Η σπουδαιότερη ιδιοκτησία ενός ανεξάρτητου ανθρώπου
" Ο Εαυτός μου είναι ο Θεός μου. Δεν πιστεύω σε άλλο Εαυτό εκτός από τον ίδιο μου το Θεό" Αγία Αικατερίνη της Γένοβας
" Δεν θα πέθαινα ποτέ για τα πιστεύω μου, γιατί μπορεί να είναι λάθος." Bertrand Russell
" Δεν έχεις καμιά εξουσία πάνω μου που δεν σου δίνω εγώ και δεν έχω καμιά εξουσία πάνω σου που δεν μου δίνεις εσύ" Λέον Τολστόι
Ο Αμερικανός συγγραφέας Τομ Ρόμπινς είχε γράψει ότι όλες οι επαναστάσεις στην Ιστορία έχουν ουσιαστικά αποτύχει! Γιατί κι από τη στιγμή που οι επαναστάτες παίρνουν την εξουσία στα χέρια τους, καταφεύγουν σε ολοκληρωτικές μεθόδους για να προστατέψουν τις ιδέες της επανάστασης. Γι'αυτό και οι διακηρύξεις περί κατάργησης των προκαταλήψεων ξεπέφτουν μετά στην αδιαλαξία, περί απελευθέρωσης ξεπέφτουν στην εχθρικότητα, περί ειρήνευσης στην ένοπλη στράτευση.
(Βλέπε για παράδειγμα τη Γαλλική και την Οκτωβριανή Επανάσταση)
Έχω την αίσθηση ότι οι διαπιστώσεις αυτές διαθέτουν μια εντυπωσιακή διαύγεια (όσο και δυσάρεστη ίσως για κάποιους) και συνάμα αποτελούν χρήσιμη εισαγωγή για το ξεδίπλωμα της συλλογιστικής αυτού του κειμένου.
Η οποιαδήποτε κοινωνική δομή, που προκύπτει με βίαιο, ταραχώδη ή ειρηνικό τρόπο, από τη στιγμή που ιεροποιείται και επιβάλλει στα άτομα που απαρτίζουν την κοινωνία αμετακίνητες αρχές και τελεσίδικες καταστάσεις, μετατρέπεται σε τροχοπέδη στην ελεύθερη και διαρκή εξέλιξη του ανθρώπινου όντος. Διότι οι ίδιες οι δομές που οι άνθρωποι δημιουργούν μέσω της συμφωνίας τους, ακόμα και με τις καλύτερες υποτίθεται και αλτρουιστικότερες των προθέσεων, καταλήγουν να ασκούν κυριαρχία και κατοχή πάνω σε αυτούς που τις δημιούργησαν. Όταν δεν τίθενται κάθε στιγμή σε αμφισβήτηση, όταν δεν υπόκεινται διαρκώς σε πιθανή αναθεώρηση αν οι ανάγκες το απαιτήσουν, όταν δεν αποτελούν ένα προσωρινό και όχι τετελεσμένο και αμετακίνητο συμβόλαιο. Ακόμα κι αν αυτό αποδεικνύεται ότι ελευθερώνει από κάποιους συγκεκριμένους κοινωνικοπολιτικούς καταναγκασμούς, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να επιφέρει λιγότερους ή περισσότερους άλλους, απ'τη στιγμή που εκφυλίζεται σε απροκάλυπτη έως και στυγνή άσκηση ιεραρχικής εξουσίας πάνω στους "υπογράφοντες" το συμβόλαιο.
Το κράτος, η ίδια η κοινωνική ένωση, η μορφή οργάνωσης, διόλου σπάνια θεοποιεί αρχές και πρότυπα που λειτουργούν και ως συνθήματα διαμόρφωσης αντιλήψεων. Όπως, για παράδειγμα, "ο τιμημένος άνθρωπος του μόχθου και της εργασίας", που λειτουργεί ως αποκλειστικό μέτρο του προσδιορισμού της ατομικής φύσης κάθε ανθρώπου και τελικά ως εργαλείο της εκμετάλλευσής του από την ιεραρχία, της μαζοποίησης κι επομένως του εκφυλισμού του. Ή η παντοδυναμία μιας θεοποιημένης οικονομίας, των δεικτών κι αλγόριθμών της, ως κεντρικής δοκού του οικοδομήματος της κοινωνικής ένωσης, που τελικά καταλήγει σε μια απόλυτη και καταπιεστική οντότητα.
Κι έτσι ο άνθρωπος ξεπέφτει σε δουλικό υπηρέτη των ίδιων των αξιωμάτων του, σε δέσμιο ιδεών τις οποίες κάποτε μπορεί να συμμεριζόταν αλλά από ένα σημείο και ύστερα να μη τον εκφράζουν πλέον, σε σκλάβο καινούργιων αφεντικών (που ξεφορτώθηκαν τα παλιά, όπως οι αστοί της Γαλλικής Επανάστασης με την καρατόμηση της μοναρχίας και τις κοινωνικές ανισότητες να παραμένουν, με επιπλέον πρωτοφανή και κτηνώδη τρομοκρατία σε βάρος του λαού). Κι έτσι ο άνθρωπος βρίσκει τον εαυτό του παγιδευμένο σε μια πλήρως στατική συνθήκη, που μπορεί και να του ζητήσει να θυσιαστεί σαν αμνός στο όνομα γενικοτήτων, σχετικών αντιλήψεων και ξένων "αληθειών" προς την ολότητα της κοχλάζουσας και διαρκώς εξελισσόμενης φύσης του.
Θα συμφωνήσω με τον πατέρα του ατομικιστικού αναρχισμού Μαξ Στίρνερ (1806-1856), ότι η μοναδικότητα του ανθρώπου είναι υπεράνω κρατών, κοινωνικών ενώσεων και οποιωνδήποτε μορφών οργάνωσης, θεϊκών ή ανώτερων όντων και πνευματικών αυθεντιών. Είναι κάτι περισσότερο από αυτά για να υποτάσσεται τυφλά ή άκριτα σε αυτά, να στρατεύεται στο όνομά τους, να αφήνεται στην "καλή τους θέληση", να τους προσφέρει την ίδια την ψυχή του, ώστε να πλουτίζουν αυτά και να φτωχαίνει και αποστεώνεται (υλικά και πνευματικά) ο ίδιος.
Και ακόμα κι αν για κάποια μικρή ή μεγάλη περίοδο της ζωής του βρεθεί να είναι μέλος μιας ένωσης, μιας οργάνωσης, ενός κόμματος, ακόλουθος μιας ιδεολογίας ή οπαδός μιας πίστης, το σημαντικότερο για τον άνθρωπο είναι να διαφυλάττει στο ακέραιο τη διαθεσιμότητα του εαυτού του και να διατηρεί κάθε στιγμή την επίγνωση της ριζικής και καθολικής αυτονομίας του. Γιατί καμία σχετική αντίληψη όπως τα "ιδανικά" και τα ηθικά κριτήρια (που άλλωστε παραλάσσουν από τόπο σε τόπο κι από λαό σε λαό, μέσα στις δίνες του ιστορικού χρόνου), κανένας όρκος, καμία "ιερή υποχρέωση", κανένα ιδεολογικό καθήκον, καμία προπαγανδιστική εργασία, καμία πίστη, καμία ομοφωνία της "πλειοψηφίας" ή της παρέας, δεν μπορούν να υποχρεώσουν σε υποταγή έναν άνθρωπο με θέληση και ανεξαρτησία αντίληψης. Και κανένας κρατισμός, καμία κοινωνική δομή ή κοινωνικό συμβόλαιο, καμία διαβεβαίωση ή νουθεσία οποιασδήποτε "αυθεντίας", δεν μπορεί να του στερήσει τη σπουδαιότερη ιδιοκτησία του: Την εξουσία του εαυτού του! Η οποία και προλειαίνει και προετοιμάζει το έδαφος για τη διερεύνηση από τον ίδιο της συνείδησής του και της προέκτασης των ανθρώπινων ιδιοτήτων του...
Κι όταν μια κοινωνική ένωση ευνοεί και καλλιεργεί μια τέτοιου είδους συνθήκη, τότε πρόκειται για μια περιπέτεια άξια να τη ζήσει ο άνθρωπος και οι συνοδοιπόροι του.
" Ο Εαυτός μου είναι ο Θεός μου. Δεν πιστεύω σε άλλο Εαυτό εκτός από τον ίδιο μου το Θεό" Αγία Αικατερίνη της Γένοβας
" Δεν θα πέθαινα ποτέ για τα πιστεύω μου, γιατί μπορεί να είναι λάθος." Bertrand Russell
" Δεν έχεις καμιά εξουσία πάνω μου που δεν σου δίνω εγώ και δεν έχω καμιά εξουσία πάνω σου που δεν μου δίνεις εσύ" Λέον Τολστόι
Ο Αμερικανός συγγραφέας Τομ Ρόμπινς είχε γράψει ότι όλες οι επαναστάσεις στην Ιστορία έχουν ουσιαστικά αποτύχει! Γιατί κι από τη στιγμή που οι επαναστάτες παίρνουν την εξουσία στα χέρια τους, καταφεύγουν σε ολοκληρωτικές μεθόδους για να προστατέψουν τις ιδέες της επανάστασης. Γι'αυτό και οι διακηρύξεις περί κατάργησης των προκαταλήψεων ξεπέφτουν μετά στην αδιαλαξία, περί απελευθέρωσης ξεπέφτουν στην εχθρικότητα, περί ειρήνευσης στην ένοπλη στράτευση.
(Βλέπε για παράδειγμα τη Γαλλική και την Οκτωβριανή Επανάσταση)
Έχω την αίσθηση ότι οι διαπιστώσεις αυτές διαθέτουν μια εντυπωσιακή διαύγεια (όσο και δυσάρεστη ίσως για κάποιους) και συνάμα αποτελούν χρήσιμη εισαγωγή για το ξεδίπλωμα της συλλογιστικής αυτού του κειμένου.
Η οποιαδήποτε κοινωνική δομή, που προκύπτει με βίαιο, ταραχώδη ή ειρηνικό τρόπο, από τη στιγμή που ιεροποιείται και επιβάλλει στα άτομα που απαρτίζουν την κοινωνία αμετακίνητες αρχές και τελεσίδικες καταστάσεις, μετατρέπεται σε τροχοπέδη στην ελεύθερη και διαρκή εξέλιξη του ανθρώπινου όντος. Διότι οι ίδιες οι δομές που οι άνθρωποι δημιουργούν μέσω της συμφωνίας τους, ακόμα και με τις καλύτερες υποτίθεται και αλτρουιστικότερες των προθέσεων, καταλήγουν να ασκούν κυριαρχία και κατοχή πάνω σε αυτούς που τις δημιούργησαν. Όταν δεν τίθενται κάθε στιγμή σε αμφισβήτηση, όταν δεν υπόκεινται διαρκώς σε πιθανή αναθεώρηση αν οι ανάγκες το απαιτήσουν, όταν δεν αποτελούν ένα προσωρινό και όχι τετελεσμένο και αμετακίνητο συμβόλαιο. Ακόμα κι αν αυτό αποδεικνύεται ότι ελευθερώνει από κάποιους συγκεκριμένους κοινωνικοπολιτικούς καταναγκασμούς, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να επιφέρει λιγότερους ή περισσότερους άλλους, απ'τη στιγμή που εκφυλίζεται σε απροκάλυπτη έως και στυγνή άσκηση ιεραρχικής εξουσίας πάνω στους "υπογράφοντες" το συμβόλαιο.
Το κράτος, η ίδια η κοινωνική ένωση, η μορφή οργάνωσης, διόλου σπάνια θεοποιεί αρχές και πρότυπα που λειτουργούν και ως συνθήματα διαμόρφωσης αντιλήψεων. Όπως, για παράδειγμα, "ο τιμημένος άνθρωπος του μόχθου και της εργασίας", που λειτουργεί ως αποκλειστικό μέτρο του προσδιορισμού της ατομικής φύσης κάθε ανθρώπου και τελικά ως εργαλείο της εκμετάλλευσής του από την ιεραρχία, της μαζοποίησης κι επομένως του εκφυλισμού του. Ή η παντοδυναμία μιας θεοποιημένης οικονομίας, των δεικτών κι αλγόριθμών της, ως κεντρικής δοκού του οικοδομήματος της κοινωνικής ένωσης, που τελικά καταλήγει σε μια απόλυτη και καταπιεστική οντότητα.
Κι έτσι ο άνθρωπος ξεπέφτει σε δουλικό υπηρέτη των ίδιων των αξιωμάτων του, σε δέσμιο ιδεών τις οποίες κάποτε μπορεί να συμμεριζόταν αλλά από ένα σημείο και ύστερα να μη τον εκφράζουν πλέον, σε σκλάβο καινούργιων αφεντικών (που ξεφορτώθηκαν τα παλιά, όπως οι αστοί της Γαλλικής Επανάστασης με την καρατόμηση της μοναρχίας και τις κοινωνικές ανισότητες να παραμένουν, με επιπλέον πρωτοφανή και κτηνώδη τρομοκρατία σε βάρος του λαού). Κι έτσι ο άνθρωπος βρίσκει τον εαυτό του παγιδευμένο σε μια πλήρως στατική συνθήκη, που μπορεί και να του ζητήσει να θυσιαστεί σαν αμνός στο όνομα γενικοτήτων, σχετικών αντιλήψεων και ξένων "αληθειών" προς την ολότητα της κοχλάζουσας και διαρκώς εξελισσόμενης φύσης του.
Θα συμφωνήσω με τον πατέρα του ατομικιστικού αναρχισμού Μαξ Στίρνερ (1806-1856), ότι η μοναδικότητα του ανθρώπου είναι υπεράνω κρατών, κοινωνικών ενώσεων και οποιωνδήποτε μορφών οργάνωσης, θεϊκών ή ανώτερων όντων και πνευματικών αυθεντιών. Είναι κάτι περισσότερο από αυτά για να υποτάσσεται τυφλά ή άκριτα σε αυτά, να στρατεύεται στο όνομά τους, να αφήνεται στην "καλή τους θέληση", να τους προσφέρει την ίδια την ψυχή του, ώστε να πλουτίζουν αυτά και να φτωχαίνει και αποστεώνεται (υλικά και πνευματικά) ο ίδιος.
Και ακόμα κι αν για κάποια μικρή ή μεγάλη περίοδο της ζωής του βρεθεί να είναι μέλος μιας ένωσης, μιας οργάνωσης, ενός κόμματος, ακόλουθος μιας ιδεολογίας ή οπαδός μιας πίστης, το σημαντικότερο για τον άνθρωπο είναι να διαφυλάττει στο ακέραιο τη διαθεσιμότητα του εαυτού του και να διατηρεί κάθε στιγμή την επίγνωση της ριζικής και καθολικής αυτονομίας του. Γιατί καμία σχετική αντίληψη όπως τα "ιδανικά" και τα ηθικά κριτήρια (που άλλωστε παραλάσσουν από τόπο σε τόπο κι από λαό σε λαό, μέσα στις δίνες του ιστορικού χρόνου), κανένας όρκος, καμία "ιερή υποχρέωση", κανένα ιδεολογικό καθήκον, καμία προπαγανδιστική εργασία, καμία πίστη, καμία ομοφωνία της "πλειοψηφίας" ή της παρέας, δεν μπορούν να υποχρεώσουν σε υποταγή έναν άνθρωπο με θέληση και ανεξαρτησία αντίληψης. Και κανένας κρατισμός, καμία κοινωνική δομή ή κοινωνικό συμβόλαιο, καμία διαβεβαίωση ή νουθεσία οποιασδήποτε "αυθεντίας", δεν μπορεί να του στερήσει τη σπουδαιότερη ιδιοκτησία του: Την εξουσία του εαυτού του! Η οποία και προλειαίνει και προετοιμάζει το έδαφος για τη διερεύνηση από τον ίδιο της συνείδησής του και της προέκτασης των ανθρώπινων ιδιοτήτων του...
Κι όταν μια κοινωνική ένωση ευνοεί και καλλιεργεί μια τέτοιου είδους συνθήκη, τότε πρόκειται για μια περιπέτεια άξια να τη ζήσει ο άνθρωπος και οι συνοδοιπόροι του.
ανιχνευτής http://antidras.blogspot.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου