Hastur
Ο ΑΚΑΤΑΝΟΜΑΣΤΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΜΕ ΤΑ ΚΙΤΡΙΝΑ
Ο Ακατονόμαστος Βασιλιάς με τα
Κίτρινα
Γράφει ο Φώτης Μπαλτούμας
Ένα δίλημμα που
εκφράζεται συχνά πάνω στην αποκρυφιστική προσέγγιση της Μυθολογίας Κθούλου είναι
το αν τα έργα των συγγραφέων εκτός του Χ.Φ. Λάβκραφτ μπορούν να αξιοποιηθούν στο
μαγικό έργο. Κατά πόσο ο Cthuga του Ώγκωστ Ντέρλεθ, ο Daoloth του Ramsey
Campbell, οι θεοί και οι δαίμονες από το γριμμόριο του Σίμωνα και τα υπόλοιπα
ψευδο-Νεκρονομικά, ακόμα και η “νεομυθολογία” Κθούλου που αναπτύσσει στα έργα
του ο Donald Tyson, μπορούν να αποκρυπτογραφήσουν τον μυστηριώδη κόσμο των
αρχετύπων και να εμπνεύσουν γόνιμα την εσωτερική πορεία, όπως συμβαίνει με τις
φιγούρες που αποτύπωσε στο χαρτί ο μοναχικός συγγραφέας από το
Providence;Προσεγγίζοντας το θέμα από τη σκοπιά της Χαοτικής Μαγείας, φυσικά, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: αν κάτι μπορεί να διεγείρει ικανοποιητικά την φαντασία, την κινητήρια δημιουργό δύναμη, τότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί μαγικά για την επίτευξη του σκοπού. Έτσι λοιπόν υπάρχουν τυπικά βασισμένα σε κομμάτια της Μυθολογίας Κθούλου που διαμορφώθηκαν όχι από τον εμπνευστή της, αλλά από τους διαδόχους του. Μερικά παραδείγματα είναι η επίκληση του “Σχίστη των Πέπλων” Daoloth στο Necronomicon Gnosis της Asenath Mason, καθώς και η θεραπευτική μέθοδος του βατραχόμορφου Tsathoggua (μιας οντότητας που, αν και χρησιμοποιήθηκε και από τον Λάβκραφτ σε μερικές ιστορίες του, στην πραγματικότητα αποτελεί δημιούργημα του Clark A. Smith) στο Pseudonomicon του Phil Hine, ωστόσο τέτοιες περιπτώσεις είναι σχετικά λίγες. Αντιθέτως, πολλοί μάγοι φαίνονται να προτιμούν το έργο του ίδιου του Λάβκραφτ παρά των συνεχιστών του.
Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι απλός: η δουλειά των συνεχιστών της Μυθολογίας Κθούλου, όσο εμπνευσμένη και καλογραμμένη κι αν είναι, αποτελεί περισσότερο αποτέλεσμα ενσυνείδητης σκέψης και επηρεάζεται από τις προτιμήσεις, την προσωπική φιλοσοφία, τις επιθυμίες και, ειδικά στην περίπτωση του Ντέρλεθ, από τα θεολογικά πιστεύω τους. Αντιθέτως, το έργο του ίδιου του Λάβκραφτ, ενός ανθρώπου που συνειδητά απεχθανόταν το μεταφυσικό και παρ'όλα αυτά καταπιανόταν με τη συγγραφή διηγημάτων που ασχολούνται ακριβώς με αυτό, στο μεγαλύτερο μέρος του είναι προϊόν του ασυνειδήτου, και συγκεκριμένα των ονείρων που έβλεπε και αδυνατούσε να χαλιναγωγήσει. Αυτό προσδίδει στις φιγούρες των ιστοριών του μια αύρα μυστηρίου, αλλά και ξεχωριστής δύναμης. Κατά κανόνα λοιπόν το πρωτότυπο έργο του Λάβκραφτ, σε συνδυασμό με την ιδιαίτερη προσωπικότητα και ψυχολογία του συγγραφέα, θεωρείται περισσότερο σημαντικό τόσο από τους αναζητητές που στην Μυθολογία Κθούλου εντοπίζουν το μυστήριο της επικοινωνίας με ένα εξωανθρώπινο μαγικό ρεύμα (όπως υποστηρίζει η Τυφώνεια οπτική), όσο και από εκείνους που ερμηνεύουν τους Μεγάλους Παλαιούς σαν φιλοσοφικές, λανθάνουσες εσωτερικές ιδέες για τη χαρτογράφηση του άγνωστου, σκοτεινού και κατά συνέπεια τρομακτικού, ανθρώπινου ασυνειδήτου.
Φυσικά, όπως και σε όλους τους κανόνες άλλωστε, υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Μια τέτοια περίπτωση αποτελεί ένας χαρακτήρας που ενώ η εμφάνισή του προηγήθηκε της εποχής του Λάβκραφτ, συνδέθηκε άρρηκτα με τη Μυθολογία Κθούλου. Πρόκειται για τον μυστηριώδη Βασιλιά με τα Κίτρινα, τον ακατονόμαστο Χαστούρ (Hastur).
Η πρώτη εμφάνιση
του Χαστούρ στη λογοτεχνία γίνεται στο διήγημα Haita the Shepherd
(κυκλοφόρησε το 1893 στη συλλογή Can Such Things Be?) του δημοφιλούς
αμερικανού συγγραφέα Ambrose Bierce. Το συγκεκριμένο διήγημα βέβαια δεν είναι
κάποια ιστορία τρόμου, αλλά περισσότερο μια αλληγορική αφήγηση, που απεικονίζει
ποιητικά το μάταιο κυνήγι της ευτυχίας, ενώ ο Χαστούρ του Bierce δεν είναι
κάποιο μοχθηρό πλάσμα αλλά ένας καλόγνωμος θεός των βοσκών. Ωστόσο, η μετέπειτα
θέση του στο πάνθεο των Μεγάλων Παλαιών οδηγεί πολλούς αναλυτές και φανς να
εντάσσουν τη συγκεκριμένη ιστορία στους κύκλους της Μυθολογίας Κθούλου.
Η φιγούρα του Χαστούρ γίνεται πιο γνωστή με την κυκλοφορία του Βασιλιά με τα Κίτρινα (1895) του Robert W. Chambers, μιας συλλογής δέκα ιστοριών από τις οποίες οι τέσσερις πρώτες σχετίζονται με ένα μυστηριώδες και καταραμένο θεατρικό έργο με τίτλο Ο Βασιλιάς με τα Κίτρινα, αλλά και με μια διαβολική οντότητα με το ίδιο όνομα καθώς και με το μυστηριώδες Κίτρινο Σημάδι. Το υποτιθέμενο έργο, του οποίου η ανάγνωση και μόνο οδηγεί στην τρέλα και τον θάνατο, πραγματεύεται τη φρικτή ιστορία των όσων συνέβησαν στην χαμένη Καρκόσα, την πόλη με τους δίδυμους ήλιους και τον τελευταίο βασιλιά με την ωχρή μάσκα, η πλοκή του δε, όπως τουλάχιστον αποκαλύπτεται από τα αποσπάσματά που παρατίθενται, θυμίζει ως ένα βαθμό τη Μάσκα του Κόκκινου Θανάτου (1845) του Έντγκαρ Α. Πόε.
Το όνομα Χαστούρ εμφανίζεται στα κείμενα της συλλογής με διάφορους ρόλους, σαν κάποιος υπερφυσικός χαρακτήρας, σαν όνομα τοποθεσίας ή και χωρίς καμία εξήγηση, υποδηλώνοντας πως ο Chambers απλά αντέγραψε το όνομα από την ιστορία του Ambrose Bierce, χωρίς να προσδίδει καμία άλλη σχέση με τον θεό των βοσκών. Εξίσου δανεισμένα ονόματα (από την ιστορία An Inhabitant of Carcosa του Bierce) είναι η μυθική πόλη Καρκόσα καθώς και το όνομα Hali, που στο έργο του Chambers συσχετίζονται τόσο με τον Βασιλιά με τα Κίτρινα όσο και με συγκεκριμένα αστρονομικά στοιχεία, όπως ο κόκκινος αστέρας Aldebaran και οι Υάδες. Έτσι, αν και μέσα από τις ιστορίες διανθίζεται ο τρόμος που προξενούν τόσο το βιβλίο όσο και ο μοχθηρός Βασιλιάς με τα Κίτρινα, παραμένει μυστήριο το κατά πόσο ο Χαστούρ ταυτίζεται με αυτόν.
Ο Λάβκραφτ πρωτοδιάβασε τη συλλογή του Chambers το 1927 και ενθουσιάστηκε από αυτήν σε τέτοιο βαθμό, ώστε να της αφιερώσει αρκετές παραγράφους στην μελέτη του, Υπερφυσικός Τρόμος στη Λογοτεχνία (1927). Στο συγγραφικό έργο του, ωστόσο, το όνομα Χαστούρ εμφανίζεται μόλις μία φορά, στην ιστορία Εκείνος που ψιθύριζε στο Σκοτάδι (1931), μαζί με άλλες ονομασίες δανεισμένες από το Βασιλιά με τα Κίτρινα, όπως η λίμνη του Hali και το Κίτρινο Σημάδι, ενώ όπως και στην περίπτωση του Chambers, δεν διευκρινίζεται αν πρόκειται για κάποιο πρόσωπο, θεό, αντικείμενο ή τοποθεσία.
Υπάρχει μια διαδεδομένη αντίληψη σύμφωνα με την οποία το καταραμένο θεατρικό του Chambers ενέπνευσε τη δημιουργία του εξίσου καταραμένου και απαγορευμένου Νεκρονομικού, παρά το ότι η πρώτη αναφορά του Λάβκραφτ στον περίφημο τόμο του Αμπτούλ Αλχαζρέντ είχε γίνει αρκετά χρόνια πριν διαβάσει το έργο του Chambers, στο Κυνηγόσκυλο (1923). Εικάζεται επίσης πως ο συγγραφέας αναφέρεται έμμεσα στον Βασιλιά με τα Κίτρινα, παρουσιάζοντάς τον ως έναν αθάνατο αρχιερέα που φορά μια μεταξένια κίτρινη μάσκα, στην Ονειρική Αναζήτηση της Άγνωστης Καντάθ (1926).
Η συγγραφή της συγκεκριμένης νουβέλας βέβαια ολοκληρώθηκε μήνες πριν την γνωριμία του Λάβκραφτ με τον Βασιλιά με τα Κίτρινα. Η συγκεκριμένη εικασία όμως ίσως και να κρύβει μια μικρή αλήθεια μέσα της: μερικά χρόνια αργότερα, στην ποιητική συλλογή του The Fungi from Yuggoth (1929 – 1930) και συγκεκριμένα στο 27ο σονέτο, The Elder Pharos, ο συγγραφέας παρουσιάζει έναν μυστηριώδη χαρακτήρα, τον τελευταίο της γενιάς του, που φορά μια κίτρινη μάσκα και, μέσω των τυμπάνων, συνομιλεί με το Χάος. Η κατοικία του είναι ένας μοναχικός φάρος στο Οροπέδιο του Leng, του οποίου η γαλάζια λάμψη προκαλεί δέος και θρησκευτική ευβλάβεια στους βοσκούς (θυμηθείτε πως στο έργο του Ambrose Bierce, το οποίο ο Λάβκραφτ επίσης γνώριζε, ο Χαστούρ είναι θεός των βοσκών). Είναι πιθανό λοιπόν η συγκεκριμένη φιγούρα να είναι επηρεασμένη τόσο από τον χαρακτήρα της Άγνωστης Καντάθ όσο και από τον Χαστούρ του Bierce και του Chambers.
O σεβασμός του Λάβκραφτ προς το έργο του Chambers, σε συνδυασμό με την υποβλητική ατμόσφαιρα των ιστοριών του Βασιλιά με τα Κίτρινα, θα ωθήσουν τον Ώγκωστ Ντέρλεθ να εντάξει τον Χαστούρ στον κύκλο των Μεγάλων Παλαιών, αρχικά μέσα από την ιστορία Η Επιστροφή του Χαστούρ (1937). Ο Ντέρλεθ μάλιστα σχεδίαζε να ονομάσει το νεοσχηματιζόμενο τότε λογοτεχνικό ρεύμα ως Μυθολογία του Hastur, πριν επινοήσει τελικά τον όρο Μυθολογία Κθούλου. Η άνοδος του Χαστούρ στο πάνθεο των Μεγάλων Παλαιών συνεχίζεται και στο υπόλοιπο έργο του Ντέρλεθ, όπου ο μυστηριώδης Βασιλιάς με τα Κίτρινα, η βασική ενσάρκωση του συγκεκριμένου Παλαιού, παρουσιάζεται σαν γέννημα του Γιογκ-Σοθώθ, ετεροθαλής αδελφός του Κθούλου, στοιχειακό του αέρα, αλλά και ως ο Magnum Innominandum, αυτός που το όνομά του δεν πρέπει να ειπωθεί.
Χάρη στις επεμβάσεις του Ντέρλεθ ο Χαστούρ έγινε ένα βασικό κομμάτι της μετέπειτα Μυθολογίας Κθούλου αλλά και της λογοτεχνίας τρόμου γενικότερα αναλαμβάνοντας πλήθος διαφορετικών ρόλων, από ηγετική φυσιογνωμία στο σύμπαν του Darkover (The Inheritance of Hastur, 1975) της Marion Z. Bradley ως το Good Omens (1990) των Neil Gaiman και Terry Pratchett, όπου παρουσιάζεται σαν έκπτωτος άγγελος και δούκας της Κόλασης. Ο Ακατονόμαστος Παλαιός και το Κίτρινο Σημάδι του εμφανίζονται επίσης σε δύο από τα πιο γνωστά ψευδο-Νεκρονομικά, αυτό του Σίμωνα (ως ο δαίμονας του αέρα Xastur), και στο Necronomicon – Book of Dead Names των George Hay και Robert Turner (όπως και στη συνέχειά του, το The R'lyeh Text), αν και απουσιάζει σχεδόν ολοκληρωτικά από τα έργα του Donald Tyson. Το ίδιο το επινοημένο θεατρικό έργο του Chambers, ακολουθώντας το παράδειγμα του Νεκρονομικού, έχει παρουσιαστεί σε διάφορες υλοποιήσεις, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν οι εκδοχές των Lin Carter και Tom Ryng. Τι συμβαίνει όμως με την αποκρυφιστική θεώρηση του Βασιλιά με τα Κίτρινα;
Η φιγούρα του Χαστούρ γίνεται πιο γνωστή με την κυκλοφορία του Βασιλιά με τα Κίτρινα (1895) του Robert W. Chambers, μιας συλλογής δέκα ιστοριών από τις οποίες οι τέσσερις πρώτες σχετίζονται με ένα μυστηριώδες και καταραμένο θεατρικό έργο με τίτλο Ο Βασιλιάς με τα Κίτρινα, αλλά και με μια διαβολική οντότητα με το ίδιο όνομα καθώς και με το μυστηριώδες Κίτρινο Σημάδι. Το υποτιθέμενο έργο, του οποίου η ανάγνωση και μόνο οδηγεί στην τρέλα και τον θάνατο, πραγματεύεται τη φρικτή ιστορία των όσων συνέβησαν στην χαμένη Καρκόσα, την πόλη με τους δίδυμους ήλιους και τον τελευταίο βασιλιά με την ωχρή μάσκα, η πλοκή του δε, όπως τουλάχιστον αποκαλύπτεται από τα αποσπάσματά που παρατίθενται, θυμίζει ως ένα βαθμό τη Μάσκα του Κόκκινου Θανάτου (1845) του Έντγκαρ Α. Πόε.
Το όνομα Χαστούρ εμφανίζεται στα κείμενα της συλλογής με διάφορους ρόλους, σαν κάποιος υπερφυσικός χαρακτήρας, σαν όνομα τοποθεσίας ή και χωρίς καμία εξήγηση, υποδηλώνοντας πως ο Chambers απλά αντέγραψε το όνομα από την ιστορία του Ambrose Bierce, χωρίς να προσδίδει καμία άλλη σχέση με τον θεό των βοσκών. Εξίσου δανεισμένα ονόματα (από την ιστορία An Inhabitant of Carcosa του Bierce) είναι η μυθική πόλη Καρκόσα καθώς και το όνομα Hali, που στο έργο του Chambers συσχετίζονται τόσο με τον Βασιλιά με τα Κίτρινα όσο και με συγκεκριμένα αστρονομικά στοιχεία, όπως ο κόκκινος αστέρας Aldebaran και οι Υάδες. Έτσι, αν και μέσα από τις ιστορίες διανθίζεται ο τρόμος που προξενούν τόσο το βιβλίο όσο και ο μοχθηρός Βασιλιάς με τα Κίτρινα, παραμένει μυστήριο το κατά πόσο ο Χαστούρ ταυτίζεται με αυτόν.
Ο Λάβκραφτ πρωτοδιάβασε τη συλλογή του Chambers το 1927 και ενθουσιάστηκε από αυτήν σε τέτοιο βαθμό, ώστε να της αφιερώσει αρκετές παραγράφους στην μελέτη του, Υπερφυσικός Τρόμος στη Λογοτεχνία (1927). Στο συγγραφικό έργο του, ωστόσο, το όνομα Χαστούρ εμφανίζεται μόλις μία φορά, στην ιστορία Εκείνος που ψιθύριζε στο Σκοτάδι (1931), μαζί με άλλες ονομασίες δανεισμένες από το Βασιλιά με τα Κίτρινα, όπως η λίμνη του Hali και το Κίτρινο Σημάδι, ενώ όπως και στην περίπτωση του Chambers, δεν διευκρινίζεται αν πρόκειται για κάποιο πρόσωπο, θεό, αντικείμενο ή τοποθεσία.
Υπάρχει μια διαδεδομένη αντίληψη σύμφωνα με την οποία το καταραμένο θεατρικό του Chambers ενέπνευσε τη δημιουργία του εξίσου καταραμένου και απαγορευμένου Νεκρονομικού, παρά το ότι η πρώτη αναφορά του Λάβκραφτ στον περίφημο τόμο του Αμπτούλ Αλχαζρέντ είχε γίνει αρκετά χρόνια πριν διαβάσει το έργο του Chambers, στο Κυνηγόσκυλο (1923). Εικάζεται επίσης πως ο συγγραφέας αναφέρεται έμμεσα στον Βασιλιά με τα Κίτρινα, παρουσιάζοντάς τον ως έναν αθάνατο αρχιερέα που φορά μια μεταξένια κίτρινη μάσκα, στην Ονειρική Αναζήτηση της Άγνωστης Καντάθ (1926).
Η συγγραφή της συγκεκριμένης νουβέλας βέβαια ολοκληρώθηκε μήνες πριν την γνωριμία του Λάβκραφτ με τον Βασιλιά με τα Κίτρινα. Η συγκεκριμένη εικασία όμως ίσως και να κρύβει μια μικρή αλήθεια μέσα της: μερικά χρόνια αργότερα, στην ποιητική συλλογή του The Fungi from Yuggoth (1929 – 1930) και συγκεκριμένα στο 27ο σονέτο, The Elder Pharos, ο συγγραφέας παρουσιάζει έναν μυστηριώδη χαρακτήρα, τον τελευταίο της γενιάς του, που φορά μια κίτρινη μάσκα και, μέσω των τυμπάνων, συνομιλεί με το Χάος. Η κατοικία του είναι ένας μοναχικός φάρος στο Οροπέδιο του Leng, του οποίου η γαλάζια λάμψη προκαλεί δέος και θρησκευτική ευβλάβεια στους βοσκούς (θυμηθείτε πως στο έργο του Ambrose Bierce, το οποίο ο Λάβκραφτ επίσης γνώριζε, ο Χαστούρ είναι θεός των βοσκών). Είναι πιθανό λοιπόν η συγκεκριμένη φιγούρα να είναι επηρεασμένη τόσο από τον χαρακτήρα της Άγνωστης Καντάθ όσο και από τον Χαστούρ του Bierce και του Chambers.
O σεβασμός του Λάβκραφτ προς το έργο του Chambers, σε συνδυασμό με την υποβλητική ατμόσφαιρα των ιστοριών του Βασιλιά με τα Κίτρινα, θα ωθήσουν τον Ώγκωστ Ντέρλεθ να εντάξει τον Χαστούρ στον κύκλο των Μεγάλων Παλαιών, αρχικά μέσα από την ιστορία Η Επιστροφή του Χαστούρ (1937). Ο Ντέρλεθ μάλιστα σχεδίαζε να ονομάσει το νεοσχηματιζόμενο τότε λογοτεχνικό ρεύμα ως Μυθολογία του Hastur, πριν επινοήσει τελικά τον όρο Μυθολογία Κθούλου. Η άνοδος του Χαστούρ στο πάνθεο των Μεγάλων Παλαιών συνεχίζεται και στο υπόλοιπο έργο του Ντέρλεθ, όπου ο μυστηριώδης Βασιλιάς με τα Κίτρινα, η βασική ενσάρκωση του συγκεκριμένου Παλαιού, παρουσιάζεται σαν γέννημα του Γιογκ-Σοθώθ, ετεροθαλής αδελφός του Κθούλου, στοιχειακό του αέρα, αλλά και ως ο Magnum Innominandum, αυτός που το όνομά του δεν πρέπει να ειπωθεί.
