ΘΑ ΕΙΜΑΙ ΚΙ ΕΓΩ ΣΤΟ ΠΑΡΤΥ ΤΟΥ ΜΑΝΩΛΗ

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΙ ΟΛΟΨΥΧΑ ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΜΕ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ....ΚΑΛΗ ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΣΕ ΜΑΣ ΚΑΙ  ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΑΣ...ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ[αν θέλει ο Θεός κι η Τρόικα θα τα ξαναπούμε μετα τίς γιορτες]ΝΑ ΕΙΣΘΕ ΚΑΛΑ...

=====

 

Τό αρθρο ειναι τού Αντώνη Ανδρουλιδάκη

Θά ‘μαι και γω στο πάρτυ του Μανώλη

Θα ‘μαι κι εγώ –ξανά- στο πάρτυ του Μανώλη, τέτοιες γιορτάρες μέρες γκριζωπές. Είναι βλέπεις απ’ τους κολλητούς που δεν βαστάς να αποχωριστείς, μ’ όλο κι αν διαβούν περίσσια χρόνια. Ίσα – ίσα, τότε είναι που πιότερο τον αγαπάς. Καθώς ξεμακραίνεις και από τις πρώιμες αλλά και απ’ τις ύστερες άνοιξες. Ποιανού η ψυχή βαστάει την απουσία σε τέτοιο γενέθλιο πανηγύρι χαράς ; Κι ας έχει πλακώσει τη ψυχή μας ο διάολος του μνημονίου. Τώρα, μάλιστα, πιο πολύ παρά ποτέ, είναι που απαιτείται η μνημόνευση των μεγάλων μας πανηγυριών.
Λέω πως κι ετούτη τη φορά θα ‘ναι παρόντες κι ο Μήτσος κι η Αργυρώ, οι μανάδες του Γιώργη και του Μανώλη και ο αδελφός της Κωνσταντίνας. Θα ‘ναι ετούτη τη χρονιά παρόντες και κάνα δυο ακόμη που μας λείψανε μάταια. Θα ‘ναι κι ο Άρης, κι ο Νικολής, ο Ερνέστο και ο Σολωμός. Θα ‘ναι ξανά ο Φεντερίκο και η Ρόζα, δυο τρεις μυριάδες Έλληνες φαντάροι, ο Αλέξιος ο Κομνηνός κι ο κυρ Ιωάννης. Θα ‘ναι ακόμη ο κυρ Κωνσταντής κι ο καπετάν Γιώργης ο γύφτος. Ο Μάνος και ο Ψαρρονίκος. Ο Μιχάλης, ο Ταξιάρχης κι οι γιαγιάδες. Η Αγγελική με την Αννίκα. Κι’ από κοντά η μάνα μου κι ο κύρης μου αγκαζέ κι οι άλλες μανάδες ξέγνοιαστες σε ολόλευκες σεζλόνγκ.
Τα λαμπιόνια του δέντρου θα τριζοβολούνε στους χορούς τους και θα μοιάζει ο καιρός απρόσμενη καλοκαιρία, μες στο καταχείμωνο. Κι ο ουρανός στολισμένος κι αυτός με τη γαλαζοπράσινη φορεσιά της άγιας νύχτας και το στραφταλιστό τσεμπέρί του, ριγμένο ελαφρά στους ώμους. Ασύννεφο κι ασέληνο το στερέωμα θα υποκλίνεται κι όλο γονατιστό στα γόνατα, θα βαράει ολονυχτίς παλαμάκια μπρος στον κυκλοτερό χορό τους. Κι αν έχεις μάτι γερακιού της νύχτας, θα ξεχωρίσεις καλά, ολάκερη τη ζωή που ΄χε στήσει αυτί κι αφουγκράζεται το λαμπρό άλμα των χορευτάδων. Θα σου ‘μοιάζει η πλάση όλη, ένας κύκλος, γύρω – γύρω. Κι αίφνης στην πρωτιά των χορευτών ο ένας, ύστερα ο δεύτερος, ύστερα ο τρίτος κι ύστερα ο Μανώλης και στο κατόπι οι υπόλοιποι ένα γύρω. Στο δεύτερο γύρισμα του κύκλου, ο δεύτερος γίνεται πρώτος κι ο πρώτος τελευταίος. Κι ύστερα, ο τρίτος γίνεται με τη σειρά του πρώτος κι ο δεύτερος πιάνει τα μπόσικα του τέλους και πάει λέγοντας. Ξεμανίκωτος κάθε φορά ο πρώτος, σηκώνει το ζερβό του χέρι κι κάνει λέει με μιας να κατεβάσει ένα αστέρι, μα εκείνο όλο νάζι σαν κοριτσόπουλο, του ‘κάνει τσαλίμια και χασκογελώντας διαφεύγει. Που και που, το ταπεινό γέλιο των μανάδων που καμαρώνουν τα βλαστάρια τους, διακόπτει την ευγνωμοσύνη των χορευτών, που ολόρθοι στρέφουνε κορμί και νου, μάτια και καρδιά, να τις ιδούν, να τις χορτάσουν.
Δυο–τρεις κορδέλες πλαστικές, σαν αυτές που κρεμούν στις εξώπορτες τους οι πιτσιρικάδες «the party is here», ξεκουρδίστηκαν και σαν χλωρά κλωναράκια ξεπέταξαν αίφνης ανθούς και πρασινάδες, δείγμα κι αυτό, πως δεν αντέχει ετούτη η γιορτή το πλαστικό.  Οι πασπαλισμένες στη χρυσόσκονη χριστουγεννιάτικες μπάλες έσκασαν με μιας, σαν σβόλοι χώματος που τρακάρουν με ταχύτητα σε τραχύ τσιμέντο. Και μαζί τους, ένα σωρό στολίδια, μπιχλιμπίδια και λογής-λογής διακοσμητικά, παραιτηθήκαν απ’ τους ρόλους τους και βροντήσαν κατά γης τις λαμπερές φορεσιές τους. Μαζί τους, το ‘βαλαν στα πόδια τα πλαστικά συναισθήματα των ανθρώπων, οι πλαστικές σημαίες, οι σιδηρές ρητορείες κι οι πλαστικές ηθικές.
Στην παραστιά που φλογίζει παραδίπλα, παραδόθηκαν οικειοθελώς οι λογής συμβάσεις των ανθρώπων και των κρατών. Τα δικαιώματα κι οι κατακτήσεις προσφέρθηκαν αυτεξουσίως να πατηθούν στα άλματα των χορευτών. Η ευζωία του καθενός γίνηκε ταπεινό χαλάκι στα βήματα του χορού τούτης της νύχτας.
Η μουσική απλωνόταν σε κύκλους, σαν βότσαλα που πετούν οι μαθητές στη ατάραχη λίμνη κι όλο η συμμετρία απλωνόταν στις ψυχές. Κάθε χτύπημα χορδής, ακόμη ένα βήμα των λαμπρών χορευτών, ακόμη μια σπιθαμή κορμιού που συντονιζόταν στον ρυθμό. Ακόμη ένας κύκλος χορευτών κι ακόμη ένας τραγουδισμός πουλιών που σιγοντάριζαν τους όρθιους βιολιστές. Τα μεγάφωνα κι οι ηλεκτρισμοί, τα γυαλιστερά όργανα και οι κουστουμαρισμένοι μπουζουξήδες, τα λαμέ φορέματα και τα ασπρουλιάρικα μπράτσα ξέχειλα ανέραστης ορμής, στέκαν πιο κει, άσχετα αυτά κι αυτοί μέσα στις τόσες σχέσεις.
Σφιχτοκουμπωμένα κουμπιά, ξεγελώντας τους ιδιοκτήτες τους, γύρευαν κάτι light να δροσίσουν το έχει τους. Αδύνατον να δροσιστείς -μές στο καταχείμωνο- με τέτοια υποκατάστατα. Τα γυαλιστερά παράσημα των στρατηγών, κατέρρευσαν στο νοτισμένο -απ’ την υγρασία της νύχτας- δάπεδο. Μονάχα μια οσμή από λιωμένο μαύρο σίδερο έφτανε ως τα ρουθούνια τους, κι εκείνοι γυρνούσαν ανήσυχα πέρα δώθε αγωνιώντας για τα κανόνια τους. Πιο μακριά ακόμη, απορημένοι στέκονταν οι λογιστές που σφιχταγκάλιαζαν τα κιτάπια τους, γιομάτοι απελπισία για την τόση αφειδώλευτη προσφορά. Ξενέρωτοι κι ανυποψίαστοι αντάμα.
Χρυσάφια και διαμαντικά, πετροκαλαμήθρες, τηλεσκόπια και κάμερες αυτόματες, ένα τσουβάλι μαλαματικά, στολές και μηχανές, τεχνολογίες όλων των ειδών, ξεμακραίναν κατηφορίζοντας μ’ ένα  παραπονιάρικο βουητό ανάμεσα σε πράσινους αμπελώνες και καρποφόρα λιόδεντρα. Σ’ αυτό το πάρτι δεν προσκλήθηκαν ποτέ.
Κι’ απ’ το βάθος, μπορούσες καθώς ξημέρωνε δειλά, να ξεδιακρίνεις τις παράλληλες μοναξιές των ανθρώπων που βάδιζαν ασυντρόφευτες προς τα δω. Ούτε ένα χέρι, ούτε ένα φιλί δεν αξιώθηκαν, έλεγες. Ούτε ένα βλέμμα. Κανείς τους δεν βάσταξε να μπει στο χορό. Μόνο δειλά–δειλά, σαν κλέφτες στο σκοτάδι γύρευαν στα τυφλά να βαστηχτούν απ’ το κενό που στεκόταν δίπλα τους και τους φάνταζε γεμάτο. Κι’ όλο κουνούσαν τ’ ακροδάχτυλα ψάχνοντας τον διπλανό τους, κι έμοιαζε λες κι έκαναν μυστικά νοήματα στο ανύπαρκτο για να υπάρξει.
Μα -ως προβλεπόταν- αυτό εκεί, πεισματικά ανύπαρκτο, βεβαίωνε οριστικά την απουσία.
Επιλογή μου, σκέφτηκα. Η ελευθερία να ‘ρθω σε τούτη τη γιορτή των γενεθλίων, μου ήταν χαρισμένη εξ΄ αρχής. Εγώ φαντάστηκα την ελευθερία σαν απαλλαγή απ’ τα δεσμά του άλλου. Ενός άλλου. Κάποιων άλλων. Ανυποψίαστος βρέθηκα κι εγώ –για μια ακόμη φορά- σε τούτα τα γενέθλια. Ανυποψίαστος για τους χορευτές. Ανυποψίαστος για το φθαρτό μου ολοκαίνουργιο κοστούμι. Ανυποψίαστος για την επικινδυνότητα των γενεθλίων του Μανόλη. Κι ας έχω έρθει τόσες χρονιές. Κι ας με καλεί πεισματικά τόσες χρονιές. Κάθε χρονιά –πως το βαστώ- κάθε χρονιά να είμαι στη γιορτή του σαν τουρίστας! Άσχετος, δίχως σχέση με το διπλανό μου. Μοναχά με άλλοθι την ανυπαρξία του. Κι αυτός τα ίδια κατά πως κι εγώ. Με άλλοθι την ανυπαρξία μου. Με μπαϊράκι κι οι δύο μας το φόβο. Με λάβαρο το ατραυμάτιστο δήθεν εγώ. Κι η ποινή μας, κοινή. Αυτήν που επιβάλλουμε ο ένας στον άλλο. Χρόνια τώρα. Αιώνες ολάκερους. Να μην βαστούμε να μοιραστούμε τούτα τα γενέθλια μ’ έναν ολόκληρο άλλον άνθρωπο. Να μην βαστούμε να γλεντήσουμε βαθιά μέσα στο είναι μας.
Είναι επικίνδυνη γιορτή τα Χριστούγεννα, αδέρφια. Δεν είναι χαχαχα και χουχουχου επισκέψεις τουριστών στην ψυχή του άλλου. Δεν είναι ένα ουίσκι παραπάνω, ούτε ένα κιλό κουραμπιέδες. Είναι χορός στα γενέθλια ενός Θεού κολλητού, που πρέπει πριν απ’ όλα να φυσήξεις από πάνω σου τις πασπαλισμένες ζάχαρες κι ύστερα να ‘χεις γερή καρδιά να σύρεις το χορό στην πρώτη, μα και στην τελευταία τη σειρά. Σαν έρθει κι η σειρά σου. Να σύρεις έναν ανύπαρκτο στην ύπαρξη, έστω μοναχά για ένα λεπτό. Μια στάλα. Έτσι. Κι’ ας φανταστείς πως μπορεί εσύ να γκρεμιστείς στο τίποτα. Δες ξανά Ποιος σέρνει το χορό! Δες Ποιος περίλαμπρος χοροστατεί!
Είναι βαθιά επαναστατική πράξη τα Χριστούγεννα, αδέρφια. Μονάχα που σ’ αυτήν την επανάσταση, ζυγιάζει ο καθείς τι είναι έτοιμος να χάσει κι όχι τι γυρεύει να κερδίσει ή να βαστήξει απ΄ τα καθώς τα λεν κεκτημένα. Στο πάρτι των γενεθλίων του Μανώλη, καθένας μπαίνει στο χορό με το μαρτυρίκι των πατημένων θέλω του καρφιτσωμένο στο μέρος της καρδιάς. No χάσιμο, no party ! No προσφορά, no επανάσταση!
Σ’ αυτήν την επανάσταση, όπως και σ’ όλες τις άλλες τις μεγάλες του Γένους, δεν μπαίνεις για να κερδίσεις, μα για να χάσεις, αν με εννοείς.
Εν τούτοις, κοντεύουν πάλι σε λίγες μέρες τα γενέθλια Του κι Εκείνος επιμένει εδώ και 2010 χρόνια να γιορτάζει και να μας καλεί. Κι εσύ αδερφέ μου, περιμένεις μια κάποια κάρτα-πρόσκληση απ’ το ταχυδρομείο. Κι εσύ περιμένεις την αναγγελία της επανάστασης απ’ τις τηλεοράσεις. Σαν να περιμένεις την ήττα του μνημονίου με μιαν απεργία. Σαν να προσδοκείς κάπου κρυφά εντός σου την επιστροφή των γλυκερών ημερών της κατανάλωσης. Σαν να ζητάς να ξεφορτωθείς όπως-όπως τα Χριστούγεννα για μιαν ακόμη φορά. Λες και δεν έμαθες ακόμη πως, κάτι υπάρχει μόνο αν τ’ αγαπάς, στο βαθμό που τ’ αγαπάς και για όσο. Λες κι ερωτεύτηκε ποτέ κανείς στ’ αληθινά δια αλληλογραφίας. Για τούτο είναι που η πατρίδα σήμερα πληγώνεται απ’ τα καρφιά των Ευρωπαίων λογιστών. Είναι πολλά τα Χριστούγεννα που ο λαός μας έπαψε να  ΄ναι ερωτευμένος μαζί της.  Μα θέλω –απερισκέπτως εύελπις- να προσδοκώ πως σ’ αυτά τα Χριστούγεννα θα ψηλαφίσουμε ξανά –έπειτα από καιρό- το ιδιαίτερο πρόσωπο του τρόπου μας.
Θα ‘μαι κι εγώ στο πάρτι του Μανώλη, μάλλον ανύπαρκτος θεατής για μιαν ακόμη χρονιά, άσχετος μέσ’ στους γνωστούς και μεσ’ στις τόσες «σχέσεις», όμως ξεφόρτωτος εφέτος απ’ τις φιοριτούρες της κατανάλωσης και της καλοζωισμένης ευζωίας.  Ίσως έτσι μου χαριστεί μια θέση στο χορό της επανάστασης των Χριστουγέννων…
Καλά Χριστούγεννα αδέρφια και σύντροφοι ή μάλλον Χριστούγεννα Εδώ και Τώρα!
ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ...Olympia gr

[Αυτές τίς ημέρες σκεπτόμουν εντονα το πόσο εχουμε απαξιωσει την εννοια της πατρίδας ..εχω την αποψη πώς οι παλιότεροι Ελληνες-κατ εξοχήν ερωτικός λαός κι υπερβολικός στίς αντιδρασεις του,ακριβως ως ερωτευμένος εφηβος-,ειχαν μια σχεση ακρως ερωτική με τον τοπο τους..ειτε με τήν μορφη τής πόλης κράτους ,στήν αρχαιότητα,είτε απλα του τόπου καταγωγής ενδιάμεσα,ειτε με τήν μορφη του εθνους κρατους πρόσφατα..τοποθετούσαν τήν σχεση μαζι της σε μια ακρως ερωτική βαση..ηταν οι καλύτεροι και τους αξιζε η ωραιότερη..λέτε αυτο να φταίει που σήμερα βιάζεται από ολους κι οι Ελληνες αδιαφορουν;;δεν ειναι πια ερωτευσιμη η Ελλάδα η εχασαν τον ερωτισμό τους οι Ελληνες;;δέν ξερω..απλά το σκεφτόμουν εντονα και πρίν λίγο είδα αυτό αρθράκι,οπου ο συγγραφέας, ενω το θέμα του είναι σχετικο με τίς γιορτές,κάπου αναφέρει τόν ιδιο προβληματισμό και μου εκανε εντυπωση..]

ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΣΕ ΟΛΟΥΣ

ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΙΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΕΣ ΤΩΝ ΛΑΩΝ

Κάποτε υπήρχαν

δέκα Ήλιοι, που διέτρεχαν τον Ουρανό ο ένας μετά τον άλλο, τη μία μέρα μετά την άλλη. Κάθε μέρα μονάχα ένας Ήλιος μπορούσε να εμφανίζεται στον Ουρανό, ενώ οι υπόλοιποι Ήλιοι θα έπρεπε να περιμένουν...

τη σειρά τους. Ύστερα από λίγο καιρό όμως, οι Ήλιοι αποφάσισαν ότι θα εμφανιζόντουσαν όλοι μαζί στον Ουρανό και η Γη ζεστάθηκε τόσο πολύ, που τόση θερμότητα οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να την αντέξουν. Ζήτησαν από τους Ήλιους να εμφανίζονται μοναχοί τους, αλλά εκείνοι αρνήθηκαν. Κι έτσι, ο πατέρας των ανθρώπων ζήτησε στον τοξότη Yi να κατέβει από τους Ουρανούς για να επιπλήξει τους ανυπάκουους Ήλιους. Εκείνος, σκότωσε τους εννέα και έμεινε μονάχα ένας, αυτός που ακόμα και σήμερα βασιλεύει στον Ουρανό. (Κινέζικος μύθος)

Το χειμερινό ηλιοστάσιο ως φυσικό φαινόμενο

Στο ετήσιο ταξίδι της Γης γύρω από τον Ήλιο, η μέρα και η νύχτα ανταλλάζουν ρόλους με έναν ρυθμό που κορυφώνεται στα δύο ηλιοστάσια και ισορροπεί στις δύο ισημερίες. Για το βόρειο ημισφαίριο η μεγαλύτερη ημέρα του χρόνου συμπίπτει με το θερινό ηλιοστάσιο (21 Ιουνίου) ενώ η μικρότερη ημέρα τοποθετείται στο χειμερινό ηλιοστάσιο (21 Δεκεμβρίου). Αυτός ο ρυθμός που είναι υπεύθυνος και για την αλλαγή των εποχών, ερμηνεύτηκε από την αρχαιότητα ως ένα συμβολικό ταξίδι του ήλιου, ή ακόμα και ως μία διαδικασία θανάτου και επαναγέννησής του. Για την φυσική επιστήμη, συνιστά απλά το αποτέλεσμα ενός φυσικού φαινομένου, που οφείλεται στην κλίση του άξονα της γης.

Η γη περιστρέφεται γύρω από τον ήλιο κινούμενη σε μία κυκλική τροχιά που βρίσκεται σε ένα νοητό επίπεδο που τον περιβάλλει. Η γη περιστρέφεται και γύρω από τον εαυτό της με άξονα που βρίσκεται σε κλίση 23 μοιρών και 27 λεπτών της μοίρας σε σχέση με το επίπεδο της τροχιάς της γύρω από τον ήλιο. Επειδή η ιδιοπεριστροφή της μοιάζει με αυτήν ενός γυροσκοπίου, ο άξονάς της δείχνει συνεχώς σε ένα σημείο του ουρανού που βρίσκεται κοντά στον Πολικό Αστέρα (Βόρειος Ουράνιος Πόλος).

Λόγω της κλίσης του άξονά της, καθώς η Γη κάνει το ταξίδι της γύρω από τον ήλιο, το φως που δέχεται από αυτόν το βόρειο και το νότιο ημισφαίριο δεν είναι πάντοτε το ίδιο. Στη διάρκεια του χειμώνα, στο βόρειο ημισφαίριο ο άξονας της γης είναι στραμμένος με τέτοιο τρόπο, ώστε οι περιοχές αυτού του ημισφαιρίου να βρίσκονται πιο μακριά από τον ήλιο, ενώ αντίθετα οι περιοχές του νότιου ημισφαιρίου βρίσκονται πιο κοντά (στις περιοχές αυτές υπάρχει καλοκαίρι όταν στο βόρειο ημισφαίριο υπάρχει χειμώνας). Η κορύφωση αυτού του φαινομένου συμβαίνει στα ηλιοστάσια.

Έτσι στο χειμερινό ηλιοστάσιο η προβολή του ηλιακού φωτός στην επιφάνεια της γης που βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο έχει το μικρότερο πλάτος σε σχέση με όλον τον χρόνο και κάθε περιοχή φωτίζεται από τον ήλιο για χρονικό διάστημα που είναι μικρότερο από κάθε άλλη μέρα του χρόνου. Επίσης, ο ήλιος βρίσκεται χαμηλότερα στον ορίζοντα σε σχέση με το καλοκαίρι και οι σκιές των αντικειμένων το μεσημέρι εμφανίζονται πιο μακριές. Αυτή είναι και η μικρότερη ημέρα του χρόνου. Μετά τις 21 Δεκεμβρίου, το βόρειο ημισφαίριο έρχεται πιο κοντά στον ήλιο και η ημέρα μεγαλώνει, για να φτάσει στην κορύφωσή της στις 21 Ιουνίου, οπότε θα ξεκινήσει και πάλι η ελάττωσή της.
Παραδόσεις που συνδέονται με το χειμερινό ηλιοστάσιο και τον εορτασμό των Χριστουγέννων

Ο εντοπισμός των ηλιοστασίων αποτελεί μία γνώση που μπορεί να ανιχνευτεί σε πολύ αρχαίες εποχές. Μνημεία που η σκοπιμότητα της κατασκευής τους αποτελούν ένα αίνιγμα μέχρι και σήμερα, φαίνεται πως είναι κατασκευασμένα με τρόπο τέτοιο που να λαμβάνει υπόψη του αστρονομικά φαινόμενα όπως αυτά των ηλιοστασίων. Δύο τέτοια μνημεία της αρχαιότητας είναι το Stonehenge της Αγγλίας και το Newgrange της Ιρλανδίας, στα οποία κάθε χρόνο συγκεντρώνονται χιλιάδες άνθρωποι από όλον τον κόσμο (στο Stonehenge για το θερινό και στο Newgrange για το χειμερινό ηλιοστάσιο) για να παρακολουθήσουν τα συμβολικά μηνύματα του φωτός, που είναι αποτυπωμένα στην κατασκευή των μνημείων αυτών εδώ και χιλιάδες χρόνια. Επίσης, στις παραδόσεις διάφορων λαών βλέπουμε να εορτάζεται το χειμερινό ηλιοστάσιο με ποικίλους τρόπους, δίνοντας στοιχεία του εορτασμού τους και στις γιορτές των Χριστουγέννων.

--Οι Ρωμαίοι τιμούσαν το χειμερινό ηλιοστάσιο με μία γιορτή που λεγόταν Saturnalia. Στη γιορτή αυτή κατείχαν εξέχουσα θέση τα αειθαλή δέντρα όπως το έλατο, οι σκλάβοι έτρωγαν στο ίδιο τραπέζι με τους κυρίους τους και εκλεγόταν ένας βασιλιάς καρικατούρα, που προέδρευε στη γιορτή. Η ημέρα ήταν αργία, δεν επιτρεπόταν η εκτέλεση κρατουμένων και οι άνθρωποι παρέλαυναν στους δρόμους φορώντας μάσκες, ενώ αντάλλαζαν μεταξύ τους δώρα. Η γιορτή αυτή ήταν αφιερωμένη στον θεό Σατούρνους, που αντιστοιχεί στον θεό Κρόνο.

--Στους Σκανδιναβούς ο εορτασμός του χειμερινού ηλιοστασίου συνέπιπτε με τον εορτασμό της θεάς Γιούλ (η Γιούλ είναι θεότητα της θρησκείας Αζατρού, που είναι μία εκ των δύο αναγνωρισμένων θρησκειών της Ισλανδίας, μαζί με τον Λουθηρανισμό). Το όνομα της Γιούλ προέρχεται από τη νορβηγική λέξη 'Jul' που σημαίνει τροχός. Η νορβηγική θεά Φρέγια, καθόταν και ύφαινε στον τροχό (Γιούλ) τις μοίρες των ανθρώπων. Ο εορτασμός της Γιούλ συνδέεται με τον κύκλο των εποχών και την συνέχεια της ζωής και αποτελεί μία εκ των τεσσάρων σημαντικών γιορτών της Αζατρού, που αφορούν τα ηλιοστάσια και τις ισημερίες. Η Γιούλ γιορτάζεται στο χειμερινό ηλιοστάσιο και ο εορτασμός της είναι μια οικογενειακή γιορτή. Στη γιορτή αυτή παραδοσιακά έκαιγαν ένα κούτσουρο και πίστευαν ότι το έθιμο αυτό θα έφερνε καλή τύχη σε κάθε νοικοκυριό. Επίσης άναβαν κεριά και κρέμαγαν καμπανάκια στα κλαδιά των δέντρων, για να μπορούν να αντιληφθούν την εμφάνιση κάποιου καλού πνεύματος. Για τα καλά πνεύματα κρέμαγαν ακόμα γλυκά και φαγώσιμα στα δέντρα, ενώ στην κορφή τοποθετούσαν ένα αστέρι που συμβόλιζε τα πέντε στοιχεία. Θεωρείται ότι η γιορτή αυτή έχει τις ίδιες ρίζες με τη χριστιανική εορτή των Χριστουγέννων, γιατί παλαιότερα ο εορτασμός των Χριστουγέννων δε γινόταν σε μία δεδομένη ημερομηνία. Η εδραίωση της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρας για τη γιορτή των Χριστουγέννων οφείλεται στον Πάπα Ιούλιο τον 1ο, που τον 4ο αιώνα μ. Χ. καθιέρωσε την ημερομηνία αυτή ώστε να αντικατασταθούν οι 'παγανιστικές' εορτές με τη χριστιανική εορτή.


--Στη νορβηγική μυθολογία ο Μπάλντρ, γιος του Οντίν και της Φριγκ και θεός του ηλίου του καλοκαιριού, σκοτώνεται από ένα βέλος που είναι φτιαγμένο από φύλλο γκυ. Ο Λόκι, το πνεύμα του κακού, έφτιαξε το βέλος και το έδωσε στον αδελφό του Μπαλντρ, τον Όντουρ, ο οποίος είναι ο θεός του χειμώνα. Η Φριγκ προσπαθώντας να τον επαναφέρει στη ζωή έκλαψε και τα δάκρυά που έριξε γι' αυτόν έγιναν μούρα που άνθισαν στα κλαδιά του γκυ. Ο Μπαλντρ παρέμεινε στον κόσμο των νεκρών και περιμένει την επαναγέννησή του στο νέο κόσμο που θα δημιουργηθεί μετά το Ραγκναρόκ (η μάχη του τέλους του κόσμου). Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή όμως, η ιστορία του θανάτου του Μπαλντρ είχε αίσιο τέλος, αφού η μητέρα του κατάφερε να τον επαναφέρει στη ζωή και έτσι τα μούρα στα κλαδιά του γκυ είναι δάκρυα χαράς και κάθε φορά που συναντιούνται άνθρωποι κάτω από ένα γκυ, αγκαλιάζονται και φιλιούνται γιορτάζοντας την επαναφορά του θεού του φωτός.

Πολλές παραδόσεις που συνδέονται με τον εορτασμό των Χριστουγέννων προέρχονται από τη θρησκεία του θεού Μίθρα. Στις 25 Δεκεμβρίου οι Ρωμαίοι είχαν μια γιορτή που ονομαζόταν 'Dies Natalis Solis Invicti' και αντιστοιχούσε στη γέννηση του ανίκητου Ήλιου, του ήλιου της Δικαιοσύνης που κάθε χρόνο ξαναγεννιόταν για να επαναφέρει τον κόσμο την τάξη. Επίσης, η ημέρα αυτή θεωρούνταν ότι αντιστοιχούσε στο χειμερινό ηλιοστάσιο, που οι Ρωμαίοι το ονόμαζαν 'Μπρούμα'. Παράλληλα, η γιορτή του ανίκητου ήλιου συνέπιπτε με τα Σιγκιλάρια, στη διάρκεια των οποίων οι Ρωμαίοι έκαναν στα παιδιά τους δώρα όπως πήλινα σκεύη, δαχτυλίδια και σφραγίδες. Συχνά δε, στόλιζαν τα σπίτια τους με πράσινα φυτά.

Ο Ήλιος ως θεότητα

Ο Ήλιος αποτελεί θεϊκό σύμβολο από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Ο αιγυπτιακός θεός Ρα ήταν ο θεός Ήλιος και θεωρούνταν ως δημιουργός του φωτός και του κόσμου. Από τον θεό Ρα γεννήθηκε το ζεύγος Σου και Τεφνούτ, που αντιστοιχούν στη γη και στον ουρανό. Ο θεός Ρα απεικονίζεται συχνά ως ένας ηλιακός δίσκος με φτερά ή ως ένα θεϊκό ηλιακό μάτι και τον συναντούμε σαν μυστηριακό θεό Ατούμ Ρα και δημιουργικό θεό Άμμων Ρα.

Ο Μίθρας που λατρευόταν από τους Ρωμαίους από τον 1ο π.Χ. μέχρι τον 5ο μ.Χ. αιώνα, ήταν αρχαίος περσικός θεός του φωτός και της σοφίας. Στην Αβέστα (ιερά συγγράμματα του Ζωροαστρισμού) εμφανίζεται ως πνεύμα του καλού, της αλήθειας και της τάξης. Μετά τον 7ο π.Χ. αιώνα ταυτίστηκε με τον θεό Ήλιο και ως τέτοιος λατρεύτηκε και από τους Έλληνες της Μικράς Ασίας. Οι Έλληνες τιμούσαν τον θεό 'Ήλιο' και θεωρούσαν ότι διέσχιζε τον ουρανό από την ανατολή στη δύση κάθε μέρα καθισμένος επάνω σε ένα χρυσό άρμα και στο ηλιοβασίλεμα χανόταν πίσω από τον ωκεανό.

Ο Ήλιος έχει λατρευτεί και ως αρσενική, αλλά και ως θηλυκή θεότητα. Για τους Εσκιμώους της Γροιλανδίας αντιστοιχεί στην ηλιακή θεά Μαλίνα. Η Μαλίνα και ο αδελφός της ο Ανινγκάν, θεός του φεγγαριού, ζούσαν μαζί. Μπλέχτηκαν όμως σε έναν τρομερό καυγά και η Μαλίνα λέρωσε το πρόσωπο του αδελφού της με μαύρη λάσπη. Τρομαγμένη από την πράξη της αυτή, έτρεξε και έφυγε όσο πιο μακριά μπορούσε πηγαίνοντας προς τον ουρανό, όπου έγινε ο ήλιος. Ο Ανινγκάν την κυνήγησε και έγινε το φεγγάρι. Αυτό το κυνηγητό συνεχίζει ακόμα και έτσι κάθε μέρα και κάθε νύχτα ο ήλιος και το φεγγάρι ανταλλάσσουν τις θέσεις τους στον ουρανό.

--Στην Ιαπωνία επίσης, ο Ήλιος είναι γένους θηλυκού. Η Αματεράσου, η θεά του Ήλιου, γεννήθηκε από τις σταγόνες που έπεσαν από το δεξί μάτι του θεού Ιζανάκι, ήταν η ανώτερη των θεών και βασίλευε με δικαιοσύνη στον ουρανό, ενώ φώτιζε και ζέσταινε τη γη. Ο αδελφός της ο Σουσάνο Γούο όμως, ο θεός της καταιγίδας, συνεχώς την ενοχλούσε κι έτσι η Αματεράσου κρύφτηκε στη σπηλιά του ουρανού και έφραξε την είσοδο με έναν ογκόλιθο κι έτσι ο κόσμος βυθίστηκε στο σκοτάδι. Οι Θεοί προσπάθησαν να βρουν κάποιον τρόπο για να τη βγάλουν από τη σπηλιά. Οκτώ εκατομμύρια Θεοί συγκεντρώθηκαν απ' έξω έχοντας μαζί τους διάφορα απαραίτητα αντικείμενα για να τη δελεάσουν: έναν κόκορα, έναν καθρέφτη, ένα περιδέραιο με πολύτιμα πετράδια και μια ξύλινη σκάφη. Στην αρχή άναψαν μεγάλες φωτιές για να φωτίσουν καλά τον χώρο και κρέμασαν τον καθρέφτη και το περιδέραιο σ' ένα δέντρο ώστε τα πετράδια του να αστραποβολούν από τις φλόγες. Έπειτα έκαναν τον κόκορα να κακαρίζει σα να ξημέρωνε. Τα κόλπα αυτά έπεισαν την Αματεράσου ότι ένας καινούργιος ήλιος είχε εμφανιστεί στον ουρανό, που σύμφωνα με τα λεγόμενα των άλλων θεών ήταν πιο λαμπρός από εκείνη. Η Αματεράσου έσπρωξε τον βράχο που έκλεινε την είσοδο της σπηλιάς για να δει καλύτερα και έτσι κατάφεραν και την έβγαλαν έξω. Από τότε, ο ήλιος συνεχίζει καθημερινά το ταξίδι του στον ουρανό.
 
πηγή troktikaras.com

ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΑ.........ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΟ

 

 ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΑ..

<<..Ποιο μυστικό κρύβεται στις Ισημερίες και τα Ηλιοστάσια και πως συνδέεται με του αρχαίους ναούς αλλά και το ανθρώπινο πεπρωμένο;

Υπάρχουν 4 ημέρες μέσα στο χρόνο εντελώς ιδιαίτερες. 4 μέρες που σηματοδοτούν τις εποχές και την πάλη του φωτός ενάντια στο σκοτάδι γι αυτό και όλοι οι λαοί τους απέδωσαν ιδιαίτερη μυστικιστική σημασία. Οι περισσότεροι τις γνωρίζουμε ως Ισημερίες και Ηλιοστάσια και στην ουσία σηματοδοτούν την πορεία τις κινήσεις του πλανήτη μας μέσα στο ηλιακό σύστημα. Η ημέρα του Θερινού Ηλιοστασίου είναι η μεγαλύτερη του χρόνου. Από αυτήν και μετά το φως σταδιακά αρχίζει να μειώνεται και η νύχτα να κερδίζει «χρόνο» σε βάρος της ημέρας. Έτσι , λιγοστεύοντας μέρα τη μέρα και μήνα το μήνα το φως, έρχεται η Φθινοπωρινή Ισημερία όταν ημέρα και νύχτα είναι ίσα μοιρασμένες μέσα στο 24ωρο. Όμως , το φως συνεχίζει να μειώνεται έτσι που στις 21 Δεκεμβρίου έρχεται το Χειμερινό Ηλιοστάσιο όταν εκδηλώνεται το ακριβώς αντίθετο φαινόμενο από εκείνο του καλοκαιριού . Αυτή είναι η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου ενώ η μέρα η μικρότερη. Όμως, από την ακριβώς επόμενη μέρα το φως αρχίζει να αυξάνεται , η μέρα μεγαλώνει και σταδιακά φθάνουμε στην άνοιξη και στην Εαρινή Ισημερία όταν ημέρα και νύχτα είναι ισομοιρασμένες. Κάθε μια από αυτές τις σημαδιακές ημέρες είχε σε όλους τους λαούς τη δική της ξεχωριστή σημασία. Στο παρελθόν , τότε που οι άνθρωποι ζούσαν πιο κοντά στη φύση και μπορούσαν να αντιλαμβάνονται τις μεταβολές της οι 4 αυτές ημέρες είχαν εξέχουσα μαγικοθρηκευτική σημασία καθώς σήμαιναν άλλοτε τη νίκη του φωτός και του πνεύματος άλλοτε την νίκη του σκότους και της ύλης κι άλλοτε την ισορροπία ανάμεσα στις δυο αυτές αντίρροπες δυνάμεις. Οι δραματικές μεταβολές φωτός-σκότους δεν διέφυγαν της προσοχής των αρχαίων Ελλήνων. Τις μετέτρεψαν σε μια κωδικοποιημένη γλώσσα η οποία είναι εγγεγραμμένη στην αρχιτεκτονική των ναών και στους προσεκτικά επιλεγμένους τόπους όπου κτίζονταν.

Από τους Δελφούς στον Όλυμπο
Αυτή η κωδικοποιημένη γλώσσα ονομάστηκε « Ιερή Γεωμετρία» και αποκαλύπτεται από τις θέσεις των ιερών που συνδέονται μεταξύ τους με τρίγωνα και κύκλους όπως αποδεικνύεται αν κοιτάξει κανείς σ’ ένα χάρτη και σημειώσει την ακριβή θέση των αρχαίων ναών. Πρόκειται για μια μυστική διασύνδεση που όταν μια μέρα αποκωδικοποιηθεί πλήρως ίσως αποκαλύψει αναπάντεχα πράγματα. Θα μπορούσε να πει κανείς πως κάθε ναός είναι μια λέξη. Όμως, εφ όσον συνδέεται με άλλους ναούς σε ομάδες τριγώνων, κύκλων κλπ όλες αυτές οι «λέξεις» σχηματίζουν μια πρόταση. Ποιο μυστικό άραγε να αποκαλύπτει αυτή η πρόταση; Τι θα έχει να διηγηθεί για το φως και το σκοτάδι, για τη γη και τον έναστρο ουρανό, για το Θεό και τον άνθρωπο;

Πάντως, σύμφωνα με σχετικές μελέτες, η ύπαρξη ευθυγραμμίσεων των ιερών ήταν παρούσα πριν από την εποχή των Πυθαγορείων. Προφανώς υπήρξαν μεγάλοι δάσκαλοι, ή απώτατη γνώση που είχε διασωθεί από τους κατακλυσμούς, βάσει της οποίας επιλέχθηκαν οι τόποι όπου κατασκευάστηκαν οι αρχαίοι ναοί. Όμως ,με το πέρασμα του χρόνου οι αληθινοί λόγοι ξεχάστηκαν. Παρ’ όλα αυτά ,δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι ναοί και τα ιερά σχετίζονταν με κάτι αστρονομικό. Η μυστική τους διασύνδεση ήταν ο ουρανός. Σημαντικό ρόλο σ’ αυτό έπαιζαν οι Ισημερίες και τα Ηλιοστάσια που στην αρχαιότητα συνέπιπταν με διαφορετικές αστρονομικές θέσεις από τις σημερινές. Η εαρινή Ισημερία καθοριζόταν από τον Ταύρο και η φθινοπωρινή από τον Αετό ή Σκορπιό ενώ το θερινό ηλιοστάσιο ήταν στον Λέοντα και το χειμερινό στον Υδροχόο. Όμως, από τότε υπήρξε μια μετατόπιση της εκλειπτικής κι έτσι σήμερα η εαρινή ισημερία καθορίζεται από τον Κριό, η φθινοπωρινή από τον Ζυγό ενώ το θερινό και το χειμερινό ηλιοστάσιο σχετίζονται αντίστοιχα με τον Καρκίνο και τον Αιγόκερω. Όλα αυτά αποτελούν στίγματα για τη χαρτογράφηση των αρχαίων ιερών. Μας δείχνουν για άλλη μια φορά πως τίποτα δεν είναι ξεκομμένο και μοναχικό και ότι όλα είναι αλληλοσυνδεδεμένα πάνω σε ένα παγκόσμιο γεωδαιτικό δίχτυ. Σαν αυτό που απεικονίζεται στον ομφάλιο λίθο των Δελφών. Οι Δελφοί είχαν άμεση σχέση με τον κοσμικό άξονα που συνδέει τη γη με τον ήλιο. Ο Απόλλων θεωρείτο φύλακας των Πυλών και των Δρόμων των Ηλιοστασίων. Πού βρίσκονταν αυτές οι πύλες για άλλες διαστάσεις; Σύμφωνα με αρχαίες παραδόσεις η πύλη απ΄όπου ανέβαιναν οι ψυχές στον ουρανό ήταν η κορυφή του Ολύμπου. Είναι η πόρτα των θεών. Όσοι έχουν μελετήσει την Οδύσσεια θα βρουν δυο αντίστοιχες πύλες στη σπηλιά της Ιθάκης, εκεί όπου πρωτοφτάνει ο Οδυσσέας ύστερα από τις περιπλανήσεις του. Από τη μια είσοδο έμπαιναν οι θνητοί και από την άλλη οι θεοί.

Η Επιστροφή του Φωτός
Όσο για τις αρχαίες πύλες της ισημερίας τοποθετούνται : η νότια στο Ταίναρο, αντιπροσωπεύοντας την είσοδο για τον Άδη ενώ η βόρεια τοποθετείτο στον Όλυμπο. Οι Δελφοί βρίσκονταν στην διασταύρωση των αξόνων του ζωδιακού ανάμεσα στις ισημερίες και τα ηλιοστάσια. Αυτό που συμβαίνει όμως με τα αρχιτεκτονήματα έχει την αντιστοιχία του και στο ανθρώπινο σώμα. Αντίστοιχα , ο κάθετος άξονας βορά –νότου συμβολίζει τον κορμό και το όρθιο σώμα ενώ ο οριζόντιος Ανατολής- Δύσης αντιστοιχεί στο διάφραγμα. Το χειμερινό ηλιοστάσιο ταυτίζεται με το βορά, το θερινό με το νότο, η εαρινή ισημερία με την ανατολή και τη φθινοπωρινή με τη δύση. Έτσι, ο κάθετος άξονας, είναι τα ηλιοστάσια και ο οριζόντιος οι ισημερίες. Η κάθοδος των ψυχών στο πεδίο της ύλης συμβολίζεται από το θερινό ηλιοστάσιο στον Καρκίνο επειδή από εκείνη τη μέρα και μετά αρχίζει το φως να λιγοστεύει και το σκοτάδι να κατακτά όλο και μεγαλύτερο μέρος του 24ωρου. Έτσι, αντίστοιχα, οι ψυχές φεύγουν από το μέγιστο φως και εισέρχονται στο σώμα και στην υλική ζωή που σιγά-σιγά τις κάνει να ξεχνούν τη θεία καταγωγή τους. Αυτή η λησμονιά αντιπροσωπεύεται από το σκοτάδι που αυξάνεται σε βάρος του φωτός. Η αντίστροφη διαδικασία συμβαίνει στο Χειμερινό ηλιοστάσιο όταν από τη μέγιστη νύχτα περνάμε σταδιακά στο ολοένα αυξανόμενο φως. Αυτή η επιστροφή ή έλευση του φωτός στην αρχαιότητα είχε ταυτιστεί με τα Μιθραικά μυστήρια ενώ στον χριστιανικό κόσμο με την έλευση του Χριστού, του οποίου η έλευση στη γη , ως Φως του κόσμου , τοποθετείται στις 25 Δεκεμβρίου, δηλαδή πολύ κοντά στο χειμερινό ηλιοστάσιο.

Όμως, όχι μόνο ισημερίες και ηλιοστάσια αλλά και ολόκληροι αστερισμοί είναι «απεικονισμένοι» στις θέσεις και στην αρχιτεκτονική των αρχαίων ναών επιβεβαιώνοντας πως η ιερή γεωμετρία δεν είναι ένα ανθρώπινο εφεύρημα αλλά μια ανακάλυψη. Υπάρχει παντού γύρω , έξω και μέσα μας. Εμείς απλώς την ανακαλύπτουμε ενώ οι αρχαίοι Έλληνες προσπάθησαν να την σεβαστούν, αντίθετα από το σημερινό πολιτισμό που χτίζει τα κτίριά του ως έτυχε δίχως σοφία και γνώση και δίχως αναφορά στο συμπαντικό. Αργά ή γρήγορα , όμως, η χαμένη σοφία θα ανακτηθεί. Τότε, η ανθρωπότητα θα βρει τον αληθινό προορισμό της.

Ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονας της Γης εμφανίζεται στραμμένος όσο περισσότερο προς ή μακριά από τον Ήλιο συμβαίνει κατά την ετήσια τροχιά της Γης γύρω από αυτόν. Αυτό ισοδυναμεί με τον Ήλιο να βρίσκεται στο βορειότερο ή στο νοτιότερο σημείο του ουρανού που βρίσκεται ποτέ το μεσημέρι, όπως εμφανίζεται σε εμάς πάνω στην επιφάνεια της Γης. Η λέξη προέρχεται από το «ήλιος» και το «στέκομαι»/«στάση» επειδή κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια (κίνηση στην απόκλιση), μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται. Εξίσου ορθό ετυμολογικώς είναι και το συνώνυμο «ηλιοτρόπιο» (βλ. παρακάτω, Πολιτιστικές επιδράσεις και λαογραφία). Με την ευρύτερη σημασία, ο όρος «ηλιοστάσιο» σημαίνει και την ημέρα που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο, δύο φορές τον χρόνο, τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο. Τα ηλιοστάσια, όπως και οι ισημερίες, συνδέονται αναπόσπαστα με τις εποχές του έτους. Σε κάποιες χώρες ή γλώσσες θεωρείται ότι αρχίζουν ή διαχωρίζουν τις εποχές, ενώ σε άλλες θεωρούνται τα κέντρα τους.

Τα ηλιοστάσια συμβαίνουν και για τους άλλους πλανήτες. Ορίζονται αντίστοιχα ως οι χρονικές στιγμές κατά τις οποίες ο άξονας περιστροφής του πλανήτη εμφανίζεται στραμμένος όσο περισσότερο προς ή μακριά από τον Ήλιο συμβαίνει κατά την ετήσια τροχιά του πλανήτη γύρω από αυτόν.
Τα δύο ηλιοστάσια κάθε χρονιάς φέρουν διάφορα ονόματα ανάλογα με το ποιο χαρακτηριστικό τους θέλουμε να τονίσουμε.

Τα πλέον συνηθισμένα ονόματα είναι θερινό ηλιοστάσιο και χειμερινό ηλιοστάσιο. Ωστόσο, αυτά τα ονόματα δεν ορίζουν μονοσήμαντα τα ηλιοστάσια, αφού, όπως και οι εποχές του έτους, το θερινό ηλιοστάσιο για το βόρειο ημισφαίριο είναι το χειμερινό για το νότιο (Ιούνιος) και αντιστρόφως.
Οι όροι βόρειο ηλιοστάσιο και νότιο ηλιοστάσιο υποδεικνύουν τη θέση του Ηλίου πάνω στην ουράνια σφαίρα όπως αυτός φαίνεται από τη Γη. Το βόρειο ηλιοστάσιο συμβαίνει τον Ιούνιο σε όλη τη Γη, οπότε ο Ήλιος βρίσκεται πάνω από τον Τροπικό του Καρκίνου, ενώ το νότιο ηλιοστάσιο συμβαίνει τον Δεκέμβριο, όταν ο Ήλιος βρίσκεται πάνω από τον Τροπικό του Αιγόκερω. Οι όροι αυτοί θεωρούνται οι πλέον ουδέτεροι και σαφείς.
Οι όροι ηλιοστάσιο του Ιουνίου και ηλιοστάσιο του Δεκεμβρίου είναι εναλλακτικοί των όρων «θερινό»/«χειμερινό», αλλά χωρίς την αμφιβολία για το ποιο ημισφαίριο υπονοούν. Δεν χρησιμοποιούνται πολύ πάντως, καθώς δεν χρησιμοποιούν όλοι οι κάτοικοι της Γης ηλιακό ημερολόγιο, όπου τα ηλιοστάσια συμβαίνουν κάθε χρόνο τον ίδιο μήνα. Εξάλλου, αχρηστεύονται όταν μιλάμε για ηλιοστάσια σε άλλους πλανήτες.
Η αιτία της υπάρξεως των εποχών του έτους είναι ότι ο άξονας περιστροφής της Γης γύρω από τον εαυτό της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο της περιφοράς της γύρω από τον Ήλιο, αλλά (στα χρόνια μας) σχηματίζει μία γωνία περίπου 23° 26΄ (αποκαλούμενη λόξωση της εκλειπτικής), ενώ ταυτόχρονα ο άξονας κρατά την ίδια διεύθυνση στον χώρο. Ως αποτέλεσμα, τη μισή χρονιά (από τις 20 Μαρτίου ή 21 Μαρτίου ως τις 22 Σεπτεμβρίου ή 23 Σεπτεμβρίου) το βόρειο ημισφαίριο «γέρνει» προς τον Ήλιο, με το μέγιστο περί τις 21 Ιουνίου, ενώ την άλλη μισή χρονιά το νότιο ημισφαίριο είναι αυτό που «βλέπει» περισσότερο ήλιο, με το μέγιστο περί τις 21 Δεκεμβρίου. Οι δύο στιγμές των μεγίστων αυτών είναι τα ηλιοστάσια.

Κατά το βόρειο ηλιοστάσιο ο Ήλιος εμφανίζεται να περνά ακριβώς από το ζενίθ το μεσημέρι σε τόπους που βρίσκονται σε γεωγραφικό πλάτος 23° 26΄ Βόρειο (ισοδύναμα: πάνω στον Τροπικό του Καρκίνου). Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει κατά το νότιο ηλιοστάσιο σε τόπους που βρίσκονται σε γεωγραφικό πλάτος 23° 26΄ Νότιο (ισοδύναμα: πάνω στον Τροπικό του Αιγόκερω). Οι τόποι της Γης ανάμεσα σε αυτά τα δύο πλάτη βρίσκονται στην Τροπική ζώνη και μπορούν να δουν τον Ήλιο να περνά από το ζενίθ δύο ημέρες κάθε χρόνο.

Εξάλλου, κατά το βόρειο ηλιοστάσιο σε τόπους που βρίσκονται σε γεωγραφικό πλάτος 66°34΄ Βόρειο (ισοδύναμα: πάνω στον Αρκτικό Κύκλο) ο Ήλιος εμφανίζεται να τέμνει ακριβώς τον βόρειο ορίζοντα τα μεσάνυχτα, και όλοι οι τόποι βόρεια από αυτό το κύκλο βλέπουν τον Ήλιο πάνω από τον ορίζοντα όλο το εικοσιτετράωρο. Αυτό είναι το φαινόμενο που είναι γνωστό ως ο ήλιος του μεσονυκτίου. Από την άλλη, τόποι που βρίσκονται σε γεωγραφικό πλάτος 66° 34΄ Νότιο (ισοδύναμα: πάνω στον Ανταρκτικό Κύκλο) βλέπουν τον Ήλιο να τέμνει ακριβώς τον βόρειο ορίζοντα το μεσημέρι, και όλοι οι τόποι νότια από αυτό τον κύκλο δεν βλέπουν καθόλου τον Ήλιο όλο το 24ωρο. Αυτή είναι η λεγόμενη «πολική νύχτα». Κατά το νότιο ηλιοστάσιο τα φαινόμενα στα δύο ημισφαίρια αντιστρέφονται.

Στην εύκρατη ζώνη, το καλοκαίρι ο Ήλιος παραμένει για περισσότερες ώρες και ψηλότερα πάνω από τον ορίζοντα, ενώ τον χειμώνα λιγότερες ώρες και χαμηλότερα στο ουρανό. Αυτή είναι η αιτία της καλοκαιρινής ζέστης και του χειμωνιάτικου κρύου.

Η κατεύθυνση του άξονα της Γης, η λόξωση της εκλειπτικής, όπως και η εκκεντρότητα της τροχιάς της Γης περί τον Ήλιο μεταβάλλονται και αυτές σύμφωνα με τους «Κύκλους του Μιλάνκοβιτς», απλώς η μεταβολή αυτή είναι πολύ αργή για τα δικά μας, τα ανθρώπινα χρονικά μέτρα, αφού συμβαίνει σε κλίμακες χιλιάδων ετών. Αυτή τη στιγμή, οι τροπικοί του Καρκίνου και του Αιγόκερω (όπως ορίζονται με τον ήλιο στο ζενίθ στα ηλιοστάσια) υποχωρούν αργά προς τον ισημερινό, ενώ οι αρκτικός και ανταρκτικός κύκλος υποχωρούν προς τους αντίστοιχους πόλους.

Γεωκεντρική θεώρηση των εποχών

Η παραπάνω ενότητα υποδεικνύει το πώς βλέπει τον φωτισμό της Γης από τον Ήλιο κάποιος που παρατηρεί από το διάστημα. Για τους ανθρώπους πάνω στη Γη ήταν ανέκαθεν χρήσιμο να παρατηρούν πώς ο Ήλιος φαινόταν να περιφέρεται γύρω τους. Τα ημερήσια τόξα που «γράφει» ο Ήλιος πάνω στην ουράνια σφαίρα κατά την ημερήσια φαινομενική του κίνηση εξαρτώνται από την εποχή του έτους. Τα μακρύτερα ημερήσια τόξα είναι πάντοτε το καλοκαίρι, ενώ τα βραχύτερα τον χειμώνα. Τα δύο ακραία τόξα παρατηρούνται στα δύο ηλιοστάσια της χρονιάς και απέχουν μεταξύ τους τη (μέγιστη) απόσταση των 46°53΄ (2 × 23°26΄).

Υπάρχουν και τα νυκτερινά τόξα της «πορείας» του Ήλιου. Κατά το βόρειο ηλιοστάσιο, αυτά είναι ανύπαρκτα για τόπους βορειότερα του Αρκτικού Κύκλου, αφού ο Ήλιος παραμένει 24 ώρες πάνω από τον ορίζοντα, οπότε έχει μόνο ημερήσιο τόξο. Ακόμα και για τόπους μερικές μοίρες νοτιότερα, τα νυκτερινά τόξα εκείνες τις ημέρες είναι μικρά, αλλά και «ρηχά», δηλαδή κανένα τμήμα τους δεν βρίσκεται πολύ κάτω από τον βόρειο ορίζοντα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο Ήλιος να εξακολουθεί να φωτίζει τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας αυτών των τόπων (πράγμα που προκαλεί το λυκαυγές και το λυκόφως, κοινώς «σούρουπο»). Ακόμα και τα μεσάνυχτα λοιπόν, παρατηρείται ένα ημίφως, ένα λυκόφως που το διαδέχεται το λυκαυγές χωρίς να μεσολαβήσει σκοτάδι, φαινόμενο ιδιαίτερα γνωστό στην Αγία Πετρούπολη ως οι «Λευκές Νύχτες», που παρατηρείται μερικές ημέρες πριν και μετά το βόρειο ηλιοστάσιο (21 Ιουνίου). Βέβαια αυτό δεν περιορίζεται στη συγκεκριμένη πόλη, αλλά παρατηρείται σε όλους τους τόπους με παρόμοιο γεωγραφικό πλάτος. Όλα αυτά εξάλλου συμβαίνουν και στους αντίστοιχους τόπους του νότιου ημισφαιρίου κατά το νότιο ηλιοστάσιο, απλώς κοντά στον Ανταρκτικό Κύκλο δεν υπάρχουν πόλεις...

Στις περιοχές της τροπικής ζώνης τώρα, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Πάνω στον ισημερινό, ο Ήλιος δεν περνά από το ζενίθ κάθε μεσημέρι του χρόνου, όπως πιστεύουν μερικοί. Στην πραγματικότητα, αυτό συμβαίνει και εκεί μόνο δύο ημέρες τον χρόνο, και αυτές δεν είναι τα ηλιοστάσια, αλλά οι ισημερίες. Στους τόπους που βρίσκονται στον ισημερινό, τα δύο ηλιοστάσια του έτους είναι οι ημερομηνίες κατά τις οποίες ο Ήλιος βρίσκεται στη μέγιστη απόσταση από το ζενίθ το τοπικό μεσημέρι, με ύψος 66°34΄ πάνω από τον ορίζοντα (βόρειο ή νότιο στο αντίστοιχο ηλιοστάσιο). Το μόνο ιδιαίτερο στον ισημερινό είναι ότι όλες οι ημέρες του έτους έχουν την ίδια διάρκεια, κάπου 12 ώρες (από όπου και η λέξη «ισημερινός»).

Στους πόλους, τέλος, κατά τα ηλιοστάσια ο Ήλιος παραμένει όλο το 24ωρο σε ύψος 23°26΄ πάνω ή κάτω από τον ορίζοντα ανάλογα με το αν το ηλιοστάσιο είναι θερινό ή χειμερινό. Στη δεύτερη περίπτωση, αυτό είναι αρκετό για να μην υπάρχει ούτε λυκόφως.

Πολιτιστικές επιδράσεις και λαογραφία

Πολλοί ανθρώπινοι πολιτισμοί εόρταζαν και εορτάζουν τόσο το χειμερινό όσο και το θερινό ηλιοστάσιο, όπως και τις ισημερίες, πράγμα που αντικατοπτρίζεται και σε κοντινές ημερολογιακά φαινομενικά άσχετες θρησκευτικές εορτές. Το γνωστότερο παράδειγμα για το χειμερινό ηλιοστάσιο είναι τα Χριστούγεννα. Από τις 17 ως τις 23 Δεκεμβρίου, οι αρχαίοι Ρωμαίοι εόρταζαν τα Σατουρνάλια και στις 25 Δεκεμβρίου τα Μπρουμάλια (η λέξη υποδηλώνει τη μικρότερη ημέρα του χρόνου, dies brevissima > brevma > bruma, δηλ.το χειμερινό ηλιοστάσιο). Σε αυτά τιμούσαν την «ημέρα της γεννήσεως του αήττητου Ήλιου» (dies natalis invicti Solis), αφού ο Ήλιος από εκείνες τις ημέρες έπαυε να χαμηλώνει την τροχιά του και άρχιζε να επανέρχεται ψηλά στον ουρανό ως θριαμβευτής για να ξαναφέρει τη ζέστη και τη ζωή στην παγωμένη φύση. Ο Χριστιανισμός λοιπόν υιοθέτησε την ημερομηνία (επισήμως από τον 6ο αι.) αλλάζοντας το τιμώμενο πρόσωπο στον «Ήλιο της Δικαιοσύνης» (κατά το τροπάριο των Χριστουγέννων), τον Ιησού Χριστό, οπότε ο λαός δεν δυσκολεύθηκε να αλλάξει και πολύ τις εορταστικές του συνήθειες . Σε άλλους λαούς παρατηρούμε ότι π.χ. οι εορτές Γιάλντα, Καρατσούν, Χανουκκά, Κουάντζα κλπ. εορτάζονταν επίσης πολύ κοντά στο χειμερινό ηλιοστάσιο.

Για το θερινό ηλιοστάσιο και οι τρεις μεγάλες συνιστώσες του Χριστιανισμού (Ορθόδοξοι, Καθολικοί και Προτεστάντες) εορτάζουν τη γέννηση του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή στις 23 ή στις 24 Ιουνίου, γνωστή στην Ελλάδα ως εορτή του «Αϊ-Γιάννη του Φανιστή», αρκετά σημαντική ώστε σε κάποια μέρη (Σωζόπολις Ανατ.Ρωμυλίας) ολόκληρος ο Ιούνιος να αναφέρεται ως «Αϊγιαννίτης». Ο λαογράφος Γεώργιος Μέγας έγραφε στην εφημερίδα Καθημερινή στις 22/6/1958:

`Οτι μία νέα χρονική περίοδος αρχίζει με την 24ην Ιουνίου το γνωρίζουν και οι άνθρωποι του λαού: «είναι λιτρόπι» λέγουν, δηλ. ημέρα των θερινών τροπών του ηλίου και δι' αυτό τον Ιωάννην Πρόδρομον, του οποίου το Γενέθλιον εορτάζεται την ημέραν αυτήν, εις μερικούς τόπους, όπως εις την Κύμην, την Κύθνον, την Λέσβον, την Σινώπην, την Οινόην, τον ονομάζουν Αϊγιάννη «Λιοτροπιόν» ή Αλιτροπιόν ή του Λουτρόπου. Επικρατεί μάλιστα η πίστις ότι ο ήλιος της ημέρας αυτής «τρέμει ή γυρίζει και είναι θαμπερός»

— Γ.Α. Μέγας

Στις βορειότερες χώρες, όπου οι μεταβολές της πορείας του ήλιου είναι ευκολότερα αντιληπτές από ό,τι στην Ελλάδα, οι σχετικές τελετές επικρατούσαν από τη χαραυγή ήδη του πολιτισμού. Το αρχαιότερο ίσως σχετικό μνημείο είναι το Στόουνχεντζ. Σήμερα η κεντρική ιδέα επιβιώνει σε εορτασμούς όπως η Ημέρα του Ιβάν Κουπάλα και η Λίθα.

Στους περισσότερους πολιτισμούς τα 2 ηλιοστάσια και οι 2 ισημερίες ορίζουν τα μέσα των 4 εποχών του έτους. Ωστόσο, στην Ελλάδα αναφέρεται συχνά ότι η 21η Ιουνίου είναι η «επίσημη» ή «αστρονομική» έναρξη του Θέρους και η 21η Δεκεμβρίου η έναρξη του χειμώνα.

Στο Ινδικό ημερολόγιο υπάρχουν δύο αστρικά ηλιοστάσια, το Uttarayana και το Dakshinayana. Το πρώτο τοποθετείται περί τις 14 Ιανουαρίου κάθε χρόνο, ενώ το δεύτερο περί τις 14 Ιουλίου. Αυτά σημειώνουν δύο σημεία στη φαινόμενη κίνηση του Ήλιου κατά μήκος ενός σταθερού ως προς τους μακρινούς αστέρες Ζωδιακού (η μετάπτωση των ισημεριών αγνοείται): την είσοδό του στο ζώδιο Mesha (αντιστοιχεί στο ζώδιο Κριός το 285 μ.Χ. περίπου) και στο αντίθετο ζώδιο Tula (Ζυγός του 285 μ.Χ. περίπου).
Ο ΟΒΕΛΙΣΚΟΣ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ: ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΟ ΡΟΛΟΪ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΝΑΘΗΜΑ ΣΤΟΥΣ ΘΕΟΥΣ

Όταν ο Οβελίσκος της Αλεξάνδρειας που ήταν προσανατολισμένος απόλυτα στο γεωγραφικό βορρά (εδώ ήταν οι Πυραμίδες που χτίστηκαν το 3000 π.Χ. δεν θα ήταν οι οβελίσκοι;) έριχνε στις 12 το μεσημέρι την μεγαλύτερη σκιά στο επίπεδο δάπεδο που τον περιτριγύριζε, τότε ο ήλιος ήταν στο χαμηλότερο σημείο του μεσημβρινού που διέσχιζε την πόλη, δηλαδή είχαμε χειμερινό ηλιοστάσιο. Αντίθετα, όταν η σκιά του οβελίσκου είχε το μικρότερο μήκος, σήμαινε ότι ο ήλιος ήταν στο ψηλότερο σημείο του μεσημβρινού του τόπου, δηλαδή είχαμε θερινό ηλιοστάσιο. Φυσικά τις αποστάσεις αυτές των σκιών του ηλίου, οι αρχαίοι γεωδαίτες τις είχαν σημειώσει στο έδαφος και κατά μήκος του γεωγραφικού βορρά ( τον οποίον όπως ανέφερα είχαν προσδιορίσει με ακρίβεια το ξημέρωμα των δύο ισημεριών). Το μέσον λοιπόν του ευθύγραμμου τμήματος (που μπορούσαν να το ορίσουν πανεύκολα) μεταξύ του σημείου της μεγάλης και της μικρής σκιάς όριζε επακριβώς τις 2 ισημερίες. Γι αυτό λοιπόν οι Οβελίσκοι, που ήταν τετραγωνικές κόλουρες πυραμίδες και στην κορυφή τους είχε τοποθετηθεί μικρότερη κανονική πυραμίδα, είχαν τόσο μεγάλο ύψος. Για να μπορούν οι γεωδαίτες να σημειώνουν στο έδαφος ευδιάκριτα τα δύο σημεία των ηλιοστασίων. Και φυσικά η άκρη της σκιάς-αφού όπως είπα στη κορυφή κάθε οβελίσκου υπήρχε μυτερή τριγωνική πυραμίδα- ήταν πολύ λεπτή, πραγματικά σαν γιγάντιος δείκτης ρολογιού!!!!
>>
πηγή

http://ellinis.blogspot.com/2010/06/blog-post_15.html

 ===================

Χειμερινό ηλιοστάσιο: Η μέρα που πιάνουν οι ευχές!

Έχετε μια ευχή που θέλετε πολύ να πραγματοποιηθεί; Το χειμερινό ηλιοστάσιο, στις 22 Δεκεμβρίου, είναι η καλύτερη ημέρα για να την εκφράσετε και να ξεκινήσει η διαδικασία για την πραγματοποίησή της. Ακολουθήστε την τεχνική που σας προτείνουμε και έχετε εμπιστοσύνη: το Σύμπαν είναι με το μέρος σας...

Η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς έχει δύο όψεις: από τη μια είναι συνυφασμένη με την οικογενειακή ατμόσφαιρα, τα λαμπερά φώτα και τα στολίδια, την ανταλλαγή δώρων αγάπης και γενικά την αισιοδοξία και την ελπίδα για την αλλαγή και το καινούργιο. Από την άλλη, όπως υποστηρίζουν οι ψυχολόγοι και έχουν αποδείξει οι στατιστικές, οι γιορτές είναι μια περίοδος που τα μοναχικά άτομα νιώθουν πιο έντονα τη μοναξιά τους, κλείνονται περισσότερο στον εαυτό τους και υπάρχει έξαρση της μελαγχολίας και της κατάθλιψης.

Είναι οι δυο όψεις του νομίσματος που συμβολικά υπάρχουν πάντα αυτή την περίοδο. Η σκοτεινή νύχτα από τη μια και η ελπίδα, η υπόσχεση του φωτός μέσα στο πιο βαθύ σκοτάδι από την άλλη. Στην καρδιά του χειμώνα, όταν οι νύχτες είναι οι πιο κρύες και σκοτεινές του χρόνου, το φωτεινό αστέρι εμφανίζεται στον ουρανό φέρνοντας την ελπίδα για την αλλαγή. Ο σπόρος για την αναγέννηση έχει φυτευτεί στο πιο βαθύ σκοτάδι και περιμένει υπομονετικά να βλαστήσει, να βγάλει ρίζες και κορμό και τελικά να δώσει καρπούς και άνθη.

Μια παλιά ιστορία
Οι μέρες γύρω από το χειμερινό ηλιοστάσιο έως και τις αρχές του Γενάρη είναι από τις αρχαιότερες εορταστικές περιόδους των ανθρώπων. Πολύ πριν από την έλευση του χριστιανισμού, οι περισσότερες θρησκείες είχαν τοποθετήσει σ' αυτή την περίοδο τη γέννηση των θεών τους. Ο περσικός θεός Μίθρας, οι αιγυπτιακοί Όσιρις και Ώρος, ο Βάαλ αλλά και ο Διόνυσος, ο Δίας και ο ημίθεος Ηρακλής είναι μόνο λίγοι από όσους θεωρείται ότι γεννήθηκαν στο διάστημα αυτό. Άλλωστε, η καθιέρωση της 25ης Δεκεμβρίου ως ημερομηνία γέννησης του Ιησού έγινε ύστερα από μεγάλες και χρονοβόρες συζητήσεις και διαβουλεύσεις, που ξεκίνησαν από τον 4ο μ.Χ. αιώνα, κράτησαν σχεδόν τριακόσια χρόνια και τελείωσαν με την αποδοχή της ημερομηνίας αυτής και από την εκκλησία της Ιερουσαλήμ, τον 7ο αιώνα.

Οι αρχαίες γιορτές χαρακτηρίζονταν από τα ίδια έθιμα που υπάρχουν σήμερα σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο. Ο στολισμός των δέντρων, τα φώτα, τα δώρα και οι λιτανείες ήταν πρακτικές που τιμούσαν τη γέννηση του φωτός. Οι αρχαίοι Έλληνες, για παράδειγμα, για να τιμήσου

ν τον Δία και την Κυβέλη στόλιζαν στην ύπαιθρο δέντρα με αναθήματα, κουλουράκια και κορδέλες και τα φώτιζαν με λυχνάρια. Στη διάρκεια των Ρωμαϊκών χρόνων στις 19 Δεκεμβρίου άρχιζαν τα Σατουρνάλια. Ο εορτασμός τους περιελάμβανε μεταμφιέσεις, πολύ χορό, τραγούδι, κρασί και ελευθερία για τους δούλους. Η εορταστική περίοδος έκλεινε στις 7 Ιανουαρίου, με τη γιορτή του Ιανού.
(πηγή: ΚείμενοΡέας Καραγιάννη, schizas.com)

ΠΑΤΗΡ ΠΑΝΤΩΝ ΖΕΥΣ-ΔΙΑΣ....[Ελληνική Θεολογία Μέρος Γ΄]

Τό αρθρο υπογράφει ο ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΚΕΦΑΛΑΣwww.eleysis69.wordpress.com


....Κάθε Νους ή είναι ακίνητος, οπότε είναι νοητός ως ανώτερος της κίνησης, ή κινείται, οπότε είναι νοητικός, ή και τα δυο, οπότε είναι νοητός και νοητικός ταυτόχρονα. Και ο πρώτος είναι ο Φάνης, ο δεύτερος – που κινείται και ακινητεί – ο Ουρανός, και αυτός που μόνο κινείται είναι ο Κρόνος.

Δηλαδή, ο ποιητής του Σύμπαντα Κόσμου είναι «νοητόν Νοός Νου ή νοητό νοητικού Νοός ή απλά ένας τρισυπόστατος νοητικός Νους» !

Ο Ένας δημιουργός είναι ο θεός ο οποίος σημειώνει το τέλος των νοητικών θεών και γεμίζει από τις νοητές μονάδες και από τις πηγές της ζωής και βγάζει από τον εαυτό του ολόκληρη τη δημιουργία και βάζει επικεφαλής του σύμπαντος άλλους πιο μερικούς πατέρες, ενώ ο ίδιος είναι αμετακίνητα και αιώνια εδραιωμένος στην κορυφή του Ολύμπου και βασιλεύει σε δυο Κόσμους, τον υπερουράνιο και τον ουράνιο, περιέχοντας την αρχή, τα μέσα και τα τέλη του Σύμπαντος. Γιατί ολόκληρος ο δημιουργικός κόσμος περιλαμβάνει τέσσερα αίτια: το πρώτο είναι δημιουργικό αίτιο των συνόλων με τρόπο συνολικό, το δεύτερο είναι δημιουργικό αίτιο των μερών με τρόπο συνολικό, το τρίτο είναι αίτιο των συνόλων με τρόπο διαιρεμένο και το τέταρτο είναι αίτιο των μερών με τρόπο διαιρεμένο. Και καθώς η δημιουργία είναι τετραπλή, η δημιουργική μονάδα εξάρτησε από τον εαυτό της τη συνολική πρόνοια των συνόλων, ενώ έχει εξαρτηθεί από αυτήν η δημιουργική τριάδα η οποία εποπτεύει τα μέρη με τρόπο συνολικό και διαίρεσε την δύναμη της μονάδας, όπως και στην άλλη, τη διαιρεμένη δημιουργία, η μονάδα, η οποία διευθετεί  τα σύνολα με διαιρεμένο τρόπο, είναι επικεφαλής της τριάδας που διευθετεί τα μέρη με διαιρεμένο τρόπο. Και από την τριάδα έχει εξαρτηθεί ολόκληρο το πλήθος το οποίο χορεύει γύρω από αυτήν και μοιράζεται τις δημιουργίες της και γεμίζει από αυτήν. Όπως ακριβώς, λοιπόν, πριν από τα πολλά υποδείγματα προηγείται το ένα, έτσι και πριν από τους πολλούς δημιουργούς προηγείται ο ένας δημιουργός, προκειμένου τα πάντα να αποτελούν μια σειρά : το ένα νοητό υπόδειγμα, ο ένας νοητικός δημιουργός και ο ένας και μοναδικός αισθητός Κόσμος. Αν, λοιπόν, αυτά έχουν ειπωθεί σωστά, ο δημιουργός του Σύμπαντος είναι το τέλος των νοητικών [νοερών] θεών : είναι εδραιωμένος μέσα στο νοητό, είναι γεμάτος από δύναμη με την οποία παράγει τα πάντα, και επιστρέφει τα πάντα στον εαυτό του. Για αυτό και ο Πλάτωνας στον «Τίμαιο, 29.a» τον αποκαλεί Νου και το αγαθότερο από τα αίτια και λέει ότι κοιτάζει προς το νοητό υπόδειγμα, προκειμένου με την τελευταία δήλωση να τον χωρίσει από τους πρώτους νοητούς θεούς, και με τον χαρακτηρισμό του ως Νου να τον αντιδιαστείλει από τους νοητούς – νοητικούς θεούς, και με τον χαρακτηρισμό του ως αγαθότερο από τα αίτια να τον τοποθετήσει πάνω από όλους τους άλλους δημιουργούς, υπερκόσμιους και εγκόσμιους. Γιατί ονομάζει αιτία τα δημιουργικά αίτια, όπως έλεγε και πιο πάνω: «Καθετί που γεννιέται, γεννιέται από κάποια αιτία». Και προσέθεσε : «Όταν ο δημιουργός φτιάχνει κάτι» και τα επόμενα. Είναι, λοιπόν, νοητικός θεός, υπερβατικός πάνω από όλους τους δημιουργούς. Αλλά, αν ήταν ο πρώτος ανάμεσα στους νοητικούς θεούς, μόνο «θα έμενε στην σταθερότητα του με τον δικό του τρόπο». Γιατί αυτό είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του πρώτου. Αν ήταν ο δεύτερος, θα ήταν πρωταρχικά αίτιος ζωής. Τώρα όμως αυτός, όταν γεννά την ψυχή, ενεργεί με τον κρατήρα, ενώ γεννά τον νου μόνος του. Άρα, δεν είναι άλλος από τον τρίτο νοητικό πατέρα. Γιατί το ιδιαίτερο του έργο είναι η δημιουργία του νου και όχι η κατασκευή του σώματος.  Γιατί δημιουργεί το σώμα όχι μόνος του, αλλά μαζί με την ανάγκη, δημιουργώντας το μέσω εκείνης. Ούτε ιδιαίτερό του έργο είναι η δημιουργία της ψυχής. Γιατί γεννά την ψυχή μαζί με τον κρατήρα. Μόνος του, όμως, δίνει υπόσταση στον Νου και τον τοποθετεί επικεφαλής του Σύμπαντος. Καθώς, λοιπόν, είναι δημιουργός Νους, δικαιολογημένα κατέχει τη νοητική θέση. Για αυτό και από τον Πλάτωνα αποκαλείται δημιουργός και πατέρας, και όχι μόνον πατέρας ούτε μόνο δημιουργός, ούτε, πάλι, πατέρας και δημιουργός. Γιατί ο πατέρας και δημιουργός είναι τα άκρα, εκ των οποίων ο πρώτος κατέχει την κορυφή των νοητικών και βρίσκεται πριν από την σειρά των βασιλέων – που είναι η εξής : Φάνης, Νύκτα, Ουρανός, Κρόνος, Δίας, Διόνυσος -, ενώ ο άλλος κατέχει το τέλος αυτής της σειράς, και ο πρώτος είναι η μονάδα της πατρικής θεότητας, ενώ ο άλλος έλαβε την δημιουργική δύναμη μέσα στο σύμπαν. Ανάμεσα στους δυο βρίσκεται ο πατέρας και ο δημιουργός μαζί, καθώς και ο δημιουργός και πατέρας μαζί. Γιατί αυτά τα δυο δεν είναι ίδια, αλλά στο ένα επικρατεί το πατρικό και στο άλλο το δημιουργικό. Μάλιστα, το πατρικό είναι ανώτερο από το δημιουργικό. Για αυτό και μεταξύ των δυο μεσαίων, μολονότι και οι δύο τους έχουν και τις δυο ιδιότητες, ο πρώτος είναι περισσότερο πατέρας. Γιατί είναι το τέλος του «πατρικού βυθού» κα η πηγή των νοητικών. Ο δεύτερος είναι περισσότερο δημιουργός, γιατί είναι μονάδα ολόκληρης της δημιουργίας. Για αυτό, πιστεύω, και ο πρώτος αποκαλείται Μήτις (Σοφία) και ο δεύτερος Μητιέτης (Σοφός), και ο πρώτος φαίνεται ενώ ο δεύτερος ορά, και ο πρώτος καταπίνεται, ενώ ο δεύτερος γεμίζει από την δύναμη εκείνου, και αυτό που ήταν ο πρώτος μέσα στα νοητικά. Γιατί ο πρώτος είναι το τέλος των νοητών θεών, ενώ ο δεύτερος είναι το τέλος των νοητικών. Και για τον πρώτο λέει ο Ορφέας, στο Ορφικό Απ. 97 : «Αυτά ο πατέρας δημιούργησε σε σκοτεινή σπηλιά», ενώ για τον δεύτερο λέει ο Πλάτωνας στον «Τίμαιο, 41.a» : «Έργα των οποίων εγώ είμαι δημιουργός και πατέρας», και στον «Πολιτικό, 237.b» : «Κρατώντας στην μνήμη του την υπόδειξη του δημιουργού και πατέρα», επειδή στον πρώτο επικρατεί περισσότερο το πατρικό, ενώ στον δεύτερο το δημιουργικό. Και καθένα από τα θεία ονομάζεται από την ιδιότητά του, ακόμα κι αν περιέχει τα πάντα. Έτσι, ο θεός που είναι μόνο δημιουργός είναι αίτιος των εγκόσμιων, ο δημιουργός και πατέρας αίτιος των υπερκόσμιων και των εγκόσμιων, ο πατέρας και δημιουργός αίτιος των νοητικών, των υπερκόσμιων και των εγκόσμιων. Ο Πλάτωνας, λοιπόν, αφού παρουσίασε έτσι τον δημιουργό, τον άφησε ανέκφραστο και ακατονόμαστο, με την ιδέα ότι είναι τοποθετημένος πριν από το σύμπαν «μέσα στην περιοχή του Αγαθού» όπως λέγει στον «Φίλιβο, 54.c».

Δηλαδή υπάρχει σε κάθε βαθμίδα των θεών αυτό που αναλογεί στο Ένα. Κάτι τέτοιο είναι, για παράδειγμα, η μονάδα που υπάρχει σε κάθε θεϊκό κόσμο. Ο Ορφέας, όμως, τον οποίο και ο ίδιος ο Πλάτωνας ακολούθησε σε άλλα συγγράμματα, του έδωσε και όνομα, εμπνευσμένος από ψηλά. Στον Ορφέας, λοιπόν, ο Δίας πριν από τους τρείς υιούς του Κρόνου είναι ο δημιουργός του Σύμπαντος. Έτσι, μετά την κατάποση του Φάνη, εμφανίστηκε σε αυτόν οι ιδεατές μορφές των πάντων, όπως λέει ο θεολόγος Ορφέας στο ορφικό απόσπασμα Νο. 176b : «Τότε μαζί με αυτόν μέσα στον Δία όλα και πάλι γεννήθηκαν, το λαμπρό ύψος του απέραντου αιθέρα και του ουρανού, η έδρα της άγονης θάλασσας και την ένδοξης γης, ο μέγας Ωκεανός και τα έσχατα Τάρταρα της γης, οι ποταμοί και ο απέραντος πόντος και όλα τα άλλα κι όλοι οι αθάνατοι μακάριου θεοί και θεές, όσα γεννήθηκαν και όσα επρόκειτο αργότερο να γεννηθούν, μέσα του γεννήθηκαν, κι είναι εκ φύσεως μαζεμένα στην κοιλιά του Ζηνός». Καθώς είναι γεμάτος από τις Ιδέες [ιδεατές μορφές], μέσω αυτών έχει συμπεριλάβει μέσα του το Σύμπαν, πράγμα που υποδεικνύει ο θεολόγος Ορφέας, στο απόσπασμα Νο. 168, προσθέτοντας : «ο Ζευς πρώτος έγινε, ο Ζευς είναι ο τελευταίος άρχων των κεραυνών. Ο Ζευς είναι η κεφαλή, ο Ζευς είναι το μέσον, από τον Δία δημιουργήθηκαν τα πάντα. Ο Ζευς είναι το θεμέλιο της γαίας και του έναστρου ουρανού, Ο Ζευς είναι ο βασιλιάς, ο Ζευς είναι των πάντων γεννήτορας. Είναι ένα Κράτος, ένας Θεός, ο μέγας άρχοντας των πάντων, ένα σώμα βασιλικό, εντός του οποίου όλα αυτά εδώ περιστρέφονται, το πυρ, το ύδωρ, η γη και ο αιθέρας, η νύχτα και η μέρα». Καθώς, λοιπόν, ο Ζευς περιέχει το Σύμπαν και τα πάντα με τρόπο ενιαίο και νοητικό, δίνει υπόσταση σε όλα τα εγκόσμια, στους θεούς και στα μέρη του σύμπαντος, σύμφωνα με τους εξής χρησμούς της Νύχτας. Έτσι, η Νύχτα απαντά σε αυτόν που τη ρώτησε :

« – Πως θα μπορέσουν από μένα να γίνουν τα πάντα ένα και καθένα χωριστά ;;

- Να περιλάβεις τα πάντα γύρω με απόρρητο  αιθέρα, και στην μέση βάλε τον ουρανό, την απέραντη γη, τη θάλασσα και όλα τα άστρα που ο ουρανός έχει φορέσει για στεφάνι», [Βλ. Ορφικά απ. Νο. 165 Kern.]. Και αφού του έδωσε συμβουλές για όλα τα άλλα δημιουργήματα, προσέθεσε – όπως αναφέρεται στο Ορφικό απόσπασμα. Νο. 166 – : «Όταν, λοιπόν, απλώσεις σε όλα ισχυρό δεσμό (είναι οπωσδήποτε ισχυρός και αδιάλυτος ο δεσμός που προέρχεται από την φύση, από την ψυχή και από τον νου. Γιατί και ο Πλάτωνας, στον «Τίμαιο», 38 e, λέει ότι «τα ζώα γεννήθηκαν δεμένα με έμψυχους δεσμούς»). Δεσμό που θα εξαρτήσει τη χρυσή σειρά από τον αιθέρα», καθώς «χρυσή σειρά» είναι η ομηρική ονομασία για τις θεϊκές βαθμίδες των εγκόσμιων θεών – Βλ. Όμηρος «Ιλιάς, Θ‘ 19».

Αυτά, μάλιστα, μιμήθηκε και ο Πλάτωνας και λέει στον «Τίμαιο, 30.b» ότι ο δημιουργός, «αφού έβαλε νου στην ψυχή και ψυχή στο σώμα», δημιούργησε το Σύμπαν και έδωσε υπόσταση στου νέους θεούς, από τους οποίους έχουν διευθετηθεί τα μέρη του σύμπαντος. Αν, λοιπόν, ο Ζευς είναι αυτός που έχει την μία εξουσία, αυτός που κατάπιε τον Φάνη, αυτός στον οποίο υπάρχουν πρωταρχικά οι νοητές αιτίες του σύμπαντος, αυτός που παράγει τα πάντα σύμφωνα με τις συμβουλές της Νύχτας, αυτός που παραδίδει τις εξουσίες στους υπόλοιπους θεούς και στους τρεις υιούς του Κρόνου, τότε αυτός είναι ο ένα και καθολικός δημιουργός ολόκληρου του Κόσμου, ο οποίος έχει την πέμπτη σειρά μέσα στους βασιλιάδες, όπως έχει αποδειχτεί και αυτό θεόπνευστα από τους Ορφικούς, και ανήκει στην ίδια σειρά με τον Ουρανό και τον Φάνη και για τον λόγο αυτό είναι και δημιουργός και πατέρας, και μάλιστα καθολικά και τα δυο. Αλλά όμως ότι και ο Πλάτωνας έχει αυτές τις απόψεις για τον μέγιστο Δία, το έχει δηλώσει στον «Κρατύλο, 396.b», χαρακτηρίζοντας τον από τα ονόματα του αίτιο και χορηγό της ζωής σε όλα. Γιατί λέει ότι αυτός «λόγω του οποίου υπάρχει η ζωή στα πάντα» έχει ονομαστεί από εμάς Δίας – Ζήνας.

Το έχει δηλώσει, επίσης, στον «Γοργία, 523b», όταν τον συμπαρατάσσει με τους τρεις υιούς του Κρόνου και ταυτόχρονα τον εξαιρεί από εκείνους, προκειμένου και να υπάρχει πριν από τους τρείς και να επιδέχεται την συμμετοχή από εκείνους, και όταν επίσης τοποθετεί μαζί του τον νόμο, όπως αναφέρεται ότι σύμφωνα με τις συμβουλές της Νύχτας ο Δίας παίρνει για ομόεδρό του τον «Νόμο».

Επιπλέον, το έχει δηλώσει στους «Νόμους, Δ’ 716.a» κάνοντας ακόλουθο του την καθολική Δικαιοσύνη, όπως ακριβώς κάνει και ο θεολόγος Ορφέας στο Ορφικό απ.  Νο. 15.

Το έχει δηλώσει, ακόμα, στον «Φίληβο, 30.b», όταν αποφαίνεται ότι μέσα στον Δία προϋπάρχει «βασιλική ψυχή και βασιλικός νους» υπό την μορφή «της αιτίας».

Σύμφωνα με αυτά και τώρα θα δηλώσει, στον «Τίμαιο 30.b και 41.e», ότι ο δημιουργός έδωσε υπόσταση στον νου και στην ψυχή, και αποκάλυψε «τους νόμους της Ειμαρμένης» και όλες τις βαθμίδες των εγκόσμιων θεών, και έδωσε υπόσταση σε όλα τα ζωντανά πλάσματα, μέχρι το τελευταίο. Από τα ζωντανά αυτά πλάσματα άλλα γεννήθηκαν από αυτόν μόνο και άλλα μέσω των ουράνιων θεών.

Αλλά και στον «Πολιτικό, 237.b» αποκαλεί τον Δία δημιουργό και πατέρα του σύμπαντος (όπως ακριβώς και στον «Τίμαιο» ο ίδιος ο Πλάτωνας στον «Πολιτικό, 272.b» λέει για αυτόν : «Έργα των οποίων εγώ είμαι δημιουργός και πατέρας») και λέει ότι η τωρινή διευθέτηση του Κόσμου είναι «κάτω από την βασιλεία του Δία» και ότι ο Κόσμος, ακόμα κι αν κινείται σύμφωνα με την Ειμαρμένη, κινείται «έχοντας στον νου του τη διδαχή του δημιουργού και πατέρα». Επειδή, λοιπόν, ζει τη ζωή κάτω από την βασιλεία του Δία, έχει δημιουργό και πατέρα της ζωής του τον Δία. Αν, όμως, ο Πλάτωνας παρουσιάζει, στον «Τίμαιο 41.a-e», τον δημιουργό και να ρητορεύει, ασφαλώς και αυτό είναι χαρακτηριστικό του Δία.

Γιατί και στον «Μίνωα, 319.a» τον αποκάλεσε για τον λόγο αυτό ρήτορα, επειδή γεμίζει με κάθε λογής λόγους τους θεούς που βρίσκονται μετά από αυτόν.

Το δηλώνει, μάλιστα, και ο θεϊκός Όμηρος, στην «Ιλιάς, ραψωδία Θ΄, σ. 3», ο οποίος τον παρουσιάζει να ρητορεύει από την κορυφή του Ολύμπου : «Ακούστε με, όλοι οι θεοί και όλες οι θεές», και να στρέφει προς τον εαυτό του τις δυο σειρές των θεών. Ο ίδιος, μάλιστα, ποιητής σε όλη την ποίησή του τον εξυμνεί ως «ύπατος άρχοντα» και «πατέρα των ανδρών  και των θεών», όπως λέγει στην «Ιλιάς ραψωδία Θ΄ σ. 31», και τον τιμά με όλα τα δημιουργικά ονόματα.

Όταν λοιπόν δείξαμε ότι ολόκληρη η Ελληνική θεολογία αποδίδει στον Δία τη δημιουργία του Σύμπαντος, τι πρέπει να σκεφτούμε για το τωρινό χωρίο του Πλάτωνα, αν όχι ότι ο ίδιος ο θεός, ο βασιλιάς Ζευς, εξυμνείται από τον Πλάτωνα σαν δημιουργός και πατέρας και όχι μόνο σαν πατέρας ούτε σαν πατέρας και δημιουργός ;; Γιατί ο πατέρας ήταν μονάδα, ο πατέρας και δημιουργός ήταν τετράδα, ενώ αυτός και αυτή η βαθμίδα των θεών είναι, όπως λένε οι πυθαγόρειοι, δεκάδα: «Μέχρι να φτάσει» (βγαίνοντας ο θεϊκός αριθμός «από την άχραντη κρυψώνα της μονάδας») «στην θεϊκή τετράδα. Αυτή γέννησε τη μητέρα των πάντων, την πανδέκτρια, τη σεβάσμια, που θέτει όριο στα πάντα, την αμετάτρεπτη, την ακούραστη. Δεκάδα την αποκαλούν αγνή», όπως αναφέρεται στο ορφικό απ. Νο. 213. Άρα, μετά την πατρική μονάδα και την πατρική και ταυτόχρονα δημιουργική τετράδα έχει προκύψει η δημιουργική δεκάδα, που είναι αμετάτρεπτη, επειδή υπάρχει μαζί της μια αμετάτρεπτη θεότητα, και θέτει όριο στα πάντα, επειδή χορηγεί την τάξη στα άτακτα και τη διακόσμηση στα αδιακόσμητα, και φωτίζει με νου τις ψυχές, επειδή είναι καθολικός Νους, και με ψυχή τα σώματα, επειδή έχει και περιέχει την αιτία της ψυχής, και γεννά τα γένη της ουσίας, τόσο τα μεσαία όσο και τα τελευταία, επειδή έχει συμπεριλάβει μέσα της τη δημιουργική ουσία.

Αλά όμως και από τα όσα είναι γραμμένα στον «Πρωταγόρα» μπορεί να συμπεράνει κανείς ποια είναι η θέση του δημιουργού. Γιατί και εκεί ο Δίας χαρακτηρίζεται αίτιος ολόκληρης της πολιτικής και των λογικών αρχών που έχουν σπαρθεί στην ουσία των ψυχών.

Αυτό σημαίνει ότι ο δημιουργός εξάρτησε ολόκληρη τη δημιουργία από τον εαυτό του και συγκρατεί τα πάντα με τις αμετάτρεπτες δυνάμεις του. Γιατί, όπως ακριβώς στο ορφικό απόσπασμα. Νο. 151ο τοποθετείτε γύρω από αυτόν τη τάξη των Κουρητών, έτσι λοιπόν και ο Πλάτωνας, στον «Πρωταγόρα, 321.d και 322.b», λέει ότι υπάρχουν γύρω από αυτόν «φοβερές φρουρές», και όπως ο θεολόγος Ορφέας τον τοποθετεί στην κορυφή του Ολύμπου, έτσι και ο Πλάτωνας απέδωσε σε αυτόν «την Ακρόπολη», στην οποία είναι αιωνίως εδραιωμένος και διευθετεί τα πάντα με τις ενδιάμεσες βαθμίδες. Ας θεωρήσουμε, λοιπόν, ότι με αυτά έχει ειπωθεί ποιος είναι ο δημιουργός και ότι είναι θεϊκός Νους αίτιος ολόκληρης της δημιουργίας.

Από αυτά επίσης ας θεωρηθεί ότι έχει υπενθυμιστεί πως από τον Ορφέα και τον Πλάτωνα ο ίδιος Ζευς εξυμνείται ως δημιουργός. Αξίζει, όμως, να μην προσπεράσουμε σιωπηλά το αν θα πούμε ότι αυτός ο δημιουργός είναι πηγαίος ή αρχικός ή ανήκει σε κάποια άλλη βαθμίδα. Μου φαίνεται, λοιπόν, ότι όσα ο θεουργός ανάγει στον τρίτο από τους αρχικούς θεούς, στον Ουρανό, αυτά και τούτος ο δημιουργός δίνει στον Κόσμο και δημιουργεί τον ουρανό λυγίζοντας τον με «κυρτό σχήμα» [σε σχήμα Χ], προσκολλώντας σε αυτόν έναν μεγάλο όμιλο απλανών αστέρων, τοποθετεί από κάτω επτά ζώνες πλανητών και βάζει τη γη στην μέση και ύδωρ στους κόλπους της γης και αήρ πάνω από αυτά. Ωστόσο, επειδή, αν εξετάσουμε με ακρίβεια τα πράγματα, βρίσκουμε τον τρίτο αρχηγό του Κόσμου, τον Ουρανό, να διαιρεί το σύμπαν στα επιμέρους, τον δεύτερο αρχηγό, την Νύχτα, να το διαιρεί στα καθολικά και εξυμνείται ως δημιουργικό αίτιο της κίνησης, και τον πρώτο αρχηγό, τον Φάνη, να κατασκευάζει τα πάντα μόνο με το θέλημά του και να δίνει υπόσταση σε ολόκληρο τον Κόσμο σαν ένα ενιαίο σύνολο, και βρίσκουμε επίσης αυτόν τον δημιουργό, τον Ζευς  – Δια, τον οποίο περιγράφει ο Τίμαιος, να παράγει τα πάντα με το θέλημά του και να παρέχει στο Σύμπαν τη διαίρεση στα σύνολα και τη διαίρεση στα μέρη τα οποία συμπληρώνουν όλα τα σύνολα – γιατί όχι μόνον δημιουργεί το Σύμπαν ως σύνολο συνόλων, αλλά δημιουργεί και τα πλήθη κάθε συνόλου-, για όλους αυτούς τους λόγους θεωρούμε σωστό να τον τοποθετήσουμε υπεράνω της τριάδας των αρχικών πατέρων και να τον θεωρήσουμε μια πηγαία αιτία και μάλιστα ακριβώς εκείνον τον οποίον παρουσιάζουν οι χρησμοί να διοχετεύει τα πλήθη των Ιδεών στην Κοσμική Ψυχή και να δίνει υπόσταση στο έλλογο Σύμπαν από νου, ψυχή και σώμα και να γεννά τις ψυχές μας και να τις στέλνει στη γεννημένη πλάση, και για τον οποίο λένε αυτά που λέει και ο Πλάτωνας στον «Τίμαιο, 30b». Γιατί έβαλε «νου στην ψυχή, κι εμάς έκλεισε μέσα σε αργοκίνητο σώμα, ο πατέρας ανθρώπων και θεών».

Αυτό είναι, λοιπόν, το θαύμα που διατυμπανίζουν οι Έλληνες για εκείνον που οι ίδιοι θεωρούν δημιουργό. Αν, όμως, αυτά υποστηρίζονται ομόφωνα από τον Πλάτωνα στον «Τίμαιο» και τους Χρησμούς, τότε αυτός ο δημιουργός είναι πηγαίος, όπως θα έλεγαν όσοι ξεκινούν από τη θεόπνευστη θεολογία.

Αυτός ο δημιουργός με βάση τις Ιδέες δημιουργεί τον Σύμπαντα Κόσμο σαν ένα και σαν πολλά, διαιρεμένο σε σύνολα και σε μέρη. Αυτός ο δημιουργός εξυμνείται από τον Πλάτωνα, τον Ορφέα και τους Χρησμούς ως ο δημιουργός και πατέρας του σύμπαντος, «πατέρας ανδρών και θεών», ο οποίος γεννά τα πλήθη των θεών και στέλνει τις ψυχές στις γεννήσεις των ανδρών [ανθρώπων], όπως και αυτό το λέει ο Πλάτωνας στον «Τίμαιο, 29a». Γιατί το «αγαθότερο» μέσα στους δημιουργούς δηλώνει την κορυφαία υπεροχή μέσα στην σειρά των δημιουργών. Και το κορυφαίο κάθε σειράς είναι πηγαίο, ώστε είναι ανάγκη αυτός ο δημιουργός να είναι πηγαίος και όχι αρχικός, καθώς οι αρχές είναι παντού κατώτερες από την πηγή τους. Για αυτό και ο ίδιος καθιστά δημιουργούς τους εγκόσμιους θεούς, επειδή ο ίδιος είναι ένα είδος δημιουργικής πηγής. Καθώς, όμως, είναι πολλοί οι πηγαίοι δημιουργοί, χρειάζεται περαιτέρω μελέτη το σε ποιο σημείο της χορείας τους θα τον τοποθετήσουμε.

Από τα όσα έχουν ειπωθεί, λοιπόν, είναι φανερό σε ποια σειρά των θεών πρέπει να τον αναζητήσουμε από τα ίδια είναι και στο εξής φανερό με ποιο τρόπο «είναι κατόρθωμα να τον βρούμε και, αφού τον βρούμε, να το πούμε σε όλους», καθώς και πως είναι δημιουργός και πατέρας, τι είναι το δημιουργικό αίτιο και ότι δεν είναι σαν κι αυτό που λένε κάποιοι, δηλαδή δημιουργικό το δημιουργικό αίτιο αψύχων και πατρικό το δημιουργικό αίτιο των εμψύχων. Γιατί ο ίδιος είναι δημιουργός και πατέρας των πάντων. Λέγεται επίσης από τον Πλάτωνας, στον «Τίμαιο, 41a», και «πατέρας των έργων», όπως λέει στην δημιουργία, υπό την έννοια ότι είναι αίτιος της ένωσης και της ουσίας και χορηγός της υπόστασης και της πρόνοιας των δημιουργημάτων.

Ο Πλάτων μας λέγει ότι : …………Τούτο εδώ, λοιπόν, πρέπει πάλι να εξετάσουμε κατόπιν για τον Κόσμο, δηλαδή σύμφωνα με ποιο από τα δυο υποδείγματα τον έφτιαξε ο τεχνίτης του, σύμφωνα με αυτό που μένει ίδιο και απαράλλακτο ή σύμφωνα με το γεννημένο. ……… τόδε δ΄ οὖν πάλιν ἐπισκεπτέον περὶ αὐτοῦ͵ πρὸς πότερον τῶν παραδειγμάτων ὁ τεκταινόμενος αὐτὸν ἀπηργάζετο͵ πότερον πρὸς τὸ κατὰ ταὐτὰ καὶ ὡσαύτως ἔχον ἢ πρὸς τὸ γεγονός………….(Βλ.  Πλάτωνα «Τίμαιος», 28.c.5  -  29.a.2).

Αφού λοιπόν είπε ο Πλάτων ποιο είναι το είδος του κοσμικού συστήματος, ότι δηλαδή είναι γεννημένο ως αισθητό – γιατί δεν έχει καμία μνεία στον χρόνο, αφού δεν έχει λάβει υπόσταση ακόμα ο χρόνος -, και αφού επίσης είπε  ποιό είναι το δημιουργικό αίτιο, ότι δηλαδή είναι το δημιουργικό και πατρικό ταυτόχρονα – αυτό μάλιστα είναι νοητικό, αμέθικτο και καθολικό -, τώρα μεταβαίνει στο τρίτο ζήτημα, αναζητώντας τι λογής είναι το υπόδειγμα του Σύμπαντος, αν δηλαδή είναι γεννημένο ή αιώνιο. Γιατί κατάλαβε ότι κάθε δημιουργός είτε παίρνει το υπόδειγμα όσων δημιουργεί, είτε το γεννά ο ίδιος από τον εαυτό του. Όπως ακριβώς και από τους δημιουργούς εδώ στη γη άλλοι μπορούν να μιμηθούν με ακρίβεια εξωτερικά πράγματα και άλλοι διαθέτουν οι ίδιοι μια δύναμη ικανή να εφευρίσκει θαυμαστές μορφές και έργα απαραίτητα για τις ανάγκες της ζωής, όπως αυτός που δημιούργησε πρώτος την ναύς έπλασε το υπόδειγμά της μέσα στην φαντασία του........
ΚΕΦΑΛΑΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ 

ΠΑΤΗΡ ΠΑΝΤΩΝ ΖΕΥΣ-ΔΙΑΣ...[Ελληνική Θεολογία Μέρος Β΄]

Ο νοητικός Νους ή ορθά ο δημιουργός και ταυτόχρονα πατέρας [Ζευς - Δίας] ή αλλιώς το νοητικό Σύμπαν δημιουργεί κοιτάζοντας προς το Ιδεατό ή καθαυτό ζωντανό υπόδειγμα [Φάνης] ή νοητό Σύμπαν, προκειμένου νοώντας το υπόδειγμα να γίνει τα πάντα και έτσι να δώσει υπόσταση με την ουσία του και την ενέργεια του στον αισθητό Κόσμο. Μιας και το ιδεατό ζωντανό ΟΝ ή υπόδειγμα [Φάνης] είναι νοητά τα πάντα, ο δημιουργός και ταυτόχρονα πατέρας νοητικός Νους [Δίας - Ζευς] είναι νοητικά τα πάντα, και ο αισθητός Κόσμος είναι αισθητά τα πάντα. Δηλαδή το ιδεατό ζωντανό ΟΝ – υπόδειγμα [Φάνης] είναι όλα τα νοητά, ο νοητικός Νους [ Ζευς - Δίας] είναι όλα τα νοητικά και ο αισθητός γεννημένος Κόσμος – ουρανός είναι όλα τα αισθητά. Και αυτό μιας και το αιώνιο ιδεατό ζωντανό υπόδειγμα [Φάνης] είναι μέσα στα νοητά αυτό ακριβώς που είναι ο νοητικός Νους [Ζευς - Δίας] μέσα στα νοητικά. Το ιδεατό ζωντανό ΟΝ [Φάνης] είναι το πρώτο ανάμεσα στα υποδειγματικά αίτια και είναι το πρώτο αιώνιο ΟΝ, ο Πρόκλος «Είς Τίμαιον» [1. 331.17 -  19] περί αυτού γράφει χαρακτηριστικά ότι «τὸ παράδειγμα τοῦ παντὸς οὐ τῶν πολλῶν ἐστιν ἀιδίων͵ ἀλλὰ τὸ πάντων ἀιδιώτατον καὶ τὸ πρώτως αἰώνιον», βρίσκεται δε εδραιωμένο στο τέλος των πρώτων νοητών, ο δε νοητικός Νους [Ζευς - Δίας] είναι η πρώτη μονάδα των δημιουργικών αιτιών που ενώνεται μέσω της Νύκτας – μυθολογικά πηδά πάνω στον Φάνη δηλαδή στο νοητό καθαυτό ζωντανό ΟΝ και το καταπίνει – με το ζωντανό ΟΝ που εμπεριέχει τις τέσσερις μονάδες των Ιδεών – τα ιδεατά πρότυπα των 4^ωνΦάνης] είναι διπλό, το ένα νοητό και το άλλο νοητικό, και όπως το ένα βρίσκεται πριν από τον δημιουργό και ταυτόχρονα πατέρα ή αλλιώς νοητικό Νου [Δίας - Ζευς], καθώς είναι πρωταρχικά αιώνιο και ενωμένο και συμπεριλαμβάνει όλα τα νοητά ζωντανά όντα, ενώ το άλλο βρίσκεται μέσα στον δημιουργό, καθώς περιέχει ενιαία ολόκληρο τον δημιουργικό αριθμό των ειδών. Δηλαδή το καθαυτό ιδεατό ζωντανό ΟΝ [αυτόζωον] υπάρχει και πριν τον νοητικό Νου και μέσα στον νοητικό Νου και μετά τον νοητικό Νου. Γιατί απλώνεται σε κάθε νοητική βαθμίδα, είτε καθολική είτε μερική. Ο νοητικός Νους κοιτάζει προς τον εαυτό του και προς τα προηγούμενα του – γιατί δεν θα ήταν θεμιτό να κοιτάζει προς τα κατώτερα του – και, κοιτάζοντας προς εκείνα, παράγει τα πάντα και κάνει το σύμπαν, στο βαθμό που είναι σύμπαν, εικόνα του νοητού σύμπαντος. Περιέχεται, μάλιστα, από το  νοητό σύμπαν με βάση την αιτία των νοητικών θεών η οποία υπάρχει εκεί, και περιέχεται όχι σαν ένα μέρος και είδος του νοητού σύμπαντος, αλλά όπως η κατώτερη βαθμίδα περιέχεται μέσα στην προηγούμενη της. Γιατί διαφορετικά λέγεται ότι ο θεϊκός Νους περιέχει τα είδη και διαφορετικά τους επιμέρους νόες. Γιατί καθένα από αυτά είναι τα πάντα αυτοτελώς, ενώ καθένα από τα είδη είναι ενωμένο με τα άλλα είδη, δεν είναι όμως τα πάντα. Γιατί καθένα από αυτά είναι αυτό που είναι, διατηρώντας την ιδιότητα του αμιγή και διακριτή. Με την ίδια, λοιπόν, λογική διαφορετικά περιέχονται μέσα στον νοητό Νου τα νοητά που υπάρχουν μέσα σε αυτόν, και διαφορετικά οι νοητικές βαθμίδες που προήλθαν από αυτόν. Ωστόσο μπορείς να πεις ότι καθεμία από αυτές, που είναι αυτοτελής, περιέχεται και μέσα στο παντέλειο ζωντανό ΟΝ. Όλα, λοιπόν, όσα υπάρχουν μέσα στον δημιουργό, υπάρχουν και μέσα στο υπόδειγμα, και ο δημιουργός δημιουργώντας τον Κόσμο με πρότυπο εκείνο, τον δημιουργεί με πρότυπο και τον ίδιο του τον εαυτό. ειδών πλασμάτων που εντός του δημιουργού είναι νόες και νοητικές δυνάμεις που δεν επιδέχονται συμμετοχή : τα ουράνια όντα ή το στοιχείο πυρ, τα ιπτάμενα όντα ή το στοιχείο αήρ, τα υδρόβια όντα ή το στοιχείο ύδωρ και τα χθόνια όντα ή το στοιχείο γη – και, αφού συμπληρωθεί από εκεί, γίνεται νοητός Κόσμος μέσα στα νοητικά. Το υπόδειγμα ή αλλιώς το Ιδεατό ζωντανό ΟΝ [Φάνης] είναι διπλό, το ένα νοητό και το άλλο νοητικό, και όπως το ένα βρίσκεται πριν από τον δημιουργό και ταυτόχρονα πατέρα ή αλλιώς νοητικό Νου [Δίας - Ζευς], καθώς είναι πρωταρχικά αιώνιο και ενωμένο και συμπεριλαμβάνει όλα τα νοητά ζωντανά όντα, ενώ το άλλο βρίσκεται μέσα στον δημιουργό, καθώς περιέχει ενιαία ολόκληρο τον δημιουργικό αριθμό των ειδών. Δηλαδή το καθαυτό ιδεατό ζωντανό ΟΝ [αυτόζωον] υπάρχει και πριν τον νοητικό Νου και μέσα στον νοητικό Νου και μετά τον νοητικό Νου. Γιατί απλώνεται σε κάθε νοητική βαθμίδα, είτε καθολική είτε μερική. Ο νοητικός Νους κοιτάζει προς τον εαυτό του και προς τα προηγούμενα του – γιατί δεν θα ήταν θεμιτό να κοιτάζει προς τα κατώτερα του – και, κοιτάζοντας προς εκείνα, παράγει τα πάντα και κάνει το σύμπαν, στο βαθμό που είναι σύμπαν, εικόνα του νοητού σύμπαντος. Περιέχεται, μάλιστα, από το  νοητό σύμπαν με βάση την αιτία των νοητικών θεών η οποία υπάρχει εκεί, και περιέχεται όχι σαν ένα μέρος και είδος του νοητού σύμπαντος, αλλά όπως η κατώτερη βαθμίδα περιέχεται μέσα στην προηγούμενη της. Γιατί διαφορετικά λέγεται ότι ο θεϊκός Νους περιέχει τα είδη και διαφορετικά τους επιμέρους νόες. Γιατί καθένα από αυτά είναι τα πάντα αυτοτελώς, ενώ καθένα από τα είδη είναι ενωμένο με τα άλλα είδη, δεν είναι όμως τα πάντα. Γιατί καθένα από αυτά είναι αυτό που είναι, διατηρώντας την ιδιότητα του αμιγή και διακριτή. Με την ίδια, λοιπόν, λογική διαφορετικά περιέχονται μέσα στον νοητό Νου τα νοητά που υπάρχουν μέσα σε αυτόν, και διαφορετικά οι νοητικές βαθμίδες που προήλθαν από αυτόν. Ωστόσο μπορείς να πεις ότι καθεμία από αυτές, που είναι αυτοτελής, περιέχεται και μέσα στο παντέλειο ζωντανό ΟΝ. Όλα, λοιπόν, όσα υπάρχουν μέσα στον δημιουργό, υπάρχουν και μέσα στο υπόδειγμα, και ο δημιουργός δημιουργώντας τον Κόσμο με πρότυπο εκείνο, τον δημιουργεί με πρότυπο και τον ίδιο του τον εαυτό.

Συνοψίζοντας, λοιπόν, θα πούμε ότι, καθώς η περιεκτικότητα είναι δυο ειδών, η μία υπό την έννοια ότι το σύνολο περιέχει τα μέρη και η άλλη υπό την έννοια ότι η αιτία περιέχει τα αιτιατικά, ο Πλάτωνας υπόθεσε την πρώτη λέγοντας ότι στο σύνολο του καθαυτού ζωντανού Όντος περιέχονται τα μέρη τα γένη και τα είδη των ζωντανών οργανισμών, που όλα τους τα έχει ονομάσει ατελή ως προς το σύνολο. Όσο για τον καθολικό νοητικό Νου ή Δία – Ζήνα, προήλθε και αυτός από εκεί σαν από αιτία του, ενώ περιέχει και αυτός με νοητικό τρόπο τα πάντα. Περιέχεται, λοιπόν, ο νοητικός Νους ή Δίας – Ζευς από το νοητό ζωντανό ΟΝ ή ορφικό Ωό υπό την έννοια της αιτίας, και δεν περιέχεται έτσι, σαν να είναι μέρος, ώστε να είναι ατελής. Για αυτό και ο «Τίμαιος» λέγει ότι : «Γιατί εκείνο περιέχει μέσα του και έχει όλα τα νοητά ζωντανά Όντα». Γιατί στην πραγματικότητα μέσα σε εκείνο βρίσκονται αυτά που περιέχονται ως μέρη και έμειναν αναπόσπαστα από την ολότητα και συμπληρώνουν εκείνη, η οποία είναι όχι το σύνολο πριν από τα μέρη αλλά το σύνολο που αποτελείται από τα μέρη. Έτσι η αγαθότητα είναι διπλή, και άλλη απόλυτη, άλλη αυτή που βρίσκεται στον δημιουργικό υπερκόσμιο Νου, και η μία είναι πηγή όλων των αγαθών, νοητών και νοητικών και υπερκόσμιων και εγκόσμιων, ενώ η άλλη, επειδή είναι κάποια αγαθότητα, είναι αιτία και πηγή κάποιων αγαθών, αλλά και έλαβε σειρά κατώτερη από άλλα αγαθά. Δηλαδή και επομένως ο δημιουργικός και ταυτόχρονα πατρικός νοητικός Νους [Δίας - Ζευς] έχει την ιδιότητα του δημιουργικού αίτιου λόγω της αγαθότητας που υπάρχει σε αυτόν. Λόγω αυτής και ο νοητικός Νους είναι δημιουργός και όχι μόνο γνώστης του Όντος, και το ΟΝ που υπάρχει σε αυτόν, το υπόδειγμα εντός του, είναι δραστικό και δημιουργεί με την ίδια την ουσία του και δεν τελειοποιεί μόνο τον νοητικό Νου. Τα πάντα δηλαδή υπάρχουν πρωταρχικά μέσα στον εαυτό του, και τα εξωτερικά, το «Εόν» του Παρμενίδη, είναι εικόνες της ολότητάς του που δημιουργεί με ολόκληρο τον εαυτό του γιατί ούτε οι Ιδέες, τα ζωντανά Όντα, έχουν λάβει υπόσταση απομονωμένες και ξεχωριστές από τον δημιουργό νοητικό Νου, αλλά ο νοητικός Νους στραμμένος στον εαυτό του ορά όλα τα είδη, για αυτό και ο Πλάτων στους «Νόμους» παρομοίαζε την ενέργεια του νοητικού Νου με την περιφορά «εντόρνου» σφαίρας. Συγκεκριμένα ο Πρόκλος λέγει ότι «οὔτε γὰρ αἱ ἰδέαι κεχωρισμέναι τοῦ νοῦ καθ΄ αὑτὰς ὑφεστήκασιν͵ ἀλλ΄ ὁ νοῦς εἰς ἑαυτὸν ἐπεστραμμένος ὁρᾷ τὰ εἴδη πάντα· διὸ ὁ Ἀθηναῖος Ξένος [leg. X 898B] σφαίρας ἐντόρνου περιφορᾷ τοῦ νοῦ τὴν ἐνέργειαν ἀπείκασεν·»

Ο δημιουργός και ταυτόχρονα πατέρα ή αλλιώς ο νοητικός Νους είναι αίτιος του είδους, το υπόδειγμα αίτιο της ομορφιάς και το Αγαθό αίτιο της ένωσης. Το νοητό υπόδειγμα χορηγεί την ομορφιά και το είδος, το δε δημιουργικό αίτιος δηλ. ο νοητικός Νους χορηγεί το είδος και την ουσία. Το δημιουργικό αίτιο, το οποίο ορά προς το νοητό υπόδειγμα είναι πολύμορφο. Γιατί διαφορετικά δημιουργεί ορώντας προς εκείνο ο καθολικός δημιουργός, γιατί και ο καθολικός δημιουργός αποβλέπει προς το νοητό και το τέλειο ζωντανό ΟΝ, χρησιμοποιεί όμως το υπόδειγμα που έχει μέσα του, καθώς έχει με νοητικό τρόπο το νοητό, το οποίο είναι και τέτοια, όπως το νοητό, λόγω της ομοιότητας που έχει προς εκείνο, και πιο μερικό από αυτό – αυτός, είναι ενωμένος με εκείνο λόγω της κορυφαίας υπεροχής του – και διαφορετικά η δημιουργική τριάδα. Το πρώτο μέλος της δημιουργεί ενιαία, το δεύτερο γεννητικά και το τρίτο επιστρεπτικά, διαφορετικά μέσα στους ανεξάρτητους θεούς, διαφορετικά μέσα στους εγκόσμιους.

Επίσης θα πρέπει να επισημάνουμε ότι υπάρχει πλήθος νοητών ζωντανών οργανισμών, πράγμα που και ο Πλάτωνας αποδεικνύει ρωτώντας με ποιόν από τους ζωντανούς οργανισμούς συνέστησε τον Κόσμο ο δημιουργός ή νοητικός Νους. Γιατί η ιδιότητα του ζωντανού οργανισμού ξεκινά από ψηλά και από τα νοητά και προχωρά μέσα από όλες τις μεσαίες βαθμίδες και αλλού υπάρχει μόνο νοητά, αλλού μόνο νοητά αλλά με τον τρόπο που αναλογεί στα νοητά – νοητικά, και αλλού νοητικά, και στην τελευταία περίπτωση αλλού μόνο νοητά με τον τρόπο που αντιστοιχεί στα νοητικά, αλλού ζωτικά και αλλού νοητικά. Και έτσι σε κάθε Νου υπάρχει ο νοητός ζωντανός οργανισμός με τον τρόπο που τους ταιριάζει. Γιατί κάθε Νους έχει το νοητό που είναι ενωμένο μαζί του. Η φύση του ζωντανού οργανισμού απλώνεται σε όλες τις βαθμίδες του Νου.

Αυτές, βέβαια, τις διαφορές πρέπει να τις θεωρήσουμε ενωμένες μέσα στο ίδιο το πρωταρχικό ζωντανό ΟΝ και να αποδώσουμε σε αυτές πρόοδο με βάση τους αριθμούς που τους ταιριάζουν. Γιατί, όπως το πρώτο ζωντανό ΟΝ είναι μοναδικό, έτσι καθένα από τα υπόλοιπα ζωντανά όντα έχει προσδιοριστεί από διαφορετικό αριθμό, και εκεί που ο αριθμός είναι ίδιος, υπάρχουν διαφορές ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες των όντων. Γιατί πρέπει και στην περίπτωση του ζωντανού Όντος να υπάρχει το μοναδικό πριν από όσα έχουν λάβει πλήθος, επειδή αυτό είναι συγγενέστερο με το Ένα και από την στιγμή που κάθε θεϊκό πλήθος ξεκινά από τη μονάδα. Όπως ακριβώς, λοιπόν, ο δημιουργός είναι η μονάδα όλων των δημιουργικών αιτιών, παρόλο που η δημιουργική ιδιότητα υπάρχει σε πολλούς θεούς, έτσι λοιπόν και το καθαυτό ζωντανό ΟΝ είναι μονάδα όλων των ζωντανών όντων, μέσα στο οποίο βρίσκονται και τα πιο καθολικά υποδείγματα των εγκόσμιων και έχει λάβει υπόσταση εκ των προτέρων η μια αιτία του σύμπαντος Κόσμου. Το νοητό υπόδειγμα είναι ζωντανός οργανισμός, επειδή χορηγεί τη ζωή, όπως ίδει έχουμε αναφέρει, και επειδή γεννά τις αιτίες ολόκληρης της ζωογονικής σειράς και τις ίδιες τις πηγές της ζωής, και επειδή είναι γεμάτο από την πρωταρχική και νοητή ζωή. Δηλαδή το Ένα ΟΝ θα βρίσκεται υπεράνω της ζωής, η μεσαία τάξη των νοητών είναι η πρώτη, η μια και άπειρη ζωή, ενώ το καθαυτό ζωντανό ΟΝ, επειδή είναι γεμάτο από την νοητή ζωή, αποκαλείται ζωντανό ΟΝ. Γιατί, όπως είναι αιώνιο λόγω της συμπλήρωσης του από τον Αιώνα [από την αιωνιότητα], έτσι λοιπόν είναι και ζωντανό λόγω της υποδοχής της ζωής. Είναι νοητό, επειδή είναι τοποθετημένο μετά την νοητή ζωή. Έχει κληθεί, λοιπόν, ζωντανό ΟΝ όχι επειδή ζει. Άλλωστε καθετί που ζει είναι κατά τον Πλάτωνα ζωντανό Ον. Ότι τυχόν έχει ζωή, λέει ο Τίμαιος, δίκαια θα αποκαλείτο ζωντανό Ον. Για αυτό αποκαλεί ζωντανά όντα και τα φυτά και τα σπέρματα, χαρακτηρίζοντας ότι ζωντανό Ον από την ζωή. Αν, λοιπόν, ζει το νοητό υπόδειγμα ως αιώνιο – γιατί η αιωνιότητα είναι το σύνολο της ζωής, όπως αναφέρει και ο Πλωτίνος, ώστε και το αιώνιο ζει – και αν καθετί που ζει είναι ζωντανό Ον, άρα το νοητό υπόδειγμα είναι ζωντανό ΟΝ. Άρα το ζωντανό υπόδειγμα ή αλλιώς το νοητό ζωντανό ΟΝ βρίσκεται στην Τρίτη τριάδα των νοητών. Γιατί δεν βρίσκεται στην πρώτη, αφού εκείνη είναι υπεράνω της ζωής. Ούτε στην δεύτερη, αφού αυτή είναι η ζωή. Άρα βρίσκεται στην τρίτη. Γιατί δεν βρίσκεται ούτε έξω από τα νοητά, επειδή ο Πλάτωνας συνεχώς αποκαλεί το υπόδειγμα μόνο νοητό. Και παρόλο που αναγνωρίζει και τον υπερκόσμιο δημιουργικό Νου, ούτε αυτόν τον ονομάζει νοητό ούτε το υπόδειγμα ήταν νοητικό. Αλλά είναι άλλη η νοητή ολότητα και άλλη η νοητική. Επομένως, και ο δημιουργός, αν και περιέχει όλα όσα περιέχει το νοητό ζωντανό ΟΝ, ωστόσο έχει την ολότητα κατώτερη από την νοητή.

Ο Πλάτωνας, τοποθετεί πριν από ολόκληρο τον Κόσμο τις τρείς αιτίες, το Αγαθό – Ένα, τον νοητό ζωντανό ΟΝ [οργανισμό] και τον δημιουργικό Νου, από αυτές δίνει στον Κόσμο νου τέλειο, εδραιωμένο πάντα στην πράξη, ξεχωριστό από την ύλη, γεμάτο από άχραντες νοήσει, και θεϊκή ψυχή, νοητική που αναπτύσσει την ουσία του ενός Νου και χορεύει γύρω από αυτόν και ανακυκλώνει το σύμπαν, και ένωση των ουσιών και μια θεϊκότητα και αγαθότητα που συγκρατεί και ενοποιεί ολόκληρο το πλήθος μέσα στον Κόσμο, και πρόνοια που απλώνεται σε όλα και είναι ξεχωριστή από αυτά για τα οποία προνοεί και ανήκει στον εαυτό της και ξεχωρίζει τον εαυτό της από όλα όσα διοικεί.

Ο νοητικός Νους, όταν δημιουργεί, ενδυναμώνεται και από τα δύο. Δηλαδή και από το υπόδειγμα, επειδή προς αυτό δημιουργεί, και από την αγαθότητα, επειδή για αυτήν δημιουργεί. Έχουμε δηλαδή αυτά τα τρία στην σειρά, το Αγαθό, το ιδεατό ή καθαυτό ζωντανό ΟΝ [νοητό υπόδειγμα - Φάνης] και τον δημιουργό και ταυτόχρονα πατέρα νοητικό Νου ή αλλιώς Δία – Ζευς. Και αν το πούμε αλλιώς, η πρώτη αγαθότητα ή Αγαθό είναι το Ένα, που βρίσκεται υπεράνω κι από τα ίδια τα νοητά. Γιατί εκείνο είναι το υπερβατικό Αγαθό. Υπόδειγμα είναι το νοητό, το οποίο συγκροτεί ενωμένα ολόκληρο τον αριθμό των ειδών. Δηλαδή  ο δημιουργός είναι ο νοητικός Νους, ο οποίος δίνει υπόσταση στα πάντα, αυτός είναι ο Δίας – Ζευς.

Ο Πλάτων εις τον «Τίμαιο, 39.e.7» αναφέρει ότι όπως ο Νους νοεί [ορά] καλά τις ιδέες που υπάρχουν μέσα στο αιώνιο ζωντανό κόσμο [υπόδειγμα], δηλαδή τι λογής είναι και πόσες είναι, έτσι σκέφτηκε ο δημιουργός ότι έπρεπε να έχει και ο εδώ κόσμος, δηλαδή τις ίδιες ποιοτικώς και ποσοτικώς μορφές....

ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΚΕΦΑΛΑΣ
www.eleysis69.wordpress.com

Συνεχίζεται.....

ΠΑΤΗΡ ΠΑΝΤΟΣ ΖΕΥΣ-ΔΙΑΣ [Ελληνική Θεολογία μέρος Α΄]

Τό αρθρο υπογράφει ο ΚΕΦΑΛΑΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ

<Μελετώντας με μεγάλη προσοχή τα λεγόμενα του Πλάτωνα, του Πρόκλου, του Αριστοτέλη, του Παρμενίδη και του Πλωτίνου καταλαβαίνουμε ότι έχουμε να κάνουμε με ένα τρισυπόστατο ΟΝ. Με ένα τρισυπόστατο ΟΝ, το Αυτοόν ή Ιδεατό ΟΝ που εκδηλώσεις και υποστάσεις του με σειρά καθόδου είναι : το Ένα ΟΝ, ο Αιών και το Αεί ΟΝ ή αλλιώς Ιδεατό ζωντανό ΟΝ [αυτόζωο - αυτοέν - Φάνης] ως ζωντανό υπόδειγμα και νοητός δημιουργός του Σύμπαντος. Ποιο αναλυτικά θα πούμε ότι το ΟΝ δηλώνει την βαθμίδα του Ενός Όντος όσο και ολόκληρο τον αιώνιο νοητό κόσμο ή πλατωνικό νοητό πλάτος. Γιατί είναι φανερό ότι το ΟΝ που είναι πρωταρχικά ΟΝ αποτελεί την κορυφή του νοητού πλάτους και την μονάδα όλων των όντων. Έτσι λοιπόν το Ιδεατό ΟΝ [ = Αυτοόν], που είναι πρωταρχικά ΟΝ, είναι η κορυφή όλων των όντων και από αυτό προκύπτει κάθε νοητό, νοητικό και οποιοδήποτε άλλο φέρει την προσωνυμία του όντος. Δεν είναι όμως ίδιο το Ένα ΟΝ και το Αεί Ον [το αιώνιο ζωντανό υπόδειγμα]. Γιατί το Ένα ΟΝ βρίσκεται υπεράνω του Αιώνος και γιατί ο Αιών μετέχει στο ΟΝ. Το Ένα ΟΝ είναι αυτό που πρωταρχικά είναι υπερβατικό από το Μη ΟΝ και από τη στέρηση του Όντος, επειδή είναι πρωταρχικά ΟΝ και έχει δώσει υπόσταση στα πάντα μέσα του με τρόπο απόκρυφο και αδιαίρετο. Το Αεί [πάντα] προέρχεται από τον Αιώνα = Αεί ΩΝ [αιωνιότητα]. Γιατί, όπως το Ένα ΟΝ είναι χορηγός της ουσίας, δηλαδή του Είναι, έτσι και ο Αιώνας [αιωνιότητα] είναι χορηγός του παντοτινού, της αϊδιότητας στα νοητά. Για παράδειγμα, όλα όσα μετέχουν στον Αιώνα, έχουν και κάποιο μερίδιο από το ΟΝ, όλα όσα όμως μετέχουν στο ΟΝ δεν συμμετέχουν και στον Αιώνα. Επίσης όσα υπάρχουν μέσα στον χρόνο μετέχουν στο ΟΝ. Επομένως, το πρωταρχικό ΟΝ βρίσκεται υπεράνω της θέσης του Αιώνος. Το Αεί ΟΝ όμως είναι αιώνιο. Το Ένα ΟΝ είναι ανώτερο από το Αεί ΟΝ επειδή το Ένα Ον βρίσκεται μεταξύ το Ενός και του Αιώνος και αποκαλείται προαιώνιο Ένα ΟΝ. Υπόδειγμα του ζωντανού Κόσμου είναι το καθαυτό ζωντανό ΟΝ [αυτόζωον]. Το καθαυτό ζωντανό ΟΝ είναι το σύνολο του πλήθους των νοητών ζωντανών Όντων και πάντα μένει ίδιο και απαράλλακτο. Αλλά ακόμα και αν πάρουμε το καθαυτό ζωντανό ΟΝ, στο βαθμό που περιέχει τα είδη των στοιχείων, είναι και αυτό υπόδειγμα των ιχνών των στοιχείων, ενώ στον βαθμό που είναι ζωντανό ΟΝ, είναι πλέον υπόδειγμα τούτου εδώ του ζωντανού Σύμπαντος. Επομένως δεν ταυτίζεται γενικά το καθαυτό ζωντανό ΟΝ και το νοητό επειδή και ο Αιών [η αιωνιότητα] είναι ΟΝ, καθώς είναι νοητό υπόδειγμα του χρόνου, που δεν είναι ζωντανό ΟΝ. Γιατί δεν είναι κάθε νοητό υπόδειγμα ζωντανό ΟΝ. Αν όμως και το καθαυτό ζωντανό ΟΝ είναι αιώνιο, τότε ο Αιών [η αιωνιότητα] θα βρίσκεται πριν από αυτό, επειδή αυτή [η αιωνιότητα] δεν είναι ζωντανό ΟΝ. Γιατί πριν το καθαυτό ΟΝ [αυτόζωον] δεν υπάρχει άλλο ζωντανό ΟΝ. Γιατί πριν από κάποιο άλλο από εκείνα, στα οποία προσθέτουμε το «καθαυτό», δεν υπάρχει κάτι όμοιο του ως προς το είδος. Όπως, λοιπόν, ο Αιών [η αιωνιότητα] βρίσκεται πριν από το καθαυτό ζωντανό ΟΝ [αυτόζωον], επειδή αυτός δεν είναι ακόμα ζωντανό ΟΝ, έτσι και το ίδιο το ΟΝ βρίσκεται πριν από τον Αιώνα [η αιωνιότητα]. Για αυτό και ο Αιών [η αιωνιότητα] είναι ΟΝ και είναι ένα συγκεκριμένο Ον. Ο Αιών επιδέχεται τη συμμετοχή του καθαυτό ζωντανού Όντος, αλλά δεν μετέχει σε αυτό. Το καθαυτό ζωντανό ΟΝ επιδέχεται τη συμμετοχή του αισθητού ζωντανού Όντος, δηλαδή του Σύμπαντος, και μετέχει στον Αιώνα. Άρα ο Αιών, επειδή επιδέχεται συμμετοχή και δεν μετέχει, είναι καθολικότερος από το καθαυτό ζωντανό ΟΝ, που και επιδέχεται συμμετοχή και μετέχει. Επειδή δηλαδή, το αισθητό Σύμπαν είναι ζωντανό ΟΝ, συμπεραίνουμε ότι αυτό στο οποίο το αισθητό Σύμπαν μετέχει, δηλαδή το νοητό ζωντανό ΟΝ, είναι ζωντανό ΟΝ. Δεν μπορούμε όμως να κάνουμε τον ίδιο συλλογισμό για τα νοητά, ότι δηλαδή, επειδή το νοητό ζωντανό ΟΝ μετέχει στον Αιώνα, άρα και ο Αιώνας θα είναι ζωντανό ΟΝ. Ξεκινώντας από την φύση του Ιδεατού ζωντανού Όντος [νοητό ζωντανό ΟΝ ή αυτοέν ή αυτόζωο] – γιατί αυτό είναι το πρωταρχικά αιώνιο – καταλήγομε στους επιμέρους Νόες. Το Ιδεατό ή καθαυτό Ζωντανό ΟΝ χαρακτηρίζεται ως «το πιο κάλλιστο από τα νοητά», επειδή όσα είναι πάνω από αυτό είναι αδύνατον να νοηθούν, λόγω της υπερβολικής τους ενότητας, επίσης το Ιδεατό Ζωντανό ΟΝ χαρακτηρίζεται ως το πιο κάλλιστο ζωντανό ΟΝ από όλα τα νοητά για τον λόγο ότι πριν από το ζωντανό ΟΝ είναι νοητά και η αιωνιότητα και το Ένα ΟΝ, το Ένα ΟΝ ως αιτία του Αιώνος, η αιωνιότητα ως ουσία της και το αιώνιο ζωντανό ΟΝ ως πρώτο που συμμετέχει στην αιωνιότητα. Μέσα στο Αεί ΟΝ εμπεριέχεται και ο Αιών και το Ιδεατό ζωντανό ΟΝ [αυτόζωο - αυτοέν] και ο δημιουργός και το ίδιο το Ένα ΟΝ το οποίο έχει την απόκρυφη αιτία της αιωνιότητας. Επομένως, είναι φανερό από αυτά ότι το ΟΝ Αεί έχει συμπεριλάβει ολόκληρη την φύση που υπάρχει πριν από τις ψυχές, τόσο την νοητή όσο και την νοητική, η οποία ξεκινά από το Ένα ΟΝ και καταλήγει στον επιμέρους ή εγκόσμιο Νου [μυθολογικός ο Διόνυσος]. Δεν συμπεριλαμβάνει μόνο το κορυφαίο όλων των όντων, το οποίο είναι το Ένα ΟΝ και εξαιτίας του οποίου όλα τα όντα λέγονται όντα και από το οποίο ανώτερο είναι μόνο το ίδιο το ΟΝ και οι αρχές του Όντος. Ο φιλόσοφος Πλωτίνος αντιλαμβάνεται το καθαυτό ζωντανό ΟΝ με δυο τρόπους, άλλοτε ως ανώτερο του Νου όπως στην «Εξέταση διαφόρων θεμάτων», και άλλοτε υποδεέστερο, όπως στο «Περί αριθμών» έργο του, όταν λέει ότι πρώτο είναι το ΟΝ, έπειτα ο Νους και έπειτα το καθαυτό ζωντανό ΟΝ. Ο δε Θεόδωρος, λέγοντας ότι καθένας από τους δημιουργούς έχει τριπλή ύπαρξη, λέγει ότι πρέπει να ονομάζουμε το τρίτο σε καθέναν καθαυτό ζωντανό ΟΝ. Το ορθό όμως είναι ότι το Καθαυτό ζωντανό ΟΝ κατέχει την τρίτη θέση μέσα στα νοητά, είναι δε υποδεέστερο από κάποιον Νου και υπεράνω κάποιου άλλου Νου, και πρέπει να πούμε ότι, αφού φανερώθηκε στο πέρας των νοητών από την νοητή ζωή, γεννά ολόκληρο τον αριθμό των νοητικών, των υπερκόσμιων και των εγκόσμιων ζωντανών όντων από ψηλά μέχρι τα τελευταία, και συμπεριλαμβάνει τα πάντα, παραμένοντας υπερβατικό πάνω από αυτά και έχοντας συμπεριλάβει εκ των προτέρων ενιαία τις αιτίες τους. Θεολογικά – Μυθολογικά θα λέγαμε ότι αναφερόμαστε στον ορφικό θεό Φάνη. Τον προερχόμενο από το «πρωτογενές ωό», μέσα στο οποίο βρίσκεται σπερματικά το ζωντανό Ον, το αυτό βεβαίως γνωρίζει κι ο Πλάτωνας και αποκάλεσε τούτον τον θεό Ιδεατό ή καθαυτό ζωντανό ΟΝ. Δηλαδή το πλατωνικό ΟΝ είναι ένα και το αυτό με το ορφικό ωό. Γνωρίζοντας όμως μυθολογικά ότι από αυτό προέρχεται ο Φάνης θα πούμε ότι το καθαυτό ζωντανό ΟΝ [αυτόζωον] δεν είναι άλλο από τον Ορφικό Φάνη. Γιατί, αν ο Φάνης προέρχεται πρώτος και μόνος από το «κοσμικό» ωό, που στον Ορφέα δηλώνει τον πρωταρχικά νοητό Νου, και αν αυτό που προέρχεται πρώτο και μόνο από το ωό, δεν είναι αναγκαστικά κανένα άλλο παρά το ζωντανό ΟΝ, δηλαδή ο ορφικός θεός Φάνης δεν είναι κάτι άλλο παρά το πρωταρχικά [καθαυτό] ιδεατό ζωντανό ΟΝ και, όπως θα έλεγε ο Πλάτωνας, το καθαυτό ζωντανό ΟΝ ! Ο ορφικός θεός Φάνης, ήτοι το καθαυτό – ιδεατό ζωντανό ΟΝ αφού φανέρωσε τον εαυτό του από τους απόκρυφους θεούς, έχει συμπεριλάβει από πριν μέσα του τις αιτίες των κατώτερων τάξεων, των δημιουργικών, των συνεκτικών, των αρχικών, των τελειοποιητικών και των αμετάτρεπτων, και έχει συμπεριλάβει όλα τα νοητά ζωντανά όντα με βάση μια ενιαία αιτία, ανυψώνοντας τον εαυτό του στις καθολικές Ιδέες των πάντων – για αυτό και έχε ειπωθεί ότι πρώτος ανάμεσα στους θεούς έχει μορφή και είδος -, παράγοντας τα πάντα και φανερώνοντας τα νοητά και ενωμένα αίτια στους νοητικούς θεούς. Για αυτό και ο δημιουργός, γεμίζοντας από αυτά, δίνει υπόσταση σε τούτον εδώ τον ορατό Κόσμο και συμπεριλαμβάνει μέσα του όλα τα αισθητά ζωντανά όντα, τόσο τα θεϊκότερα όσο και τα θνητά, τα οποία και είναι κυριολεκτικά θρέμματα και βοσκήματα, επειδή σε κάθε περίπτωση μετέχουν στην θρεπτική ψυχή. Ο νοητικός Νους ή ορθά ο δημιουργός και ταυτόχρονα πατέρας [Ζευς - Δίας], έχει συμπεριλάβει, με βάση την ομοιότητα με εκείνο το σύνολο, να είναι και τούτο το αισθητό σύμπαν τέλειο σύνολο αποτελούμενο από τα μέρη του. Είναι, λοιπόν, και τούτος ο Κόσμος ποικίλο ζωντανό ΟΝ, που βγάζει διαφορετική φωνή με κάθε μέρος του και μία φωνή από όλα τα μέρη του. Γιατί είναι ένας και ποικίλος. Πολύ πιο πριν, όμως ο νοητός Κόσμος είναι ένα ζωντανό ΟΝ και πλήθος, έχοντας συμπεριλάβει το πλήθος μέσα στο ένα, όπως ακριβώς, πάλι, αυτός επιδεικνύει το ένα μέσα στο πλήθος. Και ο ένας είναι σύνολο από τα μέρη – τούτος είναι ο αισθητός Κόσμος, ενώ ό άλλος είναι σύνολο πριν από τα μέρη – τούτος είναι ο νοητός Κόσμος, περιέχοντας τα νοητά ζωντανό Όντα με τρόπο υπερβατικό, αιτιώδη και ενιαίο. Γιατί από αυτόν έχουν προέλθει οι πηγές των θεϊκών όντων και όλα τα καθολικότατα γένη. Για αυτό και ο θεολόγος Ορφέας πλάθει ένα καθολικότατο ζωντανό ΟΝ βάζοντας του κεφάλια Κριού, Ταύρου, Λιονταριού και Δράκοντος και αποδίδοντας σε αυτό για πρώτη φορά το θηλυκό και το αρσενικό, επειδή είναι το πρώτο ζωντανό ΟΝ : «θηλυκός και πατέρας, ισχυρός θεός Ηρικεπαίος» λέει ο Ορφέας. Και σε αυτόν αποδόθηκαν για πρώτη φορά οι φτερούγες. Γιατί, αν έλαβε την προέλευση του από το «πρωτογενές ωό», δηλώνει και τούτος εδώ ο μύθος ότι είναι το πρωταρχικό ζωντανό ΟΝ, αν πρέπει να διατηρούμε την αναλογία. Γιατί, όπως το ωό έχει συμπεριλάβει εκ των προτέρων την σπερματική αιτία του ζωντανού οργανισμού, έτσι και ο «απόκρυφος διάκοσμος» περιέχει ενιαία καθετί το νοητό, και όπως ο ζωντανός οργανισμός περιέχει διαιρεμένα πια όσα υπήρχαν σπερματικά μέσα στο ωό, έτσι και τούτος εδώ ο ορφικός θεός κάνει φανερή την απόρρητη και ασύλληπτη ιδιότητα των πρώτων αιτιών. Επίσης θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ο δημιουργός δίνει υπόσταση σε κάποια γένη θεών τα οποία μένουν μέσα του, και σε κάποια άλλα γένη των θεών που από αυτόν προχωρούν στις δεύτερες και στις τρίτες βαθμίδες. Και ο πατέρας που παράγει ως άλλα τα αίτια που είναι υποδείγματα της δημιουργίας και μένουν μέσα του, και άλλα τα ίδια τα δημιουργικά αίτια που είναι τοποθετημένα πάνω από το σύμπαν. Και ο προπάτορας του, ο Ουρανός, άλλους θεούς κρατάει μέσα του και σε άλλους επιτρέπει την απομάκρυνση από κοντά του. Και αυτά οι θεολόγοι τα δηλώνουν με μυστικές ονομασίες, κάνοντας λόγο αλλού για απόκρυψη, αλλού για κατάποση και αλλού για ανατροφή μέσα στον μηρό. Πολύ πριν όμως από αυτούς, ο νοητός Νους, ο πατέρας των πάντων, άλλες αιτίες γεννά και αποκαλύπτει μέσα του, και άλλες τις αποστέλλει από τον εαυτό του και τις τοποθετεί επικεφαλής στις επόμενες του βαθμίδες των θεών, κρατώντας μέσα στην συγκέντρωση του τα ενιαία, τα καθολικά και τα απολύτως τέλεια, και αποστέλλοντας σε άλλες βαθμίδες όσα λαμβάνουν πλήθος και διαιρούνται μέσω της διαφορετικότητας. Επειδή, λοιπόν, ολόκληρη η πατρική τάξη λαμβάνει υπόσταση κατά αυτόν τον τρόπο, δικαιολογημένα και τούτος εδώ ο Κόσμος, ο οποίος αποτελεί απομίμηση των νοητών τάξεων και είναι εξαρτημένος από εκείνες, έχει άλλη την πληρότητα που προηγείται των επιμέρους ζωντανών Όντων και άλλη τη πληρότητα που συμπληρώνεται από τα επιμέρους ζωντανά Όντα, και μαζί με την πρώτη υποδέχεται και τη δεύτερη, προκειμένου να είναι ομοιότατος και προς τη δημιουργική και προς την υποδειγματική αιτία. Σχετικά με το «κατ’ ουσίαν ζωντανό ΟΝ» ας ειπωθεί όμως ότι ένα μέρος του νοητού πλάτους είναι κορυφαίο, ενωμένο και απόκρυφο, ένα άλλο μέρος είναι δύναμη του προηγούμενου, η οποία προοδεύει και ταυτόχρονα μένει, και ένα άλλο μέρος είναι αυτό που φανέρωσε τον εαυτό του μέσω της ενέργειας και απέδειξε μέσα του το πλήθος το νοητό. Και από αυτά το ένα είναι νοητό ΟΝ, το άλλο νοητή ζωή και το τρίτο νοητός νους. Όμως το ίδιο το πρωταρχικό ΟΝ δεν μπορεί να είναι καθαυτό ζωντανό ΟΝ. Γιατί εκεί δεν υπάρχει πλήθος ούτε τετράδα Ιδεών, αλλά λόγω της απομόνωσης του και της απερίγραπτης ένωσης του έχει ονομαστεί Ένα ΟΝ από τον Πλάτωνα. Και γενικά το καθαυτό ζωντανό ΟΝ λέγεται ότι μετέχει στον Αιώνα, ενώ το πρωταρχικό ΟΝ δεν μετέχει σε τίποτα. Δεν μπορεί, λοιπόν, το καθαυτό ζωντανό ΟΝ να είναι το ίδιο το ΟΝ, για τους λόγους που έχουν προαναφερθεί. Δεν μπορεί όμως να είναι ούτε η ζωή η νοητή. Γιατί το ζωντανό ΟΝ είναι κατώτερο από τη ζωή και λέγεται ζωντανό λόγω της συμμετοχής του στη ζωή. Και γενικά, αν το καθαυτό ζωντανό ΟΝ ήταν το δεύτερο, ο Αιώνας θα ήταν το ΟΝ. Αλλά αυτό είναι αδύνατον. Γιατί άλλο είναι το Ένα ΟΝ και άλλο το ΟΝ Αεί [που υπάρχει πάντα]. Γιατί το Ένα ΟΝ είναι η μονάδα του Όντος, ενώ το ΟΝ Αεί είναι η δυάδα του Όντος, αφού έχει συνδυασμένο το ΟΝ με το Αεί. Και το Ένα ΟΝ είναι το αίτιο του Είναι [της ουσίας και της ύπαρξης] των πάντων, ενώ το ΟΝ Αεί είναι το αίτιο της κατά το Είναι διατήρησης [διατήρησης της ουσίας και της ύπαρξης τους]. Αν, λοιπόν, το καθαυτό ζωντανό ΟΝ δεν είναι ούτε το Ένα ΟΝ ούτε το ΟΝ Αεί που βρίσκεται μετά το Ένα ΟΝ (γιατί αυτό είναι ο Αιώνας, η νοητή δύναμη, η άπειρη ζωή και η ίδια η ολότητα, με βάση την οποία κάθε θείο Ον είναι συγκεντρωτικά σύνολο), τότε είναι ανάγκη το καθαυτό ζωντανό ΟΝ να είναι το τρίτο. Γιατί είναι ανάγκη το καθαυτό ζωντανό ΟΝ να είναι από μια άποψη Νους, εφόσον και η εικόνα του υπάρχει οπωσδήποτε μαζί με την αίσθηση και η αίσθηση είναι εικόνα του Νοός. Επομένως μέσα σε εκείνο, που είναι πρωταρχικά ζωντανό ΟΝ, υπάρχει πρωταρχικά ο Νους. Επομένως, αν είναι κατώτερο από τη ζωή, αναγκαστικά έχει λάβει υπόσταση στη θέση του νοητού Νοός. Γιατί, καθώς είναι νοητό και ζωντανό ΟΝ και, όπως ο ίδιος ο Πλάτωνας είπε, «το ωραιότερο ανάμεσα στα νοητά» και μοναδικό, θα έχει αυτή τη σειρά. Γιατί όλα όσα υπάρχουν μετά από αυτό το είδος ύπαρξης παράγονται μαζί με άλλα και υπολείπονται από τη νοητή πληρότητα. Άρα, το καθαυτό ζωντανό ΟΝ είναι νοητός Νους, ο οποίος περιέχει μέσα του τις νοητικές τάξεις των θεών και τις συγκεντρώνει, τις ενοποιεί και τις τελειοποιεί, επειδή είναι το ωραιότερο πέρας των νοητών και αποκαλύπτει στα νοητικά την ενωμένη και άγνωστη αιτία των νοητών και παρακινεί τον εαυτό του στις κάθε λογής Ιδέες και στις κάθε λογής δυνάμεις και παράγει όλες τις κατώτερες τάξεις των θεών. Για αυτό, λοιπόν, και ο Ορφέας αποκάλεσε τούτον τον θεό Φάνη, επειδή φανερώνει της νοητές ενάδες, και του απέδωσε μορφές ζώων, επειδή μέσα σε αυτόν αποκαλύφθηκε η πρώτη αιτία των νοητών ζωντανών Όντων, και ποικίλα είδη, επειδή συμπεριλαμβάνει πρωτογενώς τις νοητές Ιδέες, και λέγοντας τον «Κλείδα του Νοός» τον αποκάλεσε κλειδί του Νοός, επειδή περατώνει τη νοητή ουσία και συνέχει τη νοητική ζωή. Από αυτόν, λοιπόν, το τόσο μεγάλο θεό έχει εξαρτηθεί ο δημιουργός του σύμπαντος, ο οποίος είναι και αυτός Νους, όπως είπαμε προηγουμένως, αλλά νοητικός Νους, υπό την έννοια ότι είναι ιδιαιτέρως αίτιος του Νοός. Για αυτό και λέγεται ότι κοιτάζει το καθαυτό ζωντανό ΟΝ. Γιατί το ορώ [κοίταγμα] είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των νοητικών θεών, αφού και ο θεολόγος χαρακτηρίζει «αόμματο» τον νοητό Νου. Πράγματι, λέει για αυτόν : «τρέφοντας στο μυαλό του αόμματο γοργό Έρωτα». Γιατί ο Έρωτας είναι το νοητό αποτέλεσμα της ενέργειας του νοητού Νοός. Και ο δημιουργός, παρόλο που είναι Νους, δεν είναι Νους που επιδέχεται συμμετοχή, προκειμένου να είναι δημιουργός του σύμπαντος και προκειμένου να μπορεί να κοιτάζει προς το καθαυτό ζωντανό ΟΝ. Και αφού δεν επιδέχεται συμμετοχή, είναι πραγματικά νοητικός Νους και μέσω της απλής νόησής του είναι ενωμένος με το νοητό, ενώ μέσω της ποικίλης νόησής του σπεύδει στη γέννηση των κατώτερων. Και ο Πλάτωνας είπε ότι αυτός κοιτάζει στο καθαυτό ζωντανό ΟΝ, ενώ ο Ορφέας είπε ότι «πηδάει πάνω» του και το «καταπίνει» κατόπιν υποδείξεως της Νύχτας. Γιατί από αυτήν, που είναι ταυτόχρονα νοητή και νοητική, ο νοητικό Νους συνδέεται με το νοητό. Και δεν μπορεί για τον λόγο αυτόν να πεις ότι ο δημιουργός κοιτάζει προς τα έξω (γιατί δεν του επιτρέπεται) αλλά, στραμμένος στον εαυτό του και στην πηγή των Ιδεών που έχει μέσα του συνδέεται με τη μονάδα των κάθε λογής διαμορφωτικών βαθμίδων. Γιατί σύμφωνα με τον Χρησμό : «δεν υπάρχει Νους χωρίς νοητό και δεν υπάρχει νοητό χωρίς Νου». Το καθαυτό ζωντανό ΟΝ υπάρχει και μέσα του, όχι όμως με ενιαίο τρόπο αλλά με βάση κάποιον θεϊκό αριθμό. Για αυτό λέγεται από τους θεολόγους ότι ο δημιουργός «καταπίνει» εκείνον τον νοητό θεό, τον ορφικό Φάνη όπως είπαμε, υπό την έννοια ότι ενώνεται μαζί του και είναι νοητικός θεός και ταυτόχρονα το σύνολο του νοητού και οι διαιρέσεις των Ιδεών και ο νοητός αριθμός. Αυτά υποδεικνύει και ο Πλάτωνας και αποκάλεσε «όσες και ότι λογής» τις Ιδέες του νοητού ζωντανού Όντος, δηλώνοντας με το δεύτερο τις ιδιότητες των αιτιών και με το πρώτο τη διάκριση τους με βάση τον αριθμό. Το θεϊκότερα, νοητά νοούνται από τα υποδεέστερα νοητά, υπό την έννοια ότι τα θεϊκότερα νοητά βρίσκονται μέσα στα υποδεέστερα. Έτσι λέγεται από τον Σωκράτη ότι και η ψυχή, όταν εισέρχεται στον εαυτό της, βρίσκει όλα τα όντα, «τον θεό και την φρόνηση», ως εκ τούτου καταλαβαίνουμε ότι και το καθαυτό ζωντανό ΟΝ θα βρίσκεται και πριν από τον δημιουργό και μέσα σε αυτόν, και πριν από αυτόν θα είναι τα πάντα με τρόπο καθολικό και νοητό, ενώ μέσα στον δημιουργό θα είναι τα πάντα με τρόπο νοητικό και διαιρεμένο. Γιατί μέσα στον δημιουργό έχουν λάβει εκ των προτέρων υπόσταση ξεχωριστά τα αίτια του ήλιου και της σελήνης και όχι μόνο η μια Ιδέα των ουράνιων θεών, η οποία δίνει υπόσταση σε όλα τα ουράνια γένη. Για αυτό και οι Χρησμοί λένε ότι οι δημιουργικές Ιδέες «Κινούνται μοιάζοντας με σμήνη και διασπώνται γύρω από τα σώματα του Κόσμου». Γιατί ο θεϊκός Νους την καθολική τους διάκριση μέσα στο νοητό την ανέπτυξε στο σύνολο του δημιουργικού πλήθους. Όπως, όμως, τούτος ο Κόσμος – ο αισθητός – περιέχει όλα τα ορατά, έτσι και εκείνος – ο νοητός – περιέχει όλα τα νοητά. Είναι, όμως, διαφορετικός ο τρόπος της περίληψης σε καθένα από τους δύο, όμως στα εδώ κάτω υπάρχει το ορατό σε αναλογία με τα εκεί πάνω. Καθένας από τους εδώ, εντός του Σύμπαντος, ζωντανούς οργανισμούς, στον βαθμό που είναι ζωντανός οργανισμός, είναι όμοιος με το παντέλειο ζωντανό ΟΝ, ενώ το πιο όμοιο από όλα με εκείνο είναι το Σύμπαν το ίδιο, που είναι το πρωταρχικό ορατό ζωντανό ΟΝ, όπως εκείνο – το παντέλειο ζωντανό ΟΝ – ήταν το πρωταρχικά νοητό ζωντανό ΟΝ. Το Σύμπαν προπάντων είναι όμοιο με το καθαυτό ζωντανό ΟΝ....>

Συνεχίζεται.....

Κεφάλας Ευστάθιος
www.eleysis69.wordpress.com