Η ΥΦΑΝΤΙΚΗ ΣΤΟΝ ΟΛΥΜΠΟ
|
Η Αθηνά υφαίνει, η Άρτεμις γνέθει, ο Δίας υπεξαιρεί και ο Διόνυσος καταστρέφει
|
Ιρις Τζαχίλη
Η σχέση της υφαντικής με το θειο δεν ορίζεται εύκολα,δεν φανερώνεται αμέσως, όπως συμβαίνει με άλλα ανθρωπινά έργα. Αναλύεται σε πολλαπλούς κύκλους, τεχνικούς και συμβολικούς Η υφαντική ποτέ δεν συνδέθηκε απόλυτα και αποκλειστικά με μία θεότητα ή μια τελετουργία. Συνυφαίνεται και υπεισέρχεται σε τελετουργίες και σε γιορτές διαφορετικών θεοτήτων, εκφράζοντας ποικίλες έννοιες και συμβολισμούς. Τα στοιχεία από τον κύκλο της ύφανσης που εμφανίζονται στη λατρεία παρουσιάζουν συνοχή και συνέπεια ως προς το πρόσωπο της θεότητας, είναι δηλαδή συγγενή με άλλες δραστηριότητες και άλλα της χαρακτηριστικά, αλλά ως προς την υφαντική αυτή καθεαυτή, δηλαδή ως προς τον κύκλο των εργασιών που στοχεύουν στην κατασκευή υφασμάτων, παρουσιάζονται κατακερματισμένα. Τεχνικές και δραστηριότητες που συμμετέχουν στον κύκλο των υφαντικών εργασιών βρίσκονται υπό την προστασία ή παρουσιάζουν συνάφεια με διαφορετικές θεότητες και σε διαφορετικά λατρευτικά πλαίσια. Γιαυτο θα ήταν ίσως χρήσιμο να λεχθούν λίγα λόγια για τον κύκλο των υφαντικών εργασιών.Λίγο-πολύ, όλοι γνωρίζουμε ότι υφαντική είναι η με διάφορους τρόπους διαπλοκή των νημάτων ώστε ν αποτελέσουν ύφασμα Πρόκειται όμως μόνο για το τελευταίο στάδιο ενός ολόκληρου κύκλου επάλληλων και συμπληρωματικών εργασιών, που καταλήγουν στην ύφανση αυτη καθεαυτή. Και μολονότι η ύφανση είναι το στάδιο που ορίζει την τελική όψη των προϊόντων, που προβάλλει την τέχνη της υφάντρας και ορίζει την αξία των υφαντών, διάφορες άλλες εργασίες προηγούνται η έπονται, που απαιτούν άλλες τεχνικές και άλλες δεξιότητες.
Ας τις αναφέρουμε πολύ σύντομα. Η απόκτηση των πρώτων υλών γίνεται στην ύπαιθρο και σχετίζεται με τις τεχνικές της κτηνοτροφίας και του τρόπου κουράς των αιγοπροβάτων (μαλλί) καθώς και της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων(λινάρι). Το γνέσιμο. κύριο στάδιο μετασχηματισμού της υφαντικής ίνας σε κλωστή με την περιστροφική κίνηση, σχετίζεται με τον έλεγχο της κυκλικής κίνησης, και ως εκ τούτου συγγενεύει με άλλους τεχνικούς κύκλους (π.χ., τα τρυπάνια, που χρησιμοποιούνται στην ξυλουργική και τη λιθοτεχνία). Οι βαφές προϋποθέτουν λεπτομερείς χημικές και βοτανικές γνώσεις. Το στήσιμο του αργαλειού, το αρμάτωμά του. το συνταιριασμα των μι-ταριων, το στημονιασμα. απαιτούν ακριβείς αριθμητικούς υπολογισμούς και ισχυρή ικανότητα σχεδιασμού και αφαίρεσης1