Χάρη στις επεμβάσεις του Ντέρλεθ ο Χαστούρ έγινε ένα βασικό κομμάτι της μετέπειτα Μυθολογίας Κθούλου αλλά και της λογοτεχνίας τρόμου γενικότερα αναλαμβάνοντας πλήθος διαφορετικών ρόλων, από ηγετική φυσιογνωμία στο σύμπαν του Darkover (The Inheritance of Hastur, 1975) της Marion Z. Bradley ως το Good Omens (1990) των Neil Gaiman και Terry Pratchett, όπου παρουσιάζεται σαν έκπτωτος άγγελος και δούκας της Κόλασης. Ο Ακατονόμαστος Παλαιός και το Κίτρινο Σημάδι του εμφανίζονται επίσης σε δύο από τα πιο γνωστά ψευδο-Νεκρονομικά, αυτό του Σίμωνα (ως ο δαίμονας του αέρα Xastur), και στο Necronomicon – Book of Dead Names των George Hay και Robert Turner (όπως και στη συνέχειά του, το The R'lyeh Text), αν και απουσιάζει σχεδόν ολοκληρωτικά από τα έργα του Donald Tyson. Το ίδιο το επινοημένο θεατρικό έργο του Chambers, ακολουθώντας το παράδειγμα του Νεκρονομικού, έχει παρουσιαστεί σε διάφορες υλοποιήσεις, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν οι εκδοχές των Lin Carter και Tom Ryng. Τι συμβαίνει όμως με την αποκρυφιστική θεώρηση του Βασιλιά με τα Κίτρινα;
Ένα από τα
χαρακτηριστικά του Χαστούρ που εξάπτουν την περιέργεια και δίνουν το έναυσμα για
ποικίλλες υποθέσεις είναι ο χαρακτηρισμός του ως Magnum Innominandum,
“αυτός που το όνομά του δεν πρέπει να
ειπωθεί”. Ο τίτλος του Ακατονόμαστου υποδηλώνει ένα κρυφό όνομα
δύναμης, του οποίου η προσφώνηση μπορεί να γίνει καταστροφική, όπως συμβαίνει με
τον ιουδαιοχριστιανικό Θεό. Η σύνδεση του Χαστούρ με τον Magnum
Innominandum βέβαια, ήταν προσωπική επιλογή του Ντέρλεθ, με την οποία
ωστόσο δεν φαίνονται να συμφωνούν όλοι οι συγγραφείς ή ερμηνευτές της Μυθολογίας
Κθούλου, καθώς σε αυτόν τον ρόλο κατά καιρούς έχουν τοποθετηθεί τόσο ο
Γιόγκ-Σοθώθ (S.T. Joshi), όσο και ο Άζαθωθ (Donald Tyson).
Εκτός όμως από τον τίτλο του Ακατονόμαστου, το ίδιο το όνομα του Χαστούρ έχει αποτελέσει πηγή για σκέψεις. Ο Γιώργος Ιωαννίδης προτείνει σαν πιθανή ετυμολογία του Hastur την φράση Ha-Set-Ur, που ερμηνεύεται ως “Χαίρε Μέγα Σετ” ή “η καθοδος του Μέγα Σετ”. Μια σύνδεση με τον Σετ, ωστόσο, επιχειρεί και ο Kenneth Grant στο βιβλίο του, Outer Gateways, όπου ανάμεσα στις άλλες θεωρίες του, προσεγγίζει μέσα από τη σκοπιά της Μυθολογίας Κθούλου το παρελθόν του καλλιτέχνη και μάγου Austin O. Spare. Συγκεκριμένα επικεντρώνεται σε ένα από τα βασικότερα τυπικά της ομάδας της κυρίας Paterson (της γυναίκας που υποτίθεται ότι μύησε τον Spare στα μυστικά της μαγείας). Το συγκεκριμένο τυπικό ξεχωρίζει επειδή, σύμφωνα με τον Grant, θυμίζει την τελετουργία στον λόφο με τις όρθιες πέτρες που περιγράφεται στον Τρόμο του Ντάνγουιτς του Λάβκραφτ, αλλά και επειδή στην διάταξή του εμφανίζονται τα ονόματα Syth Ooloo, Syth Odowogg, Hru Syth και Shognigoth, στα οποία ο πατέρας της Τυφώνειας Παράδοσης αναγνωρίζει παραλλαγές των ονομάτων των Μεγάλων Παλαιών.
Φυσικά, τόσο οι πληροφορίες για αυτήν την περίοδο στη ζωή του Spare όσο και οι συγκεκριμένοι συλλογισμοί πάνω στο ζήτημα αμφισβητούνται (δίκαια) ως προς την αξιοπιστία τους. Σε κάθε περίπτωση, στο όνομα Hru Syth ο Grant αναγνωρίζει τον Χαστούρ αλλά και τον Heru-Set, τον δίδυμο θεό και το στοιχείο του αέρα, χαρακτηριστικό τόσο του Ώρου (γεράκι) όσο και του Σετ (κοράκι). Ενώ με βάση τον αριθμό των πετρών που στο τυπικό της Paterson αντιστοιχούν στον Hru Syth (που είναι 8), τον ταυτίζει με τη Σεφίρα Hod και τον πλανήτη Ερμή. Στο παρελθόν βέβαια, ο Grant είχε τοποθετήσει τον Χαστούρ σε διαφορετικά στοιχεία του Δέντρου της Ζωής, στην Geburah (Outside the Circles of Time) και αργότερα στην Chesed (Hecate's Fountain), χωρίς όμως να εξηγεί το σκεπτικό του.
Όπως και να'χει πάντως, η ταύτιση του Χαστούρ με το στοιχείο του αέρα, καθιερωμένη ήδη από τον Ντέρλεθ, υπερτονίζεται συνεχώς από τον Grant που τον αποκαλεί χαρακτηριστικά Οδοιπόρο των Ανέμων (μια σύνδεση που επαναλαμβάνει και ο Stephen Sennitt). Αυτό οδηγεί πολλούς μάγους στο να συνθέτουν τυπικά όπου ο Χαστούρ λειτουργεί σαν μεταβιβαστής ευχών και σύνδεσμος με τους Μεγάλους Παλαιούς (ένα παράδειγμα τέτοιου τυπικού μπορείτε να βρείτε εδώ), αλλά και σαν βοηθητική δύναμη στον ενεργητικό οραματισμό.
Εκτός όμως από τον τίτλο του Ακατονόμαστου, το ίδιο το όνομα του Χαστούρ έχει αποτελέσει πηγή για σκέψεις. Ο Γιώργος Ιωαννίδης προτείνει σαν πιθανή ετυμολογία του Hastur την φράση Ha-Set-Ur, που ερμηνεύεται ως “Χαίρε Μέγα Σετ” ή “η καθοδος του Μέγα Σετ”. Μια σύνδεση με τον Σετ, ωστόσο, επιχειρεί και ο Kenneth Grant στο βιβλίο του, Outer Gateways, όπου ανάμεσα στις άλλες θεωρίες του, προσεγγίζει μέσα από τη σκοπιά της Μυθολογίας Κθούλου το παρελθόν του καλλιτέχνη και μάγου Austin O. Spare. Συγκεκριμένα επικεντρώνεται σε ένα από τα βασικότερα τυπικά της ομάδας της κυρίας Paterson (της γυναίκας που υποτίθεται ότι μύησε τον Spare στα μυστικά της μαγείας). Το συγκεκριμένο τυπικό ξεχωρίζει επειδή, σύμφωνα με τον Grant, θυμίζει την τελετουργία στον λόφο με τις όρθιες πέτρες που περιγράφεται στον Τρόμο του Ντάνγουιτς του Λάβκραφτ, αλλά και επειδή στην διάταξή του εμφανίζονται τα ονόματα Syth Ooloo, Syth Odowogg, Hru Syth και Shognigoth, στα οποία ο πατέρας της Τυφώνειας Παράδοσης αναγνωρίζει παραλλαγές των ονομάτων των Μεγάλων Παλαιών.
Φυσικά, τόσο οι πληροφορίες για αυτήν την περίοδο στη ζωή του Spare όσο και οι συγκεκριμένοι συλλογισμοί πάνω στο ζήτημα αμφισβητούνται (δίκαια) ως προς την αξιοπιστία τους. Σε κάθε περίπτωση, στο όνομα Hru Syth ο Grant αναγνωρίζει τον Χαστούρ αλλά και τον Heru-Set, τον δίδυμο θεό και το στοιχείο του αέρα, χαρακτηριστικό τόσο του Ώρου (γεράκι) όσο και του Σετ (κοράκι). Ενώ με βάση τον αριθμό των πετρών που στο τυπικό της Paterson αντιστοιχούν στον Hru Syth (που είναι 8), τον ταυτίζει με τη Σεφίρα Hod και τον πλανήτη Ερμή. Στο παρελθόν βέβαια, ο Grant είχε τοποθετήσει τον Χαστούρ σε διαφορετικά στοιχεία του Δέντρου της Ζωής, στην Geburah (Outside the Circles of Time) και αργότερα στην Chesed (Hecate's Fountain), χωρίς όμως να εξηγεί το σκεπτικό του.
Όπως και να'χει πάντως, η ταύτιση του Χαστούρ με το στοιχείο του αέρα, καθιερωμένη ήδη από τον Ντέρλεθ, υπερτονίζεται συνεχώς από τον Grant που τον αποκαλεί χαρακτηριστικά Οδοιπόρο των Ανέμων (μια σύνδεση που επαναλαμβάνει και ο Stephen Sennitt). Αυτό οδηγεί πολλούς μάγους στο να συνθέτουν τυπικά όπου ο Χαστούρ λειτουργεί σαν μεταβιβαστής ευχών και σύνδεσμος με τους Μεγάλους Παλαιούς (ένα παράδειγμα τέτοιου τυπικού μπορείτε να βρείτε εδώ), αλλά και σαν βοηθητική δύναμη στον ενεργητικό οραματισμό.
Ενώ όμως το
ζήτημα του ονόματος του Χαστούρ, όπως και η σχέση του με τους ανέμους, έχουν
δεχτεί αρκετή προσοχή, άλλα σημαντικά στοιχεία της μυθολογίας που τον περιβάλλει
περνούν σχεδόν απαρατήρητα. Ένα από αυτά είναι το Κίτρινο Σημάδι, που σύμφωνα με
το μυθιστόρημα του Chambers φέρνει τον κάτοχό του κάτω από την κυριαρχία του
Βασιλιά. Η πιο δημοφιλής εκδοχή είναι αυτή που σχεδιάστηκε από τον Kevin Ross
για λογαριασμό της Chaosium, ένα σύμβολο πολύ παρόμοιο με το κελτικό Τρισκέλιο,
κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολλές ακόμη θεωρίες για το νόημά του. Ένα
σημαντικότερο στοιχείο ωστόσο είναι ο μυστηριώδης τίτλος που χαρακτηρίζει τον
Χαστούρ, αυτός του μασκοφορεμένου Βασιλιά με τα Κίτρινα.
Στο δεύτερο βιβλίο του πάνω στο Νεκρονομικόν ο Γιώργος Ιωαννίδης σημειώνει πως ο όρος “βασιλικό κίτρινο” χρησιμοποιούταν στην πρακτική αλχημεία για να δηλώσει το δηλητηριώδες Αρσενικό, θυμίζοντας έτσι την σχέση του καταραμένου θεατρικού με την Κόκκινη Μάσκα του Θανάτου του Πόε, αλλά και προτείνοντας ως μια εναλλακτική εκδοχή για το Κίτρινο Σημάδι το αλχημικό σύμβολο του Αρσενικού. Επεκτείνοντας τον αλχημικό συλλογισμό του, ο Γιώργος υπενθυμίζει πως η παλιότερη διάκριση του Μεγάλου Έργου γινόταν σε τέσσερα στάδια, καθένα από τα οποία αντιστοιχούσε σε ένα χρώμα. Το στάδιο του citrinitas, του οποίου η διάκριση σταδιακά εγκαταλείφθηκε, είχε σαν χρώμα του το κίτρινο και σαν στοιχείο του τον αέρα, κάτι που θα μπορούσε να το συνδέσει με τον οδοιπόρο των ανέμων Χαστούρ. Καταλήγει δε στο συμπέρασμα πως οι “μεγάλες αλήθειες” που, σύμφωνα με τον Chambers, περιέχονται στο θεατρικό του Βασιλιά με τα Κίτρινα, ένα έργο που φέρνει τον θάνατο και καταδεικνύει την ματαιότητα της ανθρώπινης πάλης για επιβίωση και σταθερότητα, είναι πως ο έλεγχος των πραγμάτων είναι μια ψευδαίσθηση, και πως το Σύμπαν αντιστέκεται σε όλες τις προσπάθειες για νόημα και τάξη. Κάπως έτσι λοιπόν, ο Χαστούρ, που σαν Βασιλιάς με τα Κίτρινα προξενεί παντού το χάος και την καταστροφή στο έργο του Chambers, αποτελεί μια προσωποποίηση της κοσμικής αρχής της εντροπίας και της αποδόμησης.
Το ίδιο το κίτρινο χρώμα πάντως, συνδέεται μαγικά με εργασίες που αφορούν τον Εαυτό, ή “Ego Magick”, όπως το αποκαλεί χαρακτηριστικά ο Peter Carroll (με βάση το Discword του Terry Pratchett). Κάτι πραγματικά ενδιαφέρον, ωστόσο είναι το ότι στην αλχημική προσέγγιση του Καρλ Γιουνγκ, το κίτρινο στάδιο ταυτίζεται με το αρχέτυπο του Σοφού Γέρου (Senex). Ο Γιουνγκ μάλιστα παρουσιάζει τη μορφή του σαν αυτή ενός μυητή, μιας εκδήλωσης του Εαυτού στο άτομο που έχει εργαστεί διεξοδικά με το πρόβλημα της anima. To συγκεκριμένο πρότυπο δε στη θετική του υπόσταση μπορεί να είναι ο Μάγος, ενώ στην αρνητική του ο καταβροχθιστής πατέρας (Κρόνος). Σε κάθε περίπτωση, ο σοφός μυητής είναι ταυτόχρονα και οδηγός, όπως και ο ταξιδευτής Χαστούρ. Για πού όμως;
Στο δεύτερο βιβλίο του πάνω στο Νεκρονομικόν ο Γιώργος Ιωαννίδης σημειώνει πως ο όρος “βασιλικό κίτρινο” χρησιμοποιούταν στην πρακτική αλχημεία για να δηλώσει το δηλητηριώδες Αρσενικό, θυμίζοντας έτσι την σχέση του καταραμένου θεατρικού με την Κόκκινη Μάσκα του Θανάτου του Πόε, αλλά και προτείνοντας ως μια εναλλακτική εκδοχή για το Κίτρινο Σημάδι το αλχημικό σύμβολο του Αρσενικού. Επεκτείνοντας τον αλχημικό συλλογισμό του, ο Γιώργος υπενθυμίζει πως η παλιότερη διάκριση του Μεγάλου Έργου γινόταν σε τέσσερα στάδια, καθένα από τα οποία αντιστοιχούσε σε ένα χρώμα. Το στάδιο του citrinitas, του οποίου η διάκριση σταδιακά εγκαταλείφθηκε, είχε σαν χρώμα του το κίτρινο και σαν στοιχείο του τον αέρα, κάτι που θα μπορούσε να το συνδέσει με τον οδοιπόρο των ανέμων Χαστούρ. Καταλήγει δε στο συμπέρασμα πως οι “μεγάλες αλήθειες” που, σύμφωνα με τον Chambers, περιέχονται στο θεατρικό του Βασιλιά με τα Κίτρινα, ένα έργο που φέρνει τον θάνατο και καταδεικνύει την ματαιότητα της ανθρώπινης πάλης για επιβίωση και σταθερότητα, είναι πως ο έλεγχος των πραγμάτων είναι μια ψευδαίσθηση, και πως το Σύμπαν αντιστέκεται σε όλες τις προσπάθειες για νόημα και τάξη. Κάπως έτσι λοιπόν, ο Χαστούρ, που σαν Βασιλιάς με τα Κίτρινα προξενεί παντού το χάος και την καταστροφή στο έργο του Chambers, αποτελεί μια προσωποποίηση της κοσμικής αρχής της εντροπίας και της αποδόμησης.
Το ίδιο το κίτρινο χρώμα πάντως, συνδέεται μαγικά με εργασίες που αφορούν τον Εαυτό, ή “Ego Magick”, όπως το αποκαλεί χαρακτηριστικά ο Peter Carroll (με βάση το Discword του Terry Pratchett). Κάτι πραγματικά ενδιαφέρον, ωστόσο είναι το ότι στην αλχημική προσέγγιση του Καρλ Γιουνγκ, το κίτρινο στάδιο ταυτίζεται με το αρχέτυπο του Σοφού Γέρου (Senex). Ο Γιουνγκ μάλιστα παρουσιάζει τη μορφή του σαν αυτή ενός μυητή, μιας εκδήλωσης του Εαυτού στο άτομο που έχει εργαστεί διεξοδικά με το πρόβλημα της anima. To συγκεκριμένο πρότυπο δε στη θετική του υπόσταση μπορεί να είναι ο Μάγος, ενώ στην αρνητική του ο καταβροχθιστής πατέρας (Κρόνος). Σε κάθε περίπτωση, ο σοφός μυητής είναι ταυτόχρονα και οδηγός, όπως και ο ταξιδευτής Χαστούρ. Για πού όμως;
Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με το Liber 777 του Aleister Crowley,
το κίτρινο χρώμα αντιστοιχείται στην δωδέκατη Ατραπό της Σοφίας του Δέντρου της
Ζωής, το μονοπάτι του γράμματος Beth και της κάρτας του Μάγου. Κι αν αυτό εκ
πρώτης όψεως δεν σχετίζεται άμεσα με τον Χαστούρ, το ίδιο ίσως να μην ισχύει για
το κλιφωθικό αντίστοιχό του, το μονοπάτι Baratchial. Ο Kenneth Grant υπολογίζει
την αριθμητική αξία του Baratchial σαν 260, ίδια με την αξία της λέξης TMIRA,
που σημαίνει “κρυμμένος” ή “καλυμμένος”. Η σφραγίδα του συγκεκριμένου
μονοπατιού, που καταγράφηκε από τον Crowley στο Liber 231 και
παρουσιάζεται από τον Grant στο Nightside of Eden, είναι αυτή δύο
σπαθιών με την κόψη προς τα μέσα, που περιβάλλουν την περιπαιχτική φυσιογνωμία
μιας μάσκας. Όπως μάλιστα παρατηρεί πολύ εύστοχα ο Grant, αυτή η μάσκα είναι ένα
σύμβολο της ψευδαίσθησης του Εγώ, αλλά και της υπάρχουσας πραγματικότητας. Πίσω
της κρύβεται η επιστροφή του Λόγου στην πηγή του, κάτι που ο Crowley ποιητικά
αναφέρει ως “ο Ένας που έφυγε αλλά
επέστρεψε”.
Τι μπορεί να συμβολίζει όμως αυτό το προσωπείο στην μεταφυσική της Μυθολογίας Κθούλου; Περιγράφοντας το μυστηριώδη χαρακτήρα με την κίτρινη μάσκα στο σονέτο του Elder Pharos, ο Λάβκραφτ γράφει χαρακτηριστικά πως “πολλοί, στη νιότη του ανθρώπινου είδους, αναζήτησαν αυτή τη λάμψη, το τι βρήκαν όμως κανείς ποτέ δεν θα μάθει”. Ίσως λοιπόν το μυστικό της κίτρινης μάσκας του Βασιλιά να είναι ακριβώς αυτό: ένα πέρασμα από το γνώριμο αλλά απατηλό “εδώ” προς την άγνωστη Πηγή του Ανεκδήλωτου Χάους, ένα κάλυμμα που σκίζεται από τον μάγο καθώς αυτός, διαλογιζόμενος πάνω στο μυστηριακό Κίτρινο Σημάδι, ταξιδεύει προς την ονειρική πόλη Καντάθ, τη χαμένη Καρκόσα και το άγνωστο.
http://necronomiconmagic.weebly.com/about.html
Τι μπορεί να συμβολίζει όμως αυτό το προσωπείο στην μεταφυσική της Μυθολογίας Κθούλου; Περιγράφοντας το μυστηριώδη χαρακτήρα με την κίτρινη μάσκα στο σονέτο του Elder Pharos, ο Λάβκραφτ γράφει χαρακτηριστικά πως “πολλοί, στη νιότη του ανθρώπινου είδους, αναζήτησαν αυτή τη λάμψη, το τι βρήκαν όμως κανείς ποτέ δεν θα μάθει”. Ίσως λοιπόν το μυστικό της κίτρινης μάσκας του Βασιλιά να είναι ακριβώς αυτό: ένα πέρασμα από το γνώριμο αλλά απατηλό “εδώ” προς την άγνωστη Πηγή του Ανεκδήλωτου Χάους, ένα κάλυμμα που σκίζεται από τον μάγο καθώς αυτός, διαλογιζόμενος πάνω στο μυστηριακό Κίτρινο Σημάδι, ταξιδεύει προς την ονειρική πόλη Καντάθ, τη χαμένη Καρκόσα και το άγνωστο.
http://necronomiconmagic.weebly.com/about.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου