Νικητές και χαμένοι στη “νέα” Ευρωπαϊκή Ένωση

Τα δυο επόμενα χρόνια θα μαίνεται η μάχη στις Βρυξέλλες για το νέο χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το κύριο χαρακτηριστικό της, η οικονομία του Πολέμου, ό,τι δηλαδή ντύθηκε στα χακί επενδύοντας εκατοντάδες δισεκατ. ευρώ στη λεγόμενη “ευρωπαϊκή άμυνα”, δεν είναι το μόνο που κρίνει το μέλλον της. Η πρόταση του νέου προϋπολογισμού για την επόμενη 7ετία- 2028-2034 ύψους 1,816 τρισεκ. ευρώ από την Κομισιόν όπως παρουσιάστηκε από την πρόεδρο της Ούρσουλα φον ντε Λάϊεν, αποτελεί τον καμβά πάνω στον οποίο άρχισαν ήδη οι “μάχες” για το ποια υπερεθνικά συμφέροντα θα κερδίσουν τη μερίδα του λέοντος. Μάχες που θα διεξάγονται για τουλάχιστον δύο έτη, έως ότου εγκριθεί ομόφωνα ο νέος Προϋπολογισμός της 7ετίας. Οι πρώτες αντιδράσεις δείχνουν πως οι μάχες θα είναι σκληρές και το αποτέλεσμα είναι αμφίρροπο

Ήδη Ευρωβουλευτές από όλες τις πολιτικές πτέρυγες, ακόμη και από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), εξέφρασαν τη διαφωνία τους για το σχέδιο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς έδωσε τον τόνο για τα πολεμικά μέτωπα που συγκροτούνται εκφράζοντας τη διαφωνία της Γερμανίας. Απέρριψε ήδη δύο από τις προτάσεις της Κομισιόν, τον εταιρικό φόρο σε εταιρείες με κύκλο εργασιών άνω των 100 εκατ. ευρώ και τη χρματοδότηση του νέου Ταμείου Κρίσης 400 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί μέσω κοινού δανεισμού. 

Τα βασικά σημεία του νέου Προϋπολογισμού

Ο νέος Προϋπολογισμός των 1,816 τρισεκατομμυρίων ευρώ είναι κατά 60% αυξημένος σε σχέση με τον τρέχοντα ύψους 1,2 τρισεκατομμυρίων ευρώ για το διάστημα 2021 – 2027. Δηλαδή οι συνολικές δαπάνες θα αυξηθούν στο 1,15% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ, σε σύγκριση με περίπου 1,1% κατά την τρέχουσα περίοδο.

Η αύξηση αυτή θα καλυφθεί από νέους φόρους και νέα χρηματοδοτικά εργαλεία ή νέα Ταμεία. Οι δαπάνες για στρατιωτικούς εξοπλισμούς αυξάνονται από 27 δισεκ. σε 131 δισεκ., ενώ άλλα 100 δισεκ. θα δοθούν για την Ουκρανία και βοήθεια σε χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία

Προβλέπεται η συγκρότηση ενός νέου Ταμείου υπό τον τίτλο «Ταμείο για την Ευρωπαϊκή Οικονομική, Εδαφική, Κοινωνική, Αγροτική και Θαλάσσια Ασφάλεια και Ευημερία»

Καταργούνται τα ειδικά ταμεία που διατίθενται για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και την Πολιτική Συνοχή της Ευρώπης. Άμεση επίπτωση είναι ότι οι επιδοτήσεις και οι ενισχύσεις των αγροτών προς τις φτωχότερες περιοχές μειώνονται από 380 δισεκ. σε 300 εκατ.

Μειώνονται κατά 35% τα κονδύλια για την προώθηση της λεγόμερνης “πράσινης πολιτικής” (Κλίμα, βιοποπικιλότητα, κ.λ.π)

Θα διατεθούν 410 δισεκατομμύρια ευρώ σε ένα νέο Ταμείο Κρίσης μέσω δανεισμού

Θα δοθούν 200 δισεκατομμύρια ευρώ στο νέο Πρόγραμμα «Παγκόσμια Ευρώπη», η οποία περιλαμβάνει αναπτυξιακή βοήθεια προς γειτονικές χώρες με στόχο τη Διεύρυνση και ενίσχυση της Ε.Ε παγκοσμίως και τις στρατηγικές συνεργασίες της

Προτείνονται πέντε νέοι φόροι που θα αποφέρουν έσοδα περίπου 58,5 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. (Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της Ε.Ε. (ETS), Μηχανισμός Προσαρμογής Συνόρων Ανθρακα (CBAM), Ειδικός φόρος καπνού, ετήσια εταιρική συνεισφορά, με καθαρό ετήσιο κύκλο εργασιών τουλάχιστον 100 εκατομμύρια ευρώ (CORE), Ψηφιακός φόρος ηλεκτρονικών αποβλήτων).

Νικητές και χαμένοι

Οι αγρότες μιλάνε για τον πόλεμο που θέλει και θα έχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι εταιρείες στρατιωτικών εξοπλισμών τρίβουν τα χέρια τους, οι οργανώσεις για το Περιβάλλον μιλάνε για καταστροφή, οι εταιρείες ενέργειας ανοίγουν σαμπάνιες για τις νέες χρηματοδοτήσεις στην αποθήκευση και διασύνδεση της λεγόμενης “πράσινης ενέργειας”. 

Ας δούμε τους “χαμένους” και τους “νικητές” στη νέα Ευρωπαϊκή Ένωση που διαμορφώνει ο νέος προϋπολογισμός.

Χαμένοι: 

Αγρότες. Στον τρέχοντα προϋπολογισμό η ΚΑΠ ανέρχονταν σε 386,6 δισεκατομμύρια ευρώ, πλέον στη διάθεση των 27 χωρών μελών θα υπάρχουν μόλις 300 δισεκ. Το ταμείο της ΚΑΠ καταργείται και η χρηματοδότηση της αγροτικής πολιτικής ενσωματώνεται στο νέο υπερταμείο που θα λειτουργεί με τα «Εθνικά και Περιφερειακά Σχέδια Εταιρικής Σχέσης» και θα ελέγχονται στους πόρους τους από τα ευρωπαϊκά όργανα. “Θέλουν να κηρύξουν πόλεμο στους αγρότες. Εντάξει, είμαστε έτοιμοι”. “Οι περικοπές προδίδουν μια συμφωνία που επιτεύχθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο”. Με αυτά τα σχόλια υποδέχθηκαν οι εκπρόσωποι των αγροτών τη μείωση των περίπου 85 δισεκ. ευρώ ετησίως, ενώ η Copa-Cogeca, η οποία συγκεντρώνει τα κυριότερα λόμπι των αγροτών και των αγρο-συνεταιρισμών της ΕΕ, χαρακτήρισε την ημέρα παρουσίασης του προϋπολογισμού “Μαύρη ημέρα για την ευρωπαϊκή γεωργία”.

Περιβάλλον-Φύση. Τα κονδύλια για τη “Βιοποικιλότητα” μειώνονται δραστικά, από το 30% στον τρέχοντα προϋπολογισμό, μειώνονται στις 7,5% των ετήσιων δαπανών για το Κλίμα. Ο νέος στόχος στον τομέα «Κλίμα και Περιβάλλον» θα συνεχίσει να εξυπηρετεί τους έξι περιβαλλοντικούς στόχους της ΕΕ, που εκτείνονται από το κλίμα και τη βιοποικιλότητα έως την κυκλική οικονομία και την πρόληψη της ρύπανσης. Το πρόγραμμα LIFE ενσωματώνεται στα «Εθνικά και Περιφερειακά Σχέδια», καθώς και στο «Ταμείο Ανταγωνιστικότητας» ύψους 410 δισεκατομμυρίων ευρώ που όμως συνδυάζει πολλά και διαφορετικά χρηματοδοτικά προγράμματα.

Εταιρείες καπνού. Ο νέος φόρος που προτείνεται για τη χρηματοδότηση αποπληρωμής του κοινού χρέους της ΕΕ επιβάλλεται στις μεγάλες εταιρείες καπνού, φόροι που έως σήμερα έμπαιναν στα εθνικά έσοδα των κρατών μελών. Ο στόχος για έσοδα 25 έως 30 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, σημαίνει κατά εκτιμήσεις ότι οι τιμές τσιγάρων θα αυξηθούν κατά 1 ή 2 ευρώ. Για πρώτη φορά θα φορολογηθούν και τα εναλλακτικά προϊόντα όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και ο θερμαινόμενος καπνός. 

Νικητές: 

Στρατιωτικοί εξοπλισμοί, Πολεμική Βιομηχανία. Την 7ετία 2028-2034 θα διατεθούν 131 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα και το διάστημα, από τα 27 δισεκ. σήμερα. Θα υπάρξουν ακόμη ξεχωριστοί προϋπολογισμοί που θα χρησιμοποιηθούν επίσης για την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας στην Ε.Ε. Η Επιτροπή θέλει να διατεθούν 17,7 δισεκατομμύρια ευρώ για στρατιωτική κινητικότητα. 

Ουκρανία και Ανατολικές χώρες. Ενίσχυση των χωρών που συνορεύουν με την Ουκρανία, τη Ρωσία και τη Λευκορωσία με νέα κεφάλαια ύψους τουλάχιστον 200 δισεκ. ευρώ. Επιπλέον 100 δισεκ. ευρώ για την “ανοικοδόμηση της Ουκρανίας”.

Εταιρείες πράσινης ενέργειας. Η Κομισιόν αυξάνει σημαντικά τη χρηματοδότηση για τον εκσυγχρονισμό και τη διασύνδεση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι περιφερειακοί προϋπολογισμοί από τα Νέα Ταμεία θα κατευθύνονται σε επιδότηση εγκατάστασης και λειτουργίας αποθήκευσης ενέργειας από Αιολικά Πάρκα και τη διασύνδεση τους για τη μεταφορά ρεύματος. 

Ψηφιακές τεχνολογίες. Προτείνεται 5πλασιασμός των κονδυλίων που θα φθάσουν τα 54,8 δισεκατομμύρια ευρώ για ψηφιακές τεχνολογίες, με έμφαση τα κονδύλια για την Τεχνητή Νοημοσύνη.  Η ψηφιακή τεχνολογία είναι ένας από τους τέσσερις πυλώνες του νέου ολοκληρωμένου Ταμείου Ανταγωνιστικότητας των 410 δισεκατομμυρίων ευρώ. 

Έρευνα και πολιτισμός. Προβλέπεται διπλασιασμός στο πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης Horizon Europe, με προϋπολογισμό 175 δισεκ. ευρώ, από 95 που είναι σήμερα. Αύξηση κατά 50% για το Erasmus+, δημιουργία ενός νέου προγράμματος, του “AgoraEU” αξίας 8,6 δισεκ. ευρώ που θα υποστηρίξει τον πολιτισμό, τα Μέσα ενημέρωσης και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.    https://neostrategy.gr/

**Τό ιστολόγιο δέν συμφωνει απαραίτητα με τις απόψεις των αρθρογράφων