Παρόμοια οι μεταφορές στον λογο και στις εικόνες, που ξεκινούν από τις πρακτικές της ύφανσης με την ευρεία της έννοια, απλώνονται σε πεδία ποικίλα και ανόμοια. Η κυκλική κίνηση του γνεσιματος χρησιμοποιήθηκε για να δηλωθούν μεταφορικά οι κινήσεις των ουρανίων σφαιρών στον Πλάτωνα και η τύχη των ψυχών(Πολιτεία 616 C) Οι Μοίρες κλώθουν τις ανθρωπινές τύχες στον Όμηρο (Μιάδσ Υ128. Ω209). Και των τριών τα ονόματα σχετίζονται με τις τρεις βασικές κινήσεις του γνεσίματος. Η Κλώθω κλώθει η Ατροπος τυλίγει το έτοιμο νήμα στο αδράχτι και η Λάχεσις το κόβει, κόβοντας έτσι το νήμα της ανθρώπινης ζωής, ορίζοντας αναπότρεπτα το χρόνο που θα ζήσει ο κάθε θνητός.Νομίζω οτι στη ρίζα και των δυο αυτών των τοσο βαρυσήμαντων μεταφορών βρίσκεται η τέλεια και εσαεί επαναλαμβανόμενη κυκλική κίνηση που μεταφορικά εκφράστηκε με το στρίψιμο του αδραχτιού. Αν το αδράχτι σταματήσει η ζωή κόβεται, όπως μαθαίνουμε τοσο από τους αρχαίους μύθους όσο και από τα σύγχρονα παραμύθια,σαν την ΩραίαΚοιμωμενη'.
Η ιδια η ύφανση, με τους υπολογισμούς και το σχεδιασμό της, προκάλεσε πλήθος εικόνες και μεταφορές για κρυφές σκέψεις, δόλους, τεχνά-σματα. από τα οποία το γνωστότερο είναι ο μέγας Δόλος της Πηνελόπης3. Η διαπλοκή των νημάτων, επιπλέον, υπήρξε μια σταθερή μεταφορά της ομονοίας, της καλής διοίκησης, της ευτυχίας μιας πόλης. Η γνωστότερη και πάλι αναφορά βρίσκεται στη Λυσιστρατη. οπου η ηρωίδα εκθέτει δια μακρών πώς θα συμμαζέψει την πόλη Θα το κάνει όπως μαζεύει τα μαλλιά της. νοικοκυριστικα:
"Όπως πλένουμε τα μαλλιά των προβάτων, έτσι θα πλύνουμε τις βρομιές του κράτους, θα απομακρύνουμε τους κακούς κοπανώντας, θα μαζέψουμε όλους όσους έχουν κατι να προσφέρουν στην πόλη. είτε είναι ξένοι,είτε μέτοικοι, θα μαζέψουμε τα γνεματα σε μια μεγάλη του· λούπα και θα υφανουμε μια χλαίνα για το δημο." Αριστοφάνη. Λυσιστρατη 574-581 (μετάφραση Θ Σταύρου).
Το στοιχείο αυτο. της ομονοίας και της συμφιλίωσης μετά απο σύγκρουση, που συμβολίζει η διαπλοκή, φαίνεται καλύτερα και σέναν μύθο από την Ήλιδα, που διηγείται ο Παυσανίας (Παυσανίας V. 16, 2), κατά τον οποίο μια ομάδα δεκαέξι φρονίμων γυναικών παρενέβη στη σύγκρουση της πόλης τους με τη γειτονική Πισα. επέτυχε την ειρήνη, και έκτοτε, εις ανάμνησιν της λήξης των εχθροπραξιών, ύφαιναν καθε τέσσερα χρονιά ενα μανδύα για την Ηρα4.
Αξίζει ίσως να αναφερθεί οτι απο τις πολλές εργασίες περί την ύφανση, τουλάχιστον δύο φορτίζονται με συμβολισμούς ολικούς προς κατευθύνσεις εξαιρετικά σημαντικές, τις κινήσεις του σύμπαντος, τη μοίρα των ανθρώπων, τις νοητικές ικανότητες, την ανθρωπινή συμφιλίωση και ομόνοια. Οι δύο αυτές εργασίες είναι, το γνε-σιμο (η κυκλική και αδιάκοπη κίνηση) και η ύφανση (οι μηχανισμοί της νόησης, ή ομόνοια). Ως μεταφορά, οι τεχνικές αυτές παίρνουν διαστάσεις πολυ ευρύτερες απο την καθημερινή εργασία, οσο σημαντική και αν ηταν. απο την οποία ξεκίνησαν. Οι στάσεις και οι κινήσεις των υφα-ντριών, οι χώροι όπου γίνεται ή ύφανση, η θεση της κοντά στο σωμα των ανθρώπων, οι ερωτικές συνδηλώσεις των ρούχων, εξακτινωνουν τα μεταφορικά πεδία σήμανσης προς αποκλίνουσες κατευθύνσεις. Ως συνέπεια, οι τεχνικές αυτές εμπίπτουν στα συμβολικά πεδία διαφορετικών θεοτήτων Αυτές θα προσπαθήσουμε να δούμε πιο κάτω,με τη σειρά.
Η Αθηνά ΕργάνηΗ υφαντική, ως πράξη ύφανσης, η κυρίως ενέργεια της κατασκευής των υφαντών, ανήκει στην Αθηνά, υπο την ιδιότητα της της τεχνιτρας θεας. της Εργάνης Η υφαντική είναι μία από τις ικανότητες της, μία από τις χάρες της. μαζί με τη ναυπηγική, την επινόηση εργαλείων η την κατασκευή έργων τέχνης. Αντίθετα με τον δύ· σμορφο και κουτσό Ηφαιστο, τον άλλο τεχνίτη, που κατασκευάζει τα κλυτά του έργα κλεισμένος στο χαλκουργειο του και ιδρώνει σφυρηλατώντας τα. η Αθήνα δεν καταβαλλει σωματική προσπάθεια.Ούτε τον αυλό δεν ήθελε να παίξει
(δικη της επινόηση ωστόσο), όταν αντελήφθη οτι την ασχημαινε Είναι η έξυπνη τεχνίτρα, και η υφαντική, όπως και οι άλλες τέχνες που καλλιεργεί,είναι τέχνη της νόησης, της έντεχνης κατασκευής5. Είναι η θεα η οποία, ως φορέας πολιτισμού, γνωρίζει να κατασκευάζει θαυμαστά υφαντά. Με αυτά στολίζει την Ήρα για να ξετρελάνει τον Δία (Μιάδσ Α 396-406)
Οχι μονο γνωρίζει να υφαίνει η Αθηνά, αλλα την τέχνη αυτή τη διδάσκει. Όταν ο Δίας πρόσταξε τον Ηφαιστο να πλάσει από γη και νερο την πρώτη γυναίκα, την Πανδώρα, η Αθηνά, αφου την έντυσε και τη στόλισε("ζώσε δέ και κόσμησε θεά γλαυκώπις Αθήνη άργυφέη έσθητι". Ησίοδος. Θεογονία 573. Έργα και Ημεραι 72), της δίδαξε, αυτής της πρώτης γυναίκας, την τέχνη του αργαλειού ("αύτάρ Αθήνην [έκέλευσε] έργα διδασκήσαι. πολυδαίδαλον ίστόν υφαίνειν", Ησίοδος. Εργα «σι Ημέραι 63-64) Ανάμεσα στα δωρα που δέχθηκε από τους θεούς ήταν και η υφαντική, το δώρο της Αθηνάς6.Το ίδιο συνέβη με τις κόρες του Πανδαρε-ου. Οταν οι γονείς του βρήκαν το θάνατο απο τον Δία. που τους τιμώρησε γιατί ο Πανδαρεος τον εξαπάτησε, οι θεοι λυπήθηκαν τις ορφανές και τις φρόντισαν. Η Αφροδίτη τις έθρεψε με μέλι και κρασί, η Ηρα τους έδωσε φρόνηση, η Αρτεμις παράστημα και η Αθηνά τους έμαθε σπουδαία έργα: έργα δ' Άθηναίη δέδαε κλυτά έργάζεσθαι".Οδύσσεια υ 72). Με τη λέξη εργα εννοείται ή υφαντική, το σπουδαιότερο από τα γυναικεία έργα7.Η μορφή της Αθήνας Εργάνης φαίνεται οτι διαμορφώνεται στην αρχαϊκή εποχή, σε αντίθεση με την πολεμική της μορφή, της Αθηνάς Προμάχου, που είναι παλαιότερη Η Αθηνά Εργάνη, η τεχνίτρα. θεωρείται παράγωγη ή τουλάχιστον σε συνάφεια με την ιδιότητα της πολιούχου, της προστάτιδας της πόλης. Ως πολιούχος,προστατεύει και τους τεχνίτες, που ζουν κυρίως στην πόλη Ως θεα της δεξιοσυνης.θεά με μητιν.λατρεύεται μαζί με τον Ηφαιστο στο Θησείο, το ναό του Ηφαίστου και της Αθηνάς, κοντά στον Κεραμεικό». Αντίθετα, η Πρόμαχος λατρεύεται στην Ακρόπολη».
Υφαντικά εργα δίδαξε η Αθηνά και σε άλλες θνητές, οπως στις γυναίκες των Φαιάκων ("δώ-κεν Αθήνη έργα τ' έπίστασθαι περικαλλέα'. Οδύσσεια, η Π0 - 111). Η γνώση αυτή τους έδωσε δοξα και δύναμη, γι'αυτο οι Φαιάκειες θεωρούνται τόσο σπουδαίες υφάντρες οσο και οι άνδρες τους σπουδαίοι ναυτικοί. Γενικά στα ομηρικά έπη η τέχνη του αργαλειού προβάλλεται ως κύριο γυναικείο χαρακτηριστικό, αντίστοιχο και παρισο των ανδρικών τεχνών: της τέχνης του λόγου, του πολέμου, των ναυτικών ικανοτητων1<>.
Ίσως ο γνωστότερος μύθος της σχέσης της Αθηνάς με την ύφανση είναι ο μύθος της Αράχνης Δυστυχώς είναι γνωστός μονο ως αιτιολογικός μύθος στην οβιδιακή του μορφή (Οβιδιου, Μεταμορφώσεις VI). Συναντάται και εκεί το κύριο χαρακτηριστικό των άλλων μύθων περί την Αθηνά και την υφαντική, το θέμα της δι
δασκαλιας. Η Αθήνα δίδαξε την Αράχνη να υφαίνει, όμως η μαθήτρια της οχι μόνο την ξεπέρασε αλλά και το γνώριζε και την αμφισβήτησε11.Γνωρίζουμε όλοι τη συνέχεια και την τιμωρία της ανταριασμενης υφάντρας. Θα ήθελα όμως να επισημάνω μερικά στοιχεία: ότι ο πατέρας της Αράχνης, ο Ίδμων.ειχε σχέση με τις βαφές και άτι η ίδια η Αράχνη ήταν από τη Λυδία, περιοχή που θεωρείται πως έχει ιδιαίτερη σχέση με την υφαντική, και μάλιστα μαρτυρειται ότι εκεί έγινε η εφεύρεση του γνεσίματος. Εκείνο δε που κυρίως προκύπτει από το μύθο είναι οτι η υφαντική μπορούσε να είναι και πεδίο ανάδειξης των ικανοτήτων, χώρος φήμης και περηφάνιας, αλλα και χώρος δύναμης και εξουσίας,αφου εκεί αμφισβητήθηκε η δύναμη της Αθηνάς.
Ας συνοψίσουμε: Η σχέση της υφαντικής με την Αθήνα διέρχεται απο τη σχέση της υφαντικής με τη νόηση. Οι νοητικοί συνδυασμοί, οι υπολογισμοί, οι μετρήσεις, η εκτέλεση σχεδίων, ολα αποτελούν μέρος της τέχνης του αργαλειού. Η προκαθορισμένη και προσχεδιασμένη οψη, η "σκόπιμη πρόβλεψη", που σιγά σιγά πραγματώνεται με τη σωστή τοποθέτηση των νημάτων, των χρωμάτων, των στολιδιών στο πλαίσιο του αργαλειού, είναι μέρος της μητιδος. της εξυπνάδας,της εφευρετικότητας, της καπα-τσοσύνης. Και η Μήτις είναι η μητέρα της Αθηνάς.Η ίδια η Αθηνά ήταν η προστάτις του Οδυσσέα, του ήρωα του οποίου η μήτις αποτελούσε το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Στον Αθηναίο δε παραδίδεται οτι ο Αλέξανδρος των Θουρίων έγραψε ένα κωμικό έργο με θέμα τον Οδυσσέα υφαντή (Αθηναίος IV. 240).Τέλος, ας μην ξεχνούμε οτι η κυριότερη αθηναϊκή εορτή, τα Μεγάλα Παναθήναια, η μεγάλη δημόσια εορτή για την επιβεβαίωση της δόξας της Αθηνάς,είχε ως κεντρικό τελετουργικό την προσφορά ενός πέπλου στην Αθήνα, που ύφαιναναί έργαστίναι, κοπέλες της Αθήνας τις οποίες η πόλη όριζε ειδικά γι'αυτο το σκοπό12.
Η χρυσηλάκοτος Αρτεμις
Η νησις, το γνεσιμο.τοποθετείται μεταξύ της φύσης και της ανθρώπινης κίνησης που παρεμβάλλεται μεταξύ των φυσικών ινών και των νημάτων, δηλαδή στα ορια ανάμεσα στο φυσικό προϊόν και την ανθρωπινή μεταποίηση του.
Ισως γι'αυτό η νήσις πηρε θέση στην επικράτεια της θεάς των ορίων, του μεταιχμίου, της Αρτέμιδος. Η Αρτεμις που εδρεύει στα ορια των πόλεων, στα ελη. στο λεπτό σημείο που αρχίζει ο πολιτισμός, η θεα του κυνηγίου και των μικρών αγριμιών, η κουροτρόφος ανθρώπων και ζώων. παρθένος και αυτή όπως η Αθηνά, ανέλαβε τη μεταμόρφωση της ακατέργαστης, της"άγριας" πρώτης ύλης στην εξανθρωπισμένη της μορφή, δηλαδή αυτήν που της δίνει η ανθρωπινή ενέργεια. Οπως αναλαμβάνει και τα άγουρα κοριτσάκια από τα παιδικά τους χρόνια έως την εφηβεία στην ελώδη Βραυρώνα, και τα παραδίδει όταν έρθει η ωρα για το γάμο τους. αφου επιτελεστούν οι διαβατήριες τελετές τους, έτοιμα για την κοινωνική ένταξη και τον πολιτισμό13.
Η σχέση της Αρτέμιδος με το γνέσιμο δεν είναι σαφής,όπως της Αθήνας με την ύφανση. Δεν παριστάνεται πουθενά να γνέθει και, όσο γνωρίζω, ούτε και στα αρχαία κείμενα υπάρχουν τέτοιες συγκεκριμένες αναφορές.Είναι υπαινικτική και προκύπτει κυρίως από το επίθετο που συχνά την προσδιορίζει: η χρυσπλακατος, που σημαίνει αυτή με την χρυσή ηλακάτη Ηλακάτη είναι το ραβδί όπου τυλίγονται τα άγνεστα ακόμη μαλλιά, η νεοελληνική ρόκα14.Στο δ της Οδύσσειας(123-131).η Ελένη υποδέχεται τον Τηλέμαχο γνέθοντας με χρυσή ηλακάτη. δωρο της Αλκάνδρας.συζύγου του Πόλυβου από τις Θήβες της Αιγύπτου. Η Ελένη περιγράφεται ως Αρτέμιδι χρυοηλακάτψ έϋκυ'ια, πράγμα που νομίζω δεν αφήνει αμφιβολίες για τη σημασία της λέξης, αφου ως νηθουσα παρομοιάζεται με την Αρτεμη με τη χρυσή ηλακάτη.
Τα ρούχα εμφανίζονται και στο τελετουργικό της Αρτέμιδος, υπό την ιδιότητα της ως λοχείας (αυτή που βοηθάει τις γυναίκες στη γέννα). Όταν η γέννα πάρει καλό τέλος, ανατίθενται στην Αρτεμη ρούχα και υφάσματα15. Στις επιγραφές του Βραυρωνίου. ιερού της Ακρόπολης των Αθηνών, υπάρχουν κατάλογοι αναθέσεων ρούχων, πράγμα που συμβαίνει και στη Βραυρώνα16, όλες οι επιγραφές περιλαμβάνουν αναθέσεις και κατάλογους ενδυμάτων. Νομίζω ότι και αυτή της η πλευρά συνδέεται με την μετάβαση, τη φροντίδα για το μεγάλωμα των ανθρώπων και των ζώων, που αρχίζει με τη γέννα
Και ένας εχθρός της υφαντικής:ο Διόνυσος
Ωστόσο υπάρχει και ενας θεος που δεν αγαπά την υφαντική. Δεν υπεξαιρεί την ύφανση, όπως ο Κρητικός Ζας (ο Δίας) στον Φερεκύδη17, για να φέρει την ομόνοια και να προστατέψει το γαμο. Δεν υφαίνει σκέψεις και δόλους, όπως οι ομηρικοί ήρωες, ο Οδυσσέας και ο Νέστορας18. Δεν φτιάχνει, δεν ιδρύει, δεν οικοδομεί. Είναι ο Διόνυσος. Οταν έρχεται να αναγνωριστεί ως θεός, στη Βοιωτία, στην Αττική, στην Αργολίδα, πλησιάζει τις γυναίκες και τους ψιθυρίζει να φύγουν, να τρέξουν ελεύθερες, ν' αφήσουν τα σπίτια, τους αργαλειούς και τη δουλεία τους. Τις γεμίζει με ιερή μανία και τις παρασύρει έξω. στην ύπαιθρο, στα δάση, στα βουνά,στην αγριάδα, μακριά από τον πολιτισμό του άστεος, μακριά απο την ομόνοια,την τάξη. το γάμο, ολα τα συνδηλούμενα του αργαλειού. Και οι γυναίκες σε πολλούς μύθους φεύγουν μαζί του ξετρελαμένες, με τις μαινάδες και τους Σειληνούς19.
Καμιά φορα ομως όχι. Τότε ο Διόνυσος οργίζεται και εκδικείται. Είναι θεός τρομερός, απαιτεί απόλυτη και ισόβια προσήλωση Αυτό συνέβη με τις Μινυαδες, τις τρεις κόρες του βασιλιά του Ορχομενού. Η πόλη είναι ανάστατη από το νέο θεο. γιατί οι γυναίκες φεύγουν να τον συναντήσουν και προσχωρούν στη λατρεία του. Οι κόρες του βασιλιά τις επιπλήττουν διότι αναχωρούν με τις Βάκχες στα βουνά και εγκαταλείπουν τα οικιακά τους καθήκοντα Ο Διόνυσος στην αρχη παίρνει τη μορφή νεαρής κοπέλας και τις προτρέπει να δεχθούν να συμμετάσχουν στη λατρεία του νέου θεού Οι κοπέλες αρνούνται.
Τότε ο Διόνυσος δείχνει τη δύναμη του: μεταμορφώνεται σε ταύρο, λιοντάρι, λεοπάρδαλη, ενώ φίδια αρχίζουν ν ανεβαίνουν στα δοκάρια του αργαλειού. Τα ξύλα των ιστόποδων βλαστά-νουν, κλαδιά αμπέλου και κισσού φυτρώνουν, επαναφέροντας τα δοκάρια στη φύση και την αγριάδα. Εντρομες βλέπουν,απο τον αργαλειό τους. το σύμβολο της τάξης που αγαπούσαν αυτές οι"εκτοπως φίλεργοι", να στάζει γάλα και νέκταρ. Τρομαγμένες, έκθαμβες,καταλαμβάνονται από ιερή μανία και τον ακολουθούν. Το τίμημα όμως υπήρξε βαρύ. Το μυαλό τους σάλεψε και κατασπάραξαν το γιο της Λευκίππης. μιας από τις αδελφές τους που βγήκε στον κλήρο (Αντωνίνος Λιβεραλης, Μεταμορφώσεις, Χ).
Η σχέση της υφαντικής με το Διόνυσο είναι αρνητική, ασύμβατη. Ο Διόνυσος είναι θεός της μέθης, του ζωτικού χυμού, ορμα, κυριεύει, φέρνει λύσσα και μανία, κάνει τους ανθρώπους να παραληρούν, να κατασπαράσσουν, σπρώχνει στο αίμα και την ωμοφαγία, Σχεδόν στον αντίποδα των άξιων που η αρχαία σκέψη οργάνωσε μεταφορικά γυρω από την ύφανση. Ισως γι αυτό και όταν παρεμβαίνουν στους μύθους του υφάντρες ο Διόνυσος τις καταστρέφει, μετατρέποντας τον αργαλειό τους σε τοπο θαυμάτων και ακυρώνοντας την πολιτιστική του διάσταση. Καθιστώντας τα δοκάρια του κλαδιά, στέλνει τον αργαλειό πίσω στη φυση και τις εργάτριες του στα δάση.
Επίλογος:
Και οι άνδρες θεοί της ύφανσης;
Η εντύπωση που αποκτά κάνεις, μετά από αυτή τη σύντομη περιδιάβαση στις αρχαίες πηγές, είναι ότι η υφαντική, με το πλήθος των συνδηλώσεων και των μεταφορικών εννοιών της. πολλές φορές αντιφατικά εμπλέκεται σε περιγραφές λατρειών, σε μυθολογικές περιπέτειες η σε χαρακτηρισμούς θεοτήτων με διάφορους τρόπους. Ως πραγματική άσκηση συνδέεται με την Αθηνά Εργάνη και υπαινικτικά με την Αρτεμη, για τη βασική ιδιότητα της ως θεάς των ορίων και της μετάβασης,θετικά αναφέρεται απαξ σε σχέση με τον Δία, για να συμβολίσει την ιδιότητα του ως φορέα της τάξης, της πολιτικής ομόνοιας. Τέλος αναφέρεται αρνητικά, σε σχέση με τον Διόνυσο, για να φανεί εξ αντιθέσεως τί ο θεός δεν αγαπά, Αξίζει ισως να τονιστεί ότι και στο θεϊκό επίπεδο, όπως και στο ανθρώπινο, μόνο μία γυναίκα θεά υφαίνει κυριολεκτικά, όπως κυριολεκτικά υφαίνουν και οι γενιές των γυναι κών τις οποίες αυτή δίδαξε. Αντίθετα, στους άνδρες θεούς, όπως και στους ομηρικούς ήρωες, ανήκουν όλες οι μεταφορικές σημασίες της ύφανσης20.Υφαίνουν λόγια, σκέψεις, συνωμοσίες ή την ειρήνη. Τα πραγματικά υφάσματα, με περηφάνια ή δάκρυα, ελεύθερες ή δούλες, τα υφαίνουν οι γυναίκες, θνητές, θεες η ηρωίδες
archaiologia.gr
archaiologia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου