Οι παλιοί μονομάχοι είναι πάλι εδώ – 1
άτριξ… ή, αλλοιώς, η ασταμάτητη περιοδική εναλλαγή των γεγονότων. Μπορεί, όμως, καί όχι. Διότι η επανάληψη της Ιστορίας είναι φάρσα. Συνήθως.
Εν πάσει περιπτώσει, πρόσφατα γεγονότα δείχνουν πως ξαναζούμε εποχές του 325-330 μΧ – καί λίγο πριν.
Ναί, υποστήριξε τον χριστιανισμό (ενιαίον τότε, ως Ορθοδοξία) ως επίσημη θρησκεία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αλλά ο ίδιος υπήρξε πιστός μιάς άλλης θρησκείας, του Ανίκητου Ήλιου (Sol Invictus). Όσα γράφονται (ακόμη καί σε βιβλία Ιστορίας), πως ο Μ. Κωνσταντίνος υπήρξε οπαδός του Αρείου, ή γενικά κι αόριστα «παγανιστής», αποτελούν -λίαν επιεικώς- ανακρίβειες.
Ο Ανίκητος Ήλιος δεν ήταν μιά τυχαία δοξασία, παράλληλα με τις πολλές παρεμφερείς (που κατέβαζε απ’ τη γκλάβα του ο κάθε τυχάρπαστος), που μάστιζαν το κράτος τους τελευταίους αιώνες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Κράτησε αρκετούς αιώνες, κι έφτασε μέχρι τον πέμπτο μΧ. Επίσημη θρησκεία του κράτους την έκανε μεν ο Αυρηλιανός, αλλά προϋπήρχε.
Ειδικά όσον αφορά τον Μ. Κωνσταντίνο, αυτός έκοβε νομίσματα με τον Ανίκητο Ήλιο μέχρι καί το 325 μΧ… οπότε καί προήδρευσε της Α’ Οικουμενικής Συνόδου (του χριστιανισμού)!!! Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως αργότερα ο χριστιανισμός ενσωμάτωσε αρκετά στοιχεία του Ανίκητου Ήλιου. Πχ έχουμε τη μέρα του Ήλιου (Κυριακή) ως μέρα της Θείας Λειτουργίας (καί δη με διάταγμα του Μ. Κωνσταντίνου), ή ο Χριστός είναι ο νοητός «Ήλιος της Δικαιοσύνης». Όμως, αυτή η «ταρζανική» μεταλλαγή του Μ. Κωνσταντίνου, «τώρα είμαι Σόλ Ινβίκτους, τώρα είμαι χριστιανός», δεν παύει να προξενεί (μάλλον άσχημη) εντύπωση.
Δηλαδή, η Ροτόντα όχι μόνο είναι ο «Ήλιος» του «Ηλιακού Συστήματος» της Θεσσαλονίκης, αλλά ήταν καί αφιερωμένη στον Ήλιο! Ήταν όντως αυτούσιος ναός του Ήλιου, δηλαδή! Φυσικά, στον διάκοσμο οι σταυροειδείς καί «σβαστικοειδείς» απεικονίσεις (αμφότερες ηλιακά σύμβολα) δίνουν καί παίρνουν.
Φωτογραφία από πρόσφατη επίσκεψη του γράφοντος:
Προσέξτε την αίσθηση του «βάθους», που δίνει η θέση της Αγίας Τράπεζας. Θα το συζητήσουμε παρακάτω αυτό.
Κι ένα μέρος από τα περίφημα ψηφιδωτά του τρούλλου:
Βέβαια, από μακριά (χωρίς ζούμ) δεν φαίνεται τίποτε. Πολύ καλύτερες εικόνες, καί δη από επίπεδο σκαλωσιάς, υπάρχουν εδώ:
Όπου θα δήτε απεικονίσεις αξιωματούχων του κράτους επάνω στον «κύκλο του έτους» σαν «φύλακες των ζωδίων», θα λέγαμε. (Των μηνών, ακριβέστερα. Υπαινιγμός γιά τους «μεγάλους μήνες»; ) Θα δήτε επίσης το (φανταστικό) πουλί «φοίνικας», που γιά τους ιστορικούς είναι από τα σαφή σύμβολα του Σόλ Ινβίκτους.
Επειδή δεν έχω δική μου φωτογραφία καί δεν θα ήθελα να μπλέξω με κοπυράϊτ καί τέτοια, ζωγραφίζω βιαστικά από μνήμης:
Με την ευκαιρία, θυμήθηκα το τί μας είχε ζωγραφίσει πριν χρόνια ο «Τελαμώνιος» επάνω στον ναό του …Αγίου Κωνσταντίνου στον Βόλο:
Τελικά, δεν είναι κόκκορας, αλλά ο φοίνικας του Sol Invictus! (Σε πολύ βιαστικό σχέδιο, βέβαια.) Λοφιοφόρο πουλί, που κοιτάζει προς τ’ αριστερά. (Σαφές δείγμα ότι ο «Τελαμώνιος» έπιανε πράγματα από ένστικτο, καί δεν τα είχε δεί στην πραγματικότητα.)
Κάποιος βουλευτής (πήγα να γράψω «αγράμματος κι ανιστόρητος βουλευτής», αλλά η λέξη «βουλευτής» από μόνη της σχεδόν καθιστά περιττούς τους συγκεκριμένους επιθετικούς προσδιορισμούς) διαμαρτυρήθηκε πρόσφατα ότι η Ροτόντα -μετά τις …τεσσαρακονταετείς εργασίες αποκατάστασής της- δεν πρέπει να ξαναγίνει ορθόδοξος χριστιανικός ναός, αλλά να παραμείνει κάτι σαν μουσείο, αίθουσα συναυλιών, κτλ. (Ίσως καί παραστάσεων Καραγκιόζη, ως υποθέτω.) Κι όχι μόνον – δεν έχει νόημα στην εποχή μας, λέει, η …αντιπαράθεση του σταυρού με τον μιναρέ!!!
Ως «μιναρέ», εννοούσε αυτόν που χτίσαν οι Τουρκαλάδες απέξω από τον ναό, όταν μετέτρεψαν τη Ροτόντα σε τζαμί. Νά ‘τος – που πρέπει ν’ αποτελειώσει η μπουλντόζα ό,τι απέμεινε από δαύτον, ως προσβολή της αισθητικής:
Δεύτερη φωνή στη χορωδία των ανιστορήτων, ο παλιμπαιδίζων κρονόληρος δήμαρχος της …συμπρωτεύσουσας! («Να το δούμε αυτό», «Τί λένε τα έγγραφα», καί λοιπές ανοησίες – εκτός θέματος κι άνευ ουσίας. Λες καί γιά το δήθεν σπίτι του Κεμάλ, που το φόρεσε καπέλλο στους δημότες του, είδε πρώτα «τί λένε τα έγγραφα», ή λες καί του πέφτει λόγος γιά τις θείες λειτουργίες στη Ροτόντα.)
Καί, τέλος, οι σοπράνο της παραφωνίας, κάτι «προοδευτικές» γκομενίτσες – σαφώς συμπαθέστερες αυτές του κυρ-βουλευτή καί του αποχαζεμένου δημογέροντος. Μία τους, λέει, πήγε να μπεί στο ιερό της Ροτόντας καί την έκραξαν οι φύλακες – καί της κακοφάνηκε! Γλυκειά μου, μη βιάζεσαι. Θα ξανάρθει η εποχή καί γιά γυναίκες ιέρειες, θα μπείς κι εσύ στο ιερό χωρίς απαγορεύσεις (αν τόσο το επιθυμείς αυτό), αλλά προς το παρόν μη βιάζεσαι. (
Αρκεί να μη φοράς κόκκινες γόβες.) (Αυτό που μόλις διαβάσατε, κάντε σα να μην το είδατε. Άλλη φορά.)
Πάντως, το σωστό είναι όχι μόνο να ξαναγίνει πλήρης ορθόδοξος ναός η Ροτόντα στο εξής, αλλά να ξανάρθει πίσω κι ο άμβωνάς της (εικόνα εδώ, εξήγηση εδώ), που τον ξήλωσαν οι …Νεότουρκοι καί τον παράτησαν στο προαύλειο της Αγίας Σοφίας της Πόλης. Αλλοιώς, δεν θα ξαναπάρει μπρος το «Ηλιακό Σύστημα». (Εντάξει, θα ξαναπάρει σωστά, άμα ξαναφτιάξουμε καί την Εσκή Τζουμά – δε λέω.)
Ο μεγάλος μαύρος σταυρός στη θέση της Παναγίας (στην κόγχη του ιερού) είναι «σήμα κατατεθέν» της περιόδου της Εικονομαχίας. Οι εικονομάχοι ξήλωναν αγιογραφίες καί ψηφιδωτά, καί αντ’ αυτών ζωγράφιζαν μονάχα σύμβολα ή φυτικά μοτίβα («περικοκλάδες»). Καμιά φορά, ζωγράφιζαν καί ζώα (πχ κοκκόρια, παγώνια, κτλ). Ειδικά στο ιερό, φτιάχνανε αυτούς τους μαύρους σταυρούς. Άρα, όπου δήτε τέτοιον σταυρό, να ξέρετε πως είναι «εικονομαχικός». Γιά παράδειγμα, έχει καί η Αγία Ειρήνη στην Πόλη τέτοιον. Μέχρι κι η Αγία Σοφία της Πόλης έχει μιά πόρτα με τέτοιο υπέρθυρο.
(Η Εικονομαχία εμφανίστηκε λίγο μετά τον μωαμεθανισμό. Μπά… δεν ισχύει αυτό που σκεφτήκατε. Πρόκειται γιά …σύμπτωση! :-) Ούτε ο Μωάμεθ ήταν εβραίος, ούτε υπήρχαν κρυπτοεβραίοι στην ηγεσία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας! Λολ!!!)
Λοιπόν, θυμάστε τί σας έλεγα γιά την προοπτική του βάθους στη Ροτόντα; Αυτή φαίνεται πιό καθαρά στην Αχειροποίητο, όπως διαπιστώνετε από τη φωτογραφία. Αρχιτεκτονικώς, η διάταξη του κεντρικού κλίτους με τις κιονοστοιχίες «οδηγεί» το βλέμμα του πιστού στη θεότητα, που απεικονίζεται στο βάθος. Γι’ αυτό οι βασιλικές έχουν αυτή τη μακρόστενη δομή.
Τώρα, θα με ρωτήσετε: σε τί ακριβώς διαφέρει ένας αρχαίος Ελληνικός ναός από τούτον εδώ; Εννοώντας, εκτός από τον πλούτο του διακόσμου, ή τους «χριστιανικούς» (δηλ. αράβδωτους) κίονες. Η απάντηση είναι «σε τίποτε απολύτως»…
…εκτός από ένα πράγμα:
Με την ευκαιρία: μου φαίνεται ότι (μέσα στην Αχειροποίητο) κάπου πήρε το μάτι μου ένα κουτί «υπέρ αγιογραφήσεως του ναού». Ν’ αποσυρθεί πάραυτα! Ο ναός είναι πανέμορφος έτσι όπως είναι. Το γέμισμα των λευκών χώρων με αγιογραφίες, θα είναι τεράστιο λάθος – κι όχι μόνον αισθητικό.
άτριξ… ή, αλλοιώς, η ασταμάτητη περιοδική εναλλαγή των γεγονότων. Μπορεί, όμως, καί όχι. Διότι η επανάληψη της Ιστορίας είναι φάρσα. Συνήθως.Εν πάσει περιπτώσει, πρόσφατα γεγονότα δείχνουν πως ξαναζούμε εποχές του 325-330 μΧ – καί λίγο πριν.
Iα. Sol Invictus
Ο Μέγας Κωνσταντίνος υπήρξε ο αδιαμφισβήτητος θεμελιωτής της μεσαιωνικής περιόδου του Ελληνισμού, άσχετο αν ο ίδιος δεν είχε ακριβώς αυτόν τον σκοπό, ή δεν καταλάβαινε το πλήρες εύρος των συνεπειών των πράξεών του. Εδώ, όμως, δεν θ’ ασχοληθούμε με τις πολεμικές ή τις καθαρά πολιτικές πράξεις του, αλλά με τη θρησκεία του.Ναί, υποστήριξε τον χριστιανισμό (ενιαίον τότε, ως Ορθοδοξία) ως επίσημη θρησκεία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αλλά ο ίδιος υπήρξε πιστός μιάς άλλης θρησκείας, του Ανίκητου Ήλιου (Sol Invictus). Όσα γράφονται (ακόμη καί σε βιβλία Ιστορίας), πως ο Μ. Κωνσταντίνος υπήρξε οπαδός του Αρείου, ή γενικά κι αόριστα «παγανιστής», αποτελούν -λίαν επιεικώς- ανακρίβειες.
Ο Ανίκητος Ήλιος δεν ήταν μιά τυχαία δοξασία, παράλληλα με τις πολλές παρεμφερείς (που κατέβαζε απ’ τη γκλάβα του ο κάθε τυχάρπαστος), που μάστιζαν το κράτος τους τελευταίους αιώνες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Κράτησε αρκετούς αιώνες, κι έφτασε μέχρι τον πέμπτο μΧ. Επίσημη θρησκεία του κράτους την έκανε μεν ο Αυρηλιανός, αλλά προϋπήρχε.
Ειδικά όσον αφορά τον Μ. Κωνσταντίνο, αυτός έκοβε νομίσματα με τον Ανίκητο Ήλιο μέχρι καί το 325 μΧ… οπότε καί προήδρευσε της Α’ Οικουμενικής Συνόδου (του χριστιανισμού)!!! Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως αργότερα ο χριστιανισμός ενσωμάτωσε αρκετά στοιχεία του Ανίκητου Ήλιου. Πχ έχουμε τη μέρα του Ήλιου (Κυριακή) ως μέρα της Θείας Λειτουργίας (καί δη με διάταγμα του Μ. Κωνσταντίνου), ή ο Χριστός είναι ο νοητός «Ήλιος της Δικαιοσύνης». Όμως, αυτή η «ταρζανική» μεταλλαγή του Μ. Κωνσταντίνου, «τώρα είμαι Σόλ Ινβίκτους, τώρα είμαι χριστιανός», δεν παύει να προξενεί (μάλλον άσχημη) εντύπωση.
Iβ. Ροτόντα Θεσσαλονίκης
Ο Μέγας Κωνσταντίνος, λοιπόν, βρήκε έτοιμη τη Ροτόντα, την οποία είχε φτιάξει προ αυτού ο Γαλέριος (ως μέρος του ανακτορικού συγκροτήματος που έχτισε στη Θεσσαλονίκη, αν καί με άγνωστο σκοπό – μαυσωλείο; ναός του Δία;…), καί τη μετέτρεψε σε ναό του Ανίκητου Ήλιου. Αργότερα, βέβαια, ο ναός έγινε καθαρά χριστιανικός.Δηλαδή, η Ροτόντα όχι μόνο είναι ο «Ήλιος» του «Ηλιακού Συστήματος» της Θεσσαλονίκης, αλλά ήταν καί αφιερωμένη στον Ήλιο! Ήταν όντως αυτούσιος ναός του Ήλιου, δηλαδή! Φυσικά, στον διάκοσμο οι σταυροειδείς καί «σβαστικοειδείς» απεικονίσεις (αμφότερες ηλιακά σύμβολα) δίνουν καί παίρνουν.
Φωτογραφία από πρόσφατη επίσκεψη του γράφοντος:
Προσέξτε την αίσθηση του «βάθους», που δίνει η θέση της Αγίας Τράπεζας. Θα το συζητήσουμε παρακάτω αυτό.
Κι ένα μέρος από τα περίφημα ψηφιδωτά του τρούλλου:
Βέβαια, από μακριά (χωρίς ζούμ) δεν φαίνεται τίποτε. Πολύ καλύτερες εικόνες, καί δη από επίπεδο σκαλωσιάς, υπάρχουν εδώ:
Όπου θα δήτε απεικονίσεις αξιωματούχων του κράτους επάνω στον «κύκλο του έτους» σαν «φύλακες των ζωδίων», θα λέγαμε. (Των μηνών, ακριβέστερα. Υπαινιγμός γιά τους «μεγάλους μήνες»; ) Θα δήτε επίσης το (φανταστικό) πουλί «φοίνικας», που γιά τους ιστορικούς είναι από τα σαφή σύμβολα του Σόλ Ινβίκτους.Επειδή δεν έχω δική μου φωτογραφία καί δεν θα ήθελα να μπλέξω με κοπυράϊτ καί τέτοια, ζωγραφίζω βιαστικά από μνήμης:
Με την ευκαιρία, θυμήθηκα το τί μας είχε ζωγραφίσει πριν χρόνια ο «Τελαμώνιος» επάνω στον ναό του …Αγίου Κωνσταντίνου στον Βόλο:
Τελικά, δεν είναι κόκκορας, αλλά ο φοίνικας του Sol Invictus! (Σε πολύ βιαστικό σχέδιο, βέβαια.) Λοφιοφόρο πουλί, που κοιτάζει προς τ’ αριστερά. (Σαφές δείγμα ότι ο «Τελαμώνιος» έπιανε πράγματα από ένστικτο, καί δεν τα είχε δεί στην πραγματικότητα.)
Iγ. Η Ροτόντα στην επικαιρότητα
Γιατί τα έγραψα όλ’ αυτά; Επειδή μου έδωσε πάλι αφορμή η επικαιρότητα… Παρέβην την υπόσχεσή μου να μην ξανασχοληθώ μαζί της, επειδή αυτή τη φορά το ερέθισμα παραήταν χοντρό.Κάποιος βουλευτής (πήγα να γράψω «αγράμματος κι ανιστόρητος βουλευτής», αλλά η λέξη «βουλευτής» από μόνη της σχεδόν καθιστά περιττούς τους συγκεκριμένους επιθετικούς προσδιορισμούς) διαμαρτυρήθηκε πρόσφατα ότι η Ροτόντα -μετά τις …τεσσαρακονταετείς εργασίες αποκατάστασής της- δεν πρέπει να ξαναγίνει ορθόδοξος χριστιανικός ναός, αλλά να παραμείνει κάτι σαν μουσείο, αίθουσα συναυλιών, κτλ. (Ίσως καί παραστάσεων Καραγκιόζη, ως υποθέτω.) Κι όχι μόνον – δεν έχει νόημα στην εποχή μας, λέει, η …αντιπαράθεση του σταυρού με τον μιναρέ!!!
Ως «μιναρέ», εννοούσε αυτόν που χτίσαν οι Τουρκαλάδες απέξω από τον ναό, όταν μετέτρεψαν τη Ροτόντα σε τζαμί. Νά ‘τος – που πρέπει ν’ αποτελειώσει η μπουλντόζα ό,τι απέμεινε από δαύτον, ως προσβολή της αισθητικής:
Δεύτερη φωνή στη χορωδία των ανιστορήτων, ο παλιμπαιδίζων κρονόληρος δήμαρχος της …συμπρωτεύσουσας! («Να το δούμε αυτό», «Τί λένε τα έγγραφα», καί λοιπές ανοησίες – εκτός θέματος κι άνευ ουσίας. Λες καί γιά το δήθεν σπίτι του Κεμάλ, που το φόρεσε καπέλλο στους δημότες του, είδε πρώτα «τί λένε τα έγγραφα», ή λες καί του πέφτει λόγος γιά τις θείες λειτουργίες στη Ροτόντα.)
Καί, τέλος, οι σοπράνο της παραφωνίας, κάτι «προοδευτικές» γκομενίτσες – σαφώς συμπαθέστερες αυτές του κυρ-βουλευτή καί του αποχαζεμένου δημογέροντος. Μία τους, λέει, πήγε να μπεί στο ιερό της Ροτόντας καί την έκραξαν οι φύλακες – καί της κακοφάνηκε! Γλυκειά μου, μη βιάζεσαι. Θα ξανάρθει η εποχή καί γιά γυναίκες ιέρειες, θα μπείς κι εσύ στο ιερό χωρίς απαγορεύσεις (αν τόσο το επιθυμείς αυτό), αλλά προς το παρόν μη βιάζεσαι. (
Πάντως, το σωστό είναι όχι μόνο να ξαναγίνει πλήρης ορθόδοξος ναός η Ροτόντα στο εξής, αλλά να ξανάρθει πίσω κι ο άμβωνάς της (εικόνα εδώ, εξήγηση εδώ), που τον ξήλωσαν οι …Νεότουρκοι καί τον παράτησαν στο προαύλειο της Αγίας Σοφίας της Πόλης. Αλλοιώς, δεν θα ξαναπάρει μπρος το «Ηλιακό Σύστημα». (Εντάξει, θα ξαναπάρει σωστά, άμα ξαναφτιάξουμε καί την Εσκή Τζουμά – δε λέω.)
Iδ. Η Αχειροποίητος
Η Αχειροποίητος είναι ίσως η πιό παλιά εκκλησία που έχουμε στον Ελλαδικό χώρο, εφ’ όσον εξακριβωμένα χτίστηκε κάπου το 450 μΧ. Σαφώς (παλαιοχριστιανική) βασιλική, καί πάρτε μιά ιδέα από το εσωτερικό της:Ο μεγάλος μαύρος σταυρός στη θέση της Παναγίας (στην κόγχη του ιερού) είναι «σήμα κατατεθέν» της περιόδου της Εικονομαχίας. Οι εικονομάχοι ξήλωναν αγιογραφίες καί ψηφιδωτά, καί αντ’ αυτών ζωγράφιζαν μονάχα σύμβολα ή φυτικά μοτίβα («περικοκλάδες»). Καμιά φορά, ζωγράφιζαν καί ζώα (πχ κοκκόρια, παγώνια, κτλ). Ειδικά στο ιερό, φτιάχνανε αυτούς τους μαύρους σταυρούς. Άρα, όπου δήτε τέτοιον σταυρό, να ξέρετε πως είναι «εικονομαχικός». Γιά παράδειγμα, έχει καί η Αγία Ειρήνη στην Πόλη τέτοιον. Μέχρι κι η Αγία Σοφία της Πόλης έχει μιά πόρτα με τέτοιο υπέρθυρο.
(Η Εικονομαχία εμφανίστηκε λίγο μετά τον μωαμεθανισμό. Μπά… δεν ισχύει αυτό που σκεφτήκατε. Πρόκειται γιά …σύμπτωση! :-) Ούτε ο Μωάμεθ ήταν εβραίος, ούτε υπήρχαν κρυπτοεβραίοι στην ηγεσία της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας! Λολ!!!)
Λοιπόν, θυμάστε τί σας έλεγα γιά την προοπτική του βάθους στη Ροτόντα; Αυτή φαίνεται πιό καθαρά στην Αχειροποίητο, όπως διαπιστώνετε από τη φωτογραφία. Αρχιτεκτονικώς, η διάταξη του κεντρικού κλίτους με τις κιονοστοιχίες «οδηγεί» το βλέμμα του πιστού στη θεότητα, που απεικονίζεται στο βάθος. Γι’ αυτό οι βασιλικές έχουν αυτή τη μακρόστενη δομή.
Τώρα, θα με ρωτήσετε: σε τί ακριβώς διαφέρει ένας αρχαίος Ελληνικός ναός από τούτον εδώ; Εννοώντας, εκτός από τον πλούτο του διακόσμου, ή τους «χριστιανικούς» (δηλ. αράβδωτους) κίονες. Η απάντηση είναι «σε τίποτε απολύτως»…
…εκτός από ένα πράγμα:
- Στους αρχαίους ναούς μας, το άγαλμα της θεότητας βρισκόταν στη μέση.
- Στους χριστιανικούς ναούς μας, το άγαλμα / η ζωγραφιά της θεότητας έχει μετατοπιστεί στο βάθος.
Με την ευκαιρία: μου φαίνεται ότι (μέσα στην Αχειροποίητο) κάπου πήρε το μάτι μου ένα κουτί «υπέρ αγιογραφήσεως του ναού». Ν’ αποσυρθεί πάραυτα! Ο ναός είναι πανέμορφος έτσι όπως είναι. Το γέμισμα των λευκών χώρων με αγιογραφίες, θα είναι τεράστιο λάθος – κι όχι μόνον αισθητικό.
(συνεχίζεται)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου