ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΙΕΡΑΤΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ-ΑΔΕΡΦΟΤΗΤΕΣ

ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΙΕΡΑΤΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ / ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΕΣ

Στην Ελλάδα είναι γνωστοί οι κάτωθι Ελληνικές ιερατικές οικογένειες/αδελφότητες 1.:Ακεστωρίδαι -2.Βραγχίδαι-3.Ετεοβουτάδαι-4.Ευμολπίδαι -5.Ευπατρίδαι 6.Ησυχίδαι7.Θαυλωνείδα

8.Κήρυκες

9.Κινυράδαι10.Κροντίδαι11.Κυννίδαι12.Μελαμποδίδαι13.Ποιμενίδαι

πιθανώς και άλλοι ,στους οποίους η ιερατική ιδιότητα αποτελεί κοινό αγαθό της οικογένειας ή της φρατρίας  (που συνδέονται με δεσμούς αίματος) που μεταβιβάζεται από τον πατέρα στον υιό και ακολούθως στον εγγονό.

Στην παρούσα έρευνα θα προσπαθήσουμε να καταγράψουμε ότι γνωστό και άγνωστο που αφορά τις ανωτέρω  ιερατικές οικογένειες .

Με την εγκαθίδρυση ενός ιερού , η ιερατική φρατρία αποκτά εντοπιότητα ,σχηματίζοντας το ιερόν, το οποίο κατά τον Όμηρο είναι αλληλένδετο με τον ιερέα. Οι φρατρίες αυτές διατηρούν το δικαίωμα να μεταφέρουν το ιερό μαζί τους ,όταν μεταναστεύουν , υπενθυμίζοντας την αντίστοιχη περίπτωση των Βραγχίδων ιερέων , από τους Δελφούς , οι οποίοι όταν μεταναστεύουν στην Μίλητο μεταφέρουν και το ιερό των Διδύμων ,  Απόλλωνα και Αρτέμιδος στην νέα τους εγκατάσταση .



1. Από την οικογένεια των Ακεστωριδών προέρχονται οι παρθένες ιέρειες της  Πολιάδος Αθηνάς .   Η προέλευση της οικογένειας , το Άργος. 
2. Οι Βραγχίδες ιερείς  είναι μία οικογένεια ιερέων και μάντεων του Απόλλωνα , της οποίας ο ιδρυτής ο Βράγχος ανήκει στην Δελφική οικογένεια των Δημοκλειδών , στην οποία αποδίδεται η οιωνοσκοπία των υδάτων . Γι΄ αυτή την οικογένεια ο Πλούταρχος διασώζει τον θεσμό των Τευτόνων ιερών γυναικών , οι οποίες χρησμοδοτούν παρατηρώντας υδάτινες μεταβολές ,αναφέροντας πως : παρατηρούν τις δίνες και χρησμοδοτούν με τεκμήριο τις περιελίξεις των ρευμάτων και τους υπόκωφους ήχους τους. Η διαδικασία αυτή ταυτίζεται με την ανάλογη που ακολουθεί η εκάστοτε Πυθία των Δελφών για να χρησμοδοτήσει ,χρησιμοποιώντας μία μεγάλη λεκάνη γεμάτη νερό σε ορειχάλκινο τρίποδα και ράβδο - για να προκαλεί δίνες  στο νερό - . Πρόκειται για το λάλον ύδωρ που περιγράφει ο Ιάμβλιχος ,εξηγώντας την συγκεκριμένη μεθοδολογία της οιωνοσκοπίας. Οι Βραγχίδες ιερείς είναι η φρατρία που ελέγχει και υπηρετεί το Διδυμαίον μαντείο της Μιλήτου , το αρχαιότερο βωμό και ναό των Ιώνων εποικιστών στην Ιωνία. Το ιερό είναι αφιερωμένο στο Απόλλωνα που ονομάζεται μόνο στην Μίλητο και Διδυμαίος (Απόλλωνας και Άρτεμις τυγχάνουν Δίδυμοι) και καταστρέφεται κατά τον Ηρόδοτο επί Δαρείου   κατά την διάρκεια της Ιωνικής επενάστασης το 498 πΧ ,ενώ οι θησαυροί του καταλήγουν στους Πέρσες και οι λιγοστοί επιζώντες σύρονται αιχμάλωτοι στα Σούσα. Κατά μία άλλη εκδοχή το ιερό καταστρέφεται από τον Ξέρξη , αλλά προ της καταστροφής, οι Βραγχίδες ιερείς παραδίδουν τους θησαυρούς στους Πέρσες και καταφεύγουν σε  περιοχή της κεντρικής Ασίας για να αποφύγουν τις συνέπειες της άνευ προηγουμένου ιεροσυλίας. Ο οικισμός των Βραγχίδων ιερέων εντοπίζεται στην Βακτρία στην διαδρομή από τα Βάκτρα προς την Ταρμίτα πριν από τον ποταμό Ώξο και παρά την παράδοσή του στον Αλέξανδρο το 329 πΧ , όπως καταγράφει ο Κούρτιος , η ευθύνη για την τύχη του παραδίδεται στους Μιλήσιους μισθοφόρους του εκστρατευτικού σώματος του Αλεξάνδρου . Οι οποίοι για τον εξιλασμό της ιεροσυλίας και παρά το γεγονός ότι οι κάτοικοι δεν μιλούν πλέον με άνεση Ελληνικά , εξοντώνουν τους πάντες και ανασκάπτουν τον οικισμό , καταστρέφοντας τα πάντα.
3. Οι Ετεοβουτάδαι ανάγουν την καταγωγή τους στον αδελφό του Ερεχθέως , Βούτα ή Βούτη . Ορος που προσδιορίζει τον ποιμένα αγγέλης βοειδών . Ο Βούτας υπηρετεί την Αθηνά και τον Εριχθόνιο Ποσειδώνα . Μετά την κατάλήψη της περιοχής των Αθηνών από τους Ερεχθείδες του    Ραμνούντος , περί του 1600 πΧ , οι Ετεβουτάδαι αναδεικνύονται στην κυρίαρχη ιερατική αδελφότητα της Αττικής , συνδεόμενοι με δεσμούς αίματος , από την οποία προέρχεται  πάντοτε η εκάστοτε προθιέρεια της Αθηνάς , ενώ παράλληλα υπηρετούν και ελέγχουν τα ιερά του Ποσειδώνα. 
4. Οι Ευμολπίδαι αποτελούν μία από τις σημαντικότερες ιερατικές φρατρίες Θρακικής καταγωγής ,που προέρχονται πιθανότατα από τον αρχικό παραλίμνιο οικισμό της Ελευσίνας ,στην Δυτική πλευρά της Κωπαίδος . Μετά την μεγάλη πλημμύρα της λίμνης στα τέλη του 1600 πΧ , με τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνος , εγκαθίστανται μαζί με τους υπόλοιπους Θρακικής καταγωγής πρόσφυγες στο Θριάσιο Πεδίο ,τον σιτοβολώνα της Αττικής ,  επανιδρύοντας την Ελευσίνα και επιχειρώντας να ελέγξουν αλλά χωρίς επιτυχία και την περιοχή των Αθηνών , ερχόμενοι σε σύγκρουση με τους Ερεχθείδες. Κατά την παράδοση αναγνωρίζονται από τον Θησέα ως επίσημοι ιεροφάντες των Ελευσινίων Μυστηρίων με την ενσωμάτωση του Θριασίου Πεδίου στην σφαίρα ελέγχου των Αθηνών ,αποτελώντας παράλληλα και τους αποκλειστικούς θεματοφύλακες των αντιστοίχων ιερών νόμων. 
5. Οι Ευπατρίδαι ,που κατά την παράδοση αναδεικνύονται θεσμικά και νομικά από τον Θησέα , δεν συνδέονται με δεσμούς αίματος , αλλά απλώς ανήκουν στην τάξη των ευγενών και είναι εντεταλμένοι από την πολιτεία να παρακολουθούν τις θρησκευτικές τελετές ώστε να τηρούνται απαρέκκλιτα οι παραδόσεις , να ερμηνεύουν θέματα ιερατικών θεσμών και να ασκούν χρέη θεματοφυλάκων των νόμων. Η ύπαρξή τους και η δράση τους είναι πανομοιότυπη με την ανάλογη των Πατρικίων στην Ρώμη , στοιχείο που πιστοποιεί ότι από τα τέλη της Εποχής του Χαλκού αναπτύσσονται ασφαλιστικές δικλείδες ελέγχου των ιερατικών δραστηριοτήτων στην Ευρώπη  από τις οργανωμένες κοινωνίες. 
6. Οι Ησυχίδαι αποτελούν κατά πάσα πιθανότητα Μινυακής προέλευσης ιερατική αδελφότητα που  συνδέονται με την αρχέγονη παράδοση της ιερότητας του όρκου και την δίωξη της αδικίας. Αυτό στοιχειοθετείται από την σχέση τους με τον θεσμό των Πραξιδικών στο Τιλφούσιο , στην περιοχή της Αλιάρτου,ενώ τα ιερατικά καθήκοντα ασκούνται πάντα από ιέρειες. Η αδελφότητα υπηρετεί τις Εριννύες , τις θεότητες της εκδίκησης και της τιμωρίας και πέραν του ιερού στο Τιλφούσιο της Βοιωτίας διατηρεί ιερό και στον Κολωνό ,καταγόμενη κατά την παράδοση από τον Ησυχο. Πιθανότητα λόγω του ότι οι τελετουργίες και οι θυσίες διεξάγονται σε καθεστώς απόλυτης σιωπής.                                                                                                                     Οι θυσίες περιλαμβάνουν προσφορά μαύρου κριού και σπονδές από τα ύδατα τριών πηγών που συνοδεύονται με μέλι , καθώς απαγορεύεται συμβολικά η σπονδή οίνου , λόγω του ότι αποτελεί με την υπερκατανάλωση και την μέθη αίτιο διάπραξης αδικιών και άνομων πράξεων ,ενώ τα ιερά τους δένδρα και φυτά,είναι ο Κέδρος , η Αρκευθος ( είδος κέδρου ) , ο Ράμνος (παλιούρι) , ο Νάρκισσος  και ο Κρόκος. Με τον εποικισμό των παραλίων της Μ. Ασίας ,η αδελφότητα εμφανίζεται και στην πόλη των Κλαζομενών , μία από τις δώδεκα του Κοινού των Ιώνων , όπου από τις τάξεις της προέρχονται πάντα οι ιέρειες της Αθηνάς.     
7. Οι Θαυλονείδαι συνιστούν μία πανάρχαια αδελφότητα , μάλλον Πελασγικής προέλευσης ,που υπηρετεί την θεότητα των ουρανών και των κεραυνών ,από τις τάξεις της οποίας εκλέγονται πάντα οι ιερείς των εορτών των Διϊπολίων , το δε μέλος τους που είναι επιφορτισμένο με την τελετουργική θυσία του προσφερομένου ταύρου στον Δία ,προσφωνείται με τον τίτλο Βούτυπος .    
8. Οι Κήρυκες είναι από τις σημαντικότερες φρατρίες ιερέων για τα κοινωνικά αλλά και τα πολιτικά δρώμενα . Ανάγουν την καταγωγή τους στο θείο , μέσω του Κήρυκος , του υιού του Ερμή. Συμμετέχουν πάντοτε στις θυσίες , λαμβάνοντας το δέκατο των προσφερομένων σφαγίων. Εξαγγέλουν τις προσκλήσεις για συναθροίσεις πολιτών που αφορούν ιερατικά και πολιτικά θέματα και εκτελούν επίσης χρέη πρέσβεων , θεωρούμενοι πρόσωπα ιερά και απαραβίαστα . Ο ένας από τους τέσσερις ιερείς των Ελευσινίων Μυστηρίων προέρχεται μόνιμα   από την φρατρία τους και φέρει τον τίτλο Ιεροκήρυξ. Απαγορεύει την είσοδο στους αμυήτους και ενημερώνει τους μυημένους ως προς το περιεχόμενο των ερωτήσεων του Ιεροφάντου , ώστε να απαντούν σωστά. Εξαγγέλουν επίσημα την προπαρασκευή για την περίοδο των μεγάλων θυσιών κηρύσσοντας εγκράτεια και χρησιμοποιούν ως μέσον καθαρμού των συμμετεχόντων την σκίλλα ( θαλασσοκρόμμυον) . Ουσιαστικά αποτελούν και αυτοί , όπως και οι Ευπατρίδαι μία αδελφότητα μέσω της οποίας η πολιτεία παρακολουθεί και ελέγχει τις ιερατικές δραστηριότητες.   Κυριότερος εκπρόσωπος της  των κηρύκων,  ο Ισοκράτης . 
9. Οι Κινυράδαι έλκουν κατά την παράδοση την καταγωγή τους από τον σχεδόν μυθικό ηγεμόνα της Πάφου , Κιννύρα , που καθιερώνει την λατρεία της Αφροδίτης στην Κύπρο ,υιοθετώντας αρκετά στοιχεία από ανάλογες λατρείες δύο άλλων ευρωπαϊκών λαών της Ανατολικής Μεσογείου ,των Λουβίων της Κιλικίας και των Μιταννών της Κοίλης Συρίας ,περιοχές όπου ταξιδεύει ο Κιννύρας . Ο πρωθιερεύς είναι γνωστός με τον τίτλο Αγήτωρ και οι πιστοί προσφέρουν στα ιερά ένα νόμισμα ανά έτος ,λαμβάνοντας ως αντίδωρο αλάτι και ένα φαλλό. 
10. Οι Κροντίδαι  ...
11. Οι Κυννίδαι αποτελούν μία φρατρία που έλκει την καταγωγή της από τον πρώτο ιερέα του Απόλλωνος Κυννίδη στην Αττική .   
12. Οι Μελαμποδίδαι (Μελάμπους = Μαυροπόδης ) , η σημαντικότερη ιερατική αδελφότητα για την προϊστορική Ελλάδα , έλκουν την καταγωγή τους από τους Αβαντες της Ευβοίας , προδίδει πιθανή λουβική προέλευση. Ο γενάρχης Μελάμπους ,φέρεται ως γεννημένος στην Πύλο ,όπου εγκαταλείπεται σε σύνεδρο ,με τα άκρα των ποδών του εκτός της σκιάς ,τα οποία κατακαίει ο ήλιος και τα μαυρίζει. Κατά τον θρύλο εκτρέφει τα νεογνά δύο φονευθέντων όφεων και αποκτά το χάρισμα να αντιλαμβάνεται την σημασία της κραυγής των πουλιών ,με συνέπεια να καθιερώσει την τέχνη της οιωνοσκοπείας ή ορνιθομαντείας . Από την Πύλο και μετά από μαθητεία στο Σπήλαιο των Λιμνών στον Χελμό ,όπου αποκτά και ιατρικές γνώσεις ,ο Μελάμπους και οι απόγονοί του εμφανίζονται στην Ηλιδα και την Αργολίδα ,δρώντας ως θεραπευτές και οιωνοσκόποι ,εισάγοντας τους θεραπευτικούς καθαρμούς με χρήση βοτάνων και ειδικά του μέλανος ελλεβόρου (σκάρφη) που έχει και καθαρτικές ιδιότητες. Η αδελφότητα διατηρεί μεγάλο ιερό στα Αιγόσθενα της Μεγαρίδος ,όπου τελούνται ανά έτος λαμπρέ εορταστικές εκδηλώσεις και θυσίες προς τιμήν του θεοποιημένου γενάρχη της , ενώ από τα επιφανέστερα μέλη της είναι και ο διάσημος ιατρός και οιωνοσκόπος Αμφιάριος. Ως προς το σκέλος της ιατρικής η αδελφότητα υποστηρίζει την συντηρητική αγωγή ασθενών μέσω βοτάνων και ειδικής διατροφής - σε αντιδιαστολή με την άλλη μεγάλη ιατρική αδελφότητα των Ασκληπιάδων που κατ' εξοχήν υποστηρίζει την χειρουργική - ενώ οι αντιλήψεις της υιοθετούνται   από τον Ηράκλειτο και διασώζονται από τον Ιπποκράτη στο έργο του ''Περί Διαίτης''. Ο Ηρόδοτος εκθέτει την άποψη ότι οι Μελαμποδίδαι εξηγούν για πρώτη φορά την προέλευση και την σημασία του ονόματος του Διονύσου , τις θυσίες προς τιμήν του ,όπως επίσης και τις φαλλικές πομπές ,παραθέτοντας και πληροφορίες για πιθανή προέλευση των στοιχείων περί Διονύσου από την Αίγυπτο ή από τους Καδμείους της Βοιωτίας . Για το συγκεκριμένο θέμα η πληροφορία για την προέλευσή τους από την Σαμοθράκη και μεταγενέστερη μεταφορά τους στην Αίγυπτο , είναι κατά πολύ ισχυρότερη. 
13. Οι Ποιμενίδαι συνιστούν την φρατρία των ιερέων της Δήμητρος