς, ενώ κάποιες κάρτες χλεύαζαν συγκεκριμένα επαγγέλματα. Τα γκροτέσκα σχέδιά τους γελοιογραφούσαν κοινά στερεότυπα και προσέβαλαν τα φυσικά χαρακτηριστικά του παραλήπτη, την έλλειψη συντρόφου για γάμο ή τα χαρακτηριστικά του χαρακτήρα του.

Οι σουφραζέτες έγιναν στόχοι καθώς το κίνημα της γυναικείας ψήφου κέρδιζε έδαφος. «Οι κάρτες συχνά υποδείκνυαν τις ηθικές αδυναμίες. Ισως σε ορισμένες περιπτώσεις ήλπιζαν ότι θα προκαλούσαν αλλαγή συμπεριφοράς, αλλά σε πολλές περιπτώσεις ο στόχος τους ήταν απλώς να επιπλήξουν ή ακόμη και να πληγώσουν», λέει η Pollen.

Σύμφωνα με τη Samantha Bradbeer, αρχειονόμο και ιστορικό της Hallmark Cards, Inc. δύο πρώτοι κατασκευαστές καρτών του Αγίου Βαλεντίνου πρωτοστάτησαν στην κατασκευή και διανομή καρτών στη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες – ο Jonathan King από το Λονδίνο και η Esther Howland από το Worcester της Μασαχουσέτης. «Ο King ήταν πρωτοπόρος στο διακοσμητικό χαρτί με δαντέλα και στον ασυνήθιστο σχεδιασμό χρησιμοποιώντας κομμάτια από πούλιες, φτερά και λουλούδια ως πινελιές. Η Howland, εμπνευσμένη από τις αγγλικές δαντελένιες βαλέντιες, άρχισε να φτιάχνει περίτεχνες βαλέντιες που πωλούνταν μέχρι και 50 δολάρια η καθεμία τη δεκαετία του 1850», εξηγεί ο Bradbeer.

Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, τόσο η Βρετανία όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες διέθεταν συστήματα παραγωγής βαλεντίνων μεγάλης κλίμακας. Τα προσβλητικά βαλέντινα επεκτάθηκαν στα παραδοσιακά βαλέντινα και προσέφεραν στους κατασκευαστές μια πρόσθετη πηγή εσόδων. Οι κάρτες με ξύλο μπορούσαν να κατασκευαστούν φτηνά με την εκτύπωσή τους σε ένα μόνο χαρτί, τη δίπλωσή τους και τη σφράγισή τους με λίγο κερί. Τούτου λεχθέντος, ο Bradbeer προσθέτει ότι πολλές κάρτες μαζικής παραγωγής του 19ου αιώνα περιλάμβαναν περίτεχνη χειρωνακτική εργασία κατά τη συναρμολόγησή τους.

Ενώ η αμερικανική παράδοση της ανταλλαγής κάρτας του Αγίου Βαλεντίνου δεν άρχισε να αναπτύσσεται παρά μόνο μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, στην άλλη πλευρά της λίμνης η τρέλα των καρτών του Αγίου Βαλεντίνου ξεκίνησε σοβαρά περίπου την ίδια εποχή με την ταχυδρομική μεταρρύθμιση. Το Uniform Penny Post της Βρετανίας, το οποίο επέτρεπε σε οποιονδήποτε στην Αγγλία να στέλνει κάτι με το ταχυδρομείο για μόλις μία δεκάρα, τέθηκε σε ισχύ στις 10 Ιανουαρίου 1840. Εναν χρόνο αργότερα, το κοινό έστειλε σχεδόν μισό εκατομμύριο valentines. Το 1871, το ταχυδρομείο του Λονδίνου επεξεργάστηκε 1,2 εκατομμύρια κάρτες. Ο αριθμός θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερος, αλλά οι ταχυδρόμοι μερικές φορές έκαναν κατάσχεση στις ξυδάτες βαλέντινες κάρτες, θεωρώντας τες πολύ χυδαίες για παράδοση.

Οι ταχυδρομικοί υπάλληλοι δεν ήταν οι μόνοι που ταράχτηκαν από την κακία των καρτών με ξύδι. «Υπάρχουν σύγχρονες μαρτυρίες από απομνημονεύματα και εφημερίδες που δείχνουν ότι προέκυπταν καυγάδες με γροθιές και δικαστικές υποθέσεις, αυτοκτονίες και απόπειρες δολοφονίας», λέει ο Pollen. Η Pall Mall Gazette του Λονδίνου δημοσίευσε μια ιστορία το 1885 για έναν σύζυγο που πυροβόλησε την εν διαστάσει σύζυγό του αφού του έστειλε ένα βαλέντινο δελτίο με ξύδι.

Λίγες κάρτες Αγίου Βαλεντίνου με ξύδι διατηρήθηκαν

Λιγότερα είναι γνωστά για τις προσβλητικές βαλέντιες από ό,τι για τις συναισθηματικές, εν μέρει επειδή ελάχιστες διασώθηκαν. «Υπάρχουν αυτοβιογραφικές μαρτυρίες που δείχνουν ότι οι παραλήπτες τις έσκιζαν και τις έκαιγαν από ντροπή. Τα περισσότερα σωζόμενα παραδείγματα είναι μη σταλμένες κάρτες που βρέθηκαν στις συλλογές τυπογραφείων και χαρτοπωλείων», εξηγεί ο Pollen.

Επειδή ταχυδρομήθηκαν ανώνυμα, οι περισσότεροι αποστολείς των ξυδάτων valentines αντιμετώπιζαν λίγες επιπτώσεις. Προσθέτοντας προσβολή στο κακό, οι αποστολείς δεν πλήρωναν καν το κόστος των ταχυδρομικών τελών. «Τα valentines με ξύδι όχι μόνο περιείχαν ευθέως συκοφαντικές δηλώσεις, αλλά στέλνονταν επίσης με αντικαταβολή (cash on delivery) και κόστιζαν στον παραλήπτη μία δεκάρα για να τα διαβάσει», λέει ο Bradbeer.

Ως αποτέλεσμα ορισμένων ακραίων αντιδράσεων και τακτικών επιστολών παραπόνων στον Τύπο, οι κάρτες άρχισαν να πέφτουν σε δυσμένεια. «Κάποιοι κατηγόρησαν τους κατασκευαστές καρτών για χοντροκομμένη επιδίωξη κέρδους και άλλοι κατηγόρησαν τις προτιμήσεις του νεόκοπου εγγράμματου κοινού που μπορούσε να αντέξει οικονομικά αυτά τα φτηνά αντικείμενα.

«Είτε η εμπορευματοποίηση είτε η ταξικότητα ήταν η αιτία της εξάπλωσής τους, οι παθιασμένες εκκλήσεις για τον καθαρισμό των διακοπών έγιναν πιο διαδεδομένες στα τέλη του 19ου αιώνα», λέει ο Pollen.

Σήμερα, πολύ λίγες κάρτες για την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου μεταφέρουν ένα τόσο κακό πνεύμα. Αλλά ο Pollen υποστηρίζει ότι υπάρχει ένα σύγχρονο ισοδύναμο για σκληρές και ανώνυμες κοροϊδίες: το τρολ των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

https://nobile.g