ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΟΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ[Μέ αφορμη την επέτειο της απελευθερωσης των Αθηνών]

Τζούλια Λιακοπούλου

Γερμανία: Ο “γίγαντας” έχει πλέον πήλινα πόδια…!

12η  Οκτωβρίου του 1944. Μέρα ιστορική και καθόλου  ξεχασμένη στα χρονοντούλαπα της Ιστορίας…

Είναι η μέρα που αποχωρεί ο Ναζιστικός Γερμανικός στρατός, από την Αθήνα και από την Ελλάδα!

Στις 12 Οκτωβρίου του 1944 οι Γερμανοί Ναζί, εγκαταλείπουν την Αθήνα και σταδιακά όλη την πολυβασανισμένη πατρίδα μας, μαζί με τους εναπομείναντες συμμάχους τους, τους Βούλγαρους. Είναι τρομαγμένοι από τις ήττες τους σε όλη την Ευρώπη και την Βόρεια Αφρική (Τομπρούκ και Ελ Αλαμέιν)! Φοβισμένοι από την  απαράμιλλη Ελληνική Εθνική Αντίσταση! Σπεύδουν, ματωμένοι ως το λαιμό με αίμα Ελληνικό, να ξανακρυφτούν στη Γερμανία καθώς, ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος πλησιάζει στο τέλος του. Στις 9:15 π.μ. της ιστορικής εκείνης μέρας, η Γερμανική Φρουρά της Ακρόπολης, προχώρησε στην υποστολή της Ναζιστικής σημαίας από τον Ιερό Βράχο, έπειτα από συνολικά 1.624 μέρες Κατοχής κι ένας Γερμανός στρατιώτης, τύλιξε βιαστικά το σύμβολο του Ναζισμού και αποχώρησε.

Ωστόσο, πριν λάβουν την εντολή εκκένωσης της πρωτεύουσας, οι S-S προχώρησαν στην εκτέλεση 72 Ελλήνων πατριωτών στο Δαφνί, ενώ εξόντωσαν τους περισσότερους από  την ομάδα των συνεργατών τους διερμηνέων, προκειμένου να μην αποκαλυφθούν λεπτομέρειες των εγκληματικών τους πράξεων.

Στον πόλεμο αυτόν, χάθηκαν κοντά 70 εκατ. ψυχές. Μέσα σ΄ αυτούς,  εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες: στα Καλάβρυτα, στην Κάνδανο, στην Κοκκινιά, στο Δίστομο, στην Καισαριανή, στο Δοξάτο, στο Μεσόβουνο, στον Χορτιάτη και σε τόσα μέρη σε όλη την Ελλάδα. Τα εγκλήματα των Ναζιστών αποτρόπαια, καταγεγραμμένα στις μαύρες σελίδες της Παγκόσμιας Ιστορίας!

Να δούμε πιο αναλυτικά τι άφησαν πίσω τους οι εγκληματίες οπαδοί του Χίτλερ, μετά από 4 χρόνια (1940-1944) τεράστιων καταστροφών. Να σκεφτούμε τι πραγματικά πιστεύουν όσοι “Έλληνες”  υποστηρίζουν το Χίτλερ και τις μεθόδους του, είτε με τα λόγια είτε με τις πράξεις τους. Οι ανθρώπινες απώλειες ήταν ανυπολόγιστες σε σχέση με τον πληθυσμό της χώρας.

-Στην διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, που κράτησε σαράντα δύο μήνες, πέρασαν από τα Γερμανικά Εκτελεστικά Αποσπάσματα και τουφεκίσθηκαν 39.000 Έλληνες!

-Σκοτώθηκαν από σφαίρες “αδέσποτες” και άλλα “στρατιωτικά ατυχήματα” 12.000!

-Σκοτώθηκαν σε μάχες 70.000!

-Πέθαναν από πείνα σε ολόκληρη την Ελλάδα περίπου 600.000. Από αυτούς 50.000 χιλ. ήσαν παιδιά, δηλαδή, μία ολόκληρη γενιά!

-Θανατώθηκαν με τρόπο εγκληματικό κι απάνθρωπο στα ναζιστικά και φασιστικά γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης άλλοι 60.000 Έλληνες, Εβραίοι το θρήσκευμα!

-Φυλακίστηκαν, στους σαράντα δύο μήνες κατοχής, 200.000 κι οι περισσότεροι, πέθαναν από τις κακουχίες και τα άγρια βασανιστήρια στην φυλακή ή λίγο μετά!

-Προσβλήθηκαν από βαριές ασθένειες ή έμειναν δια βίου ανίκανοι πάνω από 1.000.000 εκ.!

Οι υλικές καταστροφές ήσαν τεράστιες.

– Τα Γερμανοχιτλερικά Ναζιστικά Στρατεύματα Κατοχής έκλεψαν δημητριακά, καπνό, σταφίδα, μπαμπάκι, λάδι, κάθε λογής τρόφιμα και αγαθά, καταδικάζοντας σε θάνατο από πείνα πολλές χιλιάδες συμπατριώτες μας!

– Κατέστρεψαν αγροτικά μηχανήματα και καλλιέργειες!

– Άρπαξαν το 50% των μεγάλων ζώων, βόδια, γελάδια, άλογα και το 30% των μικρών με αποτέλεσμα να διαλύσουν την Ελληνική Κτηνοτροφία!

– Κατέστρεψαν τις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις και ανατίναξαν τα ορυχεία, αφάνισαν συνολικά τη βιομηχανία! 

– Στο σιδηροδρομικό δίκτυο διέλυσαν τα πάντα! Γκρέμισαν σχεδόν όλες τις γέφυρες, ανατίναξαν τους πιο πολλούς σταθμούς και σήραγγες και κατέστρεψαν το 80% των σιδηροδρομικών γραμμών. Επίσης, από τις 220 μηχανές των σιδηροδρόμων έκλεψαν τις 187 κι άφησαν τις 33. Από τα 312 επιβατηγά βαγόνια έκλεψαν τα τριακόσια έξι. Άφησαν 6! Από τα 4.544 φορτηγά βαγόνια άφησαν πίσω τους μόνο 63!

– Οι Ναζιστές και Φασίστες έκλεψαν το  70% των Ελληνικών αυτοκινήτων παντός είδους και κατέστρεψαν το οδικό δίκτυο της χώρας!

– Ισοπέδωσαν τελείως 100.000 σπίτια και μισογκρέμισαν άλλα 50.000!

– Κατέστρεψαν οι βάρβαροι και βάνδαλοι Ναζί Γερμαναράδες τις μεγαλύτερες λιμενικές εγκαταστάσεις της Ελλάδας, ακόμη και τη διώρυγα της Κορίνθου!

– Άρπαξαν το 73% των πλοίων της εμπορικής και επιβατικής ναυτιλίας της χώρας!.

Σύμφωνα με τις στατιστικές του ΟΗΕ, η Γερμανία, στο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο είχε, με βάση το ετήσιο εισόδημά της, ζημιές της τάξης του 135% και η Ελλάδα του 170%… Η ηττημένη, δηλαδή, Γερμανία ήταν σε καλύτερη κατάσταση από τη νικήτρια, αλλά κατεστραμμένη Ελλάδα!!!

Στην διάσκεψη στο Παρίσι, που πραγματοποιήθηκε αμέσως μετά το τέλος του πολέμου, το 1945, οι νικήτριες δυνάμεις υπολόγισαν και καθόρισαν το ύψος των ζημιών που προκάλεσαν τα Χιτλερικά Ναζιστικά Στρατεύματα Κατοχής στις διάφορες χώρες. Στην Ελλάδα τις υπολόγισαν σε (14) δεκατέσσερα δισεκατομμύρια δολάρια, με τιμές του 1938! Και μάλιστα, σε αυτό το ποσό δεν περιλαμβάνεται το  αναγκαστικό δάνειο, αυτή η νομιμοφανής κλοπή, που επέβαλαν οι χιτλερικοί στην κατεχόμενη Ελλάδα. Αυτό το ποσό για τις ζημιές δεν το αποφάσισε κάποιο συνηθισμένο δικαστήριο στην Ελλάδα, αλλά το Ανώτατο Διεθνές Νομικό Όργανο εκείνη την εποχή, η διάσκεψη των Παρισίων, ό,τι δηλαδή επισημότερο μπορούσε να υπάρξει. Με βάση, άλλωστε,  τις αποφάσεις της Διεθνούς Διάσκεψης, η Γερμανία εξόφλησε τις υποχρεώσεις της προς όλες τις χώρες που κατέστρεψε, εκτός όμως από την Ελλάδα!!!

Πώς, λοιπόν, είναι δυνατό η Γερμανία – ακόμα και σήμερα –  να μην εξοφλεί τις οφειλές της προς την χώρα μας; Πώς επιτρέπεται στη χώρα αυτή,  που την περίοδο 1940-1944 κατέστρεψε ολοσχερώς την πατρίδα μας, να μην δέχεται ούτε συζήτηση για τις υποχρεώσεις της απέναντι στην Ελλάδα; Από τη λήξη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, όλες, ανεξαιρέτως, οι κυβερνήσεις  φαίνεται ότι είναι εξαρτημένες από τον “μπαμπούλα” που λέγεται Γερμανία… Μόνο, που πλέον ο γίγαντας… έχει πήλινα πόδια!!!

 https://www.politispress.gr/

Κατάσκοποι της SOE στην Ελλάδα του ’40!!!----Ο «μυστικός στρατός» που οργάνωσε το Λονδίνο

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΨΑΣΚΗΣ
Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες στην Ελλάδα, 1940-1947

εκδ. Αλεξάνδρεια, 2024, σελ. 296

Η ιστορία των μυστικών υπηρεσιών είναι εκ φύσεως συναρπαστική. Στον πολιτισμένο κόσμο, τα αρχεία τους αποχαρακτηρίζονται και αποδίδονται στην ιστορική έρευνα, προσφέροντας κρίσιμα κομμάτια που λείπουν από το παζλ της Ιστορίας. Η χώρα μας, δυστυχώς, υπολείπεται σε αυτόν τον τομέα και συχνά μαθαίνουμε την Ιστορία μας από τα ξένα αρχεία. Μια τέτοια περίπτωση είναι και το βιβλίο του δημοσιογράφου και αναλυτή Κωνσταντίνου Καψάσκη, «Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες στην Ελλάδα, 1940-1947» (εκδ. Αλεξάνδρεια), το οποίο, μέσα από εξαντλητική έρευνα, αποκαλύπτει θεαματικές λεπτομέρειες για τη δράση των αγγλικών υπηρεσιών κατά τη διάρκεια της αμείλικτης εκείνης περιόδου.

Οταν η βρετανική SΟE (Special Operations Executive) ξεκίνησε να αναζητεί συνεργάτες στη μεταξική Ελλάδα, στράφηκε σε βενιζελικούς απότακτους αξιωματικούς και εξέταζε το ενδεχόμενο να οργανωθεί πραξικόπημα κατά του Μεταξά, με επικεφαλής τον Θεόδωρο Πάγκαλο, καθώς η ιδεολογική συγγένεια της 4ης Αυγούστου με τον φασισμό έκανε τους Αγγλους να αμφισβητούν την προθυμία της Αθήνας να αντισταθεί στον Αξονα. Μάλιστα, οι ανησυχίες αυτές ήταν διάχυτες ακόμη και μετά το «Οχι» του Μεταξά, καθώς υπήρχε ο φόβος ότι θα διαπραγματευόταν με τους Γερμανούς εάν επενέβαιναν για να στηρίξουν τον Μουσολίνι.

Ο ρόλος Ζάννα

Υπό τον συντονισμό Βρετανού ταγματάρχη που ήταν επίτροπος των βρετανικών νεκροταφείων της Θεσσαλονίκης και ενός Αγγλου, στελέχους της Power & Traction στην Αθήνα, η SOE εκπαίδευσε ομάδες δολιοφθοράς που θα δραστηριοποιούνταν πριν και μετά την κατάληψη της χώρας από τον Αξονα. Αυτό κατέστη εφικτό χάρη στον άλλοτε υπουργό Αεροπορίας Αλέξανδρο Ζάννα, ο οποίος έθεσε στη διάθεση των Αγγλων το μυστικό δίκτυο του Κόμματος Φιλελευθέρων στη Βόρεια Ελλάδα. Οι σαμποτέρ έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην τακτική της «καμένης γης» κατά την αποχώρηση των Αγγλων, όπως με την καταστροφή της ναυτικής άμυνας του λιμένα Θεσσαλονίκης, το 1941.

Οι ασύρματοι της SOE στην κατεχόμενη Αθήνα βρίσκονταν σε χέρια δημοκρατικών αξιωματικών, που καθοδηγούντο από τον Χαράλαμπο Κουτσογιαννόπουλο, βενιζελικό αξιωματικό του Ναυτικού, με το ψευδώνυμο «Προμηθέας ΙΙ». Ανάμεσα στους πληροφοριοδότες της ήταν και ο συνταγματάρχης Ευριπίδης Μπακιρτζής. Σημαντικό για την SOE ήταν ένα δίκτυο καϊκιών ενός «Οδυσσέα», δημοκρατικού καπετάνιου και λαθρεμπόρου ναρκωτικών και καπνών. Η SOE προσέγγισε, επίσης, τους Παν. Κανελλόπουλο και Στ. Γονατά, όμως δεν βρήκε ανταπόκριση και στράφηκε στο ΕΑΜ, αν και το Foreign Office αντέδρασε και επέβαλε περιορισμούς στη χρηματοδότησή του.

Μέσω του «Προμηθέα ΙΙ» η SOE προσέφερε συνεργασία στον στρατηγό Στέφανο Σαράφη και τον συνταγματάρχη Δημήτρη Ψαρρό, οι οποίοι αρνήθηκαν και έτσι στράφηκε στον Ναπολέοντα Ζέρβα, ο οποίος, σύμφωνα με τον συγγραφέα, δεν άργησε να χρησιμοποιήσει τη συμφωνία με τους Βρετανούς ως μέσο πλουτισμού. Μάλιστα, ο Ζέρβας επιχείρησε να ληστέψει τον «Προμηθέα ΙΙ», ο οποίος πήρε ένα τεράστιο ρίσκο και απείλησε ότι θα τον καταγγείλει στην Γκεστάπο εάν δεν προχωρούσε στην υλοποίηση της συμφωνίας. Και κάπως έτσι ξεκίνησε ο ΕΔΕΣ, η παχυλή χρηματοδότηση του οποίου προκαλούσε την αντιπάθεια του ΕΑΜ. Οι Αγγλοι χρηματοδότησαν και φιλοβασιλικά στοιχεία, όπως η οικογένεια Κύρου της «Εστίας», όμως το αποτέλεσμα ήταν μηδαμινό. Η SOE στράφηκε, επίσης, στον Ιωάννη Τσιγάντε, ο οποίος εισηγήθηκε το σαμποτάζ του Γοργοποτάμου, όμως δεν συμμετείχε σε αυτό, καθώς σκοτώθηκε από ιταλικά πυρά, ίσως από προδοσία.

Η SOE διέκρινε έγκαιρα ότι ο εμφύλιος πόλεμος ήταν αναπόφευκτος. Η ανταρσία στον ελληνικό στρατό της Μέσης Ανατολής έφερε το τέλος του Κανελλόπουλου από την εξόριστη κυβέρνηση και την είσοδο του Ρεξ Λήπερ στα ελληνικά πράγματα, ο οποίος επέβαλε τη βούληση του Foreign Office στην SOE και έθεσε το ΕΑΜ στο στόχαστρο. Η πολιτική αυτή οδήγησε στη σύγκρουση ΕΔΕΣ – ΕΑΜ και στην ανακωχή της Πλάκας τον Φεβρουάριο του 1944.

Παπανδρέου – Μποδοσάκης

Ο Λήπερ επέβαλε τον Γεώργιο Παπανδρέου στην εξόριστη κυβέρνηση και πολιτικοί αντίπαλοι του δευτέρου, όπως ο Μποδοσάκης, εξοντώθηκαν – ο επιχειρηματίας συνελήφθη, αφού ο Βρετανός διπλωμάτης τον κατηγόρησε στο Foreign Office για παρασκηνιακή δράση. Οι στασιαστές του Ελληνικού Στρατού τιμωρήθηκαν και ο φιλομοναρχικός χαρακτήρας του στρατεύματος ενισχύθηκε.

Στο μεταξύ, ο αξιωματικός Ιωάννης Πελτέκης θα αποδεικνυόταν άκρως αποτελεσματικός ως «Απόλλων» και η ομάδα του «Υβόννη» πέτυχε το καλοκαίρι του 1944 σημαντικά σαμποτάζ σε πλοία, αποθήκες και τρένα, ενώ αποκάλυψε στη SOE ότι ο ΕΔΕΣ Αττικής συνεργαζόταν ανοιχτά με τους Γερμανούς. Η «Υβόννη» οδηγήθηκε, όμως, σε παρακμή λόγω περικοπής πόρων και προδόθηκε στους Γερμανούς – ο Πελτέκης κατηγορήθηκε ως διπλός πράκτορας από το Foreign Office γιατί δεν τον ήθελαν ούτε οι Αγγλοι ούτε στην εξόριστη κυβέρνηση.

Ο «Προμηθέας ΙΙ», η «Υβόννη» του «Απόλλωνα», ο καπετάν «Οδυσσέας», και οι λίρες του ΕΔΕΣ.

Με τους Γερμανούς να ετοιμάζονται να αποχωρήσουν, οι Αγγλοι θεωρούσαν πια τα Τάγματα Ασφαλείας μικρότερο κακό από το ΕΑΜ και αντίβαρο σε αυτό, όπως έδειξαν και τα Δεκεμβριανά.

Η βρετανική στρατηγική είχε ως επίκεντρο την απομόνωση της ΕΣΣΔ από τη Μεσόγειο, που υποδηλώνει τη διαχρονική σημασία της εξόδου στο Αιγαίο ως «κλειδιού» για την παράκαμψη των Στενών. Σύμφωνα με τον Καψάσκη, η στρατηγική αυτή ήταν αποτέλεσμα πολιτικής δεκαετιών για τον έλεγχο των ναυτιλιακών ροών και των κοιτασμάτων πετρελαίου της Μέσης Ανατολής. Και υπογραμμίζει ότι η βρετανική παρέμβαση στην Ελλάδα δεν ήταν ούτε ηρωική πράξη υπεράσπισης της ελευθερίας ούτε σκοτεινή συνωμοσία· αλλά αντανάκλαση προτεραιοτήτων που δεν ελάμβαναν υπόψη τις τραγικές τους συνέπειες.

*Ο κ. Αχιλλέας Χεκίμογλου είναι συγγραφέας και ερευνητής.

ΟΙ ΣΑΛΤΑΔΟΡΟΙ..ΚΑΤΟΧΗ....

Γράφει η ΤΕΤΗ ΣΩΛΟΥ

Κατοχή – σκηνή σε πειραιώτικο δρόμο

 

Σ’ αυτή τη φωτογραφία, που δεν φαίνεται κανένα πρόσωπο και καμία έκφραση –ακόμα και το κεφάλι της γυναίκας και του παιδιού είναι κρυμμένα– αποτυπώνεται όλη η δυστυχία.
Η γυναίκα γονατισμένη ψάχνει στα σκουπίδια, μήπως βρει κάτι φαγώσιμο. Τα πόδια του αγοριού είναι λεπτά σαν καλάμια. Ο άντρας, πίσω από το αγόρι, είναι ξυπόλητος μέσα στο καταχείμωνο. Η ουρά του σκύλου είναι κάτω απ’ τα σκέλια, δείγμα του φόβου του.
Μαύρη Κατοχή!

---

Αμέσως μόλις μπήκαν οι γερμανοί στον τόπο μας καταλήστεψαν αποθήκες, καταστήματα και αγροτική παραγωγή. Η πείνα ξέσπασε με μεγάλη σφοδρότητα. Οι συνεργάτες των κατακτητών, οι άθλιοι μαυραγορίτες, θησαύριζαν. Τον φοβερό χειμώνα του ’41-’42 η πείνα έγινε λιμός. Τα πρόσωπα των παιδιών ήταν μόνον μάτια. Η εξαθλίωση και ο θάνατος έγιναν καθημερινά φαινόμενα, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα. Άνθρωποι πέθαιναν από την πείνα στη μέση του δρόμου. Τα πτώματα φορτώνονταν στο κάρο του δήμου.

Ο αγώνας για την επιβίωση ήταν σκληρός και από αυτόν δεν έλειψαν τα παιδιά, οι μικροί ήρωες, που έπαιζαν τη ζωή τους κορώνα-γράμματα και διαδραμάτισαν ηρωικά τον ρόλο τους στην Εθνική Αντίσταση.

 Οι σαλταδόροι της Κατοχής

Με την είσοδο των γερμανών στην Αθήνα στις 27 Απριλίου 1941, η πείνα ξέσπασε απότομα και με σφοδρότητα. Οι κατακτητές καταλήστεψαν αποθήκες, καταστήματα και αγροτική παραγωγή. Στη συνέχεια πουλούσαν τα προϊόντα στους συνεργάτες τους, τους μαυραγορίτες. Και οι μαυραγορίτες τα πουλούσαν σε αστρονομικές τιμές. Σπίτια, κοσμήματα, έργα τέχνης και κειμήλια άρχισαν να περνάνε στα χέρια των άθλιων μαυραγοριτών, για έναν ντενεκέ λάδι ή ένα σακί αλεύρι! Λόγω του πληθωρισμού το χρήμα δεν είχε καμία αξία. Το λάδι και το αλεύρι ήταν σαν νόμισμα. Η αξία των πραγμάτων που πουλούσαν οι άνθρωποι για να γλιτώσουν από την πείνα, καθοριζόταν σε ποσότητα λαδιού και αλευριού.

Οι ναζί λεηλατούν κατάστημα.

Ενώ η επαρχία κουτσά-στραβά τα βόλευε, τα μεγάλα αστικά κέντρα, και ιδιαίτερα η Αθήνα, δοκιμάστηκαν σκληρά. Ένα δέμα από την επαρχία αποτελούσε ανεκτίμητο δώρο.

31-12-1941

Τι περιλάμβανε ένα γιορτινό κατοχικό τραπέζι; Πλούσια τα ελέη, αν είχαν παντζάρια σαλάτα αλάδωτη, κέικ από ρεβίθια και σταφιδίνη και λεμόνια για φρούτο. Οι καπνιστές, που διέθεταν χρήματα, είχαν την πολυτέλεια ν’ απολαύσουν τρία τσιγάρα την ημέρα.

Τον φοβερό χειμώνα του ’41-’42 η πείνα έγινε λιμός και ο θάνατος στα πεζοδρόμια της Αθήνας ήταν καθημερινό φαινόμενο. Μάζευαν τα πτώματα με το κάρο του δήμου.

Έργο του Φωκίωνα Δημητριάδη.

 

 

 

 

 

 

 

 

Οι πλούσιοι πείναγαν και οι φτωχοί πέθαιναν από την πείνα. Το ψωμί μοιραζόταν με το δελτίο. Οι φτωχοί δεν είχαν χρήματα για το δελτίο.
Ο καπετάνιος του ΕΛΑΣ Βύρωνα Μάνος Ιωαννίδης καταθέτει μια συγκλονιστική μαρτυρία: Ένας νέος αδύνατος σαν σκελετός στεκόταν έξω από τον φρούρνο και ζητούσε απ’ αυτούς που έβγαιναν να του δώσουν ένα κομματάκι από το ψωμί τους. Τι να του δώσουν, που η ποσότητα ήταν υπολογισμένη με το δράμι! Πάνω στην απόγνωσή του άρπαξε το ψωμί μιας γριάς. Οι άνθρωποι τον κυνήγησαν και όταν εκείνος έπεσε κάτω εξαντλημένος, άρχισαν να τον χτυπούν. Ο νέος δεν νοιαζόταν για τα χτυπήματα, αλλά πώς θα φάει ψωμί. Έτρωγε ξύλο και ψωμί συγχρόνως.

---

Στην ταινία Ματωμένα Χριστούγεννα, που εκτυλίσσεται στην Κατοχή, ο αρχισαλταδόρος εξηγεί τη διαφορά μεταξύ ντου και κλεψιάς:

«Δηλονότι πρέπει να ξέρουμε ότι το ντου δεν είναι κλεψιά. Το ντου είναι επίταξη ειδών πρώτης ανάγκης και διανομή σ’ εκείνους που πεινάνε».

Από το «Λεξικό της πιάτσας» του Βρασίδα Καπετανάκη.

Οι σαλταδόροι της Κατοχής
Οι σαλταδόροι ήταν παιδιά και νέοι, ηλικίας 10 με 15 χρόνων, από προσφυγικούς συνοικισμούς και φτωχογειτονιές, χωρίς στηρίγματα στη ζωή. Η πείνα τα ανάγκασε να βγουν στους δρόμους, για ν’ αναζητήσουν τα στοιχειώδη για την επιβίωση. Οργανώθηκαν σε παρέες και δούλευαν σε μικρές ομάδες. Την ώρα που περνούσε κάποιο γερμανικό καμιόνι από κάποιο σημείο όπου έκοβε ταχύτητα (ανηφόρα, στροφή, γραμμές του τραμ), ο ένας σάλταρε πάνω και άρχιζε αμέσως να ρίχνει στον δρόμο ό,τι έβρισκε μπροστά του: κουραμάνες, κονσέρβες, μπιτόνια, σακιά, κιβώτια, ρεζέρβες, όπλα, χάρτες. Οι άλλοι έτρεχαν πίσω από το καμιόνι και τα μάζευαν. Ύστερα ο αρχισαλταδόρος πηδούσε από το φορτηγό και όλοι έσπευδαν να εξαφανιστούν σκορπίζοντας σε διαφορετικές κατευθύνσεις.

Ο Στέλιος Καρδάρας, Ελασίτης, σαλταδόρος και αρχηγός της ΟΠΛΑ στην παλιά Κοκκινιά, είχε σαλτάρει σ’ ένα καμιόνι. Οι γερμανοί είχαν κρύψει έναν φρουρό στην καρότσα κάτω από τον μουσαμά, για να πυροβολήσει σε περίπτωση που γινόταν σαλτάρισμα. Τέτοια ήταν η γρηγοράδα κι η φούρια του Στέλιου όταν σάλταρε στο φορτηγό και άρχισε να πετάει τα πράγματα στον δρόμο, που χωρίς να το καταλάβει άρπαξε τον γερμανό και τον πέταξε κι αυτόν.
Τον σκότωσαν πάνω στα 18 του χρόνια, το καλοκαίρι του ’44, οι συνεργάτες των γερμανών.

Έργο του Μιχάλη Νικολινάκου.

Ένας παλιός σαλταδόρος, που δρούσε στις δυτικές συνοικίες της Αθήνας, διηγήθηκε στον δημοσιογράφο Γιώργο Βλάχο ότι το σύνθημα για το σαλτάρισμα, αλλά και η περιγραφή της διαδικασίας της επιχείρησης (τουλάχιστον στις περιοχές Αιγάλεω και Περιστέρι) ήταν «ούπατις, ούπατις, ουπς».

ΕΔΩ μπορείτε να διαβάσετε για μια παρέα παιδιών που κάνει σαμποτάζ σε γερμανικό φορτηγό. Είναι απόσπασμα από το μεγάλο σπονδυλωτό αφήγημα του Δημήτρη Ψαθά με τίτλο «Οι πιτσιρίκοι», το οποίο αναφέρεται στην Αντίσταση, και ιδιαίτερα στη συμμετοχή των παιδιών σ’ αυτή.

Οι σαλταδόροι δούλευαν για να ζήσουν, για βοηθήσουν φίλους και δικούς τους ανθρώπους, για να συνδράμουν γείτονες. Διακινδύνευαν τη ζωή τους και, καθώς οι γερμανοί πυροβολούσαν αδίστακτα και αδιακρίτως, πολλοί σαλταδόροι έπεσαν νεκροί, χτυπημένοι από τις γερμανικές σφαίρες.

---

Ο Μιχάλης Γενίτσαρης το 1941.

Το 1942 ο Μιχάλης Γενίτσαρης έγραψε το ζεϊμπέκικο «Ο σαλταδόρος», που τραγουδήθηκε όσο κανένα άλλο ρεμπέτικο στα χρόνια της Κατοχής.
Θα το βρείτε ΕΔΩ μαζί με μερικές ενδιαφέρουσες παραλλαγές του, καθώς και άλλους στίχους για τους σαλταδόρους της Κατοχής.

Στην κομαντατούρα
Για δες τονε τον κερατά
ρεζέρβα που την έχει·
να του τη φάω δεν μπορώ,
τα ενενήντα τρέχει.

Αν τύχει και μας πιάσουνε
απ’ την κομαντατούρα,
στο ξύλο μας μουρλαίνουνε
και πάει η μαστούρα.
Τραγούδι της Κατοχής που τραγουδιόταν στον σκοπό του Σαλταδόρου.

Σαλταδόροι και υπόκοσμος
Παραθέτω το παραπάνω τραγούδι, γιατί πολλές φορές έχουμε την τάση να σκηνοθετούμε το παρελθόν σαν ταινία και να το φέρνουμε στα μέτρα μας. «Πανέξυπνοι γαβριάδες», «κατεργάρικη πιτσιρικαρία» είναι μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που βρήκα για τους σαλταδόρους. Ας θυμόμαστε όμως ότι οι σαλταδόροι ήταν παιδιά χωρίς στηρίγματα, που αναγκάστηκαν να μεγαλώσουν γρήγορα και στους δρόμους σε μια μαύρη και σκληρή εποχή. Και ναι, κάποιοι είχαν πάρε-δώσε με τον υπόκοσμο. Και ναι, κάποιοι έπιναν. Και ναι, κάποιοι ξάπλωναν κάτω απ’ το ραδίκι και κάπνιζαν τσίκες, όπως λέει η εκδοχή του τραγουδιού που ηχογράφησε ο Κατσαρός στην Αμερική.
Μήπως αφαιρεί κάτι από τη γενναιότητα και τον ηρωισμό τους αυτό;
Ο Γιώργος Μητσάκης στο τραγούδι του «Κατοχή στην Τρούμπα» αναφέρει μερικά ονόματα σαλταδόρων. Ο μπουκαδόρος ο Κοσμάς και ο Τζιμίσκουλας, που τον φάγανε για ψίχουλα, φαίνεται πως ήταν άνθρωποι της φάρας.
Ο Γενίτσαρης γράφει στην αυτοβιογραφία του ότι το 1942, που έπαιζε στο μπουζουξίδικο του Αντώνη Βλάχου στην οδό Ζήνωνος, βοηθούσε έναν συνάδελφο που είχε παιδιά να γεμίσει το κατσαρόλι που έφερνε μαζί του κάθε βράδυ. «Εγώ που κατέβαινα στις παρέες που ήταν σαλταδόροι και κονομισμένοι, τρώγαν κρέας, μάγκωνα ένα κομμάτι και έλεγα: ‘Παιδιά, το πάω για τους γέρους».

Μετακατοχικός σαλταδόρος «συνηθίσας να κλέπτη κατά τον επί Κατοχής διαμορφωθέντα τρόπον κλοπής, εκ των αυτοκινήτων εν κινήσει». Από το Λεξικό της πιάτσας του Βρασίδα Καπετανάκη.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Οι σαλταδόροι συνέχισαν τη δράση τους και μετά την Κατοχή. Τα λάστιχα ήταν ακριβά και η επιχείρηση άξιζε τον κίνδυνο.

Αγγελία εφημερίδας 1-1-1949

Η λέξη σαλταδόρος πήρε τη σημασία του αφερέγγυου, εκείνου που κάνει δουλειές του ποδαριού και μικροαπατεωνιές.

---

Οι σαλταδόροι της Κατοχής ριψοκινδύνευαν με την παράτολμη δύναμη που δίνει η νιότη και η ανάγκη για επιβίωση και δεν άφηναν τον εχθρό να νιώθει ασφαλής. Οι γερμανοί και αργότερα οι εγγλέζοι τους πυροβολούσαν στο ψαχνό. Οι σαλταδόροι της Κατοχής διαδραμάτισαν ηρωικά τον ρόλο τους στην Εθνική Αντίσταση, όπως οι αντιστασιακές οργανώσεις, οι μαχητές των πόλεων και οι αντάρτες στο βουνό.

---

Ευχαριστώ τον Γιώργο Βλάχο για το «ούπατις, ούπατις, ουπς» και τον Νίκο Σαραντάκο για το κείμενο «Οι πιτσιρίκοι».

Για την ιστορία, ο Σαλταδόρος δεν ηχογραφήθηκε όταν μετά το τέλος του πολέμου ξανάνοιξαν οι δισκογραφικές εταιρείες, οπότε θα είχαμε μια ηχογράφηση από τον δημιουργό του πολύ κοντά στην εποχή που το δημιούργησε. Το ηχογράφησε στην Αμερική το 1947 ο ελληνοαμερικάνος συνθέτης και τραγουδιστής Γιώργος Κατσαρός με τους στίχους ελαφρώς παραλλαγμένους. Χρειάστηκε να περάσουν τρεις δεκαετίες για να ηχογραφηθεί με τη φωνή του Γενίτσαρη.

Ο Ηλίας Πετρόπουλος στη συλλογή του «Ρεμπέτικα τραγούδια» το κατατάσσει στα τραγούδια του υποκόσμου. Ο Σαλταδόρος γνώρισε διάφορες παραλλαγές που τραγουδήθηκαν στα χρόνια της Κατοχής.

Δεν τη φοβάμαι τη στενή, το ξύλο, την κουμπούρα, βρε,
εκείνο που φοβήθηκα είν’ η κομανταδούρα.

Όταν περνούν οι Γερμανοί, περνάνε μ’ όλο πόζα,
πηδάω στ’ αυτοκίνητο και τους τα κλέβω όλα.
Θα σαρτάρω, θα σαρτάρω, βρε,
κι έτσι θα ξαναρεφάρω.
Μπενζίνες και πετρέλαια εμείς τα κυνηγάμε,
γιατ’ έχουνε πολλά λεφτά και φίνα την περνάμε.
Θα σαρτάρω, θα σαρτάρω, βρε,
και την τσίκα θα φουμάρω.
Ζηλεύουνε, δεν θέλουνε ντυμένο να με δούνε,
μπατίρη θέλουν να με δουν, για να φχαριστηθούνε.
Θα σαρτάρω, θα σαρτάρω, βρε,
και την τσίκα θα φουμάρω.
https://tetysolou.wordpress.com/

ΜΑΤΑΡΟΑ,ΤΟ ΠΛΟΙΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΦΥΓΗΣ

Ματαρόα, το πλοίο της μεγάλης φυγής

Τα Χριστούγεννα του 1945 περίπου 200 Ελληνες, νέοι επιστήμονες και καλλιτέχνες, αυτοί που λίγα χρόνια αργότερα θα συμμετείχαν στο διεθνές στερέωμα των επιφανών της τέχνης, της επιστήμης και των γραμμάτων, έπειτα από πολλές περιπέτειες, διπλωματικές ισορροπίες και πολιτικές συμμαχίες, άφηναν πίσω τους την Ελλάδα -που σιγά σιγά έμπαινε στην περιπέτεια του Εμφυλίου- κι έφευγαν για το Παρίσι, υπότροφοι του Γαλλικού Ινστιτούτου. Ηταν όλοι επιβάτες ενός πλοίου που έγινε θρύλος. Το νεοζηλανδέζικο «Ματαρόα» (που σημαίνει «η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια» στα πολυνησιακά) είχε ήδη μεταφέρει χιλιάδες Αμερικανούς πεζοναύτες στη Βόρειο Ιρλανδία ετοιμάζοντας την απόβαση στη Νορμανδία, αλλά και εκατοντάδες επιζήσαντες Εβραίους προς την Παλαιστίνη. Αυτή τη φορά το ταξίδι ήταν από τον Πειραιά προς τον Τάραντα της Ιταλίας και από “κει με τρένο, μέσω Ελβετίας, προς το Παρίσι. Ηταν ένα ταξίδι που έγινε θρύλος, μια «ονειρική έξοδος» που συνδέθηκε με την πιο δύσκολη περίοδο της νεότερης ελληνικής ιστορίας, «ένα ιστορικό γεγονός στην πορεία της νεότερης Ελλάδας που κάποτε θα πρέπει να γραφτεί», όπως είχε πει πολλά χρόνια αργότερα ένας από τους επιβάτες του «Ματαρόα», ο φιλόσοφος Κορνήλιος Καστοριάδης.

Δύο από τους επιβάτες του «Ματαρόα», δύο μέλη της «Υποτροφιάδας», η εικαστικός Νέλλη Ανδρικοπούλου και η φιλόσοφος-συγγραφέας Μιμίκα Κρανάκη, φωτίζουν με δύο βιβλία-μαρτυρίες το ταξίδι, τα πρόσωπα, την εποχή, μεταφέροντας μνήμες και συναισθήματα, αποτιμήσεις και κρίσεις για το ταξίδι του 1945. Η πρώτη, η Νέλλη Ανδρικοπούλου, στο βιβλίο της «Το ταξίδι του Ματαρόα – 1945, Στον καθρέφτη της μνήμης» επιχειρεί, επιστρατεύοντας τις μαρτυρίες όσων ακόμα ζουν από εκείνο τον διάπλου, να ξαναθυμηθεί τη διαδρομή, τους πρωταγωνιστές, τις πρώτες εικόνες του νέου κόσμου. Η δεύτερη, η Μιμίκα Κρανάκη, είχε μοιραστεί ήδη από το 1950, το δύσκολο μεταίχμιο ενός νέου ανθρώπου, που βρίσκεται ολομόναχος σε μια ξένη χώρα. Το κείμενο ««Ματαρόα» σε δύο φωνές – Σελίδες ξενητιάς» είχε δημοσιευτεί στο περιοδικό Les Temps Modernes του Ζαν Πωλ Σαρτρ και αποτυπώνει, με τη φόρτιση του τότε, τις πρώτες μέρες της ζωής στο Παρίσι, «τις μέρες της σιωπής, της μοναξιάς, της αναζήτησης».

Παράτολμη πρωτοβουλία

Ψυχή και κινητήριος μοχλός αυτής της παράτολμης πρωτοβουλίας ήταν ο διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου στην Αθήνα και ένθερμος φιλέλληνας, Οκτάβ Μερλιέ. Ηταν ο άνθρωπος που «το επινόησε και το διεκπεραίωσε με σθένος και ευρηματικότητα τη σκοτεινή εκείνη εποχή» έχοντας στο πλευρό του τον γενικό γραμματέα του Ινστιτούτου, Ροζέ Μιλλιέξ. Ηταν παντρεμένοι και οι δύο με Ελληνίδες (τη Μέλπω Λογοθέτη-Μερλιέ και την Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ αντίστοιχα), αντιστασιακοί, προοδευτικών και φιλοαριστερών πεποιθήσεων. Ο Μερλιέ, διαβλέποντας τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα (είχαν ήδη μεσολαβήσει τα Δεκεμβριανά), αποφάσισε να δώσει την ευκαιρία σε αριστερούς, αντιστασιακούς και προοδευτικούς Ελληνες να σπουδάσουν στο εξωτερικό και να σωθούν. Ο ίδιος στη μόνη μεγάλη συνέντευξη που έδωσε πολλά χρόνια μετά για το «Ματαρόα» έλεγε ότι βασικό κριτήριο επιλογής ήταν η οικονομική κατάσταση των υποψηφίων. «Είταν φτωχά παιδιά… Δεν θα τους ξεχάσω ποτέ. Οτιδήποτε κι αν επιτύχει κανείς για τέτοιους ανθρώπους θα είναι λίγο».

Στο «Ματαρόα», όμως, δεν ανέβηκαν μόνο αριστεροί αλλά και γόνοι αστικών οικογενειών. «Κυρίως ήθελα νέους επιστήμονες που θα πήγαιναν στο Παρίσι, τη Λυών, το Μονπελιέ, το Νανσύ, το Στρασβούργο, θα παρακολουθούσαν τη γιγαντιαία δουλειά της ανοικοδόμησης και γυρνώντας κατόπιν στην Ελλάδα θα προσφέρανε τη δημιουργική τους εμπειρία», συμπλήρωνε ο Μερλιέ. «Κατάφεραν να βγάλουν τους υπότροφους από μια εξαιρετικά δεινή θέση. Βλέποντας τον κίνδυνο που κρεμόταν πάνω από το κεφάλι μιας ολόκληρης γενιάς επιστημόνων και καλλιτεχνών, έσπευσαν να φυγαδεύσουν όσους μπόρεσαν στο εξωτερικό για σπουδές», λέει χρόνια αργότερα ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος.

Στη διαλυμένη Ευρώπη

«Οι πιο πολλοί ταξιδεύουν με σακίδια, καλάθια, μπόγους, ό,τι μπόρεσε να σοφιστεί η φτώχεια και η αγάπη κείνων που μείναν στην αποβάθρα του Πειραιά κουνώντας τα μαντήλια τους», λέει η Μιμίκα Κρανάκη. Ο βομβαρδισμένος σταθμός του τρένου στον Τάραντα, τα διαλυμένα τρένα που τους διατέθηκαν, οι πέντε ώρες πολυτέλειας στην Ελβετία και η άφιξη στο Παρίσι ζωντανεύει στα δύο βιβλία όχι μόνο από τις συγγραφείς αλλά και από αναμνήσεις άλλων υποτρόφων του 1945, δίνοντας ανάγλυφα την εικόνα της Ευρώπης που μόλις έχει βγει από έναν ολέθριο πόλεμο και προσπαθεί να στηθεί ξανά στα πόδια της. «Σε πολλούς από μας υπήρχε διπλή απογοήτευση, ως προς την αστική τους καταγωγή, απόρριψη της αστικής τάξης, και απογοήτευση από το κομμουνιστικό κίνημα. Αφήναμε πίσω μας την αστική και την εθνική και την κομμουνισταρέικη Ελλάδα και φεύγαμε προς τα έξω, σε χώρους που έδιναν ευκαιρίες, δυνατότητες που έγιναν συχνά και πραγματικότητες», λέει ο φιλόσοφος Κώστας Αξελός. «Ηταν ο πόλεμος, η Κατοχή, γλυτώσαμε, επιζήσαμε και βρεθήκαμε ελεύθεροι στην Ευρώπη. Αυτό ήταν», λέει ο σκηνοθέτης Μάνος Ζαχαρίας, που ήταν στην 30μελή ομάδα των ΕΑΜιτών του «Ματαρόα».

Η αίσθηση του μέτοικου

«Το Παρίσι μας φάνηκε ζοφερό, κακοφωτισμένο, όλες οι προσόψεις του ήταν σκοτεινές…», γράφει ο ζωγράφος Ντίκος Βυζάντιος. Και η Μιμίκα Κρανάκη, μόλις πέντε χρόνια μετά το ταξίδι του «Ματαρόα», περιγράφει την πραγματικότητα αυτού του νέου κόσμου: «Ως τότε, όμως, κοιτάζω να επιβιώσω όπως όπως, έμαθα να κάνω κάτι αυτόματες κινήσεις, μηχανικές, ό,τι χρειάζεται για την καθημερινή ζωή, μα τούτο δε σημαίνει αναγκαία ότι ζω. Πώς μπορεί να υπάρξει φιλία σε μια τόσο τεράστια πολιτεία;» Και συνεχίζει με το σαράκι της νοσταλγίας: «Μου “ρχονται στο νου όσα άφησα μισοτελειωμένα “κει κάτω, τα νησιά που δεν είδα, οι άνθρωποι που δεν γνώρισα. Αλλά κι αυτά που ήξερα τ” αγαπούσα τόσο άσκημα και τόσο λίγο. Με πνίγει το πρόχειρο, το ημιτελές, τ” ανεπανόρθωτο».

Η αίσθηση του ξένου, του μέτοικου, του ανθρώπου που δεν ξέρει πού να βαδίσει και με ποιους να μιλήσει και ζει «στην κόψη του σπασμένου γυαλιού», περιγράφεται συγκλονιστικά στο κείμενο της Μιμίκας Κρανάκη. Γιατί πίσω από τις πολιτικές ισορροπίες και τις διπλωματικές προσπάθειες, οι διακόσιοι νέοι άνθρωποι που έφτασαν μια νύχτα του Δεκεμβρίου του 1945 στο Παρίσι ήταν ξένοι στη μέση της Ευρώπης. Κι έπρεπε να επιβιώσουν. Η απέλαση ήταν πάντα μπροστά τους. Το ΚΚΕ προς το τέλος του Εμφυλίου ζητούσε από τα μέλη του να επιστρέψουν και να ενισχύσουν τις γραμμές του. Ελάχιστοι το αποφάσισαν. Οι περισσότεροι είχαν πάρει ήδη το δρόμο τους και τις αποφάσεις τους: «Δεν είχα πλέον καμιά διάθεση να πάω ούτε στο βουνό ούτε στις πολιτικές οργανώσεις, γιατί ήμουν βέβαιος ότι δεν θα πρόσφερα τίποτα το ουσιαστικό. Εκανα ένα είδος επιλογής. Ημουν σίγουρος ότι η επιστημονική δουλειά που θα έκανα στη Γαλλία θα ωφελούσε το όλο κίνημα περισσότερο από την παρουσία μου στην Ελλάδα», εκμυστηρεύεται πολλά χρονιά μετά ο Νίκος Σβορώνος στον Τάσο Γουδέλη.

Οι επιβάτες του «Ματαρόα» ξεκίνησαν ένα δύσκολο ταξίδι και οι περισσότεροι το ολοκλήρωσαν με τον πιο δημιουργικό τρόπο.

Το πολύτιμο «φορτίο»

Αρχηγός της ομάδας ήταν ο αρχιτέκτονας Πάνος Τζελέπης και ανάμεσα στα μέλη της «Υποτροφιάδας» ήταν: οι φιλόσοφοι Κορνήλιος Καστοριάδης, Κώστας Παπαϊωάννου, Μιμίκα Κρανάκη, Κώστας Αξελός, ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος, οι φοιτητές αρχιτεκτονικής Εμμανουήλ Κινδύνης, Αριστομένης Προβελέγγιος, Αθανάσιος Γάττος, Κωνσταντίνος Μανουηλίδης, Νικόλας Χατζημιχάλης, Γιώργος Κανδύλης, Πάνος Τσολάκης, Τάκης Ζενέτος, ο κινηματογραφιστής Μάνος Ζαχαρίας, ο γλύπτης Μέμος Μακρής, ο ζωγράφος Ντίκος Βυζάντιος, ο μουσικός Δημήτρης Χωραφάς, ο τεχνοκριτικός Αγγελος Προκοπίου, οι γιατροί Ανδρέας Γληνός και Ευάγγελος Μπρίκας, η συγγραφέας Ελλη Αλεξίου, η ποιήτρια Μάτση Χατζηλαζάρου, ο ποιητής Ανδρέας Καμπάς, οι φιλόλογοι Εμμανουήλ Κριαράς και Σταμάτιος Καρατζάς, και πολλοί άλλοι. Ο συνθέτης Ιάνης Ξενάκης, ο οποίος είχε τραυματιστεί στο μάτι στα Δεκεμβριανά, έφτασε αργότερα μόνος του στο Παρίσι.

Νέλλη Ανδρικοπούλου Το ταξίδι του Ματαρόα – 1945, Στον καθρέφτη της μνήμης Επίμετρο: Γιώργος Καλπαδάκης εκδ. Εστία Μιμίκα Κρανάκη «Ματαρόα» σε δύο φωνές – Σελίδες ξενητιάς εκδ. Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη πηγή:kathimerini.gr-https://www.kar.org.

ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ "ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΟΥ ΝΩΕ"

Η ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΟΥ ΝΩΕ

Γράφει ο pluton

Τέλος Οκτωμβρίου 1943 στην Ελλάδα δεν φτάνει η Γερμανική κατοχή έχουμε και εμφύλιο μεταξύ ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ ο Ψαρρός είναι ουδέτερος, ο Τσουδερός από το ράδιο του Καίρου για λογαριασμό του στρτηγού Ουίλσον κάνει έκκληση ενότητας «... πάντας τους αντάρτας, εν ονόματι της πατρίδος, εις συμφιλίωσιν» αν δεν μπορούν να ενωθούν να διαλυθούν και να γυρίσουν στα σπίτια τους.... Η έκκληση του Τσουδερού δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Την πρωτοχρονία του 1944 ο Γεώργιος Β αλλά και ο ραδιοφωνικός σταθμός της Μόσχας απευθύνουν έκκληση ενότητας.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο ταγματάρχης Γουντχάουζ (δεξιά) και ο Ν Ζέρβας κατά την κατοχή.

Οι Άγγλοι προβλέπουν απελευθέρωση της Ελλάδας στα τέλη Απριλίου του 1944 και εκπονούν το σχέδιο «Κιβωτός του Νώε» που έχει ομοιότητες με το σχέδιο «Ανιμαλς».

Το σχέδιο «Κιβωτός του Νώε» είχε τρεις φάσεις

Ι Θα έπρεπε να τερματιστούν οι εμφύλιες συγκρούσεις.

ΙΙ Να δημιουργηθεί αλισθημα ασφάλειας και εφησυχασμού του εχθρού, όχι όμως σε σημείο να μειώσει τις δυνάμεις του και να τις στείλει σε άλλα μέτωπα. Οι δυνάμειςτων ανταρτών θα μειονόνταν.

ΙΙΙ Την άνοιξη του 1944 θα έκαναν οι αντάρτες σαμποτάζ και παρενόχληση του εχθρού που θα υποχωρούσε.

Του σχεδίου τέθηκε επικεφαλής ο Γουντχάους και ο Γουάινς.Γραπτό κείμενο του σχεδίου δεν υπήρχε, ο Στ Σαράφης αναφέρει: « Αρχές Γενάρη η συμμαχική αποστολή μας κάλεσε σε γεύμα... ήθελε ανακωχή γιατί το Στρατηγείο μ Ανατολής ήθελε να αναθέσει στον ΕΛΑΣ ένα σχέδιο επιχειρήσεων, που ήταν μέρος από ένα γενικό σχέδιο». Ο ΕΛΑΣ δέχτηκε κατ αρχάς, να εκτελέσει την επιχείρηση με την διαβεβαίωση του Γουντχάουζ ότι θα επαναλαμβανόταν ο εφοδιασμός του ΕΛΑΣ που είχε διακοπεί με την έναρξη του εμφυλίου κια θα λάμβανε και βαρύ οπλισμό, η μεταφορά θα γινόταν από την Μ Ασία στο Πήλιο με μέσα του ΕΛΑΝ. Ο ΕΛΑΣ εξέδωσε διαταγές για εφαρμογή του αγγλικού σχεδίου ΕΠΕ 183/17-1-1944. Μετά από κάποιες επιθέσεις του ΕΛΑΣ στον ΕΔΕΣ ξεκίνησαν στο Μυρόφυλλο διάσκεψης μεταξύ ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ και ΕΚΚΑ που κατέληξαν στην υπογραφή συμφώνου της Πλάκας (29/2/1944). Έτσι πραγματοποιήθηκε το Ι μέρος του σχεδίου, το ΙΙ μέρος όμως δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί διότι βρισκόταν σε εξέληξη η επιχείρηση «Bodyfuard»  που προέβλεπε παρπλανητικές επιχειρήσεις και η επιχείρηση  «Overlord» για την απόβαση στην Νορμανδία.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Οι Γερμανοί αποχωρούν από την Αθήνα χωρίς κανένας να τους ρίξει ούτε μπιστολιά.
Ο ΕΛΑΣ περνόντας ο χρόνος αμφισβήτησε την αναγκαιότητα του σχεδίου «Κιβωτός του Νώε», ο ταγματάρχης Θ Μακρίδης κατήγγειλε ότι η υπόθεση αυτή είναι «φενάκη» με στόχο  την επιβολή «εις βάρος του ΕΛΑΣ... δεσμεύσεων και δουλειών» ώστε με την υποχώρηση των Γερμανών ο ΕΛΑΣ να μη μπορεί να δράσει αυτόνομα, της άποψης αυτής ήταν και Θ Χατζής, ο Σιάντος όμως υποστήριξε ότι για λόγους πολιτικούς ήταν υποχρεωτική η συμφωνία με τη ΣΜΑ, ο ΕΛΑΣ σύντομα όμως κατηγόρησε τους Άγγλους ότι δεν του παραχώρησε τις αναγκαίες ποσότητες πυρομαχικών και ότι δεν του έδωσε λεπτομέρειες του σχεδίου. Ο Φαράκος διαφωνούσε ότι ο ΕΛΑΣ ήταν υποχρεωμένος να σχεδιάσει στρατιωτικές επιχειρήσεις παρενόχλησης των υποχωρούντων Γερμανών. Ο Γουντχάουζ αναφέρει ότι το σχέδιο μικρές μόνο πιθανότητες επιτυχίας είχε, η Ελλάδα δεν θα απελευθερωνόταν με ενεργό δράση αλλά παθητικά και μια χούφτα Γερμανοί δεύτερης σειράς στρατεύματα δορυφόρων τους εμπόδιζαν την ολοκληρωτική κατοχή της Ελλάδος από τους αντάρτες.Οι Άγγλοι πάλι ισχυριζόντουσαν ότι θα κάλυπταν τις ανάγκες σε ιματισμό και τρόφιμα μόνο 10.000 ανταρτών που απιτούσε  το Το σχέδιο «Κιβωτός του Νώε» και καλούσε τον ΕΛΑΣ να διαλύσει τις δυνάμεις του ή να τις συντηρήσει με δικά του μέσα. Πυρομαχικά θα έδιναν μόνον όταν πλησίαζε η εφαρμογή του σχεδίου «Κιβωτός του Νώε». Είναι φανερό τι στόχευε το Το σχέδιο «Κιβωτός του Νώε».Παρ όλα αυτά όμως ο ΕΛΑΣ προμηθεύτηκε 8.000 στολές και άρβυλα κια 350 τόνους  τρόφιμα, στάλθηκαν όμως και 300 περίπου Άγγλοι και Αμερικανοί στρατιωτικοί που κατανεμήθηκαν σε 6-8 τμήματα για να συνεργαστούν με τον ΕΛΑΣ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Τα σοβιετικά στρατεύματα μπαίνουν στο Βελιγράδι, Οκτώβρης 1944.
Στη φάση ΙΙΙ ο ΕΛΑΣ περίμενε εντολή για το σχέδιο «Κιβωτός του Νώε» και εξέδωσε διαταγή ΕΠΕ  1650/9-9-1944  και ΕΠΕ 1651/10-10-1944.

Οι Γερμανοί ωστόσο στις αρχές Ιουνίου 1944 άρχισαν να υποχωρούν από τις κατεχόμενες χώρες και από την Ελλάδα ξεκίνησαν από τον Αύγουστο του 1944, πρόβλημα ήταν η εκκένωση των νησιών του Αιγαίου και της Κρήτης, οι Άγγλοι όμως δεν ενεπλάκησαν σε μάχες και παρκολουθούσαν μόνο από απόσταση την εκκένωση των νησιών. Ο Αχ Κύρου στην Εστία γράφει: «....είχε αρχίσει η μεταφορά μεγάλου μέρους του γερμανικού στρατού από τα διάφορα νησιά του Αιγαίουπρος την Αττική και την πρωτεύουσα . Όλα τα γερμανικά αεροπλάνα που υπήρχαν στην περιοχή μας, χρησιμοποιούνταν για τις μεταφορές αυτές... Αλλά κια καίκια, μικρά πλοία παντός είδους, ακόμα δε και μεγαλύτερα πλοίασαν το γερμανικό <Κάρολος>μεταφέρονται οι Γερμανοί από τα νησιά στο κέντρο. Προξενεί δε κάποιαν περίεργη εντύπωση στον απογοητευμένο από τις μεγάλες ελπίδες αθηναικό πληθυσμό το γεγονός ότι, οι σύμμαχοι, που παρακολουθούν μεανιχνευτικά των όλη αυτή την κίνηση, αφήνουν τους Γερμανούς σχεδόν ανενόχλητουςστις εταφορές των».Ο Αλ Σπέερ σε συνέντευξη στο ΒΗΜΣ το 1976 είε: «.... είμαι αυτήκοος μάτυρας ενός γεγονότος, που μας είχε προκαλέσει πολύ μεγάλη εντύπωσητο φθινόπωρο του 1944. Θυμάμαι συγκεκριμένα ότι ο στρατηγός Γιοντλ, ήρθε μια μέρα και μου ανέφερε ότι επήλθε συμφωνία σε υψηλό επίπεδο μεταξύ Αγγλίας και Γερμανίας, που αφορούσε την Ελλάδα. Η συμφωνία αυτή, πρωτοφανής μέχρι τότε και όπως γνωρίζω μοναδική σε όλο τον Β ΠΠ αφορούσε – όπως,τουλάχιστον είπε ο Γιλντ – την εκκένωση της Ελλάδας από γερμανικά στρατεύματα, χωρίς βρετανική ενόχληση. Η συμφωνία αυτή έγινε στην Λισσαβώνα και το ποιός είχε την πρωτοβουλία δεν ξέρω.... Τα γερμανικά πολεμικά μεταγωγικά σκάφη φορτώθηκαν στρατό από τα ελληνικά νησιά – που εκκένωναν – πέρασαν, το φθινόπωρο του 1944, ανενόχλητα μπροστά από τα μάτια των βρετανών και ανάμεσα από τα βρετανικά υποβρύχια στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο....».Αλλά σχετικά με την Ελλάδα συνέβησαν κια άλλα ανεξήγητα πράγματα που είχαν να κάνουν με τον Κόκκινο Στρατό, ο Β Μπαρτζίωτας αναφέρει ότι μεγάλες μηχανοκίνητες μονάδες των σοβιετικών συγκεντρώθηκαν σάδα της Δοιράνης με διαταγή να κατέβουν στην Θεσσαλονίκη, μάλιστα εστάλησαν επιτελέις του σοβιετικού στρατού στην Αν Μακεδονία «για να ανιχνεύσουν το έδαφος και να δουν που θα στρατοπεδεύσει ο σοβιετικός στρατός όταν θα ερχόταν.... οι επιχειρήσεις αυτές οργανώθηκαν από τον στρατάρχη Τολμπούχιν,  για να εμποδίσουν την υποχώρηση των Γερμανώναπό την Ελλάδα και μπαίνοντας στην Θεσσαλονίκη να τσακίσουν και να αιχμαλωτίσουν τις δέκα χιτλερικές μεραρχίες...».

Τότε λοιπόν ο Τσόρτσιλ έστειλε τηλεγράφημα στον Στάλιν που απειλούσε ότι «...η Αγγλία θα αποχωρούσε από τον αντιχιτλερικό συνασπισμό, αν δεν φύγουν τα σοβιετικά στρατεύματα από την Ελλάδα». Έτσι οι ηχανοκίνητες σοβιετικές μεραρχίες κινήθηκαν προς Γιουγκοσλαβία. Ο Στάλιν το 1948 είπε στον Τίτο το 1948 «Μην ξεχνάς ότι εμείς διώξαμε τους Γερμανούς από την χώρα σου και όχι οι παρτιζ΄νοι σου»!

Αλλά ούτε ο ΕΛΑΣ καταδίωξε τους Γερμανούς, Ο Ντόμινικ Έουτζ υποστηρίζει : «Οι Γερμανοί εγκαταλείπουν την Αθήνα και την Ν Ελλάδα, οι γερμανικές εφοδιοπομπές αδιάκοπα προχωρούν μπροστά στα μάτια των ανταρτών κάτω από την Άμφισσα και οι αντάρτες 11 μέρες δεν τους χτυπούν». Το γεγονός επιβεβαιώνει και οο καπετάν Νικηφόρος (Δημ Δημητρίου) και ο ΓΓ του ΚΚΕ Γ Σιάντος στην απαίτηση των καπεταναίων να τους χτυπήσουν τους είπε: «...αφήστε τους να πάνε στα τσακίδια, να μη μαυροφορέσουν κι άλλες μανάδες...»!

Η ΙΙΙ φάση του σχεδίου  «Κιβωτός του Νώε», υποσκάφτηκε από όλους για τους λόγους που ο κάθε ένας είχε στο μυαλό του. Ο ταξίαρχος Έντυ Μάγιερς παραδέχεται: «Οι Γερμανοί  κατάφεραν να αποσύρουν το κύριο  βάρος των δυνάμεών τους ανέπαφο, αφήνοντας μόνον τις φρουρές ορισμένων νησιών ν απασχολούν τις Συμμαχικές δυνάμεις και να καθυστερούν μέχρι την τελική κατάρρευση της Γερμανίας».

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : 17/9/1944 οι Γερμανοί έχουν αποχωρήσει από την Λέσβο.
Στις 12/10/1944 οι Γερμανοί εγκατέλειψαν την Αθήνα και τρεις μέρες μετά ο Σκόμπυ εισήλθε στην πρωτεύουσα, η κυβέρνηση ήρθε στις 18/10/1944 και οι Κομμουνιστές έβγαλαν ανακοινώσεις και καλωσωρίσματα. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΤΟ ΜΗΛΟ ΤΗΣ ΕΡΙΔΟΣ του C M WOODHOUSE εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ.ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 1944 του Β Μπαρτζίωτα εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΛΟΚΗ του E C W MYERS εκδόσεις ΕΞΑΝΤΑΣ.

Ο ΕΛΑΣ του Στ Σαράφη.  http://pluton22.blogspot.gr/2017/11/blog-post_15.html