Ο Ζελενσκι διώκει εναν ηλικιωμένο μοναχό και πνευματικό ηγέτη,αυτή η πράξη – αθόρυβη, συμβολική και στοχευμένη,εκθέτει τη βαθύτερη ιδεολογική ανατομία αυτού του πολέμου: μια σύγκρουση πολιτισμών, στην οποία η ίδια η Ανατολική Ορθοδοξία έχει γίνει ο κύριος στόχος...

 

Ένα βήμα πριν από την παράδοση της Ουκρανίας, ο Ζελένσκι ανακαλεί το Met. Η ιθαγένεια του Onufriy

του Νίκου Σταματάκη

Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν ότι δεν μπορούσαν πλέον να προμηθεύουν την Ουκρανία με όπλα και καθώς οι ρωσικές δυνάμεις ξεχύθηκαν προς τα δυτικά με το αργό αναπόφευκτο της λάβας, ο πρόεδρος Ζελένσκι υπέγραψε ένα διάταγμα που σόκαρε ακόμη και μερικούς από τους υποστηρικτές του: αφαίρεσε από τον Μητροπολίτη Ονούφριο, τον Προκαθήμενο της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (Πατριαρχείο Μόσχας), την ουκρανική υπηκοότητά του.

Ενώ τα μέτωπα καίγονταν και το έθνος αντιμετώπιζε υπαρξιακό κίνδυνο, η προσοχή του Ζελένσκι στράφηκε όχι προς την άμυνα ή τη διπλωματία, αλλά προς έναν ηλικιωμένο μοναχό και πνευματικό ηγέτη. Αυτή η πράξη – αθόρυβη, συμβολική και στοχευμένη – αποκάλυψε περισσότερα από μια πολιτική εθνικής ασφάλειας. Εξέθεσε τη βαθύτερη ιδεολογική ανατομία αυτού του πολέμου: μια σύγκρουση πολιτισμών, στην οποία η ίδια η Ανατολική Ορθοδοξία έχει γίνει ο κύριος στόχος.

Ο πόλεμος κάτω από τον πόλεμο

Από την αρχή, οι δυτικοί στρατηγοί και ιδεολόγοι έχουν πλαισιώσει την Ουκρανία όχι μόνο ως ουδέτερο κράτος, αλλά ως θέατρο πολιτισμικής αντιπαράθεσης μεταξύ της δυτικής φιλελεύθερης νεωτερικότητας και του παραδοσιακού, ορθόδοξου κόσμου της Ευρασίας. Η ρητορική της δημοκρατίας, των δικαιωμάτων των LGBTQ και της «αποαποικιοποίησης» έχει μπολιαστεί σε μια στρατιωτική σύγκρουση, επαναπροσδιορίζοντας τον πόλεμο ως ηθική σταυροφορία.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Ανατολική Ορθοδοξία – ειδικά οι ρωσικές και σλαβικές εκφράσεις της – έχει παρουσιαστεί ως απειλή: πατριαρχική, ιεραρχική και πολύ ριζωμένη στη μνήμη. Η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείο Μόσχας), αν και αυτόνομη και βαθιά ουκρανική στην ταυτότητα, έχει γίνει αποδιοπομπαίος τράγος για αυτές τις ευρύτερες ανησυχίες.

Και καμία μορφή δεν αντιπροσωπεύει σαφέστερα αυτή την αρχαία πνευματική συνέχεια από τον Μητροπολίτη Ονούφριο.

Onufriy: Ένας άγιος άνθρωπος, όχι ένας πολιτικός

Για όσους τον γνωρίζουν – όχι από πρωτοσέλιδα, αλλά από προσκύνημα, εξομολόγηση ή προσωπική συνάντηση – ο Μητροπολίτης Ονούφριος δεν είναι πολιτικός παράγοντας. Είναι ένας άγιος άνθρωπος, σεβαστός ακόμη και από εκείνους που βρίσκονται εκτός της δικαιοδοσίας του. Γεννημένος στον μοναχισμό, ασκητής στη ζωή, πράος στην ομιλία και εντελώς χωρίς φιλοδοξίες, ο Ονούφρι έχει ζήσει μια ζωή ριζωμένη στην προσευχή και την υπηρεσία.

Μεταξύ των Ορθοδόξων κληρικών σε όλο τον κόσμο και μεταξύ αμέτρητων πιστών στην Ουκρανία, τη Μολδαβία, τη Γεωργία, τη Σερβία και τη Ρωσία, αναγνωρίζεται ως άνθρωπος του Θεού, όχι ως εργαλείο οποιουδήποτε κράτους.

Το γεγονός ότι ένας τέτοιος άνθρωπος θα στιγματιζόταν ως απειλή, θα στερούνταν την ιθαγένεια και ουσιαστικά θα εξοριζόταν από το εθνικό σώμα, αποκαλύπτει μια ανατριχιαστική αλήθεια: δεν πρόκειται πλέον για ασφάλεια – πρόκειται για την εκκαθάριση της ιερής μνήμης από τη δημόσια ζωή.

Σβήνοντας μια παράδοση σβήνοντας έναν άνθρωπο

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι ο Ονούφρι είχε κρυφά ρωσική υπηκοότητα – μια κατηγορία που βασίζεται σε μη επαληθευμένα έγγραφα και πολιτικό χρονοδιάγραμμα. Κανένα δικαστήριο δεν έχει αποφανθεί. Δεν έχουν παρουσιαστεί διαφανή αποδεικτικά στοιχεία. Και ο ίδιος ο Μητροπολίτης, μέσω της UOC-MP, αρνήθηκε ότι κατέχει οποιοδήποτε διαβατήριο εκτός από ένα ουκρανικό.

Αλλά το βαθύτερο ζήτημα δεν είναι το διαβατήριο. Είναι ότι ο Ονούφριος αρνήθηκε να αποκηρύξει τους αρχαίους κανονικούς δεσμούς της Εκκλησίας. Αρνήθηκε να πολιτικοποιήσει το βωμό. Αρνήθηκε να επιτρέψει στο κράτος να υπαγορεύσει τι πρέπει να είναι η Εκκλησία. Για την άρνησή του, τιμωρήθηκε – όχι μόνο ως πολίτης, αλλά και ως σύμβολο αντίστασης στον ιδεολογικό αποικισμό της θρησκευτικής ψυχής της Ουκρανίας.

Ένας πόλεμος στην ψυχή της Ουκρανίας

Καθώς οι στρατιωτικές άμυνες παραπαίουν και η δυτική υποστήριξη μειώνεται, η εστίαση του Ζελένσκι έχει στραφεί προς τα μέσα – προς τη θρησκευτική ταυτότητα, την ιστορική μνήμη και την πνευματική εξουσία. Σε αυτόν τον ιδεολογικό πόλεμο, ακόμη και οι άγιοι δεν είναι ασφαλείς. Η ανάκληση της υπηκοότητας του Ονούφρι δεν ήταν μεμονωμένη πράξη. Είναι μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας να διαλυθούν οι ορθόδοξοι θεσμοί, να κατασταλεί η ανεξαρτησία των κληρικών και να διαγραφεί κάθε ίχνος πνευματικής συνέχειας που αντιστέκεται στο πολιτισμικό σχέδιο της Δύσης.

Συμπέρασμα: Η πραγματική πρώτη γραμμή

Εξορίζοντας έναν άνθρωπο σαν τον Ονούφρι, ο Ζελένσκι δεν απομόνωσε έναν προδότη – καταδίωξε έναν άγιο γέροντα του οποίου η παρουσία αμφισβήτησε τα ψεύτικα είδωλα της σύγχρονης πολιτικής ιδεολογίας. Και με αυτόν τον τρόπο, κατέστησε σαφές τι γίνεται αυτός ο πόλεμος: όχι απλώς ένας αγώνας για γη, αλλά μια πολιτιστική και πνευματική εκστρατεία καμένης γης ενάντια στον ίδιο τον ανατολικό χριστιανικό πολιτισμό.

Το πραγματικό μέτωπο δεν βρίσκεται μόνο στα χαρακώματα, αλλά και στα μοναστήρια, στις ενοριακές αίθουσες και στις καρδιές εκείνων που θυμούνται ακόμα τι σημαίνει να ζεις όχι με ψέματα.

3 Ιουλίου 2025, n.stamatakis@aol.com www.helleniscope.com

**Τό ιστολόγιο δέν συμφωνει απαραίτητα με τις απόψεις των αρθρογράφων