ΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟ ΚΟΥΙΖΑΚΙ[QUIZ]---ΜΗΝ ΑΝΗΣΥΧΕΙΤΕ,ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΔΟΝΤΑΙ...

 

Asterios Kechagias

Κι όπως είθισται να κάνω στις γιορτές, ήρθε η ώρα για το εορταστικό QUIZ (τις λύσεις θα τις δώσω παρακάτω, δεν έχει νόημα να κλέψετε, δεν υπάρχει έπαθλο):

1) Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, όταν οι Ισραηλίτες έφυγαν από την Αίγυπτο για να πάνε στη γη της επαγγελίας (σημερινό Ισραήλ-Παλαιστίνη), διαπίστωσαν ότι εκεί κατοικούσαν:

α) Λυκάνθρωποι

β) Ξωτικά

γ) Θεοί

δ) Γίγαντες

ε) Νάνοι

2) Ποιο βιβλίο της Καινής Διαθήκης δυσκόλεψε πολύ τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς να το αποδεχτούν ως κανονικό επειδή είχαν αντιληφθεί ότι δεν το έγραψε αυτός στον οποίο αποδόθηκε και μάλιστα δεν είχε ενταχθεί οριστικά στον Κανόνα μέχρι και τον 10 αι. μ.Χ.;

α) Πράξεις Αποστόλων

β) Αποκάλυψη Ιωάννου

γ) Α΄ Ιωάννου

δ) Επιστολή Ιούδα

ε) Κατά Ματθαίον

3) Ποια από τις παρακάτω επιστολές του Παύλου δεν θεωρείται (και δεν είναι) δική του;

α) Προς Εφεσίους

β) Προς Εβραίους

γ) Α΄ προς Τιμόθεον

δ) Όλες οι παραπάνω

ε) Α΄ προς Κορινθίους

4) Ποιο βιβλίο της Αγίας Γραφής αναφέρεται στον θεό ως δημιουργό τόσο της ευτυχίας (του καλού) όσο και της δυστυχίας (του κακού):

α) Αμώς

β) Σοφία Σειράχ

γ) Ησαΐας

δ) Ιώβ

ε) Γένεσις

5) Από πού προήλθε το όνομα των Σεφαραδιτών Εβραίων;

α) Από τη λέξη ''ασπράδι''

β) Από το όνομα της Σπάρτης

γ) Από το όνομα της Λυδίας

δ) Από το ρήμα ''σπαράζω''

ε) Από το φυτό ''σαφράν''

6) Από πού προήλθε το όνομα των Ασκεναζί Εβραίων;

α) Από τους Σκύθες

β) Από την αρχαία Ασκόνα της Ελβετίας

γ) Από το ρήμα ''στενάζω''

δ) Από ένα κράμα των λέξεων ''ασκός'' και ''ναζί''

ε) Από το ρήμα ''ασκώ'' και τη λέξη ''νάζι'', επειδή ήταν ναζιάρηδες

7) Ποιο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης γράφτηκε/συνετέθη τη μετά Χριστόν εποχή;

α) Α΄ Μακκαβαίων

β) Βαρούχ

γ) Τωβίτ

δ) Ιουδίθ

ε) Σοφία Σολομώντος

8 ) Ποιος από τους παρακάτω λαούς ήρθε τελευταίος χρονικά σε ορατή επαφή με τους αρχαίους Έλληνες:

α) Αιγύπτιοι

β) Άραβες

γ) Βαβυλώνιοι

δ) Ασσύριοι

ε) Πέρσες

9) Σε ποια γλώσσα έχουμε την αρχαιότερη γραπτή αναφορά στους Ίωνες;

α) Στα αρχαία Ελληνικά

β) Στα ασσυριακά

γ) Στα σανσκριτικά

δ) Στα εβραϊκά

ε) Στα αιγυπτιακά

10) Ποιος αρχαίος συγγραφέας είναι ο μοναδικός όλης της αρχαιοελληνικής γραμματείας που αναφέρει ρητώς το όνομα του Μεσοποτάμιου ήρωα Γκιλγκαμές;

α) Ψευδο-Απολλόδωρος

β) Ηρόδοτος

γ) Στράβων

δ) Αρριανός

ε) Αιλιανός

Οι λύσεις του εορταστικού QUIZ:

1) Σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη, όταν οι Ισραηλίτες έφυγαν από την Αίγυπτο για να πάνε στη γη της επαγγελίας (σημερινό Ισραήλ-Παλαιστίνη), διαπίστωσαν ότι εκεί κατοικούσαν:

Σωστή απάντηση: δ) Γίγαντες

Σύμφωνα με το 13ο κεφάλαιο των Αριθμών, όταν οι Ισραηλίτες έφτασαν στη γη της επαγγελίας, έστειλαν κατασκόπους για να εξερευνήσουν τη χώρα και για να δουν τους κινδύνους που θα αντιμετώπιζαν. Οι κατάσκοποι αυτοί, όταν επέστρεψαν, ανέφεραν ότι είδαν τους Ανακίμ (και τους Νεφιλίμ) να κατοικούν εκεί. Οι Ανακίμ περιγράφονται ως τόσο ψηλοί ώστε οι Ισραηλίτες να μοιάζουν με ακρίδες μπροστά τους. Η ελληνική μετάφραση των ''Εβδομήκοντα'' μεταφράζει το ''Ανακίμ'' ως ''γίγαντες'', κάνοντας έτσι πιο ρητή τη σύνδεση. Παρότι ο όρος Ανακίμ αρχικώς είχε άλλο περιεχόμενο και ήταν όνομα σημαντικής δυναστείας, εξαιτίας αυτής της βιβλικής σύνδεσης με τους γίγαντες, μέχρι σήμερα στα σύγχρονα εβραϊκά η λέξη για τον γίγαντα είναι ''ανάκ'' (ενικός αριθμός του Ανακίμ). Γενικότερα, σε πολλά σημεία της Βίβλου εμφανίζεται η πεποίθηση πως οι πρώιμοι κάτοικοι τόσο της Χαναάν όσο και της ευρύτερης Υπεριορδανίας ήταν πολύ ψηλοί. Υπάρχει καλή εξήγηση γι' αυτό, αλλά δεν είναι της παρούσης.

2) Ποιο βιβλίο της Καινής Διαθήκης δυσκόλεψε πολύ τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς να το αποδεχτούν ως κανονικό επειδή είχαν αντιληφθεί ότι δεν το έγραψε αυτός στον οποίο αποδόθηκε και μάλιστα δεν είχε ενταχθεί οριστικά στον Κανόνα μέχρι και τον 10 αι. μ.Χ.;

Σωστή απάντηση: β) Αποκάλυψη Ιωάννου

Είναι το βιβλίο που ταλαιπώρησε περισσότερο τον ανατολικό Χριστιανισμό διότι πολύ εύκολα φαίνεται ότι δεν είναι έργο του ίδιου ατόμου που έγραψε το Ευαγγέλιο του Ιωάννη, πόσο μάλλον του Ιωάννη του μαθητή του Ιησού. Μέχρι και τον 10ο αιώνα, πολλοί εκκλησιαστικοί συγγραφείς την άφηναν εκτός Κανόνα, επειδή ομοίαζε (και όντως ανήκει) στο φιλολογικό είδος της αποκαλυπτικής γραμματείας, το οποίο χρησιμοποιούσαν κατά κόρον διάφοροι αιρετικοί. Αυτός που άσκησε την πιο λεπτομερή κριτική στο συγκεκριμένο βιβλίο επηρεάζοντας όλους τους κατοπινούς πατέρες ήταν ο Άγιος Διονύσιος Αλεξανδρείας (3ος αι. μ.Χ.), όπως μας διασώζει το κείμενό του ο Ευσέβιος στην Εκκλησιαστική Ιστορία 7.25. Εκεί λέγονται τα εξής:

''Επομένως, δεν αρνούμαι ότι ο συγγραφέας ονομαζόταν Ιωάννης και ότι αυτό το βιβλίο είναι έργο κάποιου Ιωάννη. Συμφωνώ επίσης ότι είναι έργο ενός αγίου και θεόπνευστου ανθρώπου. Αλλά δεν μπορώ να δεχθώ εύκολα ότι ήταν ο απόστολος, ο γιος του Ζεβεδαίου, ο αδελφός του Ιακώβου, εκείνος που έγραψε το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο και την Καθολική Επιστολή. Διότι κρίνω από τον χαρακτήρα και τη μορφή των εκφράσεων και την όλη εκτέλεση του βιβλίου ότι δεν είναι δικό του. Διότι ο ευαγγελιστής δεν αναφέρει πουθενά το όνομά του ούτε παρουσιάζει τον εαυτό του, ούτε στο Ευαγγέλιο ούτε στην Επιστολή... Αλλά ότι εκείνος που έγραψε αυτά ονομαζόταν Ιωάννης, πρέπει να το πιστέψουμε, καθώς το λέει ο ίδιος. Όμως ποιος ακριβώς ήταν, δεν προκύπτει. Διότι δεν λέει, όπως συχνά στο Ευαγγέλιο, ότι ήταν ο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου ή εκείνος που έγειρε στο στήθος του ή ο αδελφός του Ιακώβου ή ο αυτόπτης και ακροατής του Κυρίου... Και από τις ιδέες και από τις λέξεις και τη διάταξή τους, είναι λογικό να υποθέσουμε ότι αυτός είναι διαφορετικός από εκείνον... Η Αποκάλυψη είναι διαφορετική από αυτά τα γραπτά και ξένη προς αυτά· δεν τα αγγίζει ούτε ελάχιστα τα πλησιάζει· θα λέγαμε, σχεδόν χωρίς ούτε μία κοινή συλλαβή με αυτά''.

3) Ποια από τις παρακάτω επιστολές του Παύλου δεν θεωρείται (και δεν είναι) δική του;

Σωστή επιλογή: δ) Όλες οι παραπάνω. Δηλαδή Προς Εφεσίους, προς Εβραίους και Α΄ προς Τιμόθεον.

Γενικότερα, η σύγχρονη έρευνα έχει καταλήξει σε μεγάλο βαθμό, για λόγους γλώσσας, ύφους, θεολογίας και χρονολογίας συγγραφής, ότι τουλάχιστον 7 από τις 14 επιστολές που αποδίδονται στον Παύλο δεν είναι δικές του: Η Β΄ προς Θεσσαλονικείς, η Προς Εφεσίους, η Προς Κολοσσαείς, η προς Εβραίους και οι τρεις ποιμαντικές επιστολές (Α΄ προς Τιμόθεον, Β΄ προς Τιμόθεον και προς Τίτον). Για τις υπόλοιπες δεν υπάρχει τόση αμφισβήτηση παρότι κι εκεί πρέπει να έχει κανείς κατά νου πως ο Παύλος μάλλον υπαγόρευε τις επιστολές του σε συνεργάτες του παρά τις έγραψε ο ίδιος. Π.χ. ο Τιμόθεος συνυπογράφει αρκετές επιστολές ή ο Τέρτιος αναφέρεται στην Προς Ρωμαίους 16:22 ως ο συγγραφέας της. Γενικότερα, ορισμένες από τις Επιστολές του Παύλου είναι τα μόνα κείμενα της Καινής Διαθήκης που δεν είναι ψευδεπίγραφα και υπάρχει όντως πιθανότητα να ανήκουν στον ίδιο. Όλα τα υπόλοιπα κείμενα είναι ψευδεπίγραφα.

4) Ποιο βιβλίο της Αγίας Γραφής αναφέρεται στον θεό ως δημιουργό τόσο της ευτυχίας (του καλού) όσο και της δυστυχίας (του κακού):

Σωστή απάντηση: γ) Ησαΐας

Πρόκειται για το Ησαΐας 45:7. Το βιβλίο του Ησαΐα δεν γράφτηκε από ένα άτομο αλλά από τουλάχιστον τρεις διαφορετικούς συγγραφείς ή συλλογές έργων προερχόμενες από διαφορετικές χρονολογίες. Το χωρίο που μας ενδιαφέρει ανήκει στον λεγόμενο Δευτεροησαΐα, έναν συγγραφέα του 6ου αιώνα π.Χ. που έζησε στην εποχή της Περσικής Αυτοκρατορίας (σε αντίθεση με τον προφήτη Ησαΐα που χρονολογείται στον 8ο αιώνα π.Χ.). Εκεί λέγεται ότι: ἐγὼ ὁ κατασκευάσας φῶς καὶ ποιήσας σκότος, ὁ ποιῶν εἰρήνην καὶ κτίζων κακά. ἐγὼ Κύριος ὁ Θεὸς ὁ ποιῶν πάντα ταῦτα.

Πρόκειται για πολύ ενδιαφέρον χωρίο, καθώς παρουσιάζει με ρητό τρόπο τον ίδιο τον θεό να λέει ότι είναι αυτός που κατασκευάζει το φως και το σκοτάδι αλλά και αυτός που ποιεί ειρήνη και κτίζει κακά. Είναι ίσως το μοναδικό χωρίο της Βίβλου που παρουσιάζει τον θεό ως δημιουργό και του κακού. Κάτι που δεν βολεύει βέβαια τις ύστερες θεωρίες περί παναγαθότητας του θεού ή παρουσίασης του κακού σαν να προέρχεται αποκλειστικά απ' τους ανθρώπους και άλλα τέτοια. Γι' αυτό και προσωπικά ποτέ δεν συμπάθησα τις δογματικές και όλες αυτές τις μεταγενέστερες προσπάθειες να παρουσιαστεί μια και μοναδική θεολογία που διατρέχει όλη τη Βίβλο. Μέσα στη Βίβλο βρίσκει κανείς τα πάντα, από χωρία που είναι υπέρ της ελεύθερης βούλησης μέχρι χωρία που είναι υπέρ του καθορισμού των πάντων απ' τον θεό.

5) Από πού προήλθε το όνομα των Σεφαραδιτών Εβραίων;

Σωστή απάντηση: γ) Από το όνομα της Λυδίας

Το όνομα Σφαράντ σήμερα έχει ταυτιστεί με την Ισπανία και με τους Εβραίους που έχουν καταγωγή από εκεί. Όμως η ιστορία του πάει πολύ πιο πίσω. Η λέξη συναντάται μόνο μια φορά στη Βίβλο στον προφήτη Οβδιού. Πρόκειται για προφήτη που έζησε κατά τη διάρκεια της Βαβυλώνιας Αιχμαλωσίας ή και λίγο αργότερα, τον 6ο-5ο αιώνα π.Χ., αφού αναφέρει την καταστροφή του νοτίου βασιλείου και της Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλώνιους τον 6ο αιώνα. Μετά την καταστροφή του νοτίου βασιλείου, οι Βαβυλώνιοι, οι οποίοι ως τότε είχαν κατακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής Ασίας, οδήγησαν αρκετούς αιχμάλωτους εβραϊκούς/ιουδαϊκούς πληθυσμούς σε διάφορα μέρη της επικράτειάς τους. Το Οβδιού 1:20 μας αναφέρει ότι ένα τμήμα των αιχμάλωτων Εβραίων της Ιερουσαλήμ βρέθηκαν στη Σφαράντ. Ποια είναι αυτή η Σφαράντ; Έχουν υπάρξει αρκετές θεωρίες, με μια απ' αυτές να συνδέει το συγκεκριμένο μέρος με την Ισπανία ήδη από τόσο νωρίς αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει σε καμία περίπτωση, διότι πολύ απλά οι Βαβυλώνιοι ποτέ δεν έφτασαν τόσο δυτικά. Οι Ασσύριοι κι οι Βαβυλώνιοι ακολουθούσαν μια πολιτική ανταλλαγής πληθυσμών τοποθετώντας αιχμάλωτους λαούς σε εδάφη που ανήκαν στην αυτοκρατορία τους. Κατά συνέπεια, τόσο η Σφαράντ όσο και η Τσαρφάτ (που αναφέρεται στο ίδιο χωρίο του Οβδιού και σήμερα αποτελεί το εβραϊκό όνομα της Γαλλίας), δεν είχαν καμία σχέση με Ευρώπη σε τόσο πρώιμη περίοδο.

Το όνομα Σφαράντ ομοιάζει με δύο μόνο ονόματα του τότε γνωστού κόσμου. Το ένα είναι η ελληνική Σπάρτη, την οποία επίσης πρέπει να αποκλείσουμε επειδή οι Βαβυλώνιοι δεν είχαν φτάσει ούτε εκεί. Το δεύτερο είναι η Λυδία. Η πρωτεύουσα της Λυδίας αποκαλείται από τους Έλληνες Σάρδεις αλλά οι ίδιοι οι Λυδοί την αποκαλούσαν Šfard (𐤳𐤱𐤠𐤭𐤣) και μερικές φορές αυτό το όνομα χρησιμοποιούνταν για να δηλώσει γενικότερα τη Λυδία. Η Λυδία ήταν ήδη γνωστή στους Ασσύριους και κατόπιν στους Βαβυλώνιους και συναντάμε αναφορές σε αυτήν σε αρκετές επιγραφές του αρχαίου Ιράκ. Κατά συνέπεια ο συγγραφέας του βιβλίου του Οβδιού και οι αιχμάλωτοι Ισραηλίτες που βρέθηκαν στη Βαβυλώνα, μπορούσαν άνετα να πληροφορηθούν από τους ντόπιους περί Λυδίας. Μάλιστα με παραλλαγές του ονόματος Šfard γνώριζαν τη Λυδία οι διάφοροι ανατολίτες. Για παράδειγμα, όταν οι Πέρσες λίγο αργότερα κατέκτησαν την περιοχή, ονόμασαν τη σατραπεία της Λυδίας ως Sparda. Η Σφαρντ ήταν συνεπώς η μόνη περιοχή που ανήκε στους Βαβυλώνιους την εποχή που μας ενδιαφέρει και που το όνομά της ταιριάζει με τη Σφαράντ της Βίβλου. Μάλιστα, τα δύο ονόματα, Σφαρντ και Σφαράντ είναι πανομοιότυπα.

Γεννάται αμέσως το ερώτημα: τι σχέση έχει η Λυδία με τους Σεφαραδίτες Εβραίους και με την Ισπανία; Το όνομα Σφαρντ δήλωνε αρχικά τη Λυδία και τις Σάρδεις. Το πώς ακριβώς μετακινήθηκε αυτό το όνομα για να δηλώσει την Ισπανία αποτελεί αίνιγμα. Κάποιοι μεσαιωνικοί Ιουδαίοι συγγραφείς πρότειναν ότι υπήρξε ένας εποικισμός ισπανικών εδαφών από κατοίκους της Λυδίας αλλά δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τόσο πρώιμη εποχή της ιστορίας. Το μόνο σενάριο που φαίνεται να λειτουργεί και που το έχω προτείνει σε ένα συνέδριο, έχει να κάνει με τους Ηρακλείδες των ελληνικών παραδόσεων, δηλ. τους απογόνους του Ηρακλή. Τόσο οι Σπαρτιάτες όσο και οι Λυδοί παρουσιάζονται από τους αρχαίους συγγραφείς ως απόγονοι του Ηρακλή (π.χ. βλ. Ηρόδοτος 1.7 και 6.52-53). Δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς εντελώς μια αρκετά πρώιμη σύνδεση Λυδών και Σπαρτιατών αλλά επειδή κάτι τέτοιο δεν μπορεί να αποδειχθεί, το πιο πιθανό είναι να προκλήθηκε σύνδεση από τα παραπλήσια ονόματά τους (Σπάρτη, Σφαρντ).

Η σύνδεση αυτή με τον Ηρακλή είναι πολύ κομβική, διότι ο Ηρακλής ως φιγούρα συγχύστηκε από πολύ πρώιμη εποχή με τον σημαντικότερο ίσως φοινικικό θεό, τον Μελκάρτ (πάλι δεν αποκλείεται να υπάρχει αρκετά πρώιμη ιστορική σύνδεση των δύο χαρακτήρων αλλά δεν μπορεί να αποδειχθεί). Ο Ηρόδοτος αποκαλεί τον Μελκάρτ της Τύρου ως Ηρακλή της Τύρου (2.44). Οι Φοίνικες ήταν από τους πρώτους που κατάφεραν και έφτασαν στην Ισπανία και μόλις εγκαταστάθηκαν εκεί ίδρυσαν ιερά του Μελκάρτ με τις περίφημες στήλες του. Τα ιερά του Μελκάρτ από τους Έλληνες ιδώθηκαν ως ιερά του Ηρακλή και οι στήλες ως Ηράκλειες στήλες. Με αυτόν τον τρόπο ο Ηρακλής φτάνει στην Ισπανία και έτσι έχουμε μια σύνδεση του συγκεκριμένου ήρωα-θεού με τη συγκεκριμένη τοποθεσία. Με άλλα λόγια, η σύνδεση Λυδίας-Σφαρντ με την Ισπανία φαίνεται να οφείλεται σε μια διπλή σύγχυση. Αφενός στη σύνδεση της Σφαρντ με τους Ηρακλειδείς και αφετέρου στη σύγχυση Μελκάρτ-Ηρακλή. Ο Ηρακλής είναι η μόνη φιγούρα που συνδέει στη μυθολογία του τη Σφαρντ-Λυδία, την Σπάρτη και τη Σφαράντ-Ισπανία. Προφανώς, οι Εβραίοι του Οβδιού δεν ήταν Ηρακλειδείς αλλά άτομα που βρέθηκαν αιχμάλωτοι στη Σφαρντ της Λυδίας ιδρύοντας κοινότητες της διασποράς στο συγκεκριμένο μέρος. Κάθε κοινότητα που ζει για μεγάλο διάστημα σε έναν τόπο, θέλοντας και μη, έρχεται σε επαφή με τις τοπικές παραδόσεις και συχνά τις ασπάζεται. Έτσι, όταν κάποιοι από τους Εβραίους αυτούς ή κάποιοι ύστεροι Εβραίοι που θεωρούσαν ότι οι ρίζες τους πάνε πίσω στις ιουδαϊκές κοινότητες της Λυδίας, έφτασαν στην Ισπανία, της απέδωσαν το βιβλικό όνομα της ''πατρίδας'' τους και η Σφαράντ συνδέθηκε με την Ισπανία. Οι Εβραίοι με τους Φοίνικες είχαν διαρκές εμπόριο και συνεργασία ήδη από την εποχή του Σολομώντα, οπότε το να μετακινήθηκαν ορισμένοι Εβραίοι στην Ισπανία μαζί με Φοίνικες δεν δημιουργεί κάποιο ιστορικό-αρχαιολογικό πρόβλημα.

6) Από πού προήλθε το όνομα των Ασκεναζί Εβραίων;

Σωστή απάντηση: α) Από τους Σκύθες

Εδώ τα πράγματα είναι λίγο πιο απλά. Το 10ο κεφάλαιο της Γενέσεως αναφέρει τα τρία παιδιά του Νώε (Ιάφεθ, Χαμ και Σημ) απ' τα οποία παρουσιάζεται να προήλθε όλη η ανθρωπότητα μετά τον κατακλυσμό. Από αυτά τα τρία παιδιά, ο Ιάφεθ συνδέεται με λαούς του ευρύτερου ''βορρά'' ή νησιωτικούς πληθυσμούς, π.χ. Ίωνες, Κιμμέριοι, Σκύθες κ.λπ. Ένα απ' τα εγγόνια του Ιάφεθ είναι και ο Ασκενάζ απ' τον οποίο πήραν το όνομα οι Ασκεναζί Εβραίοι. Επειδή ο Ιάφεθ αφορά βόρειους λαούς, δεν υπήρξε πρόβλημα στη σύνδεση του Ασκενάζ με τους Γερμανούς και έτσι οι Εβραίοι που μετά τους διωγμούς από τους Ρωμαίους κατέφυγαν στη Γερμανία και σε άλλες περιοχές της βόρειας και ανατολικής Ευρώπης αποκλήθηκαν Ασκεναζί. Ο βιβλικός Ασκενάζ, ωστόσο, αντιστοιχεί σίγουρα στους Σκύθες που τότε τους ονόμαζαν Ασκούζ (Askwuz/Askwz). Στα εβραϊκά, το γράμμα βαυ ( w ) και το γράμμα νουν ( n ) ομοιάζουν πολύ οπότε συχνά γίνονταν τέτοιου είδους μπερδέματα. Αν το w του Askwz γίνει n, τότε προκύπτει το Ασκνζ, φωνηεντισμένο ως Ακσενάζ. Το ότι ο βιβλικός Ασκενάζ είναι οι Σκύθες, φαίνεται και από το ότι παρουσιάζεται ως γιος του Γκομέρ. Ο Γκομέρ απ' τα παιδιά του Ιάφεθ αντιστοιχεί στους Κιμμέριους. Σκύθες και Κιμμέριοι δύσκολα διακρίνονταν στην αρχαιότητα και αρκετοί λαοί τους συνέδεαν. Εμφανίστηκαν στην ιστορία την ίδια εποχή και μάλιστα ο Ηρόδοτος (4.11-12) αναπαριστά τους Σκύθες να αντικαθιστούν τους Κιμμέριους στα ίδια εδάφη, κάτι που εξηγεί και το ότι οι Σκύθες στη Βίβλο παρουσιάζονται ως ''παιδιά'' των Κιμμέριων, δηλαδή αντικαταστάτες.

7) Ποιο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης γράφτηκε/συνετέθη τη μετά Χριστόν εποχή;

Σωστή απάντηση: ε) Σοφία Σολομώντος

Ακούγεται περίεργο αλλά όντως έχουμε κείμενο που εντάχθηκε στον Κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης ενώ γράφτηκε την μετά Χριστόν εποχή. Μάλιστα γράφτηκε απευθείας στα ελληνικά. Η ιουδαϊκή βίβλος, βέβαια, δεν το συμπεριέλαβε στον δικό της κανόνα που αποτελείται από 39 βιβλία. Ο κανόνας της Παλαιάς Διαθήκης (ελληνική μετάφραση των Εβδομήκοντα) που αποτελείται από 49 βιβλία, δέχτηκε και βιβλία που δεν ανήκαν στον Ιουδαϊκό Κανόνα, μέσα στα οποία συγκαταλέγεται και η Σοφία Σολομώντος. Αυτά τα 10 επιπλέον βιβλία που υπάρχουν στον κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης αλλά όχι στον Ιουδαϊκό χαρακτηρίζονται ως Δευτεροκανονικά.

8 ) Ποιος από τους παρακάτω λαούς ήρθε τελευταίος χρονικά σε ορατή επαφή με τους αρχαίους Έλληνες:

Σωστή απάντηση: β) Άραβες

Έλληνες και Αιγύπτιοι ήρθαν σε επαφή από πολύ πρώιμη εποχή, ήδη απ' την εποχή των Μυκηναίων αλλά σίγουρα και από την εποχή του Ομήρου. Οι Μυκηναίοι είχαν έμμεσες επαφές με τους Βαβυλώνιους και τους Ασσύριους αλλά ιδίως από τον 8ο αιώνα και εξής οι επαφές αυτές, και ιδίως με τους Ίωνες, έγιναν μεγαλύτερες. Ακολούθησαν οι Πέρσες με τους Περσικούς πολέμους και έπονται οι Άραβες της προ-ισλαμικής Αραβίας. Παρότι αραβικοί πληθυσμοί υπάρχουν και δρουν στην περιοχή της δυτικής Ασίας από αρκετά πρώιμες περιόδους, δεν έχει βρεθεί κάποιο τεκμήριο ύπαρξης επαφών Αράβων-Ελλήνων πριν από τον 6ο αιώνα π.Χ. Ίσως μόνο αν η ομηρική αναφορά στους Ερεμβούς, στους οποίους πήγε ο Μενέλαος, κατανοηθεί ως αναφορά σε Άραβες αλλά είναι αμφίβολο. Άραβες και Έλληνες αναφέρονται μαζί και σε ασσυριακές επιγραφές αλλά αυτό δείχνει ότι τους γνώριζαν και τους δυο οι Ασσύριοι και όχι ότι γνώριζαν ο ένας τον άλλο.

9) Σε ποια γλώσσα έχουμε την αρχαιότερη γραπτή αναφορά στους Ίωνες;

Σωστή απάντηση: β) Στα ασσυριακά

Η πρώτη δημόσια εμφάνιση αυτού του ονόματος σε ανατολικά κείμενα συναντάται στα μέσα του 8ου αιώνα π.Χ. στην περίφημη Επιστολή 69 του Νιμρούντ, η οποία ήρθε στο φως το 1952 από Βρετανούς αρχαιολόγους που έκαναν ανασκαφές στο σημερινό Τελ-Νιμρούντ του βορείου Ιράκ, την αρχαία πόλη Κάλχου (βιβλική Κάλαχ). Ο Ασσύριος ηγεμόνας της εποχής, ο Τουκούλτι Πιλέσερ, ονομάζει τους κατοίκους της Μεσογείου ως Yaunā (𒅀 𒌑 𒈾 𒀀 𒀀). Το ίδιο όνομα εμφανίζεται αργότερα σε ασσυριακές επιγραφές ως Yamnā (𒅀 𒄠 𒈾 𒀀 𒀀), με μια πολύ συνηθισμένη μετατροπή του «u/w» σε «m».

10) Ποιος αρχαίος συγγραφέας είναι ο μοναδικός όλης της αρχαιοελληνικής γραμματείας που αναφέρει ρητώς το όνομα του Μεσοποτάμιου ήρωα Γκιλγκαμές;

Σωστή απάντηση: ε) Αιλιανός

Παρά το γεγονός ότι το Έπος του Γκιλγκαμές ήταν γνωστό στους Έλληνες ήδη από την Ομηρική περίοδο και επηρέασε αρκετούς συγγραφείς, ο μόνος συγγραφέας της αρχαιοελληνικής γραμματείας που αναφέρει ρητώς το όνομα του ήρωα Γκιλγκαμές ως Γίλγαμο, είναι ο Κλαύδιος Αιλιανός που έζησε τον 2ο αι. μ.Χ. Στο Περί Ζώων Ιδιότητος 12.21 γράφει τα εξής: καὶ καλεῖται Γίλγαμος, καὶ βασιλεύει Βαβυλωνίων.