Η δημόσια υγεία καταρρέει και τα χειρότερα έρχονται…

 

Το ελληνικό σύστημα υγείας βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης και δεν είναι σχήμα λόγου αλλά το αποτέλεσμα της καταστροφικής κυβερνητικής πολιτικής διαχείρισης του τομέα της Υγείας και της Οικονομίας. Kαι οι κύριοι αυτουργοί, δεν είναι η πανδημία, οι διεθνείς οικονομικές πιέσεις ή η παγκόσμια κρίση της αλυσίδας εφοδιασμού που προσπαθούν τεχνηέντως να μας πείσουν ότι ευθύνονται για την κρίση.

Οι αστοχίες και οι αποτυχημένες πολιτικές έχουν ονοματεπώνυμο και διεύθυνση: Αυτές του Α. Γεωργιάδη και του Κ. Χατζηδάκη. Και όσο οι δύο υπουργοί συνεχίζουν να παίζουν το παιχνίδι των αριθμών, των ισολογισμών και της επίρριψης ευθυνών (με την υψηλή επιστασία του Κ. Μητσοτάκη) οι ζωές χιλιάδων πολιτών βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο.

Ο «καταστροφέας»  Α. Γεωργιάδης

Ο Άδωνις Γεωργιάδης, έφερε το ΕΣΥ σε σημείο διάλυσης. Αντί να ενισχύσει το σύστημα, προτίμησε τη λογική των περικοπών και της λιτότητας, δημιουργώντας ένα σύστημα που εξαρτάται απόλυτα από τις ιδιωτικές δωρεές και τις υπερπροσπάθειες του ιατρικού προσωπικού. Με το πρόσχημα του εκσυγχρονισμού, ο Α. Γεωργιάδης προώθησε την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών υγείας, επιτρέποντας στον ιδιωτικό τομέα να διεισδύσει βαθιά στο δημόσιο σύστημα, ενώ η ίδια η βάση του ΕΣΥ παραμένει υποχρηματοδοτούμενη και παραμελημένη.

Η λογική της λιτότητας, που ακολούθησε ο Α. Γεωργιάδης, έθεσε τις βάσεις για το σημερινό φαρμακευτικό χάος. Με την επιβολή εξαντλητικών μέτρων όπως το clawback και το rebate, εξόντωσε οικονομικά τις φαρμακευτικές εταιρείες, αναγκάζοντάς τες να περιορίσουν την τροφοδοσία φαρμάκων ή να αποσύρουν ορισμένα από την αγορά. Η απόλυτη έλλειψη στρατηγικής οδήγησε σε τραγικές ελλείψεις, με τους ασθενείς να πληρώνουν το τίμημα με τη ζωή τους.

Επιπλέον, η αδυναμία διαχείρισης του ΕΣΥ φάνηκε καθαρά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπου η χώρα βρέθηκε αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή υγειονομική κρίση, χωρίς να υπάρχει καμία ουσιαστική προετοιμασία.

Οι υποσχέσεις για ενίσχυση του συστήματος έμειναν λόγια, ενώ το υγειονομικό προσωπικό καταρρακώθηκε κάτω από τις ασφυκτικές συνθήκες εργασίας.

Ο «νομπελίστας» των οικονομικών Κ. Χατζηδάκης

Όσο όμως καταστροφικός ήταν ο Α. Γεωργιάδης για το ΕΣΥ, άλλο τόσο υπεύθυνος είναι ο Κωστής Χατζηδάκης για την αποτυχία του προϋπολογισμού. Ο Κ. Χατζηδάκης έχει επιτρέψει την απόλυτη αποδιοργάνωση της δημοσιονομικής πολιτικής της χώρας, αφήνοντας ανεξέλεγκτα τα ελλείμματα, ενώ επιβάλει ασφυκτική πίεση στις κοινωνικές υπηρεσίες. Το δημόσιο σύστημα υγείας είναι το μεγαλύτερο θύμα αυτής της πολιτικής, καθώς οι περικοπές χρηματοδότησης είναι συνεχείς και ανελέητες.

Ο Κ. Χατζηδάκης έχει χάσει τον έλεγχο της κατάστασης, με αποτέλεσμα η χώρα να βρίσκεται σε ένα δημοσιονομικό χάος. Αντί να προχωρήσει σε έξυπνες επενδύσεις στην υγεία, έχει επιλέξει να συνεχίσει μια πολιτική καταστροφικών περικοπών, ενώ ταυτόχρονα αδυνατεί να αντιμετωπίσει τα τεράστια προβλήματα της φαρμακευτικής δαπάνης. Η αποτυχία του να θέσει τα θεμέλια για μία βιώσιμη οικονομική διαχείριση έχει οδηγήσει σε ένα σύστημα υγείας που δεν μπορεί να λειτουργήσει.

Ο «αυτεπίστροφος στραγγαλισμός»

Η εμμονή στις υπερβολικές απαιτήσεις clawback και rebate από τις φαρμακευτικές εταιρείες δεν είναι μόνο αναποτελεσματική αλλά και καταστροφική. Ο Α. Γεωργιάδης και ο Κ. Χατζηδάκης έχουν χειροτερέψει τους όρους σε ένα σύστημα στο οποίο οι φαρμακευτικές εταιρείες αναγκάζονται να επιστρέφουν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων τους στο κράτος, όταν το δημόσιο υπερβαίνει τα όρια δαπανών που το ίδιο έχει θέσει!
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση τεράστιων χρεών προς τις φαρμακευτικές εταιρείες, που με τη σειρά τους μειώνουν τις προμήθειες ή αποσύρουν φάρμακα από την αγορά.

Αυτή η πολιτική δεν είναι απλώς ένα οικονομικό λάθος, είναι μια πραγματική απειλή για την υγεία των πολιτών. Οι ελλείψεις φαρμάκων έχουν φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα και οι ασθενείς που εξαρτώνται από αυτά τα φάρμακα κινδυνεύουν άμεσα.

Η αποτυχία των υπουργών να εξισορροπήσουν τις ανάγκες της αγοράς με τις δημοσιονομικές απαιτήσεις οδηγεί σε μια παρατεταμένη κρίση, στην οποία η υγεία των Ελλήνων βρίσκεται σε δεύτερη μοίρα. Το ερώτημα είναι πόσο ακόμα μπορεί να συνεχιστεί αυτή η πολιτική πριν καταρρεύσει πλήρως το δημόσιο σύστημα υγείας με ότι αυτό συνεπάγεται.

Ποια φάρμακα τείνουν να εξαφανιστούν

Το πρόβλημα ελλείψεων φαρμάκων στα ελληνικά νοσοκομεία αφορά κυρίως ακριβά και εξειδικευμένα φάρμακα, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη θεραπεία σοβαρών ασθενειών. Οι κατηγορίες φαρμάκων που αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις περιλαμβάνουν:

Ογκολογικά φάρμακα: Τα νοσοκομεία έχουν σοβαρές δυσκολίες να προμηθευτούν φάρμακα για τη θεραπεία διαφόρων μορφών καρκίνου, όπως χημειοθεραπείες και καινοτόμες στοχευμένες θεραπείες. Οι ασθενείς αναγκάζονται είτε να περιμένουν για την προμήθεια αυτών των φαρμάκων, είτε να στραφούν σε ιδιωτικά φαρμακεία ή να ταξιδέψουν στο εξωτερικό για τη θεραπεία τους​

Φάρμακα για σπάνιες παθήσεις: Οι ασθενείς με σπάνιες ασθένειες, όπως η κυστική ίνωση, η μυοπάθεια και άλλες γενετικές παθήσεις, πλήττονται σοβαρά από τις ελλείψεις. Αυτά τα φάρμακα είναι συνήθως πανάκριβα και καλύπτονται μόνο εν μέρει από το σύστημα υγείας, γεγονός που επιδεινώνεται από τις υψηλές επιστροφές του clawback και του rebate​

Βιολογικές θεραπείες: Οι θεραπείες με μονοκλωνικά αντισώματα και άλλες βιολογικές θεραπείες, που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση σοβαρών αυτοάνοσων παθήσεων, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η πολλαπλή σκλήρυνση, βρίσκονται επίσης σε έλλειψη. Αυτές οι θεραπείες είναι συχνά δύσκολο να παραχθούν και να διατεθούν, γεγονός που καθιστά τις ελλείψεις πιο σοβαρές.

Αντϊικά και αντιβιοτικά φάρμακα: Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχουν ελλείψεις και σε αντιιικά και αντιβιοτικά φάρμακα, τα οποία χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση σοβαρών λοιμώξεων, καθώς και για ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς που χρειάζονται συνεχείς θεραπείες για την πρόληψη μολύνσεων.

Β. Κικίλιας – Θ. Πλεύρης – Μ. Χρυσοχοΐδης

Επειδή όμως πρέπει να βλέπουμε και το παρελθόν, όλοι οι παραπάνω που διατέλεσαν υπουργοί Υγείας, αν και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και υπό διαφορετικές συνθήκες, απέτυχαν τα τελευταία πέντε χρόνια να αντιμετωπίσουν τα συστημικά προβλήματα που μαστίζουν τη δημόσια υγεία στην Ελλάδα.
Οι κοινές αδυναμίες που τους χαρακτηρίζουν ήταν:

Έλλειψη μακροπρόθεσμης στρατηγικής: Κανένας από αυτούς δεν εισήγαγε ένα βιώσιμο σχέδιο αναβάθμισης του συστήματος υγείας, επιμένοντας σε προσωρινά μέτρα.
Περικοπές και υποχρηματοδότηση: Η εμμονή στις περικοπές της υγειονομικής δαπάνης και η έλλειψη επενδύσεων στο δημόσιο σύστημα επιδείνωσαν την κρίση.
Ελλείψεις φαρμάκων και προσωπικού: Οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν δεν αντιμετώπισαν τις ανάγκες σε φάρμακα και ιατρικό προσωπικό, αφήνοντας τα νοσοκομεία σε κρίσιμη κατάσταση.
Ανισότητες στην πρόσβαση: Η ενίσχυση της ιδιωτικής υγείας και η ανεπαρκής φροντίδα στην πρωτοβάθμια φροντίδα δημιούργησαν ανισότητες στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, πλήττοντας περισσότερο τους ευάλωτους πολίτες.

Το κοινωνικό αγαθό

Η υγεία δεν είναι προνόμιο, είναι δικαίωμα. Οι πολίτες δικαιούνται ένα λειτουργικό σύστημα υγείας που να μπορεί να τους προστατεύει και να τους προσφέρει την αναγκαία ιατρική φροντίδα. Η πολιτική που ακολουθεί η σημερινή κυβέρνηση βάζει σε κίνδυνο αυτό το δικαίωμα, αφήνοντας τα νοσοκομεία να παλεύουν με ελλείψεις, τους ασθενείς χωρίς φάρμακα και τις φαρμακευτικές εταιρείες έτοιμες να «σαλπάρουν» σε καλύτερες αγορές.

Σύμφωνα με τους ιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό του ΕΣΥ – αλλά και τους επιστήμονες στον τομέα των οικονομικών της υγείας – ο μόνος τρόπος να σωθεί το σύστημα υγείας της χώρας είναι να υπάρξει ριζική αναθεώρηση της σημερινής πολιτικής με παράλληλη γενναία αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης.
Χωρίς αυτές τις αλλαγές, η κρίση που θεωρούμε πως βλέπουμε σήμερα θα είναι μόνο η αρχή…

Z.X.

Clawback και Rebate, η «συνταγή» του μνημονίου

Το πρόβλημα με το clawback και το rebate στα φάρμακα και τη φαρμακευτική δαπάνη δεν είναι νέο, αλλά έχει εξελιχθεί και επιδεινωθεί σημαντικά. Από το 2010, όταν επιβλήθηκαν τα πρώτα μέτρα λιτότητας λόγω της οικονομικής κρίσης, η ελληνική κυβέρνηση προσπάθησε να μειώσει τις δαπάνες στον τομέα της υγείας, και το clawback και το rebate ήταν βασικά εργαλεία προς αυτή την κατεύθυνση.

Το rebate επιβάλλει υποχρεωτική έκπτωση στις φαρμακευτικές εταιρείες, ενώ το clawback απαιτεί από αυτές να επιστρέφουν χρήματα όταν οι συνολικές δαπάνες ξεπερνούν τον προϋπολογισμό. Αυτά τα μέτρα θεσπίστηκαν ως προσωρινές λύσεις για την εξισορρόπηση των οικονομικών δεδομένων του συστήματος υγείας την δεδομένη χρονική περίοδο, αλλά «ουδέν μονιμότερο του προσωρινού» σε αυτή τη χώρα, όπου οι κυβερνήσεις επαναπαύθηκαν σε ένα «αναγκαίο» τότε σύστημα, το οποίο ήταν ζήτημα χρόνου να καταρρεύσει.

https://neostrategy.g