Θα πραγματοποιηθεί η σπουδαιότερη γεωπολιτική εξέλιξη του 21ου αιώνα; Γιατί η 11η Σεπτεμβρίου 2014 μπορεί να αποδειχθεί η καθοριστικότερη στην ιστορία των Η.Π.Α - και πολύ σημαντικότερη από την 11η Σεπτεμβρίου 2001.
.~`~.
I
Μια ιστορική πρόσκληση
I
Μια ιστορική πρόσκληση
Το διεθνές σκηνικό γνωρίζουμε όλοι ότι βρίσκεται σε κατάσταση δύσκολων και ανατρεπτικών αποφάσεων. Ο πρόεδρος Ομπάμα και οι ηγέτες της Ε.Ε. κατηγορούνται πως είναι υπεύθυνοι για μεγάλο μέρος σειράς κρίσεων: Ουκρανία, Λιβύη, Ιράκ, Γάζα, Αφγανιστάν. Αποφάσεις που πάρθηκαν εν θερμώ ή από λάθος εκτιμήσεις και αντιλήψεις για κοινωνίες με δομές τελείως διαφορετικές από αυτές της Δύσης, δημιούργησαν ακολουθία κρίσεων, οι οποίες αυτήν τη στιγμή βρίσκονται όλες σε εξέλιξη.
Η ταχύτητα της εξάπλωσης των συγκρούσεων και το βάθος των ανακατατάξεων έχουν φέρει τις ηγεσίες των ισχυρών της Δύσης σε δύσκολη θέση και τώρα πια δεν υπάρχει περιθώριο για αναίμακτες ή ασήμαντες παρενέργειες από τις κρίσεις αυτές. Πρέπει να αναγνωρίσουμε, όμως, πως μερικές από τις ανακατατάξεις αυτές που ήδη έγιναν και άλλες οι οποίες θα γίνουν δεν είναι πάντα δυνατόν να αποφευχθούν. Η Ιστορία γράφεται με μια δυναμική η οποία ξεπερνά σχεδιασμούς ή το δέον ως συμφέρον.
Στις 25 Απριλίου του 1996 δημιουργήθηκε ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σανγκάης (ΟΣΣ) με μέλη τις Κίνα, Ρωσία, Κιργιστάν, Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν και Τατζικιστάν. Υπάρχουν επίσης πέντε μέλη παρατηρητές: Ινδία, Πακιστάν, Αφγανιστάν, Ιράν και Μογγολία. Η επίσημη συμφωνία δεν έχει στρατιωτικό χαρακτήρα, αλλά χαρακτήρα συνεργασίας και ανάπτυξης μεταξύ των χωρών αυτών, ωστόσο υπάρχουν άρθρα και για στρατιωτική συνεργασία σε περίπτωση που δεχτούν απειλές οι χώρες αυτές. Το καταστατικό απαγορεύει τη χρήση ή απειλή βίας μεταξύ των μελών και εγγυάται την εδαφική ακεραιότητα και ανεξαρτησία των μελών. Ο ΟΣΣ δεν είναι ένα αντίστοιχο ΝΑΤΟ της Ασίας. Είναι μια συμφωνία διατήρησης των συμφερόντων της Κίνας στην Κεντρική Ασία, όπως και περιορισμού της επιρροής των ΗΠΑ στην περιοχή, η οποία παραδοσιακά είναι ο Δρόμος του Μεταξιού, δηλαδή η οδός επικοινωνίας Κίνας και Ευρώπης.
Από την άλλη μεριά, ο Οργανισμός Συμφωνίας Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ, δημιουργήθηκε τον Μάιο του 1992 από: Ρωσία, Λευκορωσία, Τατζικιστάν, Κιργιστάν, Αρμενία και Καζακστάν) είναι μια αμυντική στρατιωτική συμφωνία, η οποία εγγυάται την εδαφική ακεραιότητα των μελών, με υποχρέωση στρατιωτικής βοήθειας σε περίπτωση επίθεσης. Ο ΟΣΣΑ, μετά την κρίση στην Ουκρανία, δήλωσε ότι διακόπτει κάθε επαφή με το ΝΑΤΟ και προσβλέπει στον ΟΣΣ (Οργανισμός Συνεργασίας της Σανγκάης).
Πριν από λίγες εβδομάδες, στην Ινδία, ο Ναρέντρα Μόντι εξελέγη πρωθυπουργός με μεγάλη πλειοψηφία. Είναι πολιτικός με αμφιλεγόμενο παρελθόν μεταξύ ανάπτυξης και εθνικισμού. Η πρώτη του πράξη ήταν να μην επικυρώσει τη συμφωνία γεωργικών προϊόντων του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου, γιατί ακύρωνε την πολιτική της Ινδίας για πλήρη επάρκεια παραγωγής σιταριού.
Στις 29/7-1/8 έγινε στο Ντουσανμπέ η σύνοδος των χωρών του ΟΣΣ, η οποία αποφάσισε να καλέσει και να δεχτεί ως μέλη του Οργανισμού τις Ινδία, Πακιστάν, Μογγολία, Αφγανιστάν και Ιράν. Αυτή η απόφαση αποτελεί τη σπουδαιότερη γεωπολιτική εξέλιξη του 21ου αιώνα και ο απόηχός της θα φτάσει μέχρι την Ουάσινγκτον και την Ε.Ε. Κατ’ αρχάς αποτελεί καίρια αλλαγή της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία θεωρούσε την Ινδία Δούρειο Ιππο των ΗΠΑ εάν συμμετείχε στον ΟΣΣ. Πρέπει να γνωρίζουμε πως ο Μόντι είχε γίνει δεκτός στο Πεκίνο τρεις φορές πριν αναλάβει πρωθυπουργός. Μέχρι να δει τον Ομπάμα θα έχει ήδη συναντηθεί με τον πρόεδρο Σι δύο φορές. Στη συνάντησή τους στη Φορταλέζα της Βραζιλίας συζητήθηκε το θέμα της συμμετοχής της Ινδίας στον ΟΣΣ. Εκεί συνάντησε και τον πρόεδρο Πούτιν.
Τι άλλαξε, όμως, τη θέση της Κίνας ως προς την πολιτική θέση της Ινδίας; Προφανώς η βεβαιότητά τους πως ο Μόντι θα ακολουθήσει μια πραγματικά ανεξάρτητη πολιτική στη διεθνή σκηνή. Η Ρωσία είχε προσπαθήσει να πείσει την Κίνα για την είσοδο της Ινδίας στον ΟΣΣ, όπως και η Κίνα προσπαθούσε να πείσει τη Ρωσία για την είσοδο του Πακιστάν. Είναι προφανές πως και οι δύο πείστηκαν από τα τελευταία γεγονότα στην Ουκρανία και τις διακηρύξεις περί του Αξονος στην Ασία να προσκαλέσουν επισήμως και τους δύο, όπως και το Ιράν, το οποίο αποτελεί βέβαια έναν άλλο κρίκο στη διεθνή σκηνή, με έντονη την ανεξάρτητη εξωτερική του πολιτική και κυρίως έναντι των ΗΠΑ.
Εάν τον Σεπτέμβριο στο Ντουσανμπέ η Ινδία γίνει επίσημα μέλος του ΟΣΣ, οι τεκτονικές πλάκες της διεθνούς ισορροπίας δυνάμεων θα μετακινηθούν, με ιστορικές παρενέργειες για την Ασία και τον κόσμο ολόκληρο.
Ενα άμεσο αποτέλεσμα θα είναι πως οι κυρώσεις απέναντι στη Ρωσία θα καταστούν ανενεργές και το ίδιο θα ισχύσει και για το Ιράν. Ενα δεύτερο είναι πως με τη συμμετοχή του ΟΣΣΑ (Οργανισμός Συμφωνίας Συλλογικής Ασφάλειας) στον ΟΣΣ (Οργανισμός Συνεργασίας της Σανγκάης) το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να προχωρήσει πέραν του Καυκάσου. Η Κεντρική Ασία θα ελέγχεται πλήρως από τον ΟΣΣ. Τρίτον, ο ΟΣΣΑ επεκτείνεται πέραν της Κεντρικής Ασίας και φτάνει στα νερά της Αραβικής θάλασσας και του Ινδικού Ωκεανού. Η Ασία γίνεται μια γιγαντιαία περιοχή συνεργασίας με τέσσερις πυρηνικές δυνάμεις και μία εν δυνάμει, το Ιράν.
Βέβαια, η συνύπαρξη Περσίας-Πακιστάν-Αφγανιστάν σε αυτόν τον Οργανισμό δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Πέραν της διαίρεσης σε σουνίτες-σιίτες υπάρχουν εδαφικές και εθνικές πολιτικές, όπως και τεράστιες διαφορές μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν. Αν το κινεζικό όραμα για μια οικονομική αναγέννηση της Ασίας γίνει καίριο ζητούμενο του νέου ΟΣΣΑ, τότε πολλές από τις εντάσεις και εχθρότητες της περιοχής θα υποβαθμιστούν. Η Κίνα παραμένει ακλόνητη στο δόγμα να γίνει μεγάλη οικονομική δύναμη. Για να το επιτύχει θα κάνει πολλές υποχωρήσεις, αλλά ποτέ σε θέματα εθνικής κυριαρχίας και ανεξαρτησίας της πολιτικής της. Αν όντως ο Μόντι βάλει την Ινδία στον ΟΣΣΑ στη σύνοδο του Ντουσανμπέ τον Σεπτέμβριο, λίγες μέρες πριν δει τον Ομπάμα, τότε οι ισορροπίες δυνάμεων θα έχουν αλλάξει ριζικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου