Από Stéphane François
Μετάφραση: Juan Gabriel Caro Rivera
Η μουσική είναι φορέας ταυτότητας, όπως αποδεικνύεται από το συλλογικό έργο Musique et politique. Les répertoires de l'identité (Darré, Α. 1996). Σε αυτό, ο Alain Darré γράφει ότι η μουσική είναι ένα «συνολικό κοινωνικό γεγονός [που] διατηρεί μια πολύπλοκη σχέση με το κοινωνικό σύμπαν. Κατέχει κεντρική θέση μεταξύ των στοιχείων που δομούν την αντίληψή μας για τον κόσμο και αυτό που ακούμε ανταγωνίζεται περισσότερο από ποτέ αυτό που βλέπουμε ή διαβάζουμε» [1]. Επιπλέον, «το κοινωνικό βρίσκεται στο επίκεντρο των διαδικασιών παραγωγής και πρόσληψης της μουσικής. Καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την εξέλιξη, τις λειτουργίες και τις έννοιες. Σε ένα διαρκές παιχνίδι καθρεφτών, το μιούζικαλ αντανακλά και εκφράζει τον κοινωνικό χώρο, ο οποίος με τη σειρά του τον επενδύει με νέα νοήματα. Ένα πολιτιστικό αγαθό που γεννά «πολιτισμικές πρακτικές», το μουσικό αντικείμενο δεν είναι κάτι δεδομένο αλλά μια κατασκευή, το προϊόν ενός «εδώ και τώρα» στο οποίο κώδικες, νόρμες, αξίες και στρατηγικές καινοτομίας-αναπαραγωγής είναι συνυφασμένες» [2], σε μια αέναη κατάσταση κατασκευής. Η μουσική μπορεί επίσης να αποτελέσει όχημα ατομικής (ο ακροατής) ή/και συλλογικής (ο ερμηνευτής) δέσμευσης και αντίστασης στην πολιτιστική ή πολιτική κυριαρχία. Το 1980, εμφανίστηκαν τόσο το αριστερό «εναλλακτικό ροκ» όσο και το ακροδεξιό «ροκ ταυτότητας», και τα δύο πηγάζουν από τη δέσμευση στο αριστερό ροκ και την εκ νέου ανακάλυψη της περιφερειακής, λαϊκής και έθνικ μουσικής στη δεκαετία του 1970. Η μουσική είναι, επομένως, ένας παράγοντας ευαισθητοποίησης. Στην πραγματικότητα, αποκαλύπτει κοινωνικές πτυχές, δημιουργώντας πολιτικά σύμβολα, καθώς και θρησκευτικά (ευαγγέλια) και κοινοτικά (ραπ, γίντις μουσική) σύμβολα. Δυστυχώς, αυτό το συλλογικό έργο επικεντρώνεται μόνο στις πολιτικές και κοινοτικές πτυχές του φαινομένου. Ωστόσο, μπορούμε να την επεκτείνουμε στο θρησκευτικό πεδίο, ή ακόμα και στο πολιτικό-θρησκευτικό, όπως σε αυτή τη μελέτη της «βιομηχανικής» μουσικής και του παγανισμού.
Τα έργα των Michel Maffesoli, Alain de Benoist, Jacques Marlaud [3] και Sigrid Hunke [4] έχουν καταδείξει, ή προσπαθούν να καταδείξουν, την επιμονή μιας μορφής παγανισμού στην εποχή μας. Ο Maffesoli το βλέπει στη φυλετική συμπεριφορά και σε ορισμένες πολιτιστικές πρακτικές, ο de Benoist το βλέπει στη λαογραφία και τη φιλοσοφία και οι Marlaud και Hunke το βλέπουν στη λογοτεχνία και τις τέχνες. Ωστόσο, σε αυτή τη μελέτη θα ασχοληθούμε μόνο με έναν από αυτούς τους πολιτισμούς, τη «βιομηχανική» μουσική. Αλλά πριν φτάσουμε στην καρδιά του θέματος, είναι απαραίτητο να ορίσουμε τον παγανισμό.
Το Petit Larousse ορίζει τον παγανισμό ως εξής: «Από το λατινικό paganus, αγρότης. Λέγεται ιδιαίτερα, σε αντίθεση με τους χριστιανούς, για τους πολυθεϊστικούς λαούς ή για οτιδήποτε σχετίζεται με αυτούς τους λαούς ή τους θεούς τους. Παγανισμός, το όνομα που δόθηκε από τους χριστιανούς των πρώτων αιώνων στον ελληνορωμαϊκό πολυθεϊσμό, στον οποίο οι κάτοικοι της υπαίθρου παρέμειναν πιστοί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ένα όνομα που δόθηκε αργότερα από τους Χριστιανούς στην κατάσταση ενός πληθυσμού που δεν είχε ευαγγελιστεί». Ο ιστορικός Pierre Chuvin προσθέτει μια εθνοτική πτυχή σε αυτόν τον ορισμό, με τους παγανιστές (παγανιστές) να είναι «ντόπιοι άνθρωποι» και οι αλλοδαποί (χριστιανοί) «ξένοι» (Chuvin, 1991).
Ο νεοπαγανισμός ξεκίνησε γύρω στο δέκατο όγδοο αιώνα, αν και μερικοί εντοπίζουν την προέλευσή του πίσω στην Αναγέννηση (Godwin, 2002). Βασίζεται στην απόρριψη των αξιών και των δογμάτων των θρησκειών που προέρχονται από τη Βίβλο και σε μια μη δυαδική φιλοσοφία/όραμα που αντιτίθεται στον Χριστιανισμό. Από τη φύση της, αντιτίθεται σε οικουμενικές και προσηλυτιστικές θρησκείες όπως ο Χριστιανισμός και το Ισλάμ. Το κύριο λατρευτικό συστατικό αυτού του νεοπαγανισμού είναι μια πανθεϊστική (η Θεότητα ταυτίζεται με τον κόσμο) ή/και πολυθεϊστική (η οποία παραδέχεται μια πληθώρα θεών) αντίληψη της θρησκείας. Η κύρια εκδήλωσή της είναι η επανεμφάνιση, στην Ευρώπη στην περίπτωσή μας, λατρειών αφιερωμένων σε προχριστιανικές θεότητες. Ο νεοπαγανισμός μπορεί επομένως να οριστεί ως η προσπάθεια ασυνείδητης επανεφεύρεσης, ανακατασκευής ή επανεμφάνισης του θρησκευτικού ή/και πολιτιστικού παγανισμού στις ευρωπαϊκές κοινωνίες που έχουν γίνει μονοθεϊστικές. Ο σύγχρονος νεοπαγανισμός βασίζεται σε μια ασάφεια: βασίζεται σε μια ατομικιστική και σύγχρονη αντίληψη του παγανισμού, σε αντίθεση με τον αρχικό παγανισμό της Ευρώπης, ο οποίος βασίστηκε στον μονισμό, τον σεβασμό της παράδοσης και την κομφορμιστική αναπαραγωγή των θρησκευτικών πρακτικών των προγόνων τους. Ωστόσο, ορισμένοι νεοπαγανιστές, τόσο στη δεξιά όσο και στην αριστερά, προσπαθούν να δομήσουν τον νεοπαγανισμό τους γύρω από τα παραδοσιακά και ολιστικά δόγματα του René Guénon (Sigaud, 1984) και του Julius Evola (Boutin, 1992).
Υπάρχουν διάφορες μορφές θρησκευτικού νεοπαγανισμού: η πρώτη αναφέρεται σε θεότητες ή σε μια συγκεκριμένη λατρευτική παράδοση, συνήθως εθνοτική, και είναι συνήθως μια ανακατασκευή μιας προχριστιανικής θρησκείας βασισμένης στην ιστορική έρευνα, όπως στην περίπτωση του κινήματος völkisch [5]· το δεύτερο αναφέρεται σε έναν οικοπανθεϊστικό λόγο, συχνά οικουμενικής φύσης, και σε έναν παγανισμό που δημιουργήθηκε από το μηδέν, όπως η Wicca. και η τρίτη ομάδα μια πολιτική ή / και φιλοσοφική επιλογή υπό τον γενικό όρο του παγανισμού.
Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1980, διάφορα μουσικά είδη εμφανίστηκαν με παγανιστικό λόγο. Αυτές οι μουσικές μορφές είναι περιθωριακά φαινόμενα: ο αριθμός των ακροατών είναι μικρός, αλλά αν τα προσθέσετε όλα μαζί, ο αριθμός δεν είναι ασήμαντος. Στη Γαλλία, αντιπροσωπεύουν αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Σκανδιναβία, η Μεγάλη Βρετανία και η Γερμανία, για παράδειγμα, αυτό το κοινό είναι πολύ μεγαλύτερο. Αυτές οι μουσικές σκηνές διέπονται από τις δικές τους πολιτιστικές πρακτικές και ενδυματολογικούς κώδικες, αλλά παραμένουν κυμαινόμενες και εφήμερες δομές: οι οπαδοί αυτής της μουσικής εξελίσσονται πολύ και προς όλες τις κατευθύνσεις.
Όπως προαναφέρθηκε, πρόκειται για περιθωριακά φαινόμενα και, ως τέτοια, οργανώνονται με εναλλακτικό τρόπο: σε κάθε κατηγορία μουσικής υπάρχει ένας νόμιμος εξειδικευμένος τύπος που πωλείται σε περίπτερα και ένας ανεπίσημος (fanzines), με δικά του κανάλια παραγωγής και διανομής: εξειδικευμένα καταστήματα και ταχυδρομικές παραγγελίες. Αυτή η περιθωριοποίηση επιβεβαιώνεται και γίνεται αποδεκτή. Κατά συνέπεια, το κύριο μέσο παραγωγής και πώλησης αυτής της μουσικής είναι η "label", μια μικρή δισκογραφική εταιρεία της οποίας οι μέθοδοι λειτουργίας είναι συχνά παραδοσιακές ή / και εναλλακτικές, αλλά η οποία γίνεται όλο και πιο επαγγελματική. Αυτό δεν εμποδίζει την εύρεση αυτών των δίσκων στα δοχεία μεγάλων εξειδικευμένων καταστημάτων (συχνά, δυστυχώς, σε απαγορευτικές τιμές). Ο ριζοσπαστισμός του λόγου, με ή χωρίς παγανιστικό περιεχόμενο, είναι το κύριο συστατικό αυτής της μουσικής.
Η πρώτη από αυτές τις σκηνές που εμφανίστηκε ήταν "βιομηχανική" ή "indus" μουσική. Ο όρος «βιομηχανική μουσική» είναι μια γενική έκφραση («βιομηχανική μουσική για βιομηχανικούς ανθρώπους») που επινοήθηκε από τον Genesis P. Orridge, ηγέτη της σημαντικότερης «βιομηχανικής» ομάδας της δεκαετίας του 1970. Ο όρος περιλαμβάνει ένα πλήθος μουσικών σχηματισμών και στυλ, μερικά πολύ διαφορετικά μεταξύ τους: από ρυθμική ηλεκτρονική μουσική παρόμοια με την "techno" έως τη "neo-folk" επηρεασμένη από την ευρωπαϊκή κουλτούρα και τους μύθους, χωρίς να ξεχνάμε την πειραματική, ντανταϊστική, φουτουριστική και σύγχρονη μουσική κ.λπ.
Οι ρίζες αυτής της μουσικής χρονολογούνται από το 1970: οι κύριες αναφορές που αναφέρονται είναι τα γερμανικά συγκροτήματα ηλεκτρονικής μουσικής γνωστά ως "Krautrock". Αυτές οι ομάδες ισχυρίζονται επίσης ότι συνδέονται με τις αντικουλτούρες μετά το 1960 και τους κύριους συγγραφείς τους: τους beatniks, τους σουρεαλιστές, τον Nietzsche, τον Sigmund Freud, τον C.G. Jung, τον Wilhelm Reich, τον Hermann Hesse, τον H.P. Lovecraft. Ο παγανισμός αυτών των ομάδων προέρχεται άμεσα από αυτή την περίοδο. Τα αποκρυφιστικά/παγανιστικά θέματα γίνονταν κοινός τόπος στη «νεανική» κουλτούρα της εποχής: στη ζωγραφική, με νεοσουρεαλιστές, όπως ο Ελβετός ζωγράφος Giger· στον κινηματογράφο, με τα έργα του Kenneth Anger και ταινίες όπως το Excalibur, του Martin Boorman, και το Wicker Man, μεγάλης σημασίας, του Robin Hardy...
Αυτή τη φορά είδε επίσης μια μεγάλη έκρηξη στην περιθωριακή λογοτεχνία, όπως η Ηρωική Φαντασία, η οποία προέκυψε στον απόηχο του J.R.R. Tolkien. Σύμφωνα με τον Paul-Georges Sansonetti (Sansonetti, 1998), αυτό το λογοτεχνικό είδος προέρχεται από τη μεσαιωνική παγανιστική λογοτεχνία, όπως ο κύκλος του Αρθούρου, η κελτική λογοτεχνία, οι σκανδιναβικές σάγκα και τα αγγλοσαξονικά έπη του έτους 1000, όπως το Beowulf. Η Ηρωική Φαντασία συνέβαλε έτσι, και εξακολουθεί να συμβάλλει, στη διάδοση ειδωλολατρικών θεμάτων μεταξύ ενός νεανικού πληθυσμού.
Η «βιομηχανική» μουσική αναπτύχθηκε κυρίως σε αστικό περιβάλλον, ιδιαίτερα βιομηχανοποιημένο και έντονα επηρεασμένο από την οικονομική και κοινωνική κρίση. Οι πρώτοι πρωταγωνιστές αυτής της σκηνής [6] ήθελαν να καταδείξουν την αυξανόμενη αποξένωση των ατόμων από την τεχνολογία, αναπτύσσοντας παράλληλα θέματα που επιτίθονταν στον ατομικισμό ή τουλάχιστον εξέθεταν τα ελαττώματά του. Ως αποτέλεσμα, ορισμένες από αυτές τις ομάδες έχουν δημιουργήσει μια νέα μορφή παγανισμού στην οποία προτείνεται ένας οικολογικός λόγος με φόντο φυλετικές και κοινοτικές διεκδικήσεις και αποκρυφιστικό μυστικισμό. Οι ιδεολογίες αυτών των ομάδων αμφισβητούν ή/και απορρίπτουν την εξέλιξη της Δύσης, ιδιαίτερα τον υλισμό και τον μερκαντιλισμό της, χρησιμοποιώντας δύο προσεγγίσεις: η πρώτη είναι ελευθεριακή, επηρεασμένη από τα γεγονότα της δεκαετίας του 1960. Το δεύτερο, το «europagano», είναι μια υπο-καταγραφή που εμφανίστηκε το δεύτερο εξάμηνο του 1980 και αναπτύσσει έναν λόγο κοντά στη φιλοευρωπαϊκή άκρα δεξιά. Και οι δύο έχουν μια νεοπαγανιστική τάση.
Μία από τις πρώτες ομάδες στη βιομηχανική σκηνή που ανέπτυξε έναν «παγανιστικό-αποκρυφιστικό» λόγο ήταν η Ψυχική Τηλεόραση. Ιδρύθηκε το 1981 από τον Genesis P. Orridge. Η μπάντα είναι ενδιαφέρουσα επειδή ήταν το μπροστινό μέρος μιας μαγικής οργάνωσης: The Temple ov Psychic Youth, μιας αποσχισθείσας ομάδας του Ordo Templi Orientis (O.T.O.), ενός μαγικού τάγματος που αναπτύχθηκε από τον Άγγλο αποκρυφιστή Aleister Crowley. Ο Ναός της Ψυχικής Νεολαίας υιοθέτησε τις προσεγγίσεις του Crowley, αλλά με σκοπό την ίδρυση μιας ελευθεριακής αντι-θρησκείας. Ένας μεγάλος αριθμός μουσικών από το βιομηχανικό κίνημα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με δεξιές τάσεις, σύχναζαν σε αυτόν τον ναό μέχρι το κλείσιμό του στις αρχές της δεκαετίας του 1990 λόγω πίεσης από τις ενώσεις αρετής του Λονδίνου. Μάλιστα, ο ναός λειτούργησε κυρίως μεταξύ 1981 και 1985. Τα κείμενα του Genesis P. Orridge (μέσω του εκδοτικού του οίκου Temple Press και του αποτυπώματός του T.O.P.Y.) ήταν συχνά, για ένα μέρος του κοινού, το έναυσμα για την τρέλα για τον αποκρυφισμό. Η Genesis P. Orridge παραμένει επίσης η εμβληματική φιγούρα αυτής της σκηνής. Σήμερα, αυτός ο γραφικός χαρακτήρας είναι παθιασμένος με το ανδρόγυνο και τον τραβεστισμό, έχει ριζοσπαστικοποιήσει τον παγανιστικό του λόγο, αφού εγκατέλειψε τον Ναό στον οποίο τον είχαν παραπλανήσει οι «μαθητές» του.
Ο παγανισμός αυτής της σκηνής εκδηλώνεται με δύο τρόπους: την ομιλία και τη μουσική. Το πρώτο είναι εύκολο να εντοπιστεί: οι ομάδες απλά λένε ότι είναι ειδωλολάτρες και ότι ταυτίζονται με μια συγκεκριμένη θρησκευτική δομή (Οντινισμός, Δρυιδισμός, Σαμανισμός, Wicca κ.λπ.) ή με μια συγκεκριμένη μορφή «παγανιστικής» σκέψης. Στην πρώτη περίπτωση, ο παγανισμός εκδηλώνεται σαφώς, σε αντίθεση με τη δεύτερη εκδήλωση. Το τελευταίο δεν είναι πάντα προφανές, εκτός από την περίπτωση της φυλετικής μουσικής (αν και δεν είναι απαραίτητα παγανιστικές όλες οι ομάδες που παίζουν αυτό το είδος μουσικής). Πρέπει λοιπόν να αναζητήσετε ενδείξεις, να τις συγκρίνετε και να τις αναλύσετε: εικονογραφία, τίτλους τραγουδιών, συνεντεύξεις κ.λπ. Σε αυτό το σενάριο, ο παγανισμός μπορεί επίσης να παρουσιαστεί με αισθητικό τρόπο, όπως δείχνουν τα λόγια της γαλλικής ομάδας Stille Volk [7]: «Για εμάς, ο παγανισμός είναι μια αισθητική αντίληψη της φύσης, μια υποκειμενική αναπαράσταση της πραγματικότητας. Αν πάμε πίσω στην αρχαιότητα, το γεγονός ότι η φύση θεοποιήθηκε γέννησε μια σχέση με το ιερό και, ταυτόχρονα, μια καλλιτεχνική αναπαράσταση της φύσης, αλλά κυρίως μια ερμηνεία της φύσης που έκανε τη φαντασία να παίζει σημαντικό ρόλο μαζί με τη φυσική παρατήρηση. Δεν αναφερόμαστε στον παγανισμό ως μορφή θρησκείας, γιατί για μας κάθε θρησκεία είναι η αλλοτρίωση του ατόμου [...]. Αρνούμαστε να συνδεθούμε με έναν τετριμμένο παγανισμό που χρησιμεύει ως πρόσχημα για εξτρεμιστικές πολιτικές υπερβολές που απορρίπτουμε εντελώς»[8].
Ανεξάρτητα από τις ιδεολογικές τάσεις των ομάδων, αυτή η σκηνή έχει κάνει την κριτική της δυτικής βιομηχανικής κοινωνίας και της συνακόλουθης της, της αστικοποίησης, το άλογο εργασίας της. Είναι αλήθεια ότι αυτή η μουσική γεννήθηκε το δεύτερο μισό του 1970, σε μια εποχή που η Δύση περνούσε μια σοβαρή οικονομική κρίση, αλλά και όταν οι αξίες της αμφισβητούνταν. Υπό αυτή την έννοια, αυτή η σκηνή είναι κληρονόμος των χρόνων της ψυχεδέλειας και των εναλλακτικών κινημάτων, αλλά και της νεοπαραδοσιοκρατίας που ξεκίνησε τον εικοστό αιώνα από ανθρώπους όπως ο René Guénon, ως αντίδραση στον επικρατούντα επιστημονισμό και θετικισμό. Ανέπτυξαν επίσης έναν μαλθουσιανό οικολογικό λόγο, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία τους έτεινε προς συντηρητικές μορφές ριζοσπαστικής οικολογίας: ο υπερπληθυσμός θεωρήθηκε ως ο κύριος κίνδυνος μπροστά. Αυτός ο νατουραλιστικός λόγος καθιστά τον άνθρωπο, ή μάλλον τον άνθρωπο, αρπακτικό είδος λόγω της υπερεκπροσώπησής του στο ζωικό βασίλειο, του οποίου ο πληθυσμός πρέπει να περιοριστεί στο όνομα της διατήρησης της φυσικής ισορροπίας, αφού η επιβίωση της γης ως ζωντανού όντος απαιτεί αυτή τη θυσία. Η βελγική ομάδα Hybryds, για παράδειγμα, υποστηρίζει την αποκατάσταση του παγανισμού στο όνομα της ελευθερίας και της επιβίωσης της ανθρωπότητας, περιγράφοντας στον λόγο της μονοθεϊστικές θρησκείες ως «ολοκληρωτικές» και κατακτώντας, ακόμη και κυριαρχώντας, καταστρέφοντας τη «Μητέρα Γη». Οι βιομηχανικοί όμιλοι καταγγέλλουν επίσης τη βία της αποβιομηχάνισης, την εξαθλίωση ορισμένων γειτονιών και την άνοδο της εμπορικής κοινωνίας, ακόμη και της κοινωνίας του θεάματος.
Οι λύσεις που προτείνουν συχνά θυμίζουν τη ρητορική των γερμανικών νεοπαγανιστικών εναλλακτικών λύσεων στις αρχές του αιώνα (Dupeux, 1992): επιστροφή σε μια ζωή σε αρμονία με τη φύση, όπου η βιομηχανία θα έπαιζε δευτερεύοντα, ή ακόμη και ανύπαρκτο, ρόλο ή θα είχε φτάσει στο επίπεδο ανάπτυξης που περιγράφεται στην ουτοπία Ηλιούπολη του Ernst Jünger· Η ζωή σε μια κοινότητα μακριά από τις πόλεις, όπου θα βασίλευε ο μυστικισμός, απελευθερώνοντας τους ανθρώπους από την αποξένωσή τους από τη μηχανή και τη βία των πόλεων. Η βιομηχανική σκηνή είναι εγγεγραμμένη στην παράδοση της πολιτιστικής απαισιοδοξίας που χαρακτηρίζει τους πρώτους εναλλακτικούς καλλιτέχνες. Η εξέλιξη της κοινωνίας θεωρείται ως η εκδήλωση μιας παρακμής που προκλήθηκε από τη βιομηχανική κοινωνία και την «απο-πνευματικοποίηση» της φύσης. Αυτός ο λόγος είναι κοινός στις αριστερές, αναρχικές και δεξιές τάσεις αυτής της σκηνής.
Η αναρχική τάση πρεσβεύει μια μορφή αντιμοντερνισμού και αντι-υλισμού, της οποίας ο λόγος έχει πρόσφατα συλληφθεί από τον Αμερικανό John Zerzan (Zerzan, 1988; 1994; 1999; 2002). Σύμφωνα με αυτό το ρεύμα, πρέπει να επιστρέψουμε σε μια μορφή κοινοτικής, αυτάρκους και ισότιμης κοινωνίας, ακόμη και μεταξύ των φύλων, προ-τεχνολογική. Αυτό ισοδυναμεί με εξιδανίκευση της υποθετικής Ρουσσωϊκής Χρυσής Εποχής των κοινωνιών κυνηγών-τροφοσυλλεκτών. Στην πραγματικότητα, αυτός ο λόγος είναι ανοιχτά αντι-πολιτισμικός και έχει ως επακόλουθο έναν ριζοσπαστικό περιβαλλοντισμό. Αντιτίθεται επίσης βίαια στον μαρξισμό, ο οποίος είναι υπερβολικά υλιστικός και μπορεί να έχει σημεία σύγκλισης με δεξιές τάσεις. Αυτές οι θέσεις επαναλαμβάνονται από τη βελγική ομάδα Militia, για παράδειγμα, η οποία «[...] Είναι μια πολιτική, ιδεολογική και φιλοσοφική ομάδα της οποίας ο στόχος είναι να προβληματιστεί σχετικά με τη μελλοντική οικοδόμηση μιας «οικο-αναρχικής» κοινωνίας. Το πρώτο μέρος [της δισκογραφίας του] επικεντρώθηκε στην περιγραφή μιας άρρωστης κοινωνίας και του καρκίνου που τη διαβρώνει – απληστία, θρησκεία, εξουσία – καθώς και τα μέσα της – χρήματα, στρατός, βιομηχανία – ... Το δεύτερο μέρος είναι [...] η αρχή μιας απάντησης: η επιστροφή στις πρωτόγονες αξίες. Αυτό το τέλος [το τρίτο μέρος] πρέπει να συγχωνεύσει την οικολογική συνείδηση και την αναρχική ιδεολογία» [9].
Σε γενικές γραμμές, αυτές οι ομάδες προσδιορίζονται από τη φυλετική μουσική τους, πολύ ρυθμική, και από μια νεο-πριμιτιβιστική στάση, επίσης γνωστή ως "Modern Primitives" [10] (Vales/Juno, 1989; 2001). Η μορφή του παγανισμού τους είναι κυρίως νεοσαμανική και αρκετά κοντά στη Wicca. Ο παγανισμός της αριστερής τάσης είναι πιο αυθόρμητος και λιγότερο περιγραφικός από τη δεξιά τάση. Επομένως, είναι πιο δύσκολο να αναλυθεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι λιγότερο σημαντικό ή λιγότερο ενδιαφέρον από το άλλο. Ο αριστερός νεοπαγανισμός τύπου Wiccan ή νεοσαμανισμού υπερασπίζεται τις ελευθερίες (των γυναικών, των ζώων – αντισπισιστικός λόγος [11] – κ.λπ.) και αντιτίθεται σε οτιδήποτε είναι υπερβολικά οργανωμένο ή/και ιεραρχικό, καθώς και στον αυξανόμενο έλεγχο του κράτους πάνω στην κοινωνία. Με αυτή την έννοια, προσυπογράφει τη θεωρία του «μεταδημοκρατικού ολοκληρωτισμού» των σύγχρονων κοινωνιών που προτείνουν ορισμένοι αναρχικοί. Καταδικάζει απερίφραστα τον Χριστιανισμό, και τον μονοθεϊσμό γενικά, ως ολοκληρωτική θρησκεία. Με αυτή την έννοια, συμπίπτει με το λόγο ορισμένων «συμβατικών» αναρχικών ομάδων, αν μπορεί κανείς να μιλήσει για συμβατικό αναρχισμό.
Η δεξιά τάση, η σκηνή της «νίκης στην Ευρώπη», εμφανίστηκε γύρω στο 1984. Ωστόσο, ο «πρόγονος» αυτής της τάσης είναι ένας Αμερικανός, ο Robert N. Taylor, ένα από τα μέλη της ομάδας Changes, που ιδρύθηκε το 1969. Το 1960 ο Taylor ήταν μέλος της σατανιστικής αίρεσης The Process (Introvigne, 1997) και αργότερα της Rune Guild, μιας ακροδεξιάς ομάδας υποστηρικτών της σκανδιναβικής θρησκείας που ιδρύθηκε από τον Edred Thorsson (ψευδώνυμο του Stephen Flowers). Οι ρίζες του ήταν σε έναν δυτικό αποκρυφισμό που επρόκειτο να εξαφανιστεί υπέρ της θρησκείας των Βίκινγκς. Απογοητευμένος από τα ψυχεδελικά χρόνια, ιδιαίτερα από την υλιστική εξέλιξη των χίπις, και επηρεασμένος από τις θεωρίες του Νίτσε και του Σπένγκλερ, στράφηκε αργότερα σε δεξιές θέσεις. Ωστόσο, ήταν μέλος των Weathermen, μιας μικρής ομάδας ριζοσπαστών ακτιβιστών που πραγματοποίησαν βομβιστικές επιθέσεις στα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Αυτή η Europagana [12] ή «σκοτεινή λαϊκή» σκηνή – οι δύο εκφράσεις είναι συνώνυμες, αλλά προτιμούμε τον όρο europagan για να αποφύγουμε οποιαδήποτε ασάφεια – μεταγράφει αυτό που αυτή η μουσική θέλει να μεταφέρει: τον έπαινο ενός επαναστατικού-συντηρητικού ευρωπαϊκού εθνοτικού παγανισμού[13]. Τα θέματα αυτής της σκηνής ασχολούνται κυρίως με τον ευρωπαϊκό παγανισμό, αν και δεν είναι τα μόνα, αφού η αριστερή τάση αναφέρεται επίσης σε αυτόν, αλλά όχι με συστηματικό τρόπο, καθώς το θέμα είναι πολύ συνειρμικό, ή / και στην ιστορία των σκοτεινών περιόδων της Ευρώπης (François S. 2003). Το 2002, για παράδειγμα, το γαλλικό γοτθικό περιοδικό Elegy αφιέρωσε έναν φάκελο στον παγανισμό, αντανακλώντας ένα ενδιαφέρον αρκετά ισχυρό ώστε να αξίζει μια αναφορά (Elegy, n°19, 2001-2002). Ο συντάκτης αυτής της έκθεσης, "Barberousse", είναι ένας ηθοποιός στην ευρωπαϊκή παγανιστική σκηνή, μέσω της ομάδας του Η θεία χάρη του. Το άρθρο υπερασπίζεται την ιδέα του παγανισμού ως παράδοση και ως Weltanschauung, δηλαδή κοσμοθεωρία. Ο συγγραφέας δείχνει ότι γνωρίζει καλά το θέμα και το περιεχόμενο των νεοδεξιών θέσεων για τον παγανισμό, χωρίς να τις αναφέρει, αλλά το ενδιαφέρον σημείο αυτού του άρθρου είναι η ρητή αναφορά, αρκετά σπάνια για να αναφερθεί, στο βιβλίο του Alain de Benoist, του κύριου στοχαστή της Νέας Δεξιάς, Σχόλιο για το peut être païen (de Benoist, 1981). Στην πραγματικότητα, δεν είναι συνηθισμένο να βλέπουμε αυτόν τον συγγραφέα να αναφέρεται σε μια έκδοση που απευθύνεται στο ευρύ κοινό, δεδομένου ότι αυτό το περιοδικό πωλήθηκε σε περίπτερα πριν εξαφανιστεί. Στην πραγματικότητα, η ιδεολογία αυτών των ομάδων συμπίπτει σε μεγάλο βαθμό με τα ρεύματα που αντιπροσωπεύονται από το νεφέλωμα της Νέας Δεξιάς, ιδιαίτερα τον παγανισμό και τον ευρωπαϊκό εθνικισμό. Ωστόσο, η διαχωριστική γραμμή μεταξύ της ριζοσπαστικής Δεξιάς, των εναλλακτικών κύκλων που γέννησαν αυτό το κίνημα και των ελευθεριακών είναι μερικές φορές δύσκολο να χαραχθεί: αυτές οι ομάδες παραμένουν πολύ κοντά στα άλλα ιδεολογικά ρεύματα του αρχικού κινήματος.
Αυτές οι ομάδες, υιοθετώντας τις θέσεις του Julius Evola, του Aleister Crowley (Pasi, 1999) και της Νέας Δεξιάς, επιμένουν στη χριστιανική προέλευση της νοοτροπίας ισότητας του σύγχρονου κόσμου που αντιτίθεται στην υποτιθέμενη αριστοκρατία του ηγεμονικού παγανισμού. να χρησιμοποιούν εκφράσεις του Εβολίου, που το συνοδεύουν ιστορικά, και στις αντιξοότητες του στο φυσικό δίκαιο. Το ενδιαφέρον για την ειδωλολατρική αρχαιότητα κρύβει τον έπαινο μιας οργανικής και ιεραρχικής κοινωνίας στην οποία ο καθένας έχει μια ακριβή και μη εναλλάξιμη λειτουργία. Ο εξισωτισμός απορρίπτεται επίσης λόγω της ανατολικής προέλευσής του: λέγεται ότι είναι ένα είδωλο των «θρησκειών της ερήμου», δηλαδή των μονοθεϊστικών θρησκειών. Κατά τη γνώμη του, αυτή η εξωευρωπαϊκή πτυχή ήταν επικίνδυνη για την επιβίωση του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Ο Χριστιανισμός καταδικάζεται επίσης στο όνομα του δικαιώματος των λαών να παραμείνουν ο εαυτός τους: «Στην αρχαία Ευρώπη, οι περισσότεροι άνθρωποι αναγκάστηκαν να ασπαστούν τον Χριστιανισμό. Ο σκοπός αυτών των θρησκειών ήταν να ελέγχουν τους ανθρώπους. Τους εμπόδισαν να σκεφτούν για τον εαυτό τους, ενσταλάζοντάς τους το φόβο του διαβόλου» [14].
Αυτοί οι σχηματισμοί επηρεάστηκαν επίσης από την αντίληψη των Ινδοευρωπαίων που έγινε από συγγραφείς όπως ο Έβολα και οι κληρονόμοι της σκέψης του, εξισώνοντας τη γλωσσική έννοια της ινδοευρωπαϊκής με έναν πληθυσμό σκανδιναβικής καταγωγής. Αυτή είναι μια σχεδόν μυστικιστική και παραδοσιακή αντίληψη (η οποία απορρίπτει την ιδέα της εξέλιξης) του εθνοτικού χαρακτήρα των Ινδοευρωπαίων, σε αντίθεση με το όραμα του Dumézil, για τον οποίο οι Ινδοευρωπαίοι είναι η μαρτυρία ενός κεφαλαίου στην ιστορία της ανθρωπότητας. Έτσι, θεωρούν ότι ο ευρωπαϊκός πολιτισμός προέρχεται από τον Αρκτικό Κύκλο, μια θεωρία που κληρονόμησε από τις θέσεις του Jean-Sylvain Bailly και υιοθετήθηκε από τους René Guénon και Julius Evola, και τελικά από τους νεοδεξιούς [15]. Αυτή η προτίμηση για τις ινδοευρωπαϊκές σπουδές ενθάρρυνε τα μέλη της σκηνής να εμβαθύνουν τις γνώσεις τους σε αυτόν τον τομέα, οι οποίες ήταν συχνά σπάνιες ή ανύπαρκτες. Το έργο του Dumézil αναφέρεται συχνά ως ένα από τα έργα που διαβάζονται παράλληλα με τις εκδόσεις της Νέας Δεξιάς, αλλά είναι αμφίβολο ότι όλοι αυτοί οι συγγραφείς θα διαβαστούν πραγματικά.
Μεταξύ των μορφών παγανισμού που ενδιαφέρουν αυτή τη σκηνή είναι ο Μιθραϊσμός. Το όνομα "Sol Invictus" της ομώνυμης ομάδας (τα πρώτα CD τους έφεραν τη λατινική φράση Sol Veritas Lux: "ο ήλιος είναι το αληθινό φως", με άλλα λόγια, το αντίθετο του Χριστιανισμού), κάνει ρητή αναφορά στις ανατολικές θρησκείες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και στον περσικό θεό Μίθρα, ο οποίος έγινε μια σημαντική και αρρενωπή λατρεία στην αυτοκρατορία και, Σύμφωνα με τον Ernest Renan, είναι άμεσος ανταγωνιστής του Χριστιανισμού. Στην πραγματικότητα, το ενδιαφέρον για τη ρωμαϊκή αρχαιότητα επικεντρώθηκε κυρίως στους αυτοκράτορες που δίωξαν τους χριστιανούς, τον Διοκλητιανό και τον Ιουλιανό τον Αποστάτη, τον αυτοκράτορα που προσπάθησε να αποκαταστήσει τον παγανισμό. Αυτό το ενδιαφέρον εκδηλώθηκε στα ταξίδια του. Για παράδειγμα, ο "Kadmon", ο μόνος μουσικός στο αυστριακό συγκρότημα Allerseelen ("φεστιβάλ των νεκρών"), ήταν μεγάλος οπαδός του αποκρυφισμού και επισκέφθηκε τα ευρωπαϊκά απομεινάρια ναών αφιερωμένων σε αυτές τις θεότητες. Έγραψε επίσης ένα φυλλάδιο για τα ταξίδια του (Αορτή αριθμός 19: "Μίθρας"). Αυτές οι αναφορές στον Μίθρα μπορούν να βρεθούν σε διάφορες ομάδες, συμπεριλαμβανομένου του Άξονα Αίματος (μια αμερικανική ομάδα στην οποία συμμετέχει ο Michael Moynihan). Η γαλλική εταιρεία Athanor έχει δημοσιεύσει ακόμη και μια συλλογή αφιερωμένη σε αυτή τη λατρεία (Mysteria Mithrae). Αυτές οι ομάδες, ειδικά ο Άξονας του Αίματος, επιμένουν στην ινδοευρωπαϊκή προέλευση των Περσών και των λατρειών τους, είτε πρόκειται για τον Μιθραϊσμό είτε για τον Μανιχαϊσμό.
Η κέλτικη μουσική προκαλεί επίσης μεγάλο ενδιαφέρον. Ο Γάλλος μουσικός Thierry Jolif de Lonsaï Maïkov έχει δημοσιεύσει αρκετά άρθρα και κείμενα σχετικά με το θέμα (Jolif T., 2004; Jolif Τ. &; Gattegno Δ., 2002; Jolif T., 2002α; 2002β; 2001α· 2001β· 2000). Ωστόσο, παραμένει αδύναμη σε σύγκριση με τη σκανδιναβική γοητεία. Σκανδιναβικά σύμβολα και αναφορές είναι πανταχού παρόντα σε αυτή τη σκηνή. Όλες οι ιδεολογικές τάσεις αυτού του μουσικού κινήματος τις χρησιμοποιούν και τις διεκδικούν ως δικές τους. Αυτό εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους: τη συνήθη χρήση ρούνων στα μανίκια δίσκων (συμπαγή ή LP), κείμενα εμπνευσμένα από τους Eddas, συλλογές ισλανδικών ποιημάτων του 13ου αιώνα, ονόματα ετικετών και ομάδων (L.O.K.I. Foundation, Dagda Mor, Skald, κ.λπ.) και εξώφυλλα άλμπουμ. Η ρουνική μαγεία συνιστάται επειδή: «Οι ρούνοι είναι, επομένως, μονοπάτια αφύπνισης για όποιον ενδιαφέρεται για την αυτόχθονη παράδοση της Ευρώπης και είναι απαραίτητα για την επικοινωνία με τη θεϊκή ουσία» [16]. Η μουσικός Andrea Haugen του συγκροτήματος Hagalaz Runedance είναι συγγραφέας ενός βιβλίου για τη σκανδιναβική μαγεία, The Ancient Fires of Midgard (Haugen, 2003), το οποίο ασχολείται ιδιαίτερα με τους δεσμούς μεταξύ της παγανιστικής κοσμοθεωρίας και του σεβασμού για τη φύση: «Οι αρχαίες πυρκαγιές του Midgard αφορούν τη σκανδιναβική πνευματικότητα και την παγανιστική κατανόηση της ζωής. Μιλώ για τη σύγχρονη κοινωνία και τη ζημιά που προκαλούν οι μονοθεϊστικές πατριαρχικές θρησκείες. Μελετώ επίσης τους σκανδιναβικούς μύθους και τη μαγεία, τα μυστήρια της πίστης, τις αρχαίες παραδόσεις, τις τελετουργίες των εποχών, τα ιερά δέντρα, τα βότανα, την επικοινωνία με την ψυχή των ζώων... Αυτό το βιβλίο, όπως όλες οι δημιουργίες μου, βασίζεται σε προσωπικές μου εμπειρίες, παρατηρήσεις, μελέτες ή σκέψεις. Θέλω να ενθαρρύνω όλους να αναζητήσουν τη σοφία των ειδωλολατρών προγόνων τους για να κατανοήσουν τα μυστήρια της φύσης και, πάνω απ' όλα, να βρουν τον εαυτό τους...» [17]. Αλλού, αυτή η μουσική αναφέρει επίσης ότι «οι Γερμανοί ειδωλολάτρες είχαν σεβασμό για τη Μητέρα Γη και κατανοούσαν τα μυστήριά της. Πίστευαν στην ισορροπία μεταξύ αντιτιθέμενων δυνάμεων, στην αρμονία μεταξύ θεών και θεών, του αρσενικού και του θηλυκού, του φωτός και του σκότους, του θετικού και του αρνητικού. Χρειαζόμαστε όλα τα στοιχεία που υπάρχουν γύρω μας και μέσα μας. Ήξεραν ότι η φύση είναι ένας αιώνιος κύκλος. Η αρχαία πίστη προήλθε από τη γνώση τους και οι φανταστικές ιστορίες της μυθολογίας αντικατοπτρίζουν μόνο την πραγματικότητα της ζωής στο Midgard (Γη). Οι παγανιστικές παραδόσεις γενικά δεν έχουν περιοριστικά δόγματα που λένε στο άτομο πώς να σκέφτεται. Η πνευματικότητα, ή θρησκεία, ήταν κάποτε ο τρόπος για να ανοίξει και να επεκτείνει το μυαλό του ατόμου και να ενισχύσει τις φυσικές του δυνατότητες. Να μην κλείνουμε το μυαλό, να τυφλώνουμε, να φοβόμαστε και να καταπιέζουμε τις φυσικές του δυνατότητες, όπως είδαμε με τις κυρίαρχες πατριαρχικές και δογματικές θρησκείες» [18].
Στην πραγματικότητα, υπερασπίζεται μια σκανδιναβική κληρονομιά völkisch, η οποία μπορεί να οριστεί ως ανακατασκευή μιας σε μεγάλο βαθμό φανταστικής γερμανικής προϊστορίας: «Είναι κληρονομιά μου και αναφαίρετο δικαίωμά μου να διατηρήσω ζωντανή την πίστη και τις παραδόσεις των γερμανικών προγόνων μου. Παραμένω πιστός στους αληθινούς θεούς μου. Θεωρώ τον εαυτό μου ειδωλολάτρη μάγο, μάγισσα και σαμάνο σκανδιναβικής καταγωγής» [19]. Πριν από τη δημοσίευση αυτού του βιβλίου, στη δεκαετία του 1990 διηύθυνε το περιοδικό Hagalaz, που πήρε το όνομά του από έναν ρούνο, αφιερωμένο κυρίως στη σκανδιναβική μαγεία και μυθολογία και προσπαθεί να αναβιώσει τον σκανδιναβικό παγανισμό. Ο σκανδιναβικός παγανισμός παρουσιάζεται επίσης ως ατομικιστικός. Αυτή είναι η γνώμη του τραγουδιστή των Sol Invictus, Tony Wakeford: «Πάντα με έλκυε ο σκανδιναβικός παγανισμός επειδή είναι πολύ ατομικιστικός. Πιστεύω στο άτομο ενάντια στο κράτος» [20].
Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτές οι ομάδες συνδέονται με τους Οντινιστές, δηλαδή τους υποστηρικτές των γερμανο-σκανδιναβικών θρησκειών όπως η Asatru, η Συντεχνία των Ρούνων του Edred Thorsson και η Odinic Rite του John Yeowell. Για παράδειγμα, ο Tony Wakeford είναι μέλος των Odinic Rite, ο Ian Read, αρχηγός της ομάδας Fire&Ice και πρώην μέλος των Sol Invictus, είναι ο διευθυντής της γερμανικής έκδοσης του περιοδικού Rûna, του επίσημου οργάνου της Συντεχνίας των Ρούνων, ενώ ο μουσικός Hilmar Örn Hilmarsson, πρώην μέλος των συγκροτημάτων Psychic Tv και Current 93, Έχει γίνει ο διάδοχος του Sveinbjorn Beiteinsson ως αξιωματούχος του Asatru. Ο Sveinbjorn Beiteinsson κυκλοφόρησε επίσης ένα CD στην ετικέτα του frontman των Current 93, David Tibet, και εμφανίστηκε στον παγανιστικό γάμο των Genesis P. Orridge το 1983. Οι δεσμοί με τους Οντινιστές σφυρηλατήθηκαν επίσης μέσω της συμμετοχής ορισμένων «ιερέων» ή «ιέρειων» στην καταγραφή αρχείων. Αυτή είναι η περίπτωση της Ολλανδής Freya Aswynn, η οποία συμμετείχε στην ηχογράφηση άλμπουμ των Current 93, Sixth Comm και, πάνω απ 'όλα, Fire&Ice. Είναι γνωστή για τα βιβλία της σχετικά με τη ρουνική μαγεία. Είναι επίσης τακτικό μέλος εσωτερικών ομάδων. Θεωρείται ειδικός στις σκανδιναβικές και αποκρυφιστικές παραδόσεις. Συνδέεται επίσης με ορισμένες ομάδες κοντά στη Νέα Δεξιά. Η Freya Aswynn έχει κυκλοφορήσει ακόμη και ένα CD με τίτλο Shades of Yggdrasil σε συνεργασία με την Sixth Comm.
Μεταξύ των ενδιαφερόντων εξελίξεων που έχουν λάβει χώρα τα τελευταία χρόνια, ο Αμερικανός Michael Moynihan της ομάδας Blood Axis και ο Σκανδιναβός Andrea Haugen του Hagalaz Runedance είναι η εξαίρεση: έχουν γίνει οπαδοί της völkisch σκέψης, δηλαδή ριζοσπαστικοί παγανιστές, εθνοκοινοτικοί και αντιμοντέρνοι, γεγονός που αποτελεί πλήρη αντιστροφή της προηγούμενης σατανιστικής τους θέσης. Η Andrea Haugen ήταν μέλος της Aghast, μιας ομάδας μαγισσών. Αυτές οι «μάγισσες» είχαν δώσει στον εαυτό τους πολύ καλαίσθητα ψευδώνυμα: το ένα ήταν «nacht» και το άλλο «nebel», όροι που αναφέρονταν ρητά στη ναζιστική έκφραση «Nuit et Brouillard» (Νύχτα και ομίχλη) λόγω του συστήματος που δημιουργήθηκε για να εξαφανίσει τους Εβραίους και τους αντιπάλους χωρίς ίχνος. Γνωρίζοντας τις θέσεις που κατείχε η Andrea Haugen εκείνη την εποχή, είναι πολύ πιθανό ότι αυτά τα ψευδώνυμα αναφέρονταν σε έναν δεδηλωμένο νεοναζισμό. Εκείνη την εποχή ήταν μέλος του Διεθνούς Τάγματος των Θανατερών (I.O.T.), μιας παγανιστικής/εωσφορικής αποκρυφιστικής δομής κοντά στην άκρα δεξιά, με επικεφαλής τον Ian Read, της ομάδας Fire &; Ice. Έκτοτε εγκατέλειψε τον σατανιστικό λόγο υπέρ του σκανδιναβικού παγανισμού, όπως είδαμε νωρίτερα. Ωστόσο, εκείνη την εποχή, υποστήριξε ότι οι δύο ήταν πολύ κοντά: Οι σατανιστές ήταν, κατά τη γνώμη του, ειδωλολάτρες που απέρριψαν τον ευαγγελισμό και τον αναγκαστικό προσηλυτισμό. Ομοίως, ο Michael Moynihan θεωρούσε τον σατανισμό ως είδωλο του θεού Odin/Wotan [21] και μια επιμονή του παγανισμού: «Αυτοί [οι Οντινιστές] πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι για έναν Χριστιανό, το Votan είναι επίσης συνώνυμο με τον "Σατανά" και τον τρόπο με τον οποίο οι παλιοί θεοί θεωρούνταν "Σατανικοί" από την ίδια τους τη φύση. Οι αρχικοί «σατανιστές» της μεσαιωνικής Ευρώπης ήταν απλώς ειδωλολάτρες που συνέχισαν να ασκούν τη θρησκεία των προγόνων τους»[22]. Αυτή η θεωρία της εμμονής του παγανισμού μέσω μιας μορφής μαγείας υποστηρίζεται από τον Ιταλό ιστορικό Carlo Ginzburg (Ginzburg, 1992). Ωστόσο, οι «ορθόδοξοι» Οντινιστές καταδικάζουν έντονα εκείνους που δηλώνουν παγανιστές και σατανιστές και αντιτίθενται στη συγχώνευση του θεού Loki με τον Διάβολο, μια συγχώνευση που ήταν αποτέλεσμα του ευαγγελισμού της Σκανδιναβίας από την Καθολική Εκκλησία (Dumézil, 1986). Στην πραγματικότητα, ο διάβολος είναι ένα χριστιανικό δημιούργημα άγνωστο στους ευρωπαϊκούς ειδωλολατρικούς πολιτισμούς.
Την εποχή αυτής της ομιλίας, το 1980, ο Michael Moynihan ήταν μέλος της Εκκλησίας του Σατανά και στενός συνεργάτης του σατανιστή, φουτουριστή και φυλετικού δαρβινιστή μουσικού Boyd Rice. Ήταν σε επαφή με τον δολοφόνο Charles Manson και συμμετείχε σε Murderzines, fanzines αφιερωμένα σε δολοφονίες, βιασμούς και κατά συρροή δολοφόνους. Έκανε επίσης μια ρατσιστική και νεοφασιστική ομολογία πίστης, επηρεασμένος σε μεγάλο βαθμό από τη ρητορική της Νέας Δεξιάς: «Ενδιαφέρομαι τόσο πολύ για όλες τις ινδοευρωπαϊκές ομάδες και τις περιοχές τους, επειδή πιστεύω ότι όλες προέρχονται από μια κοινή βάση, πριν χωριστούν σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. Όλα τα παιδιά της Ευρώπης είναι μέρος της ίδιας μεγάλης γενετικής οικογένειας» (Ariès, 2004) [23]. Αυτές οι δραστηριότητες προκάλεσαν το ενδιαφέρον του FBI, το οποίο τον παρακολουθούσε για αρκετά χρόνια.
Από τότε, ο Michael Moynihan, σε συνεργασία με έναν Αμερικανό ακαδημαϊκό, τον μουσικολόγο και ειδικό στον εσωτερισμό Jocelyn Godwin, ο οποίος έχει κάνει σημαντικό έργο δημοσιεύοντας στις Ηνωμένες Πολιτείες τα κείμενα του Julius Evola, ενός συγγραφέα πολύ λίγο γνωστού σε αυτή τη χώρα, μέσω του εκδοτικού του οίκου: Κυριαρχία. Από το 2001, η Κυριαρχία εκδίδει επίσης ένα πολυτελές ετήσιο περιοδικό, το Tyr: Myth, Cultur, Tradition, στο οποίο, εκτός από μουσικούς από τη σκηνή που μελετήθηκαν εδώ (Markus Wolff, Annabel Lee), θεωρητικοί του Οντινισμού (Nigel Pennick, Stephen Flowers) και Jocelyn Godwin. Στο τεύχος 1, αναπαράγει μια συνέντευξη του Alain de Benoist με τον Georges Dumézil, που δημοσιεύθηκε αρχικά στη Figaro Dimanche το 1978, "Priests, Warriors and Cultivators: Interview with Georges Dumézil" [24]. Το τεύχος 2 συνέχισε σε αυτό το πνεύμα, μεταφράζοντας ένα άλλο άρθρο του Alain de Benoist, "Σκέψεις για τον Θεό" [25] και μια συνέντευξη με τον Charles Champetier, "Being a Pagan: Ten Years Later. Συνέντευξη με τον Alain de Benoist» [26]. Στην πραγματικότητα, πλησιάζει όλο και περισσότερο στον παγανισμό που αναπτύχθηκε από τον Alain de Benoist στις αρχές της δεκαετίας του 1980.
Το ρεύμα του, που ενσαρκώνεται από το περιοδικό Tyr, είναι εγγεγραμμένο σε ένα «νεο-völkisch» όραμα του κόσμου: «Σημαίνει απόρριψη της σύγχρονης και υλιστικής βασιλείας της "ποσότητας έναντι της ποιότητας", της απουσίας ουσιαστικών πνευματικών αξιών, της περιβαλλοντικής καταστροφής, της μηχανοποίησης και της υπερεξειδίκευσης της αστικής ζωής και του ιμπεριαλισμού της εταιρικής μονοκαλλιέργειας, με τις χυδαίες "αξίες" της προόδου και της αποτελεσματικότητας. Σημαίνει λαχτάρα για τις μικρές, ομοιογενείς φυλετικές κοινωνίες που άνθισαν πριν από τον Χριστιανισμό, κοινωνίες στις οποίες όλες οι πτυχές της ζωής ενσωματώθηκαν σε ένα ολιστικό σύστημα. Αυτό που αντιπροσωπεύουμε: την επανιεροποίηση του κόσμου απέναντι στον υλισμό. λαϊκή/παραδοσιακή κουλτούρα έναντι μαζικής κουλτούρας· η φυσική κοινωνική τάξη έναντι μιας τεχνητής ιεραρχίας που βασίζεται στον πλούτο· η φυλετική κοινότητα εναντίον του έθνους-κράτους· διαχείριση γης έναντι «μεγιστοποίησης πόρων»· μια αρμονική σχέση μεταξύ ανδρών και γυναικών απέναντι στον «πόλεμο μεταξύ των φύλων»· δεξιοτεχνία έναντι βιομηχανικής μαζικής παραγωγής» [27].
Ο Michael Moynihan και η συντακτική ομάδα αυτοπροσδιορίζονται ως ριζοσπάστες παραδοσιακοί σε μια αρκετά χαλαρή εξελικτική φλέβα και απορρίπτουν τη φασιστική ή ναζιστική ετικέτα που τους συνδέθηκε όταν εμφανίστηκε το πρώτο τεύχος. Θεωρούσαν αυτά τα κινήματα ως εκδηλώσεις της νεωτερικότητας που περιφρονούσαν [28]. Στην πραγματικότητα, ο Michael Moynihan έχει κάνει μια πλήρη πολιτική και ιδεολογική στροφή τα τελευταία χρόνια. Αυτό δεν τον εμπόδισε, το 2001, να αρθρογραφήσει σε ένα γαλλικό περιοδικό του επαναστατικού-συντηρητικού και επομένως μοντέρνου κινήματος, το Dualpha (Moynihan, 2001), αφιερωμένο στον Έβολα, «Evola envers et contre tous!». Αρκετές ευρωπαϊκές ομάδες υπό τη διεύθυνση του Thierry Jolif συνεργάζονται σε αυτό το περιοδικό: Kadmon/Allerseelen, Robert N. Taylor/Changes, Alexander Rady/Scivias, Michael Jenkins Moynihan/Blood Axis, J.-M. Vivenza, Ain Soph και ομάδα του T. Jolif, Lonsaï Maikov, αν και αυτοί οι δεσμοί δεν προσδιορίζονται.
Ο Τιερί Ζολίφ έχει επίσης εξελιχθεί δογματικά προς την παραδοσιοκρατία, ενώ παραμένει υποστηρικτής της κελτικής θρησκείας. Στην πραγματικότητα, όλο και περισσότερες ομάδες αναφέρονται στην παραδοσιακή ριζοσπαστική σκέψη (μια τάση που μερικές φορές ονομάζεται «παραδοσιακή-επαναστατική»). Μπορούμε να αναφέρουμε, για παράδειγμα, τους ACTUS και τους Scivias, ουγγρικές ομάδες που διεκδικούν τον Guénon και τον Evola, τους Αυστριακούς του Allerseelen, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι συνδέονται με τους Γερμανούς και Αυστριακούς αποκρυφιστές των αρχών του εικοστού αιώνα, καθώς και με τους «aktionnists», αριστερούς καλλιτέχνες της Βιέννης το 1970.
Συμμετέχοντας στην αριστερή τάση αυτής της παγανιστικής μουσικής, η ευρωπαϊκή σκηνή, ιδιαίτερα το νεο-völkisch ρεύμα, έχει αναπτύξει έναν καταφατικό οικολογικό λόγο. Ο Γερμανοαμερικανός μουσικός Markus Wolff de Waldteufel, μέλος της συντακτικής ομάδας του Tyr, λέει ότι «ασκεί βιολογική γεωργία για περισσότερα από δέκα χρόνια [το 1996]. Του επιτρέπει να επικεντρώνεται στις εποχές, στους κύκλους της σποράς και του θερισμού και τον διδάσκει να εμπιστεύεται τον εαυτό του και να γνωρίζει έναν εμπνευσμένο («θεϊκό») σκοπό στη φύση» [29]. Αυτός ο οικολογικός λόγος μπορεί να βρεθεί σε άλλες τάσεις στην παγανιστική «σκανδιναβική» σκηνή. Για παράδειγμα, ο Tony Wakeford αναγνωρίζει ότι «ο άνθρωπος έχει σπάσει τον δεσμό με τη φύση. Ενεργούμε σαν οι πράξεις μας να μην έχουν αντίκτυπο στον κόσμο γύρω μας. Πρέπει να σταματήσουμε να βλέπουμε ο ένας τον άλλον από την άποψη της φυλής ή της τάξης." [30] Ο Tony Wakeford ήταν κοντά στη Νέα Δεξιά πριν απομακρυνθεί από αυτήν.
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της σκηνής είναι επομένως ένας εθνοκεντρισμός που πηγάζει τόσο από την απόρριψη της ισότητας όσο και από τον σκανδιναβικό παγανισμό. Είναι μια κριτική κάθε μορφής τυποποίησης ή ομογενοποίησης, από τη φυσική επιμειξία μέχρι την ανάμειξη των πολιτισμών (όλα πρέπει να έχουν ινδοευρωπαϊκή και όχι χριστιανική προέλευση). Η επιμειξία θα μπορούσε να οδηγήσει στην καταστροφή των πολιτισμών, ιδίως του ευρωπαϊκού πολιτισμού, ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής. Όλο και περισσότερη σκέψη γίνεται με πολιτιστικούς και ιστορικούς όρους, και όλο και λιγότερο με βιολογικούς όρους, υπό την επίδραση της εξέλιξης της Νέας Δεξιάς. Αυτό αντικατοπτρίζεται ιδιαίτερα στην επιθυμία δημιουργίας μιας καθαρά ευρωπαϊκής μουσικής. Αυτό εξηγεί τη σημασία της παραδοσιακής και μεσαιωνικής ευρωπαϊκής μουσικής, καθώς και της κλασικής μουσικής, στις μουσικές επιρροές αυτών των ομάδων. Περιστασιακά, εμπνέονται από την ινδική μουσική, αλλά αυτό είναι σπάνιο. Αυτό δημιουργεί προβλήματα επειδή η μουσική είναι περιορισμένη στην ανάπτυξή της. Διαφορετικά στυλ μπορούν να αναμιχθούν, αλλά οι δυνατότητες εξακολουθούν να είναι περιορισμένες. Στην πραγματικότητα, η «ευρασιατική» μουσική μπορεί να θεωρηθεί ως κατασκευή μουσικής ταυτότητας, μια τυπικά ευρωπαϊκή και μη αντιδραστική μουσική – η οποία δεν περιορίζεται στην αναπαραγωγή λαϊκών ή/και τοπικών μελωδιών – επειδή παραδέχεται τη χρήση της τεχνολογίας, χωρίς να αρνείται αυτή τη συμβολή. Στην πραγματικότητα, πολλά από αυτά τα συγκροτήματα διασκευάζουν παραδοσιακά τραγούδια. Στο L'identité, ο Claude Lévi-Strauss επισημαίνει ότι «η ταυτότητα δεν συνίσταται τόσο στο αξίωμα ή την επιβεβαίωσή της, όσο στην ανακατασκευή και την ανακατασκευή της» [31]. Αργότερα στο κείμενο, ισχυρίζεται ότι η ταυτότητα δεν είναι, στην πραγματικότητα, τίποτα περισσότερο από ένα «είδος εικονικού σπιτιού» [32]. Με αυτή την έννοια, η μουσική Europagana είναι μια μουσική ταυτότητας, ταυτότητας, σε αυτή την περίπτωση, συγχωνευμένη με τον ευρωπαϊκό χώρο ή ακόμα και με τον ινδοευρωπαϊκό χώρο. Ο παγανισμός θεωρείται εθνική θρησκεία, δηλαδή ριζωμένη σε μια γεωγραφική περιοχή, την Ευρώπη και εθνοτική, με τους Ευρωπαίους ως άμεσους απογόνους των Ινδοευρωπαίων.
Αυτό το άρθρο έχει δείξει την «αναδομητική» πτυχή, δηλαδή, την εντελώς αναδημιουργημένη και επανεφευρεθείσα παγανιστική θρησκεία αυτών των ομάδων. Αποδεικνύεται ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα θρησκευτικό «bricolage» στο οποίο ο σατανισμός ή / και ο αποκρυφισμός έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του παγανισμού και στην ανάπτυξη του παγανιστικού λόγου. Στην πραγματικότητα, έχουμε δει ότι οι πιο ριζοσπάστες ειδωλολάτρες (Hagalaz Runedance, Blood Axis, Fire &; Ice κ.λπ.) έχουν περάσει από τον σατανισμό ή τον τοξικό αντιχριστιανικό αποκρυφισμό στον ριζοσπαστικό παγανισμό. Αυτός ο δρόμος βρίσκεται επίσης σε ακροαριστερές ή εναλλακτικές ομάδες. Ο Michel Maffesoli ορίζει αυτή την έννοια ως «τη συνέργεια του αρχαϊσμού και της τεχνολογικής ανάπτυξης».
Σημειώσεις:
[1] Darré A., 1996, «Πρελούδιο. Pratiques musicales et enjeux de pouvoir", στο Musique et politique. Les répertoires de l'identité, Rennes, P.U.R., σ. 13.
[2] Ό.π., σ. 13-14.
[3] Ο Jacques Marlaud είναι μέλος της Nouvelle Droite και ένας από τους πρώην προέδρους της G.R.E.C.E.
[4] Hunke S., 1985, La vraie religion de l'Europe. La foi des « hérétiques », Παρίσι, Livre-Club du Labyrinthe. Αυτός ο ιστορικός είναι ένας Γερμανός νεοπαγανιστής ακτιβιστής.
[5] Το κίνημα völkischer εμφανίστηκε στη Γερμανία και την Αυστρία στις αρχές του εικοστού αιώνα. Η σκέψη του ήταν θεμελιωδώς ρατσιστική και αντιμοντέρνα. Από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουν εξελιχθεί σε μια μορφή εθνοτικού και διαφορικού αναρχισμού.
[6] Με τον όρο «σκηνή» εννοούμε το σύνολο των ηθοποιών που εμπλέκονται στη ζωή ενός μουσικού είδους: ομάδες, δισκογραφικές εταιρείες, διανομείς, εξειδικευμένος τύπος, ραδιοφωνικές εκπομπές και κοινό.
[7] Η έκφραση "Stille Volk" αναφέρεται σε ένα χωριό ξωτικών στη γερμανική μυθολογία. [8] "Entretien avec Stille Volk", 2001, Ελεγεία, αρ. 16, σ. 26.
[9] Critique du CD de Militia, "The Black Flag Hoisted", 2000, Elegy, n° 12, p. 68.
[10] Οι Modern Primitives είναι μια ομάδα καλλιτεχνών που ιδρύθηκε στην Καλιφόρνια στα τέλη της δεκαετίας του 1970 από τον Fakir Musafar. Στόχος τους είναι να ελέγξουν και να επανοικειοποιηθούν τα σώματά τους σε μια απάνθρωπη κοινωνία μέσω νεο-φυλετικών τροποποιήσεων του σώματος
[11] Αυτό το δόγμα αξιώνει τη νομική ισότητα ανθρώπων και ζώων και βασίζεται σε μια αδιαφορία μεταξύ τους (άνθρωποι και ζώα που εξετάζονται στο ίδιο επίπεδο).
[12] Αυτή η έκφραση διαδόθηκε από μια έκδοση κοντά στη Nouvelle Résistance, μια εθνικο-μπολσεβίκικη ομάδα, Napalm Rock.
[13] Ωστόσο, δεν έχουν όλες οι σκοτεινές λαϊκές ομάδες αυτόν τον ιδεολογικό προσανατολισμό ή αυτή την έλξη προς τον εσωτερισμό.
[14] Blay Y., 2002, «Hagalaz Runedance, entretien avec Andrea Nebel Haugen», D. Side n°10, σ. 61.
[15] Η περιπολική προέλευση των Ινδοευρωπαίων, υποστηριζόμενη από τη Νέα Δεξιά, χρονολογείται από τον δέκατο όγδοο αιώνα. Προτάθηκε από τον Γάλλο αστρονόμο και μυστικιστή Jean-Sylvain Bailly, ο οποίος προσπάθησε να αποδείξει την πολική προέλευση της Ατλαντίδας, του λίκνου του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Στην πραγματικότητα, η πολική θεωρία αποτελεί σημαντικό μέρος του δυτικού εσωτερικού corpus από τα τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα. Godwin J., 2000, Άρκτος. Le mythe du Pôle dans les sciences, le symbolisme et l'idéologie nazie, Μιλάνο, Archè. Αυτές οι ιδέες υιοθετήθηκαν από τον νεοδεξιό ινδοευρωπαίο Jean Haudry, έναν μεγάλο υπερασπιστή της σκανδιναβικής προέλευσης των ινδοευρωπαίων.
[16] Comble J.-F., 1999, «Le mystère des runes», Elegy, αρ. 5, σ. 69.
[17] Blay Y., "Hagalaz Runedance", D. Side, τέχνη. ό.π., σ. 60.
[18] Κείμενο που δημοσιεύθηκε στο φυλλάδιο του Hagalaz Runedance, "Volven", που δημοσιεύθηκε στην ετικέτα Well of Urd.
[19] "Aghast", 1997, Napalm Rock, αρ. 10, σ. 16.
[20] "Entretien avec Tony Wakeford/Sol Invictus", Hammer against Cross, Special Issue, χωρίς ημερομηνία (αρχές 1990), Τουλούζη, σ. 18.
[21] Odin είναι το σκανδιναβικό όνομα και Wotan το γερμανικό.
[22] Oméga, φθινόπωρο 1995, Γαλλία, χωρίς σελιδοποίηση.
[23] Moynihan M. στο Lutte du peuple, n° ?, année?, στο P. Ariès, 2004, Satanisme et vampyrisme., σ. 50.
[24] de Benoist A., 2002, "Priests, Warriors, and Cultivators: An Interview with Georges Dumézil", Tyr: Myth, Cultur, Tradition, Atlanta, Ultra, σελ.41-50. Δημοσιεύθηκε αρχικά το 1978 στη Le Figaro Dimanche.
[25] de Benoist A., 2004, "Σκέψεις για τον Θεό", Tyr: Myth, Cultur, Tradition, σ. 65-77. Μετάφραση A. de Benoist, «Un mot en quatre lettres», Eléments, τεύχος 95, Ιούνιος 1999, σ. 18-22.
[26] Champetier C., 2004, "On Being Pagan: Ten Years Later. Συνέντευξη με τον Alain de Benoist», Tyr: Myth, Cultur, Tradition, σελ.77-110. Πρωτοεμφανίστηκε στο Elément, τεύχος 89, Ιούλιος 1997, σ. 9-21 με τίτλο «Comment peut-on être païen? Entretien avec Alain de Benoist".
[27] Κείμενο που εμφανίζεται στο οπισθόφυλλο κάθε τεύχους του Tyr: Myth, Cultur, Tradition.
[28] Ανυπόγραφο, 2004, «Editorial», Tyr: Myth, Cultur, Tradition, n°2, σ. 7-8.
[29] "Entretien avec Waldteufel", φθινόπωρο 1996, Oméga, Γαλλία, χωρίς σελιδοποίηση.
[30] "Entretien avec Sol invictus", 2001, D-Side, αρ. 2, σ. 63.
[31] Lévi-Strauss C., 1977, L'identité, Paris, Grasset, σ. 331.
[32] Ό.π., σ. 332.
Πρώτη εμφάνιση : Stéphane François, «The Gods look down : la musique «industrielle» et le paganisme», Sociétés, n°88-2, pp. 109-124 [The Gods look down είναι ο τίτλος ενός τραγουδιού των Sol Invictus που εμφανίζεται στο άλμπουμ Queen and King, Tursa, Grande Bretagne, 1992].
Βιβλιογραφία
Ariès P., 2004, Satanisme et vampyrisme. Le livre noir, Βιλερμπάν, Γκόλιας
Barberousse, 2001-2002, «Le paganisme, une vision du monde», Elegy, n°19, σ. 62-67
De Benoist Α., 1981, Σχόλιο peut-on être païen?, Παρίσι, Albin Michel
Boutin C., 1992, Politique et tradition: Julius Evola dans le siècle, Παρίσι, Kimé
Chuvin P., 1991, Les derniers païens, Παρίσι, Belles Lettres
Darré A., 1996 (ff. η σκηνοθεσία), Musique et politique. Les répertoires de l'identité, Ρεν, P.U.R.
Dumézil G., 1986, Loki, Παρίσι, Champs Flammarion
D-Side, 2001, n°2, «Entretien avec Sol invictus»
Dupeux L., 1992, La «Révolution Conservatrice» dans l'Allemagne de Weimar, Παρίσι, Kimé
Ginzburg C., 1992, Le sabbat des sorcières, Παρίσι, Gallimard
Godwin J., 2000, Άρκτος. Le mythe du Pôle dans les sciences, le symbolisme et l'idéologie nazie, Μιλάνο, Archè
Godwin J., 2002, Το παγανιστικό όνειρο της Αναγέννησης, Thames &; Hudson, Λονδίνο.
François S., 2003, «Musique, ésotérisme et politique, naissance d'une contre-culture de droite», Politica Hermetica, n°17, Lausanne, L'Age d'Homme, σ. 238-259
Haudry J., 1989, La religion cosmique des indo-européens, Μιλάνο, Archè, σ. 285-298
Haugen A., 2003, Οι αρχαίες πυρκαγιές του Midgard, Well of Urd, Pays-Bas
Hunke S., 1985, La vraie religion de l'Europe. La foi des "hérétiques", Παρίσι, Livre-Club du Labyrinthe
Introvigne M., 1997, Enquête sur le satanisme, Paris, Dervy, 1997, σ. 281-291
Jolif T., 2004, Symboles celtiques, Puiseaux, Pardès
Jolif T., 2002, «La doctrine de cycle dans la tradition celtique», στο La Règle d'Abraham, n°14, pp.44-58
Jolif, T., 2001, Παράδοση celtique, Puiseaux, Pardès
Jolif T., 2001, «Dana, Etain, Macha et l'éternel féminin dans la tradition celtique» στο A. Guyot-Jeannin (ff. the direction of), Aux sources de l'éternel féminin. Pour en terminer avec tous les conformismes, Λωζάνη, L'Age d'Homme, σ. 87-104
Jolif T., 2000, Mythologie celtique, Puiseaux, Pardès
Jolif T. et Gattegno D., 2002, Que vous a apporté René Guénon?, Παρίσι, Dualpha
Lévi-Strauss C., 1977 (υπό τη διεύθυνση), L'identité, Παρίσι, Grasset
Marlaud J., 1986, Le renouveau païen dans la pensée française, Παρίσι, Livre-club du Labyrinthe
Moynihan M.J., 2001, "Ascension", στο "Evola envers et contre tous!", Dualpha. Revue politique, historique et littéraire, fuera de serie n°4, σ. 79-81
Napalm Rock, 1997, αρ. 10, "Aghast"
Pasi M., 1999, Aleister Crowley e la tentazione della politica, Μιλάνο, FrancoAngeli
Sansonetti P.-G., 1998, «Nouvelle matière de Bretagne», στο J. Servier, Dictionnaire critique de l'ésotérisme, Paris, PUF, σ. 946-947
Sigaud P.-M., 1984, (ss. η σκηνοθεσία), René Guénon, Λωζάνη, L'Age d'Homme
Vales/Juno, 1989, Modern Primitives, Σαν Φρανσίσκο, Ερευνητικές εκδόσεις
Vales/Juno, 2001, Modern Pagans, Σαν Φρανσίσκο, Ερευνητικές εκδόσεις
Zerzan J., 2002, Running on Emptiness: The Pathology of Civilization, Λος Άντζελες, Feral House
Zerzan J., 1999, Against Civilization: Readings and Reflections, Eugene, Απολίτιστα βιβλία
Zerzan J., 1994, Future Primitive, Μπρούκλιν, Automedia
Zerzan J., 1988, Στοιχεία άρνησης, Σιάτλ, Αριστερή Όχθη